dogmatikoa da; hau da, konstituzioaren manu guztiak —zein gai arautzen duten eta denek arau gorenaren maila dutela alde batera utzita— bete beharrekoak direla ukatzea izango litzateke14. Arau batek konstituzio izaera du, arautzen duen gaiaren arabera barik, ordenamendu juridikoan duen kokapenaren arabera baino, hots, hierarkian legeen gainetik egoteagatik. Hori dela eta, konstituzioan jasotako arau guztiak konstituzio arauak dira, hitz batez esateko, arau gorenak. Konstituziotik kanpo geratzen diren arauek ez dute konstituzio izaerarik izango, nahiz eta horien helburua botere politikoaren antolakuntza eta egikaritza arautzea izan. Arau «azpikonstituzional» horiek «konstituziotasun blokea» osatuko dute, besterik ez, eta konstituzioak arau horietara jotzea agintzen du.
2.1. Konstituzioa esangura formalean a) Konstituzioa boterea mugatzeko tresna gisa 1789ko iraultzaileen ustez, konstituzioa estatua antolatzeko baliabide izateaz gain, monarkaren boterea mugatzeko bide ere bazen. Hori dela eta, konstituzioak esanahi berria hartu zuen: konstituzioa, estatuko botereen egitura arautzen duen estatutua izateaz gain, agiri solemnea da, biltzar konstituziogile batek bozkatua; Konstituzioak boterea mugatuko du estatuaren barruan, eta estatuaren boterea gizarte zibilaren barruan. Bigarren esanahi hori agertzen da Gizakiaren eta Herritarraren Eskubideei buruzko 1789ko Adierazpenaren (Frantziakoaren) 16. artikuluan: «Eskubideak bermatuta eta botere-banaketa ezarrita ez duen gizarteak ez du konstituziorik». Beraz, konstituzio kontzeptua identifikatzen zen mugimendu liberalaren programa politikotik ondorioztatzen zen berme edukiarekin. García Pelayoren berbetan, konstituzioaren berme kontzeptu hori ere «arrazional eta arau-emailea» da. Autorearen arabera, konstituzioa modu juridikoan eta idatziz adierazitakoa baino ez da; izan ere, Zuzenbide idatziak bakarrik eskaintzen ditu arrazionaltasun bermeak ohituraren arrazionaltasunik ezaren aurrean, eta segurtasun bermeak administrazioaren nahierakeriaren aurrean15. Boterea, konstituzioaren bidez erakundetzean, arrazoian oinarritutako ordena juridiko zehatz batek barnean hartzen du; horren ondorioz, boterea mugatu egiten da. Prozesu hori Zuzenbideko estatua (Zuzenbidearen bidez
14 15
156
I. de Otto, Derecho Constitucional. Sistema de fuentes (Bartzelona, Ariel, 1989), 17. M. García Pelayo, Derecho Constitucional Comparado (Madril, Alianza Ed., 1984), 39.