Фармацевтски Информатор

Aktuelno pan­de­mi­ja,­ an­ti­vi­rus­ni­te­ le­ko­vi tre­ba­ da­ se­ dis­tri­bu­i­ra­at­ do­ pa­ci­en­ti­te­vo­pr­vi­te­mo­men­ti­na­po­ja­va­na­sim­pto­mi­te.­Pora­di­niv­na­ta­ dos­tap­nost­ i­ bli­zi­na,­ ka­ko­ na pri­mer­ vo­ slu­~aj­ na­ po­ten­ci­jal­na spre­~e­nost­za­pa­tu­va­we,­ili­dru­gi mer­ki­na­it­nost,­nadle`ni­te­vlas­ti­ ve­ru­va­at­ de­ka­ e­ ne­op­hod­no­ ap­te­ka­ri­te­ da­ bi­dat­ vklu­~e­ni­ vo dis­tri­bu­ci­ja­ta­na­an­tiv­irus­ni­le­ko­vi­ ka­ko­ do­pol­nu­va­we­ i­ kom­ple­men­ti­ra­we­ na­ dru­gi­te­ ka­na­li­ na dis­tri­bu­ci­ja.­ Do­pol­ni­tel­no­tre­ba­da­se­ze­me pred­vid­ ka­pa­ci­te­tot­ na­ ap­te­ki­te da­ for­mu­li­ra­at­ i­ dis­tri­bu­i­ra­at ex-tempore (ma­gis­tral­ni)­for­mu­la­cii­ i­ an­ti­vi­rus­ni­ le­ko­vi.­ Pre­po­ra­~a­ni­te­ do­zi­ na­ oseltamivir (ora­len­ an­ti­vi­ru­sen­ lek­ {to­ se­ upot­re­bu­va­vo­slu­~aj­na­H1N1 pan­de­mi­ja3),­ ba­ra­at­ pod­go­tov­ka­ na­ ma­gis­tral­ni­ for­mu­la­cii,­ pos­tap­ka­ za ko­ja­ap­te­ka­ri­te­se­dob­ro­pod­got­ve­ni­ i­ kva­li­fi­ci­ra­ni­ da­ go­ sto­rat vo­ niv­ni­te­ ap­te­ki.­ Va`no­ e­ da­ se spome­ne­ i­ toa­ de­ka­ vklu­~u­va­we­to na­ ap­te­ki­te­ vo­ pri­got­vu­va­we­to­ i dis­tri­bu­ci­ja­ta­ na­ ma­gis­tral­ni­te pre­pa­ra­ti­ e­ naj­ve­ro­jat­no­ eden­ od naj­is­plat­li­vi­te­na­~i­ni­za­snab­du­va­we­ na­ na­se­le­ni­e­to­ so­ ovie­ pro­iz­vo­di­vo­slu­~aj­na­pan­de­mi­ja.­ Vo­ mno­gu­ slu­~ai­ na­ pa­ci­en­ti­te in­fi­ci­ra­ni­so­H1N1 im­e­pot­reb­na do­pol­ni­tel­na­ te­ra­pi­ja,­ ka­ko­ na pri­mer­ le­ko­vi­ {to­ ne­ odat­ na­ re­cept,­ a­ ja­ na­ma­lu­va­at­ mus­kul­na­ta bol­ka,­ tem­pe­ra­tu­ra­ta­ i­ ka{­li­ca­ta.­ Do­pol­ni­tel­no,­ pa­ci­en­ti­te­ so hro­ni~­ni­ za­bo­lu­va­wa­ }e­ tre­ba­ da pro­dol­`at­so­niv­na­ta­re­dov­na­te­ra­pi­ja.­ Ako­ pos­toi­ pa­ra­le­len­ sis­tem­na­dis­tri­bu­ci­ja,­pa­ci­en­ti­te­}e bi­dat­ob­vr­za­ni­­da­odat­na­raz­li~­ni­mes­ta­za­da­se­snab­dat­so­niv­ni­te­ le­ko­vi.­ U{­te­ po­ve­}e­ {to­ ap­te­ka­ri­te­ ig­ra­at­ va`­na­ ulo­ga­ vo­ da­va­we­to­ na­ so­od­ve­ten­ so­vet­ na­ pa­ci­en­ti­te­ za­ op­se­got­ na­ le­kot­ {to tie­go­ze­ma­at­pre­ku­iden­ti­fi­ka­ci­ja­ na­ mo`­ni­te­ in­te­rak­cii,­ stra­ni~­ni­efek­ti­i­dru­gi­ne­o­~e­ku­va­ni

Farmacevtski informator re­ak­cii­ po­vr­za­ni­ so­ an­ti­vi­rus­ni­te­le­ko­vi.­ Nes­me­taj­}i­ na­ pred­nos­ta­ na pos­to­e~­ka­ta­ i­ dos­tap­na­ ek­sper­ti­za­ za­ le­ko­vi,­ obez­be­de­na­ od­ stra­na­na­ap­te­ka­ri­te­ka­ko­i­na­mre­`a­ta­ od­ ap­te­ki­ i­ niv­no­to­ mes­to­ vo lo­gis­ti­ka­ta­ na­ dis­tri­bu­ci­ja­ta­ na le­ko­vi,­ mo­`e­ po­ten­ci­jal­no­ da­ re­zul­ti­ra­ so­ ne­pot­reb­ni­ za­doc­nu­va­wa­i­za­bu­na.

H1N1 vak­ci­ni Ap­te­ka­ri­te­mo­`at­da­osi­gu­raat de­ka­ran­li­vi­te­lu­|e­se­imu­ni­zi­ra­ni­pro­tiv­bo­les­ti­koi­se­naj­zna­~a­en­iz­vor­na­pred­vid­liv­smr­ten­is­hod.­ Ova­ vklu­~u­va­ ru­tin­sko­ op­re­de­lu­va­we­ na­ sta­tu­sot­ na­ imu­ni­zi­ra­nost­ (i­ se­ od­ne­su­va­ na­ pre­po­ra­~a­na­ta­ imu­ni­za­ci­ja),­ iden­ti­fi­ka­ci­ja­na­vi­so­kori­zi~­ni­te­gru­pi­koi ba­ra­at­ tar­ge­ti­ra­na­ imu­ni­za­ci­ja,­ i naj­va`­no,­ za{­ti­ta­ na­ sa­mi­te­ se­be i­na­onie­so­koi­do­a­|a­at­vo­kon­takt pre­ku­ pret­hod­no­ iz­vr­{e­na­ so­od­vet­na­imu­ni­za­ci­ja.­ Ap­te­ka­ri­te­mo­`at­da­vlijaat­­ i ka­ko­ po­ma­ga­~i­ na­ imu­ni­za­ci­ja­ta ili­ ka­ko­ do­ma­}i­ni­ na­ onie­ {to­ ja vr­{at.­ Na­ kraj,­ ona­mu­ ka­de­ {to doz­vo­lu­va­ na­ci­o­nal­ni­ot­ za­kon, far­ma­cev­ti­te­ mo­`at­ da­ vr­{at imu­ni­za­ci­ja­ i­ da­ za­ze­mat­ ak­tiv­na ulo­ga­vo­za{­ti­ta­na­ran­li­vi­te­lu­|e4.­(na­pr:­Vo­Por­tu­ga­li­ja,­ap­te­ka­ri­te­se­ve­}e­vklu­~e­ni­vo­vak­ci­ni­ra­we­to­ na­ na­se­le­ni­e­to;­ i­ vo­ Ir­ska,­ ap­te­ka­ri­te­ se­ obu­~e­ni­ da obez­be­dat­ H1N1 imu­ni­za­ci­ja).

Snab­du­va­we­to­so­vak­ci­ni­od­stra­na­na­ap­te­ka­ri­te­e­po­vr­za­no­so­vi­so­ka­ta­stap­ka­na­onie­nad­65­go­di­ni­ sta­rost­ koi­ pri­ma­at­ hro­ni~­na te­ra­pi­ja­na­le­ko­vi.5 Vak­ci­ni­ra­we­na­ap­te­ka­ri­te Ka­ko­ zdravs­tve­ni­ ra­bot­ni­ci koi­ se­ka­ko­ }e­ bi­dat­ iz­lo­`e­ni­ na ri­zik­od­in­fek­ci­ja­za­ra­di­ni­vo­to na­ in­te­rak­ci­ja­ so­ na­se­le­ni­e­to, raz­um­no­i­ne­op­hod­no­e­da­se­vklu­~at­ ap­te­ka­ri­te­ i­ vra­bo­te­ni­te­ vo ap­te­ki­te­ vo­ pri­o­ri­tet­ni­te­ lis­ti

1 FGEU­ja­pretstavuvaat­okolu­400,000­aptekari­od­30 Evropski­zemji,­vklu~uvaj}i­gi­~lenkite­na­EU,­zemjite­kandidati­na­EU­i­EFTA ~lenovite.

2 http://europharm.netapotek.dk/file/11608 3­ Nadopolnetiot­ pregled­ na­ antivirusni­ medicinski proizvodi­ za­ potencijalna­ upotreba­ vo­ tek­ na­ pandemija izraboteni­ od­ Komitetot­ za­ Medicinski­ Proizvodi­ za Humana­Upotreba­(KHMP)­na­Evropskata­Agencija­za­lekovi (EMEA)­dok.ref.:­EMEA/CHMP/592102/2007, London, 13 December 2007,

za­ vak­ci­ni­ra­we­ za­ da­ se­ osi­gu­ra de­ka­ obez­be­du­va­we­to­ na­ far­ma­cevt­ski­te­ us­lu­gi­ na­ na­se­le­ni­e­to ne­ma­da­bi­de­na­ru­{e­no.­Vi­tal­no­e, vo­te­kot­na­pan­de­mi­ja,­sinxirot­na snab­du­va­we­ so­ le­ko­vi­ da­ pro­dol­`i­da­fun­kci­o­ni­ra.

Zak­lu­~ok Po­le­to­na­stru~­nost­i­prak­ti­ka na­ap­te­ka­ri­te­za­ed­ni~­ki­zdru­`e­ni za­ dos­tap­ do­ na­se­le­ni­e­to,­ mo­`at da­obez­be­dat­do­pol­ni­tel­ni­re­sur­si­za­za­jak­nu­va­we­na­pris­ta­pot­kon pod­got­ve­nos­ta­ i­ od­go­vo­rot­ na­ "ce­lo­kup­no­to­ op­{te­stvo"­ na­ pan­de­mis­ki­ot­ grip,­ pred­vi­den­ od­ Svet­ska­ta­ zdravs­tve­na­ or­ga­ni­za­ci­ja6.

Na­{a­ta­ ak­tiv­nost­ mo­`e­ da­ ja­ do­pol­ni­i­za­jak­ne­ra­bo­ta­ta­na­dru­gi­te­ zdravs­tve­ni­ pro­fe­si­o­nal­ci­ vo ovaa­ob­last,­ka­ko­i­na­obez­be­du­va­we­to­na­si­gur­ni­in­for­ma­cii,­pre­ven­ci­ja­ i­ kon­tro­la,­ slu­`ej­}i­ ka­ko va`­na­ni{­ka­vo­sinxirot­na­kon­ti­nu­i­ra­na­i­in­teg­ri­ra­na­gri­`a.

FGEU­ ve­ru­va­ de­ka­ ap­te­ka­ri­te pre­ku­ {i­ro­ka­ta­ mre­`a­ na­ ap­te­ki na­ te­ri­to­ri­ja­ta­ na­ zem­ji­te-~len­ki na­ Ev­rop­ska­ta­ uni­ja­ se­ ko­ri­sen­ i vi­so­ko­ dos­ta­pen­ iz­vor­ {to­ mo­`e da­ se­ upot­re­bi­ vo­ ne­go­vi­ot­ ce­lo­sen­ po­ten­ci­jal­ vo­ raz­vo­jot­ i­ im­ple­men­ta­ci­ja­ta­ na­ po­li­ti­ki­te­ i stra­te­gi­i­te­za­kon­tro­la­i­pre­ven­ci­ja­ na­ pan­de­mi­ja­ta­ na­ grip.­ Su{­tin­ski­e­va`­no­ce­los­no­da­se­pre­poz­nae­ ulo­ga­ta­ na­ ap­te­ka­ri­te­ vo na­ci­o­nal­ni­te­pla­no­vi­za­von­red­ni si­tu­a­cii,­ ka­ko­ snab­du­va­~i­ na­ in­for­ma­cii,­ dis­tri­bu­te­ri­ na­ an­ti­vi­rus­ni­le­ko­vi­i­vak­ci­ni,­a­vo­ne­koi­zem­ji­i­ka­ko­onie­koi­go­vak­ci­ni­ra­at­na­se­le­ni­e­to.­ Vo­ si­tu­a­ci­ja­ na­ pan­de­mi­ja FGEU­ve­ru­va­de­ka­ne­mo­`e­me­da­si doz­vo­li­me­da­ne­gi­upot­re­bi­me­vo ce­lost­ jav­ni­te­ zdravs­tve­ni­ in­fras­truk­tu­ri­ i­ ek­sper­ti­zi­ koi­ gi po­se­du­va­me.

KRAJ Prevela:­Jasminka­Pat~eva

http://www.emea.europa.eu/pdfs/human/pandemicinfluenza/59210207en.pdf 4 American Pharmacists Association. Pharmacy-based immunization delivery, 9th ed. Washington, DC: American Pharmacists Association, 2004.

5 Grabenstein JD, Guess HA, Hartzema AG, Koch GG, Konrad TR. Effect of vaccination by community pharmacists among adult prescription recipients. Med Care 2001;39:340-8.

6 Pandemic influenza preparedness and response: a WHO guidance document, WHO, April 2009

17