Toa se: Vezuv, Etna, Vulkano i Stromboli. Vezuv se nao|a vo blizina na Neapol, Etna na Sicilija, a Vulkano i Stram boli na Liparskite Ostrovi vo Tirenskoto More. Vulkanite so isfr lawe na lavata vr{at {tetno dejstvo, bidej}i zatrupuvaat plodno zemji{te, naselbi i go uni{tuvaat rastitelniot svet. So erupcijata na Vezuv Vulkanot Etna vo 79 godina gradovite Pompe ja i Herkulanum vo Italija bile potpolno zatrupani so lava i pepel. Vulkanot Etna vo 1869 godina ~etiri meseci izlival lava koja stignuvala do gradot Ka tanija. Pri toa, eden nejzin del bil napolno razru{en. Vulkanite imaat i pozitivno vlijanie, bidej}i so erupcijata na lavata isfrlaat mnogu korisni minerali na povr{inata. Od pepelta, pak, se sozdava plodno zemji{te. So zavr{etok na vulkanskata aktivnost se javuvaat postvulkanski po javi. Takvi pojavi ima najmnogu vo Italija, a vo na{ata zemja e solfatarata Duvalo vo s.Kosel kaj Ohrid. Izgasnati vulkani ima na pove}e mesta vo Ju`na Evropa, a vo R. Make donija gi ima vo Kratovsko, Zletovsko, Radovi{ko, Mariovsko, na planinata Ko`uv i na drugi mesta.
E V R O P A
Pro~itaj i napi{i Od geografskata ~itanka za VII oddelenie pro~itaj za evropskite vulkani i napi{i vo tvojata tetratka za erupciite na vulkanot Etna. Ako saka{ pove}e da znae{ Starite Rimjani pred mnogu vekovi zabele`ale deka od povr{inata na Ostrovot Vulkano (vo Tirensko More, Italija) od vreme na vreme se isfr lal crn oblak od ~ad, ogan i usviteni kamewa. Ovoj ostrov tie go smetale kako vrata od kade {to se sleguva vo pekolot. Veruvale deka so ostrovot i so podzemniot svet na pekolot vladee bogot nare~en Vulkan.
Istra`uva~ki aktivnosti: Istra`uvaj za zemjotresot vo Skopje od 1963 godina i doznaj koi poznati ob jekti bile sru{eni, kako izgledal gradot po zemjotresot i koj go obnovil?
39