horrorów Lloyd Kaufman... żadnemu szanującemu się miłośnikowi że nie to, jest ą spraw ą Osobn . trzeba nie przedstawiać go chyba ść do gustu. przypa muszą filmy jego grozy ej filmow rowi amato u każdem ujący impon wręcz jest rski Jego ponad trzydziestoletni dorobek reżyse elem Micha cielem przyja etnim długol i to właśnie on, wraz ze swoim . Herzem, zbudował Tromę – istny bastion kina niezależnego Zacznijmy od początku...
Na początku było wielkie nic: nic oprócz typowo amatorskich produkcji, które i tak skazane były na niepowodzenie ze względu na przysłaniające je dzieła głównego nurtu. Później pojawił się Lloyd Kaufman i zadał pytanie: „Po co wydawać dwadzieścia milionów na jeden film, skoro za te pieniądze można stworzyć sto innych?” I tak powstała Troma, szalona wytwórnia filmowa, zajmująca się głównie tworzeniem filmów grozy klasy B. Założycielami Troma Entertainment byli dwaj studenci uniwersytetu Yale – Lloyd Kaufman oraz Michael Herz. Zaczynali w roku 1974 od kręcenia komedii erotycznych („The First-Turn On”, „Squeeze Play”) i zajmowali się podobnymi produkcjami aż do roku 1985, kiedy nastąpił przełom: wtedy to Kaufman wraz z Herzem nakręcili najsłynniejszy film zrealizowany przez Tromę – „Toksycznego mściciela” („The Toxic Avenger”). „Mścicielowi” z pewnością nie można było odmówić odwagi i bezkompromisowości. Obraz traktuje
Krzysztof Żmuda Filip Kucharzewski
o poniewieranym przez wszystkich sprzątaczu z klubu fitness, który wpada do kadzi z toksycznymi odpadami i przeistacza się w zdeformowanego dziwoląga. Obok niepożądanych zmian pojawiają się i takie, o których mężczyzna zawsze marzył – posiadł bowiem nadludzką siłę i przybrał potężne rozmiary. Nasz mutant wypowiada wojnę złu panoszącemu się po mieście. Staje się superbohaterem... „Toksyczny mściciel” tylko z pozoru był kolejną opowieścią o bohaterze broniącym wielkiego miasta, o jego odrębności świadczyły liczne krwawe efekty i dosyć dziwaczne poczucie humoru. Sukces filmu przyniósł m.in.: serial animowany „Toxic Crusaders”, kilka tytułów książkowych oraz trzy sequele, z których najlepiej wypada najnowszy „Obywatel Toxie: Toksyczny mściciel 4”, a także masa reklam, co dało podstawę do dalszego rozwoju Tromy. Obrazów tych nijak nie było można jednak przypisać do konkretnego gatunku fil-
mowego, ale i temu bardzo szybko zaradzono. Dzisiaj na takie połączenie filmu akcji, komedii, erotyki, fantastyki, a poniekąd i horroru mówi się po prostu „tromatic” i wydaje mi się, że jest to określenie jak najbardziej trafne gdyż styl Kaufmana rzeczywiście diametralnie różni się od wszelkich innych mieszanek gatunkowych. Pomimo popularności Tromy dzieła Kaufmana były jednak przez długi czas ignorowane przez krytykę, a w zamian za to doceniało je głównie młode pokolenie kinomanów, którzy – podobnie jak Kaufman – odrzucali kino komercyjne. Wielu z takich fanów Tromy rozpoczęło własne kariery reżyserskie, włączając w to Quentina Tarantino i Petera Jacksona (reżyser legendarnych komedii gore: „Martwicy mózgu” i „Złego smaku”). Po zdobyciu uznania widzów przyszedł czas na krytyków. Mowa tutaj oczywiście o filmie „Tromeo and Juliet”, który zdobył główną nagrodę na Fantafestival w Rzymie w 1997 roku. To bardzo ważne wyróżnienie w karierze Kaufmana, gdyż odtąd krytycy zaczęli baczniej przyglądać się jego poczynaniom. Był honorowym gościem na rozmaitych międzynarodowych festiwalach filmowych, gościł w American Cinematheque, Cinematheque Francaise, Brytyjskim Instytucie Filmowym, archiwach filmowych UCLA, festiwalu filmowym w Tokio, międzynarodowym filmowym festiwalu w Szanghaju, festiwalu filmowym w San Sebastian i międzynarodowym festiwalu filmowym w Chicago. W roku 2000 powołał do życia festiwal filmowy TromaDance w Park City, w stanie Utah. Prezentuje tam szeroki wybór filmowych stylów i kładzie nacisk na dzieła niezależne, oferując możliwość zaprezentowania się początkującym reżyserom. W roku 2003
6