E waluacja prezentowanych przykładów projektów w kontekście możliwości wykorzystania osiągniętych rezultatów w polityce i praktyce edukacyjnej w Polsce
E valuation of Presented Projects with a View to Use their Results in Educational Policy and Practice in Poland
Katarzyna Matuszczak
Katarzyna Matuszczak W niniejszym tekście starano się wykazać, na czym polega szczególna wartość prezentowanych w Zeszytach projektów zrealizowanych w ramach programu Uczenie się przez całe życie (dalej „LLP1”) w Polsce, w kontekście wdrażania ich rezultatów do praktyki edukacyjnej. Należy podkreślić, iż projekty te stanowią jedynie niewielki ułamek szczególnie cennych działań, jakie realizowane są obecnie w ramach programu Uczenie się przez całe życie, a w poprzednim okresie programowania funduszy unijnych w latach 1998-2006 przez program Socrates oraz Leonardo da Vinci (dalej „LdV”). Dotychczas prowadzone oceny funkcjonowania unijnych programów edukacyjnych w Polsce wskazują na ich bardzo pozytywne oddziaływanie zarówno na beneficjentów projektów, jak i instytucje zaangażowane w ich wdrażanie2. Na poziomie polityki edukacyjnej kraju wpływ poszczególnych projektów oraz takiego programu jak Socrates nie jest jednak wystarczający i wymaga od decydentów odpowiedzialnych za rozwój sektora edukacji w Polsce konsekwentnych, skoordynowanych działań. Skorzystanie z doświadczeń zebranych przez beneficjentów projektów, instytucje edukacyjne oraz Narodową Agencję (NA) programu w trakcie wielu lat wdrażania oraz zarządzania programami edukacyjnymi w Polsce z pewnością przyczyni się do sprawniejszego wprowadzania innowacyjnych zmian w sektorze. Kluczowym zadaniem wydaje się więc obecnie
umożliwienie szerokiemu gronu odbiorców zapoznania się z osiągnięciami szczególnie tych projektów, w ramach których wypracowano usprawnienia, które powinny być transponowane do polityki edukacyjnej kraju i szeroko upowszechniane. Dzięki właściwej identyfikacji przykładów dobrej praktyki (co jest z powodzeniem realizowane przez NA) oraz skutecznemu wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań wypracowanych w ramach projektów do praktyki edukacyjnej w Polsce możliwe będzie pełne osiągniecie celów programu LLP. Identyfikacja szczególnie wartościowych projektów programu LLP nie byłaby możliwa bez rzetelnie dokonywanych ocen przeprowadzanych w ich ramach działań. Oczywiście ewaluacja interwencji publicznych finansowanych ze środków unijnych wynika z zobowiązania, jakie nakłada na państwa członkowskie unijne prawodawstwo3, ale przede wszystkim przynosi konkretne korzyści z punktu widzenia zarządzania środkami publicznymi, jest „zaproszeniem do rozwoju poprzez badanie wartości naszego działania”4. W procesie ewaluacji w sposób systematyczny – przy wykorzystaniu metod badań społecznych – mierzona jest wartość lub cechy danego projektu (programu, czy też polityki). W ten sposób dostarczane są decydentom informacje pozwalające na lepsze zrozumienie funkcjonowania danej interwencji lub też usprawnienie podejmowanych w jej ramach
1 Lifelong Learning Programme 2 Zob. Raport krajowy na temat wpływu Programu Socrates na sektor edukacji w Polsce, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2007. 3 Rozporządzenie nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 4 Helen Simons, University of Southampton
124
This article aims at showing special value of projects implemented as part of the Lifelong Learning Programme (LLP) in Poland that have been presented in the Brochures from the point of view of implementing their results in educational practice. It should be emphasised that these projects are only a small fraction of valuable actions completed within the Lifelong Learning Programme, as well as Socrates and Leonardo da Vinci (LdV) programmes in former EU programming period in the years 1998-2006. Evaluations of EU educational programmes in Poland made so far show that they have had a very positive impact both on project beneficiaries and institutions implementing them1. However, the impact of individual projects and the Socrates Programme is not sufficient at the level of educational policy and requires consistent, coordinated actions on part of decision makers responsible for the development of education sector in Poland. Using the experiences of project beneficiaries, educational institutions and the National Agency (NA) of the programme acquired over several years of implementation and management of educational programmes will surely contribute to a more efficient introduction of innovative changes in the sector in Poland. This is why a key task is to make various circles acquainted with the results, especially of the projects that have brought improvements that should be transposed to educational policy and widely disseminated in the country. Thanks
to adequate identification of good practices (successfully made by the NA) and efficient implementation of innovative solutions developed within the projects to educational practice in Poland, it will be possible to achieve the goals of the LLP. The identification of especially valuable LLP projects would not be possible if not for reliable assessments made as part of project activities. Surely, the evaluation of public interventions financed with EU funds results from obligations imposed on the Member States by EU regulations2, but more importantly, it brings specific benefits from the point of view of public fund management, which is „invitation to development through assessing the value of our activity”3. In the process of systematic evaluation made with the use of social study methods, value and features of a given project (programme or policy) are measured. In this way, decision makers are provided with information that allow them to better understand the operation of a given intervention and it is possible to improve actions taken as part of it. This is why the results of evaluation can play an important role in the process of shaping the cohesion policy by the European Union. In accordance with the decision of the European Parliament4, the next independent external evaluation of the LLP should be completed and presented to the European Commission by June 2010, whereas the NA consistently monitors the programme.
1 See: Raport krajowy na temat wpływu Programu Socrates na sektor edukacji w Polsce, Ministry of Science and Higher Education, (National Report on the Impact of the Socrates Programme on the Education Sector in Poland) Warsaw, 2007. 2 Council Regulation no. 1083/2006 of 11 July 2006 laying down general provisions on the European Regional Development Fund, European Social Fund and the Cohesion Fund and repealing Regulation (EC) no. 1260/1999. 3 Helen Simons, University of Southampton. 4 Decision no. 1720/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 15 November 2006 establishing an action programme in the field of lifelong learning.
125