Erdemli, Ayafl, Elaiussa-Sebaste Adadaki Kilise
aç›kça belirtilmifltir. 6. yüzy›lda toparlanma dönemi bafllam›fl ve Bizans Dönemi’nde önemi artacak olan yap›lar kompleksi infla edilmifltir. Kaz›lardan, Bizans Dönemi’nde kent mahallelerinin farkl› amaçlarla kullan›ld›¤› anlafl›lm›fl ve Bizans yerleflmesinin antik dönem ile ayn› çapta geliflti¤i varsay›mlar› do¤rulanm›flt›r. Buna ba¤l› olarak ticaret ve iskan mahalleleri, kamu ve sivil ifllevli yap›lar ile birkaç dinsel kompleks, burnun belirledi¤i alan içerisinde kalm›fl, ancak daha sonraki dönemlerde yap›lan ek surlarla güçlendirilmifltir. Uygulanan sistematik de¤ifliklikler sonucu, sur d›fl›ndaki antik Roma mahalleleri, çok amaçl› dinsel yap›lar›n bulundu¤u yerler haline getirilmifllerdir. Yine yap›lan kaz›lar neticesinde kiliselerin de¤iflik k›s›mlar›n›n, de¤iflik formlarda ve renklerde opus sectilelerden yap›lm›fl, mozaikleri gün ›fl›¤›na ç›kar›lm›flt›r. 6.yüzy›ldaki deprem kentte yo¤un tahribata neden olmufltur. Ada kesiminde bulunan burnun kuzey ucunda, üç nefli, presbiterium bölümü bir çeflit parmakl›kla s›n›rlanm›fl, do¤uda bir apsisi ve güneyde bir girifli bulunan 5. ve 6. yüzy›la ait küçük bir Bizans bazilikas› bulunmufltur. Bazilikan›n geometrik desenli opus sectile taban› onar›lm›flt›r. Bu
128 • MERS‹N Ören Yerleri - Kaleleri - Müzeleri
bölgede yap›lan kaz› çal›flmalar› sonucunda surlar›n limana bakan kuzeybat› kesiminde ve surun tam arkas›nda mozaik tabanl› bir hamam ortaya ç›kar›lm›flt›r. Kentin 7. yüzy›lda kesin olarak ortadan kalkmas› do¤al nedenler, belki bir deprem ve özellikle liman›n kumulla örtülmesi sonucunda olmufltur. Ayn› dönemde Korykos Kenti geliflmeye bafllam›fl ve Orta Ça¤ sonlar›na do¤ru gittikçe önem kazanm›flt›r.
Tiyatro .S. 2.yüzy›la tarihlenen tiyatro binas› üzerinde restorasyon çal›flmalar› yap›lm›flt›r. Geç Antik Dönem’de u¤rad›¤› ya¤malanmalar sonucunda binan›n oturma basamaklar›, süslemeleri
‹
ve kaplama parçalar› günümüze kadar ulaflamam›flt›r. Oturma yerleri ve basamaklar›n ço¤unlu¤u kayalar oyularak, oyuklar doldurularak ve cavea’n›n yan taraflar› harçla örülerek yap›lm›flt›r. Auditorium, bir üst koridor ve iki girifle ba¤l› ortada bulunan bir baflka geçitle bölünmektedir. Yirmi üç oturma s›ras›, dikine befl genifl merdivenle bölünmüfltür. Orta bölümde yer alan merkez koridor boyunca uzanan kanal, kentin su kemerlerinin bir parças› olup, tiyatro yap›l›rken yolu de¤ifltirilmifltir. Orkestrada mermerden yap›lm›fl taban döflemesi kald›r›ld›¤›nda, kaz›lar› yap›lmam›fl girilebilir dar iki yan geçit bulunmufltur. Sahne, en fazla de¤iflikli¤e ve y›k›ma u¤rayan alan olmufltur. Bugün orkestraya yerlefltirilen baz› mimari parçalar, sahnenin ön bölümünde ortaya ç›kart›lm›flt›r. ‹.S. 4. yüzy›la kadar kullan›lan iki genifl ve derin kuyu da hala sahne binas›nda durmaktad›r.
Agora üyük olas›l›kla imparatorluk döneminde yap›lm›fl olan bina dörtgen bloklu kal›n bir surla çevrilmifl olup bat› kenar›nda üstü arflitravl› yedi aç›kl›k bulunmaktad›r. Kuzeyde yer alan sur içeri do¤ru çökmüfltür. Ana giriflin yer ald›¤› do¤u kenar›n›n her iki yan›nda, a¤›z k›s›mlar›nda aslan protomu bulunan iki an›tsal çeflme binas› yer almaktad›r. Agora’n›n üzerini kaplayan üç nefli, nadir görülen bir özellik olarak karfl›l›kl› apsisleri olan büyük bir kilise bulunmaktad›r. Bir k›sm› çok iyi korunmufl, geometrik desenli opus sectile taban› olan kilisede, yan odalardan biri vaftizhane olarak düzenlenmifltir. Ayr›ca kutsal eflyalar›n bulundu¤u bir yer ve çok say›da gömütler bulunmufltur. Agoran›n taban›nda bulunan mozaik kaplamada bal›k tasvirleri yer almaktad›r. Burada khamasorion tipte lahitler de vard›r.
B
Erdemli, Ayafl, Elaiussa-Sebaste Agora-Kilise
Erdemli - Mersin • 129