lerden farklı olduğunu belirtir.74
denleri soğutma kabiliyeti daha fazladır der.76
Nusret Efendinin tekniği hâlâ geçerlidir. Bugünlerde yazılan alternatif tedavi kitaplarından İksir-i Şifa’da 150 sene önceki bu teknik verilmektedir; Kırmızı (kokulu olursa daha iyidir) gülün taç yapraklarından 1 kilo toplanır. Bir tencereye halis zeytinyağı konur, içine 250 gram gül konur kaynatılır, gül yaprakları ağda erir gibi olunca indirip süzmeli, sıkmalı, posasını atmalı, aynı yağ içine tekrar 250 gram gül konur, aynı şekilde kaynatılıp süzülür. Bu tertiple devam edilip 1 kilo tamamlanır. Buna tıbbi gül yağı denir. Bir şişeye konup muhafaza edilir. Şişenin dibine tortu yapınca, başka bir şişeye süzmelidir. Bu şekilde sık sık kontrol etmeli, tortuyu süzmelidir, tortu yağı bozar şifalı hassası kalmaz.75
Müntehabı şifada; dımağ(beyin) hararetine faydalıdır, beyinde yeni ortaya çıkmış sıcak tabiatlı hastalıklarda çok faydalıdır, Sıcaktan olan baş ağrısını geçirir. Baş ağrılarına gülyağını soğuk su ve sirke ile karıştırıp sürmeyi tavsiye eder. Ayrıca deri hastalıklarında özellikle kaşıntıyı geçirir sakin eder, uyuz gibi deri hastalıklarında faydalıdır der77. Kemaliye’de de bu yağın sürülmesiyle makat kaşıntılarında ve basurda faydalı olduğunu yazar.78
Yukarıdaki şekillerde hazırlanan gül yağının kullanıldığı yerler ve etkilerine gelince İlk önce İbni Sina yı yazmamız lazım. İkinci kitabının Duhn(Yağlar) bölümünde; Gülyağı beynin iltihaplanmasına başlangıcında ve sonrasında etkilidir, beynin gücünü çoğaltır ve anlayış gücünü arttırır, belleği güçlendirir. Onun rahatlatma etkisi vardır bundan dolayı Galenos a göre gülyağı çok soğuk vücutları ısıtır ve sıcak vücutları soğutur, normale döndürür. Bize göre sıcak be74 Hoca Nusret Efendi, Ebubekir Nusret, Risalei Nusret Efendi, Baskı 1268(1852) İstanbul 1302 baskı s. 50–51. Tabîb İbn-i Şerîf, age. cilt 2 s. 208–209. 75 Özgülen, Halit, İksir-i Şifa. Timaş Yay. , İstanbul 1998, s. 226.
Nusret Efendi ise; “…bu yağ iksire müşabih bir yağdır her kanda bir çıban veya bir kabarcık ya bir leke ya bir verem zuhur eder ise ibtidasında bu yağdan tılâ etmek sihir gibi te’sir edip def’ eder” diyerek cilt hastalıklarının başlangıcında tedavide kullanılmasını ve çok etkili olduğunu belirti79. Halit Özgüven’e göre de; Bu yağ, vücuttaki ağrı, sızı şişlikler, kabarcıklar ve sivilceler üzerine sürülürse şifa verir.80 Gözlere Şifa Ruhlara Gıda Eski Tıpta, tedavide kullanılan kitapları taradığımızda gülsuyunun faydalarını yukarıda gördük. Bu bilgiler ışığında gülsuyunun yararlarını “on altın fayda” da özetleyebiliriz. On faydanın dokuzu gülsuyunun ele dökülüp koklanması 76 77 78 79 80
İbn-Sînâ, age. s. 204-205 Celâlüddin Hızır, age. s. 193. Şirvanlı Mahmud, age. s. 136-137. Hoca Nusret Efendi, Ebubekir Nusret; age. s. 51. Özgülen, age. s. 226.
Gül Şehri Diyarbakır Sempozyumu 24 Mayıs 2011
37