JAARBERICHT 2012 Kenniscentrum Sociale Innovatie
INHOUDSOPGAVE Het Kenniscentrum Sociale Innovatie Publicaties en output in 2012
04 05
Onderzoeken in 2012 ’Schuldenaren onder bestaansminimum’ Sociale innovatie in ouderenzorg Project wil vitaliteit voetbalclubs verhogen Overbelaste mantelzorgers van mensen met hersenletsel Onderzoek naar gebruikers voedselbanken Wraparound Care in Utrechtse Jeugdzorg Lectoraat Regie van Veiligheid gestart Pedagogische afstemming op brede scholen verbeterd Goede resultaten Wmo-werkplaats Utrecht Focus op onderwijs in professionele ruimte Studie naar relatie reclasseringswerker en cliënt Canon Gehandicaptenzorg Nederland Onderzoek naar lokaal veiligheidsbeleid Potentie hbo-master Recht onderzocht
06 08 10 14 16 18 22 24 26 30 32 34 38 40
Evenementen in 2012 Openbare les Nadja Jungmann en Mies Westerveld Congres ‘Vakmanschap van de reclasseringswerker’ HRM-praktijkonderzoekscongres bij HU Kritische dialogen Doortje Kal Netwerk Sport & Society gestart ’Kinderen vaak getuige van geweld’
44 46 48 52 54 56
HU-Speerpunt ‘Werken en leren in de wijk’
58
/ Het Kenniscentrum Sociale Innovatie Het Kenniscentrum Sociale Innovatie (KSI) is onderdeel van de Faculteit Maatschappij & Recht van Hogeschool Utrecht. Het omvat momenteel zeven lectoraten, waar twaalf lectoren aan verbonden zijn. Het kenniscentrum onderzoekt actuele maatschappelijke vraagstukken op het gebied van hulp- en dienst verlening, sociaal beleid, welzijnswerk, maatschappelijke ondersteuning, personeel en arbeid, recht, justitie en veiligheid. Het is haar missie om een bijdrage te leveren aan de sociale kwaliteit van de samenleving, onder andere door kennis te verzamelen en door te geven aan zowel het onderwijs als de sociale beroepspraktijk. De innovaties zijn een verbetering voor beide sectoren. Bij het KSI zijn circa honderd onderzoekers actief; jaarlijks nemen enkele honderden studenten deel aan de onderzoeken. MEER INFORMATIE 4
Publicaties en output in 2012 • 231 Publicaties/output voor professionele praktijk • 94 Publicaties/output voor het onderwijs • 82 Publicaties/output voor wetenschap/ onderzoek • 222 Lezingen/presentaties/symposia/ workshops
Bekijk het overzicht van publicaties per lectoraat van ons kenniscentrum in 2012 Onze lectoren haalden regelmatig de media in 2012. Bekijk enkele voorbeelden
5
/ ‘Schuldenaren vaker onder Bestaansminimum’ Schuldenaren belanden door een opeenstapeling van beslagen steeds vaker onder het bestaans minimum. In dat geval heeft iemand minder te besteden dan negentig procent van een bijstands uitkering. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Paritas Passé’ van het lectoraat Rechten (schulden en incasso) en de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden. Het bestaansminimum van de schuldenaar wordt aangetast als diverse schuldeisers tegelijk en naast elkaar geld innen. Denk aan de verhuurder die beslag legt op de huurtoeslag en de Belastingdienst die direct geld afschrijft van de bankrekening. De onderzoekers bepleiten de inrichting van een landelijk beslagregister en uitbreiding van de lijst van goederen waarop geen beslag mag worden gelegd. Het ministerie van SZW werkt begin 2013 aan een reactie op het rapport, dat intussen al wordt toegepast in het hbo-onderwijs. MEER INFORMATIE 6
21
/ Sociale innovatie in ouderenzorg
8
3
Het lectoraat Organisatieconfiguraties & Arbeidsrelaties heeft een experiment uitgevoerd waarin sociale innovatie (vernieuwing van arbeid en organisatie) in nauwe samenhang met vernieuwing van de zorg in praktijk is gebracht. Dit is gerealiseerd bij drie intramurale afdelingen van zorginstelling BrabantZorg. Het betrof een initiatief van ActiZ (brancheorganisatie ouderenzorg), BrabantZorg en het lectoraat van de HU.
De medewerkers voerden in samenspraak met cliënten en familie zelf nieuwe zorgorganisatiemodellen in op de werkvloer en verbeterden de woonomgeving voor de cliënten. Het gevolg: een opmerkelijke verhoging van de kwaliteit van de zorg, minder ziekteverzuim en – tot hun eigen verbazing – een veel efficiëntere manier van werken. Het experiment is vormgegeven in een methodiek waar andere zorgorganisaties hun voordeel mee kunnen doen. De opgedane kennis wordt verspreid via diverse kanalen in de branche. MEER INFORMATIE
9
/ Project wil vitaliteit voetbalclubs verhogen
4
Het project Vereniging in bedrijf wil de vitaliteit van tien amateurvoetbalclubs in Utrecht verhogen. Daardoor kunnen clubs beter functioneren. Dit initiatief is in de zomer van 2012 gestart door het lectoraat Participatie en Maatschappelijke Ontwikkeling, in samenwerking met diverse partners.
Het project heeft meerdere doelen, waaronder het tegengaan van het vrijwilligerstekort bij de clubs en het verminderen van agressie op de velden. Ook wil het een bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke problemen. Het projectteam biedt de 10 clubs ondersteuning bij deze zaken door een combinatie van toegepast onderzoek en het organiseren van diverse activiteiten. Samen moeten die leiden tot instrumenten en inzichten, waarmee de clubs aan de slag kunnen om hun vitaliteit te verhogen. MEER INFORMATIE
11
/ Surya Karwar student Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Werkte mee aan het onderzoek naar het oordeel van minderjarige asielzoeker over hun voogd van het lectoraat van Lia van Doorn.
“Ik heb voor het onderzoek jongens geïnterviewd die in hun uppie – zonder familie – waren gevlucht uit Afghanistan. Omdat ik zelf ook uit dat land kom, voelden ze zich door mij goed begrepen. De meerderheid deed precies wat hun voogd aangaf, zoals in de Afghaanse cultuur gangbaar is. Maar in Nederland wordt van je verwacht zelf initiatieven te nemen. En zo lopen deze jongens tegen meer problemen aan. Gelukkig kon ik een aantal helpen met praktische zaken, zoals het inschrijven voor bepaalde opleidingen.”
13
/ Overbelaste mantel zorgers van mensen met hersenletsel
14
5
Mantelzorgers van mensen met niet- aangeboren hersenletsel (NAH) zijn vaak overbelast in de zorg. Zij zijn daarnaast niet altijd in beeld bij de hulpverlening, zoals maatschappelijk werkers van revalidatie- centra en MEE-consulenten.
Dit blijkt uit onderzoek van het project ‘Mantel zorgondersteuning en Netwerkontwikkeling bij NAH’ dat het Kenniscentrum Sociale Innovatie de afgelopen twee jaar uitvoerde. Professionals realiseren zich wel dat deze mantel zorgers bestaan, maar weten niet hoe ze hen goed kunnen bereiken en bedienen. Het onderzoek heeft aangetoond dat via de inzet van specialistische NAH-consulenten en goede regionale samenwerking veel vooruitgang kan worden geboekt. MEER INFORMATIE
15
/ Onderzoek naar gebruikers voedselbanken Wat is het profiel van de gebruikers van de acht Utrechtse voedselbanken? Het lectoraat Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening doet hier onder zoek naar. Directe aanleiding is dat de wachtlijsten in Utrecht langer worden. De klanten komen steeds vaker uit nabijgelegen steden en ook ontstaat een nieuwe groep gebruikers: naast laagopgeleiden melden zich nu vaker ook hoogopgeleiden. De onderzoekers bestuderen de relevante achtergrond kenmerken van de gebruikers. Docenten van de opleidingen Social Work voeren gesprekken met de klanten. Ook de vrijwilligers bij de voedselbanken worden geïnterviewd over de invulling van hun werk. In het kader van dit project gaan HU-studenten een serie portretten maken van de gebruikers, die moet uitmonden in een documentaire. Het onderzoek zal naar verwachting voorjaar 2013 zijn afgerond. MEER INFORMATIE 16
6
17
7
/ Wraparound Care in Utrechtse Jeugdzorg
Het eindrapport ‘Onderzoek naar Wraparound Care in de Utrechtse Jeugdzorg’ is op 20 april 2012 gepresenteerd in het Utrechtse provinciehuis. Het onderzoek is uitgevoerd door het lectoraat Werken in Justitieel Kader. De studie was onderdeel van het provinciale programma Utrechtse Jeugd Centraal (2008-2011). Daarin speelden het concept en de principes van Wraparound Care een belangrijke rol. Dat model heeft tot doel om de zorg rond gezinnen met meervoudige problematiek zodanig te organiseren, dat ze weer grip krijgen op hun leven. Belangrijke speerpunten daarbij zijn: eigen kracht als uitgangspunt, zoveel mogelijk in de wijk organiseren, gebaseerd op teamwork en op maat gemaakt. Voor het onderzoek zijn verschillende projecten in de provincie Utrecht onderzocht en met elkaar vergeleken. MEER INFORMATIE
19
/ Tine van Kessel student HRM Werkt mee aan het onderzoek ‘Sociale Innovatie in de ouderenzorg’ van het lectoraat van Ben Fruytier.
“Bij dit project heeft het personeel van een Brabantse zorginstelling onder begeleiding van Hogeschool Utrecht zelf de sociale innovatie vanaf de werkvloer doorgevoerd. Met mijn afstudeeropdracht bij het lectoraat peil ik of de medewerkers tevreden zijn met de doorgevoerde veranderingen. Ik heb het gevoel op deze manier echt een bijdrage te leveren aan de oplossing van een maatschappelijk probleem, die ook waardevol is voor andere zorgorganisaties.”
Andrea Donker is benoemd tot functioneel lector. Zij promoveerde eerder op de ontwikkeling van crimineel gedrag van de kindertijd tot in de volwassenheid. Tot maart 2012 was zij lector Ontwikkelingscriminologie aan de Hogeschool Leiden.
Menno van Duin is aangesteld als bijzonder lector en promoveerde op een onderzoek naar het lerend vermogen van de overheid bij rampen. Zijn aanstelling wordt bekostigd vanuit de Veiligheidsregio Utrecht. Hij is tevens lector Crisisbeheersing aan de Politieacademie en het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV).
22
8
/ Lectoraat Regie van Veiligheid gestart
In 2012 ging het lectoraat Regie van Veiligheid van start. Het lectoraat werkt aan onderzoek op het terrein van de sociale veiligheid en aan onderzoek op het snijvlak van sociale en fysieke veiligheid. Dit aandachtsgebied loopt van praktische thema’s als individuele en wijkgerichte preventieprojecten (onder meer via gemeenten en politie) tot aan integraal veiligheidsbeleid en crisisonderzoek.
Onderzoek op terrein van sociale en fysieke veiligheid MEER INFORMATIE
23
9
/ Pedagogische afstemming op brede scholen verbeterd Een onderzoeksproject van het lectoraat Participatie en Maatschappelijke Ontwikkeling heeft geleid tot een verbeterde pedagogische afstemming tussen pro fessionals, ouders en kinderen op twee brede scholen in Amersfoort, waar het onderzoek wordt uitgevoerd. Kinderen die opgroeien in een pedagogisch verbindende omgeving hebben daar veel profijt van: ze hebben meer ontwikkelingskansen en minder gedragsproblemen. Het is cruciaal dat ouders en professionals van deze scholen goed met elkaar afstemmen wat ze van elkaar verwachten in de opvoeding, zo blijkt bij dit project. Beiden hebben namelijk vaak niet dezelfde verwachtingen van elkaar. Inmiddels is het project uitgebreid naar veertien brede scholen in Amersfoort. De opgedane inzichten worden gedeeld met andere brede scholen in de provincie Utrecht en de rest van Nederland. MEER INFORMATIE
25
/ Goede resultaten 足 Wmo-werkplaats Utrecht
10
In 2012 is de eerste fase van de Wmo-werkplaats Utrecht afgerond. Het betrof een programma van drie jaar, bedoeld om praktijkkennis te ontwikkelen en over te dragen aan professionals – werkzaam in zorg en welzijn – over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Bij de werkplaats zijn enkele tientallen organisaties en gemeenten aangesloten.
Bij dit initiatief vond onderzoek plaats, werden studiedagen georganiseerd, onderwijsmodules ontwikkeld en scholings activiteiten aangeboden. Er verscheen ook een boek: ‘Supportgericht Werken in de Wmo’. Rond vijf thema’s werden zogenoemde Wmo-kenniskringen gevormd. Die hebben geleid tot goede resultaten, zoals een training waarmee de gemeentelijke kredietbank mensen beter kan helpen complexe schuldsituaties te doorbreken. Daarnaast zijn in vier grote gemeenten van de provincie Utrecht experimenten opgezet in het doorbreken van eenzaamheid. En voor instellingen/teams is een kwaliteits instrument ontwikkeld waarmee ze kunnen kijken of ze volgens de benaderingen van ‘Presentie’ en ‘Kwartier maken’ werken. Door het succes van de Wmo-werkplaats verleent het ministerie van VWS opnieuw voor drie jaar een subsidie om dit onderzoeksproject te continueren. MEER INFORMATIE 27
/ Mick Zandvliet student Integrale Veiligheidskunde Werkt mee aan het onderzoek ‘Wraparound care bij verslaafde delinquenten’ van het lectoraat van Anneke Menger.
“Mijn beeld van verslaving is door deelname aan dit onderzoek bijgesteld. Vond ik voorheen dat deze mensen vooral problemen veroorzaakten, nu zie ik dat verslaafden meer problemen hebben dan alleen de verslaving. Ik vind dat deze mensen een mooie plek in de samenleving verdienen. Bovendien is een goede behandelmethode voor hen heel belangrijk, om recidive te voorkomen.”
29
/ Focus op onderwijs in professionele ruimte Het lectoraat Organisatieconfiguraties en Arbeids relaties is verantwoordelijk voor de ‘monitoring en evaluatie’ van het omvangrijke HU-project ‘Focus op onderwijs in de professionele ruimte’. Doel daarvan is om docententeams op een hoger niveau van professionaliteit en zelfsturing te laten functioneren, om onder meer de onderwijskwaliteit te verbeteren. Momenteel werken elf pilotteams van docenten hieraan mee. Onder leiding van lector Rob Gründemann voeren de onderzoekers een kwantitatieve effectmeting en een kwalitatieve procesevaluatie uit. In 2012 zijn daartoe docenten van de betrokken pilotteams geïnterviewd en hebben zij een vragenlijst ingevuld. Aan de orde kwam onder meer: de mate van teamvorming op relationele, organisatorische en inhoudelijke kwaliteit. De onderzoeksresultaten van de pilots bij verschillende opleidingen/faculteiten zullen met elkaar vergeleken worden en HU-breed worden verspreid. MEER INFORMATIE 30
11
31
Voor reclasserings werkers is een goede relatie met de cliÍnt belangrijk
12
/ Studie naar relatie reclasserings werker en cliënt
Het lectoraat Werken in Justitieel Kader verricht een langlopend onderzoek naar de kwaliteit van de relatie (de werkalliantie) tussen reclasseringswerkers en de cliënten, die bij hen onder toezicht staan. Reclasseringswerkers werken met delinquenten met als doel: herhaling van delictgedrag voorkomen. Hiervoor hanteren zij verschillende onderzochte en effectief bevonden methoden. Internationaal onderzoek toont aan dat die methoden belangrijk zijn, maar ook dat professionals meer nodig hebben. Een goede relatie met de cliënt is daarbij belangrijk. MEER INFORMATIE
33
/ canon gehandicaptenzorg nederland Op 10 oktober 2012 is in Amersfoort de digitale ‘Canon Gehandicaptenzorg Nederland’ gelanceerd. vijftien schrijvers uit onder meer het werkveld en de wetenschap leverden daaraan een bijdrage. Maarten van der Linde, bijzonder lector bij het Kenniscentrum Sociale Innovatie, was eindredacteur van de canon en werkte nauw samen met de redacteuren Teun Post en Ad van Gennep. In 25 vensters vertelt de canon het verhaal van de lange weg naar specifieke hulpverlening aan mensen met een verstandelijke beperking sinds 1800. De canon wordt al gebruikt in opleidingen (mbo, hbo en nascholing). Aan bod komen thema’s als het speciaal onderwijs, de beschutte werkvoorziening, gezinsvervangende woonvormen, ambulante ondersteuning, erkenning van rechten, herhaalde onmacht (Jolanda Venema), wetgeving (awbz), individualisering (pgb) en vermaatschappelijking (Wmo). MEER INFORMATIE 34
13
35
/ Laura Barmentloo student Integrale Veiligheidskunde Werkt mee aan een onderzoek over brandpreventie van het lectoraat van Andrea Donker en Menno van Duin, met betrokkenheid van de Veiligheidsregio Utrecht.
“Dit onderzoek is gericht op brandpreventie bij moeilijke doelgroepen: allochtonen en ouderen. Hun bewustzijn op het gebied van brandveiligheid is vaak laag. Ik ga zelf allochtonen interviewen. Ik voel me betrokken bij deze doelgroep, vanwege mijn interesse in andere culturen. Dit onderwerp kreeg mijn interesse door mijn stage, waar ik meewerkte aan een project rondom brandpreventie. Ik bracht huisbezoeken in Zeist om bewoners bewuster te maken. Het overbrengen van informatie vond ik het leukst!”
Voor lokaal veiligheidsbeleid bestaan nog nauwelijks standaarden
14
/ Onderzoek naar lokaal veiligheidsbeleid Het lectoraat Regie van Veiligheid verricht onderzoek naar het lokale veiligheidsbeleid in de gemeenten van de provincie Utrecht. Het doel is kennis en inzicht te krijgen in theorie, praktijk en effectiviteit van dit beleid. Hierbij wordt samengewerkt met de Veiligheidsregio Utrecht en het Bureau Regionale Veiligheidsstrategie. Lokaal veiligheidsbeleid is een nieuw thema dat steeds belangrijker wordt voor gemeenten, maar daarvoor bestaan nog nauwelijks standaarden. Daarom is dit onderzoek noodzakelijk. Studenten van de HU-opleiding Integrale Veiligheids kunde verzamelen voor dit onderzoek gegevens. Uiteindelijk maakt het lectoraat voor de gemeenten en anderen een rapport, waarin overeenkomsten en verschillen tussen de gemeenten, maar ook interessante initiatieven en ‘best practices’ worden belicht. MEER INFORMATIE
39
15
/ Potentie HBO-master Recht onderzocht
Mies Westerveld, tot eind 2012 lector ‘Rechten, de beroepspraktijk’, onderzocht de afgelopen twee jaar de haalbaarheid van een hbo-master Recht bij Hogeschool Utrecht. Westerveld ziet potentie in een dergelijke master. Deze is bedoeld voor hbo-juristen, die na enige tijd willen doorgroeien naar een senior juridische functie. Daarvoor is meestal een meestertitel nodig. Die kan worden behaald met de hbo-master Recht. Om deze van de grond te krijgen, is de medewerking vereist van een universitaire rechtenfaculteit, die bevoegd is tot het toekennen van het predicaat civiel effect. De Faculteit Maatschappij & Recht van de HU is hierover in gesprek met de Faculteit Recht van de Universiteit Utrecht.
41
/ Janneke Ketelaars student Pedagogiek Werkt als Siriusstudent mee aan het projectbureau KANS op Kanaleneiland in Utrecht.
“Het projectbureau haalt maatschappelijke projecten binnen voor studenten van de Faculteit Maatschappij en Recht. Op ons kantoor werken studenten van verschillende opleidingen. We merken onderling dat de verschillen groot zijn. Vanuit mijn opleiding Pedagogiek is mijn insteek vaak: ‘luisteren naar de ander, samen naar oplossingen zoeken’. Terwijl een student IVK eerder neigt naar een zakelijke benadering. Dit is voor mij een belangrijke leerervaring.”
Evenementen in 2012
/ Openbare les Nadja Jungmann en Mies Westerveld
Mies Westerveld
44
Nadja Jungmann
16
Op 9 mei 2012 hielden Nadja Jungmann en Mies Westerveld hun openbare les, getiteld ‘Issues uit de juridische beroepspraktijk’. Jungmann is lector van het lectoraat ‘Rechten, de beroepspraktijk’ bij ons kenniscentrum. Westerveld bekleedde die functie tot 1 januari 2013.
Jungmann, gespecialiseerd in de onderzoekslijn ‘Schulden en incasso’, definieerde in haar rede de schuldenproblematiek als een gedragsvraagstuk, waarbij zowel crediteuren als schuldenaren een belangrijke rol spelen. Gedragsbeïnvloeding is volgens haar van groot belang: schuldenaren moeten concessies doen; ‘zelfsturing’ is in dit opzicht een belangrijk begrip. Westerveld legde tijdens haar openbare les de focus op de opleiding HBO-Rechten. Volgens haar gebruiken veel afgestudeerden deze opleiding om door te stromen naar de universiteit. Ze voorziet in de toekomst één instituut voor de academische en beroepsgerichte rechtenopleiding. MEER INFORMATIE
45
/ Congres ‘Vakmanschap van reclasseringswerker’ Op 25 mei 2012 vond het tweede jaarcongres ‘Vakmanschap van de reclasseringswerker’ plaats met ruim 250 bezoekers. Het lectoraat Werken in Justitieel Kader (JK) organiseerde dit congres in samenwerking met 30 reclasseringswerkers en vier andere hoge scholen. Het congres werd geopend door de staats secretaris van Veiligheid en Justitie, Fred Teeven, die het grote belang van het reclasseringswerk duidelijk onderstreepte. “Zonder reclasseringswerkers had de samenleving veel grotere problemen”, zo zei hij. Tijdens het congres zijn verschillende onderzoeks resultaten gepresenteerd. Zo is het bekend dat reclasseringstoezicht op delinquenten het meest effectief is als het is gericht op zowel het aanleren van nieuw gedrag als op verbetering van omstandigheden. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek van het lectoraat JK dat reclasseringswerkers de laatste jaren meer aandacht besteden aan houding en gedrag dan aan praktische, materiële omstandigheden, zoals werk, schulden en wonen. 46
17 In de zaal ontstond hierover een geanimeerde en prikkelende discussie tussen de reclasseringswerkers onderling en met de onderzoekers. Tijdens de deelsessies werkten reclasseringswerkers en onderzoekers samen een thema uit. Zo speelden reclasseringswerkers realistische scènes na, waaruit onder meer bleek hoe ze hun cliënten confronteren met oplopend recidiverisico. Dat betekent: de cliënten motiveren om het voortaan anders te doen en hen tegelijk ondersteunen bij het verbeteren van hun omstandigheden. Dit ‘reclasseringscongres’ wordt jaarlijks georganiseerd. MEER INFORMATIE
47
18
/ HRM-Praktijkonderzoeks congres bij HU Op vrijdag 2 november 2012 vond bij de HU het druk bezochte HRM praktijkonderzoekscongres plaats, een initiatief van het landelijk netwerk HRM-lectoren. Het lectoraat Organisatieconfiguraties en Arbeids relaties was leidend in de organisatie. ‘HRM onder nieuwe arbeidsverhoudingen’ was het thema. Evert Smit (Universiteit Tilburg) zei te verwachten dat de positie van de HR ‘vol in de wind komt te staan.’ Hij voorspelde een gesegmenteerde interne arbeidsmarkt met meer diversiteit van (arbeids) contracten en meer strijd vanuit de bonden. Na een reeks workshops vond tot besluit een slotdebat plaats met onder andere oud-SER-voorzitter Herman Wijffels. De deelnemers concludeerden dat de functie van HR zeker niet zal verdwijnen, maar dat zij zich niet moet vastbijten in ‘tools en instrumenten’. Haar rol moet meer en meer strategisch worden. MEER INFORMATIE 49
/ Elja Reijntjes deeltijdstudent Maatschappelijk werk en Dienstverlening Werkte mee aan een onderzoek op brede scholen in Amersfoort van het lectoraat van Stijn Verhagen.
“Ik werk als trajectbegeleider bij het REA-college Nederland, waar jongeren met een arbeids- of scholingsbeperking begeleid worden naar een reguliere baan. Bij het onderzoek op de brede scholen in Amersfoort heb ik kennisgemaakt met het reguliere lager onderwijs. Daardoor is mijn vizier in het onderwijs verbreed. Voor het onderzoek heb ik niet alleen interviews afgenomen, maar ook een onderzoeks rapportage geschreven: een hele waardevolle ervaring!”.
/ Kritische dialogen Doortje Kal In 2012 presenteerde Doortje Kal, bijzonder lector Kwartiermaken, drie kritische dialogen, die zeer goed werden bezocht en in een geanimeerde sfeer plaatsvonden. Onder de titel ‘Lof der zichtbaarheid’ ging de eerste dialoog over de kracht van kunst in het werken aan ruimte voor ‘anders-zijn’. Deze dialoog wordt voortgezet op een symposium op 14 juni 2013, waarbij mensen – die vaak niet zo vanzelfsprekend meedoen – in talloze kunstproducties zichtbaar worden. De tweede dialoog had als thema ‘burgervriendschap’, oftewel vriendschap als publieke deugd. Denk dan aan vriendendiensten en maatjesprojecten waarin duizenden burgers actief zijn. De derde dialoog ging over het heikele thema van organisatiegebonden naar wijkgericht werken. Op al deze terreinen vindt nader onderzoek plaats en zijn stagiaires actief. MEER INFORMATIE 52
19
/ Netwerk Sport & Society gestart
54
20
Het kennis- en innovatienetwerk Sport & Society, een samenwerking van Hogeschool Utrecht (HU) en de Universiteit Utrecht (UU), is op 30 november 2012 van start gegaan bij de universiteit. Het lectoraat van lector Stijn Verhagen is intensief betrokken bij dit initiatief. Directeur Maarten Hageman van de Faculteit Maatschappij & Recht heeft namens Hogeschool Utrecht de samenwerking met de universiteit geformaliseerd. Bij de aftrap van het netwerk werden het logo en de website van Sport & Society onthuld. Dit initiatief streeft naar een verdere vergroting van de betekenis, zichtbaarheid en herkenbaar heid van het maatschappelijk relevante sport- en samenlevingsonderzoek en –onderwijs. Een ander belangrijk doel is het opzetten van minoren en masters. Het netwerk zal hoor- en zichtbaar zijn in debatten, congressen en publicaties.
MEER INFORMATIE
55
21
/ ’Kinderen vaak getuige van geweld’
Op 15 juni 2012 vond bij Hogeschool Utrecht de internationale conferentie plaats over de effecten van het geweld waar kinderen en jongeren getuige van zijn. De lectoren Sietske Dijkstra (Avans Hogeschool) en Lia van Doorn (Kenniscentrum Sociale Innovatie) organiseerden de bijeenkomst. Ontwikkelingspsycholoog Esmah Lahlah gaf aan dat Marokkaanse jongens thuis heel vaak getuige zijn van geweld tussen hun ouders. Deze jongeren lopen daardoor een trauma op. Daarom moet volgens Lahlah bij hen zo vroeg mogelijk worden ingezet op preventie. Majone Steketee, senior onderzoeker bij het VerweyJonker Instituut, zei dat kinderen vaak niet alleen getuige zijn van het geweld, maar ook slachtoffer. Ze zijn doorgaans boos op de vader, omdat die gewelddadig is. En sommigen verwijten de moeder dat ze door haar niet beschermd zijn. MEER INFORMATIE 57
HU-speerpunt
/ Werken en Leren in de Wijk Hogeschool Utrecht (HU) besteedt de komende jaren bijzondere aandacht aan vier zogeheten speerpunten. Eén daarvan gaat over de lokale samenleving: ‘Werken en Leren in de Wijk’. De Faculteit Maatschappij & Recht en de Faculteit Educatie werken hierbij samen en leveren via onderzoek en ontwikkeling een bijdrage aan de kwaliteit van samenleven. Want: hoe kan ieder mens een bijdrage leveren aan een gezonde, productieve en veilige samenleving, waarin iedereen meedoet en meetelt? En: hoe kunnen sociale netwerken maatschappelijke ontwikkeling bevorderen? De activiteiten in dit speerpunt vinden vooral plaats in wijken van Amersfoort en Utrecht. De focus is daarbij met name gericht op de rol die professionals spelen, hun maatschappelijke opdracht en hun normatiefreflectieve referentiekader. MEER INFORMATIE 58
22 Hoe kunnen sociale netwerken maatschappelijke ontwikkeling bevorderen? 59
www.socialeinnovatie.onderzoek.hu.nl Twitter: @HUKenniscentrum Facebook: Kenniscentrum
ksi@hu.nl Heidelberglaan 7 3584 CS Utrecht