Folia21_64 by Folia

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 18/02/2011 nummer 21

Vingerscan Toegangssysteem USC fraudegevoelig volgens critici

Ibed Tien jaar toponderzoek op alle fronten

Bul Zangeres Giovanca: â&#x20AC;&#x2DC;Ik was geen conventionele studentâ&#x20AC;&#x2122;

Wanneer kom jij eruit?

Marleen van Dijsseldonk, 25 jaar Junior adviseur KPMG Advisory “Onderweg naar een opdracht bij een klant in #Barcelona. Weekendje shoppen eraan vastgeplakt met vriendin daar.”

Voor 24/7 updates over werken bij Audit of Advisory, check de KPMG-bloggers op www.gaaan.nu

W W W.G A A A N . N U

inhoud #21

Zonder Arie

Deze studenten kwamen zonder hulp van Arie Boomsma uit de kast, en vertellen hoe dat ging: ‘Mĳn ouders waren in shock, en ze nemen me dat nog steeds kwalĳk’ 10

Foto Jan van Breda

Geef ze een vinger…

Het USC is overgestapt op de vingerscan bĳ de toegangspoortjes. Handig en futuristisch, maar critici waarschuwen voor privacyschending14

Ibed

Het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics was een van de eerste vakoverschrĳdende onderzoeksinstituten, en bestaat 10 jaar 17

Altruïsme

Gratis werken voor het goede doel, waarom zou je dat eigenlĳk doen? 18

commentaar DEMONSTRATIE-INFLATIE Een dag niet gedemonstreerd is een dag niet geleefd. Dit lijkt het nieuwe motto van studerend Nederland. Protest na protest volgt elkaar op. Van een grote, landelijke demonstratie op het Malieveld tot een kleinschalige bezetting van het Bungehuis. Wie geen zin heeft om lijfelijk bij de acties aanwezig te zijn, kan altijd nog virtueel steun betuigen via Pixel Protest. Demonstreren 2.0. Veel van deze protesten halen de krant, vooral als ze een beetje ludiek zijn. En dat is natuurlijk prima. Het land (en vooral de regering) moet immers weten dat studenten niet te spreken zijn over de kabinetsplannen voor het hoger onderwijs. Hun argumenten moeten gehoord worden. Dat doel is inmiddels bereikt. Daarom rijst de vraag: heeft demonstreren nog zin? Dragen alle protesten vanaf nu niet slechts bij aan een demonstratie-inflatie? Uiteraard is het vooraf moeilijk te bepalen welk middel het meest effectief is in de strijd tegen de plannen. Elke week een kleine guerrillaactie? Om de zoveel tijd een immense demonstratie? Beide? Maandag 7 februari bezetten studenten in het kader van Universiteit van de Toekomst het Bungehuis. Ook een aantal collegezalen in Utrecht wordt sinds afgelopen woensdag bezet. Gevolg: een stukje in de krant. Ander gevolg: bepaalde colleges kunnen niet doorgaan, sommige studenten en docenten zijn not amused. Dergelijke acties doen een beetje denken aan de hond die zichzelf in de staart bijt. Ze genereren dan wel mediaaandacht, kabinet Rutte blijft onbewogen. Wat te doen? Misschien is het slim om voortaan vijftig pizza’s bij Halbe Zijlstra te laten bezorgen, gewoon elke vrijdagavond. Of draai het fietsventiel open van Maxime Verhagen. Dagelijks. Schrijf Mark Rutte in voor elk mogelijke nieuwsbrief omtrent het thema ‘menstruatiestoornis’. Of het werkt, geen idee. Maar het is sowieso de moeite van het proberen waard. Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/scriptie/brief 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces/lezingen 23, Dĳkgraaf/Curvers/ overigens 24

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 18/02/2011 Amsterdam nummer 21

cover: Jan van Breda

Vingerscan

Toegangssy steem USC fraudegevoe lig volgen s critici

Tien jaar

colofon

Ibed

toponderzo ek op alle fronte n

Zangeres

Bul

Giovanca: ‘Ik was geen conventione le student’

Wanneer ko m jij

eruit?

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Anouk Kemper, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Martien Bos (correctie), Jan van Breda, Bob Bronshoff, Emma Curvers, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Bas Kocken, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelĳke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@ bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Geesteswetenschapper 2.0

Boot wil FEB leiden

De gemiddelde geesteswetenschapstudent is geen voorloper in het digitale tijdperk. Dat blijkt uit de enquête van faculteitsblad Babel waar 168 respondenten aan meededen. Van de ondervraagden blijkt 21 procent een smartphone te hebben en een kleine 30 procent een spelcomputer. Tussen ‘moderne’ geesteswetenschappen als media en cultuur en culturele informatiewetenschappen en ‘oorspronkelijke’ geesteswetenschappen als geschiedenis en wijsbegeerte, bestaat volgens de uitkomsten van de enquête ook een verschil: de eerste groep heeft een grotere belangstelling voor nieuwere vormen van technologie. De enquête komt voort uit de vraag wat geesteswetenschappers doen behalve studeren. Op zoek naar de geesteswetenschapper 2.0 werden de respondenten vragen voorgelegd over hun gebruik van media, telefoons en spelcomputers. Uit de enquête is ook naar voren gekomen dat ruim 80 procent van de FGw’ers een televisie heeft en 85 procent een telefoonabonnement in plaats van prepaid. Welke sociale media de FGw’ers gebruiken en hoe vaak, komt uit de gepubliceerde resultaten niet naar voren. (FB)

!!"Hoogleraar Arnoud Boot wil decanaat economiefaculteit tĳdelĳk op zich nemen. !!"De ondernemingsraad is schoorvoetend akkoord gegaan met het reorganisatieplan van interim-decaan Eric Fischer. Hoogleraar Corporate Finance and Financial Markets Arnoud Boot heeft laten weten zich op te willen werpen als nieuwe tijdelijk decaan van de economiefaculteit, omdat hij ontevreden is over hoe interim-decaan Fischer de reorganisatie aanpakt. Dat zei hij in een gesprek met dit weekblad. Boot: ‘Laten we nu alsjeblieft een paar mensen met inhoudelijke kennis van zaken over de positionering van een economische faculteit in het nationale en internationale wetenschapsveld aan het roer zetten. Er moet nu gestuurd

worden op de toekomst van de faculteit. Het College van Bestuur moet zijn angst overboord zetten om dergelijke mensen te benoemen en daadwerkelijke macht te geven. Ik ben bereid dit nieuwe management vorm te geven en zo lang als het nodig is het decanaat op me te nemen.’ De ondernemingsraad (OR) van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde is op 9 februari in meerderheid akkoord gegaan met de reorganisatie van de faculteit. De OR had daaraan voorwaarden verbonden, en die zijn door de decaan grotendeels gehonoreerd. Wel moet de faculteit nog steeds in drie jaar een financiële buffer opbouwen en niet in vijf jaar, zoals de OR aanvankelijk had geëist. Het reorganisatieplan voorziet onder meer in een verlaging van het aantal voltijdbanen (fte’s) met zestig, waarbij gedwongen ontslagen niet uitgesloten zijn. Bij het ondersteunend personeel zullen geen

gedwongen ontslagen vallen. Voor het te ontslaan wetenschappelijk personeel komt een begeleidingscommissie die de decaan over het ontslag adviseert. Het advies dat de commissie zal geven zal niet bindend zijn, zoals de OR eiste, maar de decaan heeft toegezegd dat het wel ‘zwaarwegend’ zal zijn. Ook is hij akkoord gegaan met het afschaffen van de zogenoemde ‘DCU-maatregel’ (docent contacturen) per 1 januari 2012. Door de DCU-maatregel moeten docenten 420 uur in plaats van 300 uur per jaar college geven (inclusief voorbereiding, tentamens nakijken et cetera). Het College van Bestuur heeft inmiddels toegezegd de kosten van de reorganisatie, een bedrag tussen de vier en vierenhalf miljoen euro, op zich te nemen. Dit bedrag komt dus niet ten laste van de facultaire exploitatie. Uit dit bedrag worden wachtgelden, afvloeiingsregelingen en dergelijke betaald. (DW)

‘The First Paal’ van het nieuwe AUC !!"Eerste paal geslagen van het Amsterdam University College op Science Park. !!"‘We will miss the warm romance of the Plantage Muidergracht.’ In de stromende regen is op 10 februari in het Science Park de eerste paal geslagen van het nieuwe pand van het Amsterdam University College AUC. Het AUC is een driejarige Engelstalige bachelor-opleiding in Liberal Arts and Science, gelieerd aan de UvA en de VU. Aanwezig waren collegelid Paul Doop, wethouder Carolien Gehrels, AUC-baas Marijk van der Wende en een groot aantal AUC-studenten. Met in de hand een speciaal voor de gelegenheid gemaakte thermomok vol glühwein en het opschrift ‘Groundbreaking Ceremony’ konden de honderd aanwezigen de Engelstalige ceremonie – door een van de Engelssprekende Nederlandse aanwezigen ‘The First Paal’ genoemd – buiten bijwonen. ‘Het AUC is nu al een groot succes’ (Marijk van der Wende), ‘We moeten als stad aantrekkelijk zijn voor getalenteerde

Studenten uit alle landen slaan symbolisch hun eigen paal de grond in/ foto Hanne Nĳhuis

mensen’ (Carolien Gehrels), ‘Amsterdam als magneet voor topstudenten’ (Paul Doop). Ook Jesse Hettema, voorzitter van de Student Council van het AUC, was enthousiast, maar zei wel dat ‘we will miss the warm

romance of the Plantage Muidergracht.’ Het AUC is nu nog gevestigd aan de Plantage Muidergracht. Het nieuwe pand, ontworpen door Mecanoo achitecten, zal in 2012 worden betrokken. (DW)

Student bedenkt iPhone-applicatie !!"UvA-student Youri Jansen bedacht de app Plaats! !!"Daarmee is het aantal beschikbare computers in studiezalen van de UvA te zien. Elke student maakt het mee: je stapt thuis met frisse moed de deur uit voor een dagje studeren in de universiteitsbibliotheek. Na veel gedoe met je jas, kluisjes en een mandje zie je in de computerzaal al een rij 4 Folia

wachtenden langs de muur. Kortom, alle moeite was voor niets. Student aardwetenschappen Youri Jansen bedacht dat het wel handig zou zijn om van te voren al te kunnen checken of er een computer vrij is. Hij kwam op het idee om de iPhoneapp ‘Plaats!’ te laten ontwikkelen, waarop je precies kunt zien hoeveel computers er op verschillende locaties beschikbaar zijn. De applicatie geeft niet alleen informatie over de universiteitsbibliotheek, maar ook over studiezalen in de Oudemanhuis-

poort, het Roeterseiland of het Science Park. De gegevens zijn afkomstig van de website http://diensten.uba.uva.nl/ubamobiel/pc-mob.php, waar ook de gewone internetgebruiker kan bekijken hoeveel computers er op een specifieke locatie beschikbaar zijn. Plaats! is op initiatief van Youri ontwikkeld door het Amsterdamse designbureau Visualspace en is, vooralsnog alleen voor de iPhone, gratis te downloaden via: http://itunes.apple.com/ nl/app/plaats (LH)

Onderwĳsminor De onderwijsminor, een serie vakken waarin studenten in hun universitaire bacheloropleiding worden ingewijd in het lesgeven, krijgt van alle landelijk betrokkenen in het eerste jaar een ruime zeven. Wie de minor met een voldoende afrondt, krijgt een beperkte tweedegraads lesbevoegdheid, dat wil zeggen voor het vmbo/tl en voor de eerste drie jaren van het havo en vwo. Ruim tweehonderd studenten wilden na afloop van de minor zelfs doorstuderen om ook de eerstegraads lesbevoegdheid te verwerven, zo blijkt uit een evaluerend onderzoek van de vereniging van universiteiten (VSNU). In het studiejaar 2009-2010 volgden driehonderd universitaire studenten voor het eerst de minor. Ook aan de UvA is het een succes, zegt Catharina van Krieken, coördinator.‘We hebben de minoren in een halfjaar uit de grond moeten trekken, maar ze blijken goed te werken. Vorig jaar deden er in twee semesters in totaal 64 studenten mee, en in september 2010 hebben weer 53 studenten voor de minor gekozen. Ook wij zien dat tweederde van de deelnemers geen genoegen neemt met de beperkte tweedegraads lesbevoegdheid, maar na afloop van de minor door wil studeren voor de eerste graad.’ (LH)

Stelling De poll op folia.nl van afgelopen week luidde: Er wordt momenteel zo veel gedemonstreerd dat je gerust kunt spreken van demonstratie-inflatie. !!"Eens - 63,4 % !!"Oneens - 36,6 % Aantal respondenten: 112

Studentenraadrechten

‘DNB moet tanden laten zien’ !!"Minister van Financiën Jan Kees de Jager in Room for Discussion. !!"‘Het creëren van de ‘Verenigde Staten van Europa’ is niet nodig.’ ‘De Grieken hebben er tien jaar lang een potje van gemaakt en hadden eigenlijk nooit tot de eurozone toegelaten mogen worden. Nu gaat het heel moeilijk worden voor ze: de bezuinigingen die wij in vijf jaar doorvoeren gaan zij in vijf maanden doorvoeren. Uit de euro stappen zal voor hen weinig verlichting brengen, want ze zullen hoe dan ook hun economie op orde moeten brengen en de noodkredieten met rente aan de EU moeten terugbetalen.’ Dit zei minister van Financiën Jan Kees de Jager op 9 februari bij Room for Discussion, in de centrale hal van de economische faculteit. De crisis van de euro en dus van de Europese Monetaire Unie hoeft wat De Jager betreft niet opgelost te worden met het creëren van een politieke unie. ‘De Verenigde Staten van Europa is niet nodig. Het lijkt me onzin dat Brussel zich gaat bemoeien met ons onderwijs of met onze pensioenvoorzieningen. Wat wel nodig is om de stabiliteit van de euro te herwinnen is meer samenwerking op financieeleconomisch gebied.’ Belangrijk onderwerp tijdens het gesprek was uiteraard het toezicht op de financiële

Catering Volgens Jan Kees de Jager heeft DNB ‘niet gefaald’ / foto Henk Thomas

markten door De Nederlandsche Bank (DNB). ‘Bij het toezicht door DNB is veel misgegaan, maar DNB heeft niet gefaald,’ zei De Jager. ‘Niet gefaald?’ vroeg interviewer Michiel Boere. ‘DNB heeft Icesave toch gewoon toegelaten op de Nederlandse markt?’ ‘Ja, maar dat kon niet anders,’ antwoordde de minister. ‘Daarover zijn in Europese verdragen afspraken gemaakt. Als een bank voldoet aan de eisen moet

hij toegelaten worden tot de markt.’ DNB moet volgens de minister wel ‘interventionalistischer’ worden. ‘Zij moet sneller en voortvarender ingrijpen als er zaken mis dreigen te gaan. Doorbijten, tanden laten zien, dat moet meer in de genen van DNB gaan zitten. Daarom komt er een aanpassing van de wetgeving, waarbij de aansprakelijkheid van DNB duidelijker geregeld is.’ (DW)

‘Op weg naar een nieuwe wereldorde’ !!"Robert D. Kaplan in gesprek over nieuwste boek. !!"‘Westen niet langer centrum van de macht.’ ‘Het gebied rond de Indische Oceaan ontwikkelt zich op zowel economisch als diplomatiek en militair niveau. Dit gaat in de toekomst onherroepelijk leiden tot conflict,’ zei de Robert D. Kaplan op 8 februari in de aula van de UvA. Hij was daar in gesprek met Frans Timmermans, oudstaatssecretaris van Europese zaken. Kaplan is een van Amerika’s meest invloedrijke en

provocatieve publicisten binnen de leer der internationale betrekkingen en sprak over zijn nieuwste boek Moesson. De Indische Oceaan en de toekomstige wereldmachten. In zijn boek voorspelt Kaplan de verschuiving van het machtscentrum van Europa en het gebied rond de Atlantische Oceaan naar de landen rondom de Indische Oceaan. ‘We staan aan de vooravond van een nieuwe wereldorde’, aldus Kaplan. ‘Europeanen zijn geneigd weinig bedreigingen te zien,’ zei Kaplan. ‘Men denkt: de Koude Oorlog is overwonnen, dus waarom zouden we in grotere militaire macht investeren? Maar wanneer Europa’s

economische macht niet ondersteund wordt door een militaire macht, maakt Europa geen schijn van kans,’ waarschuwt hij. Toch noemde Kaplan zichzelf geen pessimist. Op Timmermans’ vraag hoe hij de toekomst ziet, antwoordde Kaplan dat een verschuiving van de macht zich ‘nooit zonder slag of stoot’ voltrekt. Maar hij zei ‘genoeg mogelijkheden’ te zien voor een nieuw evenwicht tussen huidige grootmachten en opkomende landen. ‘De industriële teloorgang van Groot-Brittannië aan het begin van de twintigste eeuw stond het land het winnen van twee wereldoorlogen ook niet in de weg’. (Anne Corré)

CSR beslist mee over afschaffing master !!"Medezeggenschap mag toch meebeslissen over voortbestaan master Operations Research. !!"Decaan wil master afschaffen in het kader van een grootscheepse reorganisatie. De gemeenschappelijke vergadering van de Centrale Studentenraad (CSR) en de Centrale Ondernemingsraad (COR) heeft toch instemmingsrecht in het al dan niet

Twee leden van de studentenraad van de studie rechten hebben er de brui aan gegeven. Aletta Boelens stopte ermee omdat ze met haar opleiding stopte en is doorgegaan met een andere opleiding. Ze had met het raadswerk door kunnen gaan, maar besloot uiteindelijk toch haar zetel op te geven voor een rechtenstudent die zijn of haar medestudenten beter kan vertegenwoordigen. De raad startte een sollicitatieprocedure op voor een raadsassistent en heeft nu Maya Goethals in de gelederen opgenomen. Ook Hassan Chenti besloot onlangs uit de studentenraad te stappen: hij heeft een nieuwe baan als fiscalist. De raad is inmiddels een sollicitatieprocedure opgestart om ook hem te vervangen. (DW)

voortbestaan van de master Operations Research binnen de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. De decaan van de faculteit wil de master afschaffen als onderdeel van een grootscheepse reorganisatie van de faculteit. Daarbij wordt de faculteit organisatorisch geherstructureerd, worden zestig fulltime arbeidsplaatsen geschrapt en moet veertien miljoen bezuinigd worden. De gemeenschappelijke vergadering heeft normaal gesproken instemmings-

recht bij het afschaffen van een master, maar rector magnificus Dymph van den Boom had de medezeggenschapsleden gezegd dat er in dit geval slechts sprake kon zijn van adviesrecht, omdat het om een afschaffing in het kader van een reorganisatie ging. Dit werd betwist en de CSR zocht de kwestie uit. Gebleken is dat men gewoon instemmingsrecht heeft. CSR en COR gaan zich nu beraden over of men gaat instemmen met de afschaffing of niet. (DW)

Afgelopen week is er weer een stap gezet op weg naar een nieuwe cateraar. Het adviescomité heeft op 10 februari de ‘gunningsnotitie’ aangeboden aan het College van Bestuur, dat moet beslissen over de gunning. Volgens Wim van der Meer van het comité was het niet moeilijk om tot een advies te komen. ‘Over alle drie de keuzes bestond unanimiteit.’ Het comité moest een keuze maken voor de faciliteit ‘eten drinken en banqueting’, voor de faciliteit ‘coffeecorners’ en voor de faciliteit ‘automatenverkoop’. De cateraars die aan de aanbesteding hebben meegedaan zijn op de hoogte gesteld. Op dit moment loopt de bezwaartermijn waarbinnen cateraars bezwaar kunnen aantekenen tegen de keuze van het comité. Op 23 februari zal bekend worden gemaakt aan welke cateraars de catering is gegund. (DW)

Wikileaks ‘Wanneer klokkenluiders crimineel gedrag blootleggen, dan vind ik dat prima, maar het is een misverstand te denken dat de schending van vertrouwelijke stukken altijd goed is: het is eerder een aanval op de democratie, die met democratische regels heeft vastgelegd dat bepaalde dingen vertrouwelijk zijn.’ Dit zei universiteitshoogleraar Ad Lagendijk op 9 februari in het debat van de Free Minders in de OMP. Zijn opponent tijdens het debat, rechtsethicus Joep van der Vliet, was een tegenovergestelde mening toegedaan. ‘Ik heb weinig vertrouwen in de democratie, dus dat regels tot stand gekomen in de door ons gekozen regering ook moreel juist zijn, durf ik niet altijd te zeggen.’ Het was het vierde debat dat de Free Minders organiseerden. (FB)

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

‘Universiteit is massale onderwĳsfabriek’ !!"De studentenraad van de Faculteit Geesteswetenschappen organiseerde vorige week de Week van het Onderzoek. !!"Op 8 februari sprak econoom en hoogleraar Arnoud Boot over de massa-universiteit. ‘Ik geloof niet in het model van een kleine, elitaire universiteit. We moeten accepteren dat de universiteit nu al grotendeels uit beroepsopleidingen bestaat. Bij economie studeert 85 procent van de studenten bedrijfseconomie. Dat is een beroepsopleiding. En er is geen topuniversiteit die geen MBA [master Business Administration, red.] aanbiedt, maar aan

die opleiding is niets academisch. De universiteit is een massale onderwijsfabriek.’ Dit zei hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten Arnoud Boot op 8 februari tijdens een lezing ter gelegenheid van de Week van het Onderzoek aan de Faculteit Geesteswetenschappen, georganiseerd door de facultaire studentenraad (FSR). FSR-voorzitter Nick Schoemaker: ‘We wilden aan zo veel mogelijk studenten laten zien hoe onderzoek en onderwijs aan elkaar gekoppeld zijn.’ Die koppeling is belangrijk, vindt Schoemaker, ondanks het feit dat maar weinig studenten kans maken op een promotieplaats. ‘Het gaat erom dat studenten zich realiseren dat onderzoek het verschil bepaalt tussen de universiteit en het hbo.’

Boot gaf een geheel eigen draai aan de stelling ‘de universiteit is verworden tot een rendementsfabriek’. Hij stelde dat massale opleidingen en een aaneenschakeling van universiteit en hbo onvermijdelijk zijn. ‘Maar massale opleidingen moeten strakker gestructureerd worden. Het is afgelopen met de vrijblijvendheid; de maatschappij accepteert niet meer dat een student zelf kiest of hij drie of vier jaar over zijn bachelor doet. Door de gelijkschakeling van hbo en universiteit zal er uiteindelijk een differentiatie komen met zeer gespecialiseerde onderzoeksinstituten. Goede universiteiten zullen zich onder meer onderscheiden door die onderzoekspoot, maar daar zullen de meeste studenten weinig van merken.’ (Bob van Toor)

Boekhandel in gebouw BC !!"Boeken van Nĳhof & Lee sluiten naadloos aan bĳ de collectie van de UvA-afdeling.

De toekomstige locatie voor boekhandel Nĳhof & Lee / foto Henk Thomas

lie van de BC. Die zal worden verplaatst. Door de komst van de boekwinkel zullen ook het publieksgedeelte en het medewerkersgedeelte van de BC van elkaar worden gescheiden, een al langer gekoesterde wens van de divisie erfgoed van de UvA.

De voorbereidingen voor de vestiging van de winkel zijn in de laatste fase. De winkel opent waarschijnlijk in juni zijn deuren. ‘Met de komst van deze winkel wordt de dienstverlening aan publiek uitgebreid. Een goede zaak,’ zegt Verhoeven. (DW)

AUC-decaan wil harde selectiecriteria !!"AUC-decaan Marĳk van der Wende in discussieprogramma Buitenhof. !!"‘Bĳ selectie moet eerlĳkheid en objectiviteit gewaarborgd zĳn.’ Studenten die voorafgaand aan hun studie een motivatiebrief moeten schrijven en een gesprek hebben met vertegenwoordigers van de instelling, aan de hand waarvan ze worden aangenomen voor een studie of niet. ‘Ik ben bang dat die brieven zo op elkaar gaan lijken dat het heel moeilijk wordt daarvan twee stapeltjes te maken.’ Dit zei Marijk van der Wende, decaan 6 Folia

van het Amsterdam University College (AUC) op 13 februari in het programma Buitenhof, waarin ze discussieerde met Paul van der Heijden, rector magnificus van Universiteit Leiden. Onderwerp van gesprek: selectie aan de poort. Van der Heijden pleitte voor de methode van de motivatiebrieven in combinatie met een gesprek. In Leiden wordt dat systeem aan de rechtenfaculteit toegepast om het kaf van het koren te scheiden. Van der Heijden noemde dit ‘matching’. Van der Wende noemde dit ‘een zachte methode’. Zij pleitte in de discussie voor ‘harde’ selectiecriteria’ zoals het cijfergemiddelde, al

Brooke Sykes promoveerde op een onderzoek naar de relatie tussen onderwĳs en buurt. Wat hebt u precies onderzocht? ‘Of de onderwijsprestaties van jongeren en onderwijsongelijkheden gerelateerd zijn aan de buurt waar iemand woont of naar school gaat. Om preciezer te zijn: ik heb gekeken naar de mate waarin buurten van belang zijn voor de onderwijskansen van een kind.’ Dat ligt voor de hand, natuurlĳk bestaat die relatie. ‘Ja, die relatie bestaat, maar is niet zo eenduidig. Jongeren die in welgestelde gebieden wonen bereiken een hoger onderwijsniveau dan jongeren in buurten met relatief veel lage inkomens. Maar die relatie is niet voor alle groepen hetzelfde. De schoolprestaties van leerlingen uit een hogere sociaaleconomische klasse vertonen een zwakkere relatie met het soort buurt waarin ze wonen dan die van jongeren uit lagere klassen.’

!!"Boekhandel vestigt zich in het pand van de Bĳzondere Collecties.

Er bestaan vergevorderde plannen om op de begane grond van het gebouw van de Bijzondere Collecties (BC) aan de Oude Turfmarkt de boekwinkel Nijhof & Lee te vestigen. Die zat tot voor kort in de Staalstraat. De internationaal befaamde boekhandel is gespecialiseerd in typografie en grafisch ontwerp. Alleen al om die reden past de boekwinkel goed bij de collectie van de BC, zegt hoofdconservator Garrelt Verhoeven. ‘Wij beheren het gedrukte en geschreven erfgoed van de UvA, waaronder de belangrijke collecties grafische vormgeving met onder meer de archieven van grafisch ontwerpers als Irma Boom, Peter Verheul en binnenkort ook Gerrit Noordzij.’ Warren Lee van Nijhof & Lee is zeer gelukkig met de nieuwe plek voor zijn boekhandel. ‘Ik zou geen betere plek weten,’ zegt hij in een reactie. Op de plek waar de boekhandel zal worden gevestigd zit nu nog de informatieba-

doctor

moeten ook aankomende AUC-studenten een motivatiebrief schrijven. ‘Ik wil geen discussie over de uitkomsten van een selectie. Die moet gebaseerd zijn op harde feiten, objectief en meetbaar.’ Als dat niet gebeurt, zei Van der Wende te vrezen dat de matige student die een goede brief kan schrijven en een gelikt praatje kan houden, in een collegebank terechtkomt waar hij niet zou mogen zitten. Op het AUC moeten aankomende studenten naast een motivatiebrief ook een ‘sollicitatie-essay’ schrijven. Op het AUC wordt 20 tot 25 procent van de potentiële studenten uiteindelijk aangenomen. (DW)

Eindelĳk het bewĳs dat gemengde scholen en buurten goed zĳn voor de lagere klassen. ‘Dat kun je niet zomaar zeggen. Gemengde scholen en buurten lossen het verschil in onderwijskansen niet zomaar op. Buurteffecten spelen weliswaar een rol bij de schoolprestaties, maar eerder indirect. Persoonlijke en gezinskenmerken zijn de belangrijkste factoren die prestaties, waaronder schoolprestaties, bepalen.’ Hoe staat het met de zwarte school? De minister van OCW zei afgelopen week dat we moeten accepteren dat die bestaat. ‘Er is niets mis met een zwarte school an sich. De etniciteit moet niet de invalshoek zijn bij het oplossen van problemen, maar de sociaaleconomische ongelijkheid moet je aanpakken. Als een school dan toch zwart blijft hoeft dat niet per se een probleem te zijn.’ Hoe kan de wetenschap sociaaleconomische ongelĳkheid in buurten verminderen? ‘Het wordt vrij algemeen erkend dat mensen niet zomaar en willekeurig in een buurt of op een school terecht komen. We moeten verder onderzoeken waardoor de structuur van een buurt ontstaat en zich reproduceert.’ (DW) Brooke Sykes, Spatial Order and Social Position. Neighbourhoods, School and Educational Inequality. Promotie 10 februari. Promotor: prof. dr. S. Musterd.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord Allen Academische

promoties jaarprĳs

USC Architectuurprĳs

Creatieve wetenschappers maken dit jaar opnieuw kans op 100.000 euro om hun onderzoek op een vernieuwende en spannende manier aan een groot publiek te presenteren. Tot en met 4 april kunnen teams zich inschrijven als deelnemer van de Academische Jaarprijs 2011. Onderzoekers worden uitgedaagd om een origineel en pakkend communicatieplan te maken. Met de hoofdprijs van 100.000 euro krijgt één team van wetenschappers, promovendi en studenten de kans om het winnende voorstel te realiseren. Daarnaast dingen drie finalistenteams mee naar de Labyrint-publieksprijs, georganiseerd door het gelijknamige televisieprogramma van VPRO/NTR. De winnaar krijgt een redactionele reportage in een van de Labyrint-uitzendingen. Zie www.academischejaarprijs.nl

Het Architectuurcentrum Amsterdam (Arcam) heeft bekendgemaakt welke bouwprojecten in aanmerking komen voor de Amsterdamse Architectuur Prijs 2011, ofwel de Gouden A.A.P. Op de lijst staan 25 in 2010 opgeleverde bouwprojecten, waaronder drie van de UvA, c.q. aan de UvA gelieerde panden. Het gaat om het universitair sportcentrum Universum van architectenbureau Rudy Uytenhaak (UvA-HvA), het nieuwe gebouw van de FNWI (UvA), eveneens van Rudy Uytenhaak, en het nieuwe pand van Acta (UvA-VU) van Benthem Crouwel Architects. Alle projecten worden in het boek Amsterdam Architecture 2010-2011 beschreven. De jury zal half april bekendmaken wie de winnende architect en opdrachtgever zijn. Ook zal dan het boek worden gepresenteerd.

Allen GreenDocs

FEB Case

Hoe voeden we de groeiende wereldbevolking? Over deze vraag debatteren universiteitshoogleraar Louise Fresco en Ahold-bestuurder Onno Franse op vrijdag 18 februari bij GreenDocs, een evenement waar wetenschappers, politici, journalisten en ondernemers hun visie geven op een duurzame wereld. Voor deze editie werkt de Commissie Duurzaamheid van de Centrale Studentenraad samen met het Food Film Festival. Het thema ‘de toekomst van ons voedsel’ staat centraal. Het debat zal verder gaan over voedselzekerheid en de verantwoordelijkheid van Nederlandse consumenten en producenten. Daarna wordt de documentaire De toekomst van ons voedsel. Landbouw of laboratorium vertoond. Deze documentaire gaat in op het complexe spel tussen boeren, politici, multinationals en consumenten.

Een Nederlandse jury heeft twee projecten geselecteerd die meedingen naar de European Enterprise Award 2011. Een daarvan is het Amsterdam Center for Entrepreneurship-project ‘Center for Amsterdam Schools for Entrepreneurship (Case)’. Case is een samenwerkingsproject tussen verschillende kennisinstellingen in Amsterdam. Het wil een impuls geven aan blijvend ondernemerschapsonderwijs dat voor alle studenten toegankelijk is. De afgelopen twee jaar heeft Case verschillende resultaten geboekt. Zo hebben studenten daadwerkelijk een bedrijf opgericht en zijn er onder meer keuzevakken, ondernemersbroedplaatsen en een honoursprogramma Entrepreneurship ontwikkeld. De European Enterprise Awards worden in mei 2011 in Hongarije uitgereikt.

BC Doopsgezinden

FNWI Bèta

Schrijfster Nelleke Noordervliet opent op 22 februari de tentoonstelling Gedoopt. Vijf eeuwen doopsgezinden in Nederland. De tentoonstelling markeert verschillende doopsgezinde jubilea: het Doopsgezind Seminarium bestaat 275 jaar, de Algemene Doopsgezinde Sociëteit 200 jaar en het is 475 jaar geleden dat Menno Simons leider van de doopsgezinden werd. De tentoonstelling brengt de doopsgezinde geschiedenis in beeld met boeken, handschriften, brieven en schilderijen. De eigen collectie wordt aangevuld met belangrijke bruiklenen. Zo zijn er schilderijen van Govert Flinck, Jan Lievens, Cornelis Springer en Edgar Fernhout. Verder onder meer de enig bewaard gebleven brief van Menno Simons en etsen van Rembrandt. De tentoonstelling loopt tot 15 mei bij Bijzondere Collecties, Oude Turfmarkt 129.

Na de successen van de Room for Discussion op de economiefaculteit en de Freeminders op de rechtenfaculteit is nu ook op de bètafaculteit het idee ontstaan openbare debatten te organiseren. Om dit te verwezenlijken zoekt de studentenraad gemotiveerde studenten met een kritische blik op de hedendaagse (bèta-)wetenschap en een interesse voor interdisciplinaire problemen. Het project is nog geheel invulbaar en ligt in de handen van creatieve en enthousiaste studenten die met steun van de studentenraad dit project concreet willen maken. Studenten die ervoor voelen aan het project Bèta Break deel te nemen, kunnen een mail sturen naar fnwi@studentenraad.nl

Studenten Platzak

Studenten Besturen

Studenten die platzak zijn kunnen de komende maanden hun voordeel halen bij Sorbon. Steeds één dag voordat de stufi wordt overgemaakt biedt Sorbon voor 1 euro een ‘broodje platzak’ aan. ‘Op woensdag 23 februari, woensdag 23 maart, woensdag 20 april en maandag 23 mei voelen we met je mee,’ zegt de cateraar op haar site. Sorbon biedt op die dagen belegde pistoletjes aan (wit of bruin) met minimaal twee soorten beleg. Het ‘broodje platzak’ is ook beschikbaar in een vegetarische variant. Het zal een van de laatste acties van Sorbon zijn: de cateraar verdwijnt. Vanaf juni zijn er meerdere cateraars.

Asva Studentenunie en de LSVb zoeken beide nieuwe bestuursleden voor het studiejaar 2011/12. Je studie even opzij zetten en je medestudenten vertegenwoordigen bij de Amsterdamse studentenbond Asva Studentenunie of bij de landelijke bond LSVb. Lijkt je dat wat, maar weet je niet precies wat die bonden precies doen? En waar zo’n bond toe in staat is? En wat je als eventueel bestuurder doet? Ga dan naar de website www.asva.nl of www.lsvb. nl. Daar vind je antwoord op dit soort vragen. Je kunt ook een afspraak maken met iemand van de zoekcommissies om erachter te komen of een bestuursjaar iets voor jou is.

Break

DINSDAG 22/02 10.00 uur: Arok Wolvengrey - Taalkunde Semantic and Pragmatic Functions in Plains Cree Syntax. Promotor: Prof.dr. P.C. Hengeveld. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Fernando Velazquez - Logica Small Steps in Dynamics of Information. Promotor: Prof.dr. J.F.A.K. van Benthem. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 23/02 14.00 uur: Andrey Opimakh - Wiskunde Deforming Commuting Directions in the Space of Z x Z-Matrices. Promotor: Prof.dr. N.Y. Reshetikhin. (Agnietenkapel)

VRĲDAG 25/02 10.00 uur: Reza Khajouei - Geneeskunde Usability Evaluation of Health Care Information Systems: Comparison of Methods and Classification of Usability Problems. Promotor: Prof.dr. ir. A. Hasman. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Carola van Eck - Geneeskunde Anatomic Anterior Cruciate Ligament Reconstruction – A Changing Paradigma. Promotor: Prof.dr. C.N. van Dijk. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Peter Blanken - Geneeskunde Heroin-Assisted Treatment. From Efficacy to Effectiveness and Long-Term Outcome. Promotoren: Prof.dr. W. van den Brink en prof.dr. J.M. van Ree (UU). (Agnietenkapel)

oraties DONDERDAG 24/02 16.00 uur: Prof.dr. B. van Rooĳ, hoogleraar Chinees recht en regulering The People’s Regulation. (Aula)

VRĲDAG 25/02 16.00 uur: Prof.dr. A.P. Versloot, bĳzonder hoogleraar Friese taalkunde De kracht van de herhaling. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Studentenpolitiek is kiezersbedrog Studentenpartĳen en studentenmedezeggenschap zĳn gebaseerd op kiezersbedrog, gekochte stemmen en andere ondemocratische principes, meent afvallig Meilid Sam de Nĳs.

este Paul Doop,*

Studenten bezetten laatst een UvA-gebouw. Je kwam onderhandelen terwijl agenten te paard rond het gebouw galoppeerden. In deze situatie gaf je aan dat je het lage opkomstpercentage bij studentenraadsverkiezingen (gemiddeld zo’n 25 procent) niets zegt over het democratische gehalte van studentenraden en de vertegenwoordigende functie van de Centrale Studentenraad. Je stelling dat dergelijke organen namens alle studenten spreken vind ik onjuist, maar je uitnodiging tot discussie, die je in deze hectische situatie deed, neem ik graag aan. Toen ik in de Centrale Studentenraad kwam, had ik geen idee van de mores van de studentenpolitiek. Ik zal je kort inlichten over de werkwijze van studentenpartijen. Voor de kieslijsten van partijen worden mensen gerekruteerd op hun motivatie om bezig te zijn met de raad, niet op basis van hun inhoudelijke kennis, overtuigingen en standpunten. Dit resulteert in een verzameling mensen met een te diverse insteek voor een club die zich partij wil noemen. Tijdens de studentenraadsverkiezingen wordt het slechte functioneren van de studentenpartijen duidelijk: er worden nauwelijks inhoudelijke standpunten uitgedragen, maar stemmen worden gekocht met sap en koekjes. Wanneer studenten tijdens de verkiezingen worden opgezocht, impliceert de naam ‘studentenpartij’ dat we kunnen kiezen voor een groep die een visie deelt. In de raden gaat het echter niet om fracties en partijen, maar zijn het individuen die de lijn uitzetten. Deze individuen dragen geen principes en standpunten uit van een partij. Er is dus sprake van kiezersbedrog; er wordt niet door een groep mensen van dezelfde partij gewerkt aan een geformuleerde ambitie en van verantwoording aan de kiezer over gestelde doelen in het licht van een programma is geen sprake. Vertegenwoordiging zonder programma en verantwoording is een farce, denk je niet? Standpunten over beleid vergen een inhoudelijke afweging. Van studenten-

8 Folia

partijen hoort men echter niets over bijvoorbeeld de wijzigingen in studievorm en curricula, de mogelijkheid tot kruisfinanciering van een tweede studie, de teruglopende docent/studentratio, de focus op ‘excellentie’ en rankings en de mogelijke sloop van Crea2. Dit terwijl studenten geïnteresseerd zijn in wat er op de UvA gebeurt. Honderden studenten, die te horen kregen dat er een tekort was op hun faculteit, stonden een aantal weken geleden niet voor niets boos voor jouw werkplek, het Maagdenhuis. Als partijen geen inhoudelijke afweging maken en voorleggen aan studenten is er geen sprake van democratie, wat denk jij? Het terugbrengen van het debat tot technische-rationele argumenten is kenmerkend voor de ‘democratie’ op de UvA. Door de vatbaarheid van de studentenpolitiek voor deze bestuurlijke cultuur zijn we onze taak vergeten: we moeten een afweging maken over welke richting we opgaan. Doordat men weinig rechten heeft om invloed op de koers van de UvA uit te oefenen, klampt men zich vast aan raadszetels en begeeft men zich in praatcircuits. Deze middelen zijn echter beperkt en louter reactief. Dit leidt tot een weinig ambitieuze insteek: als men de kleinste concessie van het bestuur gedaan krijgt, ziet men dat als een overwinning. Door de incorporatie van de studentenraden in het bestuur en de beperkte rechten die zij genieten is er nauwelijks invloed van studenten op beleid. Hoeveel invloed moeten studentenraden hebben om te kunnen spreken van legitieme democratische instituties, Paul? Door het ontbreken van vooruitstrevende studentenpolitiek is er nauwelijks controle op de fundamentele transformatie die de UvA doormaakt. Met deze transformatie doel ik op het veranderen van de universiteit in een bedrijf dat output levert; de contouren van de leerfabriek worden steeds duidelijker zichtbaar. Deze ontwikkeling, geïnitieerd door het bestuur onder druk van de overheid en de internationale trend, verdient een weerwoord van studenten. Juist in tijden van crisis waarin het budget van univer-

illustratie Marc Kolle

siteiten mogelijk verder krimpt, is het van belang dat het debat op gang komt. Als studentenpartijen zich niet mengen in de discussie over wat de UvA moet zijn voor studenten en medewerkers, verwaarlozen ze een kerntaak. Debat onder studenten over hun omgeving is een fundamenteel onderdeel van het democratische proces, is het niet? Kortom: vertegenwoordiging en democratie zijn alleen in woord aanwezig. Zonder debat over doelen, principes en programma’s geen democratie. Hoewel het werken aan democratische studentenpoli-

tiek vooral een verantwoordelijkheid van studenten is, ben ik benieuwd of je een taak voor het bestuur ziet weggelegd. ### Sam de Nijs is student politicologie aan de UvA, lid van de Centrale Studentenraad en de Facultaire Studentenraad (FMG). *Naschrift: Op 10 januari zei ik het lidmaatschap van partij Mei op. Dit is een bewerkte versie van de brief die ik naar het bestuur van Mei stuurde. In de Centrale Studentenraad en de Facultaire Studentenraad blijf ik actief om het debat op gang te brengen.

scriptie

Protestmanifestaties zijn één grote poppenkast Protesteren tegen de bezuinigingen op het hoger onderwĳs is gedateerd, zinloos en storend, volgens Robin van Maris.

e bezuinigingen. Ik durf er haast niet over te beginnen, maar voor de essentie van dit betoog kan ik niet anders. Zoals het er nu naar uitziet, gaan ze er komen. De politiek is niet onder de indruk van de geboden weerwoorden en zet haar zaak door. Over het nut en de noodzaak van de bezuinigingen geen discussie, ook hier snapt (hopelijk) iedereen dat er nu echt geld bespaard moet worden omdat we jaren op te grote voet hebben geleefd. Bottom-line komt het erop neer dat langstudeerders en universiteiten geld moeten gaan betalen. Veel geld. En dan roept er één persoon ineens heel hard ‘We gaan protesteren!’ en dan begint de poppenkast. Dat protesteren is namelijk een grote lachwekkende grap. Misschien wel de oudste vorm van bezwaar maken, maar daarmee ook meteen de meest gedateerde. Protesteren zet geen zoden aan de dijk. Wat gebeurt er immers als een protest wel effect zou hebben? Dan zou er op iets anders bezuinigd moeten worden. Daar zijn vervolgens andere mensen het weer niet mee eens, die hierop besluiten te gaan protesteren, waardoor er weer een nieuw onderwerp

Gedraag je eens als academicus; een weldenkend mens dat oplossingen kan bedenken voor ingewikkelde problemen van bezuinigingen verzonnen moet worden… enzovoort. Dit kunnen we oneindig blijven volhouden. Daarmee wordt er echter nog steeds niet begonnen met geld besparen, en was dat niet juist de reden dat deze vicieuze cirkel ontstond? Dit protest werkt dus niet, en wel om de volgende drie redenen: t )FU FFSTUF QSPCMFFN NFU EF QSPUFTUNBOJGFTUBUJFT zeker die in Den Haag, is dat deze aangegrepen worden door politieke partijen, in dit geval natuurlijk de oppositie, om zich te profileren. ‘Kijk, wij steunen jullie! Steunen jullie ons ook?’ Ergens was je die ochtend met de meest nobele intenties in de trein gestapt om je onvrede te uiten. Sta je daar op het Malieveld met je goede bedoelingen, word je door een politieke partij ‘gekaapt’ in hun poging het kabinet te laten wankelen. En om de een of andere vreemde reden staan we dit nog toe ook! Niemand die zegt: ‘Nee, dit is ons protest, helaas. Zou u willen vertrekken met uw rode spandoeken?’ terwijl juist deze politieke kleurbekentenis ervoor zorgt dat de essentiële boodschap uit het protest verdwijnt. t 7PPSUT JT FFO QSPUFTU QBT FFO QSPUFTU BMT IFU MBOH aanhoudt. De Dolle Mina’s hebben jarenlang moeten strijden voor gelijke rechten voor mannen en vrouwen; zwarten in Amerika werden niet na één

speech van Martin Luther King ineens als gelijke gezien door de plaatselijke blanken. Maar kennelijk denkt de huidige patatgeneratie (want ja, dat zijn we, helaas) dat we met een dagje protesteren wel even de boel kunnen opschudden in stoffig Den Haag. Kijk naar @kenniscrisis op Twitter, het laatste bericht dateert van 21 januari (de dag van de manifestatie). Hetzelfde geldt voor @StudieMarathon en @ Profprotest. Allemaal niet meer in gebruik na die ene protestdag. Zo zonde! Zet eens door, lieve mensen! t %F EFSEF SFEFO EBU FFO QSPUFTU OJFU XFSLU JT omdat het geen ideeën aandraagt over op welke manier de kwestie dan wél goed geregeld zou kunnen worden. Heel leuk dat je tot twee keer aan toe een gebouw van de Universiteit van Amsterdam ‘bezet’ om beter onderwijs te eisen en een statement te maken. (Recent het Bungehuis en eerder het Service & InformatieCentrum), maar je doet de zaak eerder kwaad dan goed. Je stoort de colleges van je medestudenten en maakt het de UvA onnodig lastig, terwijl de universiteit ook weinig aan de voorgestelde bezuinigingen kan doen. Je bent provocerend bezig en je hebt nog geen enkel goed argument ingebracht waar de regering iets mee kan. Bovendien stel je de term ‘student’ weer in een negatief daglicht – de vooroordelen dat wij slechts bier drinken, slapen en hele dagen vrij zijn (en kennelijk de tijd hebben om te protesteren) aanwakkerend. Wat moet er wel gebeuren, is dan de gerechtigde vraag. In essentie is het helemaal niet zo moeilijk: gedraag je eens naar je studie. Je bent academicus; een weldenkend mens dat in staat is oplossingen te bedenken voor ingewikkelde problemen. Duik in de zaak en zoek mogelijkheden om geld te besparen, waardoor de bezuinigingen overbodig worden. Zorg dat je cijfers kloppen, dat je kennis hebt van de mogelijke consequenties en zoek de verantwoordelijke politici op met je verlichtende ideeën. Mocht het niet baten, dan heb je in ieder geval laten zien dat bezuinigen op onderwijs zonde zijn, omdat je in staat bent een dijk van een betoog neer te zetten over een onderwerp dat je zeer na aan je hart ligt. Heb je onverhoopt wel succes met je verhaal, zijn honderdduizenden studenten in Nederland je eeuwig dankbaar. En die roem staat je een stuk beter dan dat gekke grijze baardje en die grijze pruik! ### Robin van Maris studeert communicatiewetenschap

‘Wat zeg je?’ Els Dĳkstra (24)

deed de master commerciële communicatie en voorlichting. Voor haar scriptie (bekroond met een 8.6) deed ze onderzoek naar gehoorbeschadiging bĳ jongeren. ‘Ruim een half miljoen jongeren heeft een gehoorbeschadiging, veroorzaakt door te harde muziek bij het uitgaan. De een kan daar beter tegen dan de ander, maar ik wilde jongeren alsnog zo ver krijgen dat ze standaard hun gehoor zouden beschermen. Dat heb ik geprobeerd met twee advertenties. In de eerste advertentie werden de positieve gevolgen van oordopjes genoemd. Zo van: je kunt de rest van je leven van muziek genieten. De andere advertentie benadrukte de negatieve gevolgen van het niet beschermen van je gehoor: schade. Zelf had ik de theorie dat de positieve benadering het beste effect zou hebben, maar dat bleek niet zo te zijn. Zelfs toen ik het onderzoek in aangepaste vorm opnieuw deed, kwam daar geen opvallend resultaat uit. Mensen zeiden alleen: ik vind gehoorschade wel erg, maar dat overkomt mij toch niet. En: als harde muziek echt zo gevaarlijk zou zijn, werd het geluid wel zachter gezet. Maar de meesten zouden daar niet blij mee zijn. Hardere muziek is goed voor de beleving, vinden ze. Ik ben een avondje gaan testen hoe het is om uit te gaan met oordopjes, gewoon van die simpele dingen. In het begin vond ik het helemaal niets. Het leek alsof ik een doos zat. Op een gegeven moment heb ik ze even uit gedaan en toen merkte ik pas dat de muziek echt keihard was. Niet normaal. Die oordoppen waren best relaxt. Toch heb ik daarna nooit meer oordopjes gedragen. Je raakt gewend aan die harde muziek. Voor in de kroeg vind ik het al helemaal niets. Nu ik ben afgestudeerd, ga ik eerst vier maanden op reis door Zuid-Amerika. Half april vertrek ik. Daarna zal ik toch echt een baan moeten zoeken. Hopelijk kan ik iets gaan doen met communicatieadvies voor merken, bijvoorbeeld adviseren over hoe ze hun product in de markt kunnen zetten. Dat lijkt me het leukst.’ ### Anouk Kemper

brief

Moddergooien Schandalige stemmingmakerij, zoals wij geciteerd worden in de digitale editie van Folia. In een opiniestuk voor de papieren versie besluiten wij een samenvatting van de rapporten over de financiële problemen bij de FEB met de conclusie dat de universitaire en facultaire bestuursstructuur niet deugt: de macht is eenzijdig geconcentreerd bij CvB en decaan, er is geen sprake van een gezonde machtsbalans. Dat gaat over de formele structuur. Dat heeft niks te maken met de huidige decaan. De naam Fischer komt er niet in voor, het woord paladijn ook niet. Wij noemen ook niet Fischer ‘een zetbaas van het CvB en een zonnekoning in eigen huis’, wij noemen ‘de decaan’ zo. We kennen het tegenargument: Fischer is de decaan dus wat je over de decaan zegt geldt ook Fischer. Correct. Maar niet als persoon. Door het zo op de persoon te betrekken maakt Folia er moddergooien van terwijl het ons over de institutionele structuur gaat. En voor wie dat niet gelooft: zie de column van Hartog in de recente Rostra economica: www.sefa.nl/ site/activities/faculty/rostra-economica/editions. Dat stuk is eerder geschreven dan het stuk voor Folia. ###

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altĳd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bĳdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt

Joop Hartog en Henriëtte Maassen van den Brink, hoogleraren FEB

zich het recht voor om bĳdragen in te korten.

Folia 9

‘Ik was als de dood’ Alwin Jager (19)

tweedejaars student communicatiewetenschap, twee jaar (gedeeltelĳk) uit de kast

‘I

k kom uit Assen, de hoofdstad van Drenthe. Dat klinkt misschien provinciaals, maar het is een erg liberale gemeente. Toch was ik als de dood om daar uit de kast te komen, terwijl ik in Amsterdam op de UvA van het begin af aan open ben geweest. Toen ik 17 was kreeg ik een vriendje via internet. We ontmoetten elkaar regelmatig in Zwolle om te daten. Ik loog dan tegen mijn familie en vrienden over waar ik bleef slapen. Op een dag kreeg mijn vriendje er genoeg van. Hij zette me in zijn auto en zei dat hij me naar huis zou brengen. Hij drukte de autodeuren op slot en begon te rijden. Ik was zo benauwd voor een coming-out dat ik de alarmlichten heb aangedaan en ben gaan toeteren. Ten slotte heb ik de ramen opengedraaid en geschreeuwd: “Help, ik word ontvoerd!” Hij heeft me toen maar naar het station gebracht. In de trein naar huis bedacht ik me dat hij gelijk had, dat het zo niet langer kon. De dag erna ben ik met drie vrienden naar een café gegaan en heb gezegd dat ik een relatie had. Ik gaf ze een foto: “Dit is hem.” Daarna heb ik meer mensen durven inlichten. Gelukkig was iedereen er positief over. Mijn ouders zijn een heel ander verhaal. Ik heb ze nog steeds niet verteld dat ik homo ben. Ik kom namelijk uit een huis waar weinig emoties getoond worden. Over relaties praten we gewoon niet. Op een gegeven moment hebben mijn ouders op mijn bankrekening een afschrijving gezien van ASVGay. Ze vroegen of ik lid was van een homostudentenvereniging en ik zei glashard: “Nee, dat is een pizzeria.” Dat geloofden ze natuurlijk niet, dus ze wisten wel genoeg. Maar een coming-out is er nooit geweest. Met een coming-out zou het programma Uit de kast me ook niet helpen. Uit de kast komen is zo ontzettend persoonlijk, dat doe je zonder camera’s. Verder vind ik dat “homo-zijn” je leven niet moet domineren, er zijn meer en belangrijkere eigenschappen aan mensen. Dat programma focust alleen op het homoseksuele gedeelte.’

Uit de kast, het programma waarin Arie Boomsma homojongeren bĳstaat tĳdens hun coming-out, krĳgt wegens groot succes een nieuw seizoen. Studerende homo’s en lesbo’s vertellen hier alvast of ze zich zouden opgeven als kandidaat. Anne Koeleman / foto’s Jan van Breda

‘Echt mam,

‘Mĳn moeder zei: “Kim is een lesfiets”’ Kim Gommans (22)

vierdejaars student forensisch onderzoek (HvA), drie jaar uit de kast

‘O

p een gegeven moment móést ik wel uit de kast komen. Ik had een vriendin en die vond het niet zo fijn dat ik nog niet open kon zijn bij mijn ouders. Ze had al vaker een vriendin gehad die niet uit de kast was, en ze had het daar erg moeilijk mee gehad. Uiteindelijk liep onze relatie erop stuk. Daarna ben ik naar mijn ouders in Limburg gereisd om te vertellen dat ik op vrouwen val. Mijn vader lag nog in bed, mijn moeder was er al. Haar reactie? “O. O. Ik moet nog wel even wennen.” Ik moest het van mijn moeder ook direct aan mijn vader vertellen, maar ik had niet zo’n haast. Dus ze deed het zelf maar, toen hij uit bed kwam: “Uh. Uh, ik moet je iets vertellen! Kim is een lesfiets!” Mijn vader had het al een beetje verwacht. “Dat is fijn, minder kleinkinderen,” zei hij. En toen, als grapje: “Overtuig je zusje en broertje ook effe.” Ik vind het programma van Arie Boomsma op zich wel oké. Op deze manier laten de mensen die eraan meedoen wel zien hoe het is om uit de kast te komen, dat het normaal is en niet altijd eng. Maar zelf zou ik het niet doen, ik denk dat het absoluut niet op prijs werd gesteld als ik ineens met een cameraploeg aan zou komen kakken zo van: “Hé, ik moet iets vertellen op nationale tv, ik ben lesbisch!” Aan het begin vond ik het wel lastig om aan mijn vrienden te vertellen. Ik vroeg me af hoe ze zouden reageren en of ze me nog steeds hetzelfde zouden zien. Maar uiteindelijk heb ik geen problemen gehad bij mijn vrienden, niet bij mijn huisgenoten in Amsterdam en ook niet bij mijn studentenvereniging, de ASVL. En die vriendin, daar is het ook helemaal mee goed gekomen; we zijn inmiddels weer bij elkaar.’

10 Folia

‘De deelnemers van Uit de kast zĳn helden’ Imara Limon (22)

masterstudent museumstudies, vier jaar uit de kast

‘T

oen ik uit de kast kwam wist ik al een jaartje dat ik lesbisch was. Ik wilde niet dat een coming-out dingen thuis zouden veranderen. Op een dag was een goede vriend van me op bezoek en we zaten op mijn kamer. Later zei mijn moeder: “Neem je altijd jongens gewoon mee naar boven?” Ik vond dat echt een rare opmerking, iets wat ze normaal nooit zou zeggen. Dus ik reageerde een beetje gefrustreerd: “Mam, wat zeur je nou! Ik ben helemaal niet geïnteresseerd in jongens!” Het duurde even tot het tot haar doordrong wat ik bedoelde, daarna hebben we veel gepraat. Een maand later kreeg ik een vriendin. Mijn vader kwam er toen eigenlijk zelf mee. Ik voelde nog niet de behoefte om haar als mijn vriendinnetje voor te stellen, maar mijn vader vroeg zich af hoe het nou zat met mij. Zijn jullie gewone vriendinnen, of meer?” Ik had nooit verwacht dat hij dat zou zien. Het was best moeilijk voor mijn ouders, maar uiteindelijk gaan ze er fantastisch mee om. Mijn coming-out heeft nooit problemen opgeleverd. Ik woonde in Kortenhoef, niet ver van Hilversum, iedereen was daar open-minded. Hier aan de UvA ondervind ik al helemaal geen problemen, mijn studiegenoten gaan zelfs graag mee ‘gay-stappen’. Zelf zou ik niet meedoen aan het programma Uit de kast, maar de deelnemers zijn helden: hun daad spoort anderen misschien aan om ook voor hun geaardheid uit te komen. En dat is goed, want het is belangrijk om oprecht te kunnen zijn, hoe mensen ook reageren.’

ASVGay is een pizzeria!’ ‘Mĳn ouders nemen het me nog steeds kwalĳk’ Dave van den Brule (20)

derdejaars student media informatie en communicatie (HvA), vier jaar uit de kast

‘I

k was 16 toen ik uit de kast kwam. Mijn coming-out ging eigenlijk niet zoals het zou moeten gaan. Ik had een date met een jongen gehad en ik vond hem zo leuk dat ik hem mee naar huis wilde nemen. Alleen ik woonde toen nog thuis, in een dorpje in Brabant, en mijn ouders wisten van niets. We kwamen thuis en mijn ouders zaten op de bank. Ik kwam binnen met de woorden: “Dit is Sander, en ik ben biseksueel.” Homo vond ik nog te moeilijk om te zeggen. Mijn ouders waren in shock, omdat ze het niet verwacht hadden en omdat ze niet goed konden reageren met Sander erbij. Ze hadden eerder wel wat vermoed over mijn seksualiteit, maar de manier waarop ik binnenkwam maakte het een complete verrassing. Achteraf vind ik dat ik eigenlijk stom ben geweest, heel stom. Mijn ouders voelden zich voor het blok gezet. Als ik het anders ter sprake gebracht had, dan was er echt niets aan de hand geweest. Maar nu namen ze het me echt wel kwalijk. Dat doen ze nog steeds eigenlijk. En ik begrijp dat wel, ik zou hetzelfde hebben als mijn kind dat bij mij zou doen. Je krijgt geen tijd om na te denken, te praten en normaal te reageren als het zomaar wordt gezegd met een ander erbij. Ik zou dan ook nooit een coming-out willen hebben gehad in het programma Uit de kast, met de ervaring die ik nu heb. Ik snap waarom de mensen die daaraan meedoen het makkelijker vinden om hun ouders en vrienden zo in te lichten. Er is iemand anders bij, daarmee dek je je een beetje in. Je ouders kunnen niet voluit reageren, dus als ze met een negatieve emotie komen ben je toch beschermd. Maar voor je ouders is het óók moeilijk, en je geeft ze geen ruimte om dat te verwerken.’ ###

Folia 11

12 Folia

objectief

prent Bĳzondere Collecties

Stoofpot van reiger De afdeling Bijzondere Collecties (BC) heeft onlangs een getekende kaart gekocht van het ‘reigerbos’ bij het Zuid-Hollandse dorp Zevenhuizen aan de Rotte. Wie nu met Google Earth inzoomt op dit dorp, zal niet meer de befaamde ‘Reijgerie’ vinden waar men vroeger van heinde en verre naartoe kwam. Dit Middeleeuwse attractiepark met vele reigers, lepelaars, aalscholvers, kwakken en andere grote vogels is van de aardbodem verdwenen. De nu aangekochte kaart is in 1790 gemaakt door de Delftse landmeter Jan Sabrier. De oorspronkelijke kaart van de Zuid-Hollandse landmeter en notaris Jan Potter is niet bewaard gebleven. De aangekochte kaart is een getrouwe weergave van de situatie in 1564. Volgens hoofdconservator van de BC Garrelt Verhoeven is de kaart heel erg bijzonder: ‘De kaart is niet alleen in cartografisch opzicht bijzonder, maar geeft ook een beeld van de natuurlijke historie van die tijd. Bovendien past de kaart heel goed in onze gastronomische collectie.’ De adellijke familie Van der Duijn benutte het vogelbos voor de valkerij. Valken werden ingezet voor de jacht op reigers, lepelaars en andere grote vogelsoorten. ‘Die werden in die tijd zeer gewaardeerd als ingrediënt in de stoofpotten van adellijke keukens.’ De kaart is bij een antiquaar gekocht voor 3900 euro. Volgens Verhoeven een zeer acceptabele prijs. ‘Omdat er uit die tijd niet veel kaarten bewaard zijn gebleven. Hij is bovendien helemaal schoon, alsof hij zo uit een laatje komt. Spic en span.’ (DW)

Folia 13

Hoe werkt het?

Kinderziektes

De vingerscan scant niet de hele vingerafdruk, maar slechts een aantal knooppunten op de vinger. Die vingerkenmerken, ook wel minutiae genoemd, worden in de scanner omgevormd tot een ‘template’. De template is de uitkomst van een algoritme en bestaat uit een cĳfer van 364 posities. Het algoritme is beveiligd met de encryptie aes256 (een sterk beveiligde computerversleutelingstechniek). Volgens Berry Schoenmakers, een wiskundige gespecialiseerd in cryptografie, is de encryptie zelf heel moeilĳk te kraken, maar kan de sleutel ervan wel lekken.

Het komt geregeld voor dat de scanner vingers niet herkent, waardoor het poortje gesloten blĳft. Of erger nog: de foto en gegevens van een andere sporter verschĳnen in beeld. Bĳ de USC tennisbaan heeft het systeem maanden helemaal niet gewerkt, dus stond het hek open zodat iederéén naar binnen kon. Volgens directeur Theo van Uden zĳn het allemaal ‘kinderziektes’ waaraan wordt gewerkt.

De zere plek van de vingerscan Toegang met een wĳsvinger. In Universum, het ultramoderne hoofdgebouw van het USC, kun je alleen nog maar sporten als je eerst een vingerscan laat maken. Makkelĳk – je kunt nooit meer je pasje vergeten – maar wel omstreden. Adinda Akkermans / illustratie Pascal Tieman

uud Vos glundert als hij uitlegt hoe de vingerscan werkt. Als facilitair manager van het universitair sportcentrum USC was hij afgelopen jaar nauw betrokken bij de invoering van het nieuwe systeem, dat sinds dit collegejaar op alle locaties van het USC is ingevoerd. ‘Sommige mensen denken dat we vingerafdrukken opslaan in onze database, maar dat is niet zo.’ Er worden alleen een paar kenmerken van de vinger opgeslagen, waarmee de persoon erachter volgens hem niet te herleiden is. ‘Als de politie zou komen en zou zeggen: kunt u ons de vingerafdruk geven van die of die persoon, dan kan dat niet.’ Het sportcentrum beweert in een folder dat de privacy van de sporters ‘uitstekend gewaarborgd’ blijft en het systeem ‘onmogelijk’ te kraken is, maar is dat echt zo? LEVENSLANG Bart van der Sloot, onderzoeker aan het Instituut voor Informatierecht, betwijfelt het: ‘Elke code is te kraken.’ Volgens hem maakt de beveiliging van het USC het dan misschien wel moeilijk en heeft een goede hacker er veel tijd voor nodig, maar het kán wel. Ook Vincent Böhre van Privacy First, de organisatie die binnenkort in hoger beroep gaat tegen de staat vanwege de vingerafdruk in het paspoort, maakt zich zorgen: ‘Als je vingerafdruk eenmaal gestolen is, ben je je hele leven de sigaar. Met behulp van een siliconenkopie kan de afdruk bijvoorbeeld worden achtergelaten op een plaats delict. Een vingerafdruk kun je niet laten blokkeren.’ Juist een plek als het USC, waar veel

14 Folia

studenten komen, kan volgens Böhre interessant zijn voor iemand die kwaad wil. ‘Mensen die daar sporten komen later relatief vaak terecht op hoge posities in de samenleving.’ Hij schetst het scenario van een student die in de toekomst komt te werken op een militaire basis. ‘Als zijn vingerafdruk dan gestolen is, kan dat gevaarlijk zijn.’ Böhre vindt dat er te weinig wordt nagedacht over de mogelijke consequenties van zo’n systeem. MINDER FRAUDE Theo van Uden (directeur van het USC), heeft geen moment getwijfeld om de vingerscan in te voeren. ‘Mensen hoeven geen pasjes meer mee te nemen en er wordt minder gefraudeerd. Vroeger leenden sporters vaak pasjes uit aan anderen, dat kan nu niet meer.’ Voordelen die volgens hem zwaarder wegen dan de eventuele risico’s. ‘Oké, niets is waterdicht, uiteindelijk kun je ook de Nederlandse bank beroven. Maar wat moet iemand

‘Als je vingerafdruk eenmaal gestolen is, ben je je hele leven de sigaar’ met de gegevens van het USC?’ In de toekomst ziet hij dit soort systemen van biometrie op veel meer plekken voor zich. ‘Ik denk dat we uiteindelijk gebruik gaan maken van een irisscan’. Ook zijn collega Ruud Vos maakt zich geen zorgen over de consequenties op lange termijn. Het bedrijf dat de scan levert (Delcom) heeft hem ervan overtuigd dat het systeem niet privacygevoelig is.

En als over vijftien jaar door voortschrijdende techniek blijkt dat de vingerafdrukken alsnog makkelijker te herleiden zijn? ‘Ik weet niet wat er over vijftien jaar allemaal kan,’ antwoordt hij licht geïrriteerd. Hij wijst erop dat het USC niet de enige is die dit systeem gebruikt. Ook de Vrije Universiteit en de Technische Universiteit Delft hebben vingerscans in hun sportclubs. WET BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS De leverancier van de vingerscan, wiskundigen, juristen en het USC zeggen allemaal hetzelfde: alles is te kraken, maar het gaat hier wel om een goed beveiligd systeem. Toch rijst de vraag of het sportcentrum dat kleine risico moet nemen voor een systeem dat niet echt noodzakelijk lijkt. Volgens de Wet Bescherming Persoonsgegevens moet je een duidelijk doel definiëren om gebruik te mogen maken van een vingerscan en moet de verantwoordelijke de afweging maken of dat doel niet kan volstaan met minder ingrijpende middelen. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) die toeziet op de naleving van de Wet, heeft dit specifieke geval nog niet onderzocht. Maar volgens onderzoeker Van der Sloot zou een sporter die een rechtszaak zou aanspannen tegen het USC een goede kans maken om die te winnen. ‘De maatregel is disproportioneel omdat een klein economisch verlies niet opweegt tegen de schending van een fundamenteel mensenrecht als privacy.’ Volgens hem zijn er veel andere, minder privacyschendende alternatieven. Als voorbeeld noemt

hij de kaart die het USC vóór de komst van de vingerscan gebruikte. GEEN UITZONDERINGEN Van der Sloot verwijt het USC bovendien misbruik te maken van zijn machtspositie: ‘Studenten hebben geen recht om van de dienst gebruik te maken zonder hun privacyrechten op te geven. Dat zijn oneerlijke handelspraktijken. Je zou op zijn minst een keuze moeten hebben.’ Volgens directeur Theo van Uden is dat niet mogelijk: ‘Dat zou betekenen dat we twee systemen naast elkaar zouden moeten hebben. We kunnen geen uitzondering maken voor een enkeling.’ Hij snapt dat mensen zich druk maken om privacy, maar zij kunnen zich volgens hem beter zorgen maken over wat ze allemaal van zichzelf prijsgeven via hun smartphone. ‘Bij ons is tenminste duidelijk wat er met de gegevens gebeurt.’ Een jaar nadat een sporter zich uitschrijft bij het USC worden zijn gegevens verwijderd. NIETS TE VERBERGEN Wat vinden studenten er eigenlijk zelf van? De jongen achter de balie van het Universum, die het zelf ook wel ‘een beetje raar’ vindt dat het verplicht is, zegt zelden klachten te krijgen: ‘Alleen Duitse studenten hebben er moeite mee.’ Dat beeld lijkt te kloppen: de meeste sporters leggen moeiteloos hun vinger op de scanner en kijken verbaasd als hun gevraagd wordt wat ze er van vinden dat er vingergegevens worden opgeslagen: ‘Ik heb er geen problemen mee want ik heb niets te verbergen,’ antwoordt student accountancy Chaya Rampersad. ‘Ik vind het wel cool eigenlijk, het heeft iets futuristisch,’ zegt rechtenstudent Drieuwes de Jongh. ‘Hartstikke goed en makkelijk, want nu kan ik mijn pasje niet vergeten,’ vindt ook een afgestudeerde dertiger. Zijn vingerafdruk afgeven vindt hij geen probleem, maar zijn naam noemt hij liever niet: ‘Ik heb slechte ervaringen met journalisten.’ ###

Wat kost het? De invoering van het nieuwe abonnementsysteem heeft volgens directeur Theo van Uden ‘een paar ton’ gekost. Maar dat komt omdat ze met de komst van het nieuwe gebouw ook van leverancier, systeem en software zĳn veranderd. De vingerscans zelf kosten 20 duizend euro meer dan de hiervoor gebruikte kaartlezer. Een USC-lid betaalt sinds de invoering van de scan 10 euro inschrĳfgeld in plaats van de 10 euro borg die na uitschrĳving weer werd teruggegeven. Maar dat laatste heeft niets met de vingerscan te maken, aldus de directeur.

Folia 15

DOE EENS GEK VOOR EEN ANDER STUDENTENHUMOR GEZOCHT! MELD JE AAN

!"#$%& "'%()*'%

!"#$"%&'"#!()#*&#""+#,-&*'*"."#/(+*"0#-/#)"12#*+#'"#3(/"1"+4#5"#)((+## +*"'#3*''"+#&*,,"+6#7"#)((+#1(89"+#.--0#9"'#)-"2"#2-"1:#;*<2"+&#2"#9"1"# /((+2#/((0'#7-02"+#"0#2--0#9"'#9"1"#1(+2#)"%%"#"+#)0(,,*)"#(8'*"&## )"#-0)(+*&""024#="%"+2"#"+#-+>"%"+2"#?"2"01(+2"0&#%@++"+#/""2-"+# /"'#9@+#3"1A#."03-++"+#)"%'"4 !"#-,>0"+)&'#)(('#+((0#9"'#B"@)28@1'@@0A-+2&6#9"'#B"@)2&,-0'A-+2&6#9"'# C139"*/"0A-+2&#"+#9"'#?('*-+((1#D@2"0"+A-+2&4#!*"#""0&'"#'7""#7*11"+#3-0)"+# 2('#EFF4FFF#%*+2"0"+#@*'#(0/"#)"3*++"+#&'0(%&#--%#-,#.-"'>(1#-A#-,#/@3*"%1"&# %@++"+4#G+#2"#1(('&'"#'7""#)((+#"0#(11"&#((+#2-"+#-/#HFF4FFF#>"<((02"+#@*'# 9@+#*&-1"/"+'#'"#9(1"+4#C11"/((1#2(+%3*<#<@11*"#)"%%"#(8'*"&#"+#/(AA"#*+*'*('*"."+4# !"#""0&'"#(8'*"&#&'((+#(1#-,#77742")"%&'"2()4+1 D,#IJ#/((0'#9(1"+#7"#2"#>@*'#1(89"+2#>*++"+K#!"#$"%&'"#!()#%-/'#/"'# ""+#E#@@0#2@0"+2"#1*."&9-7#.(+@*'#L(0(2*&-6#@*')"3-+2"+#-,#?"2#E#2--0# 2"#MCNC#O#=??4#G"+#9*1(0*&89"#(.-+26#)",0"&"+'""02#2--0#%-/*&89"# !"#$%&'(#)'*+,--.*/'0)1-2/%'/3'#-4+/!/3%5'6"%'(/+7.3'%3/)'./4%'1,8%&'1/).*%' -A#/""&1","+2&4#P->*1*&""0#<"#A(8@1'"*'6#2*&,@@'6#.(%)0-",#-A#&,-0'81@>#"+# &890*<A#<"#*+4

van henrik ibsen regie thomas ostermeier met isis cabolet fred goessens marieke heebink

DE GEKSTE DAG.NL

hans kesting eelco smits

24 feb t/m 12 mrt

Een ontluisterend portret van een moeder en een zoon achtervolgd door de leugens uit het verleden. Betaal ! 10,00 met de Sprintpas van de Stadsschouwburg. Meer info www.ssba.nl

stadsschouwburg amsterdam (020) 624 23 11

www.tga.nl

illustratie Bas Kocken

Feest voor eco-onderzoekers Het Ibed viert dit jaar zĳn tiende verjaardag. Een decennium van hoogwaardig interdisciplinair onderzoek door bevlogen experts. Floor Boon

nderzoek naar vogeltrek. Met een klein rugzakje met gps wordt een vogel op pad gestuurd, een zendertje stuurt de gegevens direct door naar de universiteit. Het is een mooi voorbeeld van het interdisciplinaire onderzoek waar het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics (Ibed) zich al tien jaar mee onderscheidt. Een bioloog bestudeert het gedrag van de vogel en kijkt waar het beest zijn voedsel vandaan haalt. Een klimatoloog leest de gegevens van weerradars en leidt er de veranderende weersomstandigheden uit af. Een computermodelleur brengt tot slot alle gegevens in kaart en doet voorspellingen over vliegpatronen van populaties. Als een van de eerste interdisciplinaire instituten zag het Ibed op het laatste randje van het vorige millennium het licht. Jan Sevink, emeritus hoogleraar fysische geografie, directeur van het Ibed tot 2005, herinnert het zich nog goed. ‘Er

werd grootschalig gereorganiseerd binnen de universiteit. Samen met bioloog Steph Menken en milieuchemicus Harry Govers ben ik om tafel gegaan. We hebben de mogelijkheden van een interdisciplinaire onderzoeksgroep besproken en al gauw kwamen we tot de conclusie: dit gaat wel lukken.’ Het Ibed, dat dit jaar tien jaar bestaat, richt zich vanuit verschillende vakgebieden op de vraag hoe mens en natuur invloed hebben op onze leefomgeving. Sevink: ‘Het ecosysteem staat centraal; zowel de levende wezens en de biodiversiteit als de a-biotische of levenloze processen als klimaatverandering worden onderzocht. De interactie tussen die twee gebieden is bij uitstek een thema dat binnen het Ibed wordt bestudeerd.’ Ook Peter van Tienderen, die het in 2005 als directeur van Sevink overnam, ziet de voordelen van symbiose van verschillende gebieden: ‘De hoofdtaak van het Ibed is hoogstaand onderzoek doen, maar we

proberen het tegelijkertijd te verbinden aan de praktijk. Zo hebben we experts op het gebied van biobrandstoffen, maar doen we ook onderzoek naar genetisch gemodificeerde gewassen en het ontwikkelen van een statistisch model dat voorspelt of vogels het vliegverkeer rond vliegvelden hinderen.’ Als voorbeeld noemt Van Tienderen een grootschalig interdisciplinair onderzoek in het Andesgebergte in Ecuador. ‘Daar is een reconstructie van de boomgrens gemaakt, om toekomstige opslagplaatsen voor koolstof te bepalen. Aan het onderzoek deed

Wanneer je nu de grens overgaat, verandert de biodiversiteit direct een paleo-ecoloog mee, die uit stuifmeel de geschiedenis van de begroeiing kan aflezen, een fysisch geograaf om inzicht te geven in hoe de bergen zijn ontstaan en een chemicus die plantafbraakproducten analyseert om samen te onderzoeken welke invloeden het klimaat in de afgelopen paar duizend jaar heeft gehad.’ Een paar jaar geleden ging aan het Ibed ook de bachelor Future Planet Studies van start, een bètagamma-opleiding waar studenten te maken krijgen met vragen over de toekomst van ons leven op aarde.

Dat gaat over toepassingen als watermanagement, maar ook de over vraag hoe de productie van duurzame energie gestimuleerd kan worden. In een decennium groeide het Ibed uit tot een gerenommeerd instituut met ongeveer dertig wetenschappelijk medewerkers, zo’n tachtig aio’s, veertig gastmedewerkers en een bulk studenten. Het instituut is georganiseerd rond drie thema’s: biodiversiteit en evolutie, geo-ecologie en dynamiek van levensgemeenschappen. Het nieuwste voorbeeld van vooruitstrevend interdisciplinair onderzoek is een Europees project waar het Ibed aan meewerkt: Lifewatch. In dit project wordt de data van meerdere Europese landen over biodiversiteit gebundeld en door middel van nieuw te ontwikkelen methodes met elkaar vergeleken. Van Tienderen: ‘Niet alleen bestaat er al heel veel data, ook worden er constant nieuwe technieken ontwikkeld die onze aarde op nieuwe manieren onderzoeken. Door al die expertise te bundelen met de e-sciences, kunnen we veel leren over onze omgeving. Wanneer je nu de grens overgaat, verandert de biodiversiteit direct. Dat is niet per se omdat het daadwerkelijk verandert, maar omdat er geen eenduidige naamgeving en onderzoeksmethoden zijn. Daar kan dit programma verandering in brengen.’ ###

Folia 17

Niños de Guatemala

Stichting Chimbo

Niños de Guatemala (de kinderen van Guatemala) ondersteunt sinds 2006 kleinschalige gemeenschapsprojecten in Guatemala. De stichting richtte in 2008 bĳvoorbeeld een basisschool op in het dorpje Ciudad Vieja, die gerund wordt door vrĳwilligers van de Guatemalteekse ngo waaraan de stichting gelieerd is. NDG zoekt nog een bestuurslid.

Stichting Chimbo probeert in de streek Boé een groep van ongeveer 700 chimpansees in leven te houden, o.a. door toezichthouders aan te stellen die waken voor jagers, alternatieve handel van natuurlĳke producten op gang te brengen, maar ook door politieke lobby.

Jong, hip en idealistisch Nu studenten steeds meer onder druk komen te staan om hun studie op tĳd af te ronden, zullen ze vast geen tĳd meer hebben om zich in te zetten voor zaken die geen aantoonbaar voordeel opleveren. Toch? Deze drie studenten denken daar in elk geval anders over. Luuk Heezen / foto Fred van Diem

udith Wiarda (21, student rechten en Spaanse taal en cultuur) weet heel goed waarom ze zich heeft aangesloten bij Niños de Guatemala (NDG): ‘Ik wilde iets doen met de Spaanse taal, Zuid-Amerika en kinderen. Bovendien leef ik om te reizen, al mijn stufi gaat rechtstreeks naar Ryanair.’ Al in de tweede week aan de UvA sloot Judith zich bij NDG aan. Ze had al ervaring met ontwikkelingswerk en heeft sinds haar elfde de wens om via een baan bij Unicef de wereld te verbeteren. ‘Zonder een goed doel zou ik nooit zelf tevreden zijn.’ Maar naast haar idealisme beseft ze ook hoe belangrijk de uitstraling van een goed doel is. Even later: ‘Klonk dat trouwens niet te idealistisch? Ik wil niet dat mensen straks denken: “Jezus, wat is dat voor een geitje.” Veel goede doelen hebben toch een wat knullig of saai imago, maar bij NDG zitten juist veel jonge en hippe mensen.’ Het grote idealisme van Judith is bij Carli Kooper (22, bachelor algemene cultuurwetenschappen en tweedejaars student antropologie) niet aanwezig. Voor haar is het contact met andere mensen essen-

‘Ik heb voor een Thais meisje uit eigen zak een studie betaald’ tieel. Uit nieuwsgierigheid naar andere culturen deed ze na haar middelbare school een jaar vrijwilligerswerk in Thailand, India en Indonesië. ‘In een opvanghuis in Jakarta raakte ik bevriend met Mili Bong, een meisje van mijn leeftijd. We konden goed met elkaar opschieten en zelfs toen ik terug was in Nederland hielden we contact. Maar eenmaal uit het tehuis geplaatst, bij verre familie, schreef ze dat ze eigenlijk ongelukkig was. Ik dacht meteen: “Waarom ga je dan niet studeren, of iets anders met je leven 18 Folia

doen?” Uiteraard bleek een gebrek aan geld de reden te zijn. Toen heb ik het uit eigen zak voor haar betaald. Ik gunde het haar, gewoon uit vriendschap. Maar ja, haar zusje wilde ook wel studeren. Toen besefte ik er dat er een structurele oplossing moest komen.’ NOODLOT In zeker zin begon ook de oprichting van Stichting Chimbo bij een vriendschap, maar dan op een tragische manier. Tedros Medhin (23, vijfdejaarsstudent communicatiewetenschap) zou na zijn eindexamen in 2008 samen met zijn beste vriend David Goedmakers aan de UvA gaan studeren. Maar in augustus van dat jaar, een dag voor het begin van de Intreeweek, sloeg het noodlot toe: David overleed totaal onverwacht aan de gevolgen van een gescheurde aorta. Tijdens een vakantie had hij ooit geopperd een project te starten om het leefgebied van de chimpanseepopulatie in Guinee-Bissau tot beschermd natuurgebied te laten uitroepen. Na zijn dood vroegen de ouders van David of Tedros, ter nagedachtenis aan zijn vriend, wilde helpen die stichting alsnog op te zetten. ‘Mijn eerste reactie was er een van totale verbazing. Ik dacht: “Wat kan ik nou bijdragen?” Ik had helemaal niets met apen.’ Toch was er geen seconde twijfel. ‘Ik deed het voor David en zijn ouders.’ Grijnzend: ‘En het leek me wel een nobel streven.’ ALTRUISME Hoewel ze zich alle drie erg betrokken voelen bij het doel dat ze steunen, zijn ze het erover eens dat het mes ook aan twee kanten moet snijden. Judith: ‘Mijn missie bij NDG is pas geslaagd als ik daadwerkelijk zelf bij het project in Guatemala aanwezig ben geweest. Als ik eindelijk de gezichten van die kindertjes in het echt kan zien, in plaats van via Skype, dan kan ik mijn functie met een goed gevoel overdragen aan mijn opvolger. Hier in

Amsterdam heeft mijn werk bij NDG ervoor gezorgd dat ik gezellige borrels heb en een netwerk vol leuke mensen. Het moet voor jezelf wel leuk zijn, anders houd je het niet vol.’ Carli kent wel momenten waarop het vrijwilligerswerk druk legt op haar persoonlijke leven. ‘Het contact met Indonesië is voor een groot deel gebaseerd op de vriendschap, waar het ook mee begonnen is. Maar het werk in Nederland zie ik toch vooral als werk, en dat kan ook wel eens vervelend zijn. Soms voel ik me schuldig als ik op de bank zit, omdat ik dan nog iets voor de stichting moet doen. Maar over het algemeen heeft het me heel veel goeds gebracht. Ik geloof ook niet in puur altruïsme: als je er niet zelf ook iets aan hebt, dan houd je die inspanning niet vol. Het project moet voor jezelf ook liefde en voldoening opleveren.’ NETWERKEN Naast het goeds dat hij de apen brengt, beleeft Tedros zelf veel plezier aan de bezoekjes die hij aan de streek in het West-Afrikaanse Guinee-Bissau brengt. ‘Ter plaatse word je als belangrijk persoon ontvangen, bijvoorbeeld als je in je pak bij de minister binnenloopt. En terecht denk ik, want we hebben veel geld geïnvesteerd en dragen positief bij aan de ontwikkeling van het land. Voor een jong studentje geeft dat een goed gevoel.’ Ook blijkt het bestuurswerk hem een schat aan praktijkervaring op te leveren. ‘Bij een bestuursvergadering zitten mensen met zo veel expertise en ervaring in ontwikkelingswerk, daar kan ik nog een hoop van leren. Bovendien konden de ouders van David me in contact brengen met communicatiemanagers van Nuon en Fair Trade.’ IDENTITEIT Maar hoe handig die netwerken of leuke reisjes ook zijn, het zijn uiteindelijk niet de praktische dingen die de studenten als meest waardevol zien. Judith: ‘Ik heb me voorgenomen om het na dit collegejaar

wat rustiger aan te doen met vrijwilligerswerk. Maar ik kan me tegelijkertijd niet voorstellen dat ik mijn eigen leven op orde heb en me niet meer voor andere mensen inzet. Mezelf kennende ben ik binnen de kortste keren weer ergens anders bij betrokken.’ Ook Carli’s leven is veranderd sinds ze stichting Heliconia heeft opgericht. De passie voor het project deed haar besluiten om antropologie te gaan studeren. ‘Om me nog bewuster bezig te houden met het ontwikkelingswerk. De stichting heeft me heel concreet een doel in mijn leven gegeven. Het was een enorme uitdaging om me daar volledig op te kunnen storten en er ook nog eens mensen mee te helpen. Ik heb altijd gezocht naar een grote uitdaging, iets dat me druk bezighoudt. En ik ben nog lang niet klaar: in het ideale geval krijgen jaarlijks tientallen studenten een beurs en groeit de stichting uit tot een professioneel bedrijf.’ Ook Tedros is overtuigd geraakt dat het werk voor de stichting zijn leven waarde geeft. ‘Ik ben van mezelf een twijfelkont, ik wist nooit wat ik wilde worden. Door mijn ervaring met Stichting Chimbo weet ik dat ik in de natuurbescherming verder wil. Het is deel van mijn identiteit geworden: als ik me ergens voorstel, noem ik eerst de stichting en dan pas mijn studie.’ ###

Eigenbelang

Emeritus hoogleraar ethiek aan de UvA Govert den Hartogh, over het persoonlĳk belang van vrĳwilligerswerk: ‘Ik verzet me tegen het idee dat de mens van nature egoïstisch is, en dat het dus verspilling is als je om anderen geeft. Paradoxaal genoeg heeft je inzetten voor een goed doel ook een duidelĳk eigenbelang. Volgens mĳ is het een voorwaarde voor een zinvol leven om iets te doen wat jouw persoon ontstĳgt. Aan de ene kant is dat niet zuiver altruïstisch, want het geeft je het bevredigende idee dat je goed bezig bent en je bent een voorbeeldfiguur van goed gedrag. Aan de andere kant is het natuurlĳk ook niet puur uit eigenbelang, want je wilt wel degelĳk iemand anders helpen. Zeker is dat van alleen maar egoistische daden niemand gelukkig wordt. Dat wisten de Griekse hedonisten al: het constant nastreven van maximaal genot is de zekerste weg naar ongeluk.’

Stichting Heliconia Via Stichting Heliconia kunnen talentvolle leerlingen in Indonesië een studiebeurs krĳgen voor een universitaire opleiding. Na te zĳn geselecteerd door een lokale medewerker wordt hun studie betaald en ontvangen ze een maandelĳkse bĳdrage. Stichting Heliconia zoekt nog een secretaris.

V.l.n.r.: Tedros Medhin, Carli Kooper en Judith Wiarda

Folia 19

bul 2007 Giovanca Ostiana Leeftĳd: 33 (geboren op 22 maart 1977) Beroep: Zangeres Studie: Orthopedagogiek Afgestudeerd: 2007 College: Neurologie. ‘Nadat ik veel opvoedkundige vakken had gedaan, was het een verademing om een uitstapje naar een ander wetenschappelĳk gebied te maken. Orthopedagogiek is gericht op opvoedingsproblemen en diagnostiek, maar bĳ neurologie kregen we les over hoe de hersenen zich ontwikkelen. Ik vond het heel interessant.’ UvA-plek: ‘Ik studeerde vaak in de bibliotheek van de economiefaculteit op Roeterseiland. Er hing daar een fijne, rustige sfeer waarin ik me goed kon concentreren.’

Gedreven door twee passies Ze werkte als fotomodel, bouwde aan een carrière als zangeres en studeerde tussen de bedrĳven door af als orthopedagoog: Giovanca Ostiana. Julie de Graaf

‘M

ijn plan was om aan het conservatorium en de modeacademie te studeren, maar mijn ouders wilden heel graag dat ik een universitaire studie zou volgen. Ik begreep dat wel: ik had gymnasium gedaan en zag het belang van een goede opleiding in, zeker als je daar de mogelijkheid toe krijgt. Mijn ouders hadden het liefst gezien dat ik rechten of economie was gaan doen. Die opleidingen hadden ze zelfs duidelijk omcirkeld in de studiegids. Ik koos voor de richting die het dichtste bij mij lag: orthopedagogiek. Ik wilde graag met kinderen werken en ook in mijn huidige 20 Folia

carrière probeer ik dat zo veel mogelijk te doen. Als zangeres doe ik veel voor stichting Plan Nederland, ook reis ik naar kinderen in ontwikkelingslanden en geef ik vaak creatieve workshops aan kinderen. De timing van mijn studie was af en toe lastig omdat ik veel werkte als achtergrondzangeres en model, maar de keuze voor orthopedagogiek klopt achteraf gezien helemaal. Het woord wat in mij opkomt als ik aan mijn studententijd denk, is ‘versnipperd’. Ik vloog door mijn propedeuse heen, maar daarna begon de creatieve kant te trekken. Ik kreeg steeds meer opdrachten voor optredens en modeshows. In het begin kon ik alles combineren, maar toen mijn studie

Café: ‘Ik ging eigenlĳk niet naar cafés. In mĳn vrĳe tĳd stond ik vaak op het podium, dus aan het concept van na college met medestudenten een biertje pakken kwam ik niet toe.’ Afknapper: ‘Ik kreeg onderwĳs in het oude belastingkantoor aan de Wibautstraat en was jaloers op de mensen die op het Binnengasthuisterrein zaten. Ons gebouw leek op een decor uit Goede tĳden, slechte tĳden, met van die roze en mintgroene muren.’ foto Bob Bronshoff

in het derde jaar steeds serieuzer werd, lukte dat niet meer. Tot grote spijt van mijn ouders heb ik mijn studie meerdere malen tijdelijk stopgezet. Ze vonden dat niet kunnen en zeiden: “Maak het nu af, daarna ligt de hele wereld voor je open”. Tja, dat wilde ik ook wel, maar er kwamen kansen op mijn pad waartegen ik simpelweg geen nee kon zeggen. De moeilijkste tijd brak aan toen ik mijn scriptie moest schrijven. In kleedkamers zat ik met mijn laptop op schoot wetenschappelijke publicaties te lezen en terwijl de rest van de crew een stad aan het verkennen was, worstelde ik in hotelkamers met moeilijke statistiekprogramma’s. Ondertussen werkte ik ook nog aan mijn debuutalbum Subway Silence, waardoor ik afwisselend scriptiehoofdstukken en liedjes schreef. De motivatie om af te studeren vond ik tijdens een reis die ik voor het Koninklijk Instituut voor de Tropen maakte naar Suriname. Ik trad daar op en gaf een workshop aan een groep kinderen die veel talent, maar ook veel moeilijkheden

hadden. Terwijl we met z’n allen een voorstelling in elkaar aan het knutselen waren, merkte ik hoezeer zo’n workshop een middel is om bij die kinderen te kunnen zijn en een positieve bijdrage aan hun problematiek te kunnen leveren. Het was een emotionele ervaring die me deed inzien dat ik én wilde afstuderen én mijn grote passie voor muziek wilde volgen. Het was niet altijd makkelijk, maar het heeft mij gemaakt tot wie ik ben: een zangeres die gek is op kinderen en de pedagogische achtergrond heeft om daar iets wezenlijks mee te doen. Als ik vroeger langs de universiteitsbibliotheek fietste, op weg naar een repetitie of naar een fotoshoot, dan zag ik groepjes studenten voor de deur die elkaar kenden van de bibliotheek. Ik realiseerde mij op dat soort momenten dat ik niemand kende van de bibliotheek, dat ik niet zo’n groepje had. Ik was geen conventionele student, maar ik ben ontzettend blij dat ik aan de UvA gestudeerd heb. Het was een mooie tijd, hoe versnipperd die ook was.’ ###

Fen is uit

het beste

eten

Oud en veelbelovend

Op goed geluk

20 under 40 Stories from The New Yorker

Harry Seĳmonsbergen docent Earth Sciences

De Italiaan Bosboom Toussaintstraat 29

Als ik denk aan mijn eerste jaren in Amsterdam, dan doe ik dat met een mengeling van weemoed en milde spot. Ik denk dan namelijk aan alle koffie en alle wijn die ik dronk met nog zes uit de provinciale klei getrokken meiskes, delibererend over onze mateloze ambities. Want we woonden nu eindelijk in Amsterdam, we waren jong en veelbelovend, we wilden fotograaf, schrijver of actrice worden en de wereld zat vanzelfsprekend heel hard op ons te wachten.

Film: ‘The Good, the Bad and the Ugly, een spaghettiwestern waarvan mij al als puber de landschappen enorm aantrokken. En dan die de ruwe figuren die de eenzaamheid opzoeken. Dat heb ik ook, dat herkende ik.’

Nu was dat laatste natuurlijk niet echt het geval. Door de jaren heen bleek de wereld weliswaar inschikkelijk ten aanzien van diegenen die hun ambities bijstelden richting een lerarenopleiding of het moederschap, maar zij die trouw bleven aan hun initiële toekomstideaal stonden in het weekend toch echt ook nog hun huur bij elkaar te rennen in de bediening van het lokale eetcafé. En nog steeds. Bijna dertig zijn we en ondanks een paar mooie exposities, een aantal sterke publicaties en een Duitstalige telefilm kwam het – voor niemand van ons – tot dikbetaalde en alom bejubelde carrières.

Afknapper: ‘Een concert in 1997 van Michael Jackson, een held uit mijn jeugd. Ik stond helemaal achteraan en zag ergens ver weg een klein poppetje dansen. Een gigasof. Het leek de poppenkast van Jan Klaassen wel.’

Onverwachte avondjes stappen levert vaak de leukste avonden op. Dat dit ook voor uit eten gaan geldt, ontdekten vriend P. en ik toen we na een middagje winkelen op een druilerige zaterdag langs De Italiaan liepen en spontaan besloten om er een hapje te gaan eten. Ondanks dat we aan de vroege kant waren (18.00 uur) werd er enigszins bedenkelijk gekeken toen we binnenkwamen. We hadden niet gereserveerd, en De Italiaan is zo’n geliefd restaurantje dat er slechts één tafeltje over was. We mochten plaatsnemen, maar moesten dan wel beloven om kwart voor acht weer de deur uit te gaan.

Nog niet, kan ik nu zeggen. Want het wereldberoemde en toonaangevende magazine The New Yorker heeft het boek 20 under 40 uitgegeven, een selectie publicaties van twintig Amerikaanse auteurs onder de veertig jaar die volgens The New Yorker toonaangevend of mogelijk toonaangevend voor deze generatie zijn. Een verzameling verhalen dus, niet alleen van diegenen wier carrièrepad al geplaveid is, maar ook van diegenen van wie in de toekomst nog een hoop excellents te verwachten valt. ‘What was notable in all the writing, above and beyond a mastery of language and of storytelling, was a palpable sense of ambition. These writers are not all iconoclasts; some are purposefully working within existing traditions. But they are all aiming for greatness: fighting to get our attention, and to hold it, to entertain, to teach, and to move not only us but generations of readers to come.’ Oud en veelbelovend. Dat kan gelukkig dus ook. ### Fen Verstappen

20 under 40 – Stories from The New Yorker is te bestellen bij onder meer Athenaeum Boekhandel.

Muziek: ‘Ik ben van de klassiekers: U2. Kanjers zijn het met een gigantische drive. Hun muziek blijft indruk maken. Wat extra meetelt, is Bono’s betrokkenheid met milieu en leed in de wereld.’

Tv: ‘De natuurdocumentaires van Jacques Cousteau. Een soort outlaw, maritiem bioloog en populariseerder van de wetenschap, die zich al in de zeventiger jaren bewust was van de invloed van de mens op het milieu. Het heeft de keuze voor waar ik ben terechtgekomen bepaald. Ik ben fysisch geograaf en bestudeer via chemische en materiaalstromen de effecten van menselijk handelen op het landschap in ruimte en tijd. Mijn expertise is natuurgevaaranalyse. Waarom en wanneer een helling instabiel wordt.’ Gadget: ‘Mijn camera met ingebouwd gps, waardoor foto’s meteen worden gekoppeld aan de juiste coördinaten. Bijvoorbeeld een geologisch fenomeen als een lawine in de Alpen, waar ik veel werk.’ Humor: ‘Hij gaat diepzeeduiken met een dikke vriend, voor wie het duikpak te klein is en niet genoeg lood heeft om hem te laten afdalen. Hangen ze maar een Hummer aan hem. Jochem Myer, een ADHD-figuur, maakt binnen een minuut vijf van zulke grappen. Ze gaan meestal nergens over, maar als ik vermaakt wil worden moet het niet over zware onderwerpen gaan.’ Boek: ‘The Lord of the Rings, ook weer om de beschrijvingen van vulkaanpijpen, moerassen en lieflijke, Betuweachtige landschappen. Maar vooral de kaarten met geologische structuren trokken me. Ik maak ze nu zelf. Er is een mooie parallel met veldwerk. Dat is ook vaak een avontuur waarvan je nooit precies weet waar je uitkomt.’ Website: ‘Swiftkorfbal.nl. Een halfzachte familiesport, vindt men. Dat onterechte imago krijg je er niet uit. Er is te weinig aandacht in de media voor, waardoor er geen helden zijn die de jeugd aanspreken.’

We namen plaats aan ons tafeltje en bestelden op goed geluk een fles rode wijn van de wijnkaart. Het bleek de goede keus, de wijn (Montepulciano, € 27) was heerlijk. Tegelijk met de wijn kwam een schattige ober ons de kaart brengen, een mandje zelfgebakken brood dat nog lekker warm was en een hele fijne korst had (De Italiaan beschikt over een grote steenoven achter in het restaurant!) en een schaaltje olijfolie. De ober vertelde ons wat we buiten de kaart om konden eten, maar hij noemde de opties in zo’n snel tempo op dat we ze zodra hij klaar was met vertellen alweer vergeten waren. Dat gaf eigenlijk niks, want het is al lastig genoeg om uit de gewone kaart te kiezen. De Italiaan heeft keus uit pizza’s, pasta’s, vlees- en visgerechten. Na lang twijfelen, waarbij we de ober twee keer teleur moesten stellen dat we er nog niet uit waren, kozen vriend P. en ik uiteindelijk allebei voor een pizza. Ik nam pizza Gustosa (€ 13) met tomatensaus, mozzarella, rucola, verse tomaatjes, grana padano en extra vergine olijfolie. P. koos voor pizza Tonnare (€ 14,50), met mozzarella, mediterrane roodvintonijn, rode ui, tomaatjes, ansjovis, kappertjes en rucola. Ik geloof niet dat ik ooit een lekkerder pizza heb gegeten! De bodem was heel krokant, de pizza’s waren rijkelijk belegd en alle smaken waren heerlijk. Na de pizza’s hadden we nog net tijd voor een kopje koffie, voor we de deur uit moesten om plaats te maken voor de volgende reservering. Ook de koffie was lekker en bij het afrekenen was de schade goed te overzien: in totaal waren we € 58,80 kwijt. Enige nadeel aan De Italiaan is het strakke tijdsschema, maar gezien de kwaliteit is dat ook wel weer te begrijpen. We komen zeker terug! ### Hannah Keulen Eten: Lekkerste pizza ooit Sfeer: Jammer van de shifts Prĳs: Goed te doen

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student Earth Studies Tessa Neijmeijer. Zij is heel betrokken bij de opleiding en geeft hierover voorlichting aan scholen.’ ### Hans van Vinkeveen

Folia 21

OPEN DAG MASTER 3 maart 17.00 - 21.00

! N O T SPO TER MASR YOU ITION AMB

eur.nl/master/opendag

9:;#).,:<<=><?@5.3!!'''<

<ABA<B<<'''<<CD?

GOT MY PADI CERTIFICATE

RAN OUT OF GAS

ALMOST HIT A ROO

DROVE A 4WD ON FRASER ISLAND

MET SOME COOL NEW FRIENDS

DID SOME VOLUNTEER WORK

WORKED IN A COOL BEACH HOSTEL

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

ATTENTIE

De eerste week van maart verschijnt Folia niet.

CULTUUR

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam

USC SPORT

Actueel cursusaanbod t Pencak silat Ga jij voor de overwinning op jezelf?! Zelfbeheersing en innerlijke kracht, concentratie, souplesse en respect voor elkaar maken pencak silat tot een prachtige vechtsport, waarbij vechten vaak overbodig is. Dit leidt tot de grootste overwinning, de overwinning op jezelf. Doorlopende les op donderdag 20.30-22.00 uur. Studentenprijs febr.-juni € 39 / UvA-medew. € 83. t Beachvolleybal 28 februari starten er bij The Sand weer cursussen voor de halfgevorderde beachvolleybalspelers. Je beheerst de basistechnieken redelijk. De technieken die behandeld worden zijn complexer en vergen meer balcontrole. Er wordt meer aandacht besteed aan de verschillende aanvals- en verdedigingstactieken. Alleen voor studenten. 10 lessen € 37,50. t Parachutespringen Ook dit seizoen, vanaf 2 april, kun je weer komen parachutespringen via het USC. We bieden i.s.m. het Nationaal Paracentrum Teuge de staticline parachuteopleiding die (aanvang op zaterdag) met goed weer in 3 dagen kan worden voltooid (1 dag grondopleiding en 2 dagen springen). Prijs € 350 t Squash Sportcentrum Universum biedt je 4 squashbanen. Je kunt er los of structureel een baan huren. Ma. t/m vrij. 09.00-16.30 uur kost dat € 12,50, daarna € 16. Je kunt ook een vrijspeelabonnement nemen. Ook kun je les nemen bij sportcentrum Universum. Op 7 maart start de korte introcursus (3x), 11 april start een squashcursus van 9 lessen. Studentenprijs intro 3x € 18,50 / UvA-medew. € 36,50, cursus 9x € 56 / UvAmedew. € 110. Check deze cursussen op www.usc.uva.nl En verder t Fysiotherapie Ook voor fysiotherapie kom je naar het USC. USC Fysiotherapie is gevestigd in sportcentrum Universum met tevens de mogelijkheid tot behandeling in het AMC Sport Centrum (ASC) in Amsterdam Z-O. Het is een allround fysiotherapiepraktijk met aandacht voor allerlei klachten en aandoeningen, en voor alle leeftijden. Intake en behandeling zijn uitsluitend mogelijk op afspraak. Meer weten? Surf naar www.uscfysiotherapie.nl t Mentale training Mentale aspecten spelen een steeds belangrijkere rol bij sport. Mentale training helpt je bij het omgaan met wedstrijdspanning, vergroot je zelfvertrouwen en helpt je gemotiveerd te blijven. Ook zorgt het voor optimale concentratie. Sporters van alle niveaus kunnen hiervan profiteren. Je kunt mentale training individueel volgen, met je team of als trainer/ coach. De trainers van USC Mentale training helpen je op professionele wijze om mentaal sterker te worden. Praktijk in sportcentrum Universum. Check www.mentalskills.nl

VERDIENEN

Oppas gezocht Westerpark Staatsliedenbuurt! € 5 per uur. 06 5530 7265, A.J. van der Molen. Interviewers gezocht - Het TransAM onderzoek zoekt interviewers die tegen vergoeding (€ 35 per interview) jongeren in Amsterdam interviewen. Ong. 10 uur per week, januari 2011-juli 2011. Voor info: Carolien Swier (06 2120 6945) of mail info@transamstudie.nl Uitdagende bijbaan bij UTZ Certified voor ICT student (Linux, Apache, PHP, IPTables Firewall, Perl), 2 dag/week, voor meer info en vacature www.utzcertified.org en thamar. zijlstra@duurzaamheidwerkt.nl Gezonde mannelijke proefpersonen (18-35 jaar, niet-rokend) gezocht voor deelname studie. AMC afdeling CEMM voert een onderzoek uit naar de invloed van een mogelijk nieuw geneesmiddel op ontstekingsreacties als gevolg van endotoxineblootstelling. U wordt twee opeenvolgende nachten opgenomen in AMC, en u ontvangt een financiële vergoeding. Informatie bij drs. Anne Jan van der Meer, A.J.vanderMeer@amc.uva.nl

VRĲWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Uniek vrijwilligerswerk wereldwijd. Infodag: 12 maart Nijmegen & 18 maart Utrecht. www.ibo-nederland.org NL DOET: het betere dagje uit! Op 18 en 19 maart organiseert het Oranje Fonds NL DOET de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Op deze dagen kun je iets goeds doen voor een maatschappelijke organisatie bij jou in de buurt. Verzamel een groep vrienden, familie, collega’s of teamgenoten en meld je voor een echt dagje uit aan bij een leuke klus via www.nldoet.nl

WONEN

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

BUREAU OMBUDSMAN

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel. 525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ ombudsmanpersoneel. Bureau Ombudsman, Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

STUDENTENSERVICES

Op www.uva.nl/studentenservices staat alle informatie over de afdelingen van StudentenServices – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Zie ook www.studeren.uva.nl/faq

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

LEZING

WO 16/02 20.00 uur

Europe from the East: Expanding democracy

To acquire EU-membership, the former communist countries of Central and Eastern Europe had to enact detailed sets of reforms. Was this approach succesful? A debate between Czech author Jiri Pehe and Frits Bolkestein. admission free

lezingenladder ABN Amro hoofdkantoor

LEZING

VR 18/02, 13.00 uur Darwin voor leiders Leiders, o.a. Elmer Mulder, voorzitter VUMC, vertellen over hun drijfveren, wetenschappers leggen verbanden met de natuur.

Debating islam: critique or phobia?

De Balie

DO 17/02 20.00 uur

An analysis of the current islam debate in the Netherlands by philosopher and islam expert Tariq Ramadan. free for students, € 5,- all others

LEZING, MUZIEK DO 17/02 20.30 uur

Nerd Nite I

Boston, Berlin, Chicago, LA, Dublin, and now Amsterdam. An evening where nerds and non-nerds come together for nerdery of all sorts (mostly presentations and drinks). Listen to passionate, bite-size orations and energetic vintage music by The Benelux. admission free

VR 18/02, 16.00 uur Cultuur als stedelijke attractie Afscheidsbijeenkomst van de Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (ARS), die na 53 jaar ophoudt te bestaan. MA 21/02, 20.00 uur Wie ben ik? Psychologe Susan Blackmore spreekt over bovenstaande en andere vragen als ‘Hoe ontstaat een gedachte?’ en ‘Ben ik nu bij bewustzijn?’

Felix Meritis

Placebo is Dom!

WO 16/02, 20.00 uur Democratie in Turkije en Nederland: Religie, Identiteit en Burgerschap Het seculiere wereldbeeld, geassocieerd met de moderniteit in Europa, staat onder druk. Wat kunnen Turkije en Nederland van elkaar leren?

THEATER

Pakhuis de Zwijger

IMPROVISATIETHEATER VR 18/02 20.30 uur

Het Utrechtse team D.O.M. komt voor het eerst in jaren langs bij Placebo voor een ouderwets potje theatersport. toegang € 7,50, studenten € 5,-

ZA 19/02 20.30u, ZO 20/02 14.00u

Hitlers vrouwen

Wegens groot succes nu in reprise: de CREAproductie Hitlers Vrouwen. Een confronterende, maar ook humoristische voorstelling waarin zes vrouwen, die zich allen tot Hitler verhouden, stuk voor stuk met de scherpte van een chirurgisch mes worden ontleed. toegang € 7,-, studenten € 5,-

LEZING

MA 21/02 20.00 uur

Denken over vernieuwing en traditie (1) - De visie van Roger Scruton

Het grenzeloze optimisme is het grootste gevaar van de moderne tijd, volgens Roger Scruton. Deze Engelse filosoof publiceerde vele boeken over moderne cultuur, waarvan de laatste met de titel Het nut van pessimisme en de gevaren van valse hoop (2010). studenten gratis, € 5,- alle anderen

DOCUMENTAIRE DI 22/02 20.00 uur

Water makes money

A documentary about the world’s biggest water companies and the resistance against them. Is our worldwide water supply slowly getting privatised? free for students, € 5,- all others

DEBAT

DI 22/02 20.15 uur

Moderne diplomatie: onmisbaar of overbodig?

ZA 19/02, 20.00 uur Boekpresentatie: Inside Wikileaks Daniel Domscheit-Berg was jarenlang medewoordvoerder van Wikileaks. Hij spreekt over zijn vertrek, boek en nieuwe site: Openleaks.

Stadsarchief Amsterdam ZO 20/02, 15.00 uur De Februaristaking David Barnouw, onderzoeker en voorlichter Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), over de Februaristaking.

Rode Hoed

DO 17/02, 20.00 uur Manisch depressieve jongeren en hun gevecht om te overleven Medici, politici, zorgverleners, en patiënten over het gebrek aan kennis en de maatschappelijke dilemma’s rond manisch depressiviteit. U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Welke rol heeft diplomatie nog in onze steeds veranderende en snellere wereld? Maken moderne communicatiemiddelen en korte reistijden ambassades niet overbodig? gratis voor studenten, € 5,- alle anderen Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Nupuntenelletje

Ik koop van jou

De hoogleraar

De eendagsvlieg doet zijn naam geen eer aan. Het arme beestje leeft niet een dag, maar slechts enkele uren. Zo’n vluchtig bestaan roept een filosofische vraag op: beleeft de eendagsvlieg in zo’n kleine tijdspanne toch een volwaardig leven? Is een enkel uur voor een vlieg als een decennium voor een mens? Een seconde als een dag? Onze eendagsvliegen leven in de Tweede Kamer. Dat werd duidelijk bij een symposium over de rol van wetenschap in de politiek vorige week in de prachtige Oude Zaal. Ik leerde veel die middag. Zo vonden Kamerleden in ongeveer gelijke verhoudingen dat ze te weinig, te veel of de verkeerde informatie kregen. Dat helpt. Ik leerde ook een belangrijk nieuw woord: een nu.nl’etje, uitgesproken als nupuntenelletje. Te gebruiken in: ‘Ik heb vandaag toch maar even mooi een nu.nl’etje gescoord.’ Voor de eendagspoliticus is een bericht op de website nu.nl als een publicatie in Nature of Science voor de onderzoeker.

Politiek en wetenschap opereren in verschillende domeinen van de tijd. Door de ogen van de politiek gezien is de wetenschap als de minutenwijzer van de klok. Kijk je, dan beweegt hij niet. Kijk je even niet, dan is hij verschoven. In de politiek gaat het allemaal over de juiste timing en de juiste plek. Precies wat het woord zeg: nu, punt, nl. Nu, want het speelt op dit moment en niet gisteren of morgen. Punt, want de boodschap is kort en krachtig. NL, want het gaat over Nederland, over hardwerkende Nederlanders als u en ik. De wetenschap daarentegen probeert boodschappen te geven die tijdloos zijn, die zo uitvoerig mogelijk zijn, en die liefst voor de gehele wereld gelden. Wat zeg ik, voor het universum. Altijd, gedachtestreepje, overal. Maar ja, dat bekt niet echt lekker. Eigenlijk kan een nupuntenelletje nog wel wat korter. Gewoon een punt, of een puntje. Of, nog beter, een eendagsvliegenpoepje. ### Robbert Dĳkgraaf

Dick Swaab hoogleraar neurobiologie

Investeer in de Liefde, zag ik in de vitrine van een juwelier. Dat dieptrieste devies houdt me nu al enkele dagen bezig. Wat zou het aardig zijn als het zo werkte: Geef het af, en na een tijdje groeit uw goed gegarandeerd. Kennelijk had niemand vertrouwen in mijn rendement deze Valentijnsdag. Heeft men mij niet lief soms? Nee, het zijn juist mijn aardig opgeleide, sarcastische, bijna gelukte geliefden die de behoefte voelen dit sympathieke initiatief te versjteren. Commercieel. Eens per jaar komt de frustratie over de commercie, die ze anders nooit te min is, eruit. Waarom toch die onevenredige woede jegens dit onschuldige initiatief? Ja ja, love don’t cost a thing. Ík heb die schuld over het ontvangen van loepzuivere karaten gewoon nooit gevoeld, Jennifer. Liefde kun je niet kopen, maar je mag haar toch wel aanbieden? Het zijn goddomme geen steekpenningen! Toen mijn opa na een lang ziekbed voor altijd afscheid nam van mijn oma, zei hij Ans Kolk hoogleraar sustainable management

alleen: ‘Annie, ik moet toch eens iets voor je kopen.’ Ik vind dat hartverscheurend aandoenlijk. Ja, het is volslagen ontoereikend, blind aan alles voorbij stuntelend. Maar misschien zijn cadeaus een hoopvol laatste station voor de sukkels. Voor de verbale spasten, de mensen die alleen de taal van de wiskunde spreken. Een vroeger vriendje, een bèta, brak het hoofd over honderden Hallmarkslagzinnen op zijn godvergeten geruite notitieblok. Hij investeerde een ring toen ik het dreigde uit te maken. Het leverde hem toch een week winst op. De fondsen kunnen dus nogal wisselvallig zijn, beste juweliers van het land. Natuurlijk laat Petemoei Commercie een boodschappenmandje afdalen in de put van het ongezegde. ‘Betuig uw liefde! Investeer!’ Een beetje dwingelanderig kreng is ze wel, ja. Maar de meeste mensen willen hun liefde ook helemaal niet betuigen. De meeste mensen willen eens per jaar lekker zeiken over ‘de commercie.’ ### Emma Curvers

Mies Westerveld hoogleraar sociaal verzekeringsrecht

overigens Het ‘handenschudincident’ toont aan dat de bedrĳfscultuur van de HvA door de UvA volledig wordt onderschat. Dick Swaab: ‘Al die ophef over deze kwestie is flauwekul. Ik vind het weliswaar onzin dat mensen überhaupt een religie aanhangen die hen tot van alles verplicht, maar als je er dan voor kiest, dan hoort al die flauwekul van doekjes, keppeltjes en gebruiken daar wel bij. Er zijn vele culturen die geen handen schudden, daaraan hebben wij ons simpelweg aan te passen. Dat collegevoorzitter Karel van der Toorn zegt dat iemand die het uit geloofsovertuiging onmogelijk vindt vrouwen de hand te schudden dat niet hoeft te doen, vind ik daarom ook logisch. Als het zo is dat de bedrijfscultuur binnen de HvA zo in elkaar steekt dat men daar last van heeft, dan moet die cultuur maar worden aangepast, niet het standpunt. Mensen moeten leren leven met het gegeven dat verschillende culturen en religies anders omgaan met dingen. De essentie is dat 24 Folia

mensen respect voor elkaar hebben, of dat nu gebeurt met een hand geven of niet. Sommigen vinden het ook vreselijk door iedereen gekust te worden met Nieuwjaar. Moet hen dat dan toch verplicht worden als dat kussen in de bedrijfscultuur past?’ Ans Kolk: ‘Of het hier om een verschil om bedrijfscultuur gaat, is zeer de vraag. Als medewerker van de UvA zie ik grote verschillen tussen faculteiten, maar ook binnen een faculteit en zelfs een afdeling. Hoewel ik niet bij HvA werk, vermoed ik dat het daar hetzelfde is. Dus het lijkt mij niet zozeer een verschil tussen ‘de’ verschillende bedrijfsculturen. Wellicht is de gekozen aanpak wel een uiting van een meer academische benadering in hoe je dilemma’s benadert. Een deel van mijn eigen onderzoek gaat over hoe bedrijven omgaan met verschillen in normen en maatschap-

pelijke verwachtingen op plekken waar zij actief zijn. Daar wordt duidelijk dat ook over zaken die ethisch helder lijken, zoals kinderarbeid, verschillende meningen bestaan tussen landen en culturen, afhankelijk van economische ontwikkeling. Uiteenlopende ideeën over wat hoort en moet komen ook in deze kwestie naar voren, zeker in de huidige tijdgeest in Nederland. Een ingewikkeld probleem als dit vraagt om nuance, maar in een debat waar wordt gevraagd om expliciete standpunten, wordt die nuance niet gewaardeerd.’ Mies Westerveld: ‘Een verschil in bedrijfscultuur is hier niet aan de orde, het CvB is immers de baas van beide instellingen. De reactie van Karel van der Toorn geeft eerder blijk van een grote kloof tussen het bestuur en de werkvloer; het bestuur heeft de impact van zijn reactie slecht

voorzien. Wat uit deze kwestie vooral blijkt, is hoe gepolariseerd onze maatschappij is. Vroeger was de norm: samen komen we er wel uit. Nu wordt het niet geven van handen onmiddellijk in de sfeer van discriminatie en onderdrukking getrokken. En dat betekent dan weer dat het uitgangspunt nu wel is dat we een actie als deze niet meer kunnen tolereren. Ik zeg dit met pijn in mijn hart. Maar op een hogeschool waar mensen worden opgeleid voor publieke functies, moet de docent zekere gedeelde normen en waarden uitdragen. Iemand een hand geven is bij ons een zo gebruikelijke omgangsnorm en de regel dat je in de bejegening geen verschil maakt tussen mannen en vrouwen is zo elementair, dat optreden hier onvermijdelijk is geworden.’ ### Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.