2.5
MEREWE NA MASA
Dali ste slu{nale za zborot masa? Ako ste slu{nale, {to vi zna~i toj zbor? Izvedete obid Na karton postavete igra~ka avtomobil so lesno podvi`ni trkala. Brzo povle~ete go kartonot vo nasoka vo koja mo`e da se dvi`i avtomobilot. Povtorete go obidot nekolku pati. Opi{ete {to zabele`avte. Poradi inertnosta, pri brzo izvlekuvawe na kartonot, avtomobilot ostanuva na isto mesto. Razgledajte gi slikite: Koga motorot na voziloto }e prestane da raboti, voziloto }e zastane. Treba da go pomestime od patot da ne pre~i vo soobra}ajot. So pomo{ na nekolku prijateli }e go pomestime voziloto. Toa ne e lesno. Vozilo {to e vo dvi`ewe ne mo`e lesno da se zapre. Pri~ina za toa e inertnosta na telata. Site tela se inertni.
Svojstvoto na telata da ja zapazuvaat sostojbata na miruvawe ili ramnomerno pravolinisko dvi`ewe se vika inertnost. Samata pojava se vika inercija. Mo`ebi si videl magioni~arski “trik“ koga ~ar{af e brzo povle~en od pod polna masa. Zo{to {oljite, tacnite, ~iniite, no`evite i viqu{kite ostanuvaat na masata po trgaweto na ~ar{afot od pod niv? Za ova prodiskutirajte me|u vas. Mo`e{ da proba{ i samiot da go napravi{ ovoj “trik“, no ne koristi lesno kr{livi sadovi! “Trikot“ ne sekoga{ uspeva od prv pat. Za ovoj “trik“ iskoristeno e svojstvoto inertnost. Razgledaj gi slikite.
28
Tela, supstancii, fizi~ki veli~ini i merewe na fizi~kite veli~ini