Boe kS t a r t EnVerder lezen, luisteren, kijken, spelen met baby’s en peuters Voorleestips en kortingsbonnen!
Kom naar de bibliotheek! w w w. b o e k s t a r t . n l
VOORWOORD Marloes Deijl is coördinator jeugdbibliotheekwerk in Raamsdonksveer (Noord-Brabant) en heeft ruim een halfjaar met BoekStart gewerkt. Met succes!
❛
BoekStart laat ouders ontdekken dat het lezen van boekjes met hun baby erg leuk en leerzaam is. Baby’s kunnen genieten van boeken en spelenderwijs ontwikkelen ze hun taalgevoel. In Engeland is onder Bookstart-kinderen zelfs gebleken dat zij een voorsprong hebben bij aanvang van het feitelijke lees- en taalonderwijs en dat zij deze voorsprong ook behouden. Verwen een baby daarom vanaf de geboorte met boeken, liedjes en verhalen. Kleine kinderen vinden het heerlijk om samen in boekjes te kijken of er zelf mee te spelen. Bovendien is voorlezen voor ouder en kind een knus en intiem samenzijn. Beleef samen lees- en kijkplezier en werk tegelijk aan de taalontwikkeling van de baby. Baby’s vinden (voor)lezen leuk, dus dat is genoeg reden om het veel en vaak te doen! De bibliotheek beschikt over een uitgebreide collectie van babyboekjes en opvoedboeken en er zijn speciaal opgeleide jeugdspecialisten die ouders met veel plezier kunnen informeren over voorlezen en geschikte boeken. De bibliotheek is een toegankelijke, uitnodigende en veilige plek voor baby’s en hun ouders. Een vroege kennismaking met de bibliotheek zorgt voor een vertrouwde omgeving waarin kinderen en ouders zich thuis voelen en hun weg weten te vinden.Dit biedt aan kinderen de mogelijkheid om het plezier in lezen te ontdekken en te prikkelen tot nieuwsgierigheid en verbeelding. En tevens geldt dat zo’n positieve ervaring op jonge leeftijd een goede basis vormt voor de leesvaardigheid.
❜
2
BOEKSTART Baby’s houden van boeken Voorlezen aan baby’s, kan dat? Begrijpen ze dan al verhaaltjes? En kunnen ze al naar de plaatjes kijken?
FOTO BABYHOEK RAAMSDONKVEER
F O T O S A B I N E VA N D E R V E E K E N
Het antwoord op al deze vragen is: ja! Baby’s kunnen meer dan je denkt. Al vanaf de eerste dag luistert de baby naar je stem. In het eerste jaar ontwikkelt een kind zich snel en leert het veel nieuwe dingen. BoekStart speelt daar op in. Dit programma wil het lezen met heel jonge kinderen bevorderen. Het is fijn om samen een boekje te bekijken, verhaaltjes te vertellen en ernaar te luisteren. Kinderen die al vroeg in aanraking komen met boeken hebben straks een voorsprong op school. Daar hebben ze hun hele leven plezier van. Meedoen met BoekStart is gratis. Ouders ontvangen als hun baby 3 maanden oud is een brief van de gemeente met een waardebon. Met deze bon kun je een gratis BoekStartpakket ophalen bij de bibliotheek. Een mooi rood koffertje, met twee boekjes om samen met je baby te ‘lezen’ en met informatie rond voorlezen. Er zijn al veel bibliotheken die meedoen. Die hebben een speciale babyhoek, vaak met een box en aankleedkussen. Wil je weten of jouw bibliotheek meedoet of dat binnenkort gaat doen? Kijk op www.boekstart.nl bij ‘Over boekstart / locaties’
❛ Leuk en zeer educatief. Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met lezen.❜
3
BOEKSTART Lezen met baby’s
F O T O C H R I S VA N H E D D E G H E M
Tip 2
4
Kies een vast voorleesmoment. Dit kan bijvoorbeeld voor het slapengaan, maar ook als rustpunt in een vaak drukke dag. Ga samen lekker op een rustige plek zitten. Doe radio, televisie en computer/laptop uit, dat leidt maar af. Zorg ervoor dat jezelf ook prettig zit.
Tip 3
Houd je baby zo, dat je oogcontact kunt maken.
Tip 4
Kies een afbeelding in het boekje en laat deze goed zien. Houd het boekje zo stil mogelijk, zeker als je baby nog heel klein is. Draait je kind de oogjes of het hoofdje weg, gun het dan even rust.
Tip 5
Een of een paar afbeeldingen laten zien is genoeg. Het boek hoeft niet in een keer uit; jaag het er niet doorheen.
Tip 6
Laat je stem horen. Wat je zegt, is eigenlijk niet zo belangrijk. Benoem wat er te zien is, maak bijpassende geluiden of zing een liedje!
FOTO TOMAS BARNHOORN
Tip 1
ZACHTE BABYBOEKJES Voor een baby rond een half jaar is er nog geen verschil tussen een boek of speelgoed: hij wil het op zijn eigen manier ontdekken. Door te voelen, te sabbelen, ermee te gooien. Een babyboek moet hier tegen kunnen. Dag dieren Dick Bruna. Uitgeverij Mercis, € 4,75 / gratis in het BoekStartkoffertje! Dit stoffen knisperboekje is met de zwart-wit afbeeldingen van dieren speciaal geschikt voor baby’s vanaf 3 maanden. Die kijken graag naar contrasten. Met zo’n 6 maanden gaan ze de dieren herkennen. Kikker speelt met water Max Velthuijs. Uitgeverij Leopold, € 6,50 Kikker is dol op water. Hij heeft zijn rood-wit gestreepte zwembroek aan en neemt een flinke duik. Maar niet alle dieren vinden water leuk! Plastic badboekje zonder tekst. Voor ca. 6 maanden en ouder. Nijntje is jarig (met pluchen knuffeltje) Dick Bruna. Uitgeverij Mercis, € 14,95 Natuurlijk wordt Nijntjes verjaardag uitbundig gevierd. Met alles wat bij een verjaardag hoort! Dit boekje heeft een pluchen omslag. Daarop is een zacht knuffeltje met klittenband vastgemaakt. Lees- en speelplezier voor baby’s en dreumesen. Welterusten Dikkie Dik (met knuffeldoekje) Jet Boeke. Uitgeverij Gottmer, € 13,95 In een stevige doos zitten een boekje over Dikkie Dik en een zacht Dikkie Dik-knuffellapje. Als de baby gaat slapen (hopelijk eerder dan Dikkie Dik in dit verhaal!) kan het doosje omgetoverd worden in een bedje. Kunnen baby en zijn knuffeltje samen lekker naar dromenland! Voor ca. 10 maanden.
❛ Dikkie Dik is een van haar favorieten.❜
5
KARTONNEN BABYBOEKJES Met ongeveer 10 maanden ontdekt je baby hoe een boek ‘werkt’. Hij raakt meer gericht op de inhoud en slaat bladzijden om. Soms vijf tegelijk, maar dat geeft niet. Het gaat om het ontdekken en samen met het boekje bezig zijn. Hier is hond weg is poes Kathleen Amant (tekst en tekeningen) Uitgeverij Standaard, € 7,95 Kijk eens goed naar de zebra en dan naar het kindje. Zie je dat zijn pyjamaatje ook zwarte strepen heeft! Door te schuiven met de bladzijden zie je steeds iets nieuws! AP (1+) Ik ben een olifant Dick Bruna (tekst en tekeningen) Uitgeverij Mercis Publishing, € 6,95 Een boekje met dertien dieren, zoals een olifant, een zebra, een kangoeroe met haar baby in haar buidel en een giraf. Leuk om samen te bekijken en alle dieren een naam te geven. AP (1+) Boot Justine Smith (tekst), Barbara Nascimbeni (tekeningen) Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, € 5,95 ‘Daar gaat de boot!’… Op de tekeningen valt veel te zien en te ontdekken door middel van het openklappen, aanraken (voelelement) en schuiven van de boten. Kleurrijk boekje in de reeks ‘Wiebel biebel’ met ook deeltjes over de tractor, truck en auto. AP (1,5+)
6
❛ Erg leuk om te zien hoe felle kleurtjes gelijk de aandacht trekken.❜
DREUMESBOEKEN (1–2 JAAR) Een dreumes rond 1 jaar gaat herkennen wat er op de plaatjes staat. Foto’s of duidelijke tekeningen van dieren doen het erg goed. Het liefst niet meer dan één per plaatje. Vertel er iets bij. Het geeft niets als je kind in het midden van het boek wil beginnen. Het is toch nog niet toe aan een echt verhaal. Daar is Hondje! Claire Dowe (tekeningen). Uitgeverij Gottmer, € 6,95 Een hondje zoekt verschillende dierenvriendjes, die zich verstopt hebben achter een flap. Eén voor één vindt hij Poes, Konijn en Schaap. De laatste dubbele pagina biedt een leuke verrassing! In de serie ‘Sapperdeflap…’ zijn ook delen met een konijn, tijger en giraffe in de hoofdrol. Stevige boekjes van dik karton. AP (1+) Jongens/meisjesdingen Matthijs Immink (foto’s) en Nathalie Faber (ontwerp) Uitgeverij Gottmer, € 7,95 Stevig dikkartonnen aanwijsboek met foto’s die jongens én meisjes aanspreken. Wat dacht je van een klimboom met een stoer meisje erin? Of een plasboom met een jongen in actie? Maar wat is nu eigenlijk een jongens- of een meisjesding? AP (1,5+) Knappe auto’s Mack (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 9,95 Er zíjn wat verschillende auto’s! Een ziekenauto, taxi, graafmachine, rupsauto, raceauto, een stuntautootje en een tankauto. Elke auto rijdt over twee pagina’s door getekend gras of bijvoorbeeld langs een berg zand. De combinatie van foto’s en tekeningen hebben een vrolijk gekleurde achtergrond gekregen. Er zijn ook Grote auto’s en Sterke auto’s. AP (1,5+)
❛ Kleurrijke kartonnen boekjes zijn leuk en aansprekend voor de doelgroep.❜
7
FOTO EVELINE VINK
BOEKENTIPS Slaap lekker! Soms is het een hele klus om de kleine dreumes in bed te krijgen. Nog even dit… en dan nog even dat…! Er moeten een heleboel kusjes worden uitgedeeld, zelfs aan de knuffels! Dag dag, dag nacht Margaret Wise Brown (tekst), Clement Hurd (tekeningen) Uitgeverij Lemniscaat, € 12,50 ‘Dag ballon aan het rode plafond, welterusten sokken, welterusten klokken, dag poppenhuis’… voordat het kleine konijntje gaat slapen, moet alles in zijn kamertje gedag gezegd worden. AP (2+) Tips en suggesties Bekijk en lees het verhaal. Als je kleintje een knuffelkonijn heeft, is het leuk om daarmee het verhaal in te leiden. Praten • Wie zeg jij allemaal welterusten? (Papa, mama, broertje, zusje, knuffel enz.) • Wie brengt jou ’s avonds naar bed? (Papa, mama, oppas enz.) • Ga jij dan meteen slapen? (Denk aan eerst tanden poetsen, verhaaltje enz.) Doen • Zing het liedje ‘Slaap kindje slaap…’ of ‘In de maneschijn…’, of zeg het versje op ‘Naar bed, naar bed, zei Duimelot…’. • Speel het bedritueel na: maak van een lege doos een bedje of neem een poppenbed en laat de pop of knuffel naar bed brengen.
8
Andere boeken Baby’s eerste welterustenboek Justine Smith (tekst), Fiona Land (tekeningen). Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, € 9,95. AP (1+) Het grote slaap-boek Guido van Genechten (tekst en tekeningen). Uitgeverij Clavis, € 10,95. AP (2+) Muis gaat naar bed: een mini Muis-flapjesboek Lucy Cousins (tekst en tekeningen). Uitgeverij Leopold, € 9,95. AP (2+)
FOTO JACQUES VRIENS
DE NATIONALE VOORLEESDAGEN
De Nationale Voorleesdagen worden ieder jaar in januari /februari georganiseerd. Dit jaar is dat van woensdag 20 januari t/m zaterdag 30 januari. Het gaat om het voorlezen aan kinderen die nog niet kunnen lezen. De dagen worden gevierd in de bibliotheken, in boekwinkels, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en de eerste twee groepen van het basisonderwijs. Het Nationale Voorleesontbijt vormt de aftrap van deze voorleescampagne. Dit jaar vindt dit plaats op 20 januari. Overal in het land zullen bekende Nederlanders of plaatsgenoten voorlezen aan kinderen. Ook wordt de prijs voor het Prentenboek van het Jaar uitgereikt. Die gaat dit jaar naar: De wiebelbillenboogie van Guido van Genechten. Het Prentenboek van het Jaar wordt door een jury van bibliothecarissen gekozen uit alle nieuwe peuterboeken van het afgelopen jaar. Het boek moet goed bruikbaar zijn in de kinderopvang. Natuurlijk wordt er ook gelet op de samenhang tussen tekst en illustraties, de verzorging, de verhaalopbouw en het taalgebruik. Dit boek staat tijdens De Nationale Voorleesdagen centraal. In veel bibliotheken zullen er leuke activiteiten rond dit prentenboek worden georganiseerd. Vraag ernaar! Kijk ook op www.denationalevoorleesdagen.nl
9
PEUTERBOEKEN (1–2 JAAR) Een peuter van een jaar of twee is toe aan een echt verhaaltje. Over een meisje of een jongetje dat iets beleeft wat je kind herkent. Ook dieren doen het erg goed. De platen moeten duidelijk laten zien wat er in het verhaal gebeurt. Aan tafel met Zaza Mylo Freeman (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 10,95. Voordat Zaza zelf aan tafel gaat, zorgt ze dat eerst al haar knuffels te eten krijgen. Lees ook de andere drie boekjes over Zaza, bijvoorbeeld Zaza viert feest, waarin Zaza 2 jaar wordt. AP (2,5+) Bibi in de bieb Anna McQuinn (tekst) en Rosalind Beardshaw (tekeningen) Uitgeverij Luister, € 6,95 Bibi, een aandoenlijke peuter met bruine huid en kroeshaarknoedeltjes, gaat elke dinsdag met haar moeder naar de bibliotheek. Al ruim van te voren zit ze klaar, zó verheugt ze zich op wat er gaat komen! AP (2+) Daantje Dingenzoeker en de sinaasappelboot Walter Wick (tekst en tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 11,95 Het kralenpoppetje Daantje gaat op stap met zijn karretje vol gereedschap. Hij zoekt zijn weg tussen blokken en kleine spulletjes als garenklosjes, dobbel- en dominostenen, kleine speelgoedjes, plastic beestjes. Een fotoboek met zoekopdrachten. AP (2+)
10
❛ Mijn zoontje vindt een beokje erg leuk om mee te spelen.❜
FOTO JAN DONDERS
BOEKENTIPS In beweging! Lekker bewegen! Iets wat kleintjes van nature graag doen. In deze boeken wordt gesprongen, gezongen en gedanst. Dat nodigt uit tot nadoen!
De wiebelbillenboogie Guido van Genechten (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 14,95 Als mama olifant weg moet, maakt papa olifant er een gezellige dag van met de kinderen. Ze leren een nieuwe dans. Heel aanstekelijk! Dit Prentenboek van het Jaar staat centraal tijdens De Nationale Voorleesdagen 2010. AK (3+) Tips en suggesties Lees het boek van te voren eerst zelf. Praten • Vertel bij de plaat op het omslag wie de drie olifanten zijn. • Lees daarna het boek voor, terwijl je de platen laat zien. Praat met je kind over wat er op de platen gebeurt en wijs dingen aan. Doen • Gebruik spullen uit de keuken als muziekinstrument. Een pan met een of twee pollepels als trommel, een blikje met rijst of bonen om mee te schudden, twee pannendeksels. • Lekker dansen! Verzin bewegingen bij jullie eigen Wiebelbillenboogie!
Andere boeken De leukste speelversjes en knierijmpjes Sandrine Lambert (tekst en tekeningen). Uitgeverij Deltas, € 10,95. AJ Ned 871 (0,5+) Dansen springen buigen Betty Sluyzer (tekst) en Pauline Oud (tekeningen). Uitgeverij Kimio, € 9,95. AP (2+) Van top tot teen Eric Carle (tekst en tekeningen). Uitgeverij Gottmer, €12,50. AP (3+)
11
VOORLEZEN Fijn om in huis te hebben is zo’n dikke verhalenbundel. Er kan steeds weer een ander verhaaltje gekozen worden. Of juist keer op keer die ene favoriet! Kleertjes uit, pyjamaatjes aan Uitgeverij Ploegsma, € 19,95 Verzamelbundel met ruim veertig verhalen, liedjes en versjes van bekende schrijvers. Heel herkenbaar: over een verloren knuffel, een uitstapje naar de kinderboerderij, verhuizen, op het potje gaan, of een broertje of zusje krijgen. Een fijne meegroeibundel! A (1-5) Prins Vads hapt koek Ries Moonen (tekst) en Charlotte Vonk (tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 12,95 Prins Vads is een echte prins. Daarom moet hij iedere week op keurig-een-handje-geven-en-netjes-wuiven-les. Daar heeft hij helemaal geen zin in. Maar voor de rest is hij een hele gewone jongen! De verhaaltjes worden geregeld voorgelezen in het televisieprogramma Sesamstraat. Gezellige uitgave! A (3+) Aap Eus Roovers (tekst) en Ingeborg Vriends van der Steijn (tekeningen) Uitgeverij Holland, € 9,95 Twaalf korte verhaaltjes over de lekker eigenwijze Aap. De verhaaltjes worden ook gebruikt in het televisieprogramma Sesamstraat. A (3+)
12
❛ In het BoekStartkoffertje zitten bruikbare spulletjes en handige tips! ❜
BOEKENTIPS Spelen met boeken Van sommige boekenvriendjes zijn poppen of spelletjes gemaakt: een puzzel, memory, lotto of een blokkenset. Deze zijn in de boekhandel te koop of te bestellen via de uitgever. Kids at work is gespecialiseerd in producten rond boekenhelden. Neem eens een kijkje op www.kidsatwork.nl Marcus Pfister-verjaardagskalender Marcus Pfister. Uitgeverij De Vier Windstreken, € 8,95 Voor thuis, kinderopvang of peuterspeelzaal: een verjaardagskalender met illustraties uit de boeken over de mooiste vis en muis Max. Muis-memory Lucy Cousins. Uitgeverij Kids at Work, € 8,20. Het memoryspel is een van de vele spelletjes waarop Muis te zien is. En Muis is geen onbekende in kinderboekenland. Ze is als iedere dreumes of peuter: vaak druk bezig de wereld te ontdekken en soms behoorlijk eigenwijs! Rikki-pop Guido van Genechten. Uitgeverij Clavis, € 24,95. Van Rikki, het witte konijn met het lieve flapoortje, is een grote handpop gemaakt. Er is ook een kleinere pop met een Zorro-cape (en een masker) die aan- en uitgedaan kan worden (€ 22,95).
❛ Vooral de folder met tips over voorlezen uit het koffertje vind ik erg nuttig.❜
13
MULTIMEDIA Een luistercd of een dvd met daarop een paar verhaaltjes en liedjes doen het bij kleintjes ook altijd goed. Luister of kijk wel samen. Dat is gezelliger en je kunt dan samen praten over wat er te zien en te horen is. Nijntje gaat vliegeren en andere zomerse verhalen Dick Bruna Uitgeverij Rubinstein, € 10,95 Niet alleen Nijntje staat op deze cd met zeven verhalen van Dick Bruna, maar ook Knorretje, Nina, en Boris en Barbara. De verhaaltjes van elk ongeveer 5 minuten worden voorgelezen in een rustig tempo en afgewisseld met steeds hetzelfde Nijntjesliedje. A (2+)
Bertje Big op avontuur Peter Brouwers Uitgeverij Clavis, € 9,95 Bertje Big is anders dan de andere varkens: hij houdt niet van modder! Veel liever hoort hij bij de andere dieren. Maar ja, hoe kan hij nou bij de kippen op stok? Mini-boekje met luister-cd. AK (3+) Knofje en het circus Burny Bos Uitgeverij De Kunst, € 9,95 In 2009 trok theatergroep POP door het land met de voorstelling Knofje en het circus, gebaseerd op de boeken van Burny Bos over deze grappige en o zo eigenwijze kleuter. Van deze voorstelling is een cd gemaakt, met zeven liedjes en vier verhalen, die worden voorgelezen door de schrijver. J 788.6 (3+)
14
❛ Na een paar keer hetzelfde boek kan ze het zelf wel ‘lezen’.❜
LINKS Boekstart www.boekstart.nl BoekStart is een speciaal programma voor ouders van baby’s. Het wordt aangeboden door de Openbare Bibliotheken. De medewerkers kunnen je alles vertellen over boeken en lezen. De Nationale Voorleesdagen www.denationalevoorleesdagen.nl De Nationale Voorleesdagen worden ieder jaar in januari/februari georganiseerd. Dit jaar is dat van woensdag 20 januari t/m zaterdag 30 januari. Het gaat om het voorlezen aan kinderen die nog niet kunnen lezen. Boek en Jeugd Online www.boekenjeugdgids.nl Zoek je leuke boekjes voor je baby? Of een mooi voorleesverhaal? Kijk dan eens op de website Boek en Jeugd Online. Daar vind je boeken voor alle leeftijden: speciale babyboekjes voor in bad, peuterboeken van karton en prentenboeken voor als je kind wat ouder is. Zoek op leeftijd 0-4 jaar. Voorleesplein www.voorleesplein.nl Het Voorleesplein is dé verzamelplek van informatie over boeken voor kinderen tussen 0 en 6 jaar. Met wekelijks een voorleestip, nieuwtjes, een overzicht van theaterproducties en tentoonstellingen, boekenlijsten op onderwerp, en nog veel meer. Het Voorleesplein is onderdeel van Leesplein (www.leesplein.nl).
❛ Leuke en bruikbare sites waar we voor ons kindje veel plezier aan beleven.❜
15
COLOFON Julienne van den Heuvel & Wilma van der Pennen lijn 1, Haarlem DRUK Den Haag media groep, rijswijk SAMENSTELLING EN REDACTIE OPMAAK
Boekstart is ontwikkeld door stichting lezen en het sectorinstituut van openbare Bibliotheken, is onderdeel van het programma Kunst van lezen en wordt gefinancierd door ocW. www.kunstvanlezen.nl www.boekstart.nl © Biblion uitgeverij 2010 Artikelnummer 1700004583
De AJ-nummers na sommige annotaties verwijzen naar de siso-indeling in de openbare bibliotheek; AP betekent geschikt voor peuters (0–4 jaar), AK betekent geschikt voor kleuters (4–6 jaar).
KORTINGSBON
KORTINGSBON
KORTINGSBON
ActieNummer 901-73226
ActieNummer 901-73264
ActieNummer 901-73271
Auteur Arthur van Norden
Auteur margaret Wise Braun
Auteur Diverse auteurs
titel Welterusten Dikkie Dik
titel Dag Dag, Dag Nacht
titel Kleertjes uit, pyjamaatjes aan
isBN 9789025746391
isBN 9789056375300
isBN 9789021666730
meDium Boekstart
meDium Boekstart
meDium Boekstart
PriJs € 13,95
PriJs € 12,50
PriJs € 19,95
KortiNg € 2,00
KortiNg € 3,00
KortiNg € 2,00
ActiePriJs € 11,95
ActiePriJs € 9,50
ActiePriJs € 17,95
BegiNDAtum 20/01/2010
BegiNDAtum 20/01/2010
BegiNDAtum 20/01/2010
eiNDDAtum 28/02/2010
eiNDDAtum 20/04/2010
eiNDDAtum 20/03/2010