Ryszard Kalamarz
podniesienia wykształcenia z poziomu licencjatu zagrożona utratą pracy). Tylko jedna osoba ukończyła szkołę średnią – Technikum Ekonomiczne. Wyniki badania wskazują na to, iż zarówno telewizja, jak też czytelnictwo prasy stanowią znaczące źródło uzyskiwania przez osoby starsze wiedzy o świecie, kraju i regionie. W dalszej kolejności są to: radio, czytelnictwo książek oraz kursy. Tylko nieliczne osoby bywają w kinie, teatrze, muzeum, filharmonii czy też odwiedzają wystawy i galerie.
5R]ZLMDQLH ]DLQWHUHVRZDĕ Z F]DVLH ZROQ\P ² IRUP\ UHNUHDFML NXOWXUDOQHM
z warsztatu badawczego y innowacje
Badani preferują zarówno formy wypoczynku czynnego, jak i biernego. Są osoby, które mają bardzo mało czasu wolnego, lub też nie dysponują nim w ogóle. Ale są też i tacy, którzy mają nadmiar czasu wolnego i niekiedy wręcz nie wiedzą, co z nim zrobić (np. „Za dużo mam tego czasu, myślę głównie o chorobie i starości”). Większość respondentów wykazuje zainteresowania czytelnicze, głównie czytaniem prasy codziennej, zaś co piętnasty – to w miarę systematyczny czytelnik książek. Najczęściej są to książki o tematyce historycznej, obyczajowej, sensacyjnokryminalnej i religijnej. Nie wszystkie osoby starsze są na tyle sprawne, by czytać samodzielnie, dlatego istotna jest w tym zakresie pomoc innych, np. domowników. Przykładowo w placówkach pomocy społecznej pracownik odpowiedzialny za pracę kulturalno-oświatową zainteresowanym mieszkańcom codziennie czyta książki i prasę, proponuje określoną lekturę, a wyboru tytułów dokonują sami mieszkańcy. Placówka dysponuje własnym księgozbiorem, co nie ogranicza mieszkańców DPS z korzystania z bibliotek publicznych. Co trzeci badany ma swoje ulubione programy telewizyjne oraz radiowe i tym poświęca sporo swojego wolnego czasu. Trzykrotnie częściej osoby te są odbiorcami programów telewizyjnych niż emisji radiowych. Znacznie mniej osób, bo ok. 8% badanych zajmuje się amatorską twórczością artystyczną, jest to przede wszystkim malarstwo, rzeźba, wyszywanie oraz robótki na drutach, czy też wykonywanie rzemieślniczych wyrobów użytkowych. Nieco ponad 7% badanych chętnie spędza swój wolny czas na rozwiązywaniu krzyżówek oraz grze w warcaby, szachy i brydża. Wiąże się to często z potrzebą dysponowania do tego celu odpowiednim pomieszczeniem, np. w ośrodku kultury. Najmniej zainteresowanych jest wyjściem (wyjazdem) do kina, a tylko jedna osoba z grupy badanych najchętniej swój czas wolny spędza przed komputerem. Atrakcyjną formą rozrywki dla osób starszych (niestety, tylko dla wystarczająco sprawnych) jest udział w wieczorkach tanecznych organizowanych m.in. przez Kluby Seniora działające przy Osiedlowych Domach Kultury. Niektórzy amatorzy tańca są dość leciwi, mają np. po 70 lat i więcej, bywa też, iż łączą oni te spotkania z celami matrymonialnymi. Mieszkańcy wsi tańczą na weselach i zabawach wiejskich,
16