WORKUMER KRANT FRISO // DINSDAG 9 AUGUSTUS 2011 // PAGINA 7
Albert Schootstra Een tien voor het skûtsje van de Súdwesthoeke, schipper Auke de Groot en zijn bemanning. Zo kan, en zeker voor een in Workum verschijnende krant als de onze, de eerste week van het skûtsjesilen onder auspiciën van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen, SKS, het beste worden samengevat. Vrijdagmiddag een overwinning op de Hegemermar en zaterdag een derde plaats op het ‘eigen’ water van het IJsselmeer bij Stavoren. Dit levert ‘ons’ skûtsje op het moment dat dit wordt geschreven – maandagmiddag – een zevende plaats in het algemeen klassement op met 26,9 punten. Een plek in het linkerrijtje dus zoals voetbaltrainers het zouden noemen en dat is een prestatie om de pet diep voor af te nemen. Op de Hegemermar zeilde de Súdwesthoeke een prima wedstrijd. Auke de Groot en zijn mannen konden gelijke tred houden met de medekoploper, Ype van der Meulen met het skûtsje van Woudsend. Toen echter trad een plotselinge verandering van de wind op en Woudsend ‘krige him tige min’. Het skûtsje van de Van der Meulens zakte reddeloos weg naar een achtste plaats. Auke de Groot en de zijnen kregen de wind wel goed en wonnen. Geluk? Aan de ene kant wel
Kinderopvang voor kinderen van 0-13 jaar in de gemeenten Nijefurd, Bolsward, Littenseradiel, Wûnseradiel en Gaasterlân-Sleat. Centraal Bureau voor informatie, aanmelding, bemiddeling en plaatsing: De Spinnekop 4, 8748 BG Witmarsum, tel: 0517 533100 Bereikbaar ma. t/m vr. van 8.00-17.00 uur. - Gastouderbureau voor kinderen van 0-13 jaar. - Kinderdagverblijf voor kinderen van 0-4 jaar. - Buitenschoolse opvang voor kinderen van 4-13 jaar. - Tussenschoolse opvang. - Peuterspeelzalen. e-mail: info@kinderopvangzwfrl.nl website: www.kinderopvangzwfrl.nl
ceerd omdat het verantwoordelijk werd gesteld voor een aanvarinkje tussen de schepen van Leeuwarden, met schipper Jappie Meeter, en Woudsend. Hoe het verder is gegaan is al verteld. De zesde plaats van zaterdag voor een week in de eerste wedstrijd bij Grou is in deze kolommen ook al gememoreerd.
natuurlijk. Opvallend en lovenswaardig was trouwens hoe sportief Ype van der Meulen in de pers op deze teleurstelling reageerde: hij gunde Auke de Groot en zijn mannen de zege van harte al had hij – als echte sportman – natuurlijk liever zelf gewonnen. Op het schip van de Súdwesthoeke vond men de gang van zaken sneu voor Woudsend, “mar wy winne dochs leaver sels.” De vreugde op het skûtsje van de Súdwesthoeke was immens. Op Omrop Fryslân Radio kon schipper Auke de Groot zijn emoties nog wel de baas (“Al sil it letter wol los komme”), maar zijn broer en bemanningslid Jan de Groot kon zijn oprechte vreugdetranen niet inhouden. Het is zo prachtig dat alle werk aan het skûtsje, alle pogingen om het schip en het tuig optimaal te krijgen, nu resultaat hebben gehad, zo lieten zijn woorden zich samenvatten. En weer kan de vraag worden gesteld: geluk, die zege op de Hegemermar? Nu moet de zaak van de andere kant worden bekeken en dan kan gewoon worden gezegd: driewerf nee. Want op het IJsselmeer zeilden De Groot en zijn mannen ‘sûnder kantroeren’ naar een derde plaats op welke niets viel aan te merken en Woudsend kwam niet verder dan de vierde stek. Auke de Groot en zijn bemanning roepen herinneringen op aan het jaar 1986. Meindert de Groot, de vader van Auke en Jan, eindigde toen als schipper van de Súdwesthoeke als vierde in het eindklassement met overwinningen bij Grou en Langweer. Dit was echter niet met dit schip, maar met het aloude (en kleine) Salverda-skûtsje. In 1979 haalde wijlen Rienk Zwaga (1932-1992) met dit Salverda-skûtsje het enige kampioenschap voor de Súdwesthoeke binnen. Meindert de Groot behoorde toen tot de bemanning. Weliswaar werd het schip ook in 1945, 1947, 1951 en 1954 kampioen met Klaas van der Meulen (de vader van Ype) aan het helmhout, maar dit was in de tijd van vóór de dorps- en streekskûtsjes. Het schip was
‘Lange markt’ bijzonder in trek
Een mooi portret van ‘ons’ skûtsje waarmee eens de gebroeders Zuidema de kost verdienden. Foto Martin de Jong. toen nog ‘gewoon’ eigendom van Teake Salverda (de schoonvader van Klaas van der Meulen en dus de pake van de huidige schipper van Woudsend) en later Cor Salverda, de zwager van Klaas van der Meulen. Sinds 2003 zeilt de Súdwesthoeke met het huidige schip, gebouwd in 1923 bij Barkmeijer in Stroobos voor de gebroeders J. en H. Zuidema uit Ryptsjerk. Het werd op 27 juni 1923 in Leeuwarden gemeten op een lente van 20,60 meter en een breedte van 3,85 meter. De tonnage werd vastgesteld op 47,932. De lengte werd bij een nieuwe meting in Leeuwarden op 3 juni 1932 bepaald op 20,52 meter en de breedte op 3,86 meter. De tonnage werd nu, waarschijnlijk na verhoging van de ‘riiswarring’, de opstaande rand langs het gangboord waarop de luiken rusten, 52,426. Met dit skûtsje haalde Age Bandstra, de broer van het joviale vroegere Christen-
Unie-raadslid in de gemeenteraad van Nijefurd Sieb Bandstra, in 1984, 1986, 1991 en 1992 de kampioenstitel in de wedstrijdenreeks onder auspiciën van de Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen (IFKS). De Súdwesthoeke leek met dit schip dus een kansrijk skûtsje te hebben aangeschaft nadat het na nog een aantal omzwervingen (het was onder meer eigendom van Ulbe Zwaga, de weliswaar kleurrijke maar toch enigszins omstreden vroegere schipper van het Leeuwarder SKS-skûtsje) uiteindelijk in Stavoren arriveerde. Er was echter een probleem: het was te lang voor de SKS-normen volgens welke een skûtsje niet langer mag zijn dan 19,50 meter over het dek en dus niet ‘over alles’ zoals meestal gebruikelijk is. Het schip moest dus worden ingekort. Dat zal dit skûtsje geen goed hebben ge-
daan; het had nog nooit op welke manier dan ook kennis gemaakt met de snijbrander en een schip wordt natuurlijk niet voor niets zo gebouwd als het gebouwd ís. Het verklaart mede het vele werk dat er moest worden verzet om het skûtsje ‘er bij’ te krijgen en waarvan Jan de Groot voor de radio sprak. Enfin, dat is nu gelukt. Vorige week maandag bij De Veenhoop werd de wedstrijd halverwege afgebroken omdat er geen wind meer stond en de wind die er dan nog wél was letterlijk uit alle hoeken en gaten kwam. Deze wedstrijd werd vrijdag bij Woudsend ingehaald. Auke de Groot lag op dat moment van staken trouwens op de derde plaats! Dinsdag bij Earnewâld zat er in de ‘nauten’ van de Alde Feanen niet meer in dan een tiende plaats, maar op het ruime water bij Terherne ging het weer best: zevende. Bij Langweer werd ‘ons’ schip helaas gediskwalifi-
De bemanning van het skûtsje van de Súdwesthoeke bestaat uit: schipper Auke de Groot, Jan de Groot, Arjen Kort, Pietertje van der Meer, Wytze van der Meer, Sietze Veenstra, Tjietse Veenstra, Wiltsje Veenstra, Klaas Visser, Marten Zoethout, Jelmer Albertsma, Hendrik de Vries, Hans Zwaan, Huib Heemskerk, Klaas Gert Wolthuis, Gert Jan Mulder en Pieter Wouda. Dit zijn meer bemanningsleden dan op het skûtsje in de wedstrijd nodig zijn, zo’n veertien, maar er zijn altijd mensen die op een bepaalde dag niet kunnen of die maar één week meezeilen, zoals bijvoorbeeld Klaas Gert Wolthuis en zo is het goed dat er uit een groter reservoir geput kan worden. Het skûtsje heeft een ‘Vriendenfonds’ waarvan ook Workumer bedrijven deel uitmaken. De Súdwesthoeke is dus wel degelijk ook óns skûtsje. De Workumer bedrijven in het fonds zijn: aannemingsbedrijf De Boer en De Groot, Bakker Workum konstruktiewerken bv, garage Speerstra, de Workumer Jachthaven en Priore, accountants en belastingadviseurs. Zij verdienen het, evenals de bemanningsleden, nu eens met naam en toenaam genoemd te worden. Een skûtsje in de vaart houden is namelijk lang niet goedkoop. Klasse! Intussen lijkt de Sneeker Pan van schipper Douwe Visser (zoon van Jappie) regelrecht op het kampioenschap af te gaan. De Snekers hebben nog maar 9,9 punten. Tweede is Earnewâld met schipper Gerhard Pietersma met 22 punten en derde – zeer verrassend – het Drachtster skûtsje met Albert Visser (een broer van Douwe van Sneek) aan het helmhout met 22,9. Regerend kampioen Pieter Brouwer van de Heerenveenster Gerben van Manen is vierde met 23 punten. Maar hoe dat ook allemaal zij: iedereen kan trots zijn op ‘ons eigen’ skûtsje. Vakwerk!
Weer vijf favoriete kunstwerken drs. Paul Fluttert; Aflevering 3: Twee tekeningen van reizen
Cor Hunia Workum liep vol met bezoekers de vorige week woensdag, het werd steeds moeilijker om nog een plaats te vinden waar de auto weggezet kon worden. De gezelligheid in de stad nam toe. Duizenden aan de wandel langs de kraampjes. En toen, net als vorig jaar, kwam de regen als spelbreker voor de dag. Het bleef echter bij een buitje. De zon nam het weer over van de regen, het werd nog gezelliger en de in Workum goed bekende dj Hendrik zorgde voor muzikale klanken. Workum leefde nog meer op, gesproken kon worden van een feestelijke stemming zowel onder de bezoekers als bij
de standhouders, want er werden leuke zaken gedaan. Voor de kooplieden was de reis naar Workum niet voor niets geweest, zij keerden tegen de avond naar de eigen woonplaats terug en hopen volgend jaar weer van de partij te kunnen zijn. De horeca draaide op volle toeren en dat was vooral het geval toen het regenwater de stad stofvrij maakte. Gelukkig bleef het bij één bui. Zo tegen vijf uur ’s middags werden de kramen gedemonteerd en ingepakt, binnen vrij korte tijd was de stad weer omgetoverd tot het dagelijkse Workum. Marktdag ‘Zo lang als Workum’: een goed geslaagde dag!
In de afgelopen week hebben assistente Loretta en ik krantenknipsels geordend over kunst. Je geeft cursussen over de 17e en 19e-eeuwse schilderkunst en dan moet je ook de kranten lezen op nieuws over die eeuwen. Daarnaast kom je in musea en winkels wel eens losse afbeeldingen tegen die je nog niet had en die wil je ook in ordners opslaan. Soms kwam Loretta iets tegen over de 18e eeuw en vroeg dan: “Moeten we daar ook een ordner over maken?” Ik wilde zo weinig mogelijk ordners totdat we over de waarde van de 18e eeuw kwamen te praten. Iedereen weet de bijnaam van de Nederlandse 18e eeuw: de eeuw van Jan Salie. Nederland was over haar hoogtepunt heen qua macht, economie en kunst. Vooral voor kunst is een grote welvaart zeer bevorderlijk. Als een stad bekend is om haar kunst hangt dat meestal samen met grote economische bloei, zoals in volgorde van tijd: Florence, Antwerpen, Rome, Amsterdam, Dresden, Wenen, Parijs, Sint Petersburg, Stockholm, Berlijn, New York en Londen. Sommige steden kenden zelfs meerdere perioden van grote bloei in welvaart en kunst. Die wedergeboorte vond vaak plaats in de 19e eeuw in grote steden als er maar veel industrie was met een rijke bourgeoisie. De hele 18e eeuw is qua economische bloei niet zo spectaculair waardoor het in de kunst een saaie boel leek, uitzonderingen daargelaten zoals Berlijn, Londen, Parijs en Wenen met rijke koninklijke hofhoudingen. Al pratende over de 18e eeuw pakte ik een dierbaar boek uit juist de 18e eeuw van J.W. Goethe met de oorspronkelijke titel Italienische Reise (reis naar Italië). Het gaat over een reis die hij maakte in 1786 en 1787. Zijn landgenoot J.J. Winckelmann heeft dan al in 1764 een studie gepubliceerd over de klassieke oudheid waardoor veel intellectuelen en kunstenaars worden geboeid door een oudheid die eeuwen daarvoor in de Renaissancetijd ook immense invloed had op de kunst. De 18e
eeuw wordt mede daardoor een eeuw van de Verlichting en deze stroming brengt de wereld in kaart, denk aan de eerste encyclopedie uit het midden van deze eeuw van Diderot. Hierin staat voor het eerst alle kennis bijeen over elk mogelijk gebied. Wie kennis verzamelt ontdekt dat hij juist veel niet weet en dat was de start van allerlei onderzoek, opgravingen en ontdekkingsreizen die niet alle in de 18e-eeuw plaatsvonden, maar de kiem was gelegd. En zo kom ik op het thema reizen. Ik ken minstens vier redenen om te reizen en ben ook een hartstochtelijk voorstander van reizen. De eerste reden herkent iedereen. Als je reist, laat je
werk maar ook mensen achter waardoor allerlei verplichtingen vervallen, zolang je je maar als reiziger of vreemdeling gedraagt. In het buitenland wordt je met begrip behandeld omdat je niet alles kunt weten en letterlijk vreemd bent. Een tweede reden is echt afstand van niets nemen dat je te sterk bezighoudt, je niet kunt loslaten. Ga naar het buitenland, span je daar lekker in met desnoods iets onzinnigs en zie: opeens komt de oplossing voor iets waar je in vastdraaide. Een derde reden voor reizen is dat je per sé een bekend doel moet bezoeken om er meer van te weten te komen. Als dat niet om de hoek ligt, moet je reizen. Zo bezocht ook ooit in bijna heel Europa een 30-tal museumge-
bouwen omdat het nodig was voor mijn afstudeerscriptie. De vierde reden is nieuwsgierigheid naar het onbekende en daar is Goethe natuurlijk een voorbeeld van. Hij had over Rome gelezen en wilde de oude keizerlijke fora wel eens zien met restanten van oude basilieken, of het Pantheon dat nog intact was. Hij leverde geen half werk en eindigde op Sicilië. En overal ontdekte hij bewijzen voor het beroemde adagium van Winckelmann: Edle Einfalt, stille Pracht. Edele eenvoud, schone pracht. Zoals gezegd schreef Goethe na terugkeer daar zeer enthousiast over waardoor een nog grotere stroom reizigers op gang kwam, tot ver in de 19e eeuw toe. In Nederland werd in de 17e eeuw ook al flink gereisd binnen ons land zelf. We kregen steeds meer en betere vaarwegen: ideaal om te reizen met de trekschuit die een redelijk goedkoop vervoersmiddel was. Goedkoper dan per koets. Rembrandt en bijv. Van Goyen mochten graag in eigen land reizen en maakten schetsen van wat hen trof. Of voor hun plezier, of om ooit nog eens voor een groter werk te gebruiken. En zo was de stad Rheenen aan de Rijn een populair reisdoel. Het is nog steeds een mooi stadje met de eeuwenoude Cunera kerk. Een tekening over Rheenen van Rembrandt trof me in het bijzonder omdat hij met weinig lijnen veel vertelt. Vele tekeningen van Goethe in zijn boek Italienische Reise, zoals de hier afgebeelde omgeving van Napels, zijn juist gedetailleerd en daar had hij zeker goede redenen voor. Als je wilt laten zien dat een vulkanische berg als de Vesuvius bij Napels geweldig rook uitspuwt, moet je dat inzichtelijk weergeven. Maar het zette me tot nadenken. Als je deze tekeningen van Rembrandt en Goethe naast elkaar legt en vraagt uit welke tijd ze stammen, dan zou je Rembrandt ook in de 18e eeuw kunnen plaatsen of zelfs in onze eeuw. Goethe was dan wel die grote voorstander van Edle Einfalt (edele eenvoud), maar de 17e-eeuwer Rembrandt die dit adagium nog niet kon kennen, was zijn tijd ver vooruit.
De politie heeft dinsdagmiddag voor een week op de Aldedyk bij Workum een eenzijdig ongeval onderzocht, waarbij een 23-jarige tractorbestuurster uit Witmarsum gewond is geraakt. De vrouw vervoerde met haar tractor een partij hooibalen. Ze moest uitwijken voor een tegenligger en reed daarom met haar tractor en oplegger een stukje de berm in. De oplegger kantelde echter en nam de tractor als het ware mee. De vrouw raakte daardoor gewond. Het slachtoffer werd per ambulance overgebracht naar het ziekenhuis in Sneek.
Bridgescores De uitslag van zomeravondbridge van 1 augustus in Workum. Thuisbridgers zijn ook van harte welkom. Gaarne 19.30 uur aanmelden. A-lijn 1 H Bunt & Lobstein 2 V.J. Deen & D Deen 3 Geertje Folkerts & Tine Venema 4 Tine. Wijma & Janny Wessles 5 Zeiler & Zeiler -6 Jan Wierts Wessles & Ype Wijma -6 Klaas Looper & Durk Keegstra 8 Kees Varwijk & Rigt Varwijk 9 Koos Leurs & A v.d. Kloet 10 Wim Botter & Albertje Botter
55,73 55,21 54,69 53,13 48,96 48,44 48,44 46,88 44,79 43,75
B-lijn 1 Mieke Bos & Henk Bos 2 Henk v. Krugten & Froukje Wiersma 3 Gerben Dooper & Anja van Wigcheren 4 Dorrie Benschop & Ettje Hunia -5 Ed van Dam & Struiksma -5 Betty Dijkstra & Baukje Stevens 7 Zeldenthuis & Hopma 8 Hillie Bruggink & Emma Veldkamp 9 Bep Vinkx & Gerry Woudstra 10 Gerard Zweers & Fia Zweers 11 Voortman & Voortman 12 Bosman & van der Beek 13 Annie Bijlsma & Roelie Fopma 14 Janny Deenen & Meindert Deenen
62,50 60,42 57,29 53,82 52,43 52,43 50,69 49,31 48,26 47,92 42,71 42,36 41,67 38,19
C-lijn 1 Ida v.d. Werf & Pe v.d. Werf 2 Henk van der Hoef & J. Yntema 3 Sietche Ykems & Froukje Steegenga 4 Kees Yntema & Liess Yntema 5 Jeanette Feldman & Gretha Wesselius 6 Annie de Boer & Tine Nijenhuis 7 Eelkje Galema & Liesbeth v. Oudvorst 8 Bouer & Bouer 9 Kitty Postma & Rens Postma 10 Carrie van Straten & Stien de Vries
70,31 61,98 56,77 56,25 52,60 47,40 44,79 41,15 35,94 32,81
Amivedi in regio Zuidwest-Friesland Vermist Hindeloopen, Nieuwstad, 31-7: Grijscyperse poes, donker, dik, 10 jaar, vermist na verhuizing. Stadsweide, 29-7: Zwarte poes, klein wit befje, 5 jaar, klein, schuw. Vermist na verhuizing. Koudum, Hoofdstraat, 30-7: Roodcyperse ex-kater, aanhankelijk, 2 jaar, niet groot. Workum, Noard, 31-7: Roodcyperse poes, beetje wit op wangen en kin/keel, 13 jaar, bijna geen tanden. Vermist na verhuizing. Warns, ‘t Sou, 31-7: Mooi gemarmerde poes met zwart, grijs- en roodcypers. Rode streep op voorhoofd. Witte bles en neus, witte sokjes voor, kousjes achter, 2 jaar, gechipt. Gevonden Workum, Roggemolestege, 1-8: Roodcypers katertje, 4 maanden. Foto’s www.amivedi.nl, info Amivedi Zuidwest Friesland, tel. 088-0064692.
Taa lswyl sel
Een tien voor het SWH-skûtsje
Tractorbestuurster raakt gewond bij eenzijdig ongeval
Oerkomme: by in persoan komme; troch smoargens oerwaakst wurde; barre, ûndergean; It komt my net wer oer dat ús mem stjert en ik der net by bin, sei de man. Dat kom my net wer oer, sei de dogeneat, doe soe er ophongen wurde