Περιοδικό Χρήμα #406, Οκτώβριος 2014 by ethosMEDIA

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.406 / 10.2014 / € 6,00

Τηλεπικοινωνίες: Deals με λάφυρα τα μερίδια και τις συνδυαστικές υπηρεσίες

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΧΡΗΜΑ

SOS εκπέμπουν τα τεχνικά σήματα

τ.406/ 10.2014

GREEK GAMING CONFERENCE 2014 Ευκαιρίες, καινοτομίες και εξαγωγές Leigh Ostergard Managing Director της Randstad Hellas

H αισιοδοξία αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό των προβλέψεων για την ελληνική οικονομία στο άμεσο μέλλον Η Leigh Ostergard περιγράφει τις δραστηριότητες της Randstad στη χώρα μας, αναλύει τα πλεονεκτήματα των υπηρεσιών που η εταιρεία προσφέρει για την ανάπτυξη των πελατών της και εκφράζει –παραθέτοντας στοιχεία– την αισιοδοξία της για την πορεία της ελληνικής αγοράς εργασίας στο άμεσο μέλλον.

ISSN 1105-0470

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

2 Λέττα Καλαμαρά, Διευθύντρια Σύνταξης

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΕΡΑ ΝΕΥΡΑ Να κρατήσουμε γερά το τιμόνι απαιτεί η συγκυρία και δεν δικαιολογείται οποιοσδήποτε εφησυχασμός ή αβλεψία που μπορεί να οδηγήσει σε νέες περιπέτειες τη χώρα.

ο μήνυμα που στέλνουν οι αγορές στην Ελλάδα είναι σαφές: «κρατήστε γερά το τιμόνι, για να αντέξετε τα έντονα φαινόμενα που προβλέπεται ότι μπορεί να ξεσπάσουν στο επόμενο διάστημα». Η νευρικότητα που παρατηρείται στις ευρωπαϊκές αγορές –αλλά και διεθνώς– απαιτεί σίγουρες κινήσεις και αποφασιστικότητα, ώστε να μην οδηγήσει σε εκτροχιασμό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών, στην Ελλάδα το 2015 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να προσεγγίσει το 3%. Πέρα από την ελαφρά ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1% περίπου – καθώς η απασχόληση θα αυξάνεται και οι μισθοί θα σταθεροποιούνται– η άνοδος του ΑΕΠ προϋποθέτει κυρίως την αύξηση της επενδυτικής δραστηριότητας κατά 10% περίπου.

ότι δεν θα διαταραχθεί σε μόνιμη βάση το μίγμα οικονομικής πολιτικής που οδηγεί σε πρωτογενή πλεονάσματα, ούτε θα εκτροχιασθεί το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων λόγω πολιτικών εξελίξεων. Σε διεθνές επίπεδο, οι αγορές το τελευταίο διάστημα έχουν σταδιακά αρχίσει να ξεπερνούν το σοκ των μαζικών πωλήσεων που σημειώθηκε στις χρηματιστηριακές αγορές, θυμίζοντας ημέρες και συνεδριάσεις από το 2008, όταν ξέσπασε η παγκόσμια κρίση και οι χρηματιστηριακοί δείκτες έπεφταν καθημερινά. Οι επενδυτές εμφανίζονται νευρικοί, καθώς η απόφαση της FED για το πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας, η εξασθένηση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, η απειλή αποπληθωρισμού, τα δημοσιονομικά

προβλήματα της ευρωζώνης και η κόπωση της γερμανικής οικονομίας – όπως αποτυπώνεται και στον δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης– η διατήρηση των γεωπολιτικών κρίσεων και το θέμα του Έμπολα, βρίσκονται στο προσκήνιο, παρά τις εμφανείς και σκληρές προσπάθειες για επίλυση των προβλημάτων και σταθεροποίηση της κατάστασης. Σε αυτό το πλαίσιο, η άσκηση σταθερής πολιτικής σε συνδυασμό με την επιτυχή κατάληξη της τρέχουσας αξιολόγησης του προγράμματος προσαρμογής θα επιτρέψουν την αντιμετώπιση των αναταράξεων χωρίς επιπλέον απώλειες.

Για την ανανέωση όμως της εμπιστοσύνης των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι καθοριστικής πλέον σημασίας η επιβεβαίωση

ΧΡΗΜΑ τ.406, Οκτώβριος 2014

4 Οκτώβριος 2014

ΕΝ ΑΡΧΗ...

Βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών Στρατηγική επιλογή του κλάδου η εξωστρέφεια

Greek Gaming Conference 2014 Ευκαιρίες, καινοτομίες και εξαγωγές

Τράπεζα Πειραιώς Τεκμηρίωση της συνάφειας πολιτισμού και φυσικού περιβάλλοντος η διακήρυξη της Στυμφαλίας

34 68

6 Οκτώβριος 2014

Τηλεπικοινωνίες Deals με λάφυρα τα μερίδια και τις συνδυαστικές υπηρεσίες

Ανακύκλωση Απτά περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη από την ανακύκλωση

περιεχόμενα τ.406/10.2014 48 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Έρχονται εκρηκτικοί μήνες στις αγορές 68 ~ ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ Byte 76 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRS Εθνική Τράπεζα

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Η Leigh Ostergard περιγράφει τις δραστηριότητες της Randstad στη χώρα μας, αναλύει τα πλεονεκτήματα των υπηρεσιών που η εταιρεία προσφέρει για την ανάπτυξη των πελατών της και εκφράζει –παραθέτοντας στοιχεία– την αισιοδοξία της για την πορεία της ελληνικής αγοράς εργασίας στο άμεσο μέλλον.

80 ~ EΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ MEGA PROJECTS Ο «γνωστός άγνωστος» τρόπος χρηματοδότησης

ΧΡΗΜΑ

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-

τεύχος Οκτωβρίου 2014

KEY ACCOUNT MANAGER Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu CEO Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Λέττα Καλαμαρά kalamara.l@ethosmedia.eu ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu

μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Λαλισσίδου lalissidou.s@ethosmedia.eu

YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ MARKETING Μαίρη Κατσαπρίνη katsaprini.m@ethosmedia.eu

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη Πόπη Καλογιάννη voulgaraki.s@ethosmedia.eu popikalogianni@gmail.com

Αριστείδης Κυπριώτης kypriotis.a@ethosmedia.eu Σπύρος Κανιούρας kaniouras.s@ethosmedia.eu ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Διονύσης Δρογγίτης drogitis.d@ethosmedia.eu

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu Μαρία Νέγκα nega.m@ethosmedia.eu

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr ISSN 1105-0470

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ ~ Το τεύχος που κρατάτε στα Pressious Αρβανιτίδης χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και Α.Β.Ε.Ε. ISSN 1105-0470

έτσι συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

04 ~ Εν αρχή: Συνεδριάσεις για γερά νεύρα 08 ~ Χρηματιστήριο: SOS εκπέμπουν τα τεχνικά σήματα 82 ~ Δια ταύτα: Ανασύνταξη δυνάμεων

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Leigh Ostergard Managing Director της Randstad Hellas H αισιοδοξία αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό των προβλέψεων για την ελληνική οικονομία στο άμεσο μέλλον ΧΡΗΜΑ 7

Χ χρηματιστήριο

Χ Ρ Η Μ ΑΤ Ι Σ Τ Η Ρ Ι Ο Α ΘΗ ΝΩ Ν

SOS ΕΚΠΕΜΠΟΥΝ ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ Κίνδυ νος να χαθεί η τε λ ε υ ταία διε τία

Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟΥ FTS-25 ΑΠΟ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΕΤΟΧEΣ

Alpha Bank Coca Cola HBC Eurobank Eurobank Properties Folli Follie Jumbo MIG Motor Oil ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΔΕΗ Εθνική Ελλάκτωρ ΕΧΑΕ ΕΛΠΕ ΕΥΔΑΠ Ιντραλότ ΜΕΤΚΑ Μυτιληναίος ΟΛΠ ΟΠΑΠ ΟΤΕ Πειραιώς Τέρνα Ενεργειακή Τιτάν

8 Οκτώβριος 2014

ΚΛΕIΣΙΜΟ 10/10/2014

ΚΛΕIΣΙΜΟ 18/3/2013

ΜΕΤΑΒΟΛH

0,595 16,70 0,290 8,63 26,50 9,90 0,262 6,55 3,18 7,85 2,19 3,07 5,61 4,82 7,35 1,45 9,80 5,90 15,20 10,04 10,12 1,20 2,92 19,49

0,750 18,32 0,500 9,50 26,99 13,55 0,503 10,27 4,17 11,90 4,17 4,11 9,50 7,72 9,26 2,40 13,75 7,20 19,62 12,20 12,80 2,05 3,76 24,70

-20,67% -8,84% -42,0% -9,16% -18,15% -26,94% -47,91% -36,22% -23,74% -34,03% -47,48% -25,30% -40,95% -37,56% -20,63% -39,58% -28,73% -18,06% -22,53% -17,70% -20,94% -41,46% -22,34% -21,09%

γκυροι τεχνικοί αναλυτές, μιλώντας στο «Χ», εκτιμούν ότι η χρηματιστηριακή αγορά είναι ένα βήμα πριν την οριστική αλλαγή της τάσης, αφού χάθηκαν τα επίπεδα των 1.120 μονάδων και υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί ό,τι έχει κερδηθεί τα δύο τελευταία χρόνια! Μετά την καταγραφή των πολυετών χαμηλών τον Ιούνιο του 2012 (476,36 μονάδες), η αγορά χρειάστηκε επτά μήνες για να επανέλθει πάνω από τις 1.000 μονάδες (23/1/2013), σε μια περίοδο που η Ελλάδα ήταν εκτός αγορών, οι τράπεζες δεν είχαν ανακεφαλαιοποιηθεί, στο δημοσιονομικό επίπεδο το πρωτογενές αποτέλεσμα ήταν στο «κόκκινο» και η μείωση του ΑΕΠ έτρεχε με -6%. Τώρα, που η εν λόγω ζώνη τιμών του Γενικού Δείκτη απειλείται με καθοδική διάσπαση, όλοι οι παραπάνω παράγοντες έχουν βελτιωθεί προς το καλύτερο. Όμως η αγορά δεν έχει προσδοκίες, δεν έχει ορατότητα, λόγω του αυξανόμενου πολιτικού ρίσκου. Καθώς η Ελλάδα επιστρέφει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης, ενώ εξετάζεται η αποχώρηση από τα μνημόνια και καλλιεργείται η άποψη ότι η ιστορία ανάκαμψης αρχίζει να προβάλλει ως βασικό σενάριο, οι αγορές, το χρηματιστήριο και τα ομόλογα επι-

Η υποχώρηση στα νέα χαμηλά θεωρείται η τελευταία πτωτική φάση αυτού του 12μηνου κύκλου, με την αγορά πλέον να καταλήγει στο σημείο εκκίνησής της.

δεινώνονται. Το success story προσκρούει σε σοβαρά πολιτικά εμπόδια και αυτό η αγορά, το χρηματιστήριο και τα ομόλογα το έχουν αντιληφθεί πλήρως. Η κατακόρυφη αύξηση του πολιτικού ρίσκου στην Ελλάδα έχει αλλάξει πλήρως τα δεδομένα, καθώς με όρους αγοράς δεν εναρμονίζεται το success story με βελτίωση στο χρηματιστήριο και στα ομόλογα. Από τον περασμένο Μάρτιο η χρηματιστηριακή αγορά ακολουθεί μια πλαγιοκαθοδική κίνηση. Από τα υψηλά της 18ης Μαρτίου, τις 1.369 μονάδες, υποχώρησε στις 19 Μαΐου στις 1.066 μονάδες. Ακολούθησε ανοδική αντίδραση, που έφερε την αγορά στις 1.322 μονάδες στη συνεδρίαση της 10ης Ιουνίου, για να υποχωρήσει στις 1.047 μονάδες στη συνεδρίαση της 8ης Αυγούστου, για να ξεκινήσει και πάλι μια ανοδική αντίδραση, η οποία βρίσκει αντίσταση στα επίπεδα των 1.180-1.200 μονάδων. Στη συνέχεια, έχουμε ένα νέο βύθισμα προς τις 1.000 μονάδες. Παρατηρούμε λοιπόν ότι το τελευταίο εξάμηνο η αγορά ακολουθεί μια τάση που χαρακτηρίζεται από χαμηλότερες κορυφές και χαμηλότερους πυθμένες. Η παρατεταμένη πτωτική κίνηση από τον Μάιο του 2009 έως τον Ιούλιο του 2012 έφερε τον Γενικό Δείκτη σε πολυετή χαμηλά, λόγω της ισχυρής πιθανότητας υπαγωγής της χώρας σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας, αλλά και της ολοκλήρωσης της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους (PSI). Η αλλαγή τάσης σηματοδοτήθηκε από τον

Σεπτέμβριο του 2012, όταν και μέχρι τον Φεβρουάριο του 2013, κινήθηκε από τις 820 έως τις 1.035 μονάδες, με εκτεινόμενη τιμή τις 1.060 μονάδες, προεξοφλώντας τη σχετικά ομαλή ροή χρηματοδότησης της χώρας από τους δανειστές. Αυτή η κίνηση επιβεβαιώθηκε με τον Γενικό Δείκτη να κινείται σε αυτό το εύρος για οκτώ περίπου μήνες, με κύριους καταλύτες την επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την απαρχή της βελτίωσης των μακροοικονομικών μεγεθών. Από τον Οκτώβριο του 2013 ξεκίνησε η δημιουργία βάσης στα επίπεδα των 1.160 μονάδων και κινήθηκε στις παρυφές των 1.400 μονάδων τον περασμένο Μάρτιο. Από τα υψηλά του περασμένου Μαρτίου, τις 1.369 μονάδες, η αγορά έχει απολέσει γύρω στο 26% και συμπληρώνει τον Σεπτέμβριο έξι συνεχόμενους πτωτικούς μήνες, καταγράφοντας αρνητικό ρεκόρ τριετίας, καθώς ο Γενικός Δείκτης είχε να δει έξι συνεχόμενους πτωτικούς μήνες από την περίοδο ανάμεσα στον Φεβρουάριο μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2011, όταν συμπλήρωσε οκτώ συνεχόμενες αρνητικές μηνιαίες μεταβολές. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά έχει επιστρέψει 12 και πλέον μήνες πίσω. Ένας χρηματιστηριακός κύκλος, όμως, μεστός εξελίξεων και γεγονότων για την ελληνική και τη διεθνή οικονομία, στη διάρκεια του οποίου ο Γενικός Δείκτης έφθασε έως τις 1.370 μονάδες (μέσα Μαρτίου), διόρθωσε προς τις 1.050 (μέσα Μαΐου), με δεύτερη βουτιά προς τις 1.040 (αρχές Αυγούστου).

ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΕΩΣ ΚΑΙ 48% Απώλειες, που προσεγγίζουν ακόμη και το 48%, καταγράφουν οι μετοχές του δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης από τα υψηλά του περασμένου Μαρτίου. Με βάση το κλείσιμο της 10ης Οκτωβρίου 2014, τις μεγαλύτερες απώλειες καταγράφουν οι μετοχές της MIG (-47,91%), της Εθνικής (-47,48%), της Eurobank (-42,00%), της Πειραιώς (-41,46%), της ΕΧΑΕ (-40,95%), της Ιντραλότ (-39,58%), των ΕΛΠΕ (-37,56%), της Motor Oil (-36,22%), της ΔΕΗ (-34,03%), και ακολουθούν οι μετοχές της ΜΕΤΚΑ (-28,73%), της Jumbo (-26,94%), του Ελλάκτορα (-25,30%), της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (-23,74%), του ΟΛΠ (-22,53%), της Τέρνα Ενεργειακής (-22,34%), του Τιτάνα (-21,09%), του ΟΤΕ (-20,94%), της Alpha Bank (-20,67%), της ΕΥΔΑΠ (-20,63%), της Folli Follie (-18,15%), του Μυτιληναίου (-18,06%) και του ΟΠΑΠ (-17,70%). Τις μικρότερες απώλειες σημειώνουν οι μετοχές της Coca Cola HBC (-8,84%) και της Eurobank Properties (-9,16%). Ο Γενικός Δείκτης, από τα υψηλά Μαρτίου, με βάση το κλείσιμο της 10ης Οκτωβρίου υποχωρεί σε ποσοστό 26,62%, ο δείκτης της υψηλής υποχωρεί κατά 26,11%, ο δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης υποχωρεί σε ποσοστό 30,13%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης καταγράφει πτώση 36%. Χ

H ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Χ.Α.

Η ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Χ.Α.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

(χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ) Δεκέμβριος 2013 Ιανουάριος 2014 Φεβρουάριος 2014 Μάρτιος 2014 Απρίλιος 2014 Μάιος 2014 Ιούνιος 2014 Ιούλιος 2014 Αύγουστος 2014 Σεπτέμβριος 2014

(σε δισ. ευρώ) 49,6% 49,9% 51,5% 52,9% 54,8% 60,4% 60,6% 60,4% 61,0% 60,9%

Δεκέμβριος 2013 Ιανουάριος 2014 Φεβρουάριος 2014 Μάρτιος 2014 Απρίλιος 2014 Μάιος 2014 Ιούνιος 2014 Ιούλιος 2014 Αύγουστος 2014 Σεπτέμβριος 2014

(Ποσά σε εκατ. ευρώ) 60,1 60,8 67,4 70,2 64,5 70,9 79,9 66,5 66,8 61,1

2.161,9 2.155,6 1.771,7 2.520,8 3.229,3 4.890,3 3.580,1 2.329,1 1.990,6 2.195,3 ΧΡΗΜΑ 9

Χ χρηματιστήριο

ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΙ ΔΟΛΑΡΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΟΥΝ ΤΟ Χ.Α. Οι ξένοι στο roadshow στο Λονδίνο προσπάθησαν να μάθουν περισσότερα, να αποκρυπτογραφήσουν την επόμενη ημέρα στην ελληνική πολιτική σκηνή

εν είναι μόνο η πολιτική αβεβαιότητα που οφείλεται στην πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, με αφορμή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας (άλλωστε αυτό έχει αρχίσει να το προεξοφλεί η αγορά πριν και από τις ευρωεκλογές ακόμη), αλλά και η αβεβαιότητα που προκαλεί το πολιτικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο στην καλύτερη περίπτωση προκαλεί συσκότιση για το τι μέλλει γενέσθαι αν υπάρξει κυ-

10 Οκτώβριος 2014

βέρνηση με βασικό παίκτη τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά στο «Χ», από το Λονδίνο, στέλεχος μεγάλης τράπεζας ελληνικής καταγωγής: «Ο Αλέξης και το δολάριο γκρέμισαν… το Χ.Α. σε νέα χαμηλά 13 μηνών, στις 1.000 μονάδες». Είναι χαρακτηριστικό το ότι μετά την κατάθεση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ από τον Αλέξη Τσίπρα στη φετινή ΔΕΘ, ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης κατέ-

γραψε απώλειες πάνω από 13% (με βάση το κλείσιμο της Παρασκευής 10 Οκτωβρίου). Ο Marc Ostwald, στρατηγικός αναλυτής της ADM Investor Services, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο CNBC, τονίζει χαρακτηριστικά: «Η προοπτική ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ να έρθει στην εξουσία αποτελεί την αιτία τής ανόδου των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων». Αυτή η προοπτική μάλιστα απειλεί να κατα-

στρέψει τον «μήνα του μέλιτος» της χώρας με τις διεθνείς αγορές. Η ΒοfA αναφέρει πως μια επερχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει σημαντικές αβεβαιότητες στην αγορά, καθώς το πρόγραμμα θα είναι δύσκολο να εφαρμοστεί. Ακόμη, σύμφωνα με την έκθεση, αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση και οδηγηθεί σε μια πιο κεντρώα προσέγγιση, η εσωτερική του αντιπολίτευση μπορεί να φέρει αυτήν την κυβέρνηση σε αδύναμη θέση. Το θέμα είναι αν μια κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ θα αλλάξει τους «κανόνες του παιχνιδιού», απειλώντας να τινάξει στον αέρα την ελληνική οικονομία. Αλλά ακόμη και αν δεν προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια, είτε αναγκαστεί εκ των πραγμάτων είτε δει ότι κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο, θα περάσουν αρκετοί μήνες μέχρι να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.

ΑΓΟΡΕΣ Πάντως, από τα πιο «κεντρώα» στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται μια προσπάθεια να έρθει πιο κοντά στις αγορές. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η θέση για τις τράπεζες, για τις οποίες φαίνεται να μην ισχύει πια η πρόθεση κρατικοποίησής τους. Ο βουλευτής Γ. Σταθάκης δηλώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προτίθεται να αλλάξει τις διοικήσεις των τραπεζών. Επίσης, κατά τον κ. Σταθάκη, ούτε μονομερής διαγραφή του χρέους θα επιδιωχθεί. «Θα βρούμε μια λύση βιώσιμη για την Ελλάδα και συμφέρουσα για τους δανειστές» δηλώνει χαρακτηριστικά. Επίσης, πρόσφατα, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ κύριοι Δραγασάκης και Σταθάκης παρουσίασαν στον Γεργκ Άσμουσεν –υφυπουργό Εργασίας της κυβέρνησης Μέρκελ και πρώην μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ στο Βερολίνο– τις θέσεις του κόμματος για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους.

ROADSHOW-ΛΟΝΔΙΝΟ Με τι ασχολήθηκαν, σε μεγάλο βαθμό, οι ξένοι επενδυτές που βρέθηκαν στο 9ο roadshow της ΕΧΑΕ στο Λονδίνο; Με τον ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμα που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ! Προσπάθησαν μάλιστα να μάθουν περισσότερα, να αποκρυπτογραφήσουν την επόμενη ημέρα στην ελληνική πολιτική σκηνή, ρωτώντας τόσο τα στελέχη των ελληνικών επιχειρήσεων όσο και τους προέδρους του Χ.Α. και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Ρωτούσαν δε αν πραγματικά εννοεί ο Α. Τσίπρας αυτά που ανακοίνωσε, όπως την κρατικοποίηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και των ελληνικών τραπεζών. Έλληνες επιχειρηματίες, στελέχη και θεσμικοί παράγοντες που βρέθηκαν στο Λονδίνο, στο πλαίσιο του roadshow της ΕΧΑΕ, επιχείρησαν να στείλουν κοινό μήνυμα προς τα διεθνή κεφάλαια, υπογραμμίζοντας ότι μια ενδεχόμενη πολιτική αλλαγή δεν θα αλλάξει την πορεία των μεταρρυθμίσεων και της προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας. Ενδεικτική είναι η δήλωση του κ. Οδυσσέα Αθανασίου, διευθύνοντος συμβούλου της Lamda Development, ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στα πράγματα, θα βρει τον τρόπο να δουλέψει για το καλό της χώρας. Οι ξένοι θεσμικοί δεν φαίνεται όμως να πείστηκαν, αν κρίνουμε από την πτωτική πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου μετά το roadshow.

GS ΚΑΙ BofA Οι αμερικανικοί επενδυτικοί οίκοι φαίνεται πως διαβλέπουν το ενδεχόμενο να σχηματιστεί κυβέρνηση με βασικό μοχλό τον ΣΥΡΙΖΑ και έχουν ήδη ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με στελέχη του. Ήδη από το 2012 η πάντα μπροστά από τις εξελίξεις, και ένας από τους προπομπούς της αμερικανικής οικονομικής διπλωματίας, η Goldman Sachs, διατηρεί επαφές με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πολλές φορές έχουν γίνει συναντήσεις μεταξύ της Goldman Sachs και πολιτικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, όπως γράφτηκε στον ελληνικό Τύπο χωρίς να έχει ποτέ διαψευστεί. Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι και το γεγονός ότι ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Γ. Σταθάκης παρουσιάστηκε ως «σκιώδης υπουργός Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ» σε συνέδριο που διοργάνωσαν η Bank of America και η Merrill Lynch, με την ευκαιρία της πραγματοποίησης της ετήσιας συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Όμως, μιλώντας μπροστά σε ένα ακροατήριο αποτελούμενο από ανθρώπους που διαμορφώνουν τις θέσεις των αγορών απέναντι στη χώρα, ο κ. Σταθάκης τόνισε πως απαιτείται «ριζική αλλαγή» και «αλλαγή πολιτικής μεταρρυθμίσεων». Ακριβώς εκεί που εδράζεται η ανησυχία των αγορών για το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα: μήπως ανατραπεί το πρόγραμμα και στην ελληνική οικονομία επιστρέψουν τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα.

ΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ «Το Βερολίνο ανησυχεί μεν, όμως πλέον δεν τρομοκρατείται από το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών και ανάληψης της κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ» εκτιμούν γερμανοί πολιτικοί αναλυτές. Ο Νιλς Καντρίτσκε, γερμανός αναλυτής και γνώστης των ελληνικών θεμάτων, θεωρεί ότι η γερμανική κυβέρνηση «δεν θα αντιμετώπιζε θετικά μια εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ», ωστόσο, όπως επισημαίνει, «ο Τσίπρας δεν είναι πλέον ο μεγάλος μπαμπούλας». «…Κανείς δεν φοβάται πια στο Βερολίνο ότι ο Τσίπρας θα αναποδογυρίσει το τραπέζι στο οποίο θέλει να καθίσει με μια αριστερή κυβέρνηση, προκειμένου να συζητήσει την ελληνική κρίση και σχέδια εξόδου από αυτήν» εκτιμά ο γερμανός αναλυτής. ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΛΟΓΩ ΔΟΛΑΡΙΟΥ Οι ξένοι επενδυτές διατηρούν μειωμένες θέσεις κατά 40-50% σε σχέση µε τους δείκτες αναφοράς στους ελληνικούς τίτλους, και δείχνουν έτοιμοι να προχωρήσουν ακόμη και σε βίαιες κινήσεις, ανάλογα µε τη μορφή που θα πάρουν οι πολιτικές εξελίξεις. Οι ξένοι επενδυτές, όσο αυξάνεται η πολιτική ανησυχία, τόσο θα ρευστοποιούν και μετοχές που έχουν αυξημένο country risk, όπως για παράδειγμα οι μετοχές υποδομών (ΕΥΔΑΠ, ΕΧΑΕ, ΟΛΠ κ.ά.). Όμως η άνοδος του δολαρίου έναντι του ευρώ προκαλεί αναδιαρθρώσεις και ξένων χαρτοφυλακίων που επενδύουν στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Η συντριπτική πλειοψηφία των ξένων κεφαλαίων που έχουν εισρεύσει στην ελληνική κεφαλαιαγορά τα τελευταία δύο χρόνια έχουν δολαριακή βάση. Έτσι, λόγω της αντίστροφης νομισματικής πολιτικής σε FED και ΕΚΤ, πολλά αμερικανικά funds, ειδικά εκείνα που είχαν τοποθετηθεί στα πρώιμα στάδια της ελληνικής χρηματιστηριακής ανάκαμψης, σπεύδουν να εγγράψουν τα κέρδη τους από μετοχικές θέσεις σε ευρώ πριν αυτά διαβρωθούν περαιτέρω από την πτώση του ευρώ. Η Deutsche Bank εκτιμά πως οι πολύ χαμηλές αποδόσεις των επενδύσεων και τα πολύ υψηλά εμπορικά πλεονάσματα θα οδηγήσουν σε μαζικές εκροές κεφαλαίων από την Ευρώπη, γεγονός που θα οδηγήσει σε υποτίμηση του ευρώ στο 0,95 ως προς το δολάριο ώς το 2017, εξέλιξη που θα επηρεάσει και τις διεθνείς ροές επενδυτικών κεφαλαίων. Χ ΧΡΗΜΑ 11

Χ παρασκήνιο προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΟΙΚΩΝ Οι ξένοι διατυπώνουν θετικές εκθέσεις, κυρίως για τις τράπεζες, αλλά σχεδιάζουν και προχωρούν σε πωλήσεις

ρκετές φορές τους τελευταίους μήνες, οι ξένοι παραπλανούν με τις θετικές εκθέσεις τους –κυρίως για τις τράπεζες– ενώ σχεδιάζουν και προχωρούν σε πωλήσεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως μας επισημαίνει κορυφαίο στέλεχος μεγάλης χρηματιστηριακής, είναι αυτό που συνέβη στη συνεδρίαση της 7ης Οκτωβρίου (-2,26%). Μέσω της Bank of America Merrill Lynch, αμερικανικό fund πουλούσε με ένταση ελληνικές τράπεζες. Σχεδόν ταυτόχρονα, η BofA, με έκθεσή της, αναβάθμιζε τις μετοχές της Alpha και της Εθνικής σε “buy” και έβαζε νέα τιμή-στόχο τα 0,75 ευρώ και τα 2,90 ευρώ, αντίστοιχα. Για τις τράπεζες Πειραιώς και Eurobank διατηρούσε τη σύσταση “neutral”, με τιμή-στόχο 1,52 ευρώ και 0,35 ευρώ, αντίστοιχα. Τόνιζε επίσης ότι οι ελληνικές τράπεζες διαπραγματεύονται με discount 13-14% έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών. Αλλά και η Citi και η Goldman Sachs έδιναν σήμα «αγοράς» για τις ελληνικές τράπεζες. H Goldman Sachs έδινε τιμή-στόχο για την Εθνική τα 3,15 ευρώ, με σύσταση “buy” και για την Alpha Bank τιμή-στόχο τα 0,82 ευρώ, με σύσταση επίσης “buy”. Η αγορά δεν την «άκουσε», οδηγώντας τη μετοχή της Εθνικής κοντά στα 2 ευρώ και της Alpha Bank κάτω από 0,60 ευρώ. Η Citi προχώρησε σε αναβάθμιση της Alpha σε “buy”, αυξάνοντας την τιμή-στόχο σε 0,75 ευρώ, από 0,70 πριν. Διατήρησε το “buy” στην Εθνική και την Πειραιώς, με τιμή-στόχο 3 ευρώ και 1,65 ευρώ αντίστοιχα, ενώ ξεκίνησε κάλυψη της Eurobank με στόχο το 0,31 του ευρώ.

12 Οκτώβριος 2014

Ο «ΕΡΩΤΑΣ» ΤΗΣ GOLDMAN SACHS ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΔΕΗ Ο «έρωτας» της Goldman Sachs για τη μετοχή της ΔΕΗ, τα τελευταία χρόνια, δεν κρύβεται και αποδεικνύεται με τις κατά καιρούς ιδιαίτερα θετικές εκθέσεις για την επιχείρηση. Για τα «μάτια» της ΔΕΗ στελέχη της Goldman Sachs συναντήθηκαν με στελέχη της Τρόικας, της ΡΑΕ, της κυβέρνησης και της ΔEΗ. Μετά τη συνάντηση, η Goldman Sachs εξέδωσε έκθεση στην οποία προβλέπει αύξηση των κερδών ανά μετοχή κατά 53% ετησίως –κατά μέσο όρο– έως το 2018. Το αίτημα της Τρόικας για αύξηση του ανταγωνισμού στην Ελλάδα μέσω της δημιουργίας και πώλησης της «μικρής ΔΕΗ» θα οδηγήσει σε βελτίωση της κερδοφορίας του τομέα χονδρικής, όπως τονίζει ο οίκος. Εκτιμά μάλιστα ότι το συγκεκριμένο σκέλος θα έχει κέρδη 89 εκατ. ευρώ το 2017, έναντι ζημιών 316 εκατ. ευρώ το 2014. Παράλληλα, η GS επισημαίνει ότι παρά την αφαίρεση του φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΕΤΗΔΕ) από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, η επιχείρηση βλέπει αύξηση των προβλέψεων για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων οφειλών στα 450 εκατ. ευρώ το 2014, από 366 εκατ. ευρώ το 2013.

Η GS διατηρεί σύσταση “buy” για τη μετοχή της ΔΕΗ. Παρά τη σύσταση της GS –η οποία έγινε στις 8 Οκτωβρίου– η μετοχή της επιχείρησης έγραψε δύο συνεχόμενα «χαμηλά» και συνέχισε στα 7,94 (9/10) και 7,80 ευρώ (10/10). ΘΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΠΟΛΕΜΟ Η ΔΟΥΡΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ; Με επιστολή της προς τους δημάρχους και τα δημοτικά συμβούλια των δήμων της Αττικής, η περιφερειάρχης Αττικής κ. Ρ. Δούρου παρουσίασε τις προτεραιότητες της νέας αρχής της Περιφέρειας Αττικής στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων και έκανε αναφορά στην ακύρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών για τις 4 μονάδες επεξεργασίας σύμμικτων. Επί της ουσίας, βάζει ένα στοπ στην κατασκευή των 4 μονάδων στη Φυλή, τα Άνω Λιόσια, το Γραμματικό και την Κερατέα, συνολικού ύψους 450 εκατ. Τα τέσσερα αυτά έργα θα κατασκευάζονταν με ΣΔΙΤ και το μισό περίπου του εκτιμώμενου προϋπολογισμού τους θα προερχόταν από το ΕΣΠΑ. Βέβαια, κάποιοι από τους διαγωνισμούς βρίσκονται ήδη σε πιο προχωρημένο στάδιο και, αν και δεν έχουν εγκριθεί ακόμη τα τελικά τεύχη δημοπράτησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά να κλείσουν οι χώροι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) και να αντικατασταθούν από σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Μεγάλοι όμιλοι όπως ο Ελλάκτωρ, η J&P ΑΒΑΞ, ο Λάτσης, ο Λασκαρίδης, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Ιντρακάτ, ο Archirodon, ο Μυτιληναίος, που θέλουν να συμμετέχουν στην πίτα της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική, κάθονται ήδη σε αναμμένα κάρβουνα. Θα ανοίξει πόλεμο με τους μεγαλοκατασκευαστές η νέα περιφερειάρχης Αττικής κ. Δούρου; ΜΑΖΙΚΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΜΙΚΡΟΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ Χ.Α. Ρεκόρ στην απενεργοποίηση μερίδων σημειώθηκε τον Σεπτέμβριο, καθώς αυτές ανήλθαν στις 115.265, στα υψηλότερα επίπεδα από τον Απρίλιο του 2011. Πάντως, ο Σεπτέμβριος ήταν ο 23ος συνεχόμενος μήνας κατά τον οποίο οι εισροές κεφαλαίων από ξένους επενδυτές στην ελληνική αγορά υπερέβησαν τις εκροές: οι ξένοι επενδυτές στο σύνολό τους παρουσίασαν εισροές της τάξης των 104,82 εκατ. και οι έλληνες επενδυτές εμφανίστηκαν πωλητές, με εκροές κεφαλαίων ύψους 104,06 εκατ. Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στην κεφαλαιοποίηση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου στο τέλος του μήνα –συνυπολογίζοντας τη συμμετοχή του ΤΧΣ– ανήλθε στο 44,0%, από 43,9% που είχε διαμορφωθεί στο τέλος του Αυγούστου, ενώ χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ το ποσοστό αυτό διαμορφώθηκε στο 60,9%, έναντι 61,0%. ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: Η ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΛΑΡΙΟ Δικαιώθηκε τελικά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η Αλουμίνιον της Ελλάδος, προσβάλλοντας την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί κρατικής ενίσχυσης στη βάση των τιμολογίων που είχαν συμφωνηθεί με τη ΔΕΗ. Η απόφαση του ΕΔ καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία είχε υποστηρίξει ότι υπήρξε κρατική ενίσχυση με τη μορφή των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ προς την Αλουμίνιον της Ελλάδος.

☛

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΣΤΟ Χ.Α. ΑΝΗΛΘΕ ΣΤΟ 44%, ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΤΧΣ, ΑΠΟ 43,9% ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Με δεδομένο το ότι ο Όμιλος Μυτιληναίου είχε προκαταβάλει 21,3 εκατ. ευρώ (17,4 εκατ. κεφάλαιο και τόκοι), το ποσό αυτό θα επιστραφεί στην Αλουμίνιον της Ελλάδος ως έκτακτο έσοδο από αντιστροφή πρόβλεψης. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επηρεάσει θετικά την κερδοφορία, αλλά και την αποτίμηση συνολικά του Ομίλου Μυτιληναίου. Τα 21,3 εκατ. που θα ανακτήσει ο όμιλος Μυτιληναίου θα προστεθούν στις υψηλές αποδόσεις της Αλουμίνιον της Ελλάδος. Η δε αξία του αλουμινίου φθάνει τα 1.940-1.980 δολ. ανά τόνο, ενισχύοντας την κερδοφορία της Αλουμίνιον της Ελλάδος, θυγατρικής του ομίλου Μυτιληναίου. Η άνοδος της τιμής του αλουμινίου διαπραγματεύεται πάνω από τα 2.050 δολ. ανά τόνο. Η άνοδος των τιμών αλουμινίου ενισχύει την κερδοφορία και του Μυτιληναίου. Η πτώση μάλιστα του ευρώ έναντι του δολαρίου ευνοεί την Αλουμίνιον της Ελλάδος, καθώς ως γνωστόν στις διεθνείς αγορές η αξία του μετάλλου αποτιμάται σε δολάρια. Επιπλέον, η Alpha Finance αναβαθμίζει κατά 70% τις προβλέψεις για τα κέρδη ανά μετοχή (EPS) του ομίλου. ΕΛΛΑΚΤΩΡ: ΜΕ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η S&P βαθμολόγησε την πιστοληπτική αξιολόγηση της «Ελλάκτωρ» κατά μία βαθμίδα μεγαλύτερη (B+) συγκριτικά με αυτήν της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, το χαρτοφυλάκιο έργων παραχώρησης του ομίλου βρίσκεται κατά βάση στην Ελλάδα, στην οποία το οικονομικό και το ρυθμιστικό περιβάλλον δεν είναι τόσο ευνοϊκά συγκριτικά με τις εταιρείες με αντίστοιχη δραστηριότητα εκτός Ελλάδας. Η S&P αναφέρει ότι ο κυκλοφοριακός όγκος στην Αττική Οδό, έργο παραχώρησης-κλειδί για τον όμιλο, έχει υποχωρήσει κατά 37% από το peak μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα, ο οίκος επισημαίνει ότι η «Ελλάκτωρ» έχει επιτύχει να διαφοροποιήσει γεωγραφικά τη δραστηριότητά της, διαθέτοντας έργα στη Μέση Ανατολή και τις βαλκανικές χώρες, ενώ εκτιμά ότι το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων από το εξωτερικό θα ενισχυθεί περαιτέρω. Ωστόσο, κατά την S&P, η κερδοφορία της «Ελλάκτωρ» παρουσιάζει υψηλή μεταβλητότητα: το περιθώριο ebitda μειώθηκε κατά 44,5% από το peak έως σήμερα κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, εξαιτίας της «ευαισθησίας» των εσόδων από παραχωρήσεις και κατασκευές. Ο οίκος προβλέπει επίσης διψήφια άνοδο των εσόδων από κατασκευές, λόγω της επανεκκίνησης των μεγάλων έργων, και σταθεροποίηση των περιθωρίων λειτουργικής κερδοφορίας. Χ ΧΡΗΜΑ 13

ΣΧΟΛΙΑ

Ο ΡΟΥΒΑΣ, Ο ΜΠΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ Ο… ΤΣΩΡΤΣΙΛ! Διαβάζοντας τον τίτλο της συνέντευξης «Aίμα και δάκρυα να υποσχεθεί ο Αλέξης και όχι παροχές», του πολυδιαφημιζόμενου οικονομολόγου κ. Γιάννη Βαρουφάκη –σύμβουλου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και παλαιότερα του ΓΑΠ– στο «Πρώτο Θέμα», ξαφνιάστηκα και αναρωτήθηκα αν έγινε και αυτός ένας συστημικός οικονομολόγος. Αλλά ο γνωστός, από τις συνεχείς εμφανίσεις του στην ελληνική tv, οικονομολόγος, άλλα εννοούσε. Ζητά

από τον Αλέξη Τσίπρα να το «παίξει Τσώρτσιλ». Να υποσχεθεί στον ελληνικό λαό «αίμα και δάκρυα» –όπως υποσχέθηκε ο ιστορικός ηγέτης Ουίνστον Τσώρτσιλ στους Βρετανούς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο– όταν μπει στο αεροπλάνο της επιστροφής, αφού καταρρεύσει η διαπραγμάτευση με τους δανειστές, και αφού πρώτα τους πει πως ό,τι έχει συμφωνηθεί παύει πλέον να ισχύει.

Κυρία Δούρου, είναι προοδευτικό να υπερασπίζεστε και τους παράνομους υπαλλήλους; Η Αριστερά από το 1974 και μετά ήταν δύναμη προοδευτική, δύναμη που σε όλο το φάσμα της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτιστικής ζωής έκανε προτάσεις ανατρεπτικές, σύγχρονες, προτάσεις που άνοιγαν παράθυρο στο μέλλον. Φεύγουν οι Αλβανοί. Το Ινστιτούτο Στατιστικής της Αλβανίας ανακοίνωσε ότι το χρονικό διάστημα 2009-2013 επέστρεψαν στη χώρα 133.544 μετανάστεςκυρίως από την Ελλάδα και την Ιταλία. Σύμφωνα με το INSTAT, το 70,8% των μεταναστών επέστρεψαν από την Ελλάδα. Άντε να δούμε ποιος θα κάνει τώρα στην Ελλάδα τις δουλειές… Απίστευτα πράγματα στον ΕΟΠΥΥ. Χρεώσεις για τοκετούς σε άνδρες! Ανδρολογικές θεραπείες σε γυναίκες! Αυτά στοίχησαν γύρω στα 5 εκατ. ευρώ. Ελληνίδες σε απόγνωση πουλάνε τα μεταχειρισμένα νυφικά τους στη «Χρυσή Ευκαιρία», προκειμένου να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Η ιστοσελίδα αγγελιών «Χρυσή Ευκαιρία» έχει ξεχωριστή κατηγορία με μεταχειρισμένα νυφικά και ήδη απαριθμεί περισσότερες από 10 σελίδες με τουλάχιστον 200 νυφικά προς πώληση, πολλά από τα οποία είναι μεγάλων σχεδιαστών και πωλούνται σε πολύ χαμηλές τιμές. Το 1517 είναι το τηλέφωνο στο οποίο Ελληνίδες και Έλληνες «καρφώνουν» στο ΣΔΟΕ συγγενείς και φίλους. Στην ειδική τηλεφωνική γραμμή για φορολογικές καταγγελίες 1517, το 2010 οι κλήσεις έφτασαν τις 19.000 και φέτος η γραμμή δέχεται 200 τηλεφωνήματα την ημέρα. Κάτι που σημαίνει ότι σε

14 Οκτώβριος 2014

Ο κ. Βαρουφάκης (για μερικούς συναδέλφους του «Μπαρουφάκης») που βλέπει τον Τσίπρα σαν Τσώρτσιλ (άραγε βλέπει τον εαυτό του σαν Κέινς;), αν η Ελλάδα θα καίγεται θα είναι στην Αμέρικα και θα γράφει βαθυστόχαστες αναλύσεις.

Υ.Γ.: «Αίμα, δάκρυα και ιδρώτας» είναι και ο τίτλος τραγουδιού του Σάκη Ρουβά, αλλά αυτό παραπέμπει σε ερωτικές καταστάσεις.

έναν χρόνο θα την έχουν καλέσει 70.000 άνθρωποι. Έλληνες, και κυρίως Ελληνίδες, καρφώνουν για λόγους εκδίκησης. Οι 6 στους 10 από εκείνους που τηλεφωνούν κάνουν καταγγελία για συζύγους, πεθερές, κουμπάρους ή αδέρφια που θέλουν να εκδικηθούν, με τη βοήθεια του ΣΔΟΕ. Περίοπτη θέση ανάμεσα στους καταγγέλλοντες έχουν και οι απατημένες ή απλά πρώην σύζυγοι. Λευκοί γάμοι με άνεργες Ελληνίδες-νύφες για λαθρομετανάστες! Κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος θησαυρίζουν εκμεταλλευόμενα την ανάγκη μεταναστών που έχουν μπει στην Ελλάδα παράνομα και θέλουν να αποκτήσουν άδεια παραμονής, αλλά και άνεργων ή άπορων Ελληνίδων, οι οποίες δέχονται για 5.000 έως 7.000 ευρώ να «ντυθούν νύφες», προκειμένου να δώσουν στους αλλοδαπούς τη δυνατότητα να αποκτήσουν πράσινα κάρτα. Πολιτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον το ντέρμπι του καμπιονάτο ανάμεσα στη Γιουβέντους και τη Ρόμα, που ανέδειξε νικήτρια τη Γιουβέντους με 3-2, αλλά η Ρόμα έχει κινήσει γη και ουρανό κατά των αποφάσεων του διαιτητή Τζανλούκα Ρόκι. O βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Μάρκο Μίκολι κατέθεσε ερώτηση προς τον υπουργό Οικονομίας και έκανε καταγγελία στην Consob (Εθνική Επιτροπή για τις Επιχειρήσεις και το Χρηματιστήριο). Ρόμα και Γιουβέντους είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες, κατά συνέπεια τα διαιτητικά λάθη επηρεάζουν την απόδοση της τιμής της μετοχής! Φανταστείτε τι θα γινόταν στην Ελλάδα, εάν οι ΠΑΕ είχαν μπει στο Χ.Α. όπως είχε εξεταστεί την περίοδο των «παχέων αγελάδων», αλλά ευτυχώς δεν μπήκαν.

ΣΧΟ

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ: της ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: T H E A S I S E X P O τηλ.: 210 6916125 www.outdoorexpo.gr

Χ παρουσίαση

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΣΤΥΜΦΑΛΙΑΣ Σε κοινό άξονα δράσης με την ΕΕ, που αφορά τον πολιτισμό και το περιβάλλον, κινείται το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς. Το Ίδρυμα διοργάνωσε πρόσφατα τη Διεθνή Συνάντηση με θέμα «Πολιτιστικά Τοπία σε περιοχές Natura 2000: προς μια νέα πολιτική ολοκληρωμένης διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς».

ύμφωνα με την Πρόεδρο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, κ. Σοφία Στάικου, «σε όλους μας αναλογεί ένα κομμάτι προσφοράς στον δημόσιο χώρο και ένα κομμάτι ευθύνης για το μέλλον. Για το σύστημα αξιών και την ποιότητα ζωής που θα κληροδοτήσουμε στις νεότερες γενιές. Ο πολιτισμός είναι η δύναμη που οργανώνει και προάγει ανθρώπινες συμπεριφορές. Κινητοποιεί για καλύτερα ατομικά και συλλογικά επιτεύγματα. Δεν είναι μόνο μέρος της εξέλιξης ο πολιτισμός. Κινεί τον τροχό της εξέλιξης, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε όλοι. Και αυτή η πραγματικότητα δεν είναι ανεπηρέαστη από το φυσικό περιβάλλον, το οποίο αντανακλά και συμπληρώνει την εξέλιξη. Γιατί το φυσικό περιβάλλον είναι ο χώρος που καλλιεργεί την αυτογνωσία και το μέτρο, που οριοθετεί αλλά και υποστηρίζει την ανάπτυξη της οικονομικής και κοινωνικής μας δράσης».

ΠΟΛΙΤΙΣΜOΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ Αποτέλεσμα αυτής της Διεθνούς Συνάντησης, που πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ήταν η Διακήρυξη της Στυμφαλίας, που θα συνδεθεί με την πρωτοβουλία της ιταλικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένω-

16 Οκτώβριος 2014

σης με θέμα «Φύση και Πολιτισμός» αλλά και με το Διεθνές Συνέδριο του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM), με θέμα «Μουσεία και Πολιτιστικά Τοπία». Η Συνάντηση, που διεξήχθη στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης και στο Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία, στόχευε στην ανάδειξη της σημασίας των πολιτιστικών τοπίων, την τεκμηρίωση της διττής –πολιτιστικής και περιβαλλοντικής– ταυτότητάς τους καθώς και στον καθορισμό προτεραιοτήτων και κατευθυντηρίων γραμμών για την ολοκληρωμένη διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Όπως επισημαίνει η κ. Στάικου, «η διοργάνωση της Διεθνούς Συνάντησης έχει διπλή σημασία. Αποτυπώνει από τη μία το “κλείσιμο” μίας συναρπαστικής δεκαετίας, στην οποία δεν πιστέψαμε απλώς ότι ένα χρηματοπιστωτικό Ίδρυμα, η Τράπεζα Πειραιώς, πρέπει να λειτουργεί και να υποστηρίζει ένα Ίδρυμα αφοσιωμένο στον πολιτισμό, αλλά και τολμήσαμε να διαμορφώσουμε ένα νέο πρότυπο πολιτιστικής δημιουργίας, που βασίζεται στη συνέργεια του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Δοκιμάσαμε, σε συνεργασία με την Πολιτεία και κυρίως το Υπουργείο Πολιτισμού, με μεγάλη επιτυχία αυτό το πρότυπο και σήμερα λειτουργούμε επτά –σύντομα θα γίνουν εννέα– Μουσεία στην

ελληνική περιφέρεια, που φιλοξενούν πάνω από 120.000 επισκέπτες τον χρόνο. Tα Μουσεία μας διασώζουν την τοπική ιστορία, όπως αυτή συναρτάται με την αξιοποίηση των φυσικών πόρων, το λάδι, το νερό, το μάρμαρο, το μετάξι κ.ά., παρουσιάζουν ανάγλυφα την παραγωγική ιστορία του τόπου μας και λειτουργούν ως καθημερινοί χώροι πολιτιστικής δημιουργίας στις πόλεις που φιλοξενούνται».

ΕΠOΜΕΝΟΙ ΣΤOΧΟΙ Επόμενος στόχος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς είναι η κατάρτιση ενός πρώτου καταλόγου πολιτιστικών τοπίων σε περιοχές Natura 2000, στην Ελλάδα. Ειδικότερα, οι μελέτες αξιολόγησης, τα σχέδια διαχείρισης και τα προγράμματα επικοινωνίας για τα πολιτιστικά τοπία σε περιοχές Natura 2000 μπορούν να αποτελέσουν πι-

λοτικά έργα στο πλαίσιο των προγραμμάτων Horizon 2020 και LIFE. Σύμφωνα με την κ. Στάικου, «η διοργάνωση της Διεθνούς Συνάντησης έχει και μία δεύτερη σημασία. Σηματοδοτεί ένα νέο κύκλο για το Ίδρυμα, μία νέα συναρπαστική διαδρομή, την οποία θα διανύσουμε με περισσότερη εμπειρία και με ακόμη περισσότερη διάθεση για προσφορά. Πιστεύω, πραγματικά, ότι αυτός είναι ο ρόλος ενός μοντέρνου Ιδρύματος. Να διεκδικεί τη νέα γνώση, να καινοτομεί, να αξιοποιεί την τεχνολογία, αλλά κυρίως να προωθεί το κοινό καλό, να συνομιλεί με την κοινωνία, να συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή. Αυτό προσπαθήσαμε και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στο Πολιτιστικό Ίδρυμα, πάντα με την πολύτιμη αρωγή της Τράπεζας Πειραιώς, που καλύπτει κατά 100% τις λειτουργικές δαπάνες του Ιδρύματος και φυσικά και του Δικτύου Μουσείων του».

ΚΕIΜΕΝΟ ΔΙΑΚHΡΥΞΗΣ ΤΗΣ ΣΤΥΜΦΑΛIΑΣ Οι συμμετέχοντες στη Διεθνή Συνάντηση «Πολιτιστικά τοπία σε τοποθεσίες Natura 2000: προς μια νέα πολιτική για την ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς» συμφώνησαν ότι: ∼ Χρειάζεται επαρκής και αξιόπιστη πληροφόρηση για την κατάσταση των τοπίων, τις πολιτιστικές και φυσικές αξίες τους, τις διαδικασίες μετασχηματισμού, τους κινδύνους και τις πιέσεις, τις διαδικασίες ανάδρασης, καθώς και τις διασυνδέσεις μεταξύ πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. ∼ Η προστασία και διατήρηση των τοπίων, η οποία επιτρέπει συγχρόνως: α) τη συνεχιζόμενη βιώσιμη χρήση τους από τις τοπικές κοινωνίες που εξαρτώνται από αυτά και β) την κοινή και ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, θεωρείται κεντρική διαχειριστική προτεραιότητα. ∼ Προγράμματα επιμόρφωσης ως προς τις μεθόδους αξιολόγησης, τη διαχείριση και τις πρακτικές ενημέρωσης και επικοινωνίας, με στόχο την κοινή και ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και

φυσικής κληρονομιάς στο επίπεδο του τοπίου, είναι αναγκαία για την ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους. ∼ Είναι αναγκαία η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την κοινή και ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, μεταξύ των τοπικών αρχών, των χρηστών των περιοχών Natura, του ενδιαφερόμενου κοινού, των κοινωνικών και οικονομικών εταίρων και των υπεύθυνων για τη χάραξη πολιτικών. ∼ Θα πρέπει να δοθεί αυξημένη βαρύτητα στην ενσωμάτωση της πολιτιστικής κληρονομιάς στα σχέδια διαχείρισης των περιοχών Natura 2000, με αντίστοιχο εμπλουτισμό των σχετικών κατευθυντηρίων γραμμών για την κατάρτιση των σχεδίων. ∼ Η επεξεργασία μιας νέας χρηματοδοτικής γραμμής, η οποία θα συνδέει τα υπάρχοντα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ στα πεδία του περιβάλλοντος, του πολιτισμού, της εκπαίδευσης, της έρευνας και της περιφερειακής ανάπτυξης, θα προωθήσει τις αναγκαίες συνέργειες και θα επιτρέψει τη

βέλτιστη αξιοποίηση των πιστώσεων για έργα και δράσεις που θα προϋποθέτουν ή θα οδηγούν στην κοινή διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στο επίπεδο του τοπίου αλλά και ειδικότερα σε περιοχές Natura 2000. Το κείμενο Διακήρυξης της Στυμφαλίας καταλήγει στα εξής σημεία: ∼ στην ανάπτυξη ενός δικτύου ενδιαφερομένων φορέων για το θέμα της κοινής διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στο επίπεδο του τοπίου, το οποίο –μεταξύ άλλων– θα ασχοληθεί με τα πολιτιστικά τοπία σε περιοχές Natura 2000. ∼ στη συγκρότηση μιας διεθνούς Ομάδας Εργασίας για την προώθηση της προαναφερόμενης συνεργασίας, με το ΠΙΟΠ να αναλαμβάνει την υποστήριξη και προώθηση της σχετικής συνεργασίας αλλά και τον συντονισμό της Ομάδας Εργασίας. ∼ στην κοινοποίηση της παρούσας διακήρυξης μέσω του ΠΙΟΠ, σε όλους τους αρμόδιους και ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς, προκειμένου να ενημερωθούν. Χ ΧΡΗΜΑ 17

Χ συνέντευξη

ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΜΠΙΡΑΣ

2 Συνέντευξη στoν Γιώργο Καλούμενο

ΜΗΝΑΣ ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ Στην καινοτομία και την εξωστρέφεια στηρίζει τη στρατηγική της η Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Μέχρι το 2015, στόχος της εταιρείας είναι το 15% του τζίρου της να προέρχεται από την ανάπτυξη καινοτομιών και για το 2014 το 20% της παραγωγικής της δραστηριότητας να προορίζεται για εξαγωγές. Η εταιρεία απασχολεί 1.000 εργαζομένους και υλοποιεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού, με τη συμμετοχή περισσότερων από 3.000 ελλήνων παραγωγών, από 23 νομούς της χώρας. 18 Οκτώβριος 2014

ΧΡΗΜΑ_Η αγορά μπίρας έχει εμφανίσει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, κόντρα στο γενικότερο κλίμα ύφεσης της ελληνικής οικονομίας. Πώς βλέπετε την πορεία της αγοράς μπίρας μέσα στο 2014; Συνεχίζεται η ανοδική της πορεία και φέτος; ΜΗΝΑΣ ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ_Η ελληνική αγορά μπίρας τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημάδια σταθερής ανάπτυξης, με περίπου 20 ζυθοποιίες να δραστηριοποιούνται στη χώρα. Η εικόνα αυτή αποδεικνύει στην πράξη ότι η κατηγορία μας παραμένει ελκυστική και υγιής. Αν και το 2014, συνολικά, η αγορά μπίρας παρέμεινε ελαφρά πτωτική, αρχίζουμε πλέον να βλέπουμε τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης και τους καρπούς της συνεχούς μας προσπάθειας να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του έλληνα καταναλωτή, ο οποίος είναι πιο απαιτητικός από ποτέ, αναζητά την ποικιλία, τη διαφορετικότητα και την καλή σχέση ποιότητας-τιμής, θέλει να γνωρίζει περισσότερα για τις μάρκες και επιλέγει να στηρίζει την ελληνική παραγωγή. Με αυτά τα δεδομένα, στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία στραφήκαμε δυναμικά στο άνοιγμα νέων κατηγοριών, στα λανσαρίσματα καινοτόμων προϊόντων υψηλής ποιότητας, σε νέες συσκευασίες και προτάσεις –πάντα σε προσιτές τιμές– ενδυναμώνοντας το χαρτοφυλάκιό μας και τη σχέση μας με τους καταναλωτές. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι υπάρχουν ακόμα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στην αγορά μας, καθώς η κατά κεφαλήν κατανάλωση εκτιμάται στα 35 λίτρα, και είναι σχετικά χαμηλή σε σύγκριση με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο που κυμαίνεται στα 70 λίτρα. Με τη στρατηγική μας για το μέλλον, στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που δημιουργούνται και να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της κουλτούρας μπίρας στην Ελλάδα.

Χ_Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία είναι μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά εδώ και περίπου μισό αιώνα, απασχολεί χιλιάδες εργαζομένους και διατηρεί την παραγωγή της εντός συνόρων. Δώστε μας μερικά στοιχεία της συνεισφοράς της εταιρείας στην ελληνική οικονομία. Μ.Μ._Από το 1963 μέχρι σήμερα υπηρετούμε με συνέπεια και υπευθυνότητα την επιχειρηματικότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καινοτομία, αποδεικνύοντας με τις πράξεις μας ότι η ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας αποτελεί ξεκάθαρη στρατηγική μας επιλογή. Με τη δραστηριότητά μας προσφέρουμε χιλιάδες θέσεις εργασίας, δημιουργούμε έσοδα για το κράτος και συμβάλλουμε σημαντικά στη στήριξη των κλάδων της γεωργίας, της βιομηχανίας, του εμπορίου και των υπηρεσιών. Διατηρούμε τρεις μονάδες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, δύο ιδιόκτητα βυνοποιεία σε Πάτρα και Θεσσαλονίκη, καθώς και τη μονάδα εμφιάλωσης του φυσικού μεταλλικού νερού ΙΟΛΗ στη Λαμία. Συνολικά, απασχολούμε 1.000 εργαζόμενους, χρησιμοποιούμε ελληνικές πρώτες ύλες, συνεργαζόμαστε με χιλιάδες έλληνες προμηθευτές, στηρίζουμε τους έλληνες παραγωγούς κριθαριού και αναπτύσσουμε δυναμικά τις εξαγωγές μας. Τα αποτελέσματα της μελέτης οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου των δραστηριοτήτων μας αποδεικνύουν την έμπρακτη στήριξή μας στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι για κάθε 1 ευρώ προστιθέμενης αξίας στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία προστίθενται 7 ευρώ στην ελληνική οικονομία, ενώ το 90% της αξίας των προϊόντων μας παραμένει στην ελληνική οικονομία. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι κάθε θέση εργασίας στην εταιρεία μας υποστηρίζει έμμεσα 28 θέσεις στην ευρύτερη οικονομία, ανεβάζοντας τη συνολική συμβολή της

εταιρείας μας στην απασχόληση στην Ελλάδα στις 28.000 θέσεις εργασίας. Επίσης, μόνο την εξαετία 2007-2013, περισσότερο από 1,1 δισ. ευρώ ήταν η συνεισφορά μας στον κρατικό προϋπολογισμό, υπό τη μορφή φόρων, τελών και εισφορών. Παράλληλα, με περισσότερα από 40 χρόνια παρουσίας στις διεθνείς αγορές, επενδύουμε στην εξωστρέφεια, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, στην αύξηση της απορρόφησης ελληνικών πρώτων υλών και στην ενίσχυση της οικονομίας μέσω της εισροής συναλλάγματος. Ενδεικτικά, το 2013 ο όγκος των εξαγωγών σημείωσε άνοδο 8,4% σε σχέση με το 2012, ενώ στόχος μας για το 2014 είναι το 20% της παραγωγικής μας δραστηριότητας να προορίζεται για εξαγωγές. Ακόμα, στηρίζουμε έμπρακτα και δίνουμε διέξοδο και προοπτική στην ελληνική αγροτική και τοπική οικονομία. Υλοποιούμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού, που ξεκίνησε το 2008 και με βάση τα αποτελέσματα θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες πρωτοβουλίες της εταιρείας μας: η συνολική ποσότητα κριθαριού που έχει φτάσει στα ποτήρια των καταναλωτών ξεπερνά τους 190.000 τόνους, ενώ έχουν δημιουργηθεί 830 θέσεις εργασίας στον αγροτικό τομέα και προστιθέμενη αξία που ξεπερνά τα 20 εκατ. ευρώ. Σήμερα, συμμετέχουν στο πρόγραμμα περισσότεροι από 3.000 έλληνες παραγωγοί από 23 νομούς της χώρας και οι καλλιέργειες στις οποίες παράγεται το κριθάρι υπολογίζονται σε περίπου 240.000 στρέμματα. Υπηρετώντας μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης στην Ελλάδα, συνεχίζουμε την πολιτική μας, διατηρώντας σταθερό το επενδυτικό μας πλάνο ύψους 19 εκατ. ευρώ για το 2014, ενώ για την επόμενη διετία προγραμματίζουμε επενδύσεις ύψους 38,4 εκατ. ευρώ. Δέσμευσή μας είναι να συνεχίσουμε να δημιουργούμε προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία και να στηρίζουμε τη χώρα μας με όποιον τρόπο μπορούμε στα χρόνια που έρχονται. Χ_Το τελευταίο διάστημα έχετε λανσάρει στην αγορά πολλά νέα προϊόντα. Ποια είναι αυτά; Είναι στα άμεσα σχέδιά σας το λανσάρισμα και άλλων προϊόντων; Μ.Μ._Η καινοτομία αποτελεί αναπόσπαστο πυλώνα της στρατηγικής μας για το μέλλον. Επενδύουμε συστηματικά στη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου μας, με στόχο την προσφορά καινούργιων ποιοτικών προϊόντων που δίνουν περισσότερες επιλογές, δημιουρ-

γούν νέες γευστικές εμπειρίες στον καταναλωτή και εισάγουν νέες περιστάσεις κατανάλωσης. Μέχρι το 2015, στόχος μας είναι το 15% του τζίρου μας να προέρχεται από την ανάπτυξη καινοτομιών. Υλοποιώντας την παραπάνω στρατηγική κατεύθυνση, από το 2013 εμπλουτίσαμε το χαρτοφυλάκιό μας με 8 νέα προϊόντα και συσκευασίες: την Amstel free, με 0,0% αλκοόλ για απόλαυση χωρίς περιορισμούς, την Affligem, βελγική μοναστηριακή μπίρα με ιστορία 1.000 χρόνων, σε δύο τύπους (ξανθιά και βαθυκόκκινη), την Amstel Radler, μπίρα που συνδυάζει τη μοναδική γεύση της Amstel με τη δροσιά του χυμού λεμονιού και με 2% αλκοόλ, τη νέα φιάλη Heineken των 25 cl, απαντώντας στην τάση για κατανάλωση στο σπίτι, και την ανανεωμένη πρόταση της Amstel Bock, αποδεικνύοντας ότι η μπίρα δεν έχει εποχή. Επιπλέον, διευρύναμε την οικογένεια της μπίρας ΑΛΦΑ, λανσάροντας δύο νέα προϊόντα για όσους την αγαπούν: την ΑΛΦΑ Strong, την πρώτη επώνυμη ελληνική lager μπίρα με 7% αλκοόλ, για τους καταναλωτές που αναζητούν μια δυνατή γευστική εμπειρία, αλλά και την καινούργια ΑΛΦΑ Weiss, την ελληνική σταρένια και αφιλτράριστη μπίρα, η οποία βρίσκεται στην αγορά από τις αρχές καλοκαιριού. Έτσι, σήμερα παράγουμε στην Ελλάδα 12 μάρκες μπίρας, ενώ το χαρτοφυλάκιό μας περιλαμβάνει συνολικά 27 προϊόντα. Προχωρώντας ακόμα πιο δυναμικά, εστιάζουμε στην ανάπτυξη μιας νέας γενιάς προϊόντων, με μηδενική ή χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτόν και στην ανάπτυξη του κλάδου μας γενικότερα. Στην κατεύθυνση αυτή, δημιουργήσαμε Κέντρο Καινοτομίας στις εγκαταστάσεις μας στην Αθήνα και κατασκευάζουμε Μονάδα Μικροζυθοποιίας, όπου θα αναπτύσσονται νέες συνταγές και πρωτοποριακές τεχνικές ζυθοποίησης για καινοτόμα προϊόντα και συσκευασίες. Σύντομα θα μπορέσουμε να σας πούμε περισσότερα για το νέο αυτό εγχείρημα, που μας γεμίζει ενθουσιασμό. Χ_Σημαντικό κομμάτι της δραστηριότητας leader επιχειρήσεων όπως είναι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία έχει να κάνει με την ΕΚΕ, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εταιρική διακυβέρνηση. Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις στην εταιρεία που σχετίζονται με τους παραπάνω τομείς; Μ.Μ._Πεποίθησή μας παραμένει ότι μέρος του ρόλου των επιχειρήσεων που ηγούνται

του κλάδου τους είναι να δίνουν το παράδειγμα της υπευθυνότητας και της κοινωνικής συνεισφοράς, εντάσσοντάς τες στην κουλτούρα τους. Σε ό,τι μας αφορά, ως Αθηναϊκή Ζυθοποιία, αντιμετωπίζουμε την εταιρική κοινωνική ευθύνη, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εταιρική διακυβέρνηση στο πλαίσιο μιας συνολικής στρατηγικής ανάπτυξης για το μέλλον. Οδηγοί μας σε αυτόν τον σχεδιασμό είναι οι απόψεις, οι ανάγκες και οι προσδοκίες των συμμετόχων μας: εργαζομένων, προμηθευτών, πελατών, ΜΚΟ, επιστημονικών φορέων, μετόχων και φυσικά των χιλιάδων καταναλωτών μας. Μέσα από τον οργανωμένο διάλογο μαζί τους, μέριμνά μας είναι να αναπτύσσουμε δράσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους και δημιουργούν όφελος για όλους. Η σκληρή και μεθοδική αυτή προσπάθεια επιβραβεύτηκε πρόσφατα μέσα από τη διαμαντένια διάκρισή μας στον Εθνικό Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης, μια διάκριση την οποία είμαστε η πρώτη εταιρεία που κατακτά στην Ελλάδα. Με την ίδια φιλοσοφία, διατηρούμε τους κεντρικούς πυλώνες των δράσεών μας και παράλληλα δίνουμε ακόμα μεγαλύτερο βάρος σε κατευθύνσεις που μας υποδεικνύουν οι ίδιοι οι κοινωνικοί μας εταίροι, όπως η παροχή τεχνογνωσίας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων «εφοδιΑΖουμε» –που ξεκινήσαμε φέτος– και περιλαμβάνει στοχευμένες δράσεις προς ομάδες κοινού όπως οι νέοι, οι παραγωγοί κριθαριού, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες αλλά και οι πελάτες μας, με σκοπό την παροχή γνώσεων και νέων εργαλείων που δημιουργούν καλύτερες προϋποθέσεις ανάπτυξης για όλους. Κεντρικό μας μέλημα, διαχρονικά, παραμένει η έμπρακτη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας, η ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, η περαιτέρω ανάπτυξη του εθελοντισμού των εργαζομένων μας, αλλά και οι ουσιαστικές και γόνιμες συνεργασίες με ΜΚΟ και φορείς. Έτσι, συνεχίζουμε να προωθούμε την υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ, να βελτιώνουμε τις περιβαλλοντικές μας επιδόσεις, να επιβραβεύουμε και να στηρίζουμε τους εργαζομένους μας. Δέσμευσή μας είναι να συνεχίσουμε να αποτελούμε πρότυπο στην υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, θέτοντας τον πήχη κάθε χρόνο ακόμα πιο ψηλά, ανταποδίδοντας στην κοινωνία και στους καταναλωτές την εμπιστοσύνη που μας δείχνουν τόσα χρόνια, επιλέγοντας τις μπίρες μας. Χ ΧΡΗΜΑ 19

~ αφιέρωμα

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Η ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ

Προκειμένου η εγχώρια βιομηχανία τροφίμων και ποτών να αποτελέσει το εφαλτήριο μιας αναπτυξιακής τροχιάς, είναι σημαντικό να στραφεί με σθένος και επιμονή στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας, δίνοντας έμφαση στην ελληνική ποιότητα, την ταυτότητα του προϊόντος, αλλά και την οργανωμένη προώθηση του ελληνικού brand name. 20 Οκτώβριος 2014

βιομηχανία τροφίμων και ποτών διατηρεί θεμελιώδη ρόλο για την ελληνική οικονομία και την ελληνική μεταποιητική βιομηχανία εν γένει και διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να παραμείνει βασικός μοχλός ανάπτυξης της χώρας, ακόμη και σε αυτήν την ιδιαίτερα δύσκολη υφεσιακή περίοδο που διανύουμε. Στο πλαίσιο της αναζήτησης τρόπων βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων τροφίμων, είναι ιδιαίτερα σημαντική η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, των χαρακτηριστικών και προσόντων που ενσωματώνει, των γνώσεων, της εμπειρίας, των δεξιοτήτων, του αντικειμένου και του βαθμού εξειδίκευσης. Σε κάποιους τομείς ειδικότερα, ο κλάδος πρωταγωνιστεί σε παγκόσμιο επίπεδο: στη φέτα η Ελλάδα κατέχει το 28% της παγκόσμιας αγοράς, ενώ σε τομείς όπως τα φρούτα & λαχανικά, το λάδι, τις ιχθυοκαλλιέργειες, η χώρα ακόμα και στις σημερινές συνθήκες βρίσκεται ανάμεσα στους 10 μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο! Προκειμένου όμως η εγχώρια βιομηχανία τροφίμων και ποτών να αποτελέσει το εφαλτήριο μιας αναπτυξιακής τροχιάς, είναι εξίσου σημαντικό να στραφεί με μεγαλύτερο σθένος και επιμονή προς την κατεύθυνση της εξωστρέφειας και των εξαγωγών, δίνοντας έμφαση στην ελληνική ποιότητα, την ταυτότητα του προϊόντος, αλλά και την οργανωμένη προώθηση του ελληνικού brand name τροφίμων. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται εντονότερος συντονισμός και στενότερη συνεργασία των εκπροσώπων του κλάδου, ώστε να αναπτυχθούν οι συνέργειες εκείνες που θα βελτιώσουν την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας για μια αποτελεσματική προβολή των ελληνικών προϊόντων και θα διασφαλίσουν την επιλογή της σωστής στρατηγικής και τη σταθερότητα υλοποίησης του μακροχρόνιου σχεδιασμού της. Αυτή η προσπάθεια υλοποιείται σήμερα ως έναν βαθμό και έχουν αρχίσει να γίνονται σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η δημιουργία προστιθέμενης αξίας, αλλά και η ενίσχυση της εξωστρέφειας του κλάδου, επαφίενται ως εκ τούτου στην προώθηση και προβολή του ελληνικού προϊόντος, μέσα και από τα κατάλληλα σχεδιασμένα δίκτυα διανομής των εγχωρίως παραγόμενων προϊόντων, που στηρίζονται στην ποιότητα, τη διαφοροποίηση και την προώθηση του προτύπου της ελληνικής/μεσογειακής κουζίνας και του μεσογειακού προτύπου διατροφής, τόσο εγχωρίως όσο και στο εξωτερικό. Η σύνδεση δε με τον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών στα εστιατόρια, τα ξενοδοχεία και εν γένει στον τουρισμό, η συνέργεια με άλλα λόγια του πρώτου και του τρίτου πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, αποτελεί ένα επιπλέον μέσο για την ανάδειξη των ελληνικών προϊόντων, δημιουργώντας και αυτό σημαντική προστιθέμενη αξία, αλλά και εξαγωγική και αναπτυξιακή δυναμική στο φάσμα της παραγωγής τροφίμων. Στο πλαίσιο της αναζήτησης τρόπων βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων τροφίμων, είναι ιδιαίτερα σημαντική η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, των χαρακτηριστικών και προσόντων που ενσωματώνει, των γνώσεων, της εμπειρίας, των δεξιοτήτων, του αντικειμένου και του βαθμού εξειδίκευσης. Η δυναμική τού ανθρώπινου κεφαλαίου και η εξει-

δίκευση της απασχόλησης σε όλα τα στάδια της αλυσίδας τροφίμων περιλαμβάνει μια ευρύτατη γκάμα ειδικοτήτων και αντικειμένων απασχόλησης, που εκτείνεται από τον σπόρο, την καλλιέργεια και την αγροτική παραγωγή, τη μεταποίηση των πρώτων υλών, την κατασκευή και χρήση ειδικών μηχανημάτων για τον τομέα, τις μεταφορές, το εμπόριο και τη διάθεση των προϊόντων στον τελικό καταναλωτή, μέχρι τις υπηρεσίες στα εστιατόρια, το διαμετακομιστικό εμπόριο και τα logistics, τη χρηματοοικονομική διαχείριση, το μάρκετινγκ, αλλά και ζητήματα ασφάλισης, κανονισμών και νομοθεσίας τροφίμων. Οι νέες τεχνολογίες, η καινοτομική δραστηριότητα, τα προϊόντα έρευνας και ανάπτυξης ήδη οδηγούν καθοριστικά τις εξελίξεις σε όλα τα στάδια παραγωγής και διάθεσης σε πολλές χώρες στον χώρο των τροφίμων. ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Όπως προκύπτει και από τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, ο κλάδος έχει παραγωγή αξίας 16,456 δισ. ευρώ (σε σύνολο 59,4 όλης της μεταποίησης-ποσοστό 27,6%). Είχε την πρώτη θέση στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας 5,9 δισ. ευρώ (σε σύνολο 16,8 όλης της μεταποίησης-ποσοστό 35%) και καλύπτει το 22% των συνολικών εξαγωγών της χώρας (δεν περιλαμβάνονται τα πετρελαιοειδή), ενώ το εμπορικό ισοζύγιο βελτιώνεται με γοργούς ρυθμούς (από το 52% στο 78%). Επίσης καλύπτει το 1/5 του συνόλου των επιχειρήσεων της μεταποίησης και είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της, αφού σε αυτήν απασχολείται περίπου το 1/4 του συνόλου των απασχολουμένων στην παραγωγή. Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών έχει μεγαλύτερη συμβολή στον τομέα της μεταποίησης σε σύγκριση με την ΕΕ-27, λόγω αφενός της υπανάπτυξης των άλλων κλάδων του εγχώριου τομέα της μεταποίησης (μεταφορικά μέσα, χημικά, μηχανήματα κ.λπ.) και αφετέρου της εγχώριας δυναμικής του, την οποία εν πολλοίς αντλεί και από τη σύνδεσή του με την εστίαση και τον τουρισμό. Τέλος, δείχνει μεγαλύτερες αντοχές στην οικονομική κρίση. Οι βασικοί λόγοι που ο κλάδος αυτός μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη και να αποτελέσει την ατμομηχανή της ανάπτυξης είναι οι εξής: 1. Ο κλάδος της βιομηχανίας τροφίμων αποτελείται από 16.695 επιχειρήσεις (αποτελούν το 33,5% του συνόλου των επιχειρήσεων στη βιομηχανία) και απασχολεί περίπου 110.000 άτομα (το 25% του συνόλου της μεταποίησης, που διατηρήθηκαν παρά τη βαθιά οικονομική ύφεση). Υπάρχουν πολλές μικρές επιχειρήσεις (το 95% του συνόλου με κάτω από 10 άτομα) που σε περίοδο κρίσης δείχνουν μεγαλύτερη αντοχή και ευελιξία από άλλους κλάδους της οικονομίας. Υπάρχει επομένως μεγάλη εμπειρία επιχειρηματικότητας. Υπάρχουν επίσης και νέες μορφές που έχουν μεγάλο κοινωνικό ενδιαφέρον και αξίζει να προσεχθούν και να αναπτυχθούν, όπως οι κοινωνικές επιχειρήσεις και οι συνεταιρισμοί. Ο κλάδος συνιστά τη δυνατότητα άμεσης διεξόδου απασχόλησης στο μεγάλο κύμα των ανέργων. ΧΡΗΜΑ 21

Χ αφιέρωμα ~ Bιομηχανία τροφίμων και ποτών 2. Ο κλάδος είναι ισχυρά εξαγωγικός (15% του συνόλου), με πλούσια εμπειρία, ιδιαίτερα σε κάποιους υποκλάδους, όπως φρούτα & λαχανικά (οι εξαγωγές τους αποτελούν το 6% των συνολικών μεταποιητικών εξαγωγών), έλαια, προϊόντα γάλακτος και τυριά, είδη κρέατος. Σε κάποιους τομείς ειδικότερα, ο κλάδος πρωταγωνιστεί σε παγκόσμιο επίπεδο: στη φέτα η Ελλάδα κατέχει το 28% της παγκόσμιας αγοράς, ενώ σε τομείς όπως τα φρούτα & λαχανικά, το λάδι, οι ιχθυοκαλλιέργειες η χώρα ακόμα και στις σημερινές συνθήκες βρίσκεται ανάμεσα στους 10 μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο! 3. Οι κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες ευνοούν την παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων. Ταυτόχρονα, παράγουμε διαφοροποιημένα προϊόντα με ιδιαίτερα και συχνά μοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, που συχνά έχουν και υψηλή θρεπτική αξία. 4. Η παγκόσμια αναγνώριση της μεσογειακής διατροφής, σε συνδυασμό με την έλξη που ασκούν στον καταναλωτή διεθνώς –αλλά και στην Ελλάδα– τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, ευνοούν ιδιαίτερα τις παραγωγικές και εξαγωγικές δραστηριότητες του κλάδου των τροφίμων και ποτών. 5. Πέρα από την κάλυψη των διατροφικών αναγκών του πληθυσμού –που είναι στόχος στρατηγικής σημασίας– υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου, λόγω συνεργειών με τον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών της εστίασης, τα ξενοδοχεία και εν γένει με τον τουρισμό. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Παράλληλα, μια σειρά άλλων παραγόντων ευνοούν αντικειμενικά και μπορούν να στηρίξουν την ανταγωνιστική ανάπτυξη του κλάδου. Τέτοιοι είναι: ∼ Το ισχυρό και υψηλού επιπέδου ανθρώπινο και επιστημονικό δυναμικό Το εκπαιδευτικό μας σύστημα παράγει εξειδικευμένους επιστήμονες που καλύπτουν όλο το κύκλωμα του τροφίμου, από την αγροτική παραγωγή μέχρι την εστίαση. Οι σχετικές σχολές εκπαιδεύουν περίπου 5.000 σπουδαστές τον χρόνο. ∼ Το τεχνολογικό υπόβαθρο ανταγωνιστικού επιπέδου Πέρα από τις μεγάλες βιομηχανίες που πρωτοπορούν (γιαούρτι, φρούτα κ.λπ.) ακόμα και σε περιφερειακό επίπεδο, καταγράφεται ανεκμετάλλευτο παραγωγικό δυναμικό. Στο σημείο αυτό, κεντρικής σημασίας θα είναι η δυνατότητα αξιοποίησης των άνω των 1.000 εγκαταλελειμμένων εργοστασίων τροφίμων που είναι διάσπαρτα σε όλη τη χώρα, πολλά από αυτά με πλήρη εξοπλισμό. Αποτελούν έναν εν δυνάμει πολύτιμο παραγωγικό πόρο, που μπορεί να βοηθήσει στην καθετοποίηση των τοπικών οικονομιών αν αξιοποιηθεί παραγωγικά, αλλά και στην απασχόληση τοπικού ανθρώπινου και επιστημονικού δυναμικού. ∼ Η ύπαρξη μεγάλων εκτάσεων εγκαταλελειμμένης καλλιεργήσιμης γης Με τη χρήση νέων τεχνολογιών, μεγάλο τμήμα της γης –που προ22 Οκτώβριος 2014

έκυψε από την εγκατάλειψη της αφθονίας– μπορεί να επανακτηθεί παραγωγικά και να αξιοποιηθεί στην παραγωγή διαφοροποιημένων μοναδικών προϊόντων. ∼ Η ύπαρξη τεχνογνωσίας στην παραγωγή ιδιαίτερων προϊόντων Αν και από μόνο του το γεγονός δεν συνιστά ικανή συνθήκη για την ανάπτυξη, το γεγονός πως η Ελλάδα είναι η 4η χώρα στην Ευρώπη σε τίτλους προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ αποτελεί πολύτιμο εργαλείο και εφαλτήριο για την ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, ΠΟΠ και ΠΓΕ έχουν καταγραφεί για: κρασιά (147), γαλακτοκομικά (21), φρούτα & λαχανικά (19), λάδι (27), ποτά (19), ελιές βρώσιμες (11), άλλα (3). Αναλογικά με τον πληθυσμό, είναι η πρώτη χώρα στη Ευρώπη. Όμως, στις συνολικές πωλήσεις –πλην των γαλακτοκομικών– είναι πολύ χαμηλά, π.χ. στα κρασιά είναι τρίτη σε τίτλους αλλά 8η σε πωλήσεις. Άρα, υπάρχει αντικειμενική δυνατότητα παραγωγής ποιοτικών προϊόντων. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΜΕ ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι η βιομηχανία τροφίμων είναι μια δυναμική, ανταγωνιστική και εξωστρεφής βιομηχανία, με σημαντικές επενδύσεις και επιχειρηματική δραστηριότητα. Καλύπτει έτσι τις βασικές παραμέτρους, ώστε να θέσει φιλόδοξους στόχους και να αυξήσει δυναμικά το ποσοστό συμμετοχής της στη μεταποίηση και γενικότερα στην εθνική οικονομία. Ταυτόχρονα, μια σειρά από μελέτες όπως του ΙΟΒΕ, αλλά και τελευταία της McKinsey, συμφωνούν, από μια διαφορετική σκοπιά η καθεμιά, στη διαπίστωση πως τόσο η αγροτική παραγωγή όσο και η βιομηχανία τροφίμων & ποτών αποτελούν τομείς-προτεραιότητες για την παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Ο ΚΛΑΔΟΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών συνιστά έναν από τους μεγαλύτερους τομείς της μεταποιητικής βιομηχανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τον κύκλο εργασιών, την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, τον αριθμό των επιχειρήσεων και την απασχόληση, ενώ αναδεικνύεται σταθερά ανάμεσα στους πρώτους κλάδους σε σχέση με τους άλλους σημαντικούς τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, τα χημικά, τα βιομηχανικά μηχανήματα και ο εξοπλισμός και τα μεταλλικά προϊόντα. Σε όρους πωλήσεων και απασχόλησης στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, σε επίπεδο χωρών, η Γερμανία διατηρεί σταθερά το προβάδισμα, ακολουθούμενη από τη Γαλλία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισπανία. Οι χώρες αυτές καλύπτουν συνολικά το 65-70% του κύκλου εργασιών των χωρών της ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Ο συνολικός κύκλος εργασιών της ευρωπαϊκής βιομηχανίας τροφίμων και ποτών καλύπτει το 16% της συνολικής ευρωπαϊκής παραγωγής, ενώ η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του τομέα καλύπτει περίπου το 14%, αποσπώντας έτσι το μεγαλύτερο μερίδιο σε όρους προστιθέμενης αξίας από κάθε άλλο τομέα της ευρωπαϊκής μεταποίησης. Επιπλέον, συνολικά οι ετήσιες μειώσεις σε θεμελιώδη μεγέθη των επιχειρήσεων του κλάδου στα τρόφιμα είναι λιγότερο έντονες σε σχέση με τις αντίστοιχες στο σύνολο της μεταποίησης, ακόμη και μετά την οικονομική κρίση της ευρωζώνης. Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών παραμένει ο μεγαλύτερος εργοδότης στον τομέα της μεταποίησης, καθώς απασχολεί περίπου πέντε εκατομμύρια άτομα, δηλαδή το 16% του συνόλου των εργαζομένων στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, στο 13% όλων των ευρωπαϊκών μεταποιητικών επιχειρήσεων.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ-ΚΡΕΑΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ

ΑΝΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών επηρέασε την κατανάλωση και στον τομέα των αλλαντικών, ενώ στασιμότητα σημειώθηκε στην αγορά των κρεατοσκευασμάτων. ∼ Το μέγεθος της αγοράς αλλαντικών κατέγραψε μικρή μείωση το 2013, παρουσιάζοντας ωστόσο σημαντικές αντοχές σε σχέση με άλλους κλάδους. ∼ Ο βαθμός αυτάρκειας παραμένει υψηλός στα αλλαντικά, ενώ η εισαγωγική διείσδυση εμφανίζει πτωτική τάση τελευταία. ∼ Ο ανταγωνισμός στην εξεταζόμενη αγορά οξύνεται, λόγω και της διείσδυσης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Η ελληνική αγορά των αλλαντικών & κρεατοσκευασμάτων περιλαμβάνει λίγες, μεγάλου μεγέθους, βιομηχανίες και ένα πλήθος επιχειρήσεων μικρού και μεσαίου μεγέθους, που δραστηριοποιούνται κυρίως σε τοπική κλίμακα. Εν τούτοις, ο βαθμός συγκέντρωσης στον τομέα των αλλαντικών είναι σχετικά υψηλός, καθώς οι πέντε μεγαλύτερες βιομηχανίες συγκεντρώνουν ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, όπως προκύπτει από την κλαδική μελέτη «Αλλαντικά-Κρεατοσκευάσματα», που εκπόνησε πρόσφατα η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group. Οι μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις του κλάδου διαθέτουν εδραιωμένα εμπορικά σήματα προϊόντων, ενώ παράλληλα διατηρούν εκτεταμένα δίκτυα διανομής που καλύπτουν σχεδόν το σύνολο της χώρας. Αντίθετα, οι μικρού μεγέθους επιχειρήσεις προμηθεύουν κυρίως την τοπική αγορά στην οποία εδρεύουν ή τις αγορές των γειτονικών νομών. Η διάθεση των αλλαντικών καλύπτεται σε ένα ποσοστό της τάξεως του 60% μέσω σουπερμάρκετ, σε ένα ποσοστό της τάξεως του 20% μέσω επιχειρήσεων catering, το δε υπόλοιπο μοιράζεται σε όλα τα υπόλοιπα δίκτυα διανομής. Η εγχώρια βιομηχανική παραγωγή αλλαντικών και κονσερβών κρέατος εμφάνισε σωρευτική μείωση της τάξεως του 7% την τελευταία εξαετία. Από το σύνολο των εταιρειών του κλάδου οι 9 κορυφαίες βιομηχανίες αλλαντικών συγκεντρώνουν ποσοστό της τάξης του 80% της συνολικής παραγωγής. Σχεδόν το 50% της παραγωγής αφορά λουκάνικα, σαλάμια και παρόμοια προϊόντα, ενώ αξιόλογη ανάπτυξη είχαν και τα αλλαντικά από κρέας γαλοπούλας. Παρόλα αυτά, το εμπορικό ισοζύγιο παρέμεινε ελλειμματικό την τελευταία δεκαετία. Οι εισαγωγές αλλαντικών περιορίστηκαν το 2012. Η διευθύντρια Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP Group, Σταματίνα Παντελαίου, σημειώνει σχετικά με τις εξελίξεις της συγκεκριμένης αγοράς: «Το συνολικό μέγεθος της εγχώριας αγοράς αλλαντικών κινήθηκε ελαφρά ανοδικά την περίοδο 2004-2009, ενώ την τελευταία τετραετία υπάρχει πτωτική τάση. Το 2013 η εγχώρια φαινομενική κατανάλωση υποχώρησε κατά 1,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η εισαγωγική διείσδυση ήταν της τάξης του 19-20%, ο δε βαθμός εξαγωγικής επίδοσης ήταν μόλις 5%. Η εγχώρια αγορά κρεατοσκευασμάτων παρουσιάζει σχετική στασιμότητα

την περίοδο 2011-2013, με οριακή μόνο μεταβολή. Αναφορικά με τη διάρθρωση της εγχώριας αγοράς αλλαντικών και κονσερβών κρέατος, σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από την κατηγορία «Πάριζα-Μορταδέλα» (27% περίπου), ακολουθούν στη δεύτερη θέση οι κατηγορίες «Ζαμπόν (χοιρομέρι και ωμοπλάτες)» και «Αλλαντικά πουλερικών». Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας αγοράς κρεατοσκευασμάτων εξακολουθεί να καλύπτεται από παρασκευάσματα χοιρινού και μοσχαρίσιου κρέατος και κυρίως από προϊόντα όπως σουβλάκι, γύρος και μπιφτέκι». Η διαθεσιμότητα και η ποιότητα της βασικής πρώτης ύλης (κρέας) επηρεάζει άμεσα τον κλάδο. Ο κύριος όγκος του κρέατος είναι εισαγόμενος, ενώ ορισμένες από τις μεγαλύτερες μονάδες έχουν προβεί σε στρατηγική κάθετης ολοκλήρωσης, διατηρώντας οι ίδιες κτηνοτροφικές μονάδες, με σκοπό την εκμετάλλευση οικονομιών κλίμακας. Στο πλαίσιο της μελέτης, έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση των παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συντάχθηκε ο ομαδοποιημένος ισολογισμός βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 27 παραγωγικών επιχειρήσεων, για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία ισολογισμών των χρήσεων 2011 και 2012. Όπως προκύπτει από τα δεδομένα αυτά, το σύνολο του ενεργητικού σημείωσε μικρή μείωση (1,1%), ωστόσο τα συνολικά ίδια κεφάλαια περιορίστηκαν σημαντικά, κατά 8,6%. Οι πωλήσεις των 27 επιχειρήσεων παρέμειναν στάσιμες το 2011/12, ενώ ελαφρά χαμηλότερα ήταν τα αντίστοιχα μικτά κέρδη. Το τελικό αποτέλεσμα παρέμεινε ζημιογόνο, όμως οι ζημίες περιορίστηκαν κατά 21,5%. Τα κέρδη EBITDA εμφάνισαν σημαντική βελτίωση το τελευταίο έτος. Από τις 27 επιχειρήσεις του δείγματος, οι 15 ήταν κερδοφόρες το 2012. ☛

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΑΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ. ΚΟΜΒΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΩ ΤΩΝ 1.000 ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΣΠΑΡΤΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΧΩΡΑ, ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ

ΧΡΗΜΑ 23

Χ αφιέρωμα ~ Bιομηχανία τροφίμων και ποτών

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΣΤΑΘΕΡΗ ΠΟΡΕΙΑ Οι συνολικές πωλήσεις της κατηγορίας του γάλακτος στη χώρα μας δείχνουν ότι η αγορά του, παρά την κρίση, παραμένει σχετικά σταθερή. Άλλωστε, το προϊόν είναι πρώτο στη λίστα των ειδών πρώτης ανάγκης. Πάντως, από μια προσεκτική ανάγνωση των στοιχείων πωλήσεων του γάλακτος προκύπτουν ποικίλα συμπεράσματα σχετικά με τον αναπροσανατολισμό της καταναλωτικής συμπεριφοράς ανά υποκατηγορία του προϊόντος, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Σε γενικές γραμμές, το ίδιο ισχύει στο σύνολο της αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων, αν και υπάρχουν διαφορές, ανάλογα με το είδος, που δεν εξηγούνται πάντα από την επίδραση των εισοδηματικών δυσχερειών. Υπεισέρχονται βέβαια και άλλοι παράγοντες, όπως οι νέες τάσεις σε ό,τι αφορά την υγιεινή διατροφή. Επίσης, η γήρανση του πληθυσμού και το πρόβλημα της χοληστερίνης ωθούν μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού είτε στην προτίμηση γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλά λιπαρά είτε στην αποφυγή τους. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο βούτυρο διαπιστώνεται μια συνολική πτώση της ζήτησης, καθώς πολλοί είναι αυτοί που προτιμούν να το αντικαθιστούν, όπου είναι δυνατόν, είτε με ελαιόλαδο είτε με διάφορα φυτικά λιπαρά. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το πρώτο πεντάμηνο του 2013, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2012, μειώθηκε η παραγωγή επεξεργασμέ-

νου ρευστού γάλακτος κατά 9,4%, γιαουρτιών και άλλων ειδών γάλακτος που έχουν υποστεί ζύμωση ή οξίνιση κατά 5,4% και παγωτών κατά 2,1%. Παράλληλα, αυξήθηκε η παραγωγή γάλακτος και κρέμας γάλακτος με περισσότερο από 6% λίπος και μη συμπυκνωμένων ή ζαχαρούχων κατά 1,6%, βουτύρου και άλλων γαλακτοκομικών για επάλειψη κατά 0,1% και τυροκομικών προϊόντων κατά 5,3%. Σημειώνουμε ότι οι συνολικές πωλήσεις 95 βιομηχανικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων του τομέα, οι οποίες έχουν αποκλειστικό ή βασικό αντικείμενο την παραγωγή και την τυποποίηση γάλακτος και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων, ανήλθαν το 2012 σε 1,70 δισ. ευρώ. Οι 62 από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα ήταν κερδοφόρες ή εμφάνισαν ισοσκελισμένα τελικά αποτελέσματα, με συνολικά καθαρά κέρδη 23,31 εκατ. ευρώ. Σε αντίθεση πάντως με όσα συμβαίνουν συνολικά στην αγορά και παρά τη μείωση του πληθωρισμού κατά 1,1% τον Οκτώβριο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρουσίασαν, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, μια συνολική μέση αύξηση της τιμής τους κατά 0,7% (η ΕΛΣΤΑΤ στον εν λόγω υπολογισμό περιλαμβάνει και τα αυγά). Επίσης, η Στατιστική Αρχή κατέγραψε μείωση της κατανάλωσης γιαουρτιού κατά 4,9%, τυριού κατά 4,6% και γάλακτος κατά 2,4%.

ΑΝΟΔΙΚΟ ΤΟ ΓΑΛΑ

Στα σουπερμάρκετ, στη διάρκεια του ενδεκαμήνου του 2013, η αγορά του γάλακτος κινήθηκε ανοδικά από άποψη όγκου πωλήσεων, έστω οριακά (0,6%), ενώ υπήρξε μια υποχώρηση της αξίας τους κατά 1,3%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012. Η οικονομική κρίση έφερε μια μικρή κάμψη, τόσο σε όγκο (0,5%) όσο και σε αξία (1,0%) πωλήσεων, στο παστεριωμένο γάλα και στο υψηλής παστερίωσης. Αξιοσημείωτη και ταυτόχρονα ενδεικτική της εποχής που ζούμε είναι η αύξηση κατά 3% του όγκου πωλήσεων του γάλακτος τύπου εβαπορέ, αν και συνοδεύτηκε από πτώση της αξίας των πωλήσεών του κατά 2,4%. Αν αυτό συνδυαστεί με την ακόμα μεγαλύτερη αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 5,3% του γάλακτος μακράς διαρκείας (η αύξηση της 24 Οκτώβριος 2014

αγοράς του σε αξία ήταν οριακή, 0,1%), είναι φανερή η στροφή της ζήτησης στα γάλατα μεγάλης διάρκειας, που πίνονται μέχρι την τελευταία γουλιά, χωρίς να τίθεται ζήτημα απόρριψης εξαιτίας της συμπλήρωσης του σύντομου κύκλου ζωής του προϊόντος. Πάντως, η άνοδος της κατανάλωσης γάλακτος εβαπορέ συνδέεται και με την ενίσχυση των τάσεων υπέρ τής κατ’ οίκον μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής. Πάντως, το πνεύμα λιτότητας, που ωθεί πολλούς καταναλωτές στην επιλογή των πλέον οικονομικών λύσεων, αύξησε σημαντικά τις πωλήσεις του γάλακτος ιδιωτικής ετικέτας, και σε όγκο (6,7%) και σε αξία (7,1%). Η αύξηση αυτή μεταφράζεται σε επιπλέον ετήσια έσοδα 3,5 εκατ. ευρώ για τις αλυσίδες, που σχεδόν στο σύνολό τους έχουν μπει δυναμικά στον τομέα, με τιμές ανά μονάδα προϊόντος του λίτρου κάτω του ενός ευρώ.

ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ

ΣΕ ΡΥΘΜΟ ΚΡΙΣΗΣ Σε βαθιά κρίση βρίσκεται ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους επαγγελματίες του κλάδου, αλλά και με ειδική μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Οι βασικές αιτίες της κρίσης ήταν η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών αλλά και η μεγάλη αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης, που έπληξαν καίρια την αναπτυξιακή δυναμική του. Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), η παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας και οι επιπτώσεις των αυξήσεων στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης Οινοπνευματωδών Ποτών-ΕΦΚΟΠ (+125% εντός της διετίας 20092010) και στον συντελεστή ΦΠΑ έχουν αδρανοποιήσει τη δυναμική του κλάδου. Το αποτέλεσμα ήταν η μείωση της προστιθεμένης αξίας του κλάδου στα χρόνια της κρίσης κατά 42.85%! Στη μελέτη του ΙΟΒΕ επισημαίνεται ότι η αύξηση της φορολογίας όξυνε την παράνομη παραγωγή και εμπορία ποτών, με αποτέλεσμα τη μεγάλη διαρροή δημόσιων εσόδων και την όξυνση του αθέμιτου ανταγωνισμού. Άλλωστε, εφόσον διατηρηθεί η υψηλή φορολογία, η παράνομη διακίνηση θα συνεχίζεται. Το ΙΟΒΕ προτείνει τη σταδιακή αποκλιμάκωση του ΕΦΚΟΠ μέχρι το 2016 στο επίπεδο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, υπολογίζοντας ότι έτσι θα αναστραφεί η πορεία των δημόσιων εσόδων και του κλάδου. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μελέτης, η συνολική συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών στην ελληνική οικονομία είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η εγχώρια προστιθέμενη αξία που παράγεται από όλες τις κατηγορίες επιδράσεων προσεγγίζει το 1,2 δισ. ευρώ, μειωμένη ωστόσο σημαντικά σε σύγκριση με το 2009, όταν ήταν 2,1 δισ. ευρώ. Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει επίσης ότι η παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας και οι επιπτώσεις των αυξήσεων στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης Οινοπνευματωδών Ποτών (+125% εντός της διετίας 2009-2010) και στον συντελεστή ΦΠΑ έχουν αδρανοποιήσει τη δυναμική του κλάδου. Οι αυξήσεις στον ΕΦΚΟΠ, παρόλο που έγιναν σε όλες τις κατηγορίες ποτών (αλκοολούχα, μπύρα, αποστάγματα) με περίπου ίση ποσοστιαία μεταβολή, επηρέασαν δυσανάλογα τα αλκοολούχα ποτά, δημιουργώντας επιπλέον στρεβλώσεις στην αγορά, καθώς ενίσχυσαν τα κίνητρα για υποκατάσταση της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών με άλλες κατηγορίες οινοπνευματωδών. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η αύξηση των φόρων και των τιμών επιδεινώνει επίσης την ανταγωνιστικότητα του εγχώριου τουριστικού προϊόντος σε σύγκριση με ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς και αυξάνει τα κίνητρα για διασυνοριακές αγορές αλκοολούχων ποτών από γειτονικές χώρες με χαμηλότερους συντελεστές ΕΦΚΟΠ. Επιπλέον, ενισχύει τα κίνητρα διεξαγωγής λαθρεμπορίου και νοθείας, με αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, και παράλληλα τα κίνητρα για φοροδιαφυγή. Οι απώλειες από το παράνομο εμπόριο αλκοολούχων ποτών, το οποίο εκτιμάται ότι έχει οξυνθεί μετά την αύξηση του ΕΦΚΟΠ, υπολογί26 Οκτώβριος 2014

ζονται σε 42 εκατ. ευρώ περίπου, λόγω μη καταβολής του ΕΦΚΟΠ, ενώ επιπλέον απώλειες απορρέουν από τη μη καταβολή ΦΠΑ, που εκτιμάται ότι επίσης δεν καταβάλλεται σε μεγάλο τμήμα της αγοράς. Η μελέτη κατέγραψε επίσης τις μεγάλες διαστάσεις που έχει λάβει η παραγωγή και εμπορία του τσίπουρου διημέρων, πέρα από τα όρια που ορίζονται από το νομικό πλαίσιο των διήμερων παραγωγών. Οι απώλειες που προκύπτουν από την παράνομη εμπορία του τσίπουρου διημέρων είναι σημαντικές σε όρους φορολογικών εσόδων και υπολογίζονται σε περίπου 55 εκατ. ευρώ, λόγω μη καταβολής του αντίστοιχου ΕΦΚΟΠ, ενώ στις απώλειες αυτές δεν έχουν συμπεριληφθεί οι απώλειες από ΦΠΑ. Η διατήρηση του υφιστάμενου φορολογικού πλαισίου για τα αλκοολούχα ποτά, σύμφωνα με τη μελέτη, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει την τριετία 2014-2016 περαιτέρω απώλειες δημόσιων εσόδων από τον ΕΦΚΟΠ, κατά 22 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το 2012, με επιπλέον υποχώρηση των εσόδων από ΦΠΑ κατά 14 εκατ. ευρώ. Δεδομένης της προσπάθειας δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, προτείνεται η σταδιακή αποκλιμάκωση του ΕΦΚΟΠ μέχρι το 2016 στο επίπεδο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η σταδιακή μείωση του φόρου, σε συνδυασμό με τη λήψη διαρθρωτικών μέτρων (αποτελεσματική εφαρμογή αγορανομικών ρυθμίσεων, εντατικοποίηση ελέγχων κ.ά.), εκτιμάται ότι θα έχει θετικές επιδράσεις στον κλάδο και στη συνολική οικονομία, προκαλώντας βελτιώσεις: ∼ στην απασχόληση και στα εισοδήματα ∼ στα φορολογικά έσοδα ∼ στον βαθμό εισπραξιμότητας των φόρων ∼ στη συρρίκνωση του παράνομου εμπορίου ποτών ∼ στην ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος Από το σύνολο των εξεταζόμενων παρεμβάσεων τα επιπλέον έσοδα εκτιμώνται σε 182 εκατ. ευρώ, καταλήγει η μελέτη του ΙΟΒΕ. ☛

Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΘΩΣ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ ΠΕΡΙΠΟΥ ΠΕΝΤΕ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΑΤΟΜΑ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ 16% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, ΤΟ 13% ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ CRETA FARMS ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Η Creta Farms συνάπτει στρατηγική συμμαχία με την Primo Meats, τη Νο1 εταιρεία αλλαντικών της Αυστραλίας, και γίνεται η πρώτη ελληνική εταιρεία τροφίμων που εξάγει τεχνογνωσία μέσω licensing agreement. Η κορυφαία ελληνική εταιρεία αλλαντικών, που διακρίνεται για την καινοτομία και τις υψηλές διατροφικές της αξίες, ανακοίνωσε πρόσφατα τη στρατηγική συμμαχία της με την Primo Μeats, με πλάνο την ανάπτυξη νέων προϊόντων με ελαιόλαδο για την αγορά της Αυστραλίας. Η συμμαχία με την αυστραλιανή εταιρεία στηρίζεται στην εφαρμογή ενός νέου μοντέλου συνεργασίας, αυτό του licensing agreement, δηλαδή της αδειοδότησης χρήσης της πνευματικής ιδιοκτησίας της Creta Farms (know-how, πατέντες, εμπορική επωνυμία αντίστοιχη με το «Εν Ελλάδι»), το οποίο η εταιρεία ανέπτυξε στο πλαίσιο του επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής διεθνούς ανάπτυξής της, καινοτομώντας αυτήν τη φορά και σε επιχειρηματικό επίπεδο. Με αυτό τον τρόπο, η Creta Farms γίνεται πρωτοπόρος στην εξαγωγή τεχνογνωσίας στον τομέα τροφίμων σε αυτά τα μεγέθη. Με το μοντέλο αυτό, η Creta Farms πετυχαίνει τη μέγιστη απόδοση, κεφαλαιοποιώντας τις σχετικές επενδύσεις τής τελευταίας 10ετίας. Η συνεργασία αυτή είναι κατ’ ελάχιστο 5ετούς διάρκειας –εκτιμάται δε ότι στην περίοδο αυτή οι πωλήσεις θα αγγίξουν τα 400 εκατ. δολ. Αυστραλίας– έχει εγγυημένο ποσοστό εκτέλεσης, περιλαμβάνει δικαιώματα επί των πωλήσεων (royalties) και ήδη τοπικά ανακοινωμένο πλάνο προωθητικών ενεργειών που ξεπερνά τα 5 εκατ. δολ. Αυστραλίας. Για την αποτελεσματικότερη διεθνή διείσδυση του «Εν Ελλάδι», η Creta Farms δημιούργησε το νέο brand “Oliving”, το οποίο κληρονομεί τις αξίες και την ταυτότητα του «Εν Ελλάδι» με μια πλέον καθολικά κατανοητή διεθνή ονομασία και έκφραση: προκύπτει από το πάντρεμα δύο πολύ σημαντικών εννοιών, του ελαιόλαδου (olive oil) και της ισορροπημένης ζωής (well-living), που σήμερα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες διατροφικές τάσεις παγκοσμίως. Προσφέρει έτσι στους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο την ευκαιρία να απολαμβάνουν ισορροπημένη διατροφή με κορυφαία γεύση.

ΚΡΙ ΚΡΙ ΝΕΟ ΥΠΕΡΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ Η ελληνική γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι παρουσίασε τη νέα πρότυπη μονάδα γιαουρτιού που κατασκεύασε στις Σέρρες, που με τη λειτουργία της θεμελιώνει το όραμά της να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά ελληνικού γιαουρτιού. Η επένδυ-

ση της Κρι Κρι πραγματοποιήθηκε στον χώρο των κεντρικών εγκαταστάσεών της στις Σέρρες και περιλαμβάνει την κατασκευή νέας, υπερσύγχρονης παραγωγικής μονάδας, με τους αναγκαίους αποθηκευτικούς χώρους υλικών και έτοιμων προϊόντων, συνολικής κάλυψης 12.000 τ.μ. Το νέο εργοστάσιο γιαουρτιού έχει διπλάσια παραγωγική δυναμικότητα από το προηγούμενο και στην πλήρη λειτουργία του θα απασχολεί περισσότερους από 100 εργαζομένους. Στον κλάδο του γιαουρτιού η Κρι Κρι έχει ισχυρή πανελλαδική διανομή, με διαρκώς ανοδικά μερίδια αγοράς, καθώς και έντονη εξαγωγική δραστηριότητα σε περισσότερες από 10 χώρες (με πιο σημαντικές τη Γερμανία, τη Δανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, την Αγγλία και το Ιράκ). Το νέο εργοστάσιο ενισχύει ακόμη περισσότερο την αναπτυξιακή της δυναμική, διευρύνοντας τις δυνατότητες ανταπόκρισης στη ζήτηση και καθιστώντας ευχερέστερη την αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Κρι Κρι, Παναγιώτης Τσινάβος, δήλωσε σχετικά: «Το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και η ατυχής συγκυρία δεν πτόησαν την Κρι Κρι. Εφαρμόζουμε με συνέπεια το αναπτυξιακό μας πλάνο. Η δημιουργία του νέου εργοστασίου γιαουρτιού, συνολικής επένδυσης 20 εκατ. ευρώ, είναι ορόσημο για την εταιρεία μας και πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό ανάπτυξής μας, τα επόμενα χρόνια. Στην πορεία αυτή, αναγνωρίζουμε τον καθοριστικό ρόλο της στήριξης των ανθρώπων μας, που αποτελούν και το σημαντικότερο κεφάλαιο της εταιρείας. Δείχνουμε έμπρακτα τον σεβασμό μας στους παραγωγούς γάλακτος, τους προμηθευτές και τους μετόχους μας. Γνώμονάς μας παραμένει πάντα ο καταναλωτής, στις ανάγκες του οποίου επιδιώκουμε να ανταποκριθούμε και αυτός να νιώθει περήφανος που καταναλώνει τα προϊόντα μας».

ΛΟΥΞ ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΕΑ Η Λουξ, η μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία αναψυκτικών και 100% φυσικών χυμών βραβεύτηκε από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, στο πλαίσιο της απονομής των Βραβείων ΕΕΑ «Καινοτομία και Δημιουργική Επιχειρηματικότητα», σε τελετή που έλαβε χώρα τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του νέου θεσμού που καθιέρωσε από φέτος η Αστική Εταιρεία «Ερμής» του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, η Λουξ απέσπασε βραβείο ως εταιρεία η οποία εν μέσω κρίσης υιοθέτησε καινοτόμες ιδέες, επένδυσε και συνεχίζει να επενδύει στους τομείς της δημιουργικής επιχειρηματικότητας, σε συνθήκες πρωτόγνωρων ασφυκτικών περιορισμών. Ο Πλάτωνας Μαρλαφέκας, αντιπρόεδρος της Λουξ, αμέσως μόλις παρέλαβε το βραβείο του από την υπουργό Τουρισμού, κ. Κεφαλογιάννη, δήλωσε τα εξής: «Η ικανοποίηση είναι μεγάλη όταν η σκληρή προσπάθεια που καταβάλλουμε όλες οι ελληνικές εταιρείες αναγνωρίζεται από έναν τόσο σημαντικό θεσμό όπως αυτός που θέσπισε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο. Μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε να προβάλλουμε τη χώρα μας σε κάθε γωνιά της γης». Χ ΧΡΗΜΑ 27

Χ συνέντευξη

CRETA FARMS MEGA-DEAL ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΜΕ ΝΕΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ “OLIVING” Η συμμαχία της Creta Farms με την Αυστραλιανή Primo Meats στηρίζεται στην εφαρμογή ενός νέου μοντέλου συνεργασίας, αυτό του licensing agreement, δηλαδή της αδειοδότησης χρήσης της πνευματικής ιδιοκτησίας της Creta Farms (know-how, πατέντες, εμπορική επωνυμία «oliving» αντίστοιχη με το ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ), το οποίο η εταιρεία ανέπτυξε στα πλαίσια του επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής Διεθνούς της Ανάπτυξης, καινοτομώντας αυτή την φορά και σε επιχειρηματικό επίπεδο. Η διοίκηση της εταιρείας επισημαίνει πως στόχος είναι η παρουσία της Eλληνικής εταιρείας στην αγορά της Αυστραλίας και η αφετηρία για είσοδο σε νέες αγορές-στόχους του εξωτερικού. 2 Συνέντευξη στη Λέττα Καλαμαρά

ΤΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ CRETA FARMS 28 Οκτώβριος 2014

ΧΡΗΜΑ_Κύριε Πέτρου, τι σηματοδοτεί για την Creta Farms η στρατηγική συμμαχία με την Αυστραλιανή εταιρεία αλλαντικών Primo Meats; ΤΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΥ_Πρόκειται για μια συμφωνία-σταθμό για την Creta Farms SA, που την καθιστά την πρώτη ελληνική εταιρεία τροφίμων –σε αυτά τα μεγέθη– που εξήγαγε τεχνογνωσία και πνευματικά δικαιώματα. Σηματοδοτεί ταυτόχρονα την έναρξη μιας νέας εποχής για την εταιρεία, μέσα από ένα πιο ευέλικτο, σύγχρονο μοντέλο συνεργασίας (Licensing agreement), το οποίο ουσιαστικά κεφαλαιοποιεί άμεσα τη μεγάλη επένδυση των τελευταίων χρόνων, τόσο στην ανάπτυξη/διατήρηση των πατεντών μας όσο και στην ενίσχυση των τεχνολογικών μας μεθόδων. Χ_Ποιο είναι το πλάνο εξέλιξης και ανάπτυξης αυτής της συνεργασίας; Τ.Π._Η στρατηγική αυτή συμμαχία θα είναι κατ’ ελάχιστο πενταετούς διάρκειας και εκτιμάται ότι στην περίοδο αυτή, μέσα από την ανάπτυξη διανομής (wd) που αναμένεται να ξεπεράσει το 80%, οι αντίστοιχες πωλήσεις θα αγγίξουν τα 400 εκατ. δολ. Αυστραλίας. Στα πλαίσια αυτά, το τοπικά ανακοινωμένο πλάνο προωθητικών ενεργειών (360°) ξεπερνά τα 5 εκατ. δολ. Αυστραλίας. Χ_Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τη μεσοπρόθεσμη απόδοση της συμφωνίας με την Primo Meats; Τ.Π._Αρχικά, θα ήθελα να γνωρίζετε ότι η εμπορική συνεργασία υλοποιείται από τον ισχυρότερο «παίκτη» της τοπικής βιομηχανίας, την Primo Meats –τον μεγαλύτερο παραγωγό αλλαντικών της χώρας, με ενοποιημένο τζίρο τού 1,5 δισ. δολ. Αυστραλίας, με μερίδια αγοράς που ξεπερνούν το 50% και αφορά στον πλήρη επανασχεδιασμό και το επαναλανσάρισμα της δεύτερης σε μερίδια εμπορικής σειράς της Αυστραλίας, της Hans. Επίσης, η συγκεκριμένη συμφωνία έχει εγγυημένο ποσοστό εκτέλεσης, συνεπώς και ελάχιστη απόδοση, που σε πωλήσεις ξεπερνά τα 80 εκατ. δολ. Αυστραλίας. Ταυτόχρονα, οι συντηρητικές μας προβλέψεις οδηγούν σε καθαρές αξίες από τα δικαιώματα χρήσης (royalties) της τάξης του 1,5 εκατ. δολ. Αυστραλίας ετησίως.

☛

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΗΣ CRETA FARMS ΜΕ ΤΗΝ PRIMO MEATS ΤΗΝ ΚΑΘΙΣΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΥ ΕΞΗΓΑΓΕ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Χ_Επικοινωνήσατε με κάποιον ιδιαίτερο τρόπο και μήνυμα τα προϊόντα της Creta Farms στο κοινό της Αυστραλίας; Τ.Π._Η Creta Farms έχει ένα ξεκάθαρο όραμα σε κάθε αγορά που δραστηριοποιείται. Δημιουργούμε προϊόντα ανώτερης γεύσης, υψηλής διατροφικής αξίας, που συνάδουν με τις μεγαλύτερες διατροφικές τάσεις του σύγχρονου καταναλωτή. Η διεθνής μας εμπορική επωνυμία είναι το “Oliving” (αντίστοιχη με το «Εν Ελλάδι» στη χώρα μας), η οποία προέρχεται από το πάντρεμα του “olive oil” και του “well living”, δηλαδή ελιά/ελαιόλαδο και ευεξία στη ζωή/διατροφή. Στην Αυστραλία το «Oliving» παρουσιάζεται σε μορφή co-branding με τον συνεργάτη μας (Oliving by Hans) και κάτω από ισχυρή επικοινωνιακή στρατηγική, που εμφανίζεται στην αγορά με το μήνυμα «A slice of the good life». Χ_Θεωρείτε ότι μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο και για άλλες συνεργασίες της εταιρείας στο εξωτερικό; Τ.Π._Φυσικά! Η εταιρεία κατέχει κατοχυρωμένα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (πατέντες) σε περισσότερες από 40 χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Αμερικής, του Καναδά, της Κίνας, κ.λπ., και η τεχνολογική της γνώση (know-how) είναι μοναδική στον κόσμο. Συνεπώς, τα περιθώρια ανάπτυξής μας είναι εξαιρετικά μεγάλα και ήδη

δουλεύουμε δύο νέα projects σε αυτήν την κατεύθυνση. Χ_Σχεδιάζετε περαιτέρω επέκταση και εξειδίκευση σε κατηγορίες τροφίμων προστιθέμενης αξίας για την Creta Farms που θα αφορούν αγορές του εξωτερικού; Τ.Π._Η Creta Farms είναι μια εταιρεία πρωτοπόρα για τα ελληνικά δεδομένα, με DNA που ορίζεται από τη μοναδικότητα και την καινοτομία, συνεπώς δεν θα μπορούσε να μην είναι μέρος των επιχειρηματικών μας σχεδίων η συνεχής βελτίωση, η ανάπτυξη νέων προϊόντων, τόσο στις υφιστάμενες όσο και σε νέες κατηγορίες. Παρακολουθούμε συνεχώς τις αγορές, τις διατροφικές τάσεις που δημιουργούνται παγκόσμια και είμαστε σίγουροι ότι το μοναδικό concept που έχουμε αναπτύξει, μάς οδηγεί σταθερά σε νέες συνεργασίες. Χ_Τι περιλαμβάνει η στρατηγική διεθνούς ανάπτυξης της εταιρείας για την επόμενη διετία; Τ.Π._Ταυτόχρονα με το μοντέλο Licensing (δηλαδή την αδειοδότηση της πνευματικής μας ιδιοκτησίας, πατέντες/know-how/εμπορική επωνυμία), η εταιρεία σχεδιάζει για το 2015 την είσοδό της σε συγκεκριμένες αγορές-στόχους, μέσα από την ανάπτυξη της εξαγωγικής της δραστηριότητας. Πολύ σύντομα, θα είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε επίσημα και για αυτά τα επιχειρηματικά μας πλάνα. Χ

ΧΡΗΜΑ 29

Χ συνέντευξη

LEIGH OSTERGARD MANAGING DIRECTOR ΤΗΣ RANDSTAD HELLAS H Leigh Ostergard περιγράφει τις δραστηριότητες της Randstad στη χώρα μας, αναλύει τα πλεονεκτήματα των υπηρεσιών που η εταιρεία προσφέρει για την ανάπτυξη των πελατών της και εκφράζει –παραθέτοντας στοιχεία– την αισιοδοξία της για την πορεία της ελληνικής αγοράς εργασίας στο άμεσο μέλλον.

30 Οκτώβριος 2014

✒

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

Η ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟ ΑΜΕΣΟ ΜΕΛΛΟΝ

ΧΡΗΜΑ_Μπορείτε να μας περιγράψετε συνοπτικά τις δραστηριότητες και τις υπηρεσίες της Randstad παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα; LEIGH OSTERGARD_Η Randstad είναι μία από τις κορυφαίες εταιρείες παροχής υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού στον κόσμο, με περισσότερα από 50 χρόνια διεθνούς εμπειρίας. Αποστολή μας είναι να διαμορφώσουμε και να εξελίξουμε τον κόσμο της εργασίας, υλοποιώντας το όραμά μας, το οποίο συνοψίζεται στο να βρίσκουμε εργασία στους ανθρώπους, αλλά και τους κατάλληλους υποψήφιους για τους πελάτες μας. Παρέχουμε άριστες υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού, ξεπερνώντας τις βασικές απαιτήσεις της αγοράς, επιδιώκοντας συνεχώς να βελτιωνόμαστε και να καινοτομούμε. Στην Ελλάδα, η Randstad έχει ηγετική παρουσία για περισσότερα από 14 χρόνια, συνδυάζοντας το ισχυρό τοπικό δίκτυο με την εκτεταμένη διεθνή εμπειρία. Προσφέρουμε τεχνογνωσία και υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού, ικανές να καλύψουν κάθε ανάγκη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αναπτυσσόμενη τοπική αγοράς εργασίας. Είμαστε σε θέση να προσφέρουμε εξαιρετικού επιπέδου υπηρεσίες

ανθρώπινου δυναμικού, ειδικά προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε πελάτη, ανεξάρτητα από το μέγεθος, τη φύση και το γεωγραφικό στίγμα της επιχείρησής του. Το εύρος των υπηρεσιών μας καλύπτει για τις επιχειρήσεις την εύρεση και επιλογή προσωπικού για μόνιμη και προσωρινή απασχόληση, τις υπηρεσίες HR Solutions: υπηρεσίες επανατοποθέτησης στην αγορά εργασίας (Outplacement), συμβουλευτικές υπηρεσίες στελέχωσης (Recruitment Process Outsourcing), παροχή υπηρεσιών για λογαριασμό του πελάτη στις εγκαταστάσεις του (Inhouse), κέντρα αξιολόγησης και ψυχομετρικά εργαλεία. Χ_Με ποιον τρόπο βοηθάτε τις επιχειρήσεις να πετύχουν καλύτερα αποτελέσματα στον τομέα της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού; L.O._Είμαστε η κορυφαία εταιρεία στην παροχή υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού στην Ελλάδα. Παρέχουμε τεχνογνωσία σε εργοδότες και εργαζομένους. Υποστηρίζουμε την επιχειρηματική ανάπτυξη των πελατών μας και τη βελτιστοποίηση των ταλέντων των εργαζομένων τους. Είμαστε ειδικοί σε αυτό που κάνουμε και φροντίζουμε να βλέπουμε πάντα τη συνολική ει-

κόνα. Γνωρίζουμε τους πελάτες μας, τις εταιρείες τους και τους υποψήφιους. Υποστηρίζουμε στρατηγικά την εταιρείαπελάτη, προσφέροντάς της ό,τι χρειάζεται στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού, προκειμένου να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, με άλλα λόγια ευελιξία, ποιότητα, ταχύτητα, αύξηση παραγωγικότητας, μείωση κόστους και βελτίωση εργασιακού περιβάλλοντος. Το “Best People” είναι ένα από τα στρατηγικά δομικά στοιχεία της εταιρείας μας, και κάτι που προσωπικά πιστεύω πάρα πολύ, και θεωρώ ότι αυτό είναι που πραγματικά κάνει τη Randstad στην Ελλάδα μοναδική. Σύμφωνα με την εταιρική μας κουλτούρα “good to know you”, οι σύμβουλοί μας επικεντρώνονται στο να γνωρίσουν πραγματικά τους πελάτες και τους υποψηφίους μας και να δημιουργήσουν μια ισχυρή σχέση. Πιστεύουμε ότι οι άνθρωποί μας είναι το πιο σημαντικό περιουσιακό μας στοιχείο. Η επιτυχία μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους ανθρώπους μας, και αποδεικνύει γιατί έχουμε ισχυρή και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων. Στη Randstad συνεχίζουμε να επενδύουμε σε ανθρώπους, ακόμη και σε δύσκολους καιρούς, δημιουρΧΡΗΜΑ 31

Χ συνέντευξη ~ Leigh Ostergard

ΩΣ RANDSTAD HELLAS ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΑΜΕ ΠΕΡΙΠΟΥ 1.600 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΣΑΜΕ ΤΟ 73% ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

γούμε ένα περιβάλλον στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν και παρέχουμε εξαιρετική εμπειρία και αποτελέσματα τόσο στους πελάτες μας όσο και στους υποψήφιους. Όπως μετράμε τις οικονομικές και λειτουργικές επιδόσεις μας, έτσι μετράμε και τη δέσμευση των εργαζομένων μας. Χ_Δώστε μας μια εικόνα των οικονομικών μεγεθών της εταιρείας. Πώς έκλεισε το 2013, ποια είναι η πορεία σας μέσα στο 2014 και τι βλέπετε για το μέλλον; L.O._Είμαστε πολύ χαρούμενοι που καταφέραμε με σκληρή δουλειά και με την ποιότητα των υπηρεσιών μας να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας σε τοπικό επίπεδο, ειδικά εν μέσω ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου και ιδιαίτερα απαιτητικού περιβάλλοντος. Οι συνθήκες μάς επιτρέπουν να αισθανόμαστε συντηρητικά αισιόδοξοι για το μέλλον. Η βελτίωση των συνθηκών στην αγορά σηματοδοτείται, μεταξύ των άλλων, και από την αύξηση των αναγκών των επιχειρήσεων σε προσωπικό, εξαιτίας της ανάληψης νέων έργων. Βλέπουμε ήδη, μέσα στην εξέλιξη του τρέχοντος έτους, μια σαφή τάση ανάπτυξης στον τομέα τόσο της μόνιμης όσο και της προσωρινής απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, ως Randstad Hellas, απασχολήσαμε περίπου 1.600 εργαζομένους προσωρινής απασχόλησης και, την ίδια 32 Οκτώβριος 2014

στιγμή, καταφέραμε, από τον Ιανουάριο έως και τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, να βοηθήσουμε το 73% των συμμετεχόντων στα προγράμματα outplacement της εταιρείας μας να βρουν εργασία. Το όραμά μας παραμένει το ίδιο: η περαιτέρω ενίσχυση της ηγετικής μας θέσης στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού στην Ελλάδα, μέσω της παροχής τεχνογνωσίας στους πελάτες μας, ικανής να στηρίξει την ανάπτυξή τους, να βελτιστοποιήσει το ανθρωπινό δυναμικό και τα αποτελέσματά τους. Χ_Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στην ελληνική αγορά εργασίας; Θεωρείτε ότι έχει τις δυνατότητες να βελτιωθεί το επόμενο διάστημα; L.O._Πρόσφατα, διαβάσαμε την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και ικανοποιηθήκαμε εξαιρετικά, καθώς και αυτή η πλευρά επιβεβαιώνει τις παρατηρήσεις μας αναφορικά με τη σταδιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, την προοπτική επανόδου στην ανάπτυξη και τις πιθανότητες μείωσης της ανεργίας. Στη Randstad, εκτός από τα συμπεράσματα που εξάγουμε από την καθημερινή μας επαφή με την αγορά, μέσα από την οποία παρατηρούμε ολοένα αυξανόμενη κινητικότητα τον τελευταίο χρόνο, έχουμε το πλεονέκτημα της αποτύπωσης των τάσεων της αγοράς εργασίας και

με μετρήσιμα αποτελέσματα. Εκπονούμε συστηματικά τομεακές έρευνες, οι οποίες μας επιτρέπουν συγκεκριμένες αναλύσεις και εκτιμήσεις. Πιο συγκεκριμένα, στην πρόσφατη ετήσια έρευνά μας «HR & Workplace Trends Survey» οι προβλέψεις για την ελληνική οικονομία είναι πιο αισιόδοξες. Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η χώρα επηρεάζεται ήδη θετικά από τη μεταβαλλόμενη οικονομική κατάσταση. Είναι αξιοσημείωτο επίσης το ότι το 46% των ερωτηθέντων προβλέπουν ανάπτυξη για τις εταιρείες τους μέσα στο 2014 και το 36% αναμένουν σταθερότητα. Σε αντίθεση λοιπόν με τα συμπεράσματα αντίστοιχων ερευνών, τα τελευταία τρία χρόνια, φαίνεται ότι η αισιοδοξία αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό των προβλέψεων για την ελληνική οικονομία στο άμεσο μέλλον. Σχετικά με τις προσλήψεις που πραγματοποιήθηκαν το 2013, η έρευνα αποτυπώνει την τάση των επιχειρήσεων να στρέφονται στην πρόσληψη μόνιμου προσωπικού (73%) έναντι προσωρινών εργαζομένων (52%). Συγκρίνοντας τα παραπάνω ποσοστά με αυτά των απολύσεων, είναι σημαντικό το γεγονός ότι οι προσλήψεις τον περασμένο χρόνο δείχνουν να ξεπερνούν τις απολύσεις σε όλα τα τμήματα των εταιρειών. Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές από τις επιχειρήσεις (46%) δήλωσαν ότι δεν προχώρησαν σε απολύσεις μέσα στο 2013. Όταν λοιπόν πρόκειται για την πρόθεση μελλοντικών προσλήψεων, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι θα ακολουθείται η ίδια τάση πρόσληψης μόνιμου προσωπικού. Αυτό που είναι ακόμη πιο σημαντικό για την Ελλάδα είναι το γεγονός ότι η αισιοδοξία αυτή διαχέεται πλέον και στους εργαζομένους. Σύμφωνα με τα ευρήματα του Workmonitor της Randstad για το γ’ τρίμηνο του 2014, υπήρξε μια αξιοσημείωτη μείωση, της τάξης του 6%, στον φόβο απώλειας της εργασίας συγκριτικά με το β’ τρίμηνο του 2014, ενώ ταυτόχρονα η εμπιστοσύνη των εργαζομένων για την εξεύρεση ανάλογης εργασίας μέσα στους επόμενους 6 μήνες αυξήθηκε κατά 6% την ίδια περίοδο. Αντίστοιχα, και η προσδοκία να απασχοληθούν μέσα στους επόμενους 6 μήνες σε μια διαφορετική θέση από αυτήν που έχουν σήμερα αυξήθηκε κατά 9%. Όλα τα παραπάνω σηματοδοτούν για εμάς μια νέα και ελπιδοφόρα προοπτική για την ελληνική αγορά εργασίας. Χ

έρευνα Χ

RANDSTAD WORKMONITOR

ΥΠΕΡΜΑΧΟΙ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Η Randstad Hellas από το 2010 έχει θεσπίσει και διεξάγει την έρευνα Workmonitor, ώστε να αποτυπώνει τις τάσεις της αγοράς εργασίας σε τοπικό επίπεδο. Για το γ’ τρίμηνο του 2014 ερευνά τη συνεργασία στον χώρο εργασίας καθώς και την εργασιακή εμπιστοσύνη και ικανοποίηση των ελλήνων εργαζομένων.

ύμφωνα με τα ευρήματα του Workmonitor της Randstad για το γ’ τρίμηνο του 2014, το 62% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα δήλωσαν ότι αποδίδουν καλύτερα όταν εργάζονται μέσα σε ομάδα από ό,τι όταν εργάζονται ατομικά, ενώ σχεδόν οι μισοί από αυτούς (49%) απάντησαν ότι τώρα πια συνεργάζονται πολύ περισσότερο με συναδέλφους τους από ό,τι έκαναν πέντε χρόνια πριν. Μόλις το 21% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι στην ειδικότητά τους η συνεργασία δεν είναι απαραίτητη. Αντίθετα, το 78% δήλωσε ότι η συνεργασία αποδίδει καλύτερα σε κατά πρόσωπο συναναστροφή από ό,τι σε «εικονικές ομάδες» (virtual teams), στις οποίες οι συνάδελφοι εργάζονται από διαφορετικές τοποθεσίες. Παρόλα αυτά, περίπου 9 στους 10 ερωτηθέντες (89%) δηλώνουν ότι η εργασία μέσα σε ομάδα προϋποθέτει συγκεκριμένες κοινωνικές δεξιότητες. Συγκεκριμένα, το 61% πιστεύει ότι οι άνθρωποι είναι συνεργατικοί από τη φύση τους, ενώ το 64% δήλωσε ότι για την προώθηση της ομαδικής εργασίας οι εταιρείες πρέπει να θέσουν διαδικασίες και πρακτικές, ώστε να προάγουν τη συνεργατικότητα αντί της ατομικής εργασίας και ανταγωνιστικότητας. Μάλιστα, το 76% πιστεύουν ότι η εταιρεία τους χρειάζεται να καταναλώσει περισσότερο χρόνο στην προώθηση της συνεργατικότητας μεταξύ των εργαζομένων. Από την άλλη πλευρά, μόλις το 45% των ελλήνων εργαζομένων δήλωσαν ότι η εταιρεία τους προσέφερε τα απαραίτητα εργαλεία και την εκπαίδευση που απαιτείται έτσι ώστε να είναι σε θέση να εργάζονται σε ποικιλόμορφες ομάδες, τη στιγμή που το 92% δηλώνει ότι το να γνωρίζει κανείς τι κινητοποιεί τους συναδέλφους είναι σημαντικό για την προώθηση της συνεργατικότητας. Μόλις λίγοι παραπάνω από τους μισούς (53%) δήλωσαν ότι η συνεργατικότητα αναγνωρίζεται και ανταμείβεται από την εταιρεία τους, ωστόσο το 62% δήλωσε ότι όσο η αξιολόγησή τους βασίζεται στην ατομική τους επίδοση δεν υπάρχει προστιθέμενη αξία στη συνεργασία. Τέλος, σημαντικό εύρημα αποτελεί το γεγονός πως το 74% συμφώνησε ότι οι ομάδες με ποικιλομορφία ξεπερνούν σε επίπεδο συνεργατικότητας τις ομάδες μελών από ίδια τμήματα. ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ Ο «δείκτης κινητικότητας» καταγράφει την πιθανότητα οι εργαζόμενοι να βρουν άλλη εργασία μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο συγκεκριμένος δείκτης αυξήθηκε για δεύτερη συνεχόμενη φορά κατά μία (1) μονάδα από το τελευταίο τρίμηνο, φτάνοντας στο 110. Η υψηλότερη αύξηση της κινητικότητας σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο παρατηρήθηκε στη Χιλή, τη Νέα Ζηλανδία

(+7) και την Αυστρία (+6), ενώ η μεγαλύτερη μείωση κινητικότητας καταγράφηκε στην Ελβετία (-6) και το Μεξικό (-5). Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η έρευνα αποκάλυψε ότι ο «δείκτης κινητικότητας» μειώθηκε ελαφρώς, από 101 το β’ τρίμηνο, σε 100 το γ’ τρίμηνο του 2014, αλλά υπήρξε και μια αξιοσημείωτη μείωση, της τάξης του 6%, στον φόβο απώλειας της εργασίας, πέφτοντας στο 38% συγκριτικά με το β’ τρίμηνο του 2014. Η εμπιστοσύνη των εργαζομένων στην Ελλάδα για την εξεύρεση ανάλογης εργασίας μέσα στους επόμενους 6 μήνες αυξήθηκε κατά 6%, φτάνοντας στο 52%, συγκριτικά με το β’ τρίμηνο του 2014. Αντίστοιχα, και η προσδοκία να απασχοληθούν μέσα στους επόμενους 6 μήνες σε μια διαφορετική θέση από αυτήν που έχουν σήμερα αυξήθηκε επίσης κατά 9%, καταγράφοντας ποσοστό 56%, βάσει του προηγούμενου τριμήνου. Σύμφωνα με τα ευρήματα του Workmonitor της Randstad, στην Ελλάδα η εργασιακή ικανοποίηση μειώθηκε κατά 5% από το τελευταίο τρίμηνο, φτάνοντας στο 54%. Αντίστοιχη μείωση σημειώθηκε και στην Αργεντινή, το Λουξεμβούργο και την Ισπανία κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2014. Αντίθετα, η Νορβηγία σημειώνει τον υψηλότερο δείκτη ευχαριστημένων εργαζομένων, ενώ έχει καταγραφεί μια μικρή αύξηση της εργασιακής ικανοποίησης στη Βραζιλία, την Κίνα, τη Δανία καθώς και την Ελβετία. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Η έρευνα Workmonitor υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2003 και καλύπτει πλέον 33 χώρες σε όλον τον κόσμο, περιλαμβάνοντας την Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική. Η έρευνα πραγματοποιείται στην Ελλάδα ήδη από το 2010 και αποτυπώνει τις τάσεις που επικρατούν στην τοπική αγορά εργασίας. Η έρευνα Workmonitor της Randstad δημοσιεύεται 4 φορές τον χρόνο, αναδεικνύοντας τις τάσεις κινητικότητας που παρατηρούνται τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο σε βάθος χρόνου. Ο «δείκτης κινητικότητας» της έρευνας Workmonitor εντοπίζει την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων και στοχεύει στην καταγραφή των προσδοκιών και του αισθήματος ασφάλειας που νιώθουν, καθώς και της πιθανότητας μετακίνησής τους σε διαφορετικούς εργοδότες μέσα σε ένα εξαμηνιαίο πλαίσιο. Έτσι παρέχεται μια ουσιαστική κατανόηση των «αισθητήρων» της αγοράς και των τάσεων που διαμορφώνουν οι εργαζόμενοι. Πέρα από τις εργασιακές μετακινήσεις, μέρη της έρευνας αποτυπώνουν την εργασιακή ικανοποίηση και τα προσωπικά κίνητρα των εργαζομένων. Χ ΧΡΗΜΑ 33

~ αφιέρωμα

ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

DEALS ΜΕ ΛΑΦΥΡΑ ΤΑ ΜΕΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Στο πλαίσιο του έντονου ανταγωνισμού εντάσσονται πρόσφατες κινήσεις όπως αυτή της Vodafone να αποκτήσει το 91,2% της HOL, ο έλεγχος του 40% της Forthnet από Vodafone και Wind αλλά και η μη δεσμευτική προσφορά 300 εκατ. ευρώ του ΟΤΕ για να αποκτήσει το ψηφιακό μπουκέτο της Nova από την ίδια εταιρεία.

34 Οκτώβριος 2014

ε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες παραπέμπουν οι εξελίξεις στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών το τελευταίο διάστημα, καθώς οι μεγάλοι παίκτες της κινητής προσπαθούν να αποκτήσουν τον έλεγχο των μεσαίων σε μέγεθος εταιρειών, έτσι ώστε ισχυροποιηθούν στην αγορά αλλά και να διευρύνουν τα πακέτα συνδυαστικών υπηρεσιών που προσφέρουν στους πελάτες τους. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται πρόσφατες κινήσεις όπως αυτή της Vodafone να αποκτήσει το 91,2% της HOL –από 18,4% που είχε στην κατοχή της– ο έλεγχος του 40% της Forthnet από Vodafone και Wind αλλά και η μη δεσμευτική προσφορά 300 εκατ. ευρώ του ΟΤΕ για να αποκτήσει το ψηφιακό μπουκέτο της Nova από την ίδια εταιρεία. Τελευταία σημαντική εξέλιξη ήταν η είσοδος της Cyta στην κινητή τηλεφωνία ως MVNO παρόχου σε συνεργασία με τη Vodafone, μια κίνηση που της δίνει τη δυνατότητα να προσφέρει υπηρεσίες 4play σε υφιστάμενους και δυνητικούς πελάτες στην ελληνική αγορά. Πάντως η πλειοψηφία των εταιρειών τηλεπικοινωνιών στα αποτελέσματα εξαμήνου του τρέχοντος έτους παρουσίασαν μειωμένα έσοδα αλλά και αρνητική κερδοφορία. Οι εισηγμένες στο ελληνικό χρηματιστήριο εταιρείες του κλάδου των τηλεπικοινωνιών εμφάνισαν στο α’ εξάμηνο της τρέχουσας χρήσης αρνητικές επιδόσεις σε όλους τους βασικούς οικονομικούς δείκτες. Έσοδα, EBITDA και κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας πήραν την κατιούσα, αποδεικνύοντας ότι η συγκέντρωση στον κλάδο είναι επιβεβλημένη, προκειμένου οι επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο διαβατήριο για την επιβίωσή τους. Ο κύκλος εργασιών το εξεταζόμενο διάστημα περιορίστηκε κατά 8,9%, στα 2,213 δισ. ευρώ, την ίδια στιγμή που τα EBITDA ήταν μειωμένα κατά 9,5%, φθάνοντας στα 734,011 εκατ. ευρώ. Τα δε κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας μειώθηκαν σημαντικά, κατά 54,1%, φθάνοντας στα 101,025 εκατ. ευρώ. «ΠΛΗΓΗ» Η ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ Ακολουθώντας τη μοίρα της μεγάλης πλειοψηφίας των ελληνικών εισηγμένων, οι εταιρείες του κλάδου των ΤΠΕ δεν κατάφεραν να επιδείξουν αντίστοιχες επιδόσεις στον τομέα της κερδοφορίας μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας. Ο εν λόγω δείκτης δέχθηκε και σε επίπεδο εξαμήνου, όπως άλλωστε είχε συμβεί και τους τρεις πρώτους μήνες του έτους, σημαντική μείωση, σε ποσοστό 63,8%, με τα κέρδη να περιορίζονται στα 78,582 εκατ. ευρώ, από 216,927 εκατ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα. Οι εταιρείες του κλάδου, αν και κατάφεραν να βελτιώσουν τον κύκλο εργασιών τους και να περιορίσουν σε χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό τις απώλειες σε επίπεδο EBITDA, εξακολουθούν να έχουν ανοιχτό το «μέτωπο» των καθαρών κερδών μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας. ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΗ ΒΟΥΤΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 2008 Βουτιά στα έσοδα και στις επενδύσεις συνεχίζει να καταγράφει η ελληνική αγορά τηλεπικοινωνιών σε όλη τη διάρκεια της κρίσης, όχι μόνο την τελευταία διετία. Όπως προκύπτει από την έκθεση πεπραγμένων της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) για το 2013, τα έσοδα της συγκεκριμένης αγοράς υποχώρησαν πέρσι στα 5,4 δισ. ευρώ, έναντι 5,92 δισ. ευρώ το 2012, όταν το 2008 τα έσοδα είχαν διαμορφωθεί στα 8,22 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχα, τα κεφάλαια για επενδύσεις από τις εταιρείες του κλάδου περιορίστηκαν δραστικά, και από 1,35 δισ. ευρώ το 2009 κατήλθαν στα 730 εκατ. ευρώ το 2013. Ο αριθμός των σταθερών τηλεφωνικών γραμμών στη χώρα μειώθηκε μεταξύ 2010 και 2013, από 5,3 εκατ. στα 4,7 εκατ. Το μερίδιο του ΟΤΕ στην αγορά πρόσβασης της σταθερής τηλεφωνίας περιορίστηκε από 72,7% στο τέλος του 2010 στο 62,4% στο τέλος του 2012 και στο 60,9% στα μέσα του 2013. Όπως επισημαίνει η Ανεξάρτητη Αρχή, η αγορά τα τελευταία χρόνια εμφανίζει τάσεις συγκέντρωσης, κυρίως λόγω της οικονομικής συγκυρίας, με τον αριθμό των τηλεπικοινωνιακών παρόχων να περιορίζεται σε 7, από 10 που ήταν το 2010. Την ίδια ώρα στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας η διείσδυση έφτασε στο 115%, με συνολικά 13 εκατομμύρια ενεργές συνδέσεις. Η διείσδυση της ευρυζωνικότητας ανήλθε σε 25,8% το 2013, έναντι 23,8% στο τέλος του 2012, με 2.913.191 συνδέσεις. Επίσης, οι συνδυαστικές υπηρεσίες (bundled services) έχουν πλέον καθιερωθεί ως τα κυρίαρχα προϊόντα, με τους παρόχους να προσφέρουν υπηρεσίες 2-play (σταθερή + internet), 3-play (σταθερή + internet + τηλεόραση) και 4-play (σταθερή + κινητή + internet + τηλεόραση). Σχετικά με τα μεγέθη της ελληνικής ταχυδρομικής αγοράς, η ΕΕΤΤ, βασιζόμενη στα πιο πρόσφατα στοιχεία (2012), αναφέρει ότι καταγράφηκε μείωση 10,7% στα έσοδα σε σχέση με το 2011 και πτώση του όγκου των ταχυδρομικών αντικειμένων κατά 12,5%. Η πτώση στα έσοδα, εκτός από τη μείωση των διακινούμενων προϊόντων, οφείλεται και στη μείωση των χρεώσεων λόγω του ανταγωνισμού. Αντιθέτως, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι πλέον σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης της ταχυδρομικής αγοράς, καθώς το εννεάμηνο του 2013 «έτρεχε» με ρυθμούς ανάπτυξης 25%. Και η ταχυδρομική αγορά της Ευρώπης όμως δεν πάει πίσω, αφού από το 2009 ως το 2011 έχει συρρικνωθεί κατά 3 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης του επιστολικού ταχυδρομείου. ΣΤΟΧΟΣ Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ Πρώτος στόχος της ΕΕΤΤ, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ανεξάρτητης Αρχής κ. Κ. Λουρόπουλο, είναι η προώθηση της ψηφιακής τεχνολογίας στην τηλεόραση, ώστε για πρώτη φορά να επιτευχθεί οργανωμένη αδειοδότηση και να μπει τάξη στη χρήση τηλεοπτικών συχνοτήτων. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η ΕΕΤΤ επιβλέπει ως τα τέλη του 2014 την υλοποίηση (roll-out) του δικτύου ψηφιακής ευρυεκπομπής και την παύση των αναλογικών τηλεοπτικών εκπομπών.

☛

ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ, ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΤΠΕ ΔΕΝ ΚΑΤΑΦΕΡΑΝ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΞΟΥΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ

ΧΡΗΜΑ 35

Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τηλεπικοινωνιών Με τον τρόπο αυτό θα προωθηθεί και ο δεύτερος στόχος, που είναι το έργο του «ψηφιακού μερίσματος», κυρίως αξιοποιώντας το απελευθερωμένο πλέον από την αναλογική τηλεόραση φάσμα. Η διαγωνιστική διαδικασία –η σπουδαιότερη για την κινητή τηλεφωνία στη χώρα– για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες 800 MHz και 2,6 GHz, με σκοπό την ανάπτυξη δικτύων και υπηρεσιών κινητής ευρυζωνικότητας, βρίσκεται ήδη σε φάση προετοιμασίας και θα ολοκληρωθεί μέσα στο β’ εξάμηνο του 2014. Ειδικότερα, στη συγκεκριμένη περιοχή ραδιοσυχνοτήτων, η ΕΕΤΤ προτίθεται να δημοπρατήσει έξι μπλοκ συχνοτήτων, με τιμή εκκίνησης για καθένα από αυτά τα 51,5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η ρυθμιστική αρχή δημοπρατεί άλλα 18 μπλοκ συχνοτήτων στην περιοχή των 2.600 MHz. Το ελάχιστο τίμημα που επιδιώκεται από τη δημοπρασία αυτή είναι 380 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 309 εκατ. ευρώ αφορούν το «ψηφιακό μέρισμα» και τα υπόλοιπα 71 εκατ. ευρώ τα μπλοκ συχνοτήτων της περιοχής των 2.600 MHz. Οι ενδιαφερόμενοι γι’ αυτές τις συχνότητες είναι οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας Cosmote, Vodafone και Wind Hellas. Αν όλα εξελιχθούν ομαλά, καθεμιά από αυτές θα λάβει δύο μπλοκ συχνοτήτων στην περιοχή των 800 MHz, αξίας 103 εκατ. ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε συστήσει στα κράτη-μέλη η μετάβαση αυτή να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2012. Η Ελλάδα ωστόσο, γι’ άλλη μια φορά, απέτυχε στις προθεσμίες της. Στην πράξη, είναι η τελευταία χώρα της ΕΕ που επιχειρεί τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή. Μέχρι και η Αλβανία και η ΠΓΔΜ έχουν ολοκληρώσει τη μετάβαση αυτή. Μάλιστα, σύμφωνα με παράγοντες της κινητής τηλεφωνίας, σε κάποιες περιοχές της χώρας (π.χ. στην Αν. Μακεδονία και Θράκη) είναι αδύνατο να υπάρξει καθαρό «ψηφιακό μέρισμα» για τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Αυτό συμβαίνει επειδή η μετάβαση άλλων χωρών (π.χ. της Βουλγαρίας) έχει συντελεστεί και είναι πλέον αδύνατη η αναθεώρηση του «χάρτη συχνοτήτων» της γειτονικής χώρας.

CYTA ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΤΗ ΩΣ MVNO ΠΑΡΟΧΟΣ Η επέκταση της Cyta Ελλάδος και στην κινητή τηλεφωνία μετά από μόλις 6 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερε εξελίξεις στον ελληνικό τηλεπικοινωνιακό χάρτη. Η κυπριακή εταιρεία συμφώνησε με τη Vodafone για να λειτουργεί ως «εικονικός» πάροχος χρησιμοποιώντας το δίκτυό της, και βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στην 4η θέση της αγοράς των εναλλακτικών παρόχων, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των συνδρομητών, με τις Forthnet, HOL και Wind να βρίσκονται στις τρεις πρώτες θέσεις. Η Cyta εισέρχεται στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας φιλοδοξώντας να εξυπηρετήσει τους 315.000 υφιστάμενους συνδρομητές της στην Ελλάδα αλλά και να αποσπάσει μερίδιο από τους υπόλοιπους παρόχους. Με την παραπάνω εξέλιξη η Cyta Ελλάδος δίνει για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά τη δυνατότητα συνδυασμού τετραπλών υπηρεσιών (4play) σταθερής-κινητής-internet-τηλεόρασης σε έναν λογαριασμό. Η δυνατότητα συγκέντρωσης πολλαπλών υπηρεσιών σε έναν 36 Οκτώβριος 2014

λογαριασμό από μία εταιρεία δημιουργεί τις ιδανικές προϋποθέσεις για ποικίλες συνδυαστικές εκπτώσεις, αρκεί να υπάρχει τουλάχιστον μία σύνδεση σταθερής και μία σύνδεση κινητής στον ίδιο λογαριασμό, με στόχο την ακόμη μεγαλύτερη οικονομία στον (οικιακό ή εταιρικό) μηνιαίο λογαριασμό. Από εδώ και στο εξής, οι καταναλωτές αποκτούν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τη δική τους «Cyta Κινητή», με τιμή βασικού παγίου συμβολαίου από μόλις 9 ευρώ/μήνα, στην οποία συμπεριλαμβάνονται 200 λεπτά ομιλίας: 100’ προς όλα τα δίκτυα και 100’ προς σταθερά και κινητά Cyta Ελλάδος. Στη συνέχεια, ο πελάτης, αναλόγως των αναγκών του, μπορεί με μόλις επιπλέον 5 ευρώ/ανά πρόγραμμα τον μήνα, να προσθέσει προγράμματα στο βασικό πάγιο, όποια και όσα θέλει, όποτε το χρειάζεται –ακόμη και κατά τη διάρκεια του μήνα– έχοντας τις εξής επιλογές: Ομιλία προς όλους (150’), Ομιλία Cyta προς Cyta Κύπρου –σταθερά και κινητά– (150’), SMS προς όλους (100) και Mobile Internet (200 MB). Για τους πελάτες που θα επιλέξουν μόνο Cyta Κινητή, ισχύει ειδική τιμή συμβολαίου, η οποία ξεκινά από τα 11 ευρώ/μήνα (περιλαμβάνει 200’ ομιλίας: 100’ προς όλα τα δίκτυα και 100’ προς σταθερά και κινητά Cyta Ελλάδος). Η επέκταση της Cyta Ελλάδος και στην κινητή τηλεφωνία μετά από μόλις 6 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την εταιρεία και αποδεικνύει ότι η σταθερή ανάπτυξη είναι εφικτή για μια ελληνική εταιρεία, ακόμη και σε περιόδους ύφεσης. Οι επενδύσεις σε υποδομές και δίκτυα που έχει πραγματοποιήσει η Cyta στα έξι χρόνια παρουσίας της στην Ελλάδα φτάνουν, σύμφωνα με τη διοίκησή της, στα 200 εκατ. ευρώ.

ΟΤΕ ΚΑΜΨΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΟ 2014 Η πτώση της καθαρής κερδοφορίας, η υποχώρηση του κύκλου εργασιών και η πτώση των λειτουργικών κερδών είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την πορεία του ΟΤΕ κατά τη διάρκεια του α’ εξαμήνου του 2014, σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν για το διάστημα αυτό. Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών του ΟΤΕ για τη χρήση του α’ εξαμήνου του 2014 διαμορφώθηκε στο ποσό του 1,91 δισ. ευρώ, καταγράφοντας πτώση 2,8% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2013, που ο κύκλος εργασιών είχε διαμορφωθεί σε 1,96 δισ. ευρώ. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων ανήλθαν κατά το α’ εξάμηνο του 2014 στα 673,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας υποχώρηση 2,1% σε σχέση με τη συγκρίσιμη περσινή περίοδο, που το ποσό είχε ανέλθει στα 688,4 εκατ. ευρώ. Σε επίπεδο καθαρών αποτελεσμάτων, τα κέρδη του ΟΤΕ για τη χρήση του α’ εξαμήνου του 2014 διαμορφώθηκαν στα 125,1 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας υποχώρηση 44,1% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2013, που τα καθαρά κέρδη του ΟΤΕ είχαν διαμορφωθεί στα 223,9 εκατ. ευρώ. Ο καθαρός δανεισμός του ΟΤΕ ανήλθε κατά το α’ εξάμηνο του 2014 σε 1,54 δισ. ευρώ, σημειώνοντας υποχώρηση 37,1% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, όταν ο καθαρός δανεισμός του ΟΤΕ είχε ανέλθει στα 2,45 δισ. ευρώ. Η χρηματιστηριακή εικόνα του ΟΤΕ κατά τη διάρκεια του β’ τριμήνου του 2014 παρουσίασε διακυμάνσεις. Η πορεία της μετοχής ξεκί-

νησε στην αρχή του τριμήνου με τιμές κοντά στα 13 ευρώ και έκλεισε στο τέλος του τριμήνου με τιμές κοντά στα 10 ευρώ και 80 λεπτά. Η κεφαλαιοποίηση διαμορφώθηκε στα 5,5 δισ. ευρώ.

FORTHNET ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΖΗΜΙΩΝ Η αύξηση του κύκλου εργασιών, η βελτίωση της λειτουργικής κερδοφορίας και η υποχώρηση της καθαρής ζημίας είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την πορεία του ομίλου Forthnet κατά τη διάρκεια του α’ εξαμήνου του 2014, σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν για την περίοδο αυτή. Ειδικότερα, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου Forthnet διαμορφώθηκε για τη χρήση του α’ εξαμήνου του 2014 στα 192,4 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 2,1% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2013, που ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου είχε διαμορφωθεί στα 188,5 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων του ομίλου Forthnet ανήλθαν κατά τη διάρκεια του β’ εξαμήνου του 2014 στα 32,2 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 17,8% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, που το ποσό είχε ανέλθει στα 27,4 εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα καθαρά αποτελέσματα του ομίλου για τη χρήση του α’ εξαμήνου του 2014, οι ζημίες διαμορφώθηκαν στα 25,8 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας πτώση κατά 3,4%, σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2013, που οι καθαρές ζημίες του ομίλου είχαν διαμορφωθεί στα 26,7 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των δανειακών υποχρεώσεων του ομίλου Forthnet ανήλθε κατά το α’ εξάμηνο του 2014 στα 325,5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 0,4% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, όταν οι δανειακές υποχρεώσεις του ομίλου είχαν ανέλθει στα 324,1 εκατ. ευρώ.

HOL ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ 28 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ H εταιρεία κατάφερε να αυξήσει τους πελάτες της κατά 4,4% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2013. Η λειτουργική κερδοφορία της διαμορφώθηκε στα 28 εκατ. ευρώ, με περιθώριο 25,9%. Συγκεκριμένα: ∼ Τα συνολικά έσοδα για το α’ εξάμηνο διαμορφώθηκαν στα 108,3 εκατ. ευρώ, από 112,8 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013, δηλαδή μειωμένα κατά 4%. Η μείωση στα έσοδα αποδίδεται τόσο στη μείωση του μέσου εσόδου ανά πελάτη στις υπηρεσίες λιανικής και εταιρικών πελατών –ως απόρροια του έντονου ανταγωνισμού τιμών που επικρατεί στην αγορά– όσο και στη μείωση των τελών τερματισμού στα σταθερά δίκτυα αλλά και σε μη επαναλαμβανόμενα έσοδα του α’ εξαμήνου του 2013. ∼ Τα λειτουργικά έξοδα προ αποσβέσεων ανήλθαν στα 80,3 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,2 εκατ. ευρώ (+ 2,8%), σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Η αύξηση των λειτουργικών εξόδων οφείλεται στην αύξηση του κόστους πελατών, λόγω της αύξησης της πελατειακής βάσης, καθώς και σε χρονική κατανομή κάποιων λειτουρ-

γικών εξόδων, που αναμένεται να εξομαλυνθεί στα επόμενα τρίμηνα. ∼ Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν στα 28 εκατ. ευρώ, από 34,7 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, μειωμένα κατά 19,3%. Συνοψίζοντας, η μείωση αυτή οφείλεται αφενός στη μείωση του μέσου εσόδου ανά συνδρομητή, η οποία δεν συνδυάζεται με αντίστοιχη μείωση του μέσου κόστους ανά συνδρομητή, και αφετέρου στη μείωση των τελών τερματισμού στα σταθερά δίκτυα, αλλά και σε μη επαναλαμβανόμενα έσοδα του α’ εξαμήνου του 2013. ∼ Τα κόστη των αποσβέσεων ανήλθαν σε 23,3 εκατ. ευρώ, από 28 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2013, παρουσιάζοντας μείωση 4,7 εκατ. ευρώ, ή 16,8%. ∼ Ο καθαρός δανεισμός του α’ εξαμήνου του 2014 διαμορφώθηκε σε 154,5 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 8,6 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. ∼ Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω, τα κέρδη προ φόρων (ΕΒΤ) της εταιρείας για το α’ εξάμηνο του 2014 ανήλθαν σε 0,5 εκατ. ευρώ ζημία, έναντι 0,6 εκατ. ευρώ κέρδη το α’ εξάμηνο 2013, ενώ το β’ τρίμηνο του 2014 διαμορφώθηκαν σε 0,8 εκατ. ευρώ κέρδη. Σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου 2014 και τις πρόσφατες εξελίξεις, ο διευθύνων σύμβουλος της Hellas Online, κ. Κωνσταντίνος Κόκκαλης, ανέφερε: «Η Hellas Online συνεχίζει να παρουσιάζει εύρωστα οικονομικά μεγέθη και συγκράτηση του μεριδίου αγοράς της σε μια έντονα ανταγωνιστική αγορά τηλεπικοινωνιών και ψυχαγωγίας. Η συνέπεια στις επενδύσεις τεχνολογικής υπεροχής, συνδυαστικών υπηρεσιών και εξυπηρέτησης του πελάτη, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική λειτουργική διαχείριση, χαρακτηρίζουν την Hellas Online ως έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό ευρυζωνικό πάροχο της ελληνικής αγοράς». Επίσης, σχετικά με την πρόσφατη υπογραφή δεσμευτικής συμφωνίας για την εξαγορά της συμμετοχής του Ομίλου Intracom Holdings στην Hellas Online από τη Vodafone Ελλάδας, ο κ. Κόκκαλης τόνισε: «Είναι μία από τις πιο σημαντικές συμφωνίες στη χώρα μας, καθώς αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας από έναν παγκόσμιο κολοσσό και αναγνώριση της αξίας που έχουμε δημιουργήσει στην Hellas Online τα τελευταία χρόνια. Η εξέλιξη αυτή συμβαδίζει με τις διεθνείς τάσεις για σύγκλιση και συγκέντρωση της αγοράς των τηλεπικοινωνιών και ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω επενδύσεις και ανάπτυξη στον ευρυζωνικό κλάδο. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι διότι μέσα σε 8 χρόνια η Hellas Online κατάφερε να εξελιχθεί από έναν μεταπωλητή πάροχο υπηρεσιών internet σε έναν ισχυρό πρωταγωνιστή του τομέα των ολοκληρωμένων ευρυζωνικών υπηρεσιών». Οι επενδύσεις της εταιρείας το α’ εξάμηνο του 2014 ανήλθαν στα 18,3 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 12,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Το επενδυτικό πλάνο επικεντρώθηκε στην περαιτέρω ανάπτυξη του οπτικού δικτύου, καθώς και σε τεχνολογίες πρόσβασης νέας γενιάς FTTx, VDSL προσφέροντας ακόμα υψηλότερες ευρυζωνικές ταχύτητες στους συνδρομητές. Συνολικά, από τις αρχές του 2006 οι επενδύσεις προσεγγίζουν τα 460 εκατ. ευρώ, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη του ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών, τη βελτιστοποίηση των τεχνολογικών συστημάτων εξυπηρέτησης πελατών, τη συνεχιζόμενη αναβάθμιση της διασύνδεσης με το εξωτερικό και της συνολικής χωρητικότητας, καθώς και των υπηρεσιών hol cloud. Σήμερα, το ιδιόκτητο δίκτυο οπτικών ινών της Hellas Online εκτείνεται σε πάνω από 5.200 χλμ. πανελλαδικά, παρέχοντας πρόσβαση σε 75% των γραμμών του ΟΤΕ, με 372 συνεγκαταστάσεις σε κόμβους του ΟΤΕ. Χ ΧΡΗΜΑ 37

Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τηλεπικοινωνιών

Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΕΤΑΙ THΛΕΟΡΑΣΗ, ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ FORTHNET

αγορά των τηλεπικοινωνιών παρουσιάζει έντονη κινητικότητα τα τελευταία δύο χρόνια. Απολύτως λογικό, αν κανείς λάβει υπόψη του ότι το διάστημα που προηγήθηκε χαρακτηριζόταν από τον διαρκή πόλεμο των τιμών και τις απανωτές μειώσεις, που ξεκίνησαν από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και στη συνέχεια υιοθετήθηκαν και από τους παρόχους σταθερής τηλεφωνίας και internet (double play). Δωρεάν συσκευές, δωρεάν χρόνος ομιλίας, δωρεάν sms, δωρεάν Mbytes και ο χορός μείωσης εσόδου ανά συνδρομητή καλά κρατεί. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Forthnet, η οποία λανσάροντας εγκαίρως την εμπορική πρόταση του 3play, κατόρθωσε να διαφοροποιηθεί από τον ανταγωνισμό και να διατηρήσει θετική πορεία, τη στιγμή που ο κλάδος από το 2008 έως σήμερα παρουσιάζει διαρκή συρρίκνωση εσόδων, της τάξης του 40%. Η εταιρεία αναγνώρισε εγκαίρως τις αλλαγές που συντελέστηκαν στην καταναλωτική αγορά και τις νέες ανάγκες που δημιούργησαν οι συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Ο καταναλωτής κλείστηκε στο σπίτι και αναζήτησε λύσεις ψυχαγωγίας εντός, ενώ παράλληλα μειώθηκε το εισόδημά του δραστικά, ωθώντας τον να επιλέξει οικονομικότερες, κατά προτίμηση συνδυαστικές, υπηρεσίες. Η Forthnet είδε πρώτη την ανάγκη του καταναλωτή για μια ενιαία υπηρεσία, που θα παρέχει εκτός από τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και ψυχαγωγία. Σχεδίασε και προσέφερε στην ελληνική αγορά τον Μάιο του 2013 το Nova 3Play, μια εμπορική πρόταση που συνδυάζει ποιοτική ψυχαγωγία, γρήγορο internet και σταθερή τηλεφωνία σε μια πολύ προσιτή τιμή. Έτσι, ενώ οι εταιρείες «παραδοσιακών» τηλεπικοινωνιών υπηρεσιών αυτή τη στιγμή πουλάνε το βασικό τους προϊόν (2play) από 17-22 ευρώ, η Forthnet παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση συνδρομητών, πουλώντας αυτή τη στιγμή το βασικό της προϊόν στα 29,90 ευρώ. Η νέα αγορά 3play είναι η μόνη που αναπτύσσεται, ενώ λειτουργεί και ως μοχλός ανάπτυξης και στην αγορά τηλεπικοινωνιών αλλά και της συνδρομητικής τηλεόρασης, της οποίας η διείσδυση έχει ξεπεράσει το 20%. Οι συνδυαστικές υπηρεσίες λειτουργούν προς όφελος και του καταναλωτή και των εταιρειών. Από τη μία, ο καταναλωτής απολαμβάνει πολλαπλές υπηρεσίες σε προνομιακή τιμή. Από την άλλη, 38 Οκτώβριος 2014

για τις εταιρείες οι πωλήσεις αυξάνονται, ενώ οι τιμές παραμένουν σταθερές και σε υψηλά επίπεδα. Παράλληλα, τα περιθώρια κέρδους βελτιώνονται, καθώς τα σταθερά κόστη παραμένουν αμετάβλητα. Το 3play βελτιώνει και έναν ακόμα πολύ σημαντικό δείκτη για τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών, που ακούει στον όρο «churn» ή ελληνιστί «διαρροή συνδρομητών». Οι πελάτες συνδυαστικών υπηρεσιών και συγκεκριμένα του 3play παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερη πιστότητα και αντοχή σε «ανταγωνιστικές» προσφορές σε σχέση με αυτούς των παραδοσιακών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Η Forthnet, με το Nova 3Play, έχει κατορθώσει να μειώσει στο μισό την απώλεια-μετακίνηση συνδρομητών, σε σύγκριση με τους λοιπούς τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Η αποδοχή της νέας εμπορικής πρότασης της Forthnet επιβεβαιώνεται και από τους ρυθμούς ανάπτυξης της συνδρομητικής της βάσης. Πριν από λίγες ημέρες ανακοίνωσε ότι η συνδρομητική της ψηφιακή πλατφόρμα, η Nova, ξεπέρασε πλέον τους 500 χιλιάδες συνδρομητές ενώ, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα της αποτελέσματα, στο τέλος του Ιουνίου του 2014 οι συνδρομητές υπηρεσιών Nova 3Play της Forthnet ανήλθαν στους 344,4 χιλιάδες, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 68,4%, σε σχέση με το β’ τρίμηνο του 2013, ενισχύοντας την παρουσία της στα ελληνικά νοικοκυριά. Το γεγονός ότι η δυναμική του Nova 3Play είναι αυτή που ενισχύει διαρκώς την αξία τής εταιρείας, υπογράμμισε και ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλος της Forthnet, Πάνος Παπαδόπουλος, κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του β’ τριμήνου του 2014: «Έναν χρόνο μετά το λανσάρισμα του Nova 3Play, η εταιρεία συνεχίζει να ισχυροποιεί τη θέση της. Η επιλογή μας να διαφοροποιηθούμε σε σχέση με τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας μια νέα αγορά ψυχαγωγίας και επικοινωνίας, αρχίζει να αποτυπώνεται στα οικονομικά μας μεγέθη. Τα έσοδα λιανικής συνεχίζουν να σημειώνουν αύξηση, ενώ στο β’ τρίμηνο παρουσίασε βελτίωση και ο κύκλος εργασιών και τα EBITDA. Η μεγάλη απήχηση της υπηρεσίας Nova 3Play συνεχίστηκε αμείωτη, ενισχύοντας τη διείσδυση της συνδρομητικής τηλεόρασης και της ευρυζωνικότητας στη χώρα. Ως απόρροια, η συνδρομητική βάση της εταιρείας κατέγραψε νέο ιστορικό υψηλό, βελτιώνοντας τα μερίδια αγοράς της». Χ

Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τηλεπικοινωνιών

ΤΟ 4G ΦΕΡΝΕΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

τις ραγδαίες εξελίξεις της τηλεπικοινωνιακής αγοράς, που απαιτεί απλούστερες και πιο ξεκάθαρες ρυθμίσεις για να αποδώσει τα αναμενόμενα, περιλαμβάνεται η ολοκλήρωση της πρόσφατης ανοιχτής δημοπρασίας για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στο φάσμα των 800 και 2.600 MHz και από τις τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, Cosmote, Vodafone, Wind. Η επενδυτική αυτή κίνηση για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις φασματικές περιοχές των 800 και 2.600 MHz, ύψους 381.114.000 ευρώ, καταδεικνύει τον δυναμισμό του κλάδου των επικοινωνιών, αλλά κυρίως την εμπιστοσύνη των τριών διεθνών εταιρειών στη διαφαινόμενη ασφαλή πορεία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η κίνηση αυτή φέρνει στο ταμείο του ελληνικού Δημοσίου ποσό 381,1 εκατ. ευρώ και παράλληλα ανοίγει τον δρόμο για επιπλέον επενδύσεις, ύψους 500 εκατ. ευρώ. Οι επενδύσεις αυτές αφορούν τη μετάβαση των υποδομών των εταιρειών από τα δίκτυο τρίτης στο δίκτυο τέταρτης γενιάς, σε μια εποχή που οι εταιρείες απαιτείται να βάλουν τα δυνατά τους για να βελτιώσουν τους δείκτες της επιχειρηματικής τους λειτουργίας και ταυτόχρονα να πάρουν θέση στην υπό διαμόρφωση αγορά. Σε πρακτικό επίπεδο, αυτό σημαίνει ότι ξεκινάει μια περίοδος αναδιαμόρφωσης των υποδομών των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας και 40 Οκτώβριος 2014

ανάπτυξης δικτύου 2.000-2.500 νέων κεραιών. Στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 11.500 κεραίες, εκ των οποίων μεγάλο μέρος βρίσκεται πάνω από δέκα χρόνια σε στάδιο ενδιάμεσης αδειοδότησης, με ό,τι αυτό σημαίνει για την απρόσκοπτη και νόμιμη λειτουργία αυτής της υποδομής. Τόσο οι εκκρεμότητες του παρελθόντος όσο και οι νέες ανάγκες του παρόντος απαιτείται να τακτοποιηθούν και να καλυφθούν άμεσα, για να ανταποκριθεί η χώρα στις απαιτήσεις της Ευρώπης για τηλεπικοινωνίες 4G μέχρι το 2020. Η συγκυρία θεωρείται κομβικής σημασίας για την αγορά των τηλεπικοινωνιών, μιας και η κινητή ευρυζωνικότητα είναι το παρόν και το μέλλον στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και διεθνώς. Η Ευρώπη έχει μείνει πίσω σε αυτήν την εξέλιξη και στόχος είναι μέχρι το 2020 οι ευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές υποδομές, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, να είναι σε θέση να παρέχουν μεγάλη χωρητικότητα και υψηλές ταχύτητες στους κατόχους των έξυπνων συσκευών, που μπορεί να φτάνουν τα 50 Mbps ανά συσκευή. Μια ολόκληρη βιομηχανία κατασκευής συσκευών, δικτύων και εφαρμογών εξυπηρέτησης επιχειρήσεων και οικιακών καταναλωτών στηρίζεται στη μετάβαση στις επικοινωνίες τέταρτης γενιάς. Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών είναι πολύ δυναμικός, εν μέσω κρίσης αντέχει και συνεχίζει να επενδύει. Στην προοπτική θετικού

Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τηλεπικοινωνιών ☛

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΗΓΜΕΝΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΤΟΣΟ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΕ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ

ΑΕΠ της χώρας, ο κλάδος μπορεί να δώσει πολλαπλάσια αποτελέσματα, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη. Αν για παράδειγμα το ΑΕΠ αυξηθεί κατά 1%, οι τηλεπικοινωνίες μπορούν να αυξηθούν κατά 5%. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ Όπως τονίζεται από τους εμπλεκόμενους, το 4G είναι το μέλλον. Μέχρι το 2014 πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η ψηφιακή μετάβαση της αναλογικής τηλεόρασης σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που καθορίστηκε με βάση διεθνείς και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της χώρας. Η χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες των 800 και 2.600 MHz είναι ένα αποφασιστικό βήμα για την ανάπτυξη νέων ασύρματων τεχνολογιών για δίκτυα κινητής τηλεφωνίας τέταρτης γενιάς (4G), που υποστηρίζουν καινοτόμες υπηρεσίες επικοινωνίας, πρόσβασης, περιεχομένου και μεταφοράς ευρυζωνικών δεδομένων. Για τη χώρα, η ανάπτυξη προηγμένων επικοινωνιών τόσο στις πόλεις όσο και σε νησιωτικές και αγροτικές περιοχές συμβάλλει στην εξάλειψη του ψηφιακού χάσματος με τον υπόλοιπο κόσμο. Η πραγματική αξία του σπάνιου αυτού εθνικού πόρου καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της παραχώρησης έγκειται στη δημιουργία νέων υποδομών, επί των οποίων θα διοχετευθούν υπηρεσίες και συναλλαγές τόσο μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών όσο και πολιτών και επιχειρήσεων με τον δημόσιο τομέα. Το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων είναι εθνικός πόρος υψηλής οικονομικής σημασίας, καθώς επιτρέπει τη λειτουργία των τηλεοπτικών/ραδιοφωνικών σταθμών και των παρόχων κινητής τηλεφωνίας. Η τρέχουσα σταδιακή μετάβαση του τηλεοπτικού σήματος από αναλογικό σε ψηφιακό θα απελευθερώσει ένα σημαντικό εύρος του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων, με το σημαντικότερο μέρος να είναι γνωστό και ως «Ψηφιακό Μέρισμα». Το «Ψηφιακό Μέρισμα», καθώς και άλλες περιοχές του ραδιοφάσματος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για νέες υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας και τηλεοπτικών εκπομπών όπως: ☛

Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ 800 ΚΑΙ 2.600 MHZ ΦΕΡΝΕΙ ΣΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ 381,1 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

42 Οκτώβριος 2014

∼ Βελτιωμένη Ασύρματη Ευρυζωνικότητα (Wireless Broadband), προκειμένου να εξυπηρετηθεί η ταχέως αυξανόμενη ζήτηση για κινητή πρόσβαση στο διαδίκτυο, να βελτιωθεί η λήψη εντός των κτηρίων και να αυξηθεί η κάλυψη αγροτικών περιοχών, κάτι σημαντικό για την Ελλάδα λόγω των γεωγραφικών χαρακτηριστικών της. ∼ Εκπομπή τηλεοπτικού σήματος σε φορητές συσκευές (Mobile TV), επιτρέποντας στους χρήστες να δέχονται και να παρακολουθούν πολλαπλά κανάλια. ∼ Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση (DTT), για εκπομπή μεγαλύτερου αριθμού ψηφιακών καναλιών, σήματος υψηλής ευκρίνειας (High Definition) και άλλων διαδραστικών υπηρεσιών (π.χ. video on demand). Η Cosmote τονίζει ότι στόχος της εταιρείας είναι να παρέχει 70% πληθυσμιακή κάλυψη 4G ώς το τέλος του έτους. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Μιχάλης Τσαμάζ, δήλωσε σχετικά: «Προτεραιότητά μας είναι οι ανάγκες των πελατών μας. Η νέα μεγάλη επένδυσή μας, ύψους 135 εκατ. ευρώ, σε φάσμα μάς επιτρέπει να αναβαθμίσουμε ακόμη περισσότερο τις υπηρεσίες που τους προσφέρουμε. Ενισχύουμε τα δίκτυά μας, προσφέροντας ακόμη πιο ποιοτική εμπειρία, ιδίως στο δίκτυο 4G. Είμαστε μακράν ο μεγαλύτερος επενδυτής στις τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα. Αυτό επιβεβαιώνουμε και σήμερα, επενδύοντας το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ των εταιρειών που συμμετείχαν στη δημοπρασία. Η επένδυση στις τηλεπικοινωνίες είναι επένδυση στην ανάπτυξη της οικονομίας και της χώρας». Η Vodafone επισημαίνει ότι επεκτείνει τη γεωγραφική κάλυψη 4G και βελτιώνει περαιτέρω την ποιότητα του 4G σήματος σε εσωτερικούς χώρους. Ο κ. Γλαύκος Περσιάνης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Vodafone Ελλάδας, δήλωσε σχετικά: «Η επένδυση αυτή μας δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε νέες δυνατότητες, που προκύπτουν από τη διεύρυνση του φάσματος συχνοτήτων. Παράλληλα, συμβάλλουμε έμπρακτα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και αποδεικνύουμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να παρέχουμε στους πελάτες μας τεχνολογικά πρωτοποριακές υπηρεσίες, γρήγορης και αξιόπιστης επικοινωνίας». Η Wind εξηγεί πως έχει ήδη ξεκινήσει να αναπτύσσει στη χώρα δίκτυο κινητής τηλεφωνίας νέας γενιάς (4G), κάνοντας χρήση της τεχνολογίας LTE. Από κει και πέρα, η χορήγηση των δικαιωμάτων χρήσης των νέων ραδιοσυχνοτήτων είναι ένα αποφασιστικό βήμα για την ανάπτυξη νέων ασύρματων τεχνολογιών και την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών επικοινωνίας, πρόσβασης, περιεχομένου και μεταφοράς ευρυζωνικών δεδομένων. «Θα ενσωματώσουμε το νέο φάσμα στον εκσυγχρονισμό του δικτύου μας και την τρέχουσα ανάπτυξη υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας νέας γενιάς. Κάνοντας αυτή τη σημαντική επένδυση, αποκτήσαμε κρίσιμο φάσμα, που θα μας επιτρέψει να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη ζήτηση των καταναλωτών για υπηρεσίες κινητής ευρυζωνικότητας και να παρέχουμε στους πελάτες μας τις υψηλότερες ταχύτητες στις υπηρεσίες δεδομένων» δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Wind Ελλάς, Νάσος Ζαρκαλής. «Την ίδια στιγμή προάγουμε την ανταγωνιστικότητά μας στην αγορά και ενισχύουμε την αξία της επένδυσης των μετόχων μας στην εταιρεία». Ανοίγει λοιπόν ο δρόμος στις τηλεπικοινωνίες για τη μετάδοση τεράστιων ποσοτήτων πληροφοριών και διεκπεραίωσης εργασιών από παντού και με πάρα πολλούς ψηφιακούς τρόπους. Χ

Η Nova ξεπέρασε τους

500 χιλιάδες

συνδρομητές! Η διείσδυση της Nova συνεχίζεται με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην αγορά της συνδρομητικής τηλεόρασης

Nova, η πρώτη συνδρομητική ψηφιακή πλατφόρμα της χώρας, ξεπέρασε πλέον τους 500 χιλιάδες συνδρομητές, γεγονός που αποτελεί νέο ιστορικό υψηλό! Η δυναμική που παρουσιάζει η υπηρεσία Nova 3Play –και η απήχηση που έχει στο καταναλωτικό κοινό– συνεχίζει να είναι ο κύριος άξονας ανάπτυξης της συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα, με τη διείσδυση στα ελληνικά νοικοκυριά να ξεπερνάει πλέον το 20%. Η Nova είναι η ψηφιακή πλατφόρμα που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τηλεόραση. Από τις 20 Δεκεμβρίου του 1999 –όταν και ξεκίνησε επίσημα η εκπομπή του δορυφορικού μπουκέτου της Nova με το σλόγκαν «Δείτε τηλεόραση με Nova μάτι!»– μέχρι το «Δες ό,τι θέλεις, τη στιγμή που το θέλεις. Μόνο στην Νova!», και από το «Προσπεράστε την τηλεόραση, ανεβείτε στη Nova» μέχρι το «Nova, Ζεις Καλύτερα!», που είναι το σλόγκαν με το οποίο υπογράφει σήμερα η μεγαλύτερη συνδρομητική πλατφόρμα της

χώρας, είναι μια διαδρομή που χαρακτηρίζεται από καινοτομίες. Η Nova είναι αυτή που καθιέρωσε τις πολυκάμερες αθλητικές μεταδόσεις, με αποτέλεσμα οι συνδρομητές της να απολαμβάνουν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τα μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα. Το 2010, η Nova έκανε την πρώτη μετάδοση τηλεοπτικού περιεχομένου υψηλής ευκρίνειας (High Definition) στην Ελλάδα, ενώ έναν χρόνο μετά, το 2011, έκανε την πρώτη παραγωγή και μετάδοση 3D περιεχομένου στη χώρα. Σήμερα, η Nova συνεχίζει να καινοτομεί με την πρωτοποριακή υπηρεσία Nova Go. Με τη βραβευμένη αυτή υπηρεσία, οι συνδρομητές των αθλητικών καναλιών Novasports και των κινηματογραφικών καναλιών Novacinema έχουν στη διάθεσή τους live TV αλλά και on demand, για να επιλέξουν το πρόγραμμα που θέλουν να παρακολουθήσουν, τη στιγμή που το θέλουν και όπου κι αν βρίσκονται. Η ανάγκη για ποιοτική οικιακή ψυχαγωγία και αξιόπιστη επικοινωνία σε προσιτή τιμή καλύ-

πτεται με τον καλύτερο τρόπο από την υπηρεσία Nova 3Play, γεγονός που αποδεικνύεται καθημερινά, καθώς πλέον περισσότερα από μισό εκατομμύριο νοικοκυριά απολαμβάνουν την τηλεοπτική εμπειρία που μόνο η Nova μπορεί να προσφέρει. Ο ρυθμός διείσδυσης της Nova στα ελληνικά νοικοκυριά, που αγγίζει τους 110 χιλιάδες νέους συνδρομητές τον χρόνο, δείχνει ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης της αγοράς, ενώ παράλληλα αποδεικνύει ότι η Nova οδηγεί τις εξελίξεις. Η Nova παραμένει πιστή στην υπόσχεσή της να προσφέρει το καλύτερο περιεχόμενο. Οι συνδρομητές της μέσα από τα κανάλια Novasports παρακολουθούν την αγαπημένη τους ομάδα σε όλα τα αθλήματα, σε Ελλάδα και Ευρώπη, και μέσα από τα κανάλια Novacinema απολαμβάνουν δυνατά blockbusters από τα μεγαλύτερα studios του Hollywood και τις δημοφιλέστερες ξένες σειρές, λίγες ώρες μετά την προβολή τους στην Αμερική.

Λύσεις επικοινωνίας που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες

Η Vodafone Ελλάδας είναι μέλος του Ομίλου Vodafone, ενός από τους ηγέτες στον χώρο της κινητής επικοινωνίας σε όλο τον κόσμο. Βασικός στόχος και φροντίδα της Vodafone είναι η παροχή καινοτόμων και υψηλού επιπέδου τηλεπικοινωνιακών προϊόντων και υπηρεσιών επικοινωνίας. Σημαντικές επενδύσεις στη χώρα Η Vodafone, μέσα από σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, διαθέτει σήμερα ένα πρωτοπόρο τεχνολογικά τηλεπικοινωνιακό δίκτυο, που χαρακτηρίζεται από αξιοπιστία, ποιότητα, υψηλές ταχύτητες mobile internet και εκτενή κάλυψη 3G και 4G. Επιπλέον, πρώτη στην Ελλάδα, η Vodafone αξιοποίησε το φάσμα στα 900 MHz, για την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας σήματος σε εσωτερικούς χώρους, ώστε οι συνδρομητές της να συνεχίσουν να απολαμβάνουν εξαιρετική εμπειρία mobile internet, όπου και αν βρίσκονται. Σήμερα, η Vodafone συνεχίζει τις σημαντικές επενδύσεις της στη χώρα, καταβάλλοντας 124.5 εκατ. ευρώ για την εξασφάλιση φάσματος στις ζώνες των 800 ΜHz και 2.600 ΜHz, με σκοπό την περαιτέρω επέκταση της γεωγραφικής κάλυψης 4G, αλλά και την περαιτέρω βελτίωση στην ποιότητα του 4G σήματος σε εσωτερικούς χώρους. Η Vodafone, με επενδύσεις σε υποδομές του δικτύου που αγγίζουν τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά και με την απόκτηση της hellas online, επιταχύνει τη στρατηγική της για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών επικοινωνίας με τις πλέον αξιόπιστες υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας και ευρυζωνικού internet.

Προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες επικοινωνίας Η Vodafone παρέχει καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που δίνουν τη δυνατότητα σε ιδιώτες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις, να καλύπτουν τις ανάγκες της επικοινωνίας τους με αξιόπιστο, ποιοτικό, τεχνολογικά εξελιγμένο και οικονομικό τρόπο, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα. Μέσα από ένα εκτενές δίκτυο καταστημάτων λιανικής πώλησης σε όλη την Ελλάδα, η Vodafone θέτει ως κύριο μέλημά της να διευρύνει διαρκώς τις επιλογές των προϊόντων και των υπηρεσιών που διαθέτει στους πελάτες της, ώστε να μπορούν να επιλέξουν αυτό που πραγματικά ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις απαιτήσεις τους. Παράλληλα, διαθέτει αξιόπιστες υπηρεσίες mobile internet, μέσα από μια πολύ μεγάλη ποικιλία τύπων προγραμμάτων και συσκευών smartphones και tablets, που παρέχουν πρόσβαση στο internet από οπουδήποτε. Ταυτόχρονα, έχει θέσει ως βασική προτεραιότητά της τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των πελατών της. Γι’ αυτό στα καταστήματα Vodafone υπάρχει πλέον Ομάδα Internet, η οποία αποτελείται από εξειδικευμένους σύμβουλους τεχνολογίας, πλήρως εκπαιδευμένους και πιστοποιημένους, ώστε να βοηθήσουν σε ό,τι χρειάζονται οι πελάτες σχετικά με τα smartphones, τα tablets, το internet και άλλες νέες τεχνολογίες. Η Vodafone ανέτρεψε τα δεδομένα της αγοράς με τα πρωτοποριακά προγράμματα Vodafone RED, την πιο ολοκληρωμένη πρόταση στην επικοινωνία μέχρι σήμερα, και έδωσε τη δυνατότητα στους εκατοντάδες χιλιάδες συνδρομητές της στην Ελλάδα και σε

δεκάδες εκατομμύρια σε ολόκληρο τον κόσμο, να απελευθερώσουν την επικοινωνία τους και να απολαμβάνουν μοναδικά οφέλη και υπηρεσίες που καλύπτουν κάθε ανάγκη. Η καινοτομία των Vodafone RED είναι ότι για πρώτη φορά ένα πρόγραμμα προσφέρει πολλά παραπάνω από ομιλία και sms, αφού βοηθάει τους συνδρομητές να νιώσουν απελευθέρωση, ασφάλεια και οικονομία για όλη την οικογένεια και την επιχείρησή τους.

Αξιόπιστος και στρατηγικός συνεργάτης για τις επιχειρήσεις και τον επαγγελματία Η Vodafone στέκεται δίπλα στις επιχειρήσεις και τον επαγγελματία και αποτελεί έναν αξιόπιστο συνεργάτη, παρέχοντας μια σειρά από υπηρεσίες, έξυπνες εφαρμογές, αλλά και ολοκληρωμένες λύσεις επικοινωνίας. Συνδυάζοντας λύσεις ευρυζωνικότητας, mobility και cloud, η Vodafone δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις που τις εφαρμόζουν να μειώσουν τα λειτουργικά κόστη τους και να ενισχύσουν την παραγωγικότητά τους. Η Vodafone, αξιοποιώντας τη σύγκλιση των τεχνολογιών πληροφορικής με τις υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών (unified communications), που επιτρέπουν στους επαγγελματίες να επικοινωνούν με τρόπο περισσότερο αποτελεσματικό και επωφελή, διαθέτει υπηρεσίες όπως το Vodafone Business Connect, τα προγράμματα My Business και τις υπηρεσίες cloud, που καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες επικοινωνίας αξιόπιστα, οικονομικά, με ταχύτητα και ευελιξία. Παράλληλα, η Vodafone διαθέτει τεχνολογικές λύσεις σε έξυπνες εφαρμογές machine to machine (Μ2Μ), που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση την καινοτομία, την ανάπτυξη και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, με στόχο τη συνεχή εξέλιξη και βελτίωση της εμπειρίας εξυπηρέτησης των πελατών της, η Vodafone παρέχει προσωπική εξυπηρέτηση στο σύνολο των πελατών της και ενδυναμώνει ακόμη περισσότερο τη σχέση εμπιστοσύνης που έχει χτίσει με κάθε έναν εταιρικό πελάτη ξεχωριστά.

Συμβολή στη Βιώσιμη Ανάπτυξη Η Vodafone, από την έναρξη της λειτουργίας της, στόχο έχει να ανταποκρίνεται ουσιαστικά στις σημερινές προκλήσεις, παραμένοντας προσηλωμένη στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η εταιρεία εφαρμόζει με συνέπεια και συνέχεια στον χρόνο, ολοκληρωμένα προγράμματα, που αξιοποιούν την τεχνολογία, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης κοινωνίας, σε οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Παράλληλα, εξασφαλίζει ότι συνεχίζει να λειτουργεί υπεύθυνα και κάνει αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων (ενέργειας και υλικών). Επιπλέον, συνεχίζει να υλοποιεί πολυετή προγράμματα που δίνουν έμφαση στο παιδί, σε συνεργασία με έγκριτους φορείς και ιδρύματα, όπως είναι τα Παιδικά Χωριά SOS και η Κινητή Παιδιατρική Μονάδα των Γιατρών του Κόσμου.

Χ συνέντευξη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΠΛΟΤΗΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΜΑΣ

GIJS NAGEL ΣΥΝΙΔΡΥΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ DEGIRO

2 Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

Η ολλανδική εταιρεία on-line χρηματιστηριακών συναλλαγών και υπηρεσιών DEGIRO ξεκίνησε από αυτόν τον Οκτώβριο τη διάθεση των υπηρεσιών της στους έλληνες επενδυτές. Η νέα πλατφόρμα χρηματοοικονομικών συναλλαγών προσφέρει προμήθειες έως και 80% χαμηλότερες σε σχέση με αντίστοιχες ανταγωνιστικές πλατφόρμες, καθώς αξιοποιεί 46 Oκτώβριος 2014

προηγμένα συστήματα αυτοματοποιημένων συναλλαγών και οικονομίες κλίμακας. Επιπλέον, εκτός από τις αγορές της Ευρώπης και των ΗΠΑ, η νέα πλατφόρμα της DEGIRO επιτρέπει στους χρήστες την πρόσβαση και στα χρηματιστήρια της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας, του Χονγκ Κονγκ και πολλών άλλων χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο, δίνοντας στους

επενδυτές την ευκαιρία να επωφεληθούν και μέσα από τη διεύρυνση του επενδυτικού τους ορίζοντα. Ο κ. Gijs Nagel, ένας από τους πέντε συνιδρυτές και εκτελεστικός διευθυντής της DEGIRO, μας εξηγεί τα πλεονεκτήματα της νέας επενδυτικής πλατφόρμας και μας μιλάει για τα σχέδια σχετικά με τη μελλοντική ανάπτυξη της εταιρείας.

ΧΡΗΜΑ_Δώστε μας, παρακαλώ, ένα σύντομο ιστορικό και μια εικόνα της εταιρείας DEGIRO σήμερα. GIJS NAGEL_Η DEGIRO ιδρύθηκε το 2008 από πέντε συνέταιρους, προερχόμενους από μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Ευρώπη, την Binck Bank, που δραστηριοποιείται στην Ολλανδία, το Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ιταλία. Το 2008 ιδρύσαμε την DEGIRO, με βασικό στόχο να προσφέρουμε στους επαγγελματίες επενδυτές τη δυνατότητα να επενδύουν σε προϊόντα σε όλο τον κόσμο, χρησιμοποιώντας ένα πρωτόκολλο. Έτσι δημιουργήσαμε ένα portal (Webtrader), όπου οι θεσμικοί επενδυτές μπορούσαν με ένα πρωτόκολλο να επενδύσουν σε οποιοδήποτε σχεδόν προϊόν στον κόσμο. Το 2013 είχαμε ήδη μια εταιρεία με όγκο συναλλαγών ύψους 10 δισ. ευρώ, πριν απευθυνθούμε στους ιδιώτες επενδυτές. Χ_Ποιες είναι οι βασικές υπηρεσίες και τα εργαλεία που προσφέρετε στους πελάτες σας; G.N._Ουσιαστικά, διαθέτουμε ένα on-line σύστημα στο οποίο ο χρήστης μπορεί να συνδεθεί και να πραγματοποιεί συναλλαγές. Δεν παρέχουμε πολλά εργαλεία και συμβουλές. Οι πελάτες έρχονται σε μας επειδή κάνουν πολλές συναλλαγές, ίσως δύο την εβδομάδα, την ημέρα ή ακόμα και μερικές χιλιάδες την ημέρα και έχουν χαμηλές χρεώσεις. Διαθέτουμε δηλαδή ένα απλό και κατανοητό πρόγραμμα, στο οποίο μπορεί ο χρήστης να δει την αγορά, να δει ανοίγματα και κλεισίματα, γραφήματα κ.λπ., όσα δηλαδή χρειάζεται ένας trader για να μπορεί να κάνει συναλλαγές σε διαφορετικά χρηματιστήρια. Χ_Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του συστήματος της DEGIRO σε σύγκριση με παρόμοια συστήματα άλλων εταιρειών διαδικτυακών συναλλαγών που δραστηριοποιούνται ήδη στην Ελλάδα; G.N._Το πιο σημαντικό μας πλεονέκτημα είναι οι χρεώσεις. Στις άλλες αντίστοιχες εταιρείες ο επενδυτής μπορεί να βρει παρόμοιο περιβάλλον, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά σε αυτό. Η μεγάλη διαφορά όμως βρίσκεται στις τιμές χρέωσης. Στην αμερικανική αγορά, για παράδειγμα, η έκπτωση μπορεί να φτάνει ακόμα και στο 99%. Δηλαδή αν πάρει κανείς μετοχές της Google

☛

ΔΙΑΘΕΤΟΥΜΕ ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΧΡΗΣΤΗΣ ΝΑ ΔΕΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ, ΝΑ ΔΕΙ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΑ, ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ, ΟΣΑ ΔΗΛΑΔΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑΣ TRADER ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ

αξίας 10.000 δολαρίων, θα πληρώσει λιγότερα από 60 λεπτά του ευρώ σε εμάς. Αυτές οι χρεώσεις θεωρούνται απολύτως φυσιολογικές για τους θεσμικούς επενδυτές, αλλά εμείς τις παρέχουμε σήμερα και στους ιδιώτες. Είμαστε σε θέση να το κάνουμε αυτό τώρα, καθώς οι χρήστες του ίντερνετ είναι σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό εκπαιδευμένοι σε σχέση με το παρελθόν και έχουν πολύ λιγότερες απορίες σε σχέση με πέντε ή δέκα χρόνια πριν, αλλά επιπλέον και λόγω της MiFID (της κοινοτικής οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων), η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να δραστηριοποιηθούμε σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό την εποπτεία της Ολλανδικής Επιβλέπουσας Αρχής Χρηματοοικονομικών Αγορών (AFM) και της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας (DNB). Έτσι, όταν ξεκινάει η λειτουργία μας σε μια χώρα, δεν έχουμε παρά να καταχωρίσουμε την εταιρεία εκεί, χωρίς να χρειάζεται να συναντηθούμε και να συνεννοηθούμε με όλες τις τοπικές αρχές. Χ_Γιατί πιστεύετε ότι η ελληνική αγορά παρουσιάζει ενδιαφέρον ώστε να θέλετε να δραστηριοποιηθείτε σε αυτήν; G.N._Θέλουμε να έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε υπηρεσίες σε όλη την Ευρώπη. Ο κόσμος σίγουρα θέλει να ακούσει ότι υπάρχει ιδιαίτερο επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, αλλά μπορούμε να διαβεβαιώσουμε τους έλληνες πελάτες μας ότι η DEGIRO προσφέρει με διαφορά τις χαμηλότερες χρεώσεις σε όλη την Ευρώπη. Θέλουμε να βλέπουμε την Ευρώπη σαν μια ενιαία αγορά, με μόνη διαφοροποίηση τη γλώσσα, επειδή και η MiFID μας επιτρέπει να τη βλέπουμε έτσι. Αντί λοιπόν να διαθέτουμε τα προϊόντα μας μόνο σε 50-60 εκατ. Ολλανδούς, μπορούμε να τα διαθέτουμε σε 100-200 εκατ. ευρωπαίους δυνητικούς πελάτες.

Χ_Η πλατφόρμα σας θα δίνει τη δυνατότητα σε ξένους αλλά και σε έλληνες επενδυτές να επενδύουν στην ελληνική αγορά; G.N._Ναι, θα μπορούν να αγοράζουν μετοχές στο τοπικό χρηματιστήριο. Οι τιμές αυτές θα ισχύουν και για την ελληνική αγορά, οπότε οι έλληνες επενδυτές ή οποιοσδήποτε θέλει θα μπορεί να κάνει live αγορές στο Χ.Α., αλλά και σε οποιοδήποτε χρηματιστήριο του κόσμου, όπως π.χ. στο Μεξικό, τη Σιγκαπούρη, την Κίνα, την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ κ.λπ. Χ_Ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για τους on-line traders είναι σίγουρα η ασφάλεια των συναλλαγών. Κατά πόσο η πλατφόρμα της DEGIRO είναι ασφαλής για τους επενδυτές; G.N._Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τους ιδιώτες επενδυτές είναι ότι δεν έχουμε τις αγκυλώσεις του τραπεζικού μοντέλου, επειδή δεν είμαστε τράπεζα. Δηλαδή έχουμε δημιουργήσει ένα μοντέλο όπου όλοι οι πελάτες και οι επενδύσεις τους είναι πλήρως διαχωρισμένες από την εταιρεία. Όταν τοποθετεί κάποιος τα χρήματά του σε εμάς, αυτά είναι εντελώς ασφαλή, όσο και οι επενδύσεις του στα χρηματοοικονομικά προϊόντα ή χρεόγραφα. Δηλαδή ακόμα και αν συμβεί κάτι στην DEGIRO, τα χρήματα των πελατών είναι 100% εξασφαλισμένα. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα ασφαλή δομή της ηλεκτρονικής μας πλατφόρμας, εξασφαλίζουν την επιτυχημένη πορεία της εταιρείας μας. Ήδη, ξεκινήσαμε πριν ένα χρόνο την παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες επενδυτές στην Ολλανδία και έχουμε αποσπάσει το 25% της αγοράς, κατακτώντας τη δεύτερη θέση σε μερίδιο, ενώ σε κάθε χώρα που έχουμε δραστηριοποιηθεί αναπτυσσόμαστε με μεγάλη ταχύτητα. Χ ΧΡΗΜΑ 47

διεθνείς αγορές Χ προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι

ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΕΚΡΗΚΤΙΚΟΙ ΜΗΝΕΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Μαύρα σύννεφα πάνω από την παγκόσμια οικονομία

πειτα από ένα ήρεμο καλοκαίρι, τα πρώτα στοιχεία για τον Οκτώβριο δείχνουν ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι αρκετά θυελλώδεις για τις αγορές, καθώς είναι έντονη η αβεβαιότητα παγκοσμίως, τόσο σε σχέση με τις προοπτικές της παγκόσμιας νομισματικής πολιτικής όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο. Η φετινή Σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν πραγματοποιήθηκε σε κλίμα ευφορίας. Οι νέες διεθνείς εστίες κρίσης αλλά και οι νέοι κίνδυνοι στις χρη-

48 Οκτώβριος 2014

ματαγορές δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Βασικός λόγος τού μάλλον υποτονικού κλίματος είναι ότι –με εξαίρεση τις ΗΠΑ– η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη εξασθενεί. Παράλληλα, η επιδημία του Έμπολα αλλά και πολλές διεθνείς εστίες κρίσης έρχονται να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το ήδη τεταμένο κλίμα. Έξι χρόνια μετά τη βαριά οικονομική κρίση, η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να παρουσιάζει αδυναμίες. Πολλές χώρες

συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της κρίσης: το υψηλό επίπεδο του ιδιωτικού, αλλά και του δημόσιου χρέους, και την ανεργία. Το ΔΝΤ μειώνει στο +3,3% τις εκτιμήσεις για την παγκόσμια οικονομία από 3,8%. Όλα αυτά μπορεί να προκαλέσουν διόρθωση στην αγορά. Η Morgan Stanley εκτιμά ότι ο πραγματικός λόγος για μια σημαντική διόρθωση των αγορών είναι πιο απλός και έχει να κάνει με το γεγονός ότι καθώς πλησιά-

ζουμε στο τέλος της χρονιάς οι επενδυτές που σημειώνουν φέτος υψηλές αποδόσεις τρέχουν να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους. Αρκετοί αναλυτές αναφέρουν ότι το επόμενο κραχ έρχεται. Έχει σημειωθεί μεγάλη αύξηση των αξιών στα παγκόσμια χρηματιστήρια, και ειδικά στις ΗΠΑ, βλέποντας μια μεγάλη φούσκα. Από τον Μάρτιο του 2009, όταν άρχισε η άνοδος του αμερικανικού χρηματιστηρίου, οι μετοχικές αξίες στις ΗΠΑ αυξήθηκαν περισσότερο από 15 τρισ. δολ. και ο δείκτης S&P 500 έχει αυξηθεί κατά 193%, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Ο S&P 500 έχει ενισχυθεί κατά 19% από τις αρχές του 2013 και ο Nasdaq κατά 30%, με τα ποσοστά αυτά να θυμίζουν περιόδους πριν το κραχ. Για παράδειγμα το 1987, ο δείκτης στη Wall Street κέρδισε πάνω από 30% έως τις 30 Αυγούστου και στη συνέχεια σημείωσε μια πτώση της τάξης του 36% από το υψηλό της 25ης Αυγούστου έως το χαμηλό του Οκτωβρίου. ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΠΤΩΣΗ ΣΤΗ WALL STREET Τρία προειδοποιητικά σημάδια, που όποτε εμφανίστηκαν τα τελευταία 45 χρόνια, οδήγησαν σε πτώση άνω του 20%, εντοπίζουν αναλυτές:

∼ Ακραία επίπεδα αισιόδοξου κλίματος (το ποσοστό των επαγγελματιών της αγοράς που δηλώνουν bullish ανέρχεται στο 56%). ∼ Σημαντικά υπερτιμημένες μετοχές με βάση τα P/E (το P/E του δείκτη μικρής κεφαλαιοποίησης Russell 2000 ανέρχεται στα υψηλότερα επίπεδα από τη δημιουργία του). ∼ Ακραίες αποκλίσεις στις επιδόσεις των διαφορετικών κλάδων της αγοράς (το ποσοστό των μετοχών που λαμβάνουν μέρος στο bull market έπεσε, από το 82% που ήταν στις αρχές του Ιουλίου, μόλις στο 50% την ημέρα που ο S&P 500 άγγιξε το ιστορικό υψηλό του). Η Market Extremes, που ειδικεύεται στην έρευνα γύρω από τα σημεία καμπής των αγορών, σημειώνει ότι τα τρία αυτά σημάδια έχουν εμφανιστεί μαζί μόλις έξι φορές από το 1970. Όποτε εμφανίζονταν, ακολουθούσε μέση πτώση 38% του S&P 500, με τη μικρότερη πτώση να είναι της τάξης του 22%. Μάλιστα, η εμφάνιση των τριών αυτών

στοιχείων καταγράφεται πριν από κάθε bear market, που ορίζεται ως πτώση μεγαλύτερη του 20%. Και μόλις εμφανιστούν και τα τρία, ακολουθεί πτώση που διαρκεί περίπου για έναν μήνα, κατά μέσο όρο. ΠEΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟ QE ΤΗΣ ΕΚΤ Απογοήτευσε τις ευρωπαϊκές αγορές, κυρίως της περιφέρειας, η ανακοίνωση των λεπτομερειών για το πρόγραμμα αγοράς ABS από την ΕΚΤ, και συγκεκριμένα από τον Μάριο Ντράγκι. Παράλληλα, όσοι αναλυτές ανέμεναν ένα σήμα για ολοκληρωμένο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο θα περιλαμβάνει και την αγορά κρατικών ομολόγων, απογοητεύτηκαν. Ο Μάριο Ντράγκι αρκέστηκε να δηλώσει ότι υπάρχει ομοφωνία στη διοίκηση της ΕΚΤ ως προς την αναγκαιότητα λήψης πρόσθετων μέτρων, εφόσον αυτό χρειαστεί. Κάτι που έχει αναφέρει αρκετές φορές στο παρελθόν, και σίγουρα δεν αποτελεί έκπληξη μετά τη δέσμευση, τον Ιούλιο του 2012, να πράξει «ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ. Στην αγορά πολλοί πιστεύουν ότι σύντομα οι αγορές τίτλων μόνο από τον ιδιωτικό τομέα θα αποδειχθούν ανεπαρκείς και η ΕΚΤ θα στραφεί σε τίτλους του δημόσιου τομέα. Αναλυτές της Citigroup υποστηρίζουν ότι πριν από τα Χριστούγεννα θα παρουσιαστεί πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων με δωδεκάμηνο ορίζοντα και μηνιαίο ύψος αγορών 50 δισ. Πάντως, οι αγορές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ δεν είναι σε θέση να επιλύσει μόνη της την παρούσα κρίση. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΝΟΨΕΙ ΑΝΟΔΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ Τη στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι επενδυτές ενόψει της ισχυροποίησης του δολαρίου αναλύει η Citigroup. Κατά τις περιόδους 2008-09 και 2010-11, όταν το δολάριο αυξανόταν, οι μετοχές υποχώρησαν και τα κρατικά ομόλογα αυξήθηκαν. Ωστόσο, αυτήν την περίοδο, η συμπεριφορά πιθανόν να μοιάσει με εκείνη της περιόδου 2004-05, όταν οι μετοχές αυξήθηκαν και τα κρατικά ομόλογα υποχώρησαν. Η Ιαπωνία και η Μ. Βρετανία μάλλον θα ωφεληθούν. Παραδοσιακά, οι ιαπωνικές μετοχές έχουν θετική σχέση με την άνοδο του δολαρίου, όπως και οι βρετανικές.

Επίσης, οι μετοχές των αναδυόμενων αγορών πιθανότατα θα κερδίσουν από την άνοδο του δολαρίου, ενώ οι μετοχές και τα εμπορεύματα ενέργειας θα πληγούν. Η Citigroup διαπιστώνει ότι η άνοδος του δολαρίου πλήττει παραδοσιακά τον παγκόσμιο κλάδο ενέργειας. SAXO: ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΗΠΑ, ΚΙΝΑ, Ε.Ε. Ηχηρό σήμα κινδύνου για την πιθανότητα οικονομικής κατάρρευσης των τριών ισχυρότερων οικονομικών δυνάμεων του πλανήτη –ΗΠΑ, Κίνας, Ευρώπης– κρούει η Saxo Bank, ξυπνώντας τους χειρότερους εφιάλτες των επενδυτών. «Οι τρεις οικονομικές υπερδυνάμεις του πλανήτη –ΗΠΑ, Κίνα, Ευρώπη– φλερτάρουν επικίνδυνα με την πιθανότητα οικονομικής κατάρρευσης, καθώς τα οικονομικά μοντέλα που ακολουθούν στηρίζονται στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγικότητα» τονίζει χαρακτηριστικά ο Steen Jakobsen, επικεφαλής αναλυτής της Saxo Bank. Όπως προειδοποιεί ο τελευταίος, το μη βιώσιμο χρέος θα είναι η αιτία της κατάρρευσης. Ο ίδιος μπορεί να μη δίνει σαφές χρονοδιάγραμμα για το πότε μπορεί να συμβούν όσα προβλέπει, ωστόσο επιμένει πως το πρόβλημα των υψηλών επιπέδων του χρέους συνιστά τεράστια πηγή ανησυχίας και κινδύνων. Μάλιστα δεν αποκλείει πως το μείζον πρόβλημα του χρέους μπορεί να κρυφτεί κάτω από το χαλί –λόγω της δράσης των κεντρικών τραπεζών– και να επιστρέψει με άλλη μορφή, όπως εκείνου του χαμηλού πληθωρισμού ή του αποπληθωρισμού. «Σήμερα κινούμαστε όπως ακριβώς κινούμασταν πριν από πέντε χρόνια... Τίποτα δεν έχει αλλάξει επί της ουσίας» επισημαίνει χαρακτηριστικά ο αναλυτής της Saxo Banκ. ΝΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥΧΟΥΣ Νευρικοί όσον αφορά τις τοποθετήσεις των χρημάτων τους σε επενδύσεις εμφανίζονται οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη, γι’ αυτόν τον λόγο διακρατούν ένα «βουνό» από μετρητά, όπως προκύπτει από έρευνα της UBS. Συγκεκριμένα, περίπου 2.325 δισεκατομμυριούχοι διεθνώς διακρατούν κατά μέσο όρο 600 εκατ. δολ. σε μετρητά. Χ ΧΡΗΜΑ 49

διεθνείς αγορές Χ προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι

ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ ΤΟ ΔΟΛΑΡΙΟ

Εκτίμηση-σοκ από την Deutsche Bank: Κάτω από το 0,95 δολ. το ευρώ ώς το 2017

κτίμηση-σοκ από την Deutsche Bank: Το ευρώ θα υποχωρήσει κάτω του 1 δολαρίου έως το 2017! Από το 2002 το ευρώ παραμένει πάνω από το δολάριο, ενώ τον περασμένο Μάιο έφθασε να αγγίζει το επίπεδο του 1,4 δολαρίου. Από τότε, όμως, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα έχει υποστεί μια σημαντική διόρθωση, γύρω στο 10%. Μάλιστα, το ευρώ έχει φθάσει πολύ κοντά στο 1,25 ευρώ, σε χαμηλά δύο ετών, καθώς οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης –Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία– αποτυγχάνουν να σημειώσουν ανάπτυξη. H ισοτιμία βέβαια διαμορφώνεται και από τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στις ΗΠΑ και την ταχύτερη του αναμενόμενου αύξηση των επιτοκίων της Fed. Η Deutsche Bank εκτιμά επίσης πως οι πολύ χαμηλές αποδόσεις των επενδύσεων και τα πολύ υψηλά εμπορικά πλεονάσματα θα οδηγήσουν σε μαζικές εκροές κεφαλαίων από την Ευρώπη, κάτι που θα οδηγήσει σε υποτίμηση του ευρώ στο 0,95 ως προς το δολάριο ώς το 2017, εξέλιξη που θα επηρεάσει και τις διεθνείς ροές επενδυτικών κεφαλαίων.

Οι επενδυτές αύξησαν τα στοιχήματά τους υπέρ του δολαρίου στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2013. Κατά την Goldman Sachs η εύλογη αξία της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου είναι περίπου το 1,19 δολ. ανά ευρώ. Το ευρώ είναι ακριβό νόμισμα ακόμη και μετά την έσχατη διόρθωση, αναφέρει η Goldman Sachs, και για το τέλος του 2017 εκτιμά ότι το ευρώ θα έχει διολισθήσει στο 1 προς 1. Η ΕΚΤ έχει καταστήσει σαφές το γεγονός πως επιθυμεί ένα αδύναμο ευρώ, προκειμένου να τονωθεί ο πληθωρισμός, μεταδίδοντας το μήνυμα στους επενδυτές: «Αγοράστε δολάρια, πουλήστε ευρώ». O πρόεδρος της ΕΚΤ το τελευταίο διάστημα προβάλλει όλο και συχνότερα την ανάγκη περαιτέρω μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης στον αγώνα κατά της οικονομικής ύφεσης. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποδυνάμωνε ακόμη περισσότερο το ευρώ, κάτι που επιθυμεί στην παρούσα φάση ο επικεφαλής της ΕΚΤ. Κι αυτό γιατί η πτώση της ισοτιμίας του ευρώ θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, καθώς θα καθιστούσε φθηνότερα τα ευρωπαϊκά προϊόντα

στις αγορές εκτός ευρωζώνης. Παράλληλα, η αύξηση της τιμής των εισαγόμενων προϊόντων θα ενίσχυε τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, ο οποίος έχει φθάσει στο απειλητικό ποσοστό του 0,3%. Οι τρέχουσες συνθήκες χαμηλού πληθωρισμού παγκοσμίως είναι πιθανό να αποτελέσουν το κατάλληλο περιβάλλον για την άνοδο του δολαρίου. Τα προγράμματα νομισματικής χαλάρωσης της BoJ και της ΕΚΤ, την ώρα που η Fed θα οδηγείται σε σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, θα διευκολύνουν την άνοδο του δολαρίου. Τόσο η Ιαπωνία όσο και η Ευρωζώνη βρίσκονται αντιμέτωπες με τον αποπληθωρισμό και θα επιθυμούσαν ένα χαμηλότερο νόμισμα. Οι χαμηλότερες τιμές των εμπορευμάτων συνεπάγονται αύξηση του δολαρίου. Η ισχυρή άνοδος των μετοχών έναντι των εμπορευμάτων συνεπάγεται και υψηλότερο δολάριο, σύμφωνα με παρατηρήσεις των τελευταίων 20 ετών. Στο σημερινό περιβάλλον, οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας συνεπάγονται και πτώση των JPY, EUR και CHF και άνοδο του δολαρίου και των αμερικανικών μετοχών.

ΣΕ ΚΛΟΙΟ «ΑΡΚΟΥΔΩΝ» ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Γιατί υποχωρεί η τιμή παρά τις κρίσεις

ημαντικές πετρελαιοπαραγωγοί χώρες συγκλονίζονται από κρίσεις και διενέξεις. Θα περίμενε κανείς ότι η ανησυχία για την τροφοδοσία με πετρέλαιο θα οδηγούσε τις τιμές σε άνοδο. Όμως συμβαίνει το αντίθετο. Η μεγάλη προσφορά σε πετρέλαιο συναντά, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας ΙΕΑ, πολύ χαμηλή ζήτηση, γεγονός που οφείλεται στην αναιμική οικονομική ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Λόγω της μεγάλης προσφοράς και της χαμηλής ζήτησης, οι αγορές αντιδρούν με χαλαρότητα σε ειδήσεις από τις εστίες κρίσεων. Ακόμα και η προέλαση της οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος» στο Ιράκ, παρά τις ανησυχίες που προκάλεσε για την τροφοδοσία με πετρέλαιο, ανέβασε ελάχιστα την τιμή του. Μέχρι πού θα συνεχιστεί ο κατήφορος των τιμών του μαύρου χρυσού;

50 Οκτώβριος 2014

Το ερώτημα αυτό απασχολεί τους παράγοντες της αγοράς, καθώς το δ' τρίμηνο (όπου παραδοσιακά αυξάνεται η ζήτηση για πετρέλαιο λόγω του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο) μπήκε «με το αριστερό»: Η τιμή του αμερικανικού αργού WTI υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2013, διασπώντας προσωρινά το «φράγμα» των 90 δολ./βαρέλι. Η τιμή του πετρελαίου δέχεται διπλή πίεση, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και από αυτήν της ζήτησης. Στο μέτωπο της προσφοράς καταγράφεται αυξημένη παραγωγή από τη Λιβύη και το Ιράκ και φυσικά «ενεργειακή επανάσταση» στις ΗΠΑ, που ως γνωστόν έχει αλλάξει άρδην τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη τα τελευταία χρόνια. Σε πλήρη αναμόρφωση του ενεργειακού χάρτη οδηγούν τα νέα δεδομένα, καθώς οι ΗΠΑ αναδεικνύονται στο μεγαλύτερο

πετρελαιοπαραγωγό κράτος του κόσμου, ξεπερνώντας ακόμη και τη Σαουδική Αραβία. Η μείωση των τιμών του μαύρου χρυσού αποτελεί καλό νέο για τις χώρες κατανάλωσης, καθώς αυξάνει την αγοραστική τους δύναμη, περιορίζοντας το κόστος μεταφορών, θέρμανσης, βιομηχανίας κ.λπ. Στην άλλη πλευρά του «φράχτη» βρίσκεται ο ΟΠΕΚ, που θεωρεί «δίκαιη τιμή» του πετρελαίου τα 95-100 δολ./βαρέλι (μπρεντ) και ενδέχεται να αναλάβει δράση, «κλείνοντας τις στρόφιγγες» αν κρίνει ότι υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω υποχώρησης των τιμών και επί μακρόν παραμονής τους σε επίπεδα χαμηλότερα από τα τρέχοντα. Στο πλαίσιο αυτό, κρίσιμη είναι η συνεδρίαση του ΟΠΕΚ τον Νοέμβριο, καθώς είναι πιθανό να ληφθούν αποφάσεις για μείωση του «πλαφόν» παραγωγής.

ÐÕÍÎºÝÞÑ Ñ

ÍÝÒºØÑÕÍ

¾Ú »±¼ ÑÜÕÚÐÕ×Ê ÓÕÍ ÞÔÙ ÍÝÒÍØÕÝÞÕ×È ÎÕÚ ÔâÍÙÉÍ

ÞÍ ÝÞÑØÇâÔ ÞÔá ÍÓÚÜºá ÞÚãá ÑÝÉÞÑá

ÞÚãá ÍÝÒÍØÕÝÞÕ×ÚÌá Ýã ÎÚÌØÚãá ÞÚãá Üº×ÞÚÜÑá ÞÚãá

ÝãÙÞÚÙÕÝÞÇá ÞÚãá Ñ ÕâÑÕÜÔ ÍÞÉÑá Ñ ÙÇÍ

ÍÙÞÉØÔÏÔ ÑÙÔ ÇÜàÝÔá ×ÍÕ ÑÖÑÕÐÕ×Ñã ÇÙÍ ÍÝÒÍØÕÝÞÕ×º

ßÇ ÍÞÍ ÓÕÍ ÞÔÙ ÚÕ×ÚÙÚ ÉÍ ÞÕá Ñ ÕâÑÕÜÈÝÑÕá

ÞÔÙ ÙÍãÞÕØÉÍ ÞÔÙ ãÓÑÉÍ ÞÚÙ ÞÚãÜÕÝ Ê ÞÕá Ñ ÑÙÐÌÝÑÕá

ÞÔ ÝÌÙÞÍÖÔ ÞÚ ÍÕÐÉ ÞÚ CBODBTTVSBODF

ÞÔÙ ÍÓ×ÊÝ ÕÍ ÍÓÚÜº ×ÍÕ ÊØÚ ÞÚÙ ÍÝÒÍØÕÝÞÕ×Ê

×ÊÝ Ú

O ÅÊÌÓØÂÌ¿Ö Ó¿ ÏÖ čĉĒ ÛČāüćĄČčĄĆĉû áùČwĉĒ ĂĄü ČĒĈĀđ÷ ČāüĄċĄĆ÷ & öĂĆĒċă ĀĈăwöċďČă!

ÝëßOS MEDIA S.A. | ÔĀČČüćøüĐ îćĄwĉĐ ] T: F: ] insuranceworld@ethosmedia.eu ] www.insuranceworld.gr

Χ φάκελοι

BYTE COMPUTER

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Σημαντική βελτίωση παρουσίασε η κερδοφορία του ομίλου, με τα ενοποιημένα μικτά κέρδη να διαμορφώνονται στο πρώτο εξάμηνο του 2014 σε 2,7 εκατ. ευρώ, έναντι 1,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013.

όμιλος εταιρειών Byte Computer ανακοίνωσε τα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματά του για το πρώτο εξάμηνο του 2014 με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Η διοίκηση του Ομίλου ΒΥΤΕ, μέσω στοχευμένων ενεργειών της, τα τελευταία χρόνια κατάφερε να αμβλύνει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, που έχει πλήξει σχεδόν όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, ο έγκαιρος προσανατολισμός της στην παροχή υψηλής ποιότητας ολοκληρωμένων λύσεων πληροφορικής και επικοινωνιών και η προσήλωση στους στόχους της είχαν ως αποτέλεσμα την παρουσίαση βελτιωμένων οικονομικών αποτελεσμάτων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε στο πρώτο εξάμηνο του 2014 σε 13,3 εκατ. ευρώ, έναντι 12,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, σημειώνοντας αύξηση κατά 8,6%. Η αύξηση αυτή αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην ενίσχυση των έργων που ανέλαβε και υλοποιεί η ΒΥΤΕ, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Σημαντική βελτίωση παρουσίασε και η κερδοφορία του ομίλου, με τα ενοποιημένα μικτά κέρδη να διαμορφώνονται στο πρώτο εξάμηνο του 2014 σε 2,7 εκατ. ευρώ, έναντι 1,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013. Σημαντικά βελτιωμένο ήταν και το περιθώριο μικτού κέρδους, το οποίο ανήλθε το 2014 σε 20% επί του ενοποιημένου κύκλου εργασιών, έναντι 14,7% το πρώτο εξάμηνο του 2013, αυξημένο κατά 5,3 μονάδες. BYTE COMPUTER ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

52 Οκτώβριος 2014

☛

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΑΝΗΛΘΕ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2014 ΣΕ 13,3 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ, ΕΝΑΝΤΙ 12,2 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΕΡΣΙ, ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΑΥΞΗΣΗ ΚΑΤΑ 8,6%. Η ΑΥΞΗΣΗ ΑΥΤΗ ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΛΟΓΟ ΣΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΟΥ ΑΝΕΛΑΒΕ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΕΙ Η ΒΥΤΕ, ΤΟΣΟ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ.

Σε επίπεδο λειτουργικής κερδοφορίας, τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν στο πρώτο εξάμηνο του 2014 σε 1,5 εκατ. ευρώ, έναντι 1 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013, σημειώνοντας αύξηση κατά 46,9%. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν στο πρώτο εξάμηνο του 2014 σε κέρδη 0,5 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 0,09 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ τα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε κέρδη 0,6 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 0,1 εκατ. ευρώ το 2013. Η διοίκηση του ομίλου παρακολουθεί τις εξελίξεις στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον του τομέα της πληροφορικής, και αναπτύσσοντας νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, τόσο σε επίπεδο software όσο και σε επίπεδο hardware, προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις σε πανελλαδικό επίπεδο. Η υλοποίηση το προσεχές διάστημα έργων που έχουν ήδη αναληφθεί δημιουργεί τις προσδοκίες ότι συνολικά στη χρήση 2014 θα καταγραφούν θετικά αποτελέσματα. Χ

ΚΟΡΡΕΣ

ΑΥΞΗΣΗ 20% ΣΤΙΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Με σημαντική αύξηση των πωλήσεων, ενίσχυση της λειτουργικής του κερδοφορίας και σημαντικά αυξημένες ταμειακές ροές έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2014 για τον Όμιλο ΚΟΡΡΕΣ.

ε επίπεδο κύκλου εργασιών, οι πωλήσεις του ομίλου αυξήθηκαν κατά 20% στο πρώτο εξάμηνο του 2014, στα 26,2 εκατ. ευρώ, από 21,8 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2013, ενσωματώνοντας τη θετική πορεία όλων των αγορών δραστηριότητας. Πρωταγωνιστής στην ανάπτυξη των πωλήσεων ήταν οι αγορές του εξωτερικού με 71% αύξηση, με θετική πορεία στην αγορά της Αμερικής, στην οποία η εταιρεία διανέμει πλέον απευθείας τα προϊόντα της μέσω της νεοϊδρυθείσας θυγατρικής της Korres USA Ltd, αλλά και από την ενισχυμένη απόδοση συνολικά των αγορών ενδιαφέροντος στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα ο όμιλος, παρά τις αρνητικές συνθήκες του φαρμακείου λόγω των απεργιών, κινήθηκε με 4% αύξηση σε σχέση με το εξάμηνο του 2013, ενσωματώνοντας τα θετικά αποτελέσματα του πλάνου επικοινωνίας και προώθησης της μάρκας στο κανάλι. Τα αναπροσαρμοσμένα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), αν αφαιρεθεί η επίπτωση εκτάκτου κόστους αναδιοργάνωσης, ανήλθαν στα 5,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2014, από 4,5 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013, αυξημένα κατά 21%, εξαιτίας της θετικής πορείας της συνολικής δραστηριότητας του ομίλου, της ενοποίησης της νεοϊδρυθείσας θυγατρικής στην Αμερική, καθώς και των ωφελειών της συμφωνίας με την Avon. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), μετά την αφαίρεση και του παραπάνω κόστους αναδιοργάνωσης, παρουσίασαν αύξηση +32,5%, φτάνοντας στα 3,9 εκατ. ευρώ, από 3,0 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013. Οι θετικές λειτουργικές ταμειακές ροές ΚΟΡΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

διπλασιάστηκαν, φθάνοντας στα 3,6 εκατ. ευρώ, από 1,9 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2014, λόγω της βελτίωσης της κερδοφορίας και των προσπαθειών της διοίκησης για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης, καθώς και της συμφωνίας με την Avon. Τα καθαρά αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε κέρδη 0,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2014, από ζημιές -0,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2013. Ο Όμιλος ΚΟΡΡΕΣ, στο πρώτο εξάμηνο του 2014 στην Ελλάδα, συνέχισε τις επιτυχημένες ενέργειες υποστήριξης και περαιτέρω ανάπτυξης των στρατηγικών κατηγοριών της μάρκας με νέα καινοτόμα προϊόντα. Συγκεκριμένα: ∼ Στην κατηγορία των μόνιμων βαφών μαλλιών, όπου η ΚΟΡΡΕΣ κατέχει την 1η θέση στο φαρμακείο ήδη από το 2001 (Στοιχεία IMS, Κατηγορία Βαφές Μαλλιών, 2001-YTD 6/2014) παρουσίασε τη νέα μόνιμη φυσική βαφή μαλλιών Argan Oil Advanced Colorant, επιβεβαιώνοντας την καινοτομική της προσέγγιση και σε αυτήν την προϊοντική κατηγορία. Η μοναδική τεχνολογία Pigment-Lock που κλειδώνει το χρώμα, στην οποία βασίζεται το νέο προϊόν, ανατρέπει τα δεδομένα στην κατηγορία των μόνιμων βαφών εν γένει. ∼ Στη φροντίδα προσώπου, παρουσίασε τη νέα σειρά προϊόντων προσώπου εντατικής, εξειδικευμένης δράσης, βασισμένη στο άγριο τριαντάφυλλο. ∼ Στην αντηλιακή φροντίδα, στην κατηγορία after-sun προϊόντων, παρουσίασε το after-sun προσώπου με αληθινό βρώσιμο γιαούρτι ελληνικής προέλευσης, μια παγκόσμια καινοτομία της ΚΟΡΡΕΣ. ∼ Στη φροντίδα σώματος παρουσίασε τη σειρά σώματος Αμπέλι Σαντορίνης, αποτέλεσμα της συνεργασίας της ΚΟΡΡΕΣ με την Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων, στο πλαίσιο της ανάδειξης των ελληνικών βοτάνων και της στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Στο εξωτερικό, ο όμιλος επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη Βόρεια Αμερική, όπου απέκτησε απευθείας παρουσία μέσω της νεοϊδρυθείσας θυγατρικής, καθώς και σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές αγορές. Επιπλέον, προχώρησε σε στρατηγική συμφωνία με την Avon για την παραγωγή και διανομή των προϊόντων ΚΟΡΡΕΣ στη Λατινική Αμερική, που του δίνει τη δυνατότητα να προσεγγίσει ένα ευρύ καταναλωτικό κοινό που υιοθετεί τις αξίες και τη φιλοσοφία της μάρκας. Χ ΧΡΗΜΑ 53

Χ φάκελοι

PROFILE

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ Ο όμιλος PROFILE εμφανίζει αισθητή βελτίωση της οικονομικής του εικόνας στο α’ εξάμηνο του 2014, ως αποτέλεσμα της εξωστρεφούς πολιτικής και των συστηματικών επενδύσεων σε νέα προϊόντα, συνεργασίες και πελάτες, εντός και εκτός συνόρων.

υγκεκριμένα, σε ενοποιημένο επίπεδο, ο κύκλος εργασιών του ομίλου εμφάνισε άνοδο της τάξεως του 8,26%, και διαμορφώθηκε στα 4,487 εκατ. ευρώ, από 4,145 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2013. Τα κέρδη προ αποσβέσεων, τόκων και φόρων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 1,340 εκατ. ευρώ, από 1,103 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο πέρσι, εμφανίζοντας αύξηση της τάξεως του 21,5%. Το περιθώριο EBITDA ανέρχεται στα ιδιαίτερα ικανοποιητικά επίπεδα του 30%, έναντι 27% το α’ εξάμηνο του 2013. Η θετική αυτή εξέλιξη οφείλεται στην αύξηση της συνεισφοράς των ίδιων προϊόντων στον κύκλο εργασιών, καθώς και στον ορθολογικό έλεγχο του λειτουργικού κόστους. Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 348 χιλ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2014, από 96,5 χιλ. ευρώ το 2013 (αύξηση 261%), και τα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν στις 282 χιλ. ευρώ, από 136 χιλ. ευρώ πέρσι (αύξηση 107%). O όμιλος εμφανίζει ισχυρές ταμειακές ροές και διατηρεί υψηλά διαθέσιμα και ισοδύναμα, ενώ μείωσε περαιτέρω τον δανεισμό σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2013 κατά 19%. Επιπροσθέτως, τα ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν σε 15,35 εκατ. ευρώ, έναντι 15,07 εκατ. ευρώ στις 31/12/2013 και 14,60 εκατ. ευρώ στις 30/06/2013. Συνεπώς, ο δείκτης ξένων προς ίδια κεφάλαια εμφάνισε αξιοσημείωτη κάμψη σε 0,71x, έναντι 0,79x το αντίστοιχο διάστημα του 2013, ενώ ο δείκτης γενικής ρευστότητας ξεπέρασε το 1,55x, αναδεικνύοντας την οικονομική ευρωστία του ομίλου. Σε επίπεδο μητρικής, ο κύκλος εργασιών παρουσίασε αύξηση 13,2% και διαμορφώθηκε στα 4,240 εκατ. ευρώ, από 3,746 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2013. Στα μεγέθη του εξαμήνου αποτυπώνεται η αποτελεσματικότητα των επενδύσεων του ομίλου σε νέα προϊόντα και στις δραστηριότητες του PROFILE ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

54 Οκτώβριος 2014

☛

Η PROFILE ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡΤΙΣΜΕΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ, ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΗΜΕΡΙΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΩΡΟ, ΟΠΩΣ Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ALTERNATIVE BANKING ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ εξωτερικού, οι οποίες πλέον περιλαμβάνουν και κατά τόπους συνεργασίες με εξειδικευμένες εταιρείες συμβούλων και αντιπροσώπευσης. Στο μεταξύ, η διεθνής αναγνωρισιμότητα της εταιρείας ενισχύεται συνεχώς. Η PROFILE απέσπασε το βραβείο “Best Wealth Management Software Provider-Europe 2014” από το Global Banking and Finance Review, ενώ για δεύτερη συνεχή χρονιά διακρίθηκε με το Good Accredited Standard από την Goodacre. Ταυτόχρονα, λύσεις της εταιρείας συμπεριλήφθηκαν σε εξειδικευμένες κλαδικές μελέτες των Aite και Gartner, μεταξύ άλλων. Η PROFILE συνεχίζει να επενδύει στην ανάπτυξη του καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού της και στην εξειδικευμένη παρουσία της στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται, διοργανώνοντας μεταξύ άλλων και ημερίδες υψηλού επιπέδου για τον χώρο, όπως η πρόσφατη ημερίδα για το Alternative Banking που διοργάνωσε στη Μεγάλη Βρετανία, με τη συμμετοχή κορυφαίων ομιλητών από τον χρηματοοικονομικό χώρο, στους οποίους περιλαμβάνονταν εκπρόσωποι από νέες καινοτόμες τράπεζες, αλλά και από τις χρηματοοικονομικές αρχές της χώρας (CMA, FCA, HM Treasury and PSR). Δεδομένης της μέχρι τώρα αποτελεσματικότητας των σχεδιασμών της, η διοίκηση της PROFILE είναι αισιόδοξη για την περαιτέρω επίτευξη των στόχων της, με επίκεντρο τη σημαντική αύξηση των μεγεθών εντός της επόμενης τριετίας, μέσω νέων επενδύσεων και ενίσχυσης του διεθνούς δικτύου συνεργατών. Χ

ΕΛΙΝΟΪΛ

ΑΥΞΗΣΗ ΜΙΚΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΕΞΟΔΩΝ Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου στο πρώτο εξάμηνο του 2014 ανήλθε σε 390.288 εκατ. ευρώ, έναντι 326,7 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013, καταγράφοντας αύξηση 19%.

σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται στην αντίστοιχη αύξηση του όγκου πωλήσεων υγρών καυσίμων της μητρικής. Αναλυτικότερα, οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκαν κατά 6%, οι πωλήσεις βενζινών κατά 2%, οι πωλήσεις πετρελαίου κίνησης κατά 15% και οι πωλήσεις μαζούτ κατά 22%. Παράλληλα, η νέα δραστηριότητα του διεθνούς εμπορίου σημείωσε σημαντική ανάπτυξη, φθάνοντας τους 133.042 ΜΤ, σε σχέση με 33.309 ΜΤ την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Πιο συγκεκριμένα, οι πωλήσεις υγρών καυσίμων στη διεθνή αγορά ανήλθαν σε 59.726 ΜΤ και οι πωλήσεις στερεών καυσίμων σε 73.316 ΜΤ. Τα μικτά κέρδη του ομίλου ανήλθαν σε 16,3 εκατ. ευρώ, έναντι 13,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013, αυξημένα κατά 21%. Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 3,0 εκατ. ευρώ, έναντι 1,2 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013, και τα ενοποιημένα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας αποτελέσματα του ομίλου (EATAM) ανήλθαν σε ζημία 0,6 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 1,9 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Όσον αφορά τη μητρική εταιρεία ΕΛΙΝΟΪΛ ΑΕ, τα κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 2,9 εκατ. ευρώ, έναντι 1,3 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013, ενώ τα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας (EATAM) ανήλθαν σε ζημία 0,4 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 2,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Σε επίπεδο μητρικής, τα βελτιωμένα αποτελέσματα του α’ εξαμήνου του 2014 επιβεβαιώνουν την αναστροφή της τάσης σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις καυσίμων σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2013. Το προσεΕΛΙΝΟΪΛ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

κτικά σχεδιασμένο πλάνο, με το οποίο πέτυχε σημαντική μείωση λειτουργικών εξόδων χωρίς να αποδυναμώσει την οργανωτική της δομή, αποφέρει καρπούς το 2014. Οι έγκαιρες κινήσεις της ΕΛΙΝΟΪΛ για τον περιορισμό των λειτουργικών της δαπανών, παράλληλα με την ανάπτυξη νέων αγορών για τη δημιουργία εσόδων, βοήθησαν σημαντικά στο να αντιμετωπιστεί η μεγάλη και απότομη πτώση εσόδων που προκάλεσε το πετρέλαιο θέρμανσης το προηγούμενο διάστημα. Σε επίπεδο ομίλου, η ΕΛΙΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΤΕ, παρά τη συνεχόμενη ύφεση η οποία έχει περιορίσει σημαντικά τις προοπτικές ανάληψης κερδοφόρων έργων, έχει καταφέρει να καθιερωθεί ως μια ποιοτική κατασκευαστική εταιρεία, η οποία σταδιακά αυξάνει τον αριθμό έργων που αναλαμβάνει, έχοντας στο πελατολόγιό της μερικούς από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Τα αποτελέσματα της ΕΛΙΝ ΝΕ έχουν σαφώς επηρεαστεί από την πτώση στη ζήτηση για θαλάσσιες μεταφορές καυσίμων, όμως με επιλεγμένες κινήσεις η εικόνα αυτή αναστρέφεται. Η βελτίωση των συνθηκών της αγοράς, η καλή πορεία του τουρισμού, η έναρξη των μεγάλων οδικών έργων και η γενικότερη σταθεροποίηση της εθνικής οικονομίας, αφήνουν κάποια πρώτα μηνύματα αισιοδοξίας για το επόμενο διάστημα. Η ΕΛΙΝΟΪΛ, με στόχο να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό τις όποιες θετικές εξελίξεις υπάρξουν στην αγορά, έχει σχεδιάσει και ήδη υλοποιεί κινήσεις πάνω σε πέντε βασικούς στρατηγικούς άξονες. Έτσι, το 2014 έχει ξεκινήσει ένα πλάνο επιλεκτικής ανάπτυξης του δικτύου ελίν, με στόχο να αυξήσει τα μερίδια αγοράς που κατέχει. Παράλληλα, αναζητά ευκαιρίες για να δραστηριοποιηθεί σε νέες γι’ αυτήν αγορές. Το 2014 είναι μια χρονιά κατά την οποία έχει ήδη ενισχύσει τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, ενώ όσον αφορά τις θυγατρικές έχει προχωρήσει σε στοχευμένες συμφωνίες, τόσο μέσω της ελίν Τεχνικής ΑΤΕ όσο και μέσω της ελίν Ναυτικής Εταιρείας στις θαλάσσιες μεταφορές. Τέλος, η ΕΛΙΝΟΪΛ θα συνεχίσει μέσω των εμπορικών της πολιτικών να βελτιώνει τη ρευστότητά της, επιτυγχάνοντας έτσι μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους. Παράλληλα, η εταιρεία εκτιμά ότι το νέο, αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και εν γένει των στρεβλώσεων της αγοράς πετρελαιοειδών, θα επιτρέψει στις εταιρείες που λειτουργούν αυστηρά εντός των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού να βελτιώσουν τα αποτελέσματά τους και να διεκδικήσουν αγορές στις οποίες δεν είχαν πρόσβαση στο παρελθόν. Χ ΧΡΗΜΑ 55

Χ παρουσίαση

ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ METAXA ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΑΓΟΡΑ Tο απόσταγμα METAXA, ένα μοναδικό ελληνικό προϊόν με απαράμιλλες γευστικές ιδιαιτερότητες, συνεχίζει να αναπτύσσεται με αξιοπρόσεκτο δυναμισμό στις διεθνείς αγορές και προκαλεί έκπληξη η συνεχής άνοδός του στις πλέον απαιτητικές αγορές αλκοολούχων ποτών.

ο απόσταγμα METAXA, ένα μοναδικό ελληνικό προτασκευές, με το μοναδικό πευκοδάσος και τη συμβολή του ϊόν με απαράμιλλες γευστικές ιδιαιτερότητες, συνεστη ναυπηγική τέχνη της περιοχής, κατέχει εξέχουσα θέση χίζει να αναπτύσσεται με αξιοπρόσεκτο δυναμισμό και στην καλλιέργεια της αμπέλου. στις διεθνείς αγορές. Προκαλεί έκπληξη η συνεχής άνοδός Η δραστηριότητα του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Σάμου του στις πλέον απαιτητικές αγορές αλκοολούχων ποτών. Το είναι μεγάλη και τα κρασιά πολλά και ξεχωριστά. Η Σάμος ✒ METAXA πρωταγωνιστεί στις πωλήσεις στην Ευρώπη και είναι άλλωστε μοναδική στην παραγωγή του Μοσχάτου, μιας από τον Γιάννη βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες 20 μπράντες «σκούρων ποικιλίας σταφυλιού που συνετέλεσε –και συνεχίζει να συνΒερμισσώ ποτών», ενώ αναπτύσσεται ραγδαία και σε μεγάλες αγορές, τελεί– στην παραγωγή ενός μύθου για την Ελλάδα, που όπως αυτές της Ρωσίας και της Πολωνίας. Επίσης, την πρώτη θέση ακούει στο όνομα METAXA. στην κατηγορία του κατέχει και στο παγκόσμιο duty free. Η Ελλάδα συνεχίζει να μεγαλώνει διατηρώντας στενούς δεσμούς με το METAXA. Το ποτό δεν αποδυναμώθηκε στον χρόνο, έμεινε στην ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ιστορία και σήμερα συνεχίζει δυναμικότερα. Όταν το brand «σερφάρει» στον χρόνο, και η πραγματικότητα εναλ- Υπάρχει η θύμηση και το προϊόν. Το METAXA ανασύρει αναμνήσεις λάσσεται με τον μύθο, αποκτώντας σπάνια χαρακτηριστικά και σπου- κοινές για όλους τους Έλληνες. Προσφέρει μια αφορμή για τον καδαία φήμη, τότε γευόμαστε, σκεφτόμαστε, απολαμβάνουμε το θένα να συλλέγει, να νοσταλγεί, να θυμάται, να επιλέγει και να πράτMETAXA και, ακολούθως, ταξιδεύουμε στη Σάμο, αφού η ιστορία τει, ανάλογα με τις περιστάσεις, πίνοντας ένα ποτήρι METAXA. δένει το METAXA με το Μοσχάτο Σάμου, το πολύτιμο αυτό είδος της Το ποτό που όλοι γνωρίζουν –οι παλιοί ως κονιάκ ή μπράντι– έχει σαμιώτικης αμπελουργίας. αναμφισβήτητα μια διαχρονική, συμβολική και ουσιαστική αξία για Το ελληνικό αυτό νησί –πατρίδα του Πυθαγόρα– με τη βιβλική του τους Έλληνες και τη χώρα μας: μια μπράντα που συντελεί στο γεφύγαλήνη, τις εναλλαγές των τοπίων, την αύρα της ανατολής και την ρωμα της ανάμνησης με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Υπήρχε τότε, αίγλη μιας μεγάλης παράδοσης σε τέχνες, γράμματα, εμπόριο και κα- υπάρχει και τώρα. Οι Σαμιώτες, η αγροτική ζωή, το Αιγαίο και φυ-

56 Οκτώβριος 2014

σικά τα Μοσχάτα σταφύλια από τη Σάμο, αλλά και τη Λήμνο. Παρελθόν; Ναι. Αλλά όχι ξεχασμένο. Η μυστηριακή μοναδικότητα του METAXA, αυτού του ποτού που μάθαμε να πίνουμε ως κονιάκ, που δημιουργείται χάρη στο πάντρεμα αποσταγμάτων και Μοσχάτων κρασιών, ακουμπά στη Σάμο και διατηρείται αναλλοίωτο στην πατίνα του χρόνου, παραμένει ζωντανό. Το METAXA που δημιούργησαν –και συνεχίζουν να το φτιάχνουν και σήμερα– Έλληνες κάνει τον γύρο του κόσμου ως ένα ξεχωριστό και μοναδικό ποτό, με ιδιαίτερη γεύση και μακρόχρονη ιστορία. Ποιος δεν έχει πιει METAXA; Ποιος δεν έχει γευτεί αυτό το ιδιαίτερο και απαράμιλλης απαλότητας ποτό, που θυμίζει άλλες εποχές, κάποιες άλλες γενιές, μικρές και μεγάλες ιστορίες; Δεν υπήρχε κάποτε σπιτικό χωρίς METAXA ούτε ντουλάπι χωρίς αυτό το ιδιαίτερο αναγνωρίσιμο μπουκάλι. Στα καφενεία, τα μπαρ και τις ντίσκο. Σήμερα ξεπέρασε τα 3 και τα 5 και τα 7 αστέρια που μας είναι γνωστά. Έφθασε στα δώδεκα, αναδεικνύοντας ειδικά αποστάγματα, εκλεκτές μυρωδιές, εξαιρετικές επιγεύσεις. Και ο μύθος συνεχίζεται… Σήμερα, βρίσκεται επίσης σε μεγάλες ξένες αγορές της Ευρώπης, της Ρωσίας και της Αμερικής, και με πληθώρα διαφορετικών προτάσεων. Με 8 βασικές προτάσεις διαφορετικών γεύσεων, και φυσικά σε αναρίθμητες καινοτομικές ιδέες των σύγχρονων δημιουργών –γεύσεων– κοκτέιλ. Με βάση το Μοσχάτο, το απόσταγμα και μια μυστική συνταγή από μαγιάτικα ροδοπέταλα και άλλα μυστικοβότανα, δημιουργείται το ποτό και συντηρείται ο μύθος. Το εργοστάσιο βρίσκεται κάπου εκεί στην Κηφισιά. Περιβάλλεται με όλη την αίγλη που έχει δημιουργήσει και επάξια διαθέτει το METAXA. Οι κάβες του οίκου, με τα τεράστια ογκώδη δρύινα βαρέλια, και η χαρακτηριστική μυρωδιά εντείνουν την επιθυμία τού επισκέπτη να δοκιμάσει. Το άρωμα του αποστάγματος, η διακριτική οξύτητα του αλκοόλ, οι ανεπαίσθητες μυρωδιές του ξύλου, η συμβίωση της αίσθησης θερμού και ψυχρού και η ισορροπία ανάμεσα στη φινέτσα και τη δύναμη, μαζί με αυτό το «κάτι», το άγνωστο της συνταγής του δημιουργού του, Σπύρου Μεταξά, διεγείρουν τις αισθήσεις. Θυμίζουν εκείνη την εποχή των εντάσεων και της δύναμης της δημιουργίας. Τότε που δεν υπήρχε ανασφάλεια και γεύσεις όπως αυτή του METAXA είχαν μοναδική επίδραση. Σήμερα, στην παγκόσμια αγορά του 2014, που η χώρα μας αποτελεί έναν κρίκο μιας αλυσίδας χωρίς τέλος, οι μπράντες έχουν μεγαλύτερη αξία και «βαριά» υποχρέωση να κρατήσουν τις γέφυρες με το παρελθόν: να διατηρήσουν την ιστορία. Αυτό κάνει και ο Οίκος Μεταξά, που επιβεβαιώνει καθημερινά στον διεθνή ανταγωνισμό ότι αποτελεί μια ξεχωριστή πρόταση. Εθνική ιδέα, εκκίνηση και δημιουργία από τον Σπύρο Μεταξά. Μοναδική ελληνική καθημερινότητα, για δεκαετίες. Πολυεθνικός σταρ σήμερα, με τα λίγα ή πολλά αστέρια στο μπουκάλι του. Με παλιούς και σταθερούς, καθώς και νεόκοπους, ορμητικούς θαυμαστές, το METAXA συνεχίζει να γράφει τον αξεπέραστο γευστικό του μύθο.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ METAXA ΔΙΑΝΥΕΙ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ Εταιρεία με δυναμισμό και έντονα ανταγωνιστικό όνομα, που ανοίγεται στις αγορές και κατακτά την παγκόσμια κοινότητα, λαμβάνοντας θέση σε υψηλά «ράφια» του εμπορίου, το METAXA σπάει το ρεκόρ που το ίδιο δημιουργεί. Ξεπερνά τον εαυτό του, από τη γέννησή του

☛

ΔΙΕΓΕΙΡΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ, ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΦΕΡΝΕΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ. ΟΤΑΝ ΠΙΝΕΙΣ ΜΕΤΑΧΑ ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΥΜΑΣΑΙ, ΠΛΑΝΙΕΣΑΙ…

έως και σήμερα, γράφοντας μια μοναδική ιστορία. Οραματικοί πρόγονοι και σήμερα τεχνοκράτες, υψηλού επιπέδου επαγγελματίες, συνεχιστές της ποτοβιομηχανίας, συνθέτουν μια πραγματικότητα που δημιουργεί καθημερινά στην αγορά η METAXA. Η βιομηχανία Μεταξά δημιουργήθηκε στον Πειραιά το 1888 από τον Σπυρίδωνα Μεταξά, ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος –37 ετών– από τα άλλα δύο αδέλφια του. Έτσι γεννήθηκε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής κονιάκ ως προϊόν αποστάγματος σταφυλιών. Στην επιχείρηση συμμετείχαν ο Σπύρος και ο αδελφός του Ηλίας, ενώ λίγο αργότερα εντάχθηκε σε αυτήν και ο μικρότερος όλων, ο Αλέξανδρος. Τα βήματα ανάπτυξης της «Κονιακοποιίας Μεταξά» ήταν ταχύτατα. Η βιομηχανία έγινε γνωστή, εξαπλώθηκε, και το προϊόν κέρδιζε θαυμαστές. Πολύ γρήγορα ξεπέρασε τα σύνορα. Αρχικώς έφτασε σε περιοχές στις οποίες υπήρχαν Έλληνες. Πήγε στη Ρωσία –στην Οδησσό– και μετά στην Κωνσταντινούπολη. Η εταιρεία βρέθηκε λοιπόν με μια μεγάλη αποστακτική δραστηριότητα, την οποία και όφειλε να καλύπτει μέσα από σκληρή εργασία και κυρίως διασφαλίζοντας την πρώτη ύλη, που ήταν το σταφύλι. Μετά ακολούθησε η Αμερική. Ο ελληνισμός, και εκεί δυνατός, στήριξε και ανέδειξε το κονιάκ METAXA. Αργότερα, το κονιάκ METAXA απλώθηκε στην Αφρική, την Ινδία, την Περσία, την Αυστραλία. Όμως ο Σπύρος –ο εμπνευστής και πρωτεργάτης του εγχειρήματος του «Οίκου Μεταξά»– έφυγε από τη ζωή το 1909, ενώ λίγα χρόνια αργότερα απεβίωσε και ο Αλέξανδρος. Στις θέσεις τους ανέλαβαν οι σύζυγοι, Δέσποινα Μεταξά και Αγγελική Μεταξά. Βέβαια, από το 1913, ο γιος του Σπύρου, Άγγελος, συμμετείχε και αυτός στην επιχείρηση οπότε, όταν και ο τελευταίος αδελφός –ο Ηλίας– έφυγε από τη ζωή, έγινε ο διάδοχος της κατάστασης. Ο Άγγελος Μεταξάς, μαζί με τα αδέλφια του, Ανδρέα, Γεώργιο, Θηρεσία και Αγγελική, αποτέλεσαν την εξέλιξη της επιχείρησης από το 1920 και μετά. Η συνταγή παρασκευής του METAXA ήταν η πρώτη ύλη –το Μοσχάτο– οι προσμίξεις παλιών και νέων αποσταγμάτων και φυσικά οι αναλογίες, που διατηρήθηκαν μυστικές μέσα στις δεκαετίες. Οι διακρίσεις ήταν πολλές. Σταθμός για την εταιρεία ήταν το 1963, όταν ξεκίνησε το νέο εργοστάσιο στην Κηφισιά, όπου έγινε και η μεταφορά της εταιρείας από τον Πειραιά. Να σημειωθεί ότι οι κύριοι Σπύρος και Ηλίας Μεταξάς –γιοι του Άγγελου– που ανέλαβαν, κατόρθωσαν να μεγαλώσουν την επιχείρηση, διευρύνοντας τον αριθμό των αγορών στις οποίες εξαγόταν το «Γνήσιον ΜΕΤΑΞΑ», με αποτέλεσμα το προϊόν να φτάσει σε περισσότερες από 110 χώρες στον κόσμο και να γίνει πασίγνωστο. Όπως ήταν αναμενόμενο, η μεγάλη του φήμη και δυναμική προσέλκυσε το ενδιαφέρον διεθνών παικτών. Το 1989, συμπληρώνοντας ακριβώς 100 χρόνια λειτουργίας, άλλαξε χέρια. Χ

ΥΓ: Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή την επίσκεψή μου στη Σάμο. Η ντοπιολαλιά, οι συμπεριφορές, η εμφανής ανάγκη των κατοίκων για ενημέρωση των επισκεπτών αναφορικά με το παρελθόν και την τότε επικρατούσα κατάσταση τροφοδότησαν τις σκέψεις μου για την παράδοση. Ταυτόχρονα, η ενημέρωσή μου για το Μοσχάτο Σάμου και τη σημασία του για την παραγωγή τού METAXA στάθηκαν η αφορμή για να επιχειρήσω μια «ακροβατική» σύνδεση των πολλών σκέψεων, αναμνήσεων, εικόνων που συγκεχυμένα ανασύρθηκαν από το «κέρινο εκμαγείο» του εγκεφάλου. ΧΡΗΜΑ 57

GREEK GAMING CONFERENCE 2014

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Μετά από δύο χρόνια διαρκών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες έχουν δεχθεί επανειλημμένως επικρίσεις, η αποκρυστάλλωση των διαδικασιών και η διαφάνεια θα δημιουργήσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες για τους παράγοντες της αγοράς και θα διευκολύνουν ελληνικές και ξένες εταιρείες να επενδύσουν σε καινοτομίες και εξαγωγές. 58 Oκτώβριος 2014

λες οι πρόσφατες εξελίξεις για την αγορά του gaming στη χώρα μας αλλά και διεθνώς παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν διεξοδικά από τους παγκοσμίου φήμης και κύρους ομιλητές που συμμετείχαν στο Greek Gaming Conference 2014: “Opportunities, Innovation and Exports”, που διοργανώθηκε από την Ethos Media SA και το περιοδικό ΧΡΗΜΑ στο συνεδριακό κέντρο της Εθνικής Ασφαλιστικής. Η σταθεροποίηση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών είναι ένας από τους κρίσιμους παράγοντες για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης αγοράς. Το συνέδριο έδωσε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να ανταλλάξουν απόψεις και να αντλήσουν γνώσεις από επιτυχημένα παραδείγματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό αλλά και να ενημερωθούν σχετικά με το μέλλον του κλάδου. Σύμφωνα με τον κ. Philippe Vlaemminck, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μολονότι σαφώς δεν έχει θεσμικό ρόλο, μπορεί να έχει γνωμοδοτικό, «δημιουργώντας έτσι προστιθέμενη αξία». Στην ομιλία του ο Daniel Macadam, Managing Editor (Europe), Gambling Compliance, αναφέρθηκε στην έλλειψη σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος που αποτελεί έναν αρνητικό παράγοντα για την ανάπτυξη των επενδύσεων, παραθέτοντας τα παραδείγματα της Γερμανίας και της Ιταλίας, όπου το θέμα της αδειοδότησης βρίσκεται σε εξέλιξη. Μετά από δύο χρόνια διαρκών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες έχουν δεχθεί επανειλημμένως επικρίσεις, η αποκρυστάλλωση των διαδικασιών και η διαφάνεια θα δημιουργήσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες για τους παράγοντες της αγοράς και θα διευκολύνουν ελληνικές και ξένες εταιρείες να επενδύσουν σε καινοτομίες και εξαγωγές. Κρίσιμα σημεία για την ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς gaming για το αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι:

∼ Η γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στο διεθνές και το εγχώριο δίκαιο και η δημιουργία πλαισίου εναρμόνισης για τη διαμόρφωση της αγοράς gaming. ∼ Τα κίνητρα επενδύσεων και η επίλυση των ζητημάτων αδειοδότησης και φορολόγησης των εταιρειών του χώρου.

☛

Η ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΥΧΕΡΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΡΙΣΙΜΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ

Στην ομιλία του ο Philippe Vlaemminck, Partner and Head of EU Regulatory & Trade Group and the Lotteries, Gambling & Sports Law Team, παραλλήλισε τα τυχερά παιχνίδια με το πάθος και το συναίσθημα. Κάνοντας αναδρομή στην εδραίωση των standards που τέθηκαν το 1992, κατέληξε στο συμπέρασμα πως ακόμη και μετά την πάροδο είκοσι ετών, η δημιουργία ενός πλαισίου εναρμόνισης βρίσκεται σε εκκρεμότητα. Συνεχίζοντας, αναφέρθηκε στη διαφοροποίηση και την ένταση που υφίσταται ανάμεσα στο διεθνές και εγχώριο δίκαιο, τονίζοντας την απόφαση που πάρθηκε το 2012 υπό τη βελγική προεδρία του συμβουλίου, όπου συνάχθηκε το συμπέρασμα ότι όλες οι χώρες είναι επιβεβλημένο να εντρυφήσουν σε θέματα επιβολής νόμου και θεσμικών ρυθμίσεων, μεταξύ των οποίων θα περιλαμβάνονται και ζητήματα που αφορούν στη λειτουργία των λοταριών καθώς και οδηγίες εκχώρησης αδειών σε καζίνο. Σύμφωνα με τον κ. Philippe Vlaemminck, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μολονότι σαφώς δεν έχει θεσμικό ρόλο, μπορεί να έχει γνωμοδοτικό, «δημιουργώντας έτσι προστιθέμενη αξία». Σχετικά με τον νόμο περί ανταγωνισμού και κρατικών επιδοτήσεων σημείωσε ότι «υπάρχει ένταση με αυτούς που είχαν το μονοπώλιο στην αγορά και αυτούς που μπαίνουν τώρα που απελευθερώνεται η αγορά. Για παράδειγμα, ο ΟΠΑΠ αποτελεί ένα είδος μονοπωλίου, όπου πολλά μένουν ακόμα να ξεκαθαριστούν». Τέλος, τόνισε την ανάγκη ύπαρξης προπαρασκευαστικού διαλόγου, ώστε να δημιουργηθεί ένα προσχέδιο ήπιων νόμων και συστάσεων προς υιοθέτηση, όπου το πάθος και το συναίσθημα στον χώρο του gaming θα συνεχίσει να υπάρχει.

∼ Οι εξελίξεις στο on-line gaming. ∼ Οι τάσεις στον χώρο των τυχερών παιχνιδιών και του στοιχήματος. Το συνέδριο έδωσε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να ανταλλάξουν απόψεις και να αντλήσουν γνώσεις από επιτυχημένα παραδείγματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό αλλά και να ενημερωθούν σχετικά με το μέλλον του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάστηκαν ομιλίες και έγιναν συζητήσεις με τη συμμετοχή κορυφαίων εκπροσώπων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας τυχερών παιχνιδιών, αντιπροσώπων και ρυθμιστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυβερνητικών στελεχών και επιχειρηματιών με επιτυχημένη πορεία στην Ελλάδα στον χώρο των gaming startups.

☛

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ Κ. PHILIPPE VLAEMMINCK, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΜΟΛΟΝΟΤΙ ΣΑΦΩΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΘΕΣΜΙΚΟ ΡΟΛΟ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ, «ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΤΣΙ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ»

ΧΡΗΜΑ 59

Χ αφιέρωμα ~ Greek Gaming Conference 2014 ☛

ΣΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ Ο DANIEL MACADAM, MANAGING EDITOR (EUROPE), GAMBLING COMPLIANCE, ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑΝ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ, ΠΑΡΑΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΟΠΟΥ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ

Στην ομιλία του ο Daniel Macadam, Managing Editor (Europe), Gambling Compliance, αναφέρθηκε στην έλλειψη σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος που αποτελεί έναν αρνητικό παράγοντα για την ανάπτυξη των επενδύσεων, παραθέτοντας τα παραδείγματα της Γερμανίας και της Ιταλίας, όπου το θέμα της αδειοδότησης βρίσκεται σε εξέλιξη. «Υπάρχει η ανάγκη για μια εναρμονισμένη Ευρώπη, που θα διαμορφώνεται μέσα από μια ποικιλία τοπικών ρυθμίσεων, δίνοντας τη δυνατότητα στους οperators να επιλέξουν οι ίδιοι τον χώρο που θα δραστηριοποιηθούν».

Στη συνέχεια, τόνισε τη δυναμική που καταγράφεται στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, με έσοδα 2,3 δισ. ευρώ, αλλά και στον χώρο της ζήτησης των αδειοδοτήσεων, με πάνω από 180 εταιρείες να βρίσκονται σε διαδικασία αίτησης. Τέλος, σημείωσε το πλεονέκτημα που έχουν οι εταιρείες που κατέχουν το μονοπώλιο στην αγορά, καθώς λαμβάνουν πρόσθετη βοήθεια από το κράτος, όπως και τα VLΤs, που πλέον τείνουν να πάρουν τα ηνία έναντι των παραδοσιακών παιχνιδιών του καζίνο, εστιάζοντας «στη μάχη που πρέπει να δώσει ο ΟΠΑΠ στην Ελλάδα, ώστε να επέλθει ανάπτυξη» μέσα από προϊόντα και υπηρεσίες που μπορούν να εγγυηθούν το μέλλον του gaming στην Ελλάδα.

THE FUTURE OF THE GREEK GAMBLING INDUSTRY Στο Panel I, με τίτλo “The Future of the Greek Gambling Industry”, συμμετείχαν οι ομιλητές: George Dellis, Partner, Dellis-Yannakopoulos, Alexandros (Alex) Gerontikos, Director Sales Operations, Sportradar AG, Sue Rossiter, Director of Projects and Policy, Remote Gambling Association (RGA), Antonios Tsoufakis, Head of Presidents Office, Hellenic Gaming Commission. Ο κ. Δελλής, από την πλευρά του, είπε ότι το μέλλον της βιομηχανίας gambling στην Ελλάδα θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Έκανε επίσης μια σύντομη αναδρομή στις εξελίξεις από το 2004 έως σήμερα, όταν κάποιες ξένες εταιρείες υπέβαλαν αίτηση αδειοδότησης στην Ελλάδα. Ακολούθησε η ασαφής γνωμοδότηση του ΣΤΕ δύο χρόνια αργότερα, η οποία ήταν κατά του μονοπωλίου, λέγοντας ότι δεν συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αυτήν την εβδομάδα όμως το Συμβούλιο έβγαλε νέα απόφαση, με την οποία επέτρεπε το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ. Με τη σειρά του, ο κ. Γεροντικός παρουσίασε το παράδειγμα της Μάλτας, η οποία όταν ήθελε να

ΠΑΝΕΛ Ι Στο πάνελ “The Future of the Greek Gambling Industry” συμμετείχαν οι: George Dellis, Partner, Dellis-Yannakopoulos, Alexandros (Alex) Gerontikos, Director Sales Operations, Sportradar AG, Sue Rossiter, Director of Projects and Policy, Remote Gambling Association (RGA), Antonios Tsoufakis, Head of Presidents Office, Hellenic Gaming Commission. Μoderator: Antonis Papagiannidis, General Manager, Economia.

60 Oκτώβριος 2014

Â Â Â

Χ αφιέρωμα ~ Greek Gaming Conference 2014 προωθήσει τον τουρισμό, αγόρασε ναυάγια από άλλες χώρες και τα τοποθέτησε σε προσβάσιμα σημεία για καταδύτες στις παραλίες της. Κάπως έτσι, η ίδια χώρα θεωρεί ότι το gambling μπορεί να δώσει ώθηση στην οικονομία της και για τον λόγο αυτόν αναθεώρησε τη νομοθεσία της για να το προωθήσει. Για την εταιρεία του ανέφερε ότι έχει δημιουργήσει και εισαγάγει στην αγορά συστήματα εντοπισμού διαφθοράς και στησίματος σε παιχνίδια που παίζονται στο στοίχημα. Τα συστήματα αυτά στηρίζονται σε ειδικούς αλγόριθμους και ολοκληρωμένες βάσεις δεδομένων και μπορούν να συνδέουν σκορ με άτομα και παίκτες στοιχήματος. Η κ. Rossiter τόνισε ότι η ελληνική αγορά είναι εν μέρει ανοικτή. Με τον ΟΠΑΠ υπάρχει μονοπώλιο στις επίγειες υπηρεσίες αλλά δεν ισχύει το ίδιο στο on-line gaming, με αποτέλεσμα η υπηρεσία που λαμβάνουν οι παίκτες στην Ελλάδα να μην είναι ικανοποιητική. Τα παιχνίδια θα μπορούσαν να δώσουν καλύτερες αποδόσεις αν η αγορά ήταν καλύτερα ρυθμισμένη, σύμφωνα με την κ. Rossiter. Ο κ. Τσουφάκης μίλησε για τη μέχρι σήμερα πορεία της Εθνικής Επιτροπής Παιγνίων. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι έχει μόνο 2,5 χρόνια ζωής και βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο, ενώ είχε να αντιμετωπίσει και συγκεκριμένους περιορισμούς που επέβαλαν οι συγκυρίες, όπως ήταν η ελλιπής στελέχωση, το βαρύ πρόστιμο στη χώρα μας λόγω του μονοπωλίου και οι αποκρατικοποιήσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη στον κλάδο.

INNOVATION IN GAMING AND GAMBLING Στο Panel II, με τίτλο “Innovation in Gaming and Gambling-New Growth Export Opportunities?”, συμμετείχαν οι ομιλητές: David O’Reilly, COO, Colossuss Bets, Yiannis Kotsis-Giannarakis, General Manager, Hellenic Association of Mobile Application Companies

☛

Η ΑΠΟΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΘΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

(HAMAC), Tzanetos Karatzis, President of Union of Greek Economic and Commercial Diplomats (ENDY-OEY), Economic and Commercial Counselor, Hellenic Ministry of Foreign Affairs, Dimitris Livas, Director of Engineering & Operations, Openbet. O κ. O’Reilly, από τη μεριά του, τόνισε την καινοτομία στον χώρο του sports betting, όπου υπάρχει η δυνατότητα πολλών επιλογών για τους παίκτες. «Η διασύνδεση παικτών σε μεγάλες πλατφόρμες, όπως για παράδειγμα η Pokerstars, με μέσο όρο κάθε μεσημέρι 100.000 παίκτες on-line, δείχνει την ώθηση που έχει φέρει το διαδίκτυο παράλληλα με την άνοδο της χρήσης του mobile και των tablets. Η καινοτομία θα έχει να κάνει στο μέλλον με τα κανάλια επικοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν μεγάλη άνοδο τα fantasy games. Από τη μεριά μας, εμείς πιστεύουμε ότι θα έχουν πολύ μεγάλη εξέλιξη στο μέλλον, όπως συμβαίνει και στις ΗΠΑ». Ο κ. Κωτσής-Γιανναράκης στάθηκε στις δυνατότητες της ασύρματης τεχνολογίας και του διαδικτύου που διαμορφώνουν το σημερινό πλαίσιο, τονίζοντας τη δυναμική που καταγράφει η ένωση των κινητών εφαρμογών Ελλάδας. «Η ένωση των εφαρμογών κινητών έχει 80 εταιρείες που εξάγουν τις υπηρεσίες τους, καταγράφοντας 1

ΠΑΝΕΛ ΙI Στο πάνελ “Innovation in Gaming and Gambling – New Growth Export Opportunities?” συμμετείχαν οι: David O’Reilly, COO, Colossuss Bets, Yiannis Kotsis-Giannarakis, General Manager, Hellenic Association of Mobile Application Companies (HAMAC), Tzanetos Karatzis, President of Union of Greek Economic and Commercial Diplomats (ENDY-OEY), Economic and Commercial Counselor, Hellenic Ministry of Foreign Affairs, Dimitris Livas, Director of Engineering & Operations, Openbet. Moderator: Christos Konstas, Journalist.

62 Oκτώβριος 2014

☛

Η ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΧΕΙ 80 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΞΑΓΟΥΝ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥΣ, ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΝΤΑΣ 1 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΤΖΙΡΟ ΕΤΗΣΙΩΣ, ΜΕ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΕ 40 ΧΩΡΕΣ

δισ. ευρώ τζίρο ετησίως, με παρουσία σε 40 χώρες, όπου προωθούν καινοτόμα προϊόντα, δημιουργώντας το έδαφος για μια δυναμική στο μέλλον, με ευκαιρίες που πηγάζουν από την επένδυση σε καινοτόμους ανθρώπους». Ο κ. Καραντζής διατύπωσε την άποψη ότι υπάρχει μια συντονισμένη στρατηγική από το Υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να υπάρξει άνοδος εξαγώγιμων καινοτόμων προϊόντων. «Με 150 οικονομικούς συμβούλους στο Υπουργείο, με παρουσία σε 50 χώρες, 56 επιτετραμμένους για τα εμπορικά ζητήματα, σίγουρα υπάρχει στρατηγική. Αυτός που εξάγει αισθάνεται την ασφάλεια του ελληνικού δικτύου στο εξωτερικό. Προσπαθούμε να καλύψουμε όλα τα προϊόντα, πανεπιστημιακά και μη. Συνεργαζόμαστε με ελληνικά clusters και επιδιώκουμε να γίνει γνωστή η αξία της ελληνικής τεχνολογίας στο εξωτερικό». Τέλος, ο κ. Λιβάς τόνισε την ανάπτυξη της εταιρείας του στον ελληνικό χώρο παράλληλα με την πρόσληψη 120 software developers, γεγονός που αποδεικνύει ότι η Ελλάδα μπορεί να παρέχει καλές υπηρεσίες και αντίστοιχα αξιόλογο εργατικό δυναμικό. «Παίρνουμε υπηρεσίες από την Ελλάδα. Αντιμετωπίζουμε όμως θέμα με τη σταθερότητα των επενδύσεων. Μια καλή γραμμή παράγωγης συμ-

βάλλει στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης. Έχουμε ευκαιρίες μέσα από το διαδίκτυο να δούμε την παγκόσμια αγορά. Το σημαντικό είναι να αισθανθούμε καινοτόμοι πολίτες του κόσμου. Πρέπει να δούμε τους εαυτούς μας σαν επαγγελματίες όχι σαν Έλληνες». Στην ομιλία του ο κ. Πάνος Λαμπράκος, Industry Manager GreeceCyprus, Google Greece, δήλωσε ότι το 75% των αναζητήσεων στο google που έχουν σχέση με τα παίγνια αφορούν το αθλητικό στοίχημα. Το υπόλοιπο ποσοστό μοιράζεται μεταξύ των αναζητήσεων για casino (19%) και poker (6%). Γενικότερα, το casino και το poker σημειώνουν πτωτική τάση στις αναζητήσεις στο διαδίκτυο. Μια τάση που αναπτύσσεται ιδιαίτερα είναι οι αναζητήσεις από το κινητό και το tablet, στα οποία το 70% των αναζητήσεων γίνεται για casino, blackjack και slots. Σε ό,τι αφορά τώρα τις ιντερνετικές αναζητήσεις των Ελλήνων, οι τελευταίοι δίνουν προτεραιότητα στην ομάδα τους και το ελληνικό πρωτάθλημα γενικότερα, ενώ από το κινητό τους προτιμούν να ενημερώνονται για το μπάσκετ. Ο κ. Malcolm Bruce, Co-founder & Director, GIS, μίλησε για το λεγόμενο social gaming και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κυρίως στους ανήλικους παίκτες, καθώς μπορεί να λειτουργήσει ως πύλη εισόδου για το gambling. Συγκεκριμένα, είπε ότι στο κοινωνικό gaming ο παίκτης δεν πληρώνει και το παιχνίδι προσφέρεται μέσω των social media. Επίσης, νομικά δεν περιγράφεται σαν gambling, καθώς τα έπαθλα για τους νικητές δεν είναι χρηματικά. Τα κοινωνικά καζίνο έχουν απήχηση 10 φορές μεγαλύτερη από τα κανονικά καζίνο, ενώ έχουν εντυπωσιακά γραφικά, που τα κάνουν πολύ ελκυστικά για τα παιδιά. Η δημοτικότητα των κοινωνικών παιχνιδιών είναι τεράστια, καθώς ασχολούνται με αυτά πάνω από τα 40 εκατ. παίκτες. Μάλιστα, ένας στους πέντε άντρες παίζει slotomania, ένα παιχνίδι που έχει 13 εκατ. followers. Τα έσοδα από τα social παιχνίδια έφτασαν το 1,3 δισ. δολ. το 2014, ποσό που δεκαπλασιάστηκε την τελευταία τριετία.

ΠΑΝΕΛ ΙΙΙ Στο πάνελ “Social & Mobile Gaming” συμμετείχαν οι ομιλητές: Malcolm Bruce, Co-founder & Director, GIS, Panos Lambrakos, Industry Manager Greece – Cyprus, Google Greece, Pierre Tournier, Consultant, Instinctif Partners. Moderator: Nektarios Notis, Financial Editor, News.gr.

ΧΡΗΜΑ 63

Χ αφιέρωμα ~ Greek Gaming Conference 2014

SOCIAL & MOBILE GAMING Στο πάνελ III, με τίτλο: “Social & Mobile Gaming”, συμμετείχαν οι ομιλητές: Malcolm Bruce, Co-founder & Director, GIS, Panos Lambrakos, Industry Manager Greece-Cyprus, Google Greece, Pierre Tournier, Consultant, Instinctif Partners. Ο κ. Tournier μίλησε για το social gaming, το οποίο έχει μεγάλη γκάμα παιχνιδιών και πρέπει κατά τον ίδιο να διαχωρίζεται από τα τυχερά παιχνίδια, καθώς κάποια από τα social παιχνίδια μοιάζουν με τυχερά αλλά είναι εντελώς διαφορετικά. Για την ώρα, σύμφωνα με τον κ. Tournier δεν υπάρχει κάποια τρανταχτή απόδειξη ότι το social παιχνίδι οδηγεί στο gambling, οπότε προς το παρόν οι αρχές δεν πρέπει να προχωρήσουν σε ρύθμιση των παιχνιδιών αυτών. Επίσης, τόνισε ότι είναι πρακτικά αδύνατο να υπάρξει παρακολούθηση όλων των παιχνιδιών που υπάρχουν στο διαδίκτυο. Ο κ. Λαμπράκος τόνισε, από την πλευρά του, ότι το social gaming δεν επιτρέπεται να διαφημίζεται στο google, ακριβώς γιατί δεν είναι ρυθμισμένο. Ανέφερε ότι το 75-80% των παιχνιδιών γίνεται μέσω κινητού. Για το αν η google σκέφτεται να αναπτύξει τέτοια δικά της παιχνίδια ο κ. Λαμπράκος είπε ότι δεν είναι στα άμεσα σχέδιά της. Ο κ. Bruce, από την πλευρά του, αναφέρθηκε σε έρευνες που έχουν γίνει για το social gaming που δείχνουν ότι αν αυτό ξεπερνάει τη μία ώρα ημερησίως, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα, στους νεαρούς ειδικά παίκτες. Επίσης είπε ότι η επιβολή κανονισμών στο ίντερνετ είναι χαμένος χρόνος, ενώ τόνισε ότι απαιτείται μια νέα προσέγγιση στη ρύθμιση των εν λόγω παιχνιδιών. Για παράδειγμα, αν θέλουμε να αποτρέψουμε τα παιδιά από το να παίζουν sexy poker θα πρέπει να επιβληθούν πρόστιμα στις εταιρείες που τα αφήνουν ή δεν τα αποτρέπουν από το να παίζουν.

☛

ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΔΩΣΕ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΝΑ ΑΝΤΑΛΛΑΞΟΥΝ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΤΛΗΣΟΥΝ ΓΝΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ

ROLE OF TRADITIONAL GAMBLING IN THE NEW GREEK ENVIRONMENT Στο πάνελ IV, με τίτλο “Role of Traditional Gambling in the New ∼ Greek Environment”, συμμετείχαν οι ομιλητές: Angelos Chorafas, Analyst, Alpha Finance, Iraklis Lappas, former Secretary General, Board of Directors of POEPPP, currently Agents’ representative to the Union, Dimitris Panageas, Legal Counsel, Club Hotel Casino Loutraki, Georgios Poulimas, Member, Board of Directors, POEPPP & President, Attiki Union of OPAP Agents (EPPAP). Ο κ. Χωραφάς μίλησε για το ζήτημα του ρυθμιστικού πλαισίου στον χώρο του «on-line gaming» και για τη χορήγηση στον ΟΠΑΠ του αποκλειστικού δικαιώματος λειτουργίας τυχερών παιγνίων, σημειώνοντας ότι «μολονότι υπάρχουν νόμοι και ρυθμιστική αρχή, υπάρχουν ακόμη αρκετά να ξεκαθαριστούν από την αγορά. Το Υπουργείο Οικονομικών οφείλει να ξεκαθαρίσει αν ο ΟΠΑΠ θα έχει το μονο-

ΠΑΝΕΛ ΙV Στο πάνελ “Role of Traditional Gambling in the New Greek Environment” συμμετείχαν οι: Angelos Chorafas, Analyst, Alpha Finance, Iraklis Lappas, former Secretary General, Board of Directors of POEPPP, currently Agents’ representative to the Union, Dimitris Panageas, Legal Counsel, Club Hotel Casino Loutraki, Georgios Poulimas, Member, Board of Directors, POEPPP & President, Attiki Union of OPAP Agents (EPPAP). Moderator: Marina Protonotariou, Journalist.

64 Oκτώβριος 2014

πώλιο στο betting μέχρι το 2020, καθώς και τι αναλογεί στους υπόλοιπους». Ο κ. Λάππας στάθηκε στο θέμα της διευθέτησης του μονοπωλίου στον χώρο του επίγειου δικτύου, στον τρόπο διαχείρισης των μηχανών VLTs καθώς και στο φορολογικά επώδυνο καθεστώς που επικρατεί στον χώρο. «Είναι πολύ βασικό ότι ξεκαθαρίστηκε το θέμα του επίγειου δικτύου. Ο ΟΠΑΠ έπρεπε να μπει στο διαδίκτυο πριν 15 χρόνια, όχι τώρα. Ο αριθμός των μηχανών που θα εισέλθουν στα πρακτορεία δεν έχει ξεκαθαριστεί. Πρέπει να υπάρχει όριο στην ημερήσια κάρτα χρήσης των παιχνιδομηχανών, ενώ η επιτροπή οφείλει να αποφασίσει τι θα ισχύει φορολογικά ως προς τα ηλεκτρονικά καζινοπαίχνιδα». Ο κ. Παναγέας επεσήμανε τους κινδύνους που ελλοχεύουν στον χώρο του gaming και betting από τη δράση της παράνομης αγοράς, την ασάφεια του πλαισίου που αφορά το on-line gaming και betting συγκριτικά με τις άλλες μορφές gaming, δίνοντας έμφαση στην αναγκαιότητα ύπαρξης ενός σταθερού νομικού και σύγχρονου πλαισίου

που θα διασφαλίζει το state aid και θα συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. «Στην Ελλάδα δεν στερούμαστε από νόμους αλλά από την εφαρμογή τους. Υπάρχει τεράστια παράνομη αγορά παιχνιδομηχανών, με νούμερα που αγγίζουν το 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο. Τα καζίνο ελέγχονται από τις εποπτικές αρχές, αυτοί δεν ελέγχονται από κανένα. Οι παράνομοι δεν βλάπτουν τον ΟΠΑΠ αλλά τα καζίνο». Τέλος, ο κ. Πουλιμάς μίλησε για τη δύναμη του ΟΠΑΠ, το σύγχρονο πρακτορείο και το κανονιστικό πλαίσιο που αφορά τα VLTs. «To μεγάλο όπλο της ΟΠΑΠ είναι οι πράκτορές της. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε το “πρακτορείο του μέλλοντος” μέσω του live betting και των ξυστών. Σίγουρα, τίθεται θέμα διευθέτησης του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τα VLTs. Μολονότι είναι δύσκολο να καταπολεμήσουμε τους μηχανισμούς της παράνομης αγοράς, είμαι πεπεισμένος ότι με θέληση και πρωτοβουλία μαζί με τον ΟΠΑΠ, και επιχειρηματίες που ταυτίζονται μ’ αυτήν την άποψη, θα μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε». Χ

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των:

Για περισσότερες πληροφορίες: Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη, PR & Communication Manager, Ethos Media S.A., Tηλ. 210 9984901, Ε-mail: voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΧΡΗΜΑ 65

ICAP GROUP

Ξεχωρίζει διαχρονικά με αδιάλειπτη προσφορά μισού αιώνα στις επιχειρήσεις Χ_Τι σηματοδοτεί ο εορτασμός των 50 ετών για την ICAP Group; Νικήτας Κωνσταντέλλος_Το 1964 ομάδα Ελλήνων και ξένων επιχειρηματιών ιδρύει την ICAP ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ και κυκλοφορεί τον 1ο Ελληνικό Οικονομικό Οδηγό. Ακολούθησαν 50 χρόνια συνεχούς ανάπτυξης και προσφοράς στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι, με την εισαγωγή καινοτόμων και χρήσιμων λύσεων σε ένα ευρύ φάσμα B2B υπηρεσιών. Στόχος μας, σε όλη αυτήν τη διαδρομή, ήταν και παραμένει να διακρινόμαστε ως Εργοδότης Επιλογής για τους ανθρώπους μας και ως Συνεργάτης Επιλογής για τους πελάτες μας, και μέσω του πληροφοριακού πλούτου που παράγουμε να ενισχύουμε την υγιή επιχειρηματικότητα και την επιχειρηματική ηθική. Χ_Ποια ήταν τα σημαντικότερα επιτεύγματα του ομίλου σας τους τελευταίους 12 μήνες; Ν.Κ._Πηγαίνοντας λίγο πιο πίσω από το 2011, και παρά το βάθεμα της ύφεσης και τις εμφανείς επιπτώσεις της στην αγορά, δεν καθίσαμε με σταυρωμένα τα χέρια. Συστρατεύσαμε το σύνολο των δυνάμεων όλων των ανθρώπων μας, για να μπορέσουμε να «απαντήσουμε» με ανάπτυξη. Με πρωταρχικό στόχο την ενδυνάμωση της παρουσίας μας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου καταφέραμε και στις 3 χώρες (Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία) που έχουμε σημαντική παρουσία να αυξήσουμε το εύρος

66 Οκτώβριος 2014

των υπηρεσιών μας καθώς και τα έσοδά μας. Είμαστε δε πολύ περήφανοι γιατί οι αγορές των χωρών αυτών παρουσιάζουν δυσκολίες και ιδιομορφίες, ιδίως στο πώς παρέχεται η Επιχειρηματική Πληροφόρηση, που αποτελεί και το core business του ομίλου μας. Επιπρόσθετα, στα πλαίσια της στρατηγικής μας, επεκταθήκαμε και στην αγορά της Τουρκίας, με την ίδρυση της CYCLE Turkey, που παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης απαιτήσεων και ιδρύσαμε θυγατρικές στην Κροατία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Μάλιστα, μόλις πριν λίγες ήμερες, αναδειχθήκαμε για δεύτερη συνεχή χρονιά ως National Champion 2014/15 στην κατηγορία International Growth στον διεθνώς αναγνωρισμένο οργανισμό Εuropean Business Awards. Η έμφαση που δόθηκε στις δραστηριότητές μας στο εξωτερικό, βέβαια, δεν μας εμπόδισε από το να αυξήσουμε το μερίδιο αγοράς μας και στην Ελλάδα, μια προσπάθεια που αφορούσε σε όλες τις Επιχειρηματικές Μονάδες. Επίσης, με σχεδιασμό και υλοποίηση νέων και πρωτοποριακών για τη χώρα μας εργαλείων, μπορέσαμε να ενισχύσουμε τις παραδοσιακές μας υπηρεσίες Διαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου, υποστηρίζοντας με άμεσο τρόπο τις εταιρείες-πελάτες μας.

• έχει μετεξελιχθεί, υπερτριπλασιάζοντας τα μεγέθη της, σε έναν διεθνή, μεγάλο και σύγχρονο Όμιλο 17 εταιρειών, αποτελώντας έναν από τους μεγαλύτερους εργοδότες με 3.300 άτομα (συμπεριλαμβανομένων των 2.000 υπαλλήλων της που εργάζονται σε εγκαταστάσεις πελατών της). • αναγνωρίζεται ως Ηγέτης στην παροχή λύσεων B2B στη Νοτιοανατολική Ευρώπη σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών προς όλες τις Διευθύνσεις μιας εταιρείας όπως: • Credit Risk Services (κυρίως για τις Οικονομικές Διευθύνσεις και τους Χρηματοοικονομικούς Οργανισμούς) • Marketing Solutions (για τις Διευθύνσεις Πωλήσεων και Marketing) • Management Consulting (κυριότερα για τις Γενικές Διευθύνσεις) • People & Employment Solutions (για τις Διευθύνσεις Ανθρώπινου Δυναμικού) • έχει τοπική παρουσία με θυγατρικές εταιρείες σε 8 χώρες της Νοτιοανατολικήs Ευρώπης, ήτοι στις Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Τουρκία, Κύπρο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κροατία.

Χ_Κάνοντας τον απολογισμό και της δικής σας παρουσίας στην εταιρεία, τι αισθάνεστε; Ν.Κ._Κοιτάζοντας πίσω, νιώθω περηφάνια

Ως αποτέλεσμα, η ICAP Group εξελίσσεται σε πολύτιμο σύμμαχο των επιχειρήσεων, με την παροχή εξατομικευμένων και χρήσιμων λύσεων. Ειδικά με τα νέα δεδο-

που είμαι μέλος της οικογένειας της ICAP αλλά και δικαίωση που μέσα σε λίγα χρόνια αυτή η ελληνική εταιρεία πλέον:

μένα, όπου οι εταιρείες περισσότερο από ποτέ καλούνται να προστατέψουν τη ρευστότητα και την κερδοφορία τους, η ICAP προχωράει πέρα από παραδοσιακές υπηρεσίες και προτείνει καινοτόμες λύσεις, κυοφορώντας την επιχειρηματικότητα του αύριο. Χ_Ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες που οδήγησαν στην επιτυχία της ICAP Group; Ν.Κ._Οι παράγοντες είναι συγκεκριμένοι και περιλαμβάνουν το Ξεκάθαρο Όραμα και τη Στρατηγική, την Αποτελεσματική Επικοινωνία, τη Γρήγορη Λήψη Αποφάσεων, την Προσήλωση και τη Δέσμευση στην Επίτευξη Υψηλών Στόχων, την Επιμονή στην Επιχειρηματική Ηθική, την Παροχή Κινήτρων καθώς και τη συστηματική ανάπτυξη και ενίσχυση των στελεχών μας. Στα παραπάνω θα προσέθετα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους ανθρώπους μας, ήτοι: Αποφασιστικότητα, Συνέπεια, Αξιοπιστία, Επιμονή, Σκληρή Δουλειά, Αυτοπεποίθηση και Καινοτομία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι όλοι μας συντονιζόμαστε και εμπνεόμαστε από το Όραμα της ICAP. Η εξασφάλιση της δέσμευσης της ευρύτερης διοικητικής ομάδας στο όραμα της επιχείρησης είναι που έκανε δυνατή την υλοποίηση ριζοσπαστικών αλλαγών και την επίτευξη δύσκολων στόχων. Άλλωστε η ICAP, πρώτη απ’ όλους, ενστερνίζεται τα όσα «διδάσκει» στην αγορά και αξιοποιεί μεθοδολογίες και εργαλεία για να χτίσει σωστά τις «δικές της ομάδες». Απόδειξη αυτών, μεταξύ άλλων, αποτελεί και το Βραβείο που απονεμήθηκε στην ICAP από την KPMG για την Ανάπτυξη Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού, ενώ ο Τομέας Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της ICAP Group, που περιλαμβάνει τις Μονάδες Management Consulting και People Solutions, έχει πιστοποιηθεί με το πρότυπο International Investors in People, που εστιάζει στο ανθρώπινο δυναμικό και βοηθά τις επιχειρήσεις να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσω βέλτιστων πρακτικών διοίκησης των ανθρώπων τους. Καταλαβαίνετε λοιπόν, ότι όλα όσα έχουμε επιτύχει πραγματοποιήθηκαν χάρη στους ανθρώπους μας, οι οποίοι με μεράκι, πίστη, τόλμη, καινοτομία, ομαδικότητα και εργατικότητα, εκφράζουν την καρδιά του οργανισμού και αποτελούν την κινητήρια δύναμη για τις μελλοντικές μας κατακτήσεις.

Χ_Με την κρίση που περνάει η Ελλάδα, υπάρχει το όραμα, υπάρχει η ελπίδα; Ν.Κ._H ICAP Group, διεξάγοντας συστηματικά έρευνες, έχει πλήρη εικόνα του πόσο πολύ η κρίση έχει πλήξει επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Προσωπικά, διατηρώ μια πραγματική αισιοδοξία. Ως πολυσχιδής Όμιλος, που «μπαίνουμε» στις επιχειρήσεις με πολλαπλούς ρόλους, βλέπουμε ότι υπάρχουν εξαιρετικά καλές και υγιείς εταιρείες, με υψηλό επίπεδο στελεχών, που καταφέρνουν να διακριθούν ακόμα και στα δύσκολα. Αυτά τα φωτεινά παραδείγματα είναι αρκετά και μας δίνουν μια ισχυρή ένδειξη πως υπάρχουν δυνάμεις στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες θα είναι η κινητήριος δύναμη της ανάπτυξης της χώρας μας. Είμαι βέβαιος ότι στο μέλλον η ICAP θα εξακολουθήσει να στέκεται στο προπύργιο των εξελίξεων και να είναι σταθερό σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη της ελληνικής επιχειρηματικής αγοράς. Χ_Ποιος είναι ο ρόλος της ΕΚΕ στη στρατηγική της επιχείρησης; Ν.Κ._Σε ισορροπία με τη βελτιστοποίηση των οικονομικών της αποτελεσμάτων, η ICAP ως ο μεγαλύτερος Όμιλος παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις στην Ελλάδα, θεωρεί ευθύνη του την προσφορά στον Άνθρωπο, στην Κοινωνία, στο Περιβάλλον και στις Επιχειρήσεις. Στην κατεύ-

θυνση αυτή αναπτύσσει ένα πλήρες και δομημένο πρόγραμμα ΕΚΕ, με τρεις άξονες δράσης: οι Άνθρωποί μας, το Περιβάλλον και Κοινωνική ΣυνεισφοράΕθελοντισμός. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη βαρύτητα προσδίδεται στην επαγγελματική ανάπτυξη και εξέλιξη των εργαζομένων μας, με την εφαρμογή προγραμμάτων διαρκούς εκπαίδευσης. Άλλες πρωτοβουλίες, ενδεικτικά, περιλαμβάνουν τη λειτουργία οργανωμένης Τράπεζας Αίματος αλλά και την κίνηση ICAP Acts Green, μέσω της οποίας ο Όμιλος στοχεύει στην ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής συνείδησης των υπαλλήλων, αφιερώνοντας, μεταξύ άλλων, μια ολόκληρη εργάσιμη ημέρα σε μια περιβαλλοντική εξόρμηση αλλά και στην παροχή οικονομικών και άυλων πόρων για τη διευκόλυνση συνανθρώπων μας και λοιπών κοινωφελών οργανισμών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Πέραν αυτών, η ICAP παρέχει Επιχειρηματική Πληροφόρηση σε πρεσβείες, πανεπιστήμια και δημοσιογράφους. Σε όλη αυτή τη διαδρομή, οι άνθρωποί μας αποτελούν την κινητήρια δύναμη, που μας οδηγεί στις μελλοντικές μας κατακτήσεις, και μας καθιστά μία εκ των λίγων επιχειρήσεων που επενδύουν, αναπτύσσονται και διακρίνονται διεθνώς, ειδικά μάλιστα σε μια εποχή που η Ελλάδα αναζητά εναγωνίως επιχειρηματικά ερείσματα ενάντια στην κρίση.

ΧΡΗΜΑ 67

~ αφιέρωμα

ΑΠΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Η Ευρώπη προχωρά σε αναθεώρηση των στόχων της περιβαλλοντικής της πολιτικής, ειδικότερα όσον αφορά την ανακύκλωση. Στόχος είναι η ενίσχυση της ανακύκλωσης, διασφαλίζοντας την πρόσβαση στα υλικά που χρειάζονται οι βιομηχανίες, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και επιτυγχάνοντας οικονομική μεγέθυνση.

68 Οκτώβριος 2014

ίγο μετά τη λήξη της ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ, στο πλαίσιο της δέσμης προτάσεων για την επιτάχυνση της μετάβασης της Ευρώπης σε μια πιο κυκλική οικονομία, που στοχεύει στη μεγιστοποίηση της αξίας των πόρων που χρησιμοποιούμε όλοι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την επανεξέταση των στόχων για την ανακύκλωση και άλλων στόχων σχετικά με τα απόβλητα. Στόχος τής εν λόγω πρότασης είναι ο καθορισμός πιο φιλόδοξων στόχων για τη μείωση των αποβλήτων και την προώθηση της ανακύκλωσης, επαναφέροντας στην οικονομία τους πόρους που έχουν χρησιμοποιηθεί μία φορά, προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν, με συνέπεια την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας του ευρωβαρόμετρου επιβεβαιώνουν ότι τα απόβλητα προβληματίζουν τους περισσότερους ανθρώπους και ότι είναι πρόθυμοι να κάνουν κάτι για αυτό. Η νέα αναθεώρηση των στόχων της ΕΕ για τα απόβλητα, σε συνδυασμό με προτάσεις κατάρτισης πολιτικών για την εφαρμογή τους και για την παρακολούθηση της προόδου, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της εν λόγω ανησυχίας της κοινής γνώμης. Εκτός από τη μείωση της μόλυνσης και τον περιορισμό της ζήτησης για τις διαρκώς μειούμενες πρώτες ύλες, οι νέοι στόχοι για τα απόβλητα θα προσφέρουν απτά οικονομικά οφέλη. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε στη μετατροπή

της Ευρώπης σε μια κυκλική οικονομία, ενισχύοντας την ανακύκλωση, διασφαλίζοντας την πρόσβαση στα υλικά που χρειάζονται οι βιομηχανίες, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και επιτυγχάνοντας οικονομική μεγέθυνση. Οι νέες προτάσεις περιλαμβάνουν την επανεξέταση και την αναθεώρηση των στόχων της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα της ΕΕ (2008/98/ΕΚ), της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (1999/31/ΕΚ) και της οδηγίας σχετικά με τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών (94/62/ΕΚ). ΝΕΟΙ ΣΤΟΧΟΙ «Σήμερα, ανακυκλώνεται περίπου το 42% των αστικών αποβλήτων μας και στόχος μας είναι να φθάσουμε στο 50% έως το 2020» επισημαίνει η Επιτροπή. Και συνεχίζει λέγοντας πως «προτείνουμε να επιδιώξουμε την ανακύκλωση τουλάχιστον σε ποσοστό 70% έως το 2030. Προτείνουμε την απαγόρευση της υγειονομικής ταφής των ανακυκλώσιμων υλικών (όπως το χαρτί, το γυαλί, το μέταλλο και το πλαστικό) και των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων έως το 2025 και στοχεύουμε στην ολοκληρωτική εξάλειψη της υγειονομικής ταφής των ανακτήσιμων αποβλήτων έως το 2030». Η πολιτική διαχείρισης αποβλήτων της ΕΕ μετατρέπεται σε πολιτική μηδενικών αποβλήτων. Εκτός από τον βασικό στόχο του 70% για την ανακύκλωση και την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων, οι προτάσεις προβλέπουν σταδιακή αύξηση των

ΧΡΗΜΑ 69

Χ αφιέρωμα ~ Ανακύκλωση ☛

ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΟΛΟΕΝΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΗΧΗΣΗ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

επιμέρους στόχων ανακύκλωσης για ορισμένα υλικά συσκευασίας: έως 90% για το χαρτί έως το 2025, 60% για τις πλαστικές ύλες, 80% για το ξύλο και 90% για τα σιδηρούχα μέταλλα, το αλουμίνιο και το γυαλί έως το 2030. Επιπλέον, η Επιτροπή ζητά από τα κράτη-μέλη να μειώσουν τα απορρίμματα τροφίμων κατά 30% έως το 2025. Ο στόχος αυτός φαίνεται φιλόδοξος αλλά όπως τονίζει η Επιτροπή γνωρίζουμε από τις επιδόσεις των κρατών-μελών ότι έχουν ήδη επιτύχει ποσοστά ανακύκλωσης που ανέρχονται σχεδόν στο 70% και ότι είναι εφικτός. Ειδικότερα, επισημαίνει ορισμένους από τους επιτυχημένους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι χώρες, όπως η χωριστή αποκομιδή των αποβλήτων, η επιβολή τελών για την υγειονομική ταφή, τα συστήματα πληρωμής κατά την απόρριψη και η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού. ΟΦΕΛΗ Οι προοπτικές είναι ξεκάθαρες: στα απόβλητα υπάρχει χρυσάφι στην κυριολεξία. «Χρειάζεται ένας τόνος μεταλλεύματος για να συλλέξουμε ένα γραμμάριο χρυσού. Μπορούμε όμως να συλλέξουμε την ίδια ποσότητα χρυσού από την ανακύκλωση των υλικών μόλις 41 κινητών τηλεφώνων» τονίζουν οι ειδικοί. Τα περιβαλλοντικά οφέλη της επισκευής, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακατασκευής και της ανακύκλωσης είναι επίσης ξεκάθαρα: αναμένεται ότι η επίτευξη των νέων στόχων της ΕΕ για τα απόβλητα θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 443 εκατ. τόνους επιπλέον και θα περιορίσει τις επιβλαβείς συνέπειες στα ευαίσθητα ενδιαιτήματα και τη βιοποικιλότητα, περιλαμβανομένων και των ωκεανών, λόγω των απορριμμάτων. Για παράδειγμα, αναμένεται ότι η μείωση των απορριμμάτων τροφίμων κατά 30% θα μειώσει τη γεωργική ζήτηση για εκτάσεις, ενέργεια και νερό και θα περιορίσει τη ρύπανση που οφείλεται στα λιπάσματα και τα νιτρικά άλατα. Η μείωση των αποβλήτων συνεπάγεται βελτίωση της παραγωγικότητάς μας, σε σχέση με τους πόρους που χρησιμοποιούμε, και λιγότερη εξάρτηση από δαπανηρές εισαγωγές, που αναμένεται ότι θα οδηγήσει στη δημιουργία νέων, πράσινων θέσεων εργασίας στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας. «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, η επιτυχής εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας περί αποβλήτων αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία 400.000 άμεσων θέσεων εργασίας και η επανεξέταση που εισηγούμαστε σήμερα αναμένεται να δημιουργήσει 180.000 επιπλέον θέσεις». «Ωστόσο, το δυναμικό απασχόλησης για την ευρύτερη οικονομία των βελτιωμένων ροών υλικών και της ενισχυμένης ανθεκτικότητας είναι κατά πολύ μεγαλύτερο. Αναμένεται ότι η συνολική μείωση κατά 20% των συνολικών απαιτήσεων σε υλικά της βιομηχανίας μας θα οδηγήσει σε αύξηση έως και κατά 3% του ΑΕγχΠ και στη δημιουργία 2 εκατομμυρίων επιπλέον θέσεων εργασίας». Παρόλο που οι βασικοί στόχοι για τα απόβλητα είναι νομικώς δε70 Οκτώβριος 2014

σμευτικοί, η ΕΕ δεν επιθυμεί απλά να παραμείνει αδρανής μέχρι το 2030 και τότε να επανέλθει διαπιστώνοντας ότι ορισμένα κράτη-μέλη δεν υλοποίησαν τους στόχους. Για αυτό και έχει συμπεριλάβει στις προτάσεις της μηχανισμό παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης. Η πρόοδος κάθε κράτους-μέλους θα αξιολογείται κάθε πέντε έτη. Αν διαπιστωθεί καθυστέρηση, οι χώρες θα καταρτίσουν «σχέδιο συμμόρφωσης» για τη βελτίωση της εφαρμογής με βάση τις βέλτιστες πρακτικές, ώστε να αναπληρώσουν τα κενά. Οι αναθεωρημένοι στόχοι περιλαμβάνουν επίσης σαφέστερους ορισμούς, για να διασφαλιστεί η μέτρηση των βελτιώσεων στα πραγματικά ποσοστά ανακύκλωσης, και εναρμονισμένες μεθόδους υπολογισμού, ώστε τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα ανά την Ευρώπη. Στο πλαίσιο των προτάσεων, αποδεικνύεται με ποιον τρόπο η σωστά οργανωμένη χωριστή αποκομιδή οδηγεί στη μείωση του κόστους της διαχείρισης των αποβλήτων, δίνοντας στους δήμους τη δυνατότητα να πωλούν ευκολότερα ανακυκλώσιμους πόρους, συμβάλλοντας και στη μείωση των φόρων. Επιπλέον, η ανάληψη ευθυνών από τους κατασκευαστές σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προϊόντων τους μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα των πόρων ολόκληρης της αλυσίδας αξίας, μειώνοντας τη ζήτηση για πρώτες ύλες και διασφαλίζοντας την ανακύκλωση του προϊόντος στο τέλος της ωφέλιμης ζωής του. Στις περιπτώσεις που οι παραγωγοί φέρουν όντως διευρυμένη ευθύνη, η Επιτροπή προτείνει ελάχιστους κανόνες σχετικά με τη διαφάνεια, τους ελέγχους και τις οικονομικές πτυχές. Οι παραγωγοί θα καλύπτουν το σύνολο του κόστους διαχείρισης των προϊόντων τους, όταν αυτά καταστούν απόβλητα, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της συλλογής, της διαλογής και της ανακύκλωσης, και θα υποστηρίζουν επίσης εκστρατείες πρόληψης δημιουργίας απορριμμάτων και καθαρισμού. Ο καθορισμός σαφών στόχων αποτελεί τρόπο διασφάλισης μιας μακροπρόθεσμης προσέγγισης εκ μέρους της Ευρώπης. Επιπλέον, αναμένεται να συμβάλει στην αποφυγή μιας κατάστασης εγκλωβισμού της ΕΕ σε επενδύσεις για παρωχημένες υποδομές διαχείρισης αποβλήτων. Η βελτίωση της νομοθεσίας και της παρακολούθησης θα βοηθήσει την ΕΕ να υλοποιήσει τους εν λόγω στόχους και να επαναφέρει τα απόβλητα στην οικονομία ως πολύτιμους πόρους, αντί να τα θάβει για να τα ανακαλύψουν οι μελλοντικοί αρχαιολόγοι. ΔΡΑΣΕΙΣ Τον Ιούλιο του 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε 1 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση 19 καινοτόμων έργων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Τα έργα αυτά καλύπτουν μια ευρεία γκάμα τεχνολογιών, από τη γεωθερμική, τη βιοενέργεια, τα έξυπνα δίκτυα, την ηλιακή, την αιολική και την ωκεάνια ενέργεια έως την πρωτοποριακή δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS). Οι χρηματοδοτικοί πόροι δεν προέρχονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, αλλά από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπών στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ). Το πρόγραμμα χρηματοδότησης NER 300, το οποίο ονομάστηκε έτσι επειδή χρηματοδοτείται από την πώληση 300 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπών από το απόθεμα για τους νεοεισερχόμενους (NER) του ΣΕΔΕ, γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της έρευνας που χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους και της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της από την αγορά. Οι νέες τεχνολογίες μπορεί να

αποδεικνύονται επιτυχείς στο περιβάλλον του εργαστηρίου, θα πρέπει ωστόσο να δοκιμαστούν και σε ευρύτερη κλίμακα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο παρεμβαίνει το πρόγραμμα NER 300, το οποίο παρέχει χρηματοδότηση σε καινοτόμα έργα στο εμπορικό στάδιο και συμβάλλει με αυτόν τον τρόπο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα. Οι εθελοντικές εκστρατείες καθαρισμού έχουν αυξανόμενη απήχηση εδώ και λίγα χρόνια, συχνά χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να συνδέσουν και να κινητοποιήσουν τον κόσμο. Το 2012 η πρωτοβουλία «Let's Do It! World», με έδρα την Εσθονία, συντόνισε μια παγκόσμια δράση καθαρισμού, η οποία κινητοποίησε 7 εκατομμύρια εθελοντές που συμμετείχαν σε 84 μονοήμερες δράσεις καθαρισμού στην Ασία, στην Αφρική, στη Βόρεια Αμερική, στη Νότια Αμερική και την Ευρώπη. Το «Ελάτε να καθαρίσουμε την Ευρώπη!» έχει ως στόχο να εντάξει τέτοιες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής εκδήλωσης που να εμπλέκει και να αγγίζει όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες. Εφόσον υπάρχει ένας βαθμός συντονισμού από τις εθνικές αρχές, οι εκδηλώσεις καθαρισμού οργανώνονται από μη κυβερνητικές οργανώσεις, σχολεία, επιχειρήσεις, τοπικές αρχές και φυσικά πρόσωπα. Προβλέπεται στήριξη για τον συντονισμό τους από ένα σχέδιο LIFE, του οποίου επικεφαλής είναι η Ένωση Πόλεων και Περιφερειών για την Ανακύκλωση και τη Βιώσιμη Διαχείριση των Πόρων, η οποία είναι επίσης υπεύθυνη για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για τη Μείωση των Αποβλήτων (EWWR). Οι δράσεις που υλοποιούνται κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για τη Μείωση των Αποβλήτων ασχολούνται με τις τρεις αρχές της βιωσιμότητας: μείωση αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και ανακύκλωση υλικών.

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ «Στρατηγικές και Τεχνολογίες για μια Βιώσιμη Ανακύκλωση και Διαχείριση των Απορριμμάτων» ήταν το θέμα συνεδρίου που διοργανώθηκε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη, από το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, το οποίο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκαν νέες τεχνολογίες που εφαρμόζονται στη Γερμανία, αλλά και έργα από την κοινωνική οικονομία με μεγάλη δυνατότητα υλοποίησης στην Ελλάδα. Το συνέδριο είχε στόχο να συμβάλει στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, ενώ στο επίκεντρο των εργασιών του βρέθηκαν η ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς και η ανάλυση καινοτόμων σχεδίων και τεχνολογιών. Ο πρώτος κύκλος εργασιών του συμποσίου άνοιξε υπό τον συντονισμό του καθηγητή, διευθυντή του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ και αντιπροέδρου του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, κ. Νικόλαου Μουσιόπουλου. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της δημοτικής αρχής, αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων Περιβάλλοντος και Καθαριότητας, κ. Θανάση Παππά, προτεραιότητα του δήμου είναι η ανακύκλωση, αναφέροντας πως «το σύνθημά μας για τη νέα περίοδο είναι: Ανακύκλωση, καθαρό κέρδος για την πόλη», ενώ στάθηκε και στον σχεδιασμό για την υπογειοποίηση των κάδων απορριμμάτων. Ο εκπρόσωπος της Helector κ. Αλέξανδρος Ντέκας επεσήμανε ότι η εταιρεία του, με ένα δυναμικό 440 ατόμων, δραστηριοποιείται στην ανάληψη έργων κατασκευής και διαχείρισης απορριμμάτων σε Ελλάδα, Κύπρο, Γερμανία, Τουρκία, Ρωσία, Βουλγαρία και Σλοβενία, ενώ έχει ιδιαίτερη εμπειρία σε έργα παραχωρήσεων και συμπράξεων τύπου PPP, γνωστά και ως ΣΔΙΤ.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΧΡΗΜΑ 71

Χ αφιέρωμα ~ Ανακύκλωση ☛

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2030 ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Συμπληρώνοντας το πάνελ, ο εκπρόσωπος της ΔΙΑΔΥΜΑ, Δημοσθένης Μαυρίδης –μιας επιχείρησης της τοπικής αυτοδιοίκησης που δραστηριοποιείται στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και ιδρύθηκε το 1998– τόνισε ότι η εταιρεία του πέτυχε την κατάργηση των ΧΑΔΑ και από το 2006 προχώρησε στην αποκατάσταση αυτών. Επίσης, εδώ και τέσσερα χρόνια, σε συνεργασία με τους δήμους, έχει επιτύχει τη διαλογή χαρτιού, γυαλιού και αλουμίνιου στην πηγή. Όσον αφορά την ελληνική νομοθεσία, από τη δικηγορική εταιρεία MStR Law και τον διευθυντή της, κ. Νάσο Μιχελή, τονίστηκε ότι η ελληνική νομοθεσία διαχείρισης απορριμμάτων χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες: 1. Το νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα 2. Το πλαίσιο εργασίας για τη διαχείριση αποβλήτων 3. Το νομοθετικό πλαίσιο για τις ειδικές ροές αποβλήτων Ανέφερε επίσης ότι στην Ελλάδα το 2013 ψηφίστηκε ο νόμος 4042 για τη διαχείριση αποβλήτων, ο οποίος εντάσσει στο εθνικό δίκαιο την ευρωπαϊκή οδηγία 2008/98, αποσκοπώντας στην προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, καθώς και στην εξοικονόμηση των φυσικών πόρων. Από την εταιρεία συμβουλευτικής MStR Consult, ο κ. Christian Gonsa, συνεργάτης του κ. Μιχελή, τοποθετήθηκε σχετικά με τα επενδυτικά προγράμματα διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα. Τέλος, το ελληνικό πάνελ έκλεισε με την τοποθέτηση της κ. Ματίνας Ζιώγου από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ανακυκλωτών Μεταλλικών Απορριμμάτων, η οποία αναφέρθηκε στη σημασία της ανακύκλωσης, στα προϊόντα μετάλλου που ανακυκλώνονται και στην κατηγοριοποίησή τους με ποιοτικά κριτήρια. Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης ήταν αφιερωμένο σε εφαρμογές, τεχνολογίες και παραδείγματα καλής πρακτικής από τη Γερμανία, κατά τη διάρκεια του οποίου πέντε ομιλητές παρουσίασαν τις εμπειρίες τους. Επίσης, παρουσιάστηκε το παράδειγμα της διαχείρισης απορριμμάτων στην ευρύτερη περιοχή του Rendburg-Eckenförde της βόρειας Γερμανίας. Επιπλέον, αναλύθηκαν οι βιοχημικές διεργασίες επεξεργασίας αποβλήτων και διευκρινίστηκε πως στα οργανικά απορρίμματα συγκεντρώνεται μεγάλο ενεργειακό δυναμικό προς εκμετάλλευση. Στο τέλος, επισημάνθηκε η σπουδαιότητα που έχει η ευαισθητοποίηση της νεολαίας μας σε θέματα ανακύκλωσης και αναφέρθηκαν ως παράδειγμα επιμορφωτικά κέντρα που λειτουργούν στη Γερμανία. Ο κ. Dembek, πρώην δήμαρχος του Reutlingen, αναφέρθηκε στην εμπειρία του από την τοπική αυτοδιοίκηση στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων. Ο κ. Dembeck τόνισε ότι κατά το παρελθόν έγιναν πολλά λάθη στη χώρα του, που κόστισαν σημαντικά κεφάλαια. Συγκεκριμένα, τόνισε πως «για μια βιώσιμη ανακύκλωση και 72 Οκτώβριος 2014

διαχείριση απορριμμάτων απαιτείται ένα ξεκάθαρο σχέδιο, το οποίο θα υλοποιεί κάθε εμπλεκόμενος βήμα προς βήμα. Δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα αν προσπαθούμε να διεκπεραιώσουμε τα πάντα με τη μία» υπογράμμισε ο κ. Dembeck. Από την πλευρά του, ο κ. Schreiber, διευθύνων σύμβουλος της Neue Arbeit Zollern Achalm, ανέλυσε το ζήτημα της ανακύκλωσης από την οπτική της κοινωνικής οικονομίας. Ο κ. Schreiber επεσήμανε πως μια επιτυχημένη εφαρμογή κοινωνικής οικονομίας δίνει σε άτομα με χαμηλά προσόντα τη δυνατότητα ανεύρεσης εργασίας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διαχείριση απορριμμάτων και στην κοινωνία. Τόνισε πως θα έπρεπε να δοθούν κίνητρα από την κυβέρνηση προς την κοινότητα, ώστε να μην υποστηρίζει μόνο μεγάλα έργα, αλλά και μικρότερα. «Στην επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων δεν πρέπει να παραλείπεται το γεγονός ότι υπάρχουν επικίνδυνα απορρίμματα τα οποία δεν επαναχρησιμοποιούνται». Με αυτά τα λόγια η κ. Henke, υπεύθυνη πωλήσεων της K+S Entsorgung GmbH, αναφέρθηκε στη διάθεση επικίνδυνων-ειδικών αποβλήτων με την μορφή της υπόγειας διάθεσης (underground disposal) και επισήμανε τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου. Επιπλέον, ενημέρωσε το κοινό πως είναι εφικτό να εκμεταλλευτεί κανείς ανά πάσα στιγμή τα ήδη ενταφιασμένα μη ανακυκλώσιμα και ειδικά απόβλητα, καθότι πλέον μπορούν να ανακυκλωθούν με τις νέες τεχνολογίες που έχουν ήδη εξελιχθεί. Οι διεθνείς εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν με την ομιλία του κ. Witzstrock, τεχνικού διευθυντή της Herhof GmbH. Ο κ. Witzstrock ανέλυσε τη διαδικασία κατά την οποία διαχωρίζονται τα υπολείμματα αποβλήτων, αποξηραίνεται το οργανικό τους μέρους και αυξάνεται η ενεργειακή τους απόδοση, ώστε ως επεξεργασμένα απόβλητα να αποτελέσουν ένα εξαιρετικό φτηνό καύσιμο, με μεγάλη ζήτηση στη βιομηχανία. Το θέμα της διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα είναι από τα πιο κρίσιμα περιβαλλοντικά και οικονομικά ζητήματα της εποχής. Οι προτάσεις είναι πολλές και αφορούν την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων με σκοπό την ενεργειακή εκμετάλλευση αυτών, και το ζήτημα της διαλογής απορριμμάτων από την πηγή, ώστε να εξοικονομείται χρόνος κατά τη διαδικασία ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Δυστυχώς, οι κοινοτικές υπηρεσίες, διαπιστώνοντας τόσο τη στασιμότητα της χώρας στο θέμα όσο και τα προβλήματα στη λειτουργία των βασικών συστημάτων ανακύκλωσης, έχουν στείλει αυστηρή προειδοποίηση στην Ελλάδα. Παράλληλα, η Επιτροπή καλεί τη χώρα να μην επαναπαυθεί στο θέμα των χωματερών. Βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας, μέχρι το 2020 πρέπει το 50% των απορριμμάτων να ανακυκλώνεται, και η Ελλάδα βρίσκεται στο 15%. Από το 2015 πρέπει να υπάρχουν τέσσερα ρεύματα χωριστής διαλογής (χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικό). Ένας από τους τρόπους για να

λειτουργήσει αυτό το σύστημα είναι ή να γίνεται η διαλογή στο σπίτι από τους πολίτες, με σακούλες διαφορετικού χρώματος –όπως λ.χ. στο Βέλγιο– ή να χρησιμοποιούνται «έξυπνοι» κάδοι. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στην Ελλάδα, στον τομέα της ανακύκλωσης συσκευασιών, οι περισσότερες θέσεις εργασίας προέρχονται από τα έργα του μπλε κάδου, όπως αυτά έχουν οργανωθεί και λειτουργούν στη χώρα μας, ενώ αρκετές θέσεις εργασίας προέρχονται από τη συλλογή και μεταφορά των Βιομηχανικών και Εμπορικών Αποβλήτων Συσκευασίας (ΒΕΑΣ). Επιπλέον, οι ειδικές δράσεις της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), οι εργασίες του ΚΕΠΕΔ και η λειτουργία των Κέντρων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης απασχολούν πρόσθετο εργατικό δυναμικό. Ειδικότερα, οι θέσεις από τα έργα του μπλε κάδου δημιουργούνται στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), στα οποία γίνεται η διαλογή και η ανάκτηση των υλικών που περιέχονται στον μπλε κάδο. Στα ΚΔΑΥ που λειτουργούν σε όλη τη χώρα εκτιμάται ότι απασχολούνται περίπου 650 άτομα. Όσον αφορά τις εργασίες συλλογής του περιεχόμενου του μπλε κάδου, υπολογίζεται ότι απασχολούνται περίπου 1.200 άτομα, που αποτελούν προσωπικό των δήμων. Στη συλλογή και μεταφορά των ΒΕΑΣ εκτιμάται ότι απασχολούνται περίπου 300 άτομα, ενώ οι ειδικές δράσεις που αναπτύσσει η ΕΕΑΑ, κυρίως για τη συλλογή του γυαλιού, συνεισφέρουν επιπλέον 45 θέσεις εργασίας. Όσον αφορά τα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, η συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων καθώς και η λειτουργία, διαχείριση, συντήρηση και ο προγραμματισμός των κέντρων αυτών απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό που αντιστοιχεί σε 60 θέσεις εργασίας. Τέλος, στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης απασχολούνται 46 άτομα. Στα ΟΤΚΖ (Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής) οι περισσότερες θέσεις εργασίας προέρχονται από τα κέντρα επεξεργασίας των ΟΤΚΖ, στα οποία γίνεται η απορρύπανση και διάλυση των αυτοκινήτων, καθώς και στα τεμαχιστήρια (shredder). Σημειώνεται ότι πολλά τεμαχιστήρια λειτουργούν μέσα στις ίδιες τις εγκαταστάσεις των διαλυτηρίων. Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων απασχολείται στις εργασίες συλλογής, μεταφοράς και χύτευσης του σκραπ που προκύπτει από τη διάλυση των ΟΤΚΖ. Τέλος, οι εργασίες συλλογής και μεταφοράς των επικίνδυνων αποβλήτων που περιέχονται στα ΟΤΚ απασχολούν πρόσθετο εργατικό δυναμικό. Ειδικότερα, τα κέντρα επεξεργασίας των ΟΤΚΖ (διαλυτήρια και τεμαχιστήρια) και τα σημεία συλλογής των ΟΤΚΖ εκτιμάται ότι δημιουργούν 770 θέσεις πλήρους απασχόλησης. Στη συλλογή και μεταφορά του σκραπ καθώς και σε χυτήρια σκραπ που προέρχονται από τη διάλυση και τον τεμαχισμό των ΟΤΚΖ εκτιμάται ότι απασχολούνται 100 άτομα. Επιπλέον, στις εταιρείες διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων, καθώς και στις εργασίες συλλογής και μεταφοράς, απασχολείται ανθρώπινο δυναμικό που αντιστοιχεί σε 15 θέσεις εργασίας, ενώ το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης απασχολεί 5 άτομα. Όσον αφορά τα μεταχειρισμένα ελαστικά, οι θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί φτάνουν τις 150 και αφορούν αφενός την επεξεργασία των μεταχειρισμένων ελαστικών στις μονάδες αξιοποίησης και αφετέρου τις θέσεις εργασίας που συνδέονται με τη συλλογή, μεταφορά και αποθήκευση των μεταχειρισμένων ελαστικών. Επιπλέον, αναφέρεται το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης. Σημειώνεται ότι οι θέσεις εργασίας αφορούν το προσωπικό που ασχολείται αποκλειστικά με τις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης των μεταχειρισμένων ελαστικών.

Τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και οι θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί αφορούν την επεξεργασία των ΑΗΗΕ στις μονάδες επεξεργασίας, τις θέσεις εργασίας που συνδέονται με τη συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων και τέλος το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Συνολικά, ανέρχονται σε 1.061 θέσεις εργασίας. Στα απόβλητα λιπαντικών ελαίων, οι θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί αφορούν αφενός την αναγέννηση των ΑΛΕ στις μονάδες αναγέννησης και αφετέρου τις θέσεις εργασίας που συνδέονται με τη συλλογή και τη μεταφορά των ΑΛΕ από τους αδειοδοτημένους συλλέκτες. Φτάνουν δε τις 161 θέσεις εργασίας. Επιπροσθέτως, αναφέρεται και το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης και στα κέντρα συλλογής του συστήματος. Στα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών (ΗΣ&Σ) οι θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί αφορούν αφενός την επεξεργασία των αποβλήτων συσσωρευτών μολύβδου-οξέος στις μονάδες επεξεργασίας και αφετέρου τις θέσεις εργασίας που συνδέονται με τη συλλογή και τη μεταφορά των αποβλήτων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών από τους αδειοδοτημένους συλλέκτες. Επιπλέον, αναφέρεται το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, που αντιστοιχεί σε 249 θέσεις εργασίας. Χ

ΧΡΗΜΑ 73

Χ αφιέρωμα ~ Ανακύκλωση

ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΛΙΚΩΝ Ο ΟΤΕ και η COSMOTE έχουν αναπτύξει εκτεταμένο δίκτυο συλλογής, καταγραφής, αποθήκευσης και ανακύκλωσης, το οποίο καλύπτει το σύνολο της χώρας

τρατηγικός στόχος του ΟΤΕ και της COSMOTE είναι να αποτελούν σύγχρονες, δυναμικές, ενιαίες, πελατοκεντρικές εταιρείες και να επιδιώκουν με κάθε τους ενέργεια να ενισχύουν τη βιώσιμη επιχειρηματικότητά τους, καλλιεργώντας ταυτόχρονα τον συνεχή διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Στο κοινό πλαίσιο της Εταιρικής Υπευθυνότητας (ΕΥ), που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής στρατηγικής τους, οι εταιρείες αναγνωρίζουν ότι οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και θεωρούν ότι η ορθολογική και αποδοτική χρήση τους αποτελούν βασικές προτεραιότητες στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Για τον λόγο αυτό έχει υιοθετηθεί η αρχή «ΜείωσηΕπαναχρησιμοποίηση-Ανακύκλωση», με στόχο τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων που αναπόφευκτα προκύπτουν από κάθε εταιρική δραστηριότητα, την ανακύκλωση των υλικών που δεν είναι εφικτό να επαναχρησιμοποιηθούν και την ορθή διαχείριση των απορριπτόμενων στερεών. Ο στόχος της παροχής τηλεπικοινωνιακών προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας προϋποθέτει (πλέον της λειτουργίας γραφείων, καταστημάτων, κ.λπ.) τη συν-

τήρηση του υφιστάμενου δικτύου, τη συνεχή αναβάθμισή του, δεδομένης της τεχνολογικής εξέλιξης του τομέα των τηλεπικοινωνιών (δίκτυα νέας γενιάς, ευρυζωνικά δίκτυα τεχνολογίας 4G), και τη σταθερή λειτουργία του. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται πρόσθετες απαιτήσεις ως προς τη διαχείριση των απορριμμάτων, λόγω της γεωγραφικής διασποράς, των πολλαπλών ρευμάτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά και υποχρεώσεις διαχείρισης, του μεγάλου αριθμού των εμπλεκομένων, της ετήσιας διακύμανσης των παραγόμενων ποσοτήτων. Για τον λόγο αυτό ο ΟΤΕ και η COSMOTE έχουν αναπτύξει ένα εκτεταμένο δίκτυο συλλογής, καταγραφής, αποθήκευσης και τελικά διαχείρισης/ανακύκλωσης, το οποίο καλύπτει το σύνολο της χώρας, και συνεργάζονται με πιστοποιημένες/εξουσιοδοτημένες εταιρείες διαχείρισης για τη διασφάλιση της ορθής διαχείρισης των παραγόμενων απορριμμάτων. Όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση απορριμμάτων εντάσσονται στο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης του ΟΤΕ και της COSMOTE, το οποίο είναι πιστοποιημένο σύμφωνα με τις αρχές του προτύπου ISO 14001:2004. Χ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Το 2013: ■

Ανακύκλωση 23 τόνων συσκευών κινητής και σταθερής τηλεφωνίας και αξεσουάρ, 3.950 τόνων μετάλλων και καλωδίων, 31,1 τόνων απαξιωμένης ξυλείας, 34,6 τόνων άλλων υλικών συσκευασίας, 76,2 τόνων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, 73,8 τόνων απαξιωμένων οχημάτων, 228 τόνων χαρτιού

■

Ειδική διαχείριση 334,7 τόνων συσσωρευτών, 4,2 τόνων λιπαντικών και 4.800 εταιρικών μελανοδοχείων

■

Ειδική διαχείριση 44.861 κιλών φορητών ηλεκτρικών στηλών από δράσεις των καταστημάτων και των εργαζομένων Επίσης, τον Ιούνιο του 2013 ξεκίνησε η υλοποίηση:

■

του κοινού εσωτερικού προγράμματος ανακύκλωσης στον ΟΤΕ και την COSMOTE, με έμφαση στα υλικά συσκευασίας και το χαρτί. Ενδεικτικά, ανακυκλώθηκαν 68,67 τόνοι χαρτί και 4,23 τόνοι πλαστικό (μέχρι και τον Ιούνιο του 2014).

■

του κοινού προγράμματος ανακύκλωσης στο δίκτυο καταστημάτων ΟΤΕ-COSMOTE-ΓΕΡΜΑΝΟΣ, που έκλεισε με σημαντικά αποτελέσματα, καθώς συγκεντρώθηκαν περισσότεροι από 50 τόνοι μπαταριών, μελανοδοχείων καθώς και συσκευών κινητής και σταθερής τηλεφωνίας με τα αξεσουάρ τους (μέχρι τον Ιούνιο του 2014).

74 Οκτώβριος 2014

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΙΟ ΑΥΣΤΗΡΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ανακύκλωση στην Τράπεζα Πειραιώς, ένα επιτυχημένο περιβαλλοντικό πρόγραμμα του πιστοποιημένου συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης της Τράπεζας Πειραιώς

Τράπεζα Πειραιώς, αναγνωρίζοντας ότι οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης συνιστούν θεμελιώδη αξία για τη λειτουργία της, ενσωματώνει περιβαλλοντικά κριτήρια στις επιχειρηματικές της διαδικασίες, μειώνει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, ενισχύει την πράσινη επιχειρηματικότητα, προχωρά στην εκτίμηση του περιβαλλοντικού-κλιματικού κινδύνου, καθώς και σε δράσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τράπεζα Πειραιώς είναι η πρώτη ελληνική τράπεζα που το 2011 πιστοποιήθηκε για όλα της τα καταστήματα και όλα τα κτήρια διοίκησης, σύμφωνα με τον Κανονισμό EMAS και το πρότυπο ISO 14001:2004. Το EMAS προκύπτει από τα αρχικά του Eco-Management and Audit Scheme –δηλαδή Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου– και είναι ένας μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Μητρώο του οποίου καταχωρούνται οι οργανισμοί που βελτιώνουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις σε διαρκή βάση. Η ενεργός συμμετοχή των εργαζομένων, οι αυξημένες απαιτήσεις διαφάνειας και η περιοδική παροχή περιβαλλοντικών πληροφοριών προς το κοινό είναι βασικοί παράγοντες που διαφοροποιούν και ξεχωρίζουν το EMAS από άλλα πρότυπα. Το ΣΠΔ παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την καταγραφή, παρακολούθηση και τελικά μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με τη λειτουργία των εγκαταστάσεων της Τράπεζας αλλά και των δραστηριοτήτων της. Για την πληρέστερη συλλογή δεδομένων, την αποτελεσματική εφαρμογή των διαδικασιών και των περιβαλλοντικών προγραμμάτων, καθώς και την υλοποίηση των εκάστοτε περιβαλλοντικών στόχων, έχει οριστεί σε κάθε κατάστημα και κάθε κτήριο διοίκησης Συντονιστής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, ειδικά εκπαιδευμένος εργαζόμενος που έχει τον ρόλο της εφαρμογής του ΣΠΔ. Το 2014, με την πλήρη ενσωμάτωση όλων των υποδομών που προήλθαν από το σύνολο των εξαγορών, ολοκληρώθηκαν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την επαναξιολόγηση του ΣΠΔ της Τράπεζας Πειραιώς, το οποίο περιλαμβάνει πλέον περισσότερες από 800 κτηριακές υποδομές, συνολικής επιφανείας 580.000 τ.μ., και εμπλέκονται άμεσα περισσότεροι από 1.000 εργαζόμενοι. Αυτό συνεπάγεται υπερδιπλασια- σμό των πιστοποιημένων υποδομών. Τα προγράμματα ανακύκλωσης στην Τράπεζα αποτελούν βασικό συστατικό για τη διαρκή και συστηματική βελτίωση του περιβαλλοντι-

κού της αποτυπώματος. Η ευαισθητοποίηση και το ενδιαφέρον του ανθρώπινου δυναμικού για την ανακύκλωση αυξάνει διαρκώς. Η συνεργασία με ειδικά αδειοδοτημένους συλλέκτες υλικών αλλά και με τα πανελλαδικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων είναι υποδειγματική. Ένα από τα πρώτα περιβαλλοντικά προγράμματα που υλοποιήθηκαν στην Τράπεζα αφορούσε στη συστηματική συλλογή χαρτιού προς ανακύκλωση. Ήδη από το 2006 είχαν τοποθετηθεί κάδοι ανακύκλωσης στο σύνολο σχεδόν των υποδομών στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα. Το 2011, το πρόγραμμα συλλογής άρχισε να επεκτείνεται και σε καταστήματα της περιφέρειας, καθώς και σε θυγατρικές εταιρείες του Ομίλου Πειραιώς, και σήμερα υλοποιείται σε όλο το δίκτυο καταστημάτων στην Ελλάδα. Από το 2004, περισσότεροι από 2.200 τόνοι χαρτιού έχουν δοθεί προς ανακύκλωση. Έτσι, αποφεύχθηκε η κοπή δέντρων που αντιστοιχούν σε περίπου 1.000 στρέμματα δάσους. Επιπλέον, από τον Αύγουστο του 2013 βελτιστοποιήθηκε η διαδικασία συλλογής αναλωσίμων εκτύπωσης (toners, μελανοδοχεία κ.ά.). Έτσι, περισσότερα από 12.000 τεμάχια παραδόθηκαν προς επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση, εκ των οποίων περίπου 10.500 τεμάχια αντιστοιχούσαν σε toners εκτυπωτών. Από το 2008, περισσότερα από 33.500 τεμάχια μελανοδοχείων/toners έχουν δοθεί προς επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση. Η Τράπεζα Πειραιώς υλοποιεί προγράμματα ανακύκλωσης για τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τους λαμπτήρες που χρησιμοποιούνται στις υποδομές της καθώς και για τις μπαταρίες. Σε κάθε κτηριακή μονάδα της Τράπεζας υπάρχει τοποθετημένος ένας ειδικά διαμορφωμένος κύλινδρος της ΑΦΗΣ. Στα καταστήματα οι κύλινδροι βρίσκονται σε εμφανές και προσβάσιμο σημείο στο ευρύ κοινό. Η ανακύκλωση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών υλοποιείται σε συνεργασία με την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε., που αποτελεί τον υπεύθυνο φορέα για την οργάνωση και τη λειτουργία του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (Α.Η.Η.Ε.) στην Ελλάδα, ενώ για τους λαμπτήρες η Τράπεζα συνεργάζεται με τη ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε., το Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης αποβλήτων φωτιστικών λαμπτήρων, η οποία έχει τοποθετήσει ειδικούς κάδους ανακύκλωσης σε κάθε κατάστημα και σε κάθε κτήριο διοίκησης. Χ ΧΡΗΜΑ 75

Χ ανάλυση

ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΗΣ - ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ [BLOOMBERG TICKER: ETE:GA] [REUTERS TICKER: NBGR.AT] Κλάδος: Τραπεζικές Μετοχές ΤΙΜH ΜΕΤΟΧHΣ (10/10/2014)

2,19 ευρώ

Αριθμός Κοινών Μετοχών (.000) Χρημ/κή Αξία (σε εκατ. ευρώ) Μέσος Ημερήσιος Όγκος (τεμ.) Μέση Αξία Συν/γών (σε ευρώ) Μέσος Αριθμός Συναλλαγών Δείκτης Beta

3.533.149,63 7.737,60 5.448.468 23.280.539 3.895 1,77

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ Μέγιστο Κλείσιμο (5 έτη) Ελάχιστο Κλείσιμο (5 έτη) % Διαφορά Απόδοση 250 Συνεδριάσεων Απόδοση 500 Συνεδριάσεων Απόδοση 750 Συνεδριάσεων Απόδοση 1.000 Συνεδριάσεων Απόδοση 1.250 Συνεδριάσεων

139,90 ευρώ 2,04 ευρώ 6758% -40,49% -78,36% -80,23% -94,56% -98,43%

ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΟΧΗ ∼ Η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΕΤΕ) είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα και στο Χρηματιστήριο Νέας Υόρκης, ΗΠΑ (με τη μορφή ADR) και συμμετέχει μεταξύ των άλλων στον Γενικό Δείκτη και στον Τραπεζικό Δείκτη FTSE του Χρηματιστηρίου Αθηνών. ΜΕΤΟΧΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ (Στοιχεία 26ης Ιουνίου 2014) ∼ Σύμφωνα με τη Διοίκηση της Τράπεζας και βάσει των αποτελεσμάτων της δεύτερης σειράς άσκησης των δικαιωμάτων της μετοχής την 26η Ιουνίου 2014, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) κατείχε 2.022.322.834 κοινές μετοχές και οι ιδιώτες επενδυτές κατείχαν 1.510.826.797 κοινές μετοχές εκ συνόλου 3.533.149.631 κοινών μετοχών. Τα αντίστοιχα ποσοστά απεικονίζονται στο παρακάτω γράφημα: ΙΔΙΩΤΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ 43%

Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών, Υπολογισμοί VRS.

ΤΑΜΕΙΟ ΧΡΗΜ/ΤΙΚΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ 57%

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2009-2014 (σε ευρώ) 160,00 140,00

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑ ΜΕΤΟΧΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2002-2013 (σε ευρώ)

120,00 100,00

4,00

80,00

3,50

60,00

3,00

40,00

2,50

20,00

2,00

0,00 14/10/2009

14/4/2010

14/10/2010

14/4/2011

14/10/2011

14/4/2012

14/10/2012

14/4/2013

14/10/2013

14/4/2014

1,50 1,00 0,50

Η ΜΕΤΟΧΗ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΧΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2009-2014 (Βάση = 100)

2002

120,00

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ

100,00

Πηγή: Τράπεζα

0,00

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (ΕΥΡΩ)

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΔΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΥ ΥΨΗΛΟΥ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΟΥ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ – ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 5 ΕΤΗ (σε ευρώ) 14,00

80,00

12,00 10,00

60,00

8,00

40,00

6,00 4,00

20,00

2,00

0,00 14/10/09

14/5/10

14/12/10

14/7/11

14/2/12

14/9/12

14/4/13

14/11/13

14/6/14

0,00 14/10/09

14/4/10

14/10/10

14/4/11

14/10/11

14/4/12

14/10/12

14/4/13

14/10/13

14/4/14

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Οι αναλύσεις της VRS διαβάζονται από επαγγελματίες διαχειριστές και επενδυτές στις αγορές της Β. Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας σύμφωνα με τα στοιχεία των διεθνών οίκων Thomson Reuters, S&P Capital IQ, Factset και Inquiry Financial

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, 698 3603160, email: info@valueinvest.gr

76 Οκτώβριος 2014

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΕΤΟΧΗΣ ΕΤΕ ∼ Βάσει των αποτελεσμάτων της δεύτερης και πιο πρόσφατης σειράς άσκησης των δικαιωμάτων της μετοχής την 26η Ιουνίου 2014, ασκήθηκαν 121 δικαιώματα, που αντιστοιχούν σε 993 κοινές μετοχές ή 0,00003% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας. Τα αποτελέσματα άσκησης δικαιωμάτων των δύο πρώτων σειρών (26/12/2013 και 26/6/2014) του δικαιώματος της μετοχής ΕΤΕ έχουν οδηγήσει μέχρι σήμερα στην απόκτηση μετοχών ΕΤΕ (μέσω του ΤΧΣ) από τους κατόχους τους σε ανεπαίσθητο βαθμό.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΙΜΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ (σε ευρώ) 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 ο,60 0,40 0,20 0,00 27/6/13

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΕΤΕ Αρχικός Αριθμός Δικαιωμάτων σε Έκδοση Σημερινός Αριθμός Δικαιωμάτων Αριθμός Μετοχών ανά 1 Δικαίωμα Αρχική Τιμή Διάθεσης Δικαιώματος (€) Ημερομηνία Αποδοχής προς Διαπραγμάτευση Πρώτη Ημέρα Διαπραγμάτευσης Δικαιώματος

245.779.626 245.748.459 8,22923881 6,83 26/6/13 27/6/13

27/8/13

27/10/13

27/12/13

27/2/14

27/4/14

27/6/14

27/8/14

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΕΤΕ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ (σε ευρώ) 6,00 5,00

ΚΟΣΤΟΣ ΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ανά ΕΞΑΜΗΝΟ

(€)

4,00 3,00

Αρχική Τιμή Κτήσης 1η Σειρά 2η Σειρά 3η Σειρά 4η Σειρά 5η Σειρά 6η Σειρά 7η Σειρά 8η Σειρά 9η Σειρά

4,29 4,3758 4,4616 4,5689 4,6761 4,8048 4,9335 5,0837 5,2338 5,4054

ΗΜ/ΝΙΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ανά ΕΞΑΜΗΝΟ

Ημ/νία

1η Σειρά 2η Σειρά 3η Σειρά 4η Σειρά 5η Σειρά 6η Σειρά 7η Σειρά 8η Σειρά 9η Σειρά

26/12/13 26/6/14 26/12/14 26/6/15 26/12/15 26/6/16 26/12/16 26/6/17 26/12/17

2,00 ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΙΜΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ (σε ευρώ) 1,00 ΚΟΣΤΟΣ ΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΜΕΣΩ 3ης ΣΕΙΡΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (σε ευρώ) 0,00 27/6/13

27/8/13

27/10/13

27/12/13

27/2/14

27/4/14

27/6/14

27/8/14

ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΙΜΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΕΤΕ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΜΕΣΩ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ (σε ευρώ) 27/6/13 0,00

27/8/13

27/10/13

27/12/13

27/2/14

27/4/14

27/6/14

27/8/14

-0,50

-1,00

-1,50

-2,00

-2,50

-3,00

H VRS παρέχει δείγματα ανάλυσης και εκτίμησης εταιρικής αξίας σε εισηγμένες και μη εταιρείες που επιζητούν εξωστρέφεια σε επενδυτικά κεφάλαια

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, 698 3603160, email: info@valueinvest.gr ΧΡΗΜΑ 77

επικαιρότητα

ΟI ΑΓΟΡΕΣ ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ Θα «αγοράσει» η Αθήνα το νέο «πακέτο» Λαγκάρντ; Το δίχτυ ασφαλείας του Ταμείου και ο ελληνικός «κουμπαράς»

συνάντηση στην Ουάσιγκτον άνοιξε τη συζήτηση για την πρόθεση της Αθήνας να αποδεσμευθεί από το ΔΝΤ με συναινετικό διαζύγιο, αλλά όπως ήταν αναμενόμενο δεν άλλαξε προς το παρόν τίποτα. Γιατί το ΔΝΤ επιμένει ότι η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές θα πρέπει να έχει «εγγυητή». Άλλωστε, ακόμη και ένα συναινετικό διαζύγιο δεν βγαίνει σε 45 λεπτά, όσο διήρκεσε η συνάντηση της ελληνικής αντιπροσωπείας με τη Λαγκάρντ. Η συζήτηση για τη μεταμνημονιακή σχέση της Ελλάδας με το ΔΝΤ είναι μια «μεγάλη διαπραγμάτευση» παραδέχτηκε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, Γκ. Χαρδούβελης. Φαίνεται ότι θα είναι μακρά η διαπραγμάτευση, καθώς το ΔΝΤ θέτει όρους και προϋποθέσεις και κάνει συστάσεις προς την Αθήνα, όπως φάνηκε και από την επίσημη ανακοίνωση. Το σίγουρο είναι ότι επιμένει σε μια «πιστωτική γραμμή στήριξης» της Ελλάδας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει σχετικά με τους όρους που θα τεθούν στην Αθήνα. Έγινε το πρώτο βήμα για την απεμπλοκή από το ΔΝΤ; Πολιτικά έγινε. Οικονομικά θα δείξει... Τα κεφάλαια που η Ελλάδα δικαιούται από το ΔΝΤ, στο πλαίσιο του προγράμματός της, ανέρχονται σε 16 δισ. Η κεντρική ιδέα είναι η Ελλάδα να κάνει χρήση των 16 δισ. ως διευκόλυνση. Να τα κρατήσει ως απόθεμα, για καθαρά προληπτικούς λόγους, και να τα λάβει αν υπάρξει ανάγκη. Τα κεφάλαια αυτά μπορεί επίσης να φανούν χρήσιμα στην Ελλάδα

ώστε να δηλώσει συμμετοχή στο πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολόγων και ABS της ΕΚΤ. Αυτό που ανησυχεί ιδιαιτέρως είναι οι τελευταίες εκτιμήσεις-σοκ του ΔΝΤ για χρηματοδοτικές ανάγκες-μαμούθ, συνολικού ύψους 27 δισ., για την Ελλάδα, για την κρίσιμη διετία 2015-2016. Η πραγματικότητα είναι ότι η ίδια η επικεφαλής του ΔΝΤ άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι σε περίπτωση επιλογής ενός προγράμματος προληπτικής στήριξης, η συμφωνία που θα υπογραφεί δεν θα έχει τα σκληρά χαρακτηριστικά της άμεσης εποπτείας που έχει το ισχύον μνημόνιο. Η Κριστίν Λαγκάρντ περιγράφει μια διαφορετική σχέση ΕλλάδαςΔΝΤ, κάνοντας λόγο για προληπτική βοήθεια σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν μπορέσει να βγει στις αγορές ή που ακόμη κι αν βγει, θα βρει να δανειστεί ακριβά. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρχει δίχτυ ασφαλείας, αλλά και «παρκαρισμένα λεφτά» αν χρειαστούν, ώστε οι αγορές να μην μπορούν να εκβιάσουν τη χώρα με υψηλά και απαγορευτικά επιτόκια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ελλάδα φεύγει από τον ασφυκτικό έλεγχο του ΔΝΤ, δεν θα γίνεται κάθε δύο ή τρεις μήνες έλεγχος των δημοσιονομικών, και βέβαια σημαίνει ότι δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα, αλλά συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην οικονομία. ΘΑ «ΑΓΟΡΑΣΕΙ» Η ΑΘΗΝΑ; Ωστόσο, το ζητούμενο είναι αν η Αθήνα θα «αγοράσει» τη συγκε-

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ 26 Οκτωβρίου 6 Νοεμβρίου 21 Νοεμβρίου 8 Δεκεμβρίου 18 Δεκεμβρίου

78 Oκτώβριος 2014

Αποτελέσματα των stress test Συνεδρίαση Eurogroup Συνεδρίαση Eurogroup Συνεδρίαση Eurogroup Σύνοδος Κορυφής

κριμένη πρόταση, δηλαδή τη συμφωνία με το Ταμείο για μια προληπτική πίστωση, που θα λειτουργεί ως κατασταλτικό μέσο προς τις αγορές, και στην οποία θα μπορεί να προσφύγει αν βρεθεί αντιμέτωπη με υψηλά επιτόκια. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το Μαξίμου μια ενδεχόμενη αποδοχή της πρότασης για προληπτική γραμμή πίστωσης, είτε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) είτε από το ΔΝΤ, θα την καθιστούσε και πάλι ξεχωριστή περίπτωση στην ευρωζώνη, δεδομένου του ότι τόσο η Ιρλανδία όσο και η Πορτογαλία την απέρριψαν. ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΦΩΝΕΣ Οι αντίθετες φωνές –αυτές που δεν θέλουν διαζύγιο με το ΔΝΤ– υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα έχει ακόμη προβλήματα στην εξασφάλιση χρημάτων από τις αγορές με χαμηλά επιτόκια και ως εκ τούτου η ύπαρξη μιας πιστωτικής γραμμής θα ήταν χρήσιμη. Επίσης, αν η επιστροφή στις αγορές δεν είναι επιτυχής –ακόμη και για τυχαίο γεγονός– θα πρέπει να υπάρξει μια εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης. Θα ήταν τραγικό αν ζητούσε η Ελλάδα να επανενταχθεί σε πρόγραμμα επειδή δεν κατάφερε να δανειστεί από τις αγορές! Αλλά και να βγει η Ελλάδα από το πρόγραμμα, θα υπάρξει η διαδικασία του “post program surveillance”, δηλαδή η επιτήρηση δύο φορές τον χρόνο των οικονομικών εξελίξεων στην Ελλάδα και της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων. Η διαφορά είναι πως δεν θα υπάρχει το «όπλο πίεσης», που είναι η δόση. Όμως, πάντα θα υπάρχει ο κίνδυνος του αποκλεισμού από τις αγορές αν η Ελλάδα δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της, καθώς μια απλή ανακοίνωση του Ταμείου για αρνητικές εξελίξεις σε πιθανό έλεγχο θα ήταν αρκετή να δημιουργήσει σύγχυση στις αγορές, αύξηση επιτοκίων κ.λπ. Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΔΝΤ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΕΤΑΙ» ΣΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ Το σχέδιο προϋπολογισμού έχει καταγράψει έμμεσα τη «διακοπή» χρηματοδότησής του για το 2015 από το ΔΝΤ. Σύμφωνα με τη σύνθεση του δημόσιου χρέους για το 2015, η εκταμίευση των υπόλοιπων δόσεων του δανείου του ΔΝΤ έχει αντικατασταθεί από εκδόσεις κρατικών ομολόγων. Η έξοδος του ΔΝΤ από το πρόγραμμα «φωτογραφίζεται» και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2015. Συγκεκριμένα, στον πίνακα της σύνθεσης του δημόσιου χρέους για το 2015, η εκταμίευση των υπόλοιπων δόσεων του ΔΝΤ έχει αντικατασταθεί από εκδόσεις κρατικών ομολόγων. Οι δόσεις του ΔΝΤ για το 2015 ανέρχονται σε περίπου 9 δισ. Αυτό ακριβώς το ποσό περιλαμβάνεται στην αύξηση του χρέους σε ομόλογα, το οποίο από τα 66,8 δισ. το 2014 θα ανέλθει στα 75,8 δισεκατομμύρια. Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΦΤΙΑΧΝΕΙ… ΚΟΥΜΠΑΡΑ Από την πλευρά της, η κυβέρνηση δημιουργεί Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της εξόδου από το Μνημόνιο. Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν επίσης ότι αυτήν τη στιγμή έχει συγκεντρωθεί ποσό ύψους περίπου 5 δισ. και εκτιμάται ότι μπορεί να ανέλθει στα 7 δισ. μέχρι το τέλος του 2014. Αν μάλιστα δεν ξοδευτούν τα χρήματα του ΤΧΣ, θα μπορούσαν να προστεθούν άλλα 7-8 δισ. και έτσι το χρηματοδοτικό «μαξιλάρι» της χώρας θα προσεγγίσει τα 15 δισεκατομμύρια. Όπως εξηγούν ανώτατοι παράγοντες του οικονομικού επιτελείου

της κυβέρνησης, τίποτε δεν πρόκειται να γίνει μονομερώς, αλλά πάντα με τη συγκατάθεση και τη βοήθεια των εταίρων και των δανειστών. Η ΑΓΟΡΑ ΘΕΛΕΙ ΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ενώ η κυβέρνηση θέλει να απεμπλακεί από το ΔΝΤ και το Μνημόνιο, οι αγορές φαίνεται να θέλουν την παραμονή της Τρόικας στην Αθήνα, γιατί φοβούνται ότι χωρίς αυτήν θα χαλαρώσει η μεταρρυθμιστική και δημοσιονομική προσπάθεια της Ελλάδας. Τα ελληνικά ομόλογα εμφάνισαν τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των κρατικών χρεογράφων της ευρωζώνης τον προηγούμενο μήνα, στον απόηχο των δηλώσεων του κ. Σαμαρά ότι η Ελλάδα θα παραιτηθεί από τις επόμενες δόσεις του ΔΝΤ. Στην αγορά αρέσει η Τρόικα ως επόπτης της Ελλάδας. Ιδίως μετά από τόσο πολλά σκληρά χρόνια και με δεδομένη την εγχώρια πολιτική αβεβαιότητα, υπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος η κόπωση από τη λιτότητα να είναι τεράστια. Η βασική ανησυχία για τους επενδυτές είναι μια πιθανή αλλαγή πολιτικής, με αφορμή και την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο, που ενδέχεται να οδηγήσει σε πρόωρες εθνικές εκλογές και σε μια παρατεταμένη πολιτική παράλυση, ενώ το ρίσκο διακοπής των εφαρμοζόμενων πολιτικών ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση των ροών επενδύσεων προς την Ελλάδα και σε αύξηση της αποταμίευσης και των εκροών καταθέσεων, πλήττοντας την εύθραυστη ανάκαμψη της χώρας. Σύμφωνα με μερίδα αναλυτών, η Ελλάδα τζογάρει με την επιστροφή της στις αγορές. Το να δανειστεί πλέον περισσότερο από τις αγορές σημαίνει πως οι επενδυτές θα είναι περαιτέρω εκτεθειμένοι σε απώλειες αν χρειαστεί να γίνει και άλλη αναδιάρθρωση του χρέους, ιδιαίτερα αν η επιτήρηση που συνοδεύει τα πακέτα διάσωσης σταματήσει. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις αναλυτών στο CNBC ότι η συζήτηση για πρόωρη έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο εκνευρίζει τους επενδυτές. Πολλοί αναλυτές παραμένουν ανήσυχοι για την ικανότητα της Ελλάδας να αυτοχρηματοδοτηθεί χωρίς τη βοήθεια των εταίρων. Από την άλλη πλευρά, και παρά το ρίσκο πρόωρων εκλογών το 2015, οι επενδυτές δεν θέλουν να εγκαταλείψουν ακόμη το ελληνικό στοίχημα. Πρόκειται για μια πολύ δύσκολη κατάσταση, ωστόσο οι επενδυτές αποφεύγουν να σορτάρουν τα ελληνικά ομόλογα, με την προοπτική ενός προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) από την ΕΚΤ. ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΘΡΙΛΕΡ Μπορεί η κυβέρνηση να έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης, ωστόσο δεν κατάφερε να «ξορκίσει» την εκλογολογία με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας τον προσεχή Φεβρουάριο, με το θρίλερ της προεδρικής εκλογής να εισέρχεται στην τελική ευθεία. Τα 155 «ναι», αλλά κυρίως το γεγονός ότι το σύνολο (23) των ανεξάρτητων βουλευτών δεν έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση μαρτυρούν ότι πολύ δύσκολα θα βρεθεί ο αριθμός των 180 βουλευτών. Στο πολιτικό θρίλερ υπάρχουν και σενάρια με σχέδιο για μια νέα κυβέρνηση, με άλλον πρωθυπουργό και μάλιστα με τις ευλογίες του Βερολίνου και της Ουάσινγκτον, ενώ εντείνεται η σύγκρουση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης με κατηγορίες από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ για «χρηματισμό βουλευτών» για να ψηφίσουν Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Χ ΧΡΗΜΑ 79

~ ευρωπαϊκά προγράμματα

Toυ Γρηγόρη Μηλόπουλου, gmil@Megaprojects.gr

Ο «ΓΝΩΣΤΟΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ» ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Τι είναι τα ευρωπαϊκά προγράμματα; Εξαρτάται ποιον ρωτάει κανείς. Η εύκολη απάντηση, που βρίσκεται στο μυαλό των περισσότερων, είναι το ΕΣΠΑ. Είναι όμως σωστή; Μάλλον όχι. Τουλάχιστον όχι απόλυτα. Υπάρχει μια κατηγορία ευρωπαϊκών προγραμμάτων τα οποία δημοσιεύονται και χρηματοδοτούνται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα γνωρίζουν καλά τα ελληνικά πανεπιστήμια, κάποιοι δήμοι και ένας κλειστός κύκλος μικρών και μεγάλων εταιρειών. Αυτόν τον κύκλο θα προσπαθήσουμε να διευρύνουμε, παρουσιάζοντας τα κυριότερα από αυτά και υποδεικνύοντας τρόπους εκμετάλλευσής τους.

80 Οκτώβριος 2014

όρος «ΕΣΠΑ», όντας εύηχος και συνοπτικός, γρήγορα καθιερώθηκε στη συνείδηση των ελλήνων επιχειρηματιών ως συνώνυμος των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Αν και στην πραγματικότητα πρόκειται για πόρους που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στον κύκλο των συμβούλων τα προγράμματα αυτά χαρακτηρίζονται –όχι άδικα– ελληνικά. Η ελληνικότητά τους έγκειται στο γεγονός ότι η διαχείρισή τους πραγματοποιείται κυρίως από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει κάποιες κατευθύνσεις, τις οποίες οφείλουν να σεβαστούν τα υπουργεία. Από κει και πέρα όμως, κάθε υπουργείο έχει την ευελιξία να δημιουργήσει τα δικά του προγράμματα, ύστερα από –πραγματική ή τυπική έστω– διαβούλευση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους κοινωνικούς και επιχειρηματικούς φορείς. Φυσικό επακόλουθο της προαναφερθείσας διαδικασίας είναι η γραφειοκρατία. Αν και το ενδιαφέρον σε κάθε πρόσκληση του ΕΣΠΑ είναι πολύ μεγάλο, καθώς υπάρχει μεγάλη ανάγκη χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κάθε κλάδου, όσοι τελικά καταφέρουν να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, δυσκολεύονται σε μεγάλο βαθμό να το υλοποιήσουν, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το εγκαταλείπουν, στην αρχή ή στην πορεία του έργου. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της ροής της χρηματοδότησης. Στην πλειονότητα των προγραμμάτων, η επιχείρηση καλείται να πραγματοποιήσει πρώτα τις δαπάνες τις οποίες έχει περιγράψει στο επενδυτικό σχέδιο που έχει εγκριθεί και μετά, αφού συγκεντρώσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά και ελεγχθεί επιτόπου από οικονομικό και τεχνικό κλιμάκιο, καταθέτει αίτηση για την αποπληρωμή τους. Εν τω μεταξύ, στη διάρκεια του έργου είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να εξεταστούν και άλλα αιτήματα παρατάσεων, τροποποιήσεων κ.λπ. Όλος αυτός ο κύκλος συνθέτει τελικά μια επίπονη και άκρως γραφειοκρατική διαδικασία, στη διάρκεια της οποίας ενδέχεται να δημιουργηθούν και εντάσεις μεταξύ των επιχειρηματιών, των συμβούλων, των ελεγκτών και της εκάστοτε Διαχειριστικής Αρχής. Αν ψάξουμε να βρούμε τους υπαίτιους της ταλαιπωρίας που υφίστανται οι περίφημοι «δικαιούχοι» των προγραμμάτων, θα διαπιστώσουμε πως αυτό δεν είναι καθόλου απλό. Εύκολα μπορεί κανείς να κατηγορήσει τα υπουργεία και τις Διαχειριστικές Αρχές. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι υπάλληλοι σε αυτές τις υπηρεσίες είναι πρόθυμοι, ευγενικοί και εξυπηρετικοί (και ίσως λιγότεροι από όσο πραγματικά χρειάζεται). Η πηγή του προβλήματος είναι η ροή της χρηματοδότησης. Κάποια στιγμή το κράτος πρέπει να εμπιστευτεί τους έλληνες επιχειρηματίες. Με την έγκριση του προγράμματος θα πρέπει να δίνεται μια μεγάλη προκαταβολή (τουλάχιστον 30%), έτσι ώστε η επιχείρηση να είναι σε θέση να υλοποιήσει το πρώτο –και βασικότερο– μέρος του επενδυτικού της προγράμματος. Ακούγεται ουτοπικό; Ίσως εξωπραγματικό; Κι όμως: στα κατεξοχήν ευρωπαϊκά προγράμματα –τα οποία χρηματοδοτούνται απευθείας από τις Βρυξέλλες– αυτό είναι δεδομένο. Ακόμα και σε έργα εκατομμυρίων ευρώ, αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένα ποσοστό 30-60% της χρηματοδότησης, ανάλογα με το πρόγραμμα, κατατίθεται στους λογαριασμούς των δικαιούχων. Ας ξεφύγουμε λοιπόν λίγο από τα ελληνικά σύνορα και ας δούμε ποια είναι και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν τα «ευρωπαϊκά προγράμματα». Συνοπτικά σε αυτήν την πρώτη μας επαφή και αναλυτικότερα στην επόμενη σειρά άρθρων.

ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2020 (HORIZON 2020) Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» (Horizon 2020) είναι το χρηματοδοτικό πλαίσιο της ΕΕ για την Έρευνα και την Καινοτομία που θα καλύψει την περίοδο 2014-2020, με προϋπολογισμό περίπου 80 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα υποστηρίζει τη στρατηγική «Ευρώπη 2020», η οποία αναδεικνύει την έρευνα και την καινοτομία ως κεντρικούς μοχλούς για την έξυπνη, βιώσιμη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη, στοχεύοντας παράλληλα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων. Οι τρεις κύριοι βασικοί άξονες του προγράμματος είναι: ∼ Επιστημονική Αριστεία (Εxcellent Science): Επιστημονική έρευνα παγκόσμιου επιπέδου, με στόχο την προσέλκυση στην ΕΕ των καλύτερων επιστημόνων. ∼ Βιομηχανική Υπεροχή (Ιndustrial Leadership): Στρατηγική επένδυση σε τεχνολογίες-κλειδιά, όπως νανοτεχνολογία/μικροηλεκτρονική, συμμετοχή ιδιωτικού τομέα, δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων. ∼ Κοινωνικές Προκλήσεις (Societal Challenges): Αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η εξάντληση των ενεργειακών πόρων, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» έχει απλουστευθεί, ώστε να επιταχυνθεί η έκδοση των χρηματοδοτικών αποφάσεων και να δίνεται το πράσινο φως για την υλοποίηση των νέων έργων το ταχύτερο δυνατό. Τα αποτελέσματα εκδίδονται το αργότερο πέντε μήνες μετά την καταληκτική ημερομηνίας υποβολής ενώ το συμβόλαιο με την Επιτροπή πρέπει να υπογραφεί τους επόμενους τρεις μήνες και το έργο να ξεκινήσει αμέσως μετά.

ERASMUS+ Το ERASMUS+ είναι το νέο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, που στοχεύει στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας καθώς και στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας, σε όλους τους τομείς της Διά Βίου Μάθησης (Ανώτατη Εκπαίδευση, Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Εκπαίδευση Ενηλίκων, Σχολική Εκπαίδευση, Δραστηριότητες Νεολαίας, Αθλητισμός κ.τ.λ.). Το νέο πρόγραμμα συνδυάζει όλα τα προηγούμενα προγράμματα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη νεολαία, όπως μεταξύ άλλων το ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης-LLP (Erasmus, Leonardo da Vinci, Comenius, Grundtvig), το πρόγραμμα «Νεολαία σε Δράση» και πέντε προγράμματα διεθνούς συνεργασίας (Erasmus Mundus, Tempus, Alfa, Edulink και τα προγράμματα συνεργασίας με τις βιομηχανικές χώρες). Το νέο πρόγραμμα Erasmus+ δομείται σε 3 βασικές Δράσεις/Key Actions για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη νεολαία: ∼ ΔΡAΣΗ 1: Μαθησιακή Κινητικότητα Ατόμων/Learning Mobility of Individuals Τα σχέδια κινητικότητας παρέχουν στους δικαιούχους τη δυνατότητα να μετακινούνται σε μιαν άλλη συμμετέχουσα χώρα, με σκοπό να

σπουδάσουν, να δουλέψουν, να διδάξουν, να εκπαιδεύσουν και να αναπτύξουν επαγγελματικά προσόντα και δεξιότητες. ∼ ΔΡAΣΗ 2: Συνεργασία για Καινοτομία και Ανταλλαγή Καλών Πρακτικών Οι Στρατηγικές Συμπράξεις/Εταιρικές Σχέσεις αποτελούν αποκεντρωμένη δραστηριότητα και αφορούν σχέδια συνεργασίας που επιτρέπουν στους συμμετέχοντες οργανισμούς να αντιμετωπίζουν από κοινού σημαντικά θέματα, να αναπτύσσουν συνεργασίες και να μοιράζονται καινοτόμες πρακτικές. ∼ ΔΡAΣΗ 3: Μεταρρυθμίσεις της δημόσιας πολιτικής των κρατώνμελών Η υποστήριξη αυτή περιλαμβάνει την εφαρμογή ευρωπαϊκών εργαλείων διαφάνειας, τη διεξαγωγή διασυνοριακών εθνικών μελετών και την υποστήριξη ειδικών προγραμμάτων δράσης, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας της Μπολόνια για την ανώτατη εκπαίδευση αλλά και της Κοπεγχάγης για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ (CREATIVE EUROPE) Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» αξιοποιεί την πείρα και την επιτυχία των προγραμμάτων «Πολιτισμός» και «MEDIA», που στήριξαν τον πολιτιστικό και οπτικοακουστικό τομέα για περισσότερα από 20 χρόνια. Το νέο πρόγραμμα περιλαμβάνει: ∼ Το υποπρόγραμμα «Πολιτισμός», για την υποστήριξη των παραστατικών και εικαστικών τεχνών, της πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλων τομέων. ∼ Το υποπρόγραμμα «MEDIA», το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση στον κινηματογράφο και τον οπτικοακουστικό τομέα. ∼ Μια διατομεακή συνιστώσα, η οποία θα υποστηρίξει τη συνεργασία στη χάραξη πολιτικής, τα οριζόντια μέτρα και τον νέο χρηματοπιστωτικό μηχανισμό, ο οποίος θα λειτουργήσει από το 2016. Η «Δημιουργική Ευρώπη» θα χρηματοδοτήσει τουλάχιστον 250.000 καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτιστικού τομέα, 2.000 κινηματογραφικές αίθουσες, 800 ταινίες και 4.500 μεταφράσεις βιβλίων. Θα δημιουργήσει επίσης έναν νέο χρηματοπιστωτικό μηχανισμό, ο οποίος θα δώσει τη δυνατότητα σε μικρές πολιτιστικές και δημιουργικές επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση σε τραπεζικά δάνεια ύψους έως και 750 εκατ. ευρώ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η παρουσίαση των προγραμμάτων θα μπορούσε κυριολεκτικά να αποτελέσει αντικείμενο μιας εγκυκλοπαίδειας. Κάθε πρόγραμμα έχει υποπρογράμματα και κάθε υποπρόγραμμα δημοσιεύσει προσκλήσεις που εμπεριέχουν υποπροσκλήσεις κ.ο.κ. Επιπροσθέτως, δεν υπάρχει ένα κεντρικό σημείο πληροφόρησης για όλα τα προγράμματα, με συνέπεια ο ενδιαφερόμενος να βρίσκεται μπροστά σε έναν ωκεανό ιστοσελίδων και εγγράφων και να χάνεται πολύτιμη πληροφορία. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον μεγάλο ανταγωνισμό που υπάρχει στα συγκεκριμένα προγράμματα (καθώς είναι ανοικτά σε οποιαδήποτε επιχείρηση, όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης), καθιστά επιτακτική την ανάγκη χρησιμοποίησης ενός εξειδικευμένου συμβούλου σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Στα επόμενα άρθρα θα παρουσιάσουμε αναλυτικά τα κυριότερα προγράμματα καθώς και τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις υποβολής προτάσεων. Χ ΧΡΗΜΑ 81

Χ δια ταύτα...

✒ από τη Λέττα Καλαμαρά

ν ω ε μ ά ν υ δ η ξ α τ ν ύ Ανασ Οι κυβερνήσεις, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις προσδοκούν να αφήσουν πίσω τους τα αλλεπάλληλα stress tests. Η αναδιάταξη δυνάμεων απαιτεί όμως ασφαλή πρόβλεψη για όσα ακολουθήσουν, με γνώμονα τη στήριξη της υγιούς οικονομίας.

«Π

ολλές τράπεζες αντιμετώπισαν επιτυχώς τα θέματα που προέκυψαν από την οικονομική κρίση και θα πρέπει τώρα να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που τους δίνεται από τη συνολική αξιολόγηση για μια νέα αρχή. Νικητές θα είναι εκείνες οι τράπεζες που παραμένουν επικεντρωμένες στις ανάγκες των πελατών τους, έχουν τους απαιτούμενους πόρους και τη θέληση για να επενδύσουν και να καινοτομήσουν, κάνοντας τις αλλαγές όπου χρειάζεται» τόνισε σε πρόσφατο σχολιασμό του ο Burkhard Eckes, επικεφαλής τραπεζικών αγορών και κεφαλαίων της PwC Γερμανίας, στο πλαίσιο της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της συνολικής αξιολόγησης των τραπεζών που διενεργήθηκε από την ECB. Σύμφωνα με τον Ανδρέα Ριρή, συνέταιρο της PwC Ελλάδας, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα –βάσει και των εκτιμήσεων της EΚΤ– έχει πλεόνασμα κεφαλαίων άνω των 4,5 δισ. ευρώ, ακόμα και υπό

Οκτώβριος 2014

την παραδοχή του δυσμενούς σεναρίου για την περίοδο 2014-16 και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα εποπτικά οφέλη από τον πρόσφατο νόμο για την αναβαλλόμενη φορολογία. Το πλεόνασμα αυτό θα πρέπει να αποτελέσει εφαλτήριο για μια πιο δυναμική προσέγγιση στη διαχείριση των κόκκινων δανείων, η οποία κρίνεται απαραίτητη για την επανεκκίνηση της εγχώριας οικονομίας. Η ανασύνταξη δυνάμεων θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να δούμε την παραγωγική φάση της ενίσχυσης και υποστήριξης των επιχειρήσεων. Η αγορά προσδοκά την ενεργοποίηση του τραπεζικού συστήματος και την έξοδο από την παρατεταμένη περίοδο εσωστρέφειας και αντιμετώπισης των επίκτητων προβλημάτων των προηγούμενων χρόνων. Το ζητούμενο είναι η ανταπόκριση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας και της επιχειρηματικότητας, και αυτή τη φορά με τη γνώση και την εμπειρία της πρόσφατης κρίσης.

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.406 / 10.2014 / € 6,00

Τηλεπικοινωνίες: Deals με λάφυρα τα μερίδια και τις συνδυαστικές υπηρεσίες

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΧΡΗΜΑ

SOS εκπέμπουν τα τεχνικά σήματα

τ.406/ 10.2014

GREEK GAMING CONFERENCE 2014 Ευκαιρίες, καινοτομίες και εξαγωγές Leigh Ostergard Managing Director της Randstad Hellas

ISSN 1105-0470