Żywienie najmłodszych ze smakiem Żywienie noworodka, niemowlęcia, a następnie małego dziecka nie należy do rzeczy prostych. Większość ludzi, którzy nie mają dzieci nie wie zbyt wiele na ten temat. Gdy zostajemy Rodzicami to okazuje się, że zasad jest tak dużo, że można się zgubić w ich gąszczu, a na dodatek stresujemy się, że możemy coś zrobić nie tak i zaszkodzić swojemu maluszkowi. Spokojnie informacji jest sporo, ale na szczęście w przeważającej części są one zgodne ze sobą nawzajem. A to co jest niejasne postaram się wytłumaczyć. Każdy etap rozwoju naszej pociechy jest inny. Organizm nowo narodzonego człowieka w pierwszych latach jego życia zmienia się w zaskakującym tempie i my musimy nadążać za tymi zmianami, ale też nie próbować przyspieszać ich w żaden sposób. Pierwszy etap to czas od narodzin do ukończenia roku. Następny do ukończenia drugiego roku, a trzeci to powyżej 24 miesięcy.
Etapy żywienia Etap pierwszy – niemowlę (do 12 miesiąca życia) Na początku noworodek, a następnie niemowlę (czyli po ukończeniu 1 miesiąca życia) pije tylko i wyłącznie mleko matki. Jeśli nie istnieje możliwość karmienia dziecka pokarmem naturalnym trzeba zastosować pokarm sztuczny, czyli mleko modyfikowane odpowiednie do etapu życia – oznaczone numerem 1. Karmienie dziecka wyłącznie mlekiem powinno być wystarczające do około 6 miesiąca. Jeśli dziecko przyrasta prawidłowo, co może ocenić pediatra, a rodzic może skorzystać z siatek centylowych nie ma potrzeby, aby wprowadzać inne pokarmy do diety, może mieć to efekt negatywny, a nie pozytywny. Tak więc w okresie pierwszych sześciu miesięcy niewiele możemy „namieszać” w smakach. Polecam, spróbowanie mleka kobiecego. Pozwoli to nam weryfikować nasze wyobrażenia w sprawie smaku. Na pewno nie jest ono tak słodkie jak potrawy spożywane przez nas. Odpowiedzialny jest za to cukier mleczny – laktoza, która jest mniej słodka od znanej nam dorosłym sacharozy. Dlatego też nie warto dosładzać pierwszych potraw, którego wprowadzimy do diety dziecka, ponieważ, to co nam wydaje się nie słodkie dla niego będzie „normalne”, bo przez kilka miesięcy przyzwyczaiło się ono do tego smaku.
Przy karmieniu pokarmem sztucznym potrzeba uzupełniania diety może zajść już po ukończeniu 4 miesiąca życia. Do diety dzieci karmionych naturalnie pokarmy uzupełniające wprowadzamy około 5-6 miesiąca życia. Etap drugi – dziecko po ukończeniu pierwszego roku życia Dzieci, które skończyły 12 miesięcy znają już większość produktów. W ich menu znajdują się owoce, warzywa, delikatne mięsa, kasze, ryże, makarony, pieczywo, masło. Natomiast nowościami tego etapu są przetworzone produkty mleczne, czyli serki, jogurty oraz ryby, miód. Cały czas niektóre z dzieci piją mleko matki, ale jest to oczywiście już niewystarczający pokarm, jeśli podawane by był samodzielnie. Już od co najmniej 6 miesięcy nasze pociechy jedzą posiłki uzupełniające mleko matki czy też modyfikowane. Rocznym dzieciom zmniejszamy liczbę posiłków, tak aby otrzymać pożądane 5 posiłków dziennie. Trzy główne posiłki (I śniadanie, obiad, kolacja) są zbliżone do „normalnych”. Na śniadanie może to być kaszka lub ryż, makaron, płatki, na mleku (modyfikowanym lub naturalnym) albo kanapki, na obiad w zależności od apetytu dziecko zjada zupę i drugie danie lub tylko jedno danie. Na kolację można podać podobne produkty jak na śniadanie. Między posiłkami (II śniadanie, podwieczorek, ew. posiłek przed snem) można podawać owoce, biszkopty, serki, deserki (kisiel ciasto biszkoptowe). Etap trzeci – dziecko po ukończeniu drugiego roku życia Gdy dziecko ma skończone 2 latka jego sposób żywienia jest właściwie taki sam jak prawidłowy sposób żywienia człowieka dorosłego. Bardzo ważne jest podkreślenie, że nie żywimy dziecka tak samo jak dorosłego. Dlaczego? Dlatego, że sami w większości przypadków nie odżywiamy się prawidłowo, niestety. Tak jak wcześniej wspominałam, zamiast soli i cukru potrawy dla najmłodszych, ale nie ma też żadnych przeciwwskazanie, by także dla dorosłych, można doprawić ziołami. Nam dorosłym na pewno rozbrat z cukrem i solą wyjdzie tylko na zdrowie, a nasze pociechy od urodzenia mogą się nauczyć zdrowych nawyków. Na pewno łatwiej jest nie nauczyć się nadmiernie solić i słodzić niż potem się oduczać. Zamiast soli i cukru mamy całą gamę ziół, które można zacząć stosować już od 6 miesiąca. Poniżej w tabeli podano które zioła możemy wprowadzać na poszczególnych etapach żywienia naszej pociechy. Przez czas wyłącznego karmienia piersią czy mlekiem modyfikowanym ziół nie dodajemy. Ale już pierwsze potrawy uzupełniające, które pojawiają się w okolicach 5,6 miesiąca życia można doprawić delikatnymi ziołami, unikając smaków: zbyt słonego i zbyt słodkiego.
Kiedy które zioła? 6 miesiąc 8 miesiąc
Koperek, pietruszka, kminek. Koperek, pietruszka, kminek, majeranek. Koperek, pietruszka, kminek, majeranek, tymianek, estragon, bazylię, rozma9 miesiąc ryn i oregano. Koperek, pietruszka, kminek, majeranek, tymianek, estragon, bazylię, rozma10 miesiąc ryn i oregano, cynamon. Koperek, pietruszka, kminek, majeranek, tymianek, estragon, bazylię, rozma12 miesiąc ryn i oregano, cynamon, miód, wanilia, goździki, cząber, szczypiorek, czosnek, sok z cytryny. Koperek, pietruszka, kminek, majeranek, tymianek, estragon, bazylię, rozmaryn i oregano, cynamon, miód, wanilia, goździki, cząber, szczypiorek, czosnek, 24 miesiąc sok z cytryny, gałka muszkatołowa, rzeżucha, słodka papryka, szafran, kurkuma/curry, pieprz, papryka, chrzan Zapamiętaj! 1. Od urodzenia aż do najmłodszych lat nie dosładzaj, ani nie dosalaj potraw, które przygotowujesz swojemu dziecku. 2. Do co najmniej 6 miesiąca karm dziecko wyłącznie piersią. Inne rozwiązania skonsultuj z lekarzem pediatrą prowadzącym. 3. Nie podawaj mleka krowiego aż do ukończenia drugiego roku życia, a bezwzględnie nie podawaj go przed ukończeniem roku. 4. Od 12 miesiąca życia możesz próbować podawać przetworzone produkty mleczne, ale z umiarem. 5. Nowe produkty i potrawy wprowadzaj pojedynczo. 6. Stosuj zioła do przyprawiana, zamiast soli, pieprzu, cukru. 7. Miód podawaj dopiero po ukończeniu 12 miesięcy, to silny alergen! 8. Ostrzejsze przyprawy, takie jak czosnek czy szczypiorek podawaj, gdy maluch ukończy roczek. 9. Ostre przyprawy podawaj dziecku po ukończeniu 2 lat. 10. Najlepsza do gaszenia pragnienia jest woda. Owoce lepiej smakują w całości, a nie w postaci soku, który często jest dosładzany.
mgr Jagoda Leżoń