eLight 08/2014 (5)

http://eLight.cirrus.pl

Nr 8/2014 (5)

Psych ol og i a

A TAKŻE:

D o w i e dz s i ę c z y m j e s t pa m i ę ć !

D owiedz się jak ją poprawić! str. 3

C z y m y ś l i m y z a duż o ?

Czy m j e s t o ve r thi nk i ng ?

Powstanie USA P o znaj historię narodzin Stanów Zjednoczonych. str. 10

Tajemniczy manuskrypt Zagadka dla kryptologów. str. 11

str. 4

E n e rg i a z a to m u

Wyn a l a zcy z przypa d ku

Jak promieniowanie wpływa na o r g ani zm .

Przekonaj się, że nawet ni e zam i e r zo ny e f e k t m o że o k azać s i ę o s i ąg ni ę ci e m na światową skalę.

Wyjaśniamy, że nie ma czego się bać str. 7-9

Kurs HTML, CSS i JavaScript Czyli napiszmy sobie kalkulator. str. 12 Oprócz tego różne ciekawostki i ką c ik h u m o ru na str. 14-15

str. 6

www.bluebell.pl

Powitanie Chciałbym serdecznie powitać zarówno bardziej jak i mniej wiernych czytelników na łamach specjalnego numeru wakacyjnego naszej gazetki. Większość wakacji już co prawda za nami, ale nie zamiast się tym martwić postarajcie się jeszcze intensywniej wykorzystać ich resztę i znaleźć czas na naszą skromną gazetkę popularnonaukową. W wakacje też można rozszerzać swoją wiedzę i gratuluję wszystkim, którzy starają się zachować szare komórki w dobrym stanie mimo przerażających upałów. Przechodząc do rzeczy: Magda opowie nam o tym, jak to zbiegi okoliczności zmieniły nasz świat i przyniosły niektórym ludziom sławę. Patryk i Michał skupili się na promieniowaniu, pierwszy od strony biologicznej, a drugi raczej fizycznej. Michał do tego ponownie angażuje się w psychologię, tym razem wspólnie z Szymonem. Mateusz wprowadzi nas w programowanie oraz tworzenie stron.

Grzegorz postanowił przybliżyć Wam historię narodzin USA. Mój artykuł znowu mówi o kryptologii, ale tym razem troszkę bardziej historycznie, bo o jednym z najbardziej niezrozumiałych dokumentów wszechczasów (rany, a myślałem, że to z mojego pisma nie można się rozczytać). Zapraszam do lektury!

Krzysztof Bartoszewski

Spis Treści Nasz wewnętrzny dysk twardy

str. 3

Myślisz za dużo Wynalazcy z przypadku Promieniotwórczość i jej wpływ na organizmy O energetyce jądrowej i śłońcu ma Ziemi Narodziny Ameryki Wyzwanie dla Kryptologów Własny kalkulator Ciekawostki Humor

str. 5

Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 2

str. 6 str. 7 str. 9 str. 10 str. 11 str. 12 str. 14 str. 15

Nasz wewnętrzny dysk twardy Świadomość, poczucie upływającego czasu, przyswajanie nowych wiadomości w toku nauki, wspomnienia. Te wszystkie aspekty naszego życia są nierozerwalnie związane z mózgiem, ale przede wszystkim z jego funkcją kryjącą się pod pojęciem pamięć. Osoby, które mają zaburzenia w tej części układu nerwowego w skrajnych przypadkach tracą zdolność do samodzielnej.

Ale co to właściwie jest pa­ Równowaga uczuciowa, a ja­ To pojęcie odnosiło się przede wszystkim do osób starszych, którzy muszą mięć? kość zapamiętywania Mechanizm przetwarzania informacji Analizując powyższy akapit możemy pracować do 65 roku życia, a chcą za(zapamiętywania) jest bardzo złożony i dojść do wniosku, że układy mnezyjne chować sprawność umysłu, pozwalającą polega na: (tzn. związane z pamięcią) nie mogą sa- im zachować dane stanowisko mino ry- rejestrowaniu informacji np. po raz me funkcjonować bez współdziałania z walizacji z młodym pokoleniem.Rzeczą pierwszy czytany tekst dowolnego wier- narządami zmysłów i intelektem. Nie naturalną jest jednak, że wiek nie gra sza, wolno również pominąć równowagi roli przy wykonywaniu tego typu ćwi- utrwalaniu np. kilkudziesięciokrotne uczuciowej, która wpływa na jakość czeń i każdy z nas powinien dbać o powtarzanie wiersza w ciągu tygodnia w przetwarzania informacji np. łatwiej jest swoją pamięć. Poniżej zamieściłem celu zapamiętania go, zapamiętać wiadomość, która wywołała przykładowe zadania, a jeżeli ktoś będzie poważnie zainteresowany zwięk- odtwarzaniu np. dany wiersz potrafimy w nas silne emocje. szaniem sprawności swojego umysłu powiedzieć bez konieczności zaglądania na kartkę.

Jak długa może być nasza polecam książkę dr Jocelyne de Rotrou pt. „Pamięć doskonała”, która dzieli się Tylko dzięki tak szczegółowemu opisa- pamięć? niu powyższego procesu możemy prawi- Podział pamięci ze względu na jej dłu- na część teoretyczną opisującą funkcjonowanie układu nerwowego, a dalej padło zdefiniować pamięć. A mianowicie gość: jest zdolność do przyswajania, magazy- a) sensoryczna (ultrakrótka) – trwa do mięci, oraz praktyczną zawierającą nowania i odzyskiwania informacji na- ok. 0,5 s. W niej następuje segregacja ćwiczenia. Pozostałych nieskłonnych do bywanych w ciągu życia człowieka. dużej ilości danych, z których część wydawania pieniędzy zachęcam do koprzedostaje się do pamięci krótkotrwałej, rzystania z Internetu.

Skąd czerpiemy wiadomości? b) krótkotrwała – trwa do kilkunastu se- Poniżej zamieściłem przykładowe zadaW przetwarzaniu informacji, czyli połą- kund. Umożliwia chwilowe zapamięta- nie i szczegółowo opisałem jego cel. czeniu ww. operacji w całość uczestni- nie danych pochodzących z narządów Przeczytaj trzykrotnie poniższe wyrazy, czy nie tylko pamięć, ale również tak zmysłów oraz wniosków przetwarzania a następnie zamknij gazetkę i spróbuj na zwane czynności poznawcze, które danych w mózgu np. wyniku przeprowa- oddzielnej kartce wypisać te, które zapamiętałeś. umożliwiają nam zdobywanie podstawo- dzonego doświadczenia z chemii. wej wiedzy o świecie czy wykonywanie c) długotrwała – ma de facto nieograniwielu rzeczy jednocześnie, jak w czasie czoną pojemność oraz czas przechowy- FIOLETOWY WODA prowadzenia samochodu. wania.

KOMPUTER Podstawowe czynności poznawcze: a) koncentracja - często łączy się z mo- Przekaźnik między pamięcią FOTEL CZERWONY tywacją, gdyż łatwiej jest nam skupić krótko i długotrwałą uwagę na czymś, co nas interesuje.

W procesie utrwalania informacji, tj. POWIETRZE b) percepcja - czyli przetwarzanie infor- przenoszenia jej z pamięci krótkotrwałej KRZESŁO macji płynących z narządów zmysłów. do długotrwałej bardzo ważną rolę od- TELEWIZOR Związana jest również z inteligencją, grywa niewielka struktura znajdująca się OGIEŃ która umożliwia dopatrywanie związ- w płacie skroniowym kory mózgowej NIEBIESKI ków i skojarzeń między różnymi wyda- zwana hipokamp. Badania wykazały, że RÓŻOWY rzeniami i sytuacjami życiowymi. uszkodzenie tego elementu mózgu moc- STÓŁ TABLET c) język - umiejętność operowania poję- no ogranicza zdolności uczenia się.

PÓŁKA ciami, symbolami, wyrażania myśli poprzez mowę, pismo i inne systemy Program zwiększania aktyw­ CZARNY SMARTPHONE znaków, ności mózgu d) pamięć.

Niedawno w Stanach Zjednoczonych ZIEMIA popularna stała się gimnastyka mózgu. XBOX str. 3 | Miesięcznik eLight, nr 8/2014

w

Zauważ że ww. słowa możesz możesz podzielić na cztery kategorie: KOLORY FIOLETOWY CZERWONY NIEBIESKI RÓŻOWY CZARNY ŻYWIOŁY WODA POWIETRZE OGIEŃ ZIEMIA MEBLE FOTEL KRZESŁO STÓŁ PÓŁKA ELEKTRONIKA KOMPUTER SMARTPHONE TABLET TELEWIZOR XBOX

semel.ucla.edu

Klasyfikowanie jest bardzo przydatne przy nauce języków obcych, gdyż łatwiej jest zapamiętać kilka grup słówek podobnych znaczeniowo, niż ciągu wyrazów, których nie można w żaden sposób skojarzyć ze sobą.

Wskazówki na przyszłość

Należy mieć na uwadze, że trzeba ćwiczyć wszystkie rodzaje pamięci np. wzrokową, logiczną, językową, gdyż ograniczamy ją do jednej ściśle określonej czynności. Mam nadzieję, że zachęciłem was do ćwiczenia swojego umysłu, bo jest to niezbędne, aby przetrwać w dzisiejszym świecie.

SS

Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 4

www.combativemind.com

M y ś l i s z z a du ż o C zy zdarzyło wam się kiedyś wnikliwie, a może nawet ob sesyj nie analizować j akiś p rob lem? C zy zawsze dochodziliście do racj onalnych wniosków lub działań? Na p ierwsze p ytanie p rawdop odob nie odp owiedzieliście " tak" , na drugie zatem " nie" . C zęsto zdarza nam się myśleć za dużo. W kółko i w kółko analizuj emy czasem j eden p rob lem. Jest to b ardzo destrukcyj ny p roces, o czym może świadczyć m. in. moj e drugie p ytanie. oraz że w miarę klarowny sposób poPrzejdźmy do sedna Jak temu zaradzić?

Problem, który chcę omówić to tzw. Naj prostszy sposób to znaleźć sobie j a- znaliście j eden z elementów działania " overthinking" . Wydaj e mi się, że nie ma kieś zaj ęcie, które was " pochłonie" , np. waszego mózgu. polskiego odpowiednika tego słowa. Co zagrać w j akąś grę, spróbować ułożyć MKr ono oznacza? Opisuj e analizowanie i kostkę rubika itp. Chodzi o czynność, myślenie nad j ednym konkretnym tema- dzięki której oderwiecie się od probletem nieustannie. Jest to dosyć destruk- matycznych rozmyślań. Pomóc może cyj ny proces. Ciągłe rozmyślanie nad także wytłumaczenie sobie bezcelowości j ednym zagadnieiem, przypatrywanie się tych rozmyślań i udowodnienie, że zdej emu z kilku(nastu) perspektyw rzadko cydowana większość z nich nie ma (i nie prowadzi do j ego rozwiązania. Znacznie będzie mieć) żadnego znaczenia w przyczęściej wymyślamy sobie nowy pro- szłości. W niektórych sytuacj ach rozwiąblem, który wynika z dogłębnej analizy zaniem problemu może być nawet tego pierwszego. Jak inaczej przybliżyć zwykłe " YOLO" . Niektórym pomaga ten stan: błądzenie w zawiłym ciągu spe- znalezienie w wszystkim całej sytuacj i kulacj i, które nie przybliżaj ą do żadnego choć j ednego pozytywu (nawet takiego rozwiązania. Dorzućmy do tego frustra- “na siłę”). Overthinking j est nawykiem, cj ę i przekonanie, że nasze czyny są bez- który praktykuj emy podświadomie. Ma c e l o we . on swój początek gdzieś w nadpobudliwości myślowej w czasie doj rzewania.

C z y m to gr o z i ?

Jak każdy inny nawyk można go zwalNaj prostsze rzeczy, j akie można wymie- czyć, j ednak wymaga to nieco samozanić, to utrata czasu i energii oraz zero parcia i wewnętrznej chęci zmiany. korzyści. Jednak do tego dochodzi przekonanie o bezcelowości, które nastraj a Overthinking w liczbach pesymistycznie (mało prawdopodobne, Ten krótki akapit poświęcam statystyżeby podczas overthinking doj ść do po- kom. W grupie wiekowej 25 -3 5 lat 7 3 % zytywnych konkluzj i). Niektórych może osób uważa się za dotknięte problemem to doprowadzić do depresj i, nadużywa- " nadrozmyślań" (overthinking). Przoduj ą nia alkoholu lub samobój stwa. kobiety 5 3 % uważa, że ma problem.

Wśród mężczyzn takie zdanie ma 43 %.

K i e dy po z n a ć , ż e m a s z z ty m pr o bl e m ?

C h y ba s a m n a to c i e r pi ę

Granica pomiędzy myśleniem o pewnej rzeczy a zapętleniem się w myślach j est bardzo cienka. Możemy czuć, że posuwamy się dalej z decyzj ami i myślami, ale nie zauważamy strat w czasie i energii, którą poświęcilibyśmy na działanie.

Naj gorzej j est w przypadku, gdy nasze życie zaczyna i kończy się naszej głowie oraz fantazj ach. Tracimy kontrolę, zamiast podj ąć działanie, skupiamy się wyłącznie na egzystencj i we własnym um y ś l e .

W trakcie przygotowywania się do napisania artykułu uświadomiłem sobie, że sam mam z tym problem. I j estem co do tego pewien. Nieco mnie to przeraża, tyle czasu nie zdawałem sobie sprawy z tego, j ak bardzo wyniszczaj ąco mogło to działać. Od zawsze lubiłem analizować zaistniałe sytuacj e i myślałem, że j est to całkiem normalne. Zamykałem się na j akiś czas, aż nie znaj dę naj lepszego scenariusza, ale bezskutecznie. Mam nadziej ę, że was j ednak to nie dotyczy str. 5 | Miesięcznik eLight, nr 8 /201 4

Wynalazcy z przypadku Na przestrzeni wieków wielu naukowców poświęcało swoje życie badaniom, których rezultaty rewolucjonizowały nasz świat. Zdarzały się jednak przypadki, kiedy to dokonywano ważnych odkryć nieumyślnie. Takie „pomyłki” do dzisiaj ratują nas od śmierci i ułatwiają nam życie codzienne.

Jednym z najważniejszych odkryć doko- na medykament zapewniający nieśmier- właściwie bezużyteczna – przy wysokiej nanych przypadkowo jest penicylina. telność. Właśnie takie przeznaczenie jed- temperaturze była zbyt lepka, a gdy się Działo się to w 1928 roku, kiedy to Ale- nak miał mieć... proch. Wynalazek ten ją schłodziło stawała się sztywna i kruxander Fleming zostawił szkiełko labo- powstał w Chinach w IX wieku, za pa- cha. Ale Goodyear nie poddawał się. Zaratoryjne z wymazem bakterii nowania dynastii Tang. Chińczycy za czął pracować nad połączeniem Staphylococcus w swoim laboratorium i wszelką cenę chcieli odkryć substancję kauczuku i siarki. Pewnego dnia starł z pojechał na dwutygodniowe wakacje. Po zapewniającą wieczne życie. Próbowano rąk ową sproszkowaną mieszankę, której powrocie zobaczył, że próbka została za- m.in. picia rtęci oraz jedzenia specjal- część wylądowała przy gorącym piecu. infekowana pleśnią, która sprawiła, że nych odmian brzoskwiń. Mieszankę two- To sprawiło, że guma kauczukowa się bakterie przestały się rozmnażać. Wtedy rzącą znany nam dzisiaj proch zapewne stopiła, aczkolwiek dzięki siarce nabrała nie udało mu się wyizolować substancji próbowano podpalić, co pomogłoby póź- nowych właściwości takich jak większa czynnej, choć stwierdził, że jej skuteczne niej utworzyć tabletki z niej. Po zetknię- twardość i wytrzymałość. Goodyear oddziałanie ma miejsce nawet przy bardzo ciu się z ogniem jednak mieszanina krył tym sposobem ebonit(twardą gudużym rozcieńczeniu. Dopiero w 1938 r. wybuchła. Bystrzy Chińczycy szybko mę), który jest wykorzystywany w grupa trzech naukowców, w skład której znaleźli nowe zastosowania dla pro- skrzynkach akumulatorowych oraz do prócz Fleminga weszli Howard Walter chu(np. zaczęli używać go do wyrobu wyrobu tanich instrumentów dętych Florey oraz Ernst Boris Chain, wyizolo- petard). Tak oto powstał materiał wybu- drewnianych(obój, klarnet). wała składnik czynny, zakładając rok chowy, który zmienił losy świata. później pierwszą na świecie wytwórnię Istnieje jeszcze wiele innych przykładów penicyliny. Za swoje odkrycie zostali oni Wynalezienie wewnętrznego rozrusznika „przypadkowych” wynalazków, jednak uhonorowani w 1945 r. Nagrodą Nobla z serca zawdzięczamy Wilsonowi Great- należy pamiętać, że to ich zastosowanie i medycyny. batchowi. Ten amerykański inżynier i sposób wykorzystania w naszym życiu wynalazca w 1959 roku chciał stworzyć jest najważniejszy - szczególnie jeżeli w Inny wynalazek - bezpieczne szkło - po- coś innego - urządzenie, które nagrywa- grę wchodzi możliwość uratowania wstał dzięki dwóm ludzkim wadom - łoby dźwięki pracy serca. Pomyłka w ludzkiego życia, bo wtedy metoda odniezdarności i wygodnictwu. W 1903 ro- doborze rezystorów spowodowała, że krycia nie ma najmniejszego znaczenia. ku francuski naukowiec Edward Bene- Greatbatch stworzył urządzenie generuMR dictus wspinał się po drabinie i strącił z jące krótkie impulsy elektryczne. Błędopółki szklane naczynie. Myślał, że za wi inżyniera życie zawdzięczają miliony chwilę będzie musiał sprzątnąć odłamki ludzi na całym świecie, w tym obecnie szkła z podłogi, lecz ku jego zaskoczeniu ponad 100 000 Polaków z wszczepionaczynie pozostało całe. Szybko okazało nym kardiostymulatorem. się, że jest to efekt nieuwagi pomocnika Alexander Fleming - wynalazca z przypadku Edwarda. Kilka dni wcześniej naczynia O szczęśliwym używano do przelewania płynnego pla- zrządzeniu losu stiku. Po zakończonych eksperymentach może mówić też pomocnik przekonany, że naczynie jest odkrywca ebonitu czyste, bez mycia odstawił je na półkę. - Charles GoodyTymczasem resztki plastiku zaschły i ear. Przez wiele lat stworzyły ochronną powłokę dla szkła. pracował on nad Bezpieczne szkło jest dzisiaj wykorzy- mieszanką, która stywane m. in. w szybach samochodo- pozwoliłaby na wych. szersze wykorzystanie w przemyśle Mieszanina węgla drzewnego, saletry gumy, która do potasowej i siarki nie brzmi jak przepis 1839 roku była Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 6

Promieniotwórczość i jej wpływ na organizmy Przemiana β- to rozpad promieniotwórczy j ądra atomowego połączony z emisj ą W 1 8 9 6r. fizyk Antoine B equerel do- cząstki β-, czyli elektronu. Powoduj e ona strzegł, że ruda uranowa położona na podwyższenie liczby atomowej o 1 . osłoniętej od światła kliszy fotograficz- Wzór ogólny: nej spowodowała j ej zaczernienie. Nowo odkryte zj awisko promieniotwórczosci zainteresowało Marię S kłodowską- Cu- Przemiana β+ to rozpad promieniotwórrie i j ej męża Pierre’ a Curie. Wykazali, czy j ądra atomowego połączony z emisj ą że źródłem obserwowanego przez B e- cząstki β+, czyli pozytonu (antyelektrocquerela promieniowania są atomy ura- nu e+ ). W wyniku tej przemiany liczba nu. Dzięki kontynuacj i badań, atomowa zmniej sza się o 1 . Wzór ogólwyodrębnili ze związków uranu dwa ny: nieznane wcześniej pierwiastki, które n az w an o p o l o ne m i radem.

Promieniowanie γ to wysokoenergePoczątek badań nad zjawi­ s k i e m pr o m i e n i o tw ó r c z o ś c i

Cz y m je s t c zo ś ć ?

promieniotwór­

Promieniotwórczość (radioaktywność) to zdolność j ąder atomowych do rozpadu promieniotwórczego. Polega on na samorzutnej przemianie j ąder atomowych, w wyniku której powstaj ą pierwiastki chemiczne o mniej szej masie atomowej oraz występuj e emisj a promieniowania.

Promieniowanie to wysyłanie i rozchodzenie się w przestrzeni strumienia energii przenoszonego przez cząstki lub fale.

Na tu r a l n e pr z e m i a n y j ą dr o w e

Wśród naturalnych przemian j ądrowych wyróżniamy przemianę α, β-, β+, którym w większości przypadków towarzyszy emisj a promieniowania γ. W przypadku przemian β, oprócz pierwiastków chemicznych i elektronu lub pozytonu, powstaj ą trwałe cząstki elementarne o bardzo małej masie spoczynkowej i ładunku elektrycznym równym zeru oraz ich antycząstki: w przemianie β+ powstaj e neutrino elektronowe, a w przypadku przemiany β- powstaj e antyneutrino elektronowe.

Przemiana α to rozpad promieniotwórczy, któremu towarzyszy emisj a cząstki α, czyli j ądra helu. Dochodzi do zmniejszenia liczby masowej atomu o 4 i zmniej szenia j ego liczby atomowej o 2.

W z ó r o g ó l ny :

tyczna forma promieniowania elektromagnetycznego.

Pr o m i e n i o t w ó r c z o ś ć s z t u c z n a

Promieniotwórczość sztuczna dotyczy izotopów promieniotwórczych, których nie ma w środowisku naturalnym. Nuklidy (j ądra atomowe o określonej liczbie neutronów) promieniotwórcze muszą zostać wytworzone przez człowieka, aby móc uczestniczyć w sztucznych przemianach j ądrowych. Ernest Rutherford j ako pierwszy dokonał przekształcenia j ednego pierwiastka chemicznego w inny - z azotu otrzymał tlen. Rutherford bombardował warstwę azotu strumieniem rozpędzonych cząstek alfa, w wyniku czego powstały atomy tlenu. B yła to pierwsza reakcj a j ądrowa wywołana przez człowieka. Promieniotwórczością sztuczną z biegiem lat zaj mowało się coraz więcej naukowców. W 1 9 42r. na uniwersytecie w Chicago fizycy, pod kierunkiem Enrica Fermiego, uruchomili pierwszy reaktor j ądrowy, w którym reakcj a ł a ń c uc h o w a przebiegała w sposób

kontrolowany. Początkowo reaktory j ądrowe wykorzystywano głównie do celów badawczych, j ednak z czasem elektrownie j ądrowe zaczęły odgrywać ogromną rolę w przemyśle energetycznym. Izotopy promieniotwórcze maj ą zastosowania w medycynie (np. w technice diagnostycznej ), w technice (np. detektory dymu), w nauce (np. w biologii służą do badania metabolizmu, a w archeologii do datowania znalezisk).

W pł y w pr o m i e n i o tw ó r c z o ś c i n a o r ga n i z m y

Istniej e wiele możliwych skutków, gdy promieniowanie j onizuj ące dotrze do komórki. Przytoczę cztery z nich: a. brak znaczących skutków dla dalszego prawidłowego funkcj onowania komórki b . doj dzie do poważnego uszkodzenia komórki, co doprowadzi do j ej śmierc c. komórka utraci zdolność do podziałów komórkowych d. nastąpi mutacj a w materiale genetycznym komórki, co doprowadzi do j ej nieprawidłowego funkcj onowania i przekazywania błędu w DNA komórkom potomnym Istotną kwestią dla organizmów j est to, j aka dawka promieniowania (wyrażana w siwertach- S v) została przez nie pochłonięta.

str. 7 | Miesięcznik eLight, nr 8/2014

http://www.wallpapershunt.com

Tabela przedstawia zależności między dawką promieniowania wyrażoną w siwertach, która została pochłonięta przez organizm człowieka, a efektem przez nią wywołanym.

Organizmy wielokomórkowe w trakcie ewolucj i wykształciły reakcj e obronne, dzięki którym słabe promieniowanie nie j est dla nich szkodliwe.

Dowodem na to j est fakt, że na Ziemi występuj e tło promieniowania, czyli promieniowanie j ądrowe, którego źródłem są izotopy rozproszone w skorupie ziemskiej i atmosferze.

Choroba popromienna u człowieka poj awia się, gdy człowiek będzie narażony na promieniowanie setki razy silniej sze niż tło. Przebieg choroby j est uzależniony od dawki pochłoniętego promieniowania, co przedstawia powyższa tabela. S twierdzono, że prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów j est proporcj onalne do pochłoniętej dawki. Roczna dawka pochodząca od tła to ok. 2, 5 mS v.

PR Ź r ó dł o da n y c h w ta be l i : http://ncbj.edu.pl/zasoby/broszu­ ry / b ro s z u ra _ p ro m i en i o t w o rc z o s c . p d f

Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 8

atomistyka.pl

swiadomieoatomie.pl

poznajatom.pl

O e n e r ge ty c e j ą dr o w e j i s ł o ń c u n a Z i e m i

W sp ołeczeństwie nietrudno natknąć się na osob y scep tyczne wob ec energetyki j ądrowej . C zy takie p odej ście j est słuszne? Moim zdaniem nie. W artykule chciałb ym p rzedstawić sp osób działania elektrowni j ądrowej i termoj ądrowej oraz sp rób ować udowodnić, że stwierdzenia elektrownia atomowa to b omb a atomowa lub zagrożenie dla środowiska są b łędne. szącej mu fali tsunami. Nie zamierzam przenośni. Chciałbym wspomnieć także E n e r ge ty k a j ą dr o w a Na początku warto wiedzieć, czym to się usprawiedliwiać tych katastrof. Należy o rozwij aj ącej się energetyce termoj ąj e. Energetyka j ądrowa opiera się na mieć na uwadze fakt, że technika cały drowej . W elektrowniach tego typu słynnym wzorze Einsteina E=mc2. Wy- czas robi postępy. S ystemy zabezpieczeń energię pozyskuj e się z przemiany wonika z niego, że każde ciało posiadaj ące reaktora opieraj ą się na podstawowych doru (a dokładniej deuteru i trytu) w hel, masę zawiera w sobie także energię, tzw. prawach fizyki, czyli nie mogą zawieść. czyli procesu termoj ądrowego. Ale co to energię spoczynkową, równą masie po- Na dodatek są powielone kilkukrotnie na ma do gwiazdy? A bardzo wiele, gdyż mnożonej przez kwadrat prędkości świa- wypadek, gdyby któryś z nich (a nie daj dokładnie taki sam proces zachodzi w tła. Nie możemy j ednak zamienić całej B oże więcej ) uległo awarii. W razie po- gwiazdach m. in. w naszym S łońcu. To masy na energię, gdyż to wiązałoby się tencj alnej awarii we wszystkich typach właśnie dzięki temu procesowi gwiazda ze znikaniem materii. W energetyce j ą- reaktorów oprócz RB MK (Reaktor Ka- wytwarza energię potrzebną j ej do świedrowej wykorzystuj e się zj awisko rozsz- nałowy Wielkiej Mocy), który znaj dował cenia, czyli można uzyskać naprawdę czepienia j ąder atomowych. W pewnych się w Czarnobylu, konstrukcj a prowadzi spore ilości energii. Dopiero we wrzeokolicznościach j ądra niektórych pier- do samoczynnego wygaszenia reakcj i j ą- śniu 201 3 r. udało się uzyskać dodatni biwiastków mogą się rozszczepić, czyli drowej i wyłączenia reaktora. Innym ar- lans energetyczny, co dowodzi, że podzielić na dwa mniej sze. Otrzymane gumentem przeciwko elektrowni nieprędko będziemy budować sobie taj ądra pierwiastków zawieraj ą łącznie ty- atomowej j est rzekoma " radioaktyw- kie " gwiazdy na Ziemi" . le samo protonów i neutronów co j ądro ność" . Jest to problem w wyniku rozszwyj ściowe, aczkolwiek ich łączna masa czelnienia osłony reaktora. Na co dzień Na zakończenie różni się od masy j ądra wyj ściowego. ilość promieniowania wydzielanego Mam nadziej ę, że w miarę czytelny i Gdzie się podziała ta masa? Odpowiedź przez elektrownię nie różni się od tego z przyj azny sposób przedstawiłem zagadbrzmi: została zamieniona na energię. innych źródeł takich j ak: promieniowa- nienie. Osobiście czekam na elektrownię Należy wiedzieć, że w elektrowniach nie kosmiczne, promieniowanie ziemi, atomową w Polsce. Nasze zapotrzebowęglowych proces otrzymywania energii ludzkiego ciała, substancj i radioaktyw- wanie na energię rośnie, a dzięki energeprzebiega podobnie. Energię otrzymuj e- nych w powietrzu (np. radon). Promie- tyce j ądrowej lub termoj ądrowej my ze spalania węgla. Cząsteczka dwu- niowanie towarzyszyło człowiekowi od możemy uzyskać znacznie więcej enertlenku węgla j est lżej sza niż cząsteczka zawsze i nie można się go bać. Na ko- gii niż w przypadku elektrowni konwentlenu i atom węgla. W energetyce j ądro- niec pozostaj e kwestia ilości rozszcze- cj onalnych lub korzystaj ących ze źródeł wej j ednak j esteśmy w stanie uzyskać pialnego uranu, którego j est niewiele i odnawialnych. Dzięki temu nasz rachuznacznie więcej energii niż przy spalaniu j ego zasoby mogą się wyczerpać w ciągu nek za prąd może zmaleć. Jeżeli czyj aś 1 00 lat, czyli podobnie j ak w przypadku ciekawość nie została zaspokoj ona zaw ę g l a. pozostałych źródeł energii takich j ak ro- chęcam do poszukania informacj i na pa, węgiel czy gaz. W przypadku elek- własną rękę, szczególnie o elektrowE l e k tr o w n i a Teraz, gdy j uż mniej więcej wiadomo, co trowni atomowej j ednak możemy niach termoj ądrowych, gdyż moim się dziej e w sercu elektrowni j ądrowej , poddawać zużyte pręty paliwowe recy- skromnym zdaniem przeprowadzanie przej dźmy na chwilę do kwestii j ej bez- klingowi, tym samym wydłużaj ąc ich kontrolowanego procesu syntezy termopieczeństwa. Po pierwsze i naj ważniej- czas " życia" . Ponadto uran można wydo- j ądrowej może być naj lepszą alternatysze: elektrownia atomowa to nie bomba bywać także z wody morskiej . Warto pa- wą dla elektrowni atomowej , a dużo atomowa. Owszem, świat był świadkiem miętać, że nie j esteśmy ograniczeni tylko lepszym rozwiązaniem niż np. elektrowdwóch katastrof z udziałem elektrowni do uranu, możemy także używać plutonu nia węglowa.

MKr j ądrowych, ale w żadnym przypadku nie lub toru. Teraz okazuj e się, że paliwa mieliśmy do czynienia z wybuchem j ą- wystarczy na znacznie więcej niż tylko Tych, którzy chcą dowiedzieć się co dokładnie stało się w Fukushimie zachędrowym. Przyczyny różne: w Czarnoby- 1 00 lat. cam do przeczytania artykułu lu była to niewłaściwa eksploatacj a " Antyatomowe tsunami" G w i a z d a n a Z i e m i reaktora, a w Fukushimie następstwo gigantycznego trzęsienia ziemi i towarzy- I nie używam tego sformułowania w http : //elight. cirrus. p l/00002 4 str. 9 | Miesięcznik eLight, nr 8/2014

Narodziny Ameryki Pod koniec XVIII w. trzynaście angielskich kolonii zbuntowało się przeciwko Anglikom. Skutkiem tego buntu było powstanie Stanów Zjednoczonych, obecnie najbogatszego, a wtedy także najbardziej wolnościowego państwa świata. Ale jak do tego doszło? mocy której powstało 1 3 niepodległych łów. W preambule zacytowane zostały Po c z ą t k i W połowie XVIII w. nastąpił okres kolonii, a z nich S tany Zj ednoczone słowa: My, naród S tanów Zj ednoczogwałtownego rozwoj u i usamodzielnia- Ameryki Północnej o ustroj u republi- nych, w celu tworzenia bardziej doskoun i i , ugruntowania nia się kolonii. Taka sytuacj a doprowa- kańsko- demokratycznym. Tę deklaracj ę nałej s p r a w i e d l i w o ś c i , z a p e w n i e nia spokoj u o p r a c o w a ł u c z e s t n i k w o j n y o n i e p o d l edziła do konfliktu pomiędzy koloniami a wewnętrznego, umożliwienia wspólnej Anglikami, którzy nakładali na Amery- głość Tomasz Jefferson. obrony, popierania ogólnego dobra i zakanów coraz większe podatki, a w dogwarantowania wolności dla nas samych datku zobowiązały ich do oddawania Zażarte walk i dla naszych potomków uchwalamy i Z W i e l k i e j B r y t a n i i d o A m e r y k i w y s ł a n a swoich dochodów namiestnikom angielskim. Dodatkowo sytuacj ę utrudniał została silna i dobrze zorganizowana ar- ustanawiamy niniej szą Konstytucj ę S tafakt, że Amerykanie nie chcieli podpo- mia, Amerykanie także stworzyli siły nów Zj ednoczonych. Preambuła konstyrządkować się angielskim właścicielom, zbroj ne pod wodzą Jerzego Waszyngto- tucj i w takim przypadku nie gwarantuj e bowiem mieszkańcy kolonii nie posia- na. Od początku przeważała strona ame- żadnej władzy oraz nie zakazuj e dziadali swoich przedstawicieli w angiel- rykańska (m. in. zwycięstwo 1 7 X 1 7 7 7 łalności dobrowolnej i j akiej kolwiek. skim parlamencie. Taka sytuacj a, w bitwie pod S aratogą). Większość Poszczególne artykuły w Konstytucj i początkowo tłumiona przez władze An- państw europej skich z zainteresowaniem US A dotyczą funkcj onowania władzy glii, doprowadziła ostatecznie do oczekiwała informacj i o woj nie, kiedy ustawodawczej , władzy wykonawczej i ostrych i krwawych walk pomiędzy więc Francj a i Hiszpania dowiedziały władzy sądowniczej . Mówią również o mieszkańcami kolonii, a Anglikami, do się o sukcesach Amerykanów, wysłały w władzy poszczególnych stanów, znajobszar walk swoj e woj ska. Przybyło dziemy w konstytucj i także szereg artyktórych one należały. wielu ochotników, m. in. La Fayette z kułów poświęconych wprowadzeniu Francj i, Kazimierz Puławski i Tadeusz poprawek, funkcj onowaniu władzy feW y bu c h r e w o l u c j i W 1 7 7 5 r. rozpoczęły się pierwsze wal- Kościuszko. Kolej nym sukcesem woj sk deralnej oraz ratyfikacj i konstytucj i. ki. Jednym z pierwszych przypadków amerykańskich popartych j uż ze strony Konstytucj a S tanów Zj ednoczonych ingerencj i było tzw. bostońskie picie swoich przyj aciół było zwycięstwo 1 9 X uchwalona została w 1 7 8 7 roku, czyli herbaty, polegaj ące na zatopieniu han- 1 7 8 1 r. w Yorktown, kiedy to Ameryka- ponad dwieście lat temu. Jej tekst nie dlowych statków angielskich przez gru- nie i Francuzi zadali Anglikom decydu- został zmieniony i praktycznie zachował pę przebranych za Indian Amerykanów. j ącą klęskę, po której ci zaczęli się w takiej samej formie do dzisiaj .

Incydent ten szalenie zirytował angli- wycofywać się. Ostatecznie woj na o Oczywiście od 1 7 8 7 roku zdażyły się ków i stał się punktem zapalnym dal- niepodległość S tanów Zj ednoczonych kilkakrotne zmiany konstytucj i, związaszych wydarzeń. Anglicy przystąpili do zakończyła się podpisaniem w Wersalu ne choćby z wprowadzeniem równych krwawego tłumienia buntów kolonistów. traktatu paryskiego (3 IX 1 7 8 3 ), który praw dla Indian i Afroamerykanów.

GZ Woj na, która toczyła się pomiędzy kolo- oficj alnie uznał niepodległe S tany Zj ednistami a Anglikami była bardzo krwa- noczone. wa i okrutna, doprowadziła m. in. do wstrzymania dostaw żywności, boj kotu Zwycięstwo i pierwsza konstytu­ towarów angielskich, ostrych starć, a cja świata Woj na o niepodległość S tanów Zj ednotakże śmierci wielu Amerykanów. czonych zakończyła się sukcesem i powstaniem niepodległego, istniej ącego O gł o s z e n i e n i e po dl e gł o ś c i W wyniku tych wydarzeń w 1 7 7 6 roku samodzielnie państwa. B ardzo istotną została podj ęta decyzj a o woj nie o nie- rolę w tworzeniu struktur państwowych podległość S tanów Zj ednoczonych odegrała Konstytucj a S tanów Zj ednoprzez I Kongres Kontynentalny. Ogłosił czonych. B yła to pierwsza konstytucj a on także Deklaracj ę Niepodległości S ta- uchwalona na świecie (1 7 8 9 rok). S kłanów Zj ednoczonych z 1 7 7 6 roku, na dała się ona z preambuły i ośmiu artykuwikimedia commons cc­by­sa 3.0

Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 10

Wyzwanie dla kryptologów Wprowadzenie

W tym numerze tematyka mojego artykułu powróci do korzeni. Tym razem jednak nie zamierzam przedstawiać wam żadnych szyfrów, a opowiedzieć o jednym z największych wyzwań w historii kryptoanalizy. Jest to Manuskrypt Vojnicha, znany także jako MS 408. Datowanie węglem wskazuje na to, że powstał w pierwszej połowie XV wieku. Zawiera on poza ilustracjami niezrozumiałe pismo. Nie znamy także autora, Nazwa pochodzi od jednego z właścicieli dokumentu, Wilfrieda M. Vojnicha, Amerykanina o polskim pochodzeniu. Manuskrypt był przedmiotem intensywnych badań, prowadzonych przez m.in. uznane autorytety pracujące w tej branży podczas II wojny światowej.

MS 408 jest dokładnie tak samo tajemniczy jak wcześniej.

Zawartość

Dokument składał się pierwotnie ze 136 dwustronnie zapisanych kart, ale zachowało się ich jedynie 120. Zapisane są od lewej do prawej z marginesem, bez dostrzeżonej interpunkcji, choć z punktorami. Ze względu na sposób zapisu, badacze uznali, że tekst prawdopodobnie był rozumiany przez piszącego. Ciężko dokładnie rozróżnić użyte znaki, ale alfabet prawdopodobnie składa się z 20-30 znaków, a w całym tekście jest ich ponad 170 tys. Podzielono je na około 35 tys. "słów", których budowa wydaje się zgodna z niektórymi zasadami fonetycznymi i gramatycznymi(występuje coś w stylu samogłosek), czyli użyty język wydaje się naturalny. Niektóre spostrzeżenia zbliżają go do języków semickich, które znacznie różnią się składnią od europejskich. Znaki w większości nie przypominają znanych nam liter łacińskich, choć są one użyte w kil-

ku fragmentach.

Manuskrypt jest podzielony na sześć części: –Zielarską – przypomina zielniki z tamtego okresu, ale nie da się rozpoznać większości roślin.

–Astronomiczną – znajdują się w niej diagramy kołowe z różnymi gwiazdami, a także rysunki przypominające (przynajmniej niektórym) galaktyki widziane przez teleskop –Biologiczną – tutaj występuje praktycznie sam ciągły tekst, a nieliczne ilustracje przedstawiają nagie kobiety kąpiące się w aparaturze (pojemniki połączone rurami) przypominającej ludzkie organy –Kosmologiczną – powtórka sekcji astronomicznej, tyle że diagramy są niewyraźne i niezrozumiałe.

–Farmaceutyczną – fragmenty roślin z sekcji zielarskiej i coś w stylu słoików z jak zwykle nie dającymi się odczytać objaśnieniami.

–Przypisy – krótkie fragmenty tekstu oznaczone odpowiednimi punktorami.

Autor

Dla kogoś na pewno jest to interesujące, ale nie dla mnie, a pewnie i tak się nigdy tego nie dowiemy. Wspomnę tutaj jedynie, że do grona potencjalnych twórców MS 408 zaliczony został zarówno Roger Bacon jak i John Dee oraz jego znajomy alchemik Edward Kelley.

nie może to być szyfr książkowy, który bardzo ciężko odczytać nie wiedząc jakiej lektury użyć, ale stosowanie tego typu szyfrów jest wyjątkowo kłopotliwe i używane raczej w bardzo krótkich komunikatach.

Inną opcją jest użycie steganografii.

Jest to nauka o komunikacji tak, by nie została ona wykryta. Przykładowo w jakimś liście czytasz tylko drugą literę każdego słowa, uzyskując dodatkową wiadomość. Ważnym argumentem przeciw jest to, że używa się tego raczej do ukrycia samego faktu istnienia tajnej informacji, który w naszym przypadku jest dosyć widoczny.

Może to też być jakiś egzotyczny język, np. chiński, zapisany wymyślonym od zera alfabetem.

Może to być także język sztuczny, wymyślony specjalnie na potrzeby manuskryptu.

Jest jeszcze kilka innych opcji, ale zachęcam do samodzielnego zapoznania się z nimi, tak samo jak z teoriami dotyczącymi tego, o czym jest MS 408.

KB

Język

Przechodzimy do sprawy, która w mojej prywatnej opinii jest najciekawsza, czyli tego jak to zapisano.

Pierwsza teoria mówiła o użyciu szyfru. Oczywiście te monoalfabetyczne byłyby zbyt proste, więc skupiono się na polialfabetycznych.

Problem z nimi jest taki, że zwykle naruszają strukturę języka, a ta w MS 408 ma się świetnie. Teoretyczstr. 11 | Miesięcznik eLight, nr 8/2014

Własny kalkulator W moim poprzednim artykule zaznaczyłem, że będzie to ostatni artykuł z serii poświęconej systemom operacyjnym.

W związku z tym dzisiaj napiszę nie tyle artykuł, co prosty kurs podstaw tworzenia stron i programowania. Zadaniem Czytelnika będzie napisanie prostego kalkulatora działającego w przeglądarce, posiłkując się kilkoma moimi wskazówkami.

Co będziemy robić i co nam W nim umieścimy wszystkie pliki pro- Pierwszym dzieckiem elementu główjektu, a będą nimi: kalk.html, nego jest u nas <head> [3­8]. Jest będzie potrzebne? kalk.css i kalk.js. Tworzenie za- to element zawierający wszystko, co nie Nasz kalkulator napiszemy w trzech ję- czniemy jednak od pliku HTML, czyli jest treścią dokumentu, czyli informacje zykach. HTML-a (Hypertext Markup podstawowej struktury. (Ramka: o kodowaniu znaków [4] i tytuł [5].

Language – hipertekstowy język znacz- kalk.html).

Ponadto to w nim znajdziemy [7] załąników) użyjemy do opisu struktury apliczenie (<link>) naszego pliku CSS kacji, CSS-em (Cascading Stylesheets – Każdy plik (dokument) języku HTML (href) jako arkusza stylów (rel) oraz kaskadowe arkusze stylów) określimy jej (tutaj jest to wersja XHTML5) musi za- dołączenie naszego skryptu JavaScript wygląd, a w JavaScripcie stworzymy lo- czynać się od Definicji Typu Dokumentu (<script src>). Drugim, a jednoczegikę programu, czyli jego część oblicze- (DTD). Widzimy ją w linii [1]. Po niej śnie ostatnim dzieckiem elementu następuje seria zhierarchizowanych niową. znaczników, takich jak <html> [2], <html>, jest <body> [9­16]. Jest Do tego wszystkiego w teorii wystar- <body> [9] czy też <input> [13]. to ciało dokumentu HTML, czyli eleczyłby nam zwykły windowsowy Notat- Znaczniki występują parami (znacznik ment zawierający jego treść. Dziećmi nik, jednak osobiście polecam do tego otwierający i zamykający), np. <head> elementu <body> (jednocześnie potomcelu program Notepad++ dostępny [3] i </head> [8]. Pomiędzy nimi kami elementu <html>) w naszym do pobrania pod adresem http://eli- może występować tekst, jak w [10], in- przypadku są trzy znaczniki <p> ght.cirrus.pl/40002C. Jeśli jest Czytel- ne znaczniki, jak pomiędzy [3] i [8] [10,11,12­15] odgraniczające kolejnik użytkownikiem systemu z rodziny lub i to, i to (między [12] i [15]). Ist- ne akapity (ang. paragraphs). Najwięcej Linux lub innego systemu uniksopodob- nieją również znaczniki samozamykają- uwagi wymaga ostatni akapit. W [13] nego, polecam edytor Geany, który za- ce, takie jak <br />. Znaczniki mogą natykamy się na trzy znaczniki <input> pewne bez większego problemu potrafi również posiadać atrybuty, takie jak id z argumentem id równym kolejno a, b Czytelnik zainstalować z systemowego czy onclick. i c. Pomiędzy nimi znajduje się zwykły repozytorium. tekst, w tym wypadku „+” i „=”.

Po podaniu podstawowych definicji mo- Na końcu linii znajdziemy znacznik <br żemy zabrać się za wyjaśnienie, co robi />, który łamie (ang. breaks) linię bez Najpierw struktura aplikacji powyższy kod. Znacznik <html> [2­ tworzenia nowego akapitu. Następnie Na samym początku utwórzmy gdziekol- 17] jest to element główny (ang. root natykamy się na łącze (<a>) o podpisie wiek (np. na Pulpicie lub w folderze element). Każdy dokument HTML musi „Dodaj do siebie a i b!”, po naciśnięciu użytkownika) folder kalkulator. takowy posiadać w liczbie równej 1. którego (onclick) uruchomi się funkcja dodaj().

Plik kalk.html Po przepisaniu lub wklejeniu (bez nu1 <!DOCTYPE html> 2 <html> meracji linii!) powyższego kodu 3 <head> do okna Notepada++ z menu Format 4 <meta charset="utf­8" /> należy wybrać opcję Koduj w UTF­8 5 <title>Prosty kalkulator</title> (bez BOM). Z menu Składnia, podmenu 6 <script src="kalk.js"></script> H należy wybrać HTML. Nie wpłynie 7 <link rel="stylesheet" href="kalk.css" /> to na funkcjonalność, jednak podświe8 </head> tli kolorami kod, co upraszcza roze9 <body> znanie się w nim. Plik należy zapisać 10 <p>Witaj w moim prostym kalkulatorze!</p> w folderze kalkulator pod nazwą 11 <p>Wpisz liczby, które chcesz zsumować:</p> kalk.html. Efekt podwójnego klik12 <p> nięcia na ten plik powinien być zbli13 <input id="a" /> + <input id="b" /> = <input id="c" /><br /> żony do poniższego obrazka. Jak 14 <a onclick="dodaj()">Dodaj do siebie a i b!</a> pewnie Czytelnik zauważył, to ani nie 15 </p> działa, ani nie wygląda.

16 </body> 17 </html>

Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 12

„wszystkie a będące potomkami body”.

Reguła powoduje, że wszystkie łącza Teraz zajmijmy się wyglądem w dokumencie będą podkreślone. OstatUtwórzmy w Notepadzie++ nowy plik. nia reguła odwołuje się do selektora Z menu Składnia, podmenu C wybierzmy pseudoklasy :hover. Powoduje ona, CSS, po czym przepisujemy lub wkleja- że wszystkie łącza po najechaniu myszką stają się czerwone. Należy zaznaczyć, że my poniższy kod (Ramka: kalk.css) nie są to wszystkie istniejące tyPlik kalk.css py selektorów. Selektory CSS 1 * { można również ze sobą łączyć, 2 font­family: Arial, sans­serif; np. div > p > b, article 3 font­size: 10px; 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

} body { background: cyan; color: blue; } p > input { width: 50px; height: 2em; text­align: center; } body a { text­decoration: underline; } a:hover { color: red;

19 }

Niech program zacznie liczyć

Utwórzmy w Notepadzie++ ostatni plik.

Z menu Składnia, podmenu J wybierzmy Javascript, po czym wpiszmy poniższy kod (Ramka: kalk.js) zy kod definiuje jedną funkcję – do­ daj(). Na jej początku zmiennym (var) a i b przypisywane są reprezentacje liczbowe (Number()) wartości (.value) pól o atrybutach id równych „a” i „b” (document.getElement­ ById()). Następnie do wartości pola o id="c" zapisywana jest suma tych dwóch zmiennych. Oto cała logika prostrong, .na­ gramu. Zapiszmy plik pod nazwą vlink:not(#actual), li > kalk.js i uruchommy ponownie a:hover, span[href*="Ma­ kalk.html. Jeśli wszystko zostało doteusz"] { font­weight: brze zrobione, mamy w pełni sprawny bold } spowoduje pogrubienie sumator dwóch liczb! tekstu we wszystkich elementach Uwaga: w przypadku liczb z przecinb będących dziećmi elementów p kiem używamy kropki, a nie przecinka. będących dziećmi elementów div, wszystkich elementach Zadanie domowe Jeśli ma Czytelnik ochotę, może spróbostrong będących potomkami elementów article, elementach wać dodać do naszego kalkulatora odejklasy .navlink, prócz elementu mowanie, mnożenie, dzielenie i kilka o identyfikatorze #actual, naje- innych działań matematycznych. Pisanie chanych myszą łączach będących tych funkcji będzie przebiegało jak dla dziećmi elementów li oraz procedury dodawania. Zmienią się jedywszystkich elementach span za- nie operatory: – dla odejmowania, * dla mnożenia i / dla dzielenia. wierających imię Mateusz.

Skoro już wiemy, co robi ten kod, może- Jednocześnie zachęcam wszystkich zamy go zapisać pod nazwą kalk.css. interesowanych do zajrzenia pod adres Otwórzmy ponownie kalk.html. Po- http://www.w3schools.com/, gdzie można winniśmy ujrzeć coś podobnego do po- znaleźć przystępne kursy i szczegółowe niższego obrazka. Program już wygląda, opisy użytych tutaj przeze mnie technologii. jednak jeszcze nie działa.

MKa

Arkusz stylów CSS dzieli się na reguły (selektor { właściwości . . . }). Każda właściwość to para nazwa: wartość;. W powyższym przypadku mamy 5 reguł. Pierwsza reguła posiada selektor *, który oznacza, że ma ona zastosowanie do wszystkich elementów dokumentu. W regule tej zawierają się dwie właściwości: font­family, która ustawia czcionkę na Arial, a jeśli jej nie znajdzie, na dowolną czcionkę bez­ szeryfową, oraz font­size, która ustala rozmiar czcionki. Selektor drugiej reguły to selektor elementu body. Reguła ta powoduje, że będzie miał on turkusowe tło (background) i niebieską czcionkę (color). Selektor kolejnej reguły [9] oznacza „wszystkie input bę- Plik kalk.js dące dziećmi p”. Reguła nadaje 1 function dodaj() { im długość (width) 50 pikseli, wyso- 2 var a = Number(document.getElementById("a").value); kość (height) równą wysokości dwóch 3 var b = Number(document.getElementById("b").value); liter oraz centruje ich zawartość (text­ 4 document.getElementById("c").value = a + b; align).

Selektor [14] oznacza 5 }

codecondo.com

str. 13 | Miesięcznik eLight, nr 8/2014

Ciekawostki Co się d z i ej e, sz ą " o g dy r o ś l in y dg ł o s y " sł y t d a n iu owa r z y sz ą c e ic h z ja g ą s i en t k a n ek ic e m p o r t y l i? z ez sw o je Wzma m ec h a c n i a n iz m y d ez a k t ją y wa c j o br o n i n e. g r z y bó t o ksy c w, ży j z ny c h ących na t r a w i e.

d ez r a f ią t o p ny ek t y o br o n r e in s ó t m k e e t i s N ed sy ać u ją . J w r e o ż w y a kt do ó ry c h s n ie na k t a z , c n h i l c ś ro do t y no ś ć m i ej ęt ik t s ię u n ą k n a b n o k. Oka e pod a ż s s , ł y a l ż myś ko ż du i eć t e s ie w y o m ł e e ż ż mo ś l in y na k , i ę j ed a d n ik ł s k s o ł y a z na n z ny c h j ą n i ez t o ksy c i j c r z y st u wa w i e. ez a k t y na t r a h c do d PR y c ą w, ży j ó b y z r g

PR

Uczeni z Temple University School of Medicine poinformowali o całkowitym usunięciu genów wirusa HIV-1 z zarażonego genomu.

aie j n z c sa z na to z j es t y t b ia t ów a ło c h św b i ek y n ik e o z w s ż W y ni l ic z b sz y o PR ś n i ej . k tyl ia t ł o w j ś e m ych u ją c em i t

B a da c z e z MIT op racowali pozwalają algorytm c y na n agrywanie bez mikro dźwięki fonu! Potr zebna jest k t ó r a na g k a m er a , ry wa p o n a d 2000 sekundę. k la t ek n a Na takim nagraniu jest anali możliwe zowanie d rgań pr ze (np. pacz dmiotów ki czipsó w) i od dźwięku. twor zenie MKr

bg.blogspot.com

Miesięcznik eLight, nr 8/2014 | str. 14

PR

W U SA wy kry ż y je w Dzi p i es ęk i a n i a wy d z ie p r z e sp e kry sz k c ci j ć a do o lo n m a l n em u ęc ej bu d y o w y t er i a p do r no sz k ły no ś g o r l e a wy n ik n iu f ii. ko ów j es t da n r s z y s tyw ych a ne .

MK

r

w , a l e: o w o my auk g dy n ie n ę s h a c z i ep o dc a t ro z ed n s d , j w w e o a i r o p z ej a ńs k Co p a s z eg i na s ie P k n w o t f i " a l t o: h l eb n ik a Mo d j es t y "c . Wy " j m i w a i ó w s s eb o zi mó s chl s k im m d a E a n n u u y że da j go " , bo g d n i o n y m , , d n i ej r e u z s t l z ec h to u pow y ku p ows ra k, z ó ż n ic b o r r o z og to ś tak z ić j e m u w y k a m r y b z o c r eł wy j es t p o ka sz e p s o bi e ę j w c o a k z n fu n n ie tr ud só w kt y c z o ka . a r m i p KB na f o Es k go a e w n o a k w n y a zm i r z y st n ie w ś a ł ni w

Humor

str. 15 | MiesiÄ&#x2122;cznik eLight, nr 8/2014

WRACAMY WE WRZEŚNIU

Miesięcznik eLight Światło ku oświeceniu.

Numer 8/2014 (5)

Zespół Szkół Katolickich w Tczewie

ul. Wodna 6 83-100 Tczew Redaktor naczelny: Patryk Rogaczewski PR Redaktorzy: Krzysztof Bartoszewski KB Bogumił Błaszkowski BB Mateusz Karcz MKa Michał Krakowiak MKr

Magda Radziszewska MR Szymon Szałapata SS Grzegorz Zaprawa GZ E-mail: elight@poczta.fm WWW: http://eLight.cirrus.pl

Polub naszą stronę!

Podziel się spostrzeżeniami, pomysłami i wyraź swoją opinię o tym numerze. :)

Patronat: Cirrus ul. Warsztatowa 5 83-110 Tczew

Jeśli stwierdziłaś/stwierdziłeś, że ta gazetka to ciekawy projekt i chciałabyś lub chciałbyś dołączyć do grona go współtworzących, skontaktuj się z nami. :) Możesz tego dokonać, bezpośrednio rozmawiając z redaktorem naczelnym lub też pisząc na nasz adres e­mail.