gündem
Büyük hacimli işlemlerin sayısı az Raporda, 2008 yılında milyar dolar sınırının üzerinde sadece 4 işlem gerçekleştiği ortaya çıkarken, satın alma faaliyetlerinin daha ziyade orta ve küçük boyutlu şirketlere yöneldiği göze çarpıyor. Burada, uzun zamandır beklenen özelleştirmelerin (BAT’nin Tekel’i satın alması gibi) gerçekleşmesi ve yanı sıra Migros’un yüzde 97.9’unun BC Partners, Turkven, DeA Capital Konsorsiyumu tarafından satın alınması dikkat çeken işlemler oldu. Gerçekleşen işlemler içinde göze çarpan bir diğer unsur ise enerji sektörünün öne çıkması olarak değerlendiriliyor. Enerjide elektrik dağıtım bölgelerinin yanı sıra belediyelerin elinde bulunan iki önemli doğal gaz dağıtım şirketinin ve Akpet’in satışı, 2008 yılında gerçekleşen toplam işlem haciminde enerji sektörünün ağırlığını artırıyor. Finansal sektörde bazı sigorta şirketlerinin satış işlemlerinin iptal edilmesinin ya da ertelenmesinin ise bu sektördeki hareketliliği kısmen sınırlandırdığı vurgulanıyor. Özel sermaye fonlarının etkinlikleri arttı Rapora göre, 2008 yılında, küresel finansal kriz ortamından önemli ölçüde etkilenen Türkiye’de, özel sermaye fonlarının etkinliklerini artırarak Türkiye piyasasındaki konumlarını güçlendirdiği ortaya çıkıyor. 2008 yılında toplam özel sermaye fonu hacmi 2,38 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılında özel sermaye fonları işlemlerinde, sayı ve işlem değeri olarak 2007 yılına oranla sırasıyla yüzde 73 ve yüzde 19 oranlarında artış gerçekleştiği gözleniyor. 2008 yılında özel sermaye fonlarını ön sıraya taşıyan en önemli işlem ise yine Migros olarak göze çarpıyor. Özel sermaye fonları, perakende başta olmak üzere genelde, gıda içecek, medya ve eğlence sektörlerinde etkin olmuş. Raporda ayrıca, 2009 yılında global ekonomik krizin etkilerinin ağırlaşması beklenirken, özel sermaye fonları faaliyetlerinin de yavaşlayacağı öngörülüyor. İşlem hacminde ‘enerji’, işlem adedinde ‘sanayi firmaları’ ilk sırada 2008 yılında işlem hacmi bazında, 5.7 milyar dolar ile enerji sektörü (2007’de havalimanı işletmeciliği) ön plana çıkarken işlem adedi bazında 22 satın alma işlemi ile sanayi firmaları (2007’de finansal hizmetler) ilk sırada yerini alıyor. Rapora göre, enerji sektörünün hacimsel olarak birinci sırada yer almasının ana nedeni, Türkiye’nin artan enerji talebi ve bu doğrultuda yerli ve yabancı yatırımcıların bu pazarda yer alabilme stratejileri olarak açıklanıyor. Sektördeki en yüksek tutarlı işlem ise 1,6 milyar dolar işlem değeriyle Başkent Doğalgaz’ın özelleştirmesi oldu. Özelleştirmeler piyasaya damgasını vurdu Raporda, Türkiye’de 2008 yılında tamamlanmış ve değeri açıklanmış en büyük 10 işlemin toplam değeri yaklaşık 10,1 milyar dolar olarak veriliyor. Yine bu yıl gerçekleşen en büyük on işleme bakıldığında özelleştirme ve diğer kamu kaynaklı işlemler ön plana çıkıyor. 2008 yılında gerçekleşen özelleştirme işlemlerinin toplam değeri ise yaklaşık 6,5 milyar dolar tutarında oldu. TMSF satışı ihalelerinde ise 2007 yılına göre düşüş gözleniyor. 2009
60
RVC-İST Magazin / Mart 2009
yılında özelleştirme ihale sürecinde beklenen gelişmeler, 2008 yılında başlatılan Milli Piyango ve elektrik dağıtım şirketleri ile şeker fabrikaları ihalelerinin tamamlanması, Halkbank, Vakıfbank, otoyollar ve köprüler için ise ihale sürecinin açıklanması şeklinde sıralanıyor. 2009’a bakış: Düşüş var ve toplam işlem hacmi 10 milyar dolar civarında bekleniyor 2008 yılında, Türkiye’de gerçekleşen birleşme ve satın alma faaliyetlerinin değerlendirildiği raporda, 2009 yılı için de öngörüler şöyle ortaya konuyor: - Dünyadaki genel ekonomik konjonktüre bağlı olarak birleşme ve satın alma işlemlerinde 2009 yılında önemli bir düşüş olması bekleniyor. Yılın ikinci yarısında piyasalarda yaşanacak olası olumlu gelişim, belirli ölçüde bir hareketlilik getirebilir. - 2009 yılı için birleşme ve satın alma işlemlerinde ulaşılabilecek toplam işlem değerinin 10 milyar dolar civarında gerçekleşmesi tahmin ediliyor. - Krizin etkisiyle, 2008’in son çeyreğinde ortaya çıkan gerek alıcı gerek satıcı tarafında bekleme ve krizin sonuçlarını değerlendirme eğiliminin, 2009’un ilk yarısında da sürmesi ve bundan dolayı işlemlerin ya ertelenmesi, ya da uzun vadelerde gerçekleşmesi bekleniyor. - Yine krizin etkisiyle, daha önce alınan stratejik yatırım kararlarının tekrar gözden geçirilmesi bekleniyor. - Piyasaya yön verebilecek banka özelleştirmeleri gibi büyük boyutlu işlemlerin erteleneceği bekleniyor. - Özellikle orta büyüklükteki şirketler için birleşme ve satın alma işlemlerinin sürmesi bekleniyor. Finansal durumu güçlü grupların ve şirketlerin krizi bir fırsat olarak değerlendirmesi ve zor durumdaki rakiplerini satın alması bekleniyor. Bu nedenle geçtiğimiz yıllarda bankacılık sektöründe yaşanan konsolidasyonun bu kez reel sektörde gerçekleşeceği düşünülüyor.