Db 15(2)1993 by DutchBirding

I outch Birding Hoofdredacteur Arnoud van den Berg (02 3-378024) Plaatsvervangend hoofdredacteur Ger ald Oree l (025 18-70992, fax 020-5 80327 1) Uitvoerend redacteur A ndré va n Loon (020-69975 85) Fotografisch redacteur René Pop (01 0-4508879) Redactieraad M a rc A rge loo, En n o Eb e l s, Fe rd y Hi ese laa r, G raham H o ll oway, Pet e r M einin ge r en Frank Rozend aa l Redactie-adviesraad Chri stin e Ba rth e l (Duitsland ), Peter Ba rth el (Du itsland ), Ge rald Driessens (België), Kl aas Eigenhui s (Nederl and), Di ck Forsman (Finl and), Ted Hoogendoorn (Nederl and ), Lars lonsson (Zweden), Killian Mullarn ey (Ie rl and ), H an s Sc h ekk e rm an (N ederl and), Hadoram Shirihai (I sraë l) en Peter Symens (Saudi arabië)

Redactie: Dutch Birding, Postbus 11 6, 2080 AC Sant poort-Zuid, Nederland (fax 023-376749) fotoredactie: Dutch Birding, p/a René Pop, floris Burgwal 54, 2907 PH Capelle aan den Ijssel, Nederland Abonnementenadministratie: Dutch Birding Association, p/ a Anja Nusse, Symfoniestraat 21,1312 ET Almere, Nederland Bestuur: Dut ch Bi rding Association, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Nederland Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna: CDN A, Postbus 45, 2080 AA Santpoort-Zuid, Nederland

Redactiemedewerkers Ruud va n Dongen , Gerald Driessens, Hans Gebuis, Hans va n der M eul en en Peter de Rou w productie en lay-out André van Loon en René va n Rossum Advertenties Peter M eij er (03480-3 1905, fax 03480-203 94) Abonnementen 1993 : N LG 52. 50 (Nederl and) of BEF 1000 (België); N LG 60.00 (overi ge landen binnen Europa) en N LG 65.00 (l anden buiten Europa). G irorekening (Nederland) 01 50 697; girorekening (België) 000 1592468 19; bankrekening 54 93 30 348 van ABN. AMRO (B ilthoven ). All e rekenin gen zijn ten name va n de Dutch Birding Assoc iatio n . Dutch Birding is een twee maa ndelijks tijd sc hrift met nummers in fe bru ari , april , juni , augustu s, oktobe r en december. Het publiceert artikelen en mededelingen over morfol og ie, systematiek, voorkomen en verspreiding van vogels in de Benelux, Europa en elders in het Palea rcti sc he gebied. Het publi ceert tevens bijdragen over vogels in het Az iati sch-Pac ifisc he gebi ed . Voor de Nederl andse en Enge lse namen va n de in Nederl and vastgestelde soorten en ondersoorten word t de Lijst van Nederlandse vogelsoorten 7993 door A B va n den Berg (1993, Sa ntpoort-Zuid) aa ngehouden; voor de Nederl andse namen van all e andere soo rten wordt in princi pe de door C S Roselaar samengestelde lij st in de Geïllustreerde encyclopedie van de vogels door C M Perrin s (199 1, Weert) gevolgd. M anu sc ripten behoren te w orden uitgevoerd in machinesc hrift met een dubbele rege lafstand en een ruim e marge aa n beide zijden. M anu sc ripten kunn en ook op di skette w ord en inge leverd (in M ac intos h of in M S-DOS fo rm at). Meer inform atie hi ero ver is verkrij gbaa r bij de redactie. Een lij st met tari even voor de betaling va n auteurs, fotografen en tekenaa rs is verkrij gbaa r bi j de redacti e.

_D_u_t_c_h_B_i_r_d_in---'g"'--A_s_s_o_c_ia_t_io_n__________ NUrt~~~9N Bestuur Gij sbert van der Bent (voorzitter), Chri s Quispel (sec retari s), Arn old Veen (pennin gmeester), Arn oud van den Berg, Roy de Haas en Peter M eijer

Nuts-Aegon Z iektekosten NV is hoofdsponsor

van de Dutch Birding Assoc iation

Bestuursmedewerkers Theo Admiraa l, Gerald D ri essens, Ron va n den Enden, H ans Gebui s, Paul Kno li e, Ger M eesters, An j a Nusse, Gerald O ree l, Ferry Ossendorp, W im va n der Schot en Kees Tiemstra Travel-reports service Dirk de Moes, Postbus 94, 39 56 ZS Leersum, Nederl an d (0343 4-5750 1) Telefoonlijnen Ned erl and : 06 -320 32 1 28 (voge llijn 50 cp m); 078- 180935 (in spreek lij n); Belgie: 0 3-48 80 194 (voge l- en inspreeklijn )

Te.lefoonlijnen

ederland: 06-320 321 28 (vogellijn 50 cpm); 078-180935 (inspreek/ijn); Be/gie: 03-4880194 (voge/- en inspreeklijn)

Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna Leden Edwa rd van IJzendoorn (voorzitter/sec retaris, 023 -39 1446), Karel Ma uer, Cock Re ijn ders, Kees Rose laa r, l elie Scharrin ga, H ans Schekkerm an, Gerard Steinhaus en W im Wiega nt (a rchi vari s)

© 1993 Stichting Dutch Birding Assoc iation. H et copyri ght va n de foto's en tekeni ngen b lijft bij de fotografen en tekenaa rs. ISS N 01 67-2878 . Drukkerij A lbédon/K lop BV, Postbus 32 11 ,2220 CE Katw ijk, Nederl and

U TWIJFELT OF U DIE OPERATIE WEL ECHT MOET ONDERGAAN.

GELUKKIG IS ER EEN SPECIALIST DIE VOOR 100% ACHTER EEN SECOND OPINION STAAT. Vraag uw assurantie-adviseur naar de Zeker Beter Polis.

~ NUTS-AEGON »I~ ZIE K T E K 0 S TEN

N. V.

Stadhoudersplantsoen 214, 2517 SK Den Haag. Telefoon 070 - 3100 614.

NUTS-AEGON HOOFDSPONSOR DUTCH BIRDING ASSOCIATION

BAUSCH & LOMB ELITE LEVE SLA GE GARA TIE

10 x 4 2 (ru bber) lederen etui 8 x 42 (rubber) lederen etui

NLG BEL VOOR PRIJSOPGAVE BEL VOOR PRIJSOPGAVE

LEICA 30 JAAR GARA TIE

10 x 42 BGA (rubber) + speciale tas

BEL VOOR PRIJSOPGAVE

ZEISS WEST 30 JAAR GARA TIE

10 x 40 7 x 42 8 x 56 15 x 60 10 x 25 8 x 20

BGAT (rubber) + spec iale tas BGA T (rubber) BGA T (rubber) BGA T (rubber) kompleet B + spec iale tas

BEL VOOR PR IJSOPGAVE

BEL VOOR PRIJSOPGAVE

BEL VOOR PRIJSOPGAVE BEL VOOR PRIJSOPGAVE BEL VOOR PRIJSOPGAVE BEL VOOR PR IJSOPGAVE

OPTOLYTH 30 JAAR GARA TIE A lpin 10 x 40 (rubber) + spec iale etu i Alp in 10 x 50 (rubber) + etui A lp in 12 x 50 (rubber) + etui A lpin 8 x 40 (rubber) + spec iale tas Touring 10 x 40 BGA (rubber) + spec iale tas Tourin g 7 x 42 BGA (rubber) + speciale tas Roya l 9 x 63 (rubber) Telescoop TBS 80 (groen rubber) body 20 x WA lens 30 x WA lens 22 x 60 zoom Telescoop TBS 80 (groen rubber) flu orite

845 950 970 745 BEL VOOR PRIJSOPGAVE BEL VOOR PRIJSOPGAVE

1495 1626 425 485

577 BEL VOOR PRIJ SOPGAVE

OPTICRON 5 JAAR GARA TIE OAPA S)

10 x 40 lWCF (rubber) W A 10 x 50 lWCF (rubber) WA 8 x 42 lCF Dioptron WA 10 x 4 2 lCF Dioptron WA 10 x 50 lCF Dioptron W A Telescoop (45째, 60 mm) + 20-60 x zoom lens

355 365 595 595 625 1045

JAPANSE / RUSSISCHE VERREKIJKERS

8 x 30 Tento USSR + etui 20 x 70 lC F + etui 7- 15 x 35 lCF + kompas 8 x 21 mini (rubber) + kompas

110 625 335 315

STATIEVEN Slik SL 67 505 QF (3 800 gram) SI ik SEC 16 (met pistoolgreep, 2800 gram)

495 538 41 5 135

Autoraamstatief Prijzen miv. BTW en porto

INFORMATIE:

Wijzigingen voorbehouden

ROY

HAAS

036 - 5362819

Bovenstaande artikelen kunnen besteld worden door het vereiste bedrag over te maken op giro 4148343 tnv Dutch Birding Association, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Nederland, ovv het/de gewenste artikel(en). De bestelling wordt binnen drie weken goed verpakt per post thuisbezorgd. II

u in focus in focus BAUSCH & LOMB

1: NIKON

204 HIGH STREET, BARN ET, HERTFORDSHIRE, EN5 5SZ Open 7 days 9am - 6pm Tel: 081 -4491445, 081 -441 7748 Fax: 081-440 9999

1: OPTOLYTH

1: SWAROVSKI

Elite 7x36BGAP .. .. .. 636.00 7x20CF 111 ......................... 79.00 Elite 8x42BGAP ............... 699.00 9x25CF 111 ......................... 99.00 Elite 10x42BGAP ............ 699.00 10x25CF 111 . .. .... 119.00 Custom 8x36B ................ 258.00 8x32DCF ........................ 419.00 Cu stom IOx40BGA ......... 279.00 IOX40DCF ...................... 429.00

Alpin 8x30BGA .............. 258.00 Alpin 8x40BGA .. ...279 .00 Alpin IOx40BGA ........... 283 .00 Alpin 10X50BGA ............ 315.00 Touring 8x32BGA ........... 449.00

Elite 77 Body ................. 412.00 Elite 77ED Body .............. 850.00 20xWA ........................ 164.00 30x ................................ 149.00 20-60xZoom. . ..... 2 18.00 Cose.. ........... ... ... .. 37.00

TBG80/TBS80 Body .. .... .. 475.00 TBG HD/TBS HD Body .. ... 725.00 20xWW. .. ........ 138.00 30xWA ........................... 87.00 30xWW .................. ....... 157.00 40xWA ............................ 87.00 70xWW (new) ................ 189.00 22x-60xZoomf ........ 179.00 i~"?;~~~ase or 4500 .. .... .. ... ...... .. .... ... .

~IW:lcEx8~~~6ÖBGAP3~~gg ~O;g~E

BUSHNELL

BUSHNELL(new) Birder 8x42BGA ............. 109.00 Spocemaster Body .. 185.00 S/Master Body EO .... .... .. . 329.00 S/Moster GA Body . ....... 198.00 .. ....... 79.00 15x-45x Zoom . 22xWA ............................ 55.00 Case ................................. 20.00

~ARL 8Z~~~f. P

~~~gg ~~~~:~~ iO~~~~~A

Fieldscope 11 Body .............................. 329.00 II A 45° Body ..... ... ......... 329.00 Fieldscope EOII Body.. .... ........... .. ......... 589.00 EOIIA 45° Body .............. 589.00 15x/20x/30x/40x .......... . 89.00 ~gx~~ ~';,".: : ~~gg 60x .............. .. ........ ... ... 109.00 photo Kit ............ 189.00 Rubber Lens Hood .. .. .... .. ... 10.00 Stay-on Case .................... 45.00 Hoya HMC Filter ............... 20.00 Spoijing Scope f~~622~OGA •.•.•••••••••••• mgg

OPTICRON

2950~ 20x .................................. 39.00 eSlgn x .. .... .. .... . . 15.45x Zoom .................. 119.00 Design IOx25BT"P3 .... .. .. . 319.00 Clossic 8x20BP .. .. ... ....... . 249.00 KOWA 1: Classic IOx25BP .............. 269.00 TS-611 Body . .. ... .. ... ..... .. 316.00 Dio:yt 8x20BGAP ........... 315.00 TS-612 Body .... ........... 296.00 g:~(y: ~~~g~g~~:~ ~~~gg TTSS-661143 EEDD BBoOddyy .............. 656.00 .............. 596.00 Dialyt 10x40BGAT'P ....... 639.00 Accepts TSN eyepieces Dialyt 10x40BT"P .. .. ....... 689.00 price includes co se. Dialyt 8x56BGAT" P ....... .. 769.00 TSN-l/TSN-2Body .... 367.00 15x60 Porro GAT.. .. .. 1349.00 TSN-3/TSN-4 Body ......... 738.00 20x60 S ....................... 2850.00 20x-60x Zoom. .. ....... 196.00 Roinguord ........................... 8.00 20xWA. .. 127.00 Eye Cups .......................... 16.00 25x .................................. 80.00 Lonyo rd ............................ . 5.00 30xWA ........... 162.00 Wide Lonyo rd ................ 15.00 40x ...... .... ........ .. .............. 80.00 LEICA 1: 60x ................................ 138.00 Trinovid 8x20BC ............. 219.00 77x ...... .. .......... .. . .. ........ 125.00 ~~6g Trinovid IOx25BC ........... 269.00 ~~~~:(S~:~!;:r d ............. Trinovid 8x20BCA ........... 269.00 i ~ggg Trinovid 10x25BCA ...... ... 298 .00 ~h~~~ !d~: 8dc!~~ Case for Mini .................... 18.00 photo Adopt 1200mm .... .. 230.00 Trinovid 7x42BA ... 698 .00 Trinovid 8x32BA .. ..... ... ... 649.00 SWIFT 1: Trinovid 8x42BA ............. 698.00 Tril(;te 8x42BGA ...... . ..... 159.00 Trinovid 10x42BA .. ......... 698.00 l~j~b~~x~~~~~~44 .••••• ~~~gg ROSS 1: Audubon HR5 IOx50 ...... 299.00 Covendish 8x42B ...... .. .... 139.95 Viewmoster 60 Body .. .. .... 159.00 Hanover 10x42B .............. 149.95 15x-45x Zoom .................. 59.00 Regent 8x42B .................. 169.95 20x... .. ................... 29.00 Kensington 10x42B ......... 179.95 Cose ................................. 16.00

•.•••••••

MAIN STREET, TITCHWELL, NR. KINGS LYNN, NORFOLK, PE31 8BB Open 7 days 9am - 6pm Tel: 0485 210101

~~;gg

Vega 11 8x30 . .. .. .... .... 60.00 Vego 11 8x40 ..................... 65.00 Dioptron 8x32 ................ 145.00 g:~~:~~~ ~O~~2 : ~~gg Dioptro nl0x50 ............... 162.00 HR 8x32 MC .. .... .... ........ . 174.00

~~ ~O~~2M~é

...... : ~~gg HR 10x50MC .................. 199.00 HR 80 Body .. ...... .. 269 .00 30xWA ............................ 34.00 27x- 80x Zoom ................... 9500 HR 60 22x & Case . .... .... 235.00 HR GA, 22x & Case .. .... .. 275.00 HR 45°, 22x & Case ........ 220.00 HRGAED 22x & Co se .. .... 595.00 HR 60 20x-60x & Cose ..... 259.00 HR GA20x-60x & Case ... 299.00 HR 45° 20x-60x & Case .. 250.00 HRGA EO 20x-60x&..C .. a.. s..e.....6. 6354 . 0 0 00 22xWA 25x"AOx, Classic IF60 .................... 126.00 ~~as~~F7522 WA .. ... .. 1~~gg x or x .. . .. .. . . .

~~:_~~;~~ 22:47~~~~;;' ~~gg

ol: 8x20B ............................ 242.00 10x25B .. ... .... ... .... ... ... ... 264.00 SLC 11 7x30SLC 11 .. . .. 399.00 SLC 11 8x30SLC 11 .......... . 4 12.00 SLC 7x42 SLC (new) ........ 578.00 SLC IOx42 SLC (new) ...... 629.00 ~osel·Ö·4Ó.................... ·4~b·bg iono dX ............... • AT80 Bo Y .................... 547.00 22xWA. .. ................. 72.00 20x-60x Zoom ................ 164.00

QUESTAR

Field Model 3 '; ''' Brood Band Cooting. Supplied with P 50x-8gx Hood, Co se ............... ~ ~gx-~ 30 ................................. N x- pX ................................ E Ereclor rism .. .......... .

VELBON DH-l0ML Mini CX-580..

1: . .. ......... 24.95 ....... .... .. 49.95

g-~~g~~~;

.. .......................... . Q/R System 1000 Q/R Plotes fr~;;' ..••••. ·•••.•••.. 500

CULLMANN

Hide Clamp ...................... 54.95 Shoulder Pod ..................... 29.95 Q/ R System ...................... 1095 . Q/R Plate ........................... 5.95

SLIK

M D3 9900 oster - .. .... .......... .. .. .. .. .

MANFROTTO

290/128 ........................ 105.00 290B/ 128 ..................... 109.00 144/ 128 ........................ 115.00 144B/128 .. .... .. ..... ..... ... . 119.00 Tripod Strop .. .. .... .. .... .. ..... 14.95 Q/R Plate .......................... 5.95 Monopod 079B or 134B .... 34.95

ACCESSORIES

Piccolo MKII Body ...... .. .... 128.00 Eye Pieces from ................. 29.00 Piccolo EO 20x60 ............ 355.00 Piccolo ED 20x-60x60 .... . 399.00 photo Kits from .................. 30.00 Coses for scopes ................ 15.00 Mocro Monoculor.. .. ..... 50.00

Car Window Mou nt ........... 26.00 Universol Mount ... :............ 26.00 Hide Clamp ........... ........... 38 .00 Roi nguards from .................. 3.50 Lens Cleaning Cloth ............. 3.00 Tripod Strop .. .. .... .. ........ .. .... 6.95 Lonyords from .... .. .... .. .. .. .. .. . 4.00 OBSERVATION BINOCULARS Double eyepiece Case.. .. ... 9.95 Opticron 20x80 .............. 349.00 Tomroe Scope Cose ......... 26.95 Optieron 30x80 .......... .. .. 359.00 Equipment Guide ................. 3.95

ALL PRICES IN GBP1: & CORRECT AT TIME OF GOING TO PRESS. PHONE FOR LATEST PRICES. E&OE

III

architectura +natura

VLIELAND

international booksellers Leliegracht 44 - 1015 DH Am sterdam -C Telefoon 020-6 23 61 86 Holland • The birds ol th e Western Palearctic volume 7 - Ilycatchers to shrikes Stanley Cramp & Chris M Perrins (editors) f 223 .50 • Basisvogelgids Meindert de Jong • British larks, pipits & wagtai ls EricSimms

Comf. appart. met cv, keuken , douche. Terrein SBB, in bos, vlakbij dorp en

f 24 .50

strand. Ook geschikt voor groepen (min. 8 - max. 20 personen) ,

f 51.60

groepsruimte voor lezingen, dia's e.d.

• The Macmillan lield guide to bird identilication Alan Harris, Laurel Tucker & Keith Vinicombe Nu als paperback verkrijgbaar f 27.95 • A parrot with out a name - the search lor the last unknown birds ol Earth Don Slap

Ti j del i j ke aanbie din g! • The birds ol South America vol ume 1 Robert Ridgely & Guy Tudor slechts

aanwezig. Groepsprijs voor/naseizoen:

37 ,50 pppd .

38.10

Info:

05700 - 34550

77 .25 !

VOGELS HEBBEN VEREN, VOGELAARS HEBBEN BEVER ZWERFSPORT Met de komplete uitrustingen van Bever kunt u overal warm en droog van de natuur genieten. • Enorme keus uit Gore-tex-, MPC-kleding, sterk sportief, ademend en toch waterdicht, 2/ 3 jaar garantie. • Rugzakken, dagtourrugzakjes, meer dan 150 verschillende modellen. • Onderkleding, vochtregulerend, houdt uw lichaam gegarandeerd vrtl van transpiratie. • Wandelschoenen, laarzen, kaartentassen, verrektlkers en een grote kollektie fotolenzen- en cameratassen. En nog lOOO-den andere interessante artikelen.

Breng eens een bezoek aan Bever of vraag de 84 pag. dikke katalogus aan:

070-3883700 Den Haag 2521 AB Calandpleln 4/ Rotterdam 3031 AA A de Ruyterweg 33-35/ Utrecht 3521 GR Balrlelaan 12/ Arnhem 6811 LS Utrechtsestraat 5 / Haarlem 2013 DC ZrJlweg 63 / Breda 4818 SG Wrlhelmrnastraat 22 / Apeldoorn 7311 LA Bnnklaan 45 / Hrlversum 1211 KL Havenstraat 16/ Bever Boek en Kaart 2521 AB Calandplern 4 / Erdman Schmrdt 7903 BD Weberstraat 7 Hoogeveen

Occurrence of Mediterranean Gult at Le Portel in north-western France Peter L M eininger, Pasca l Raevel & W (Ted) Hoogendoorn

editerranean Gull Laru s melanocephalus has bee n record ed in coasta l no rth-western France w ith increas ing regul arity since the earl y 1960s (Ă&#x2030;rard & Nay lo r 196 1), frequenting particul arl y th e Boul ogne-sur-Mer area (Milbi ed & Apchain 1978). Redm an (198 1) referred to Boulogne-sur-Mer as 'th e area w here th e bi ggest concentrati o n of M editerranea n Gulls has occurred to date in western Europe'. Since th e earl y 1980s and parti cul arl y in rece nt yea rs, th e species has been observed in th e Boul ogne-sur-Mer area at Le Portel, Pas-de-Ca lais (fi gure 1), throughout th e yea r (Hooge ndoorn et al 1992, Raeve l in press) and in numbers unprecedented in western Europe north of Bretag ne, France . Remarkabl y, before 1992, Le Portel has neve r

been identified as th e no rth-western Eu ropea n hot spot fo r Mediterranea n Gull. It was onl y casuall y mentioned by Dubo is (1989) as an important roostin g site for th e spec ies and it w as neg lected by Tomlin son (1992) . O ur paper desc ribes the deve lopment of the loca l no nbreedin g popul ati on durin g th e past decades, focusing on numbers, seasonal pattern s, age rati os, behav io ur, habitat cho ice and ori gin .

Methods Data on num be rs have bee n coll ected during more than 500 visits by va riou s observers since 1980 (th e great majority of w hi ch were made by Pasca l Raeve l) and fro m th e literature, in parti cular loca l and regio nal bird reports. It should be

20 M editerranean G ull s / Zwa rtkopmeeuwe n Larus melanocephalus, w ith Bl ack-headed Gull s / Kok meeuwen L rid ibundus and Herrin g G ull s / Zil ve rmeeuwen L argentatus, Le Portel, Pas-de-Ca lais, France, 12 Septembe r 1992 (A rn oud B van den Berg)

lDutch Bird ing 75: 45-54. april 79931

Occurrence of Mediterranea n C uli at Le Portel in north- western France

................ «<N··· .-:.' .... .

...... . . . . .... ...... ...... . . .... . ... . .... . ... . . .

1 km

.. .... . . . . ... . . . . . .. . . "

"m"" "

\ ) BOULOGNE· SUR • MER

.....:

.. ... .. .

.r.:.:.:.:.:.,'.':'"'

LE PORTEL (OSmOHOVE)

OUTREAU

.....

water intertidal area rocky/sandy shore seawal/

France

municipal boundary camping

Occurrence of Mediterranean Gul! : •

major sites (regularly >50 ind.)

•

frequent (often >10 ind.)

infrequent (usual/y <10 ind)

FIGURE 1 Le Portel and surroundin gs, Pa s-de-Ca lais, France, w ith so me loca li ti es mentioned in text

Occurrence of Mediterranean C uli at Le Portel in north-western France

21 Mediterranea n Gull / Zwa rtkopm eeuw Laru s melanocephalus, ju ve nile moultin g to first-w inter, Le Portel, Pas-de-Ca lais, France, 12 Septe mber 1992 (Arn oud B van den Berg) 22 M editerranea n Gull / Zwartkop meeuw Larus melanocephalus, co lour-rin ged (w hite 51 E) as chick on 8 June 1992 at Slikken va n de H een (W est), Zee land, Netherl and s, moult from ju venile to first-w inter plum age nea rl y co mpl eted, Le Portel, Pas-de-Ca lais, France, 12 September 1992 (Arnoud B van den Berg)

Occurrence of Mediterranean Culi at Le Portel in north-western France noted that in general on ly 'pos iti ve' information on the presence of Mediterranean Cu ll s cou ld be co ll ected. Also, visits have not been equa ll y distributed over the seasons and over the years, and length and coverage of visits var ied cons iderably. Data on age, behaviour and habitat cho ice were large ly co ll ected during th e 1990/91 and 1991 /92 seasons ('seasons' in thi s paper run from July through June) . Ringing data were obtained from the literatu re. In add ition, some preliminary resu lts from th e co lour-rin ging programmes in Belgium (s in ce 1992) and the Netherlands (s ince 1990; Me ininger 1991 ab) have been inc/uded.

Results and discussion Numbers The first occurrences of Mediterranean Gu ll in northern France date from the end of the 19th century and concern co ll ected specimens (Robert & Triplet 1984). The earli est recove ri es of rin ged birds are from the 19305 and 19405 (Mayaud 1954). The first known record in the Boulogne-sur-Mer area was in September 1965 (Gibbs 1967). Until the mid-1970s, there were

on ly a few add itional observations but sin ce 1975 the species has been observed annually although in vary in g numbers. Reports of relative ly large numbers were presented by Mi lbi ed & Apchain (1978) who conducted regular counts during 1976. These revea led the presence of up to 27 birds in spring and up to 81 in autumn. Milbied (1991) mentioned maximum numbers of 265 in spring and 300 in autumn. In most years, numbers peaked in autumn, w ith remarkable counts of 550 on 16 October 1983 (PR and Serge Deroo), 460 on 20 October 1986 and 600 on 14 October 1991 (PR) . Unti l the mid-1980s, the number of b ird s winter ing loca ll y remained relatively smalI. On ly in recent years, numbers present in w inter have increased markedly, with up to 335 in the w inter of 1990/9 1 aod up to 450 in the w inter of 1991/92. In some years, there is a c lear peak in March, indicating sprin g passage, w hil e in oth er years numbers show a steady decline from mid-winter through spring. Mediterranean Gulls, mainly immatures, remain at Le Portel throughout spring and summer with numbers weil into the double figures (tab ie 1, figure 2).

23 Mediterranean Cul ls / Zwartkop meeuwen Larus melanocepha/us, with Black-headed Cu ll s / Kokmeeuwen L ridibundus and Herring Cu ll s / Zilvermeeuwen L argentatus, Le Portel , Pas-de-Calais, France, 16 January 1993 (RenĂŠ Pop)

Occurrence of Mediterranea n C uli at Le Po rtel in no rth-western France TAB LE 1 Da il y max imu m number of Med iterranean Gu ll s Larus melanocephalus observed at Le Portel, Pas-de-Calais, France, per month per 5-year period; same observations in th e first three 5-yea r pe ri ods were at Boulog ne-sur-Mer month period 1965/66-1 969/70 1970/7 1-1974/75 1975/76-1979/80 1980/81 -1984/85 1985/86-1989/90 1990/91-199 1/92

29 5 64 30

33 100 240 440

1 81 56 200 515

74 550 460 600

43 21 209 300

10 86 150 450

5 10 150 370

25 152 204 300

1 13 60 260 520

8 27 3 50 130

Le Portel attracts ma ny mo re no n-breed ing Medi terranea n Gull s th an any other si te in north western France and in th e neighbouring countri es. In Be lgium, one ind ivid ual was present in th e 199 1/92 w inter at N ieuw poort, Westv laa nderen, after reg ul ar w inter occu rrences th ere for seve ral years d uring th e ea rl y 19805 (Edu ard Vercruysse in I itt) . In the Neth erl and s, both at V li ss inge n, Zee land (Pim W o lf pe rs

700 JulÂˇOct

600 500 400 300 200 100 0 500 400 300 200 100

0 L---- -. .~~-------600 , - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - , 500 400 300 200 100 7 3174

75/7 6

77178

79/80

81f82

83/84

85/86

87/88

8 9 /90

91/92

FIGURE 2 Seasonal max imum of Med iterranean G ull s Larus melanocephalus at Le Porte l, Pas-de-Ca lais, France,observed in autu mn, w inter and spring; some observati ons in 19705 we re at Boul ogne-s ur-Mer

10 123 324

20 3 47 66

comm) and Sc heve ningen, Z ui dho ll and , o ne indi vi d ua l was present in the 199 1/92 wi nter, after regul ar w interin g indi vidu als at the latter site in the 19705 (Ja nsen & Remee us 1978, Adri Remeeus pe rs comm ). Ijmuiden, Noordho ll and, is probab ly th e most reli ab le site, w ith o ne o r two bird s reg ul arl y present durin g rece nt w inters. In Britain durin g th e 19705, Blac kp ill , W est Glamo rga n, was a majo r w interin g site for Mediterranea n Gu ll (Hume & Lansdow n 1974, Hume 1976). In th e 19805, the spec ies has become most common in w inter alo ng th e so uth coast of En gland w here nine ou t of 10 grid squ ares in Brita in w ith three o r more indi vidu als see n in a day durin g th e 198 1/82 -1 983/84 w inters we re 10cated (B ritto n 1986). The Rad ipo le Lake-Lodm oor~Wey m o uth area, Dorset, w ith 20 or mo re d ifferent ind ividu als reco rd ed in a season (Eva ns 1988), is one of th e major sites. Prese ntl y, th e premi er Bri tish M ed iterranea n Gull site is Fo lkestone, Kent - straight across the En gl ish Channel fro m Bou logne-sur-Mer - w ith co unts of up to 50 individu als in a day (Eva ns 1987, Powe ll 1990). Remarkably, the spec ies has become in creas in gIy commo n at Fo lkesto ne sin ce 1978 (po we II 199 0), much the same as at Le Po rtel. Fo lkesto ne and Le Porte l ca n be rega rd ed as twi n sites for Mediterranea n Gul l, of w hi ch Fo lksto ne ta kes a sa telli te-li ke positi o n. Rece ntl y, Whi te (1993b), in summ ari z in g th e statu s of th e spec ies in Britain and Ireland, fo und th at seven of the 13 maj or Bri tish sites are on th e so uth-eastern and south-western coasts of England . These reg io ns account for about two-third s of the 75 0-1000 indi viduals beli eved to be reco rd ed in Britain annuall y in recent yea rs (White 1993a). A gath erin g of up to 12 immatures in Du blin Bay in June 198 4 was the largest recorded in Ireland up to 1985 (Madden 1987). In France, th e nea rest regul ar w interin g conce ntratio n comparab le in size to th at at Le Portel occu rs south of Bretagne, aro und lI e de RĂŠ and Ii e d'O lĂŠron , 49

Occurrence of Mediterranean Culi at Le Portel in north-western France

24 Mediterranean Gu ii s! Zwa rtkopmeeuwen Larus melanocephalus (part of exceptionall y large roof- resting group of 34) includ ing one individual co lour-r in ged (g reen C24) as first-winter on 27 December 1991 at Le Portel, Pas-de-Calais, France, w ith 8lack-headed Gui is! Kokmeeuwen L ridibundus and one Kittiwake! Drieteenmeeuw Rissa tridactyla, Le Portel, 7 November 1992 (A rnoud B van den Berg)

Charente-Maritime, with numbers up to 600 (M il b ied 199 1). North of Bretagne, two other staging and w intering sites showed an increase in numbers in recent years: the western coast of Manche and the harbou r of Antifer, Seine-Maritime, both w ith up to 50- 100 birds (GĂŠrard Oebout in li tt). The attractive ness of Le Portel to Mediterranean Gulls is aptly demonstrated by the fact that a signifi can t proportion of bi rd s co lourrin ged in the breeding co loni es of Belgium and the Netherlands in 1990-92 have been sighted at least o nce at Le Portel: 10 (22%) out of 46 ringed as adu lt or second-year breeders and 26 (19%) out of 134 ringed as chicks (up to 1 j anuary 1993).

Seasona l patterns and age ratio Between the mid-1970s and mid-1980s, peak numbers were genera ll y observed in autumn and spr in g whi le numbers in winter were relatively sma ll (tab ie 1, figure 2). On ly sin ce the mid1980s have numbers in w inter (NovemberFebruary) in creased annuall y at a cons iderab le rate, reaching a peak of 450 in the 1991 /92 winter (figure 2). Over the yea rs, large numbers appear not only to stay throughout the winter but also to arrive already in late summ er and to remain lo nger in spr ing (tab ie 1). Moreover, autumn and sprin g peaks were more prom inent in the 1990/9 1 and 1991 /92 seasons. These deve lopments suggest that Le Portel has become inc reasi ngly important as a staging and winterin g site. Age composition of the loca l Mediterranean

Gull population during th e seasons of 1990/91 and 1991/92 is shown in figure 3. Ad ult birds, presumably inc luding non-breeders or failed breeders, begin to arrive in ea rl y jul y, augmenting the sma ll numbers of second-year birds (still in first-summer plumage or moulting to second w inter plumage) already prese nt. By the end of july, a few ju ven il e birds appear, including birds co lou r-rin ged only a few weeks before as chi cks in Belgium and th e Neth er lands. The sharp increase during August mainly involves adu lts wh ic h remain the dominant age group in AugustMarch (average over 70%). First- and secondyear birds are on ave rage present in equal sha res (c 15%) during August-Ma rch w hi le the percentage of first-years tends to increase in late autumn. The increase of the percentage of firstyear birds during Apri l can mainly be attributed to adu lt and second-year birds departin g for their breed in g areas. In May and june, relatively sma ll numbers are present, mainly fi rst-year birds summering local ly. The apparent variab ility in age composition of the Mediterranean Gu ll population at Le Portel throughout the year is clearly caused by a considerable turn-over. This is also demonstrated by the rather short time-span during whic h the majority of Dutch and Belgian co lour-ringed in dividuals are sighted at Le Portel.

8ehaviour and habitat choice In the Boulogne-sur-Mer area, Mediterranean Gul ls show a remarkable preference for just a few sites. Around high tide during the day, most birds (up to several 1005) are found along Qua i

Occurrence of M editerranean C uli at Le Portel in north-western France

1990/91 154

100

335

193

324 220

286

217 128 147 138

••

•

III

1:Q.) 60 U

Q.) 40 c..

Juli I Au~ I Sep IOct I No~ I Dec •

Adult

Jan

2nd vear

Feb

Ma r I Apr I May Jun

18t vaar

1991/92 201

610

125 91 12 i1

330

180 76 159

T.· . .·.· Q.)

1: 60 Q)

Q) 40 c..

o Jul

Aug Sep IOct •

Nov I Dec I Adult

J~~ I F~b

2nd vaar

Mar I Apr

Ma~

Jun

18t vear

FIGURE 3 Percentage of eac h age cJass of Med iterranean Gu ll s LarlIs melanocepha /lis at Le Portel, Pas-de-Cal ais, France, in 1990/9 1 and 1991 /92 per 10-day periad ; 1 Jul y is age cJa ss di v idin g date, first-yea r runnin g from hatching to 30 June of next yea r, second-year d urin g next 12 months and adu lt subseq uentl y (n = sa mpl e size, in a few occas ions from two dates)

Occurrence of Mediterranean C uli at Le Portel in north-western France

Ringed as

17A 30A 31A 72A 73A

breeding bird

o------H

NL 0

• • Ringed as

36A 51A 64A 85A 04E 10E 11 E 17E 29E 20E 28E

-------------.

chick

>----<

• • .-------------. • • -----• • • • .t-t-t t---O

•

Ringing date Seen at Le Portel

tt--t

Seen elsewhere

t Found dead

Observation dates

1990

1991

1992

Sightings through June 1992 at Le Portel, Pas-de-Calais, France, of Mediterranean Gu ll s Larus melanocephalus co lour-rin ged in the Netherl and s. Lines co nnectin g dots indicate presumed period of stay at Le Portel

FIGURE 4

de la Violette at Le Portel, w here they co ngregate on th e slopin g sea-wa ll or on the ad jacent wavewashed roc ks (Hooge ndoo rn et al 1992: plates 175 -176) . On th e sea-wa ll , th e birds freely feed on bread and are very confiding. Another favourite site is be low the cliffs bo rd er in g the loca l campground. Here, th ey mainly forage on rocky sections or in tidal pools. During low tide, scatte red groups forage or rest on th e sa ndy beach at Le Portel o r rest on th e former hoverport platform. There is often a feeding fl ock o n the exposed rocks surroun din g Fort de I'Heurt, 450 m from the hi gh ti de line. Bathin g and drinking birds show a remark ab le preference for a few brackish or freshwater pools. These pools are formed by wate r discharged from sewe r outl ets. A lso, dozens come to bathe, drink and , so metimes, feed (on aquatic organisms) in th e freshwater pond of Parc de la Falaise. Drinkin g of fres h water to cope w ith the sa lt stress ca used by feeding in marine environ ments

is kn own for seve ral waterbird species (Renssen 198 1, Nyström & Pehrsson 1988). Additionally, adaptations of the salt gland during the nonbreeding season have been found, for in sta nce in Franklin 's Gull L pipixcan (B urger & Goc hfeld 1984). The presence of fresh water, comb ined w ith suitab le feeding and resting sites, could we il be a key factor for the occu rrence of Mediterranea n Gulls at Le Portel (and other winterin g areas). Usually, o nl y smal I numbers of Mediterranean Gulls are present in the harbou r. Here, they are found feeding or resting on sheltered water areas and perched on concrete co nstru ction s o r buildings. During hi gh tid e in winter, more th an 100 have been observed in a mi xed gull f lock o n a footba ll pitch. In summer, numbers at th at si te still ca n run into the double figures . There appears to be a regular exc hange between the resting area at Le Portel, offshore feeding areas and inl and sites. Birds are often seen flying out to sea w here they frequently fo llow ships. There are no

Occurrence of Mediterranean C uli at Le Portel in north- western France known regul ar in land feed in g areas in the surrou ndin gs but, occasio nall y, small fl ocks (up to 40) have been observed in f ields in the Bou lo nnais hinterl and up to 15 km in land. Smal I numbers visit the w idest pa rt of the nea rby rive r Liane at O utreau, Ostro hove and Sa int-Léonard (figure 1) w here they bathe and drink among masses of other guii s, although o nl y rarely jo ini ng th em in feedin g o n th e exposed mud. By far th e largest numbers are prese nt at d usk and dawn o n th e beac h nea r the hove rport, or o n the asph alt platform of the hove rport. Therefore, it is presumed th at th ey ge nerall y spe nd th e ni ght here. Flocks prese nt d uring th e day are augmented by birds flying in fro m the sea, alo ng th e beac h and fro m th e hinterl and . A rr iva l of th ese birds may continue we il into dusk w hi ch makes accurate co unts diffic ul t. The roost ho ld s up to 600 Medi te rranea n G ull s, usuall y in o ne or a few sin gle-spec ies fl ocks, amid st oth er roostin g gul Is. U ntil recentl y, it was assumed th at M editerranea n Gull s in th e area we re mainl y feedin g on marin e o rga ni sms, usin g bread as an extra. Howeve r, o n 26 December 199 1, four bird s ca ptured o n th e Le Po rtel beac h at 08:30 all regurgitated co nsiderabl e amounts of fresh remain s of ea rth wa rm s A nnelida (pR and Ca mille Duponchee l pe rs abs). Thi s indi cates that at least same terrestri al feedin g occurs durin g w inter. During the breeding seaso n, terrestri al feedin g (mainl y o n ea rth w arms) is th e usual feeding meth ad in th e south-western Neth erl and s (Me ininger et al 199 1).

Origin Med ite rranea n Gu ll s present in th e Boul ognesur-Me r area ori ginate from several breed ing popul ations. In northern France, recoveri es or sightin gs are kn own of bird s rin ged (ge nerall y as chi cks) in Belgium , Greece, Ita ly, the Netherland s, Serb ia and U kra ine (B lac k Sea) (Mayaud 195 4, Raeve l 199 1, Me ininge r 199 1ab, pers abs). U ntil june 1992, 16 d iffere nt b ird s co lou r-rin ged in th e south-weste rn Netherland s have been sighted at Le Po rte l (fi gure 4). O ut of the fi ve rin ged as ad ult breeders, o nl y one was prese nt th ro ughout th e w inter. Th e other adul t b irds apparentl y onl y stayed fo r a short peri od durin g autumn mi gration. Out of 11 birds rin ged as chicks, two we re present thro ughout the w inter. Most of the other first-year birds arri ved in ea rl y A ugust and stayed for 1-2 month s. These obse rvati ons show th at th e recent growth of th e no rth-

western Europea n breed ing pop ul ati o n (c 175 pa irs in 1988-90, the majority of w hi ch breed in the Neth erl ands; Me in inger & Bekhui s 1990) contri buted to same exte nt to th e increase in numbe rs at Le Portel but is certainl y not the main factor. Moreove r, th e increase in num bers at Le Porte l already occurred before the maj or inc rease in th e north-western Euro pea n breed ing pop ulation in th e late 1980s (Me in inge r & Bekhui s 1990) . Therefo re, it seems li ke ly that the greater part of the Mediterranea n Gull pop ul ati o n at Le Portel or iginates from th e Medite rranea n and Black Sea breeding co loni es . Acknowl edgements

We th ank Floor A rts, Geo rges Bea l, A rn oud va n den Be rg, Patri ck Be rn ard , Co r Berrevoets, Pi erre Ca mbe rl ein , Georges Debeve r, Do mini que Delvill e, Se rge Deroo, Philippe D uba is, Cam ill e Dupo nc hee l, Shaw nee n Finnega n, Guy Fl o hart, Thi erry Fo urnet, Laurent Gavory, A rj en va n G il st, Hedw ig va n Hemel, Ma rk Hoekstein, Paul Lehman, Sa nder Lilipaly, jea n-Pau l Ma rcq, Eri c Ma rteijn , Française M artin , Dirk M oe rbee k, Gerald O ree l, Philippe Po ire, René Pop, Adri Remeeus, A lain Rouge, Peter van Scheepe n, H ans Schekkerm an, Rob Stru cker, Norm an va n Swe lm, Bruno Tailliez, G il be rt Terrasse, Deni s Tirm arche, Chri stine To mbal, j ea n-Charl es To mbal, Harry Vercruij sse, Claudi a Wild s and Pim W olf for parti c ipatin g in th e o bse rvati ons. Cor Be rrevoets skil full y prepared th e figures. Gerald O ree l and Ge rard Steinhaus prov ided references . Geraid Dri essens and Edu ard Vercruysse suppl ied informatio n o n the occ urrence in Belgium . The rin gin g centres of Be lgium and the Neth erl and s gave permi ss ion for (co lou r-) rin ging Med iterranea n Gu ll s. Ringing in Be lgiu m in 1992 was carri ed o ut in co ll aborati o n w ith Lu do Benoy and Franço is Boe l. Samenvatting VOORKOMEN VAN ZWARTKOPMEEUW TE LE PORTEL IN NOORDWEST-FRANKRIJK In di t art ike l wo rdt een overz icht gegeven van het voorkomen van de Zwartkopmee uw Larus melanocephalus te Le Portel, bij Bou log ne-surMer, Pas-de-Ca lais, Noordwest- Frankr ijk (fi guu r 1). Tot het mi dden van de jaren 70 waren er van deze soort slec hts enke le waa rn emi ngen uit dit geb ied be kend . Sinds 1975 is de soo rt jaarl ij ks waarge nome n maar pas in de ja ren 80 namen de aantall en toe tot 100en, aa nva nke lij k voora l in najaar en voorjaar, later oo k in de w inter (tabe l 1, figuur 2). De grootste aanta ll en tot nu toe zij n 550 exemp laren op 16 oktober 1983, 460 op 20 oktober 1986 en 600 op 14 oktober 199 1. De laatste jaren is het aa nta l ove rw interaars sterk toegenome n, tot 335 in de w inter van 1990/91 en 450 in de w inte r

Occurren ce of Mediterranea n Culi at Le Portel in north-western France va n 1991 /9 2. De aa ntall en te Le Po rtel w ord en nergens geëvenaa rd in Noordwest- Euro pa ten noo rd en va n Bretag ne, Frankrijk. De aantrekk ingskrac ht va n Le Po rte l w o rdt aa ngetoo nd door het feit dat ee n aa nzienlijk dee l va n de in Nederl and en België gekleurringde Zwa rtkopm ee uwen hier tenm inste eenmaa l is waa rgeno men. In augustus-m aa rt z ij n adulte exemp laren het talrij kst (gemiddeld ru im 70%) terw ij l eerste- en tweedejaa rs vogels in deze peri ode be ide c 15% va n het totaa l uitmaken. In mei en jun i zijn relatief we inig Zwa rtkopmeeuwen aa nwez ig, voo ral ove rzom erend e ee rstejaa rs vogel s (fi guur 3) . Enige gegevens ove r gedrag, voedse l en habitat va n Zwa rtkopmee uwe n te Le Po rtel wo rd en geprese ntee rd. Hoewel niet duidelij k is waa ro m nu precies Le Portel zo in trek is bij deze soo rt, lijkt de aa nwezi gheid va n zoet drinkwater, in combinati e met een sca la aa n geschikte foe rageer- en ru stp laatsen, een sleutelfacto r te zijn. Uit Noord-Frankrijk zijn meldin gen bekend va n Zwartkopmeeuwen d ie we rd en geri ngd in België, Griekenland, Itali ë, Nederland, O ekraïne en Servië. W aa rnem ingen va n gekleurringde vogels tonen aan dat er enig ve rband bestaat tu ssen de recente groei va n de Noordwesteuropese broedpopu lati e en de toegenom en aa ntallen te Le Portel, we l ke daa rmee echter niet afdoende kunnen w orden ve rk laard. De grootste toename va n de aa ntall en te Le Portel vo nd al ee rder p laats, in het begin va n de jaren 80. Het lijkt daarom w aarsc hi j nlij k dat het grootste dee l va n de Zwa rtkopm ee uw en bij Le Po rtel afkom stig is va n broedko lon ies in de land en ro nd de M iddell and se Zee en de Zwa rte Zee.

Refe rences Britton , D J 1986. Mediterranea n Gu ll Larus melanocephalus. In: Lack, P (ed ito r), Th e atlas of w in te rin g birds in Britain and Ireland, Calton , pp 228-229. Burger, J & Goc hfeld, M 1984. Season al variatio n in size and fun ct io n of the nasa l sa lt gland of the Franklin's Gu ll (Larus pipixca n). Co mp Bioc hem Ph ys iol 77A : 103-1 10. Duboi s, P (edito r) 1989. Ou vo ir les oi seau x en France . Pari s. Érard, C & Nay lor, J 1961. O isea ux de pa ssage intéressa nts au Cap Gri s-Nez (Pas-de-Calais) . A laud a 29 : 14 1-144. Eva ns, L G R 1987 . M edi te rranea n Gu ll s at Fo lkesto ne. Tw itchin g 1: 19. Eva ns, L G R 1988 . G laucou s Gu ll s - th eir reg ular w interi ng loca l ities in the UK. Bird ing Wo rl d 1: 85-89 . Gibbs, A 1967 . Ca p Gri s Nez b ird o bservato ry repo rt 196 5. Lo ndon. Hoogendoo rn , W , Moerbee k, D J, M eininger, P L & Berrevoets C M 1992. Spring head-moult in M ed iterranea n G ull in north-western France. Dutch Bird ing 14 : 207-214. Hume, R A 1976 . Th e pattern o f M editerranea n G ull

reco rd s at Blackpil l, W est G lamo rga n. Br Bird s 69 : 503 -505. H ume, R A & Lan sdown, P G 1974. M editerranea n G ull s at Blac kpi ll , Gl amo rga n. Br Bird s 67: 17-24. Jansen, F H & Remee us, A 19 78. Naa r een defini tieve vesti gin g va n de Zwartkopmee uw Larus melanocephalus in Nederl and ? Limosa 51 : 88-106. M adden, B 198 7. The M ed iterranea n Gull in Ireland, 1956-198 5. Ir Bird s 3 : 363 -376 . M aya ud, N 1954. Sur les m igrations et I' hivern age de Larus melanocephalus Temm inck. A laud a 22: 225 245. M ein inger, P L 1991 a. First res ults of co lour-ringing M ed iterranea n Gu ll s Larus melanocephalus in th e Neth erl and s. Sula 5 : 109-1 10 . M ein inger, P L 199 1b. Eerste res u ltaten va n het kleurringen va n Zwartkopmee uwe n in Nederland . Limo sa 64: 173 . M einin ger, P L & Bekhui s, J F 1990 . De Zwartkopmeeuw Larus melanocephalus als broedvogel in Nederl and en Europa. Limosa 63 : 121-1 34. M eininger, P L, Berrevoets, C M , Schekkerm an, H, Strucker, R C W & Wo lf, P A 199 1. Voedse l en fouragee rgeb ieden va n broedend e Zwa rtkopmee uwe n Larus melanocephalus in Zuidwest- Nederland. Sula 5: 138 -145 . M il b ied, T 1991. Mouette mélanocéphal e Larus melanocephalus. In Yeatman-B erthelot, D (edito r), Atlas des oi sea ux de France en hiver. Paris, pp 284-285. Mi lbied, T & Apc hain, C 197 8. Nidification et m igrat ion de la Mouette mélanocéph ale Larus melanocephalus sur Ie li tto ral du nord de la Fran ce . A laud a 46 : 235 -256 . Nyström , K G K & Pehrsso n, 0 1988 . Sa l inity as a con straint affecting food and habitat cho ice of mu sse l-feed ing d iv in g du cks. Ib is 130: 94- 110. Powe ll , C 1990. M ed iterranea n Gu ll s at Fo lkestone. Birdin g W o rld 3 : 23 9-241. Raeve l, P 199 1. Bil an rég io nal des repr ises de bagues pour 1988. Héron 24: 23-37 . Raeve l, P in press . M igratio n et hi vern age de la M o uette mélanocéph ale (Larus melanocephalus) dans Ie Nord de la Fran ce (No rd - Pas-de-Ca lais - Somme). Avocette. Redm an, P S 1981. Yell ow -I egged Herring Gul ls in France and Britain. Br Bird s 74: 349-350 . Rensse n, T A 198 1. Behoefte va n Kn obbelzwa nen aan zoet water op de zo ute G reve li ngen. Lim osa 54: 29 30. Robert, J-C & Trip let, P 1984. M ise au point sur Ie statut du Goé land bourgmestre Larus hyperboreus et de la Mouette mélanocéph ale Larus melanocephalus sur Ie littoral Picard. Pic Ecol Sér 11 (2): 56-64. To m ii nson, D 1992 . Th e French conn ection. Bird wa tch 1(6) : 34-35 . Wh ite, S 1993a. Here to stay. Bird watc h 2(4): 18-1 9, 22 . White, S 1993 b . Where to see M ed Gu iis. Birdwatch 2(4): 20-21.

Peter L M eininger, Belfort 7, 4336 jK Middelburg, N eth erlands Pasca l Raevel, Centre Régional d 'Études Phytosociologiques et d 'lnvestiga tions Systematiques (CREPIS), A chtgemeteelst Dreve, Haendries, 59270 Bailleul, France W (Ted) H oogendoom, Notengaa rd 32, 3 941 LW Doorn, Netherlands

Identification of Catharus thrushes Co lin 8radshaw & Jim Dowda ll

ou r quite sim i lar spec ies of th e Nea rcti c ge nu s Catharus have been reco rded in Europe : G rey-c heeked Thru sh C minimus, Hermit Thru sh C guttatus, Swa in son's Thru sh C ustulatus and Vee ry C fuscescens. There is co nsiderabl e pote ntial for mi sidenti fi catio n of these spec ies, both w ith th e more commo n Turdus th ru shes (espec iall y So ng Th rush T p hilomelos) and amo ngst the grou p itse lf. Other poten ti al confusio n spec ies are Thru sh N ighti nga le Luscinia luscinia and, w ith poor views, Rufo us N ightin ga le L mega rh ynchos and another Nea rctic thru sh, W ood Thru sh H ylocichla mustelina. Thi s article hi ghli ghts the d iagnosti c c haracte rs of Catharu s spec ies and rev iews furth er interspec ific and interge neri c iden tifi catio n fea tures . General notes A ll Ca tharus spec ies are small in compari son w ith So ng Thru sh bu t w h en a sin gle bird is obse rved, thi s size di fference may not be obvious. Generall y, th ey feed at or ju st above ground leve l in wood land o r dense cover and if th ey detect the prese nce of an observe r they frequently react by freez ing or flying deeper in to cover. However, if th e observer remain s still they may be mo re obli ging and feed co ntented ly all ow in g good views. Consequently, w hen sea rching fo r th ese vagrants, it is advisab le to adopt a pos iti on at 'th ru sh-l evel' and be pati ent. Chas ing a suspected Catharus th ru sh is ususa ll y counte r-productive. However, tired vagrants do not always read articles like thi s... ! Subspecific variation The taxonomy of the genus is rath er comp lex and subspec ies va ry in both size and co lo ur th o ugh in most cases thi s va ri ation is c linal (Godfrey 1986). Swa in son's Thru sh has fo ur recogni zed subspec ies bu t th e eastern subspec ies C u swa insoni is th e on ly o ne li ke ly to be see n in Eu rope . Thi s subspec ies is ge nerall y ru fous-o li ve o n the upperparts and ti nged buff o n all of the breast. Grey-cheeked Thru sh has two eastern subspec ies (God frey 1986) . The sou th -eastern subspec ies C m bicknelli in ge neral rese mbles Swa in so n' s Thru sh rath er more th an th e northeaste rn subspec ies C m m inimus, bein g small er and more brown and less grey than thi s subspe[OU/eh Birding 15: 55-60, apri l 19931

c ies. The reve rse is tru e fo r Vee ry. The two eastern subspec ies Cf fu scescens and C f fuligin osus tend to be more ru sty above and less li ke Swa inson's Thru sh than the weste rn subspec ies C f sa licico lus. H oweve r, C f fuliginosus is less ru fo us above and mo re heavil y spotted o n th e uppe r breast th an Cf fuscescens. For the purpose of thi s arti cle, th e subspec ies to be d iscussed w ill be the easte rn subspec ies as these are more I ikeIy to occ ur in Eu rope . European records Most Euro pean reco rds occurred during September- Nove mber, w ith the majo ri ty in Britai n and Ireland . Th ere have been two sprin g record s of Hermi t Tru sh (Fair Isle, Shetl and , Scotl and , June 1975; and HĂśga nĂ¤s, Skane, Sweden, April 1988) and o ne of Swa in so n's Thru sh (Bl ac krock Li ghthouse, Mayo, Ireland, May 1956) w hil st some of th e mid-Eu ro pea n record s come from neither sp rin g nor autumn . The commo nest is Grey-c heeked Tru sh (th e o nl y o ne of th e four that also occurs in northeastern Siberi a, fro m Ko lyma, Ru ss ia, eastwa rd s) (C ramp 1988) w ith th e majority of record s in th e latter half of October in Bri ta in , France, Ge rm any, Ice land , Ireland and Norway, w ith a Nove mbe r reco rd in Italy in 1901. Swa in son's Thru sh, th e next most common, tend s to occ ur ea rl ier, fro m mid-September to mid-October, w ith reco rds in all th e prev iously menti o ned countri es and Be lgium and France, and a rather odd record in A ustri a in Ma rch 1878 . Hermi t Thru sh is commo n in Ice land w ith seven reco rd s and has also occ urred in Bri ta in (th ree) and, w ith sin gle records, in Ge rm any, Lu xembo urg and Sweden. Veery has bee n record ed tw ice in Britain and o nce in Swede n w hil st single Wood Thru sh records ex ist for the Azores, Britain and Ice land (Lew in gto n et al 199 1). Moult Li ke many oth er tu rdids, each has a d istin cti ve j uvenil e plumage w ith pa le tips to most of th e body-feath ers. However, th ey unde rgo a parti al mo ul t of body-, head- and so me w ing-feath ers by late A ugust and are unli ke ly to occur in Europe in juve nil e plu mage (Wa ll ace 1987). C 85% of the f irst-w inter birds di sp lay an inconsp icuo us

Identifica tion of Catharus thrushes w ing-ba r caused by retai ned juvenil e greater w in g-cove rts w ith pa le tip s. If thi s ba r is present, the bird ca n be aged but if abse nt age ing is un safe (Py le et al 1987). Beca use of the timing of occurrence in Eu rope, most bird s w ill be firstyea r bird s and most shoul d have fa irl y pro min ent greater covert ba rs. C eneric identification

Separation from other th rushes A ll Catharus spec ies are smal I de l icate thru shes tho ugh noti ceabl y rotun d . An iso lated bird coul d be mi sta ken fo r Song Thru sh but, as soon as any size compari so n is made, thi s spec ies ca n be elimin ated as it is usuall y 15-2 0% b igge r than the Catharus th ru shes. Famili ari ty w ith Song Thru sh is esse ntial. Whil st it may be diffi cult to j udge size, beca use of lac k of comparative obj ects o n th e photograp hs, Ca tharus th ru shes look da inty w ith a comparati ve ly thin bill and lo ng legs . Thi s is in contrast to th e rath er 'pot-belli ed' look of So ng Thru sh w hich also shows a thi cker bill and mo re extensive spottin g below, being as obviou sIy spotted on th e upper bell y and fl anks as it is o n the breast, a feature not show n by any of th e genu s but shared by W ood Thru sh. W ood Thru sh is inte rm edi ate in size betwee n So ng Thru sh and the Ca tharus th rush es but is easil y separabl e from bath on plumage features. Furth er details of thi s spec ies w ill be di sc ussed later.

Separation from nightinga les An oth er group th at may ca use co nfu sio n are the ni ghtin ga les. Thi s pro bl em has occ urred on more th an one occas ion in th e Bri tish Isles. Both Rufo us and Thru sh Nightin ga les appea r less sto ut, lo nge r-I egged and lo nger-tail ed than any of th e Ca tharus th ru shes. In add iti on, th e ta il of both ni ghtin ga les te nd s to be ro unded w hil e th at of the Ca tharus thru shes is squ are. Th e w ing-bar di sp layed by first- yea r ni ghtinga les is rarely as obvio us as th at show n by most autumn Catharus th ru shes in Europe and thi s ca n be used as an additi onal separati o n feature. If views of th e breast are obta ined, they can onl y be co nfu sed w ith Veery as neither Rufo us no r Thru sh N ightinga le ever shows spots below as di stinct as the oth er three spec ies of Ca tharus thru sh. A poorl y marked Vee ry, however, coul d show a degree of spottin g be low simil ar to Thru sh N ightin ga le although Veery tend s to have brown spots w hil st breast-m arkin gs of Thru sh N ightin ga le are more a grey mottlin g. Howeve r, th e chestnut co lour of the uppe rpa rts, espec iall y the lack of co ntrast between mantie and rum p and tail , and th e com-

pa rative ly stoc ky shape and broad w in gs of Veery shoul d enabl e sepa rati o n between th ese two spec ies. See n fro m behind, Veery can look qui te like Rufous N ightinga le as both ca n show wa rm c hestnut to nes across th e w ho le of the upperp arts altho ugh th e stru ctural di ffe rences prev iously mentio ned shoul d still fac ili tate identi fication until th e breast-m arkin gs are obse rved . G iven bri ef views, Hermit Thru sh w ith its co ld brow n manti e and ru sty tail could be mi staken for Thru sh N ightin ga le o r even a Rufous N ightinga le of the subspec ies L m hafiz i. Howeve r, the extensive bl ac k spottin g on th e upper breast of Hermit Thru sh is mu ch more obv ious th an even th e most heav il y marked Thru sh N ightinga le. In fli ght, all members of the genu s show a striped underw in g pattern simil ar to but muc h less obvio us th an th e Zoo thera thru shes. W e have neve r found thi s obv io us on vagrants in Europe but it is a useful feature w h en observin g visibl e migrati on in No rth Am eri ca as it is di stin cti ve w hen see n and it rul es out all th e co nfu sio n spec ies in Europe. Interspecific identification (tabie 1)

Swa inson's Thrush Swa in son 's Thru sh shows a broad buffy eye-ring w hi ch is jo ined to a prominent 'fo re-superc ilium ' formin g a 'pair of spectacl es' w ith a noti cea bl e dark bar o n th e lores. There are bl ac ki sh spots o n th e lower throat and upper breast w hi ch fade to an indistin ct pale grey ish on the sides of th e lower breast and fl anks. The ground- co lo ur of th e upper breast and ch eeks is bu ffy (seen as offw hite on a blac k- and-w hite ph otograph ), co ntrasting w ith the w hite of the lower breast, bell y and fl anks. Th e upperpart co lo rati o n of Swa inso n's Thru sh is a wa rm o li ve-brown, not d iss imilar to So ng Thru sh, and thi s tend s to be warme r th an eith er Grey-cheeked or Herm it Thru sh but noti ceabl y co lder th an Veery. There is no obv io us contrast betwee n ta il , w ings and mantie as in Hermit Thru sh. It has a di stin cti ve liquid w ink or quilp ca ll like a wa ter drop fa llin g into a rain barrel. The ge neral look of Swa inson's Thru sh is th at of a small So ng Thru sh w ith an obvious 'pair of spectacl es' .

Grey-cheeked Thrush Grey-cheeked Thru sh is of te n o nl y sli ghtl y large r th an Swa in son's Thru sh, the most simil ar spec ies, th o ugh thi s is unlikely to be helpful in Europe. Grey-cheeked Thru sh has co ld o li ve-brown or o live-grey upperpa rts, less wa rm and often pa ler

Identification of Catharus thrushes

FIGURE 1 Swa inso n's Thrus h / Dwerglij ster Ca tharus ustulatus (upper left), Grey-cheeked Thru sh / Grij swangdwerg lij ster Ca tharus m inimus (upper right), Herm it Thru sh / Heremi etlij ster Catharus guttatus (centre), Veery / Veery Catharus fuseeseens (Iower left) and Wood Thru sh / A merikaanse Bos lij ster Hylocichla mustelina (lowe r ri ght) (Ren Hathway)

/dentification of Catharus thrushes

25 Wood Thrush / Amer ikaanse Boslij ster Hy/ocich/a muste/ina, Point Pelee, Ontario, Canada, August 1988 (Co lin 8radshaw) 26 Grey-cheeked Thru sh / Grij swangdwerglij ster Catharus minimus, St M ary's, Sci ll y, October 1991 (Co lin 8radshaw) 27 Veery / Veery Catharus fuseeseens, Point Pel ee, Ontario, Canada, August 1988 (Co /in 8radshaw) 28 Swainson' s Thru sh / Dwerglijster Catharus ustu/atus, Point Pelee, Ontario, Canada, August 1988 (Co /in 8radshaw) 29 Hermit Thrush / Heremi etlij ster Catharus guttatus, Idaho, USA, September 199 1 (Re nĂŠ Pop) 30 Thrush Nighti ngal e / Noordse Nachtegaa l Luscinia /uscinia , Karatas, Turkey, 19 A pril 1988 (Co lin 8radshaw)

Identification of Catharus th rushes than in Swainson's Thrush. There is no contrast between the wings, tail and mantie. The co lour of the cheeks, upper breast and flanks are distinctly grey with none of the warm tones displayed by both Veery and Swainson's Thrush. The facial pattern is quite similar to Veery with a thin, usually indi stinct, pale grey eye-ring, which is often missing altogether, and a triangular midgrey patch on the lores which fades into the cap and cheeks and lacks the obv ious contrast of Swainson's Trush. Below, it has black spots on its breast more obvious than on Veery but, on ave rage, less obvious and less extens ive than on both Swainson's and Hermit Thrushes and on occas ions forming little more than a gorget. Like Swainson's Thrush, these spots tend to be most obvious on the upper breast and fade quickly on the flanks. It has a cal l similar to Veery, a downslurred wee-aa. The general look of Grey-cheeked Thrush is of a small cold-coloured thrush with a greyish cast to the face and no obvious facial markings.

Veery Veery tends to show less extens ive spotting than the others. On its underparts, Veery has brown spots on a buff background, usually only in a small gorget, but sometim es surprisin gly extensive, and grey ish suffusion on its flanks. It has rufou s tones to all its upperparts though this latter point may not be obvious in shade. However, there is no distinct contrast on the upperparts. The facial pattern is simil ar to Grey-cheeked Thrush with an indistinct pale grey eye- rin g, which is often missing altogether, and a triangu lar mid-grey patch on the lores wh ich fades into the cap and cheeks and lacks the obv ious contrast of Swainson's Thrush. It has a distinctive down-slurred whee-u call (Farrand 1983). The genera l look of Veery is of a sma l I chestnut-brown . thrush w ith limited brown spotting below. It does not really look like Thrush Nightinga le but has been misidentified as one previously! Veeries can be quite va ri abie, especia ll y the amount of spotting below, and are more likeIy to be misidentified as one of the others rather than the reverse.

Hermit Thrush Hermit Thrush is marginally the sma ll est of this group of th ru shes and can show a 'spectacle' pattern to the face though not usually as obv iou s as on Swainson's Thrush. The eye-ring tends to be less broad and th e loral bar less c lear-cut. The base co lour of the underparts tends to be w hi ter

than on any of the other th rushes and the breast tends to be more heavily spotted. Hermit Thrush has a rusty tail somewhat like a Thrush Nightingale wh ich is cocked frequently and rusty edges to the remiges but the rest of the upperparts tend to be colder than on Swainson's Thrush and, because of th is, there is a marked contrast between the mantie and the wings and tail. It has a range of cai is, the commonest of wh ich are chuck or

tuk-tuk. Hermit Thrush tends to be more contrastin g than the others, w ith differences between the ru sty wings and tail, the olive-grey mantie and the wh ite underparts. However, the warmth and contrast of the tail may not stand out if the b ird is only seen in shade (Hard in g 1979).

Wood Thrush Wood Thrush is quite a distinctive bird and shou ld cause few identifi cation problems for anyone lu cky enough to see one in Europe. It is simil ar in size to Redwing T iliacus, 50 sli ghtl y smaller than Song Thrush but bigger than any of the Catharus thrushes. It is bright chestnut on head, nape and mantie, fading to a dull brown on the rump and tail. Below it is boldly marked w ith black spots on a w hite background extending onto the upper belly and flanks. Wood Thrush often shows noticeable contrast between the rich rusty-coloured cap and th e grey c heeks w hi ch are a mixture of fine black and wh ite streaks. It usually has a thin but distinct eye-rin g, much less broad than on Swainson's Thrush and does not show any sign of a pale 'fore-superci lium' having a pale grey area on the lores. Wood Thrush is a distinctive, bright and boldIy marked thrush wh ich should cause minimal identification prob lems. Word of caution There is cons iderab le overlap in the plumages of the three 'spotted' Catharus th rushes due both to indi vidua l and subspecific var iations. The breastspottin g is said to be heaviest in Hermit and li ghtest in Grey-cheeked Thrush (and even lighter in Veery) whilst the plumage tones are warmest in Swainson ' s and co ldest in Grey-cheeked Thrush (though Veery is the warmest of the lot) but there is considerable overlap among all three species. Because of this overlap, these differences should be used critically in separating the spec ies. For a confident identification in Europe, all of the following features should be noted: size (to separate these from Song Thrush), facial pattern (especial ly presence, prominence and

Identifieation of Catharus thrushes TABLE 1 Summ ary of important features for interspeeifie identifi ea tion of Nearetie thrushes Swainson's

Grey-eheeked

Veery

Hermit

Wood

Crown/mantle

Warm o live-brown Co ld olive-brown

Rieh tawny-brown

Co ld olive-brown Chestnut

Rump/tail

Wa rm o li ve-brown Co ld o li ve-b rown

Warm rusty-brown

Rusty-brown

O live-b row n

Breast

Yellowish-buff

Wh ite or grey

Brownish-buff

White or grey

White

Breast-spotting Quite distinet; black-brown

Less d isti net ex cept on gorget

Brown, less eontrast w ith ground colour

Distinct; black

Heavy, tearshaped; blaek

Fl ank

Buffish or grey

Grey o r buff

Grey

Buffish

White

Eye-ring

Broad, distinct; buff

Indi st in ct o r absent; grey

Indi st in ct or absent

Thin but distinct; Thin but distin ct; w hite grey o r buff

Lo re

Distinct buff lora l bar

Indistin ct grey pateh Indi st in ct grey patch Thin loral bar

Chee k

Buff

Grey

G rey or buff

Grey

Blaek and w hite

Ca ll

Wink

Wee-oo

Whee-u

Chuck

Pit-pit

co lour of eye-rin g and loral bar), colour of breast, cheeks and tail, extent of breast-spotting and, finally, upperpart co loration, although due attention must be paid to th e effect of va riation of li ght on th is last feature. Extra characters include th e underwing pattern and ca ll. Acknowledgements

We wish to th ank Ren Hath way for hi s exce llent pl ate (whi ch is for sale via Co/in Bradshaw). References Lewington, I, A istrรถm, P & Co lsto n, P 1991. A field

Indi stin ct; grey o r wh ite

gu ide to the rare birds of Britain and Europe. Lo ndon. Cramp, S 1988. The birds of the Western Pa learcti c S. Oxford. Farrand Jr, J 1983. The A udubo n Soc iety master gu ide to birding 3 . New Vork. Godfrey, W E 1986 . Th e birds of Ca nada. O ttawa. Hardin g, B D 1979. Identifi cation of Grey-eheeked and Swainson's Thru shes. Br Birds 72 : 346-348. Pyle, P, Howe ll , 5 N G, Yunick, R P & DeSante, D F 1987 . Identification of North Ameriean passerines. Bolinas. Wa ll ace, G 19 87. Learning more abo ut the birds you observe. Long Point Bird Obs News l1 9 (1): 2-3.

Co /in Bradshaw, 9 Tyn emouth Plaee, North Shields, Tyne and Wear NE30 4B}, UK }im Dowdal!, 6 Castleknoek View, Castleknoek, Dublin 75, Ireland

Mededelingen ~_ _ _ _ _ _ __ Gemengd paartje Rotgans en Zwarte Rotgans met twee 'hybride' jongen bij Oude longe in winter van 1991/92 Ged ure nde de w inter va n 199 1/92 bezoc hten w ij mee rd ere malen de Aymo n-Loui se-po lder ten oosten va n O ude Tonge, Z ui d ho ll and, om de hi er ove rw interende Rotga nze n Branta bernicla bernicla te te llen. O p 15 dece mber 199 1 zagen w ij in deze groep ee n ad ul te Zwa rte Rotga ns Bb nigrica ns. De voge l bevond zich aan de rand van een groep va n mee r dan 1300 Rotga nzen. O p 19 janu ari 1992 was op nieuw een adul te Zwa rte Rotga ns aa nwez ig. O mdat de groep di chtbij zat in ee n met kort gras begroe id percee l, zoc hten w ij enige tijd naa r gek leurrin gde voge ls. Tijdens het herh aa ld afzoe ken va n de groep viel ons op dat de Zwa rte Rotga ns steeds sa men met twee j onge voge ls en een adul te Rotga ns li ep. Terw ijl Cor Be rrevoets doorgin g met het zoeken naa r kl eurrin gen, hield Aylin Erkm an de Zwa rte Rotga ns in het oog. Na eni ge tijd werd duidelijk dat de vier voge ls een gemengd paartje Zwa rte Rotga ns en Rotga ns met twee ' hybride' jon gen betroffen. De voge ls liepen steeds sa men in ee n ri chtin g en de famili e werd zowe l door de Rotgans als door de Zwa rte Rotga ns verd edigd tege n te di chtbij ko mende soo rtgenoten. EĂŠ n va n de jo nge n had een opva ll end lic ht gev lamde fl ank terw ijl het andere jong ni et va n andere jo nge Rotga nzen versc hilde. V ia H ans Schekkerm an we rd A rn oud va n den Berg benaderd om foto's te maken. O p 22 janu ari vo nd hij de fa mili e rotga nzen bij O ude To nge maar de voge ls vlogen spoed ig weg. Hij vo nd ze teru g bij de Greve lingendam, Zeeland, waa r de vogels konden worden gefotografee rd (va n de n Be rg 1992) . Ook nu viel het gev lamde jong duide lijk op. Wij zage n de Rotgans meesta l als ee rste kijken en aa nva ll en, hetgeen kenmerkend is voor mannetjes . A rn o ud va n den Be rg (pers meded) nam ec hter het tegenovergestelde waa r en zag de Zwa rte Rotga ns regelmatig andere exemplaren wegj age n. Op 9 fe brua ri zagen w ij de fa mili e nogmaa ls bij O ude Tonge in het geze lsc hap va n enige 100e n Rotganzen en een Roodhalsgans B ru ficol/is. Daa rn a we rd het paa rtje door o ns ni et meer gez ien; we l werd en nog een aa nta l malen [Duteh 8irding 75: 67-61, april 79931

andere Zwa rte Rotganzen gezie n in de omgeving. Hyb ridi serin g is bij ga nzen moge lij k tussen all e taxa van de genera A nser en Branta, vooral in gevange nsc hap (Og il vie 1978). In hoeve rre dit ook ge ldt voo r de Rotgans is ni et gehee l duidelijk. Vo lgens Uspenski (1960) ' hybridi seren' Rotga nzen en Zwa rte Rotga nzen in Centraa l-Taim yr, Rusland . Recent is echter gebleken dat in Taimyr geen Zwa rte Rotga nze n broede n (Hans Sc hekkerm an pers meded). Hun broedgebi ede n li ggen kennel ij k ten oosten va n Chatanga, Rusland. ' Hybridi satie' of intergradati e tu ssen Rotga ns en Zwa rte Rotga ns ten oosten va n Taimyr is o nbekend . Ook in recente literatuur wo rden geen geva ll en verm eld van ee n gemengd paartj e Rotga ns en Zwa rte Rotga ns met jo ngen. W el wordt meldin g gemaa kt va n ge mengde paa rtjes zonde r j ongen : bi jvoorbeeld een paartje Rotgans en Zwa rte Rotga ns op Tersc hellin g, Fri es land , in mei 1977 en ee n paa rtj e Wi tbuikrotga ns B b hrota en Zwa rte Rotga ns in Strangfo rd Lo ugh, Dow n, Noo rd-I erl and, in 1979 (va n den Berg et al 198 4). In de w inter va n 199 1/92 we rd nabij Newcastl e, Down, Noord-I erl and, ee n Zwa rte Rotga ns samen gez ien met ee n ' hybride' Witbuikrotga ns x Zwa rte Rotga ns B b hrota x nigrica ns (M cGeehan 1992). Ove ri ge ns blijkt de situati e met betrekkin g tot mengpopul ati es van Witbuik rotga ns en Zwa rte Rotga ns in een ove rga ngszo ne in Melvill e Island , Ca nada, ingewikke lder te zijn dan verond ersteld aa n het eind va n de j aren 70 toe n werd bes lote n de Zwarte Rotgans ni et meer als aparte soort te besc ho uwen; er is onder meer vastgesteld dat, op basis va n DNAanalyses, Wi tbu ikrotga ns en Zwa rte Rotga ns mee r va n elkaa r versc hill en dan bij voo rbee ld Snee uwga ns A nser caeru/escens en Ross' Gans A ross ii (waarove r geen tw ijfel bestaat dat het twee aparte soorten zijn) (DeBenedictis 199 1). Een woord van dank gaat uit naa r A rn o ud va n den Berg d ie bereid was o m snel te r plaatse foto's te maken en deze late r aa n o ns ter besc hi kk ing te stell en. Summary MIXED PAIR OF DARK-BELLIED BRENT GOOSE AND BLACK BRANT WITH TWO 'HYBRID' YOU NG NEAR OUDE T ONGE IN WINTER OF 199 1/92 D ur i ng t he w inte r of 199 1/92, a Blac k Bran t Branta bernicla nigricans was prese nt nea r O ude T o nge, Zu idho ll an d , an d at t he G reve lin ge nda m ,

Mededelingen

31-32 Gemengd paartj e Rotga ns Branta bernicla bernicla en Zwa rte Rotgans B b nigrica ns met tw ee ' hybrid e' jongen Rotgan s x Zwa rte Rotga ns (links en rec hts va n Zwa rte Rotgans) / mi xed pair Oark-bellied Brent Goose and Bl ack Brant w ith two hybrid yo ung Oark-bellied Brent x Bl ack Brant (l ef! and ri ght of Bl ack Brant), Grevelin gend am, Zee land, 22 janu ari 1992 (A rnoud B van den Berg)

Mededel i ngen Zee land. Th e bird appea red to be paired w ith a Da rkbe lli ed Brent Goose B b bernicla and th e pair was accompanied by two yo un g w hi ch we re defended by both parents. One of the yo ung birds had distincti ve li ght flanks wh il e the other o ne resemb ied normal ju venile Dark-be lli ed Brent Goose. A lth o ugh there are obse rva ti o ns of mi xed pa irs of Black-belli ed Brent Goose an d Black Brant or Blac k Brant and Pale-belli ed Brent Goose B b hrota mentioned in the recent literature, pairs w ith hyb rid yo un g have not been reported previo usly in Europe.

Verwijzingen va n den Berg, A B 1992 . Recent WP reports: JanuaryFeb ru ary 1992. Dutch Bird ing 14: 62 -65. va n den Berg, A B, Lambeck, R H D & Mu ll arney, K 1984. Th e occ urrence of the 'B lack Brant' in Europe. Br Bi rd s 77: 458-465. DeBenedi ct is, P A 199 1. Branta geese. Birding 23: 357-359 . McGeehan, A 1992. Black Brant: a goose worth watching. Irish Bi rd ing News 2 : 91-99 . Ogil v ie, M A 1978. W ild geese. Berkhamsted . Uspenski, SM 1960. In: W ild fow l Tru st An nu Rep 11: 80-93 .

Cor Berrevoets & Aylin Erkman, Torentrans 83, 4336 JN Middelburg, Nederland

Grote Grijze Snip bij Oudega in augustus-oktober 1991 Tijdens een tellin g voor de Nede rl andse Ste ltl oper W erkgroep op 14 augustus 199 1 ontdekte ik een Grote Grij ze Snip Limnodromus sco lopaceus in de Jan Durkspolder bij Oudega, Smal I ingerland, Friesl and . H ier bev in dt z ich ee n sl aapplaats va n ste ltl opers waa r in de nazomer onder andere 1000en Gru tto's Limosa limosa en Kemph anen Philomachus pugnax overnac hten. De Grote Grij ze Snip bleef aanwez ig tot 5 oktober 1991. Tijdens z ijn ve rbl ijf maakte de voge l de ge hel e rui door van zomer- naar w interkleed . Op 14 augustus maakte ik de vol gende beschrij ving. Forser dan mannetje Kempha an. Ac hterli chaam naa r ve rho udin g iets korter, hi erdoor voge l gedron gen indruk m akend . Handpenn en, terti als en staart eve n ve r reikend. Snave l lang en snipac htig, naar verho udin g even lang als bij Wate rsnip Ga llinago

GROOTTE & BOUW

ga llinago. KOP Kruin donker gestreept, donker petj e vo rm end. Scherp begrensde li chte we nkbra uwstreep, bijna tot op ac hterhoofd doorlopend. Teuge l en ko rte oogstreep be ide donkerbruin . Oorstreek grijzig, iets do nkerder dan wenkbrauwstreep. H A LS Ac hterhals steenrood als middenborst (z ie on der) maar met vee l zwarte, naar mantel toe gro ter wo rdende vlekjes; hi erdoor ac hterhals na ar beneden toe steeds donkerder lijken d. BOVENDE LEN Mantel als aa ngrenzend deel van ac hterhais. Schoud erveren zwart met small e goud kl euri ge bandjes, enkele donkergrij s zo nd er bandje. Rug met duidelijke w itte w ig. Stui t en bovenstaartdekveren donkerbru in met small e w itte dwarsstrepen. ON D ERDELEN Steenrood als bij mann etje Rosse Grutto L lapponica in zomerk leed, mogel ijk iets valer. Z ijborst als midd enbo rst m aa r met kleine donkere v lekj es. Voorfl an k als middenborst maar met sma ll e donkere, ondu ideli jke en o nscherpe dwarsstreepjes. Ac hte rf lank

wit met duidelijke donkerbruine dwarsstrepen. Op o nderstaa rtdekveren spaarza me klein e donkere vlekjes . V LEU GE L Handpennen donkerbruin. A rmpennen egaa l do nkerbruin met grij ze toppen, li chte ac hterran d aan arm v leugel vo rm end . Dekve ren donkergrij s. Oksel en onderv leugeld ekveren li chtgrij s. STAART Donkerbruin met small e w itte dwarsstrepen (a ls stuit en bovenstaartd ekveren); donkere strepen breder dan w itte. NAAKTE DEL EN Oog en snave l be ide donker. Poot bruin ac htig, ongeveer als bij Bosruiter Tringa glareola. GELU ID Ru sti g hoog kiek-kiek. GEDRAG Sterk ove ree nkom end met dat va n Watersn ip.

Op 14 september was de Grote G rij ze Snip grotend ee ls geruid naar het w interkl eed. Hier volgt een besc hrij ving van de veranderin gen die in het verenkleed hadde n plaatsgevonden. H ALS Li c htgrij s, du id elij k donkerder dan bijna w itte onderde len. BOVEN DELEN Grij s. Op mantel en sc houd er nog enkele restanten va n zo merk leed . ONDERDELEN Bijna gehee l w it. A ll ee n op voo rhal s en z ijborst nog restanten va n zomerkl eed. Fl ank grij z ig met o nsc herpe donkere dwa rsstrepen, doorlopend tot op zij staart ; ac hterf lank iets meer gestippeld dan in zomerk leed . V LE UGE L Terti als en grote en midd elste dekvere n grij s, centra iets donkerder en sc hachten bijn a zwart. Klein(st?)e dekveren donkergrij s (a ls in zomerk leed) . A ll e ve ren met li chte top.

Tijdens de eerste week va n het verb l ijf va n de voge l leverd e de determ in atie als Grote Grijze Snip ni et vee l problemen op. De tot aan de o nderstaa rt doorlopende di ep stee nrode kl eur va n de onderd elen, de donkere sc hubj es op de flanken (het meest duidelijk op de li chtere achterflanken) en de tekening va n de bovenstaart met duidelijke bredere zwa rte dan w itte dwarsstrepen

Mededel ingen

33 Grote Grijze Snip / Lon g-bill ed Dow itcher Limnodromus sco /opaceus, Oud ega, Fri es land , 18 augustus 1991 (A rnold Meijer) 34-35 Grote Grijze Snip / Lon g-b ill ed Dow itcher Limnodromus scolopaceus, Oudega, Fri es land, september 1991 (Koen van Dijken)

Mededel ingen (cf Dutch Birding 13: pl aat 222, 1991) duiden op ee n Grote Grijze Snip in ad ul t zomerkl eed (cf Hayman et al 1986, de Bruin & Ebels 1988). In deze tijd van het j aa r zou een Kleine Grijze Snip L griseus in verge lijkbaar kleed ofwel duidelijk li chter ge kl eurd z ijn op de o nderbuik (de ondersoorten L g grise us en L g caurinus) ofwel geheel va ler ge kl eu rd e onderdelen vertonen zo nder donkere sc hubteke nin g op de flanken (de ondersoort L g hendersont). De tekening op de staart kan in alle kl eden een betrouwbaar kenmerk zijn maar all ee n indi en de zwa rte tekening duidelijk vee l breder is dan de witte (Grote Grijze Snip) of indi en de w itte teken in g breder is dan de zwa rte (Kleine Grijze Snip). In de geva ll en dat de staa rttekening niet aa n bove ngenoemde kwa lifi caties vo ldoet is determin ati e op grond va n dit kenmerk ni et met zekerh eid mogelijk (Ka ufman 1990). In de daaropvolgende weken werd de di scuss ie onder voge laa rs die de voge l gez ien hadden steeds heviger of het toch geen Kleine Grijze Snip kon betreffen . De reden voor de toenemend e tw ijfel en verwarrin g lag in het feit dat door het ruien naar het wi nterkl eed de onderdelen van de voge l steeds bl eker rozerood we rden , op de onderbuik en fl anken meer w itachtig. Uiterlijk vertoonde de voge l daa rdoor grote overeenkomst met een Kleine Grijze Snip in adult zomerkl eed, du s het kleed dat deze soort in het voorj aa r en de eerste zomerm aa nden draagt. Het feit dat de snave l va n de voge l relati ef kort was (z ic htbaar korter dan bij de vogel di e j aren achteree n gez ien is in de Lauwersmee r, Groningen; cf Dutch Birding 1990) en dus ni et als indi cati e voor één va n beide soorten gebruikt kon worden versterkte de twijfel. Uiteindelijk gaf in deze periode de roep de doorslag om toc h vast te ho uden aa n de determin atie als Grote Grijze Snip. Tenminste éé nm aa l werd het voor Grote Grijze Snip karakteri sti eke kiek gehoo rd. Daarnaast werd een meertoni ge roep gehoord en opgenomen die te omschrijven is als een trage ratel, tie tie tie tie. Deze omschrijving past beter op het (meestal en kelvoudige maar vaak ook herh aa lde) kiek van de Grote G rij ze Snip dan op het altijd meertoni ge, zac hte en bedeesde, Steenloper Arenaria interpres-achtige du du du va n de Kleine Grij ze Snip. Dat deze roep ook nog aan leidin g tot di scuss ie kon geven, bleek tij dens de doo r de DBA georga niseerd e Euro Bird Week op Texel, Noordholland, in oktober 199 1. De daar aa nwez ige Amerikaanse deskundigen versc hilden aa nva nkelijk va n mening ove r de dete rmin atie op grond va n de roep maar uiteind elijk ging ook hun conc lu sie sterk in de ri chting va n Grote Grij-

ze Snip. Tegen het eind va n het verblijf (e in d september), toen de voge l grotendee ls naa r w interkl eed geruid was, verstomd e de discussie en igsz in s, waa rsc hijnlijk omdat de sc hijnbare uiterlijke overeenkomst met een Kleine Grij ze Snip in zomerkl eed minder werd èn o mdat het z ic htbare kleurverschil tussen de grij ze borst en de witte buik in dit kleed eerde r pleit voor een Grote Grij ze Snip (cf Kaufman 1990). Door de donkergrijze sc houderve ren en bovenvleugeldekveren in het zomerkl eed verkeerd e ik aa nva nkelijk in de vero nderste lling dat de Grote Grij ze Snip al aa n de rui naa r het w interkl eed begonnen was en dat deze veren al tot het w interkl eed behoorden. Toen de rui werkeI ijk begon, werde n deze grij ze veren ec hter eveneens verva ngen door veren van het 'ec hte' w inte rkl eed (met uitzo nderin g van de klein(st?)e bovenvleugeldekveren). De Grote Grij ze Snip vervangt tijdens zijn ee rste voorj aa rsrui (va n het eerste w inter- naar het eerste zomerk leed) vrij wel all e I ichaamsveren en een dee l va n de sc houderveren, tertials en bovenvleugeldekveren (( ramp & Simmons 1983). De donkergrijze ve ren in het zomerkl eed wa ren derh alve niet va n het w interkleed maa r wa ren restanten van het juveni ele kl eed. Normaal steken bij een adulte Grote Gr ij ze Snip de v leuge lpunten voo rbij de tertials. De slagpennen va n onvolwassen steltlopers worden pas geruid als de voge ls al meer dan 1 j aa r oud z ijn en zijn voor deze rui vee lal erg ges leten en zodoende kort. Ook hieruit blijkt dat de voge l va n O udega waa rschijnlijk een eerste-zomervoge l was, rui end naa r het tweede winterkleed. Toen ik op 29 oktobe r de Grote Grij ze Snip voo r het laatst zag, waren de klein(st?)e bovenvleuge ldekveren nog ni et geruid evenals enkele I ic haamsveren. Het grootste gedeelte van de rui vond ei nd augustu s en begin september pl aats. Dit komt overeen met de ruiperi ode in het normale ve rspreidin gsgeb ied (( ramp & Simmons 1983). De eerste met ze kerh eid vastgestelde Grote Grijze Snip voor Nederland betrof een va ngst bij Hol werd, Fri es land , in mei 1983 (Koopmans & Wijmenga 1984). Een ni et nader gedete rmi neerd e grij ze sni p werd in septem ber 197 1 vastgesteld in de Lauwe rsmeer, Fri es land. In mei 1986 verbl eef een Grote Grijze Snip op Ameland , Fries land , en in augustus 1986 een exemlaa r bij Z ierikzee, Zee land. Verder wa ren er waa rn eminge n va n een adulte voge l in juli 198687 (d ie van 1986 we rd niet op soort gebrac ht) en mei 1988-90 in de Lauwe rsmeer, Gronin gen; in

Mededel ingen november 1989 verb leef hi er ook een exemplaar. In janu ari 1990 was er een exemp laa r bij Dordrecht, Zuidholland (Dutc h Birding 1990, van den Berg et al 1992). De voge l van O udega zou dan tenminste het zevende geva l voor Nederland z ijn en was zeker ni et dezelfde voge l als die va n de Lauwersmeer. Dit was de eerste keer dat een Grote Grij ze Snip zo lang (7 weken) op dezelfde plaats verb leef en de rui va n zo nab ij gevo lgd kon wo rd en. Tenslotte nog ee n woord va n dank aa n Koen va n Dijken en Arn o ld Meijer voor het maken van foto's en KvD voor het toezenden van informatie.

Summary LONG - BlllED DOWITCH ER AT OUDEGA IN AUGUST-OCTOBER

1991 From 14 A ugust to 5 October 1991 , a Longbill ed Dow itcher Limnodromus scolopaceus was pre-

sent at Oudega, Fri es land. Du ring its stay, the moulted from summer into winter plumage w hich virtua ll y comp leted on 14 September. Thi s was seventh reco rd of Long-b ill ed Dowitcher for Neth erlands.

bird was th e the

Verwijzingen va n den Berg, A B, de By, R A & CDNA 1992. Rare b irds in the Netherl ands in 1990. Dutch Birdin g 14: 73-90. de Bru in, A & Ebe ls, E B 1988. Grote Grijze Sn ip in Lauwersmeer in juli 1987. Dutch Birdin g 10: 140142 . Cramp, S & Simmons, K E L 1983. The birds of the Western Pa learctic 3. Oxford . Dutch Bird in g 1990. Voge ls nieuw in Nederl and. Ede. Kaufman, K 1990. A fie ld guide to adva nced birdin g. Boston. Koopman , K & Wi jmenga, E 1984. Grote Gri jze Snip te Holwerd in mei 1983. Dutch Birdin g 6: 9-1 3.

Thymen de Groot, Feestlan 66, 8408 JJ Lippenhuizen, Nederland

Afwijkende Tapuit op Schiermonnikoog in augustus 1991 Op 8 augustus 199 1 o ntdekte n Edger va n Bo heemen, Matthijs Kesteloo en Erik Koppelaar om 16:30 een vreemde tapuit Oenanthe op de hoek va n de veerdam en de waddendijk op Schiermonn ikoog, Fries land. De voge l viel op door het li chte verenkl eed. Aangez ien in voge lgid sen staat dat het verenk leed va n een Izabeltapuit 0 isabelIina li chter is dan dat va n een Tapuit 0 oenanthe, bes loten we de vogel als ee n 'zeer waarsc hijnlijke' Izabe ltapuit door te geven aan de Dutch Birding-voge llijn. De vo lge nde morgen werd de tapuit bekeken door een andere vogelaa r die ook aan een Izabe ltapuit dacht. 's Middags zag Martin O lthoff de voge l en waarsc huw de eveneens enkele mensen. Daardoor kon 's avonds de tapuit door c 15 mensen worden bestudeerd. Toen we rd duidelijk dat de voge l belangrijke kenmerken va n de Izabeltapuit mi ste; met name het kleine formaat, de fijne snave l en de vrij lange handpenprojectie wezen ni et op Izabe ltapu it (cf A lstrĂśm 1986) . Na het bestuderen va n foto's kwamen we tot de co nclusie dat het een Tapuit 0 oenanthe met ee n afwi jkend kl eed was. ALGEMENE IND RUK Op afstand zeer licht za nd kleuri g,

haast w it lijkend.

Vr ij kleine tapuit met fijne snavel. Handpenprojectie ongeveer even lang als terti allengte. KOP Kru in lic htgrij s. Nek iets lichter grij s dan kru in. Oorstreek donkergrij s, onder oog bruinachtig. Lichte maar onopva llende wenkbrauwstreep. Teugel zwa rt. Kin w it, keel met lichtge le zweem . BOVEN DELEN Ma ntel lic htgr ij s. Ru g donkergrij s. ONDERDELEN Grotend eels vuilwit. Brede lichtgr ij ze, niet ste rk co ntrasterende borstband. Zeemkl euri ge zweem op z ij borst. A naalstreek en on derstaartdekveren w it. VLEUGE L Slagpennen en tertia ls donkerbruin ; handpen nen met brede roomkl euri ge toppen , armpennen met smalle lichte zome n, tertials met brede roomkl euri ge zo men. G rote en middelste vleugeldekveren donker grij sbruin met witac htige randen en toppen, twee vleugelstrepen vo rm end. Ondervleugel witac htig . STAA RT Gesloten bovenstaart niet zwart ma ar grij sbruin , niet sterk co ntraste rend met w itte staartzijden; onderli ggende staartpennen echter met donkerbruine toppen. O ndersta art donkerbruin. Grij ze vlekjes op toppen va n staartpennen. NAAKTE DELEN Oog, snave l en poot zwa rt. BOUW

De voge l vertoonde naast de opva ll end lichte ook duidelijk donkere veerpartij en zoa ls teugel , handpennen en de o nderli ggende staartpennen . Dit w ij st erop dat er we lli cht geen sprake was va n een (' in wendi g' bepaalde) kleurafwijkin g maa r van extreme verblek in g en/of sleet va n de geĂŤxpo neerde veerpartij en . Dit maakte de beoordelin g van het ve renk leed en de determinatie (zowe l het uitsluiten van ze ldza me tapuitsoorten

Mededel ingen als het vaststell en van op Tapuit passende kenmerken ) bijna onmogelijk. Niettemin li gt de determinatie als Tapuit het meest voor de hand. Kleurafwijkingen komen bij Tapu iten vaker voor en in het ve rl ede n hebbe n and ere waa rnemingen in Nederland reeds aa nl eidin g gegeven om ervoor te waarsch uwen dat men bij het zien van een rare tapuit niet all een aa n ee n ze ldzame soort moet denken maar ook aa n een afwijkend gek leurde Tapuit (va n der Bent 198 1ab).

Summary ABERRANT NORTHERN WHEATEAR ON SCHIERMONNIKOOG IN AUGUST 199 1 On 8-9 A ugust 1991 , a pal e w heatea r Oenanthe was see n on Schierm on nikoog, Fri esland . At first, beca use of the pal e sandy-brown co lour of the upperparts, it was mi sidentifi ed as a 've ry probable' Isa bellin e Wheatea r 0 isabel/ina. I-i oweve r, the small size, fine bill and rather long primary projection did not fit Isa bellin e Wh eatear. Finall y, it was concl uded that it was an aberran tl y co loured Northem Wheatear

o oenanthe.

Verwijzingen A istr枚m , P 1986 . M ystery photograph 18: Isabe lline Wheatea r. Dutch Birdin g 8: 12-15. van der Bent, G 1981 a. Partiall y albini stic W heatea rs near Katwijk aa n Zee in A ugust 1980. Dutch Birding 3: 22. va n der Bent, G 198 1 b. Anoth er reco rd of partiall y

36 Tapu it / Northem Wheatea r Oenanthe oenanthe, Schiermonnikoog, Fri es land, 9 augustu s 199 1 (LeoJ R

Boon)

albini sti c W hea tea r in Netherl ands. Dutch Birding 3: 59.

Edger van Boheemen, Oe Schans 44, 4223 NT Hoornaar, Nederland

8rieven ____________ _ Greenland record of Sandhill Crane In th e paper o n th e first Dutch reco rd of Sandhill Cra ne Crus canadensis on 28-30 September 199 1 (van den Berg et al 1993), a Greenland record of the species is mentio ned as not (yet) accepted by the Danish rarities committee. The record , however, has been accepted and was publi shed by th e Danish rariti es committee (MaIling Olsen 199 1). The bird was present at Tasers-

uit, Maccormic k Fj ord, Avanersuaq/Thule co mmunity, from 29 Jul y to 1 Au gust 1985. It is still the only record of the spec ies fo r Green land . References va n den Berg, A B, Douma, F & Kuiken, D 199 3 . Canadese Kra anvoge l te Paesens-Moddergat in september 199 1. Dutch Birdin g 15 : 1-6. Mailing O lsen, K 199 1. Sjceldne fu gle i Danmark og Gronl and i 1989. Dansk Om Foren Tid ss kr 85: 2034.

Klaus Mailing Olsen, Cartnerivej 3, 2700 K0 benhavn 0, Oenmark IDuleh Birding 15: 67路72, april 19931

Brie ve n

Saunders's Gull heading for extinction? No doubt many readers of D utch Birdin g w ill have trave ll ed to the east and a num ber may be fa mili ar w ith Sa unders 's G ull Larus saunde rsi fro m th e easte rn and south-easte rn coasts of the As ian mainland . Fewer peop le perh aps rea li ze how rare th e spec ies is and, indeed, th at it is probabl y th e ra rest gull in the world. In additi o n, the pressures o n Sa un ders's Gull , all of w hose breedin g ground s and w interin g ground s lie w ithin China, are great indeed and do not look I ike ly to abate in th e nea r fu ture. The breeding eco logy of Sa unders's Gull is a fasc in atin g exa mple of how a spec ies has adapted to th e ete rn al processes of nature but also a rath er di sturb ing testament to w hat happens w hen man interferes too drastica ll y in the process. M ore th an 10005 of yea rs, Chin a's great ri ve rs have brought silt down from th e hinterland s to th e coast in huge qu antities, buil d ing up th e coastal land as a res ui t w ith, in some areas, accreti o n rates as hi gh as 300-400 m/year. Thi s process has a num be r of effects, one of w hi ch is th e creatio n of vast areas of mu d-fl at (espec iall y alo ng the Ji angs u coastlin e) 5 km or even mo re

wi de, w hi ch prov ide importa nt feed in g grounds for shoreb irds o n mi gratio n. In additio n, behind here, as the lan d dr ies out w hen it ceases to be washed over by the tid e, an area of sa lt-marsh is created at va ryi ng degrees of deve lopment accord in g to th e stage of success ion it is at in the change fro m mud-fl at to dry land suitabl e fo r culti vati on. At a ce rtai n stage, w here th e land is not too damp and the sa lt co ntent not too hi gh to prevent a reasonab ie cove ring of vegetati o n but w here it is also not too dry or free of sa lt to all ow oth er, taii er and dense r vegetatio n to encroac h, is w here Sa unders's Gull breeds. As th e sa lt-marsh moves further o ut w ith the accretin g land, 50 does Sa unders's Gull. There are o nl y three known breed ing areas. The most no rth erl y is at th e Shuangtaizi Rive r N R in Li aonin g Prov ince w here the accreting mudfl at is created by a num be r of small ri vers. Th e most so uth erl y is at Ya ncheng N R, Ji angsu Provin ce, w hic h is form ed by Yangtze bo rn e silt and th e third, co nsistin g of onl y two small co lo nies, is nea r the mouth of the Yell ow Ri ver in Shando ng prov ince. China's coast, howeve r, is in great de mand and the pressures be ing bro ught to bea r on th e breeding gro und s are severe ind eed, espec iall y at

37 Sa unders's C uli / Sa unders' Meeuw Larus saundersi, Ma i Po, Hang Ko ng, 24 February 1991 (Peter R Kennerley)

Brieven Shuangta izi River NR where land is be in g reclaimed at suc h a rate that in 1992 breeding success was al most zero. The process here is that land is being reclaimed as far out to the sea as possib le such that al l salt-marsh is being destroyed and at high tide the sea reaches 3-4 m up the sea wa ll. Obv ious ly, under such c ircumstances, nothing can breed, never mind Sau nders's Gu ll , and it wi ll be many years before the land has accreted sufficiently to create an area w here they can breed. The land is be in g reclaimed fo r shrimp ponds and ri ce fields and to build reservoirs to provide the water for these. The newly reclaimed land must be left for a period to all ow the sa lt con tent to drop, during wh ich time Saunders's Gu ll can still breed, but the land rapidly d ri es out and ta ll dense vegetation invades, as do mammalian predators. Breed in g success at all three areas is also affected by egg-co ll ecting and human d isturban ce caused by the sometimes 10005 of people w ho go out to the sho re to coll ect crabs or dig up worm s. At present, WWF is attemptin g to arrange temporary stop-gap measures at Shuangtaizi River NR th at might ensure the presence of the bi rd at the reserve until suitab le sa lt-marsh appea rs bevond the sea-wa ll. These in clude a project to clear some of the invasive vegetation behind th e

sea-wa ll in the winter of 1992/93 to provide areas for the spr in g and, in the medium term, attemptin g to arrange the construction of a large island in a reservoir that is now being bui lt on the site of a large Saunders's Gul l co lony w ith the aim of attracting birds to breed. However, it is by no means certai n that the species w ill be able to hang on until the appea rance of su itab le sa lt-marsh - indeed, it is not even certa in how long it wi ll be before this happens. The situation at Shuangtaizi River NR is complicated by the fact that the deve lopment w hic h is tak in g place was dec ided upon at the very highest leve ls in government and wil l req uire a major effort to reverse. Thi s is where we ca n make our own contributi on to the race to save Sau nders's Gull. I wou ld like to urge you to write directly to The Nature Reserve Management Office, Ministry of Forestry, Hepingli, Beijing 100714, Chin a, to pol itely express your own concern and that of th e international community. Point o ut the rarity of Saunders's Gull , req uest th at it be li sted as a Category O ne Protected Spec ies and ask the Ministry to ensure proper management of the reserve w here it breeds. Please remember that intern ationa l pressure ca n have an effect in China and we, as weil as they, have a responsibility to do all we ca n to save thi s species from extinction.

Geaff Carey, lst Flaar, 32A Chek Na i Ping, Sha Tin, New Territaries, Hang Kang

Brown-headed Gulls in Uzbekistan in May 1985

Grant (pers comm) and Steve Madge (pers comm) w ho stud ied notes and photographs of the birds.

In his letter on the western border of the nonbreeding range of Brown-headed Gull Larus brunnicephalus, Hoogendoorn (1991) cons idered va ri ous reports from pi aces west of th e species' known non-breeding range and mentioned that in the farmer USSR there is not a si ngle record west of the breed in g range. On 30 May 1985, I found a group of immature gul ls at Lake Tudakul, a shal low desert lake near Bukhara (39:75 N, 64:36 E) in western Uzbekistan. At the time, I was unsure as to their identity and became confused w hen one of the party I was with c laimed to have seen an adu lt Relict Gu ll L relictus nearby. 5ubsequent research led me to believe these were Brown- headed Gul ls and this was confirmed by bath the late Peter

SIZE & BUILD Medium-sized and long-winged gu ii s, marginally larger and longer-w in ged than Slenderbilled Gulls L genei nearby. Long attenuated head. Long bill with sli ght droop at end. Head shape in between that of Black-headed L ridibundus and Slender-bi li ed Gui is. HEAD & NECK Variab ie. Some showing incomp lete greyish-smudged hood from around eye to nape, sim ilar t~, though less intense than in first-summer Mediterranean Gu ll L melanocephalus wh ile ot hers merely having dark ear-covert spot, reminiscent of mou lting or retarded first-summer Black-headed Gu ll. Large wh ite crescents above and be low eye. Wh iti sh forehead and throat. White nape. UPPERPARTS Mid-grey, co nsidered sli ghtly darker than in Black-headed Gu ll. UNDERPARTS W hite.

Brieven

38 Brown-headed G ull ! Bruinkopmeeuw Larus brunnicepha/us, w ith Black-win ged Stilt ! Steltkluu t Himantopus himantopus, Slender-bill ed Gu ll ! Dunbekmeeuw L genei, Caspian Tern ! Re uzestern Sterna caspia, Little Terns ! Dwergstern s S a/bifrons and Common Terns ! Visd ieve n S hirundo, Lake Tudakul , nea r Bukh ara, Uzbek istan, CIS, 30 May 1985 (Co /in Bradshaw) W ING Forew in g mid-grey, considered sli ghtl y darker than in Black-h ea ded Gu ll. Dark barri ng on median, and large pa le panel on greater upperwin g-coverts. Secondaries with broad medium-brown ba r. Outer (th ree?) primari es all -b lack, other primari es w ith w hite ba sa l and b lack d istal half. Primary-cove rts mainl y w hite. In fli ght, dark leading edge and trai lin g edges to prim aries surroundin g th e wh ite 'mid-hand' feathers form in g distincti ve wh ite triang le bord ered on two sides by bl ack, and on inner aspect by grey. TA IL Wh ite. Photographs, however, showing at least one bird w ith dark tail-ba nd th ough thi s not noted in the field. BARE PARTS Bill dark red.

There were seven Brown-headed and 22 Slen der-billed Gu ll s present but no other gu ll s (ex cept for the putative Re li ct Guii ). This wou ld seem to represe nt the most westerly authenti cated record of Brown-headed Gull to date. I am grateful to Trevo r Boyer, A lan Dean , the late Peter Gra nt, Ted Hoogendoorn, A lan Kitson and Steve Madge for help with thi s record. Reference Hoogendoorn, W 1991. Western bord er of non-breedin g ran ge of Brown-head ed G ull. Dutch Birdin g 13: 102-103.

Co /in Bradshaw, 9 Tyn emouth P/ace, North Shie/ds, Tyne and Wear NE30 4B}, UK

Ontsnapte vogelsoorten op Nederlandse lijst? In het 'Jaaroverz ic ht van 1991 ' in DB Actu ee l (Dutch Birding 14 : 35-36, 1992) werden waa rnemingen genoemd va n drie soorten die 'va nwege het grote ontsnapp in gs risico' slec hts met vee l moeite op de Nederlandse lij st zull en komen : Grij sruglij ster Turdus hortu /orum, Pallas' Roodmus Carpodacus roseus en Langstaa rtroodm us Uragus sibiricus. Soorten die we l op de Nederl andse lij st zijn gekomen maar in all erl ei vo li ères zi jn aa n te treffen z ijn o nder andere Spotlij ster Mimus po/yg /ottos, Perzische Roodborst /rania guttura /is, Maskergors Emberiza spodocepha/a, Gee lbrauwgo rs E chrysophrys, Rosse Gors E ruti/a , Bruinkopgo rs E brun iceps, Zwa rtkopgors E me/anocepha /a en Indigogors Passerina cya nea. Spotl ijsters wo rd en sind s meer dan 20 jaar rege lmatig ingevoe rd va nuit Zuid amerika en broeden vrij gemakkelijk

in geva ngensc hap. Ofschoon Perzische Roodborsten moe ilijker verkr ij gbaar zi jn dan Spotlij sters, is er we l vraag naar en vooral naar mannetjes omwi ll e van het mooie verenkleed en de za ng. Overigens ging het bij op één na all e waa rnem ingen va n deze soort in Europa, evenals bij de Zwa rtkopgo rs, om mannetjes (Lewi ngton et al 1991). Al le hierboven genoemde gorzesoorten worden al bijna 30 jaar ingevoerd en vroege r ging dat zonder moeilijkh eden omdat ze als exotisch e soorten werd en beschouwd en op tentoonste llin gen te zien waren. Bruinkopgorzen en Zwartkopgorze n werden in 1977-88 met 10 OOOen uit Ca lcutta, Indi a, verscheept (Traffic Bull 12 (3): 76-77, 1991) maar werden reeds in 1965 in grote hoeveelheden ingevoerd op de luc hthaven Zave ntem, Brusse l, Be lgië (pe rs obs). Indi gogorzen worden al bijna 100 j aa r ingevoe rd en gehouden (eerste broedgeva l in gevange nsc hap in Groot-Brittannië in 1900; Co les 1986) en bereiken in gevangensc hap ee n gem iddelde leefti jd van iets meer dan 6 jaar (Mitsc h 19 75).

Brieven D e eerste kweek met G rij sru glij sters lukte in België in 19 77 (Aerts & Th eunis 19 78) en in N ederl and in 1984 (va n Wijk 1985). Pall as' Roodmussen worden al mee r dan 10 jaa r geïmporteerd uit Chin a en de ee rste kweek vond pl aa ts in Bel gië in 1982 (Wijn s 1983) en in Nederl and in 1986 (va n der Wi elen 1987). D e Langstaartroodmu s is ook al meer dan 30 j aa r bij de I iefh ebbers bekend en de eerste b roed geva ll en hadden pl aa ts in G root-Brittanni ë in 1965 (Co les 1986) en in Belg ië in 198 1 (Vl euge ls 1984). In 1987 kweekte M aes (1988) met succes 14 jongen en in november 1987 werd en enkele koppels va n de ondersoo rten U 5 henrici en U 5 sa nguinolentus in gevoerd . M et deze deta il s w il ik aa ntonen dat, o nd anks all e wettelijke verbodsbepa lin gen, het moge lijk blijft in de period e oktober-m aa rt bijna all e N oordameri kaa nse en Aziati sche soorten i n te voeren va nuit hun overwinterin gsgebi eden w aar die soorten niet beschermd z ijn . H et voorko men va n dwaa lgasten kan ni et altijd w o rd en toegeschreven aa n bepaa lde weersomstandi gheden . H et moo iste voo rbee ld is dat va n de D auri sc he Spreeuw Sturnus sturninus: de eerste vo gel s versc henen op de voge lm arkt in Antwerpen, België, in april 1985 (Aerts 1988); een maand later was het eerste geva l in G rootBrittannië en eind september 1985 het ee rste geval in Noo rwege n (Lew ington et al 199 1): toeva l ?

Summary ESCAPES ON DUTCH LIST? Th e author gives inform ation on th e occurrence in capti vity of several spec ies on th e Du tc h li st, eg, North ern Mockin gbird Mim us p o /yg/ottos, White-throated Robin Irania gutturalis and seve ral bu ntings Emberi zidae. These spec ies have been more or less regul arl y imported in past decades and some successfull y bred in capti vity. Detail s are also given for

three spec ies w hich have not (ye t) been accepted, Grey-backed Th rush Turdus hortu/orllm, Pallas's Rosefin ch Carpodacus rosells and Long-ta iled Rosefinch Uragus sib iriclis. The first Grey-backed Thru shes and Pall as's Rosefinches were raised in capti vity in Belgium in 1977 and 1982, respect ively, and in th e Netherl ands in 1984 and 1986, respecti ve ly. Pallas's Rosefinches have been imported sin ce more th an 10 yea rs from China. Long-tailed Rosefinches are traded since more th an 30 yea rs and pa irs of th e subspec ies U s he n/'ici and U s sa ng llino /entlls were imported recently; th e fi rst were raised in capti vity in Bri ta in in 1965 and in Belgium in 198 1. Another example, Daurian Starlin g Stllmlls stll minlls is also mentioned as a regul arl y imported spec ies; in April 1985, th e first individuals were traded at th e bird market of Antwerp, Antwerp, Belgillm, shortly before the first record occurred in Britain and 5 months before th e first record in Norway .

Verwijzingen Ae rts, J 1988 . Kweekres ul taa t met Mongoolse Spreeuw Stllm us stuminus. Witte Spreeuwen 38 : 737-738 . Aerts, J & Th euni s, G 1978. Kweekresultaten met Grij skaplij sters. Witte Sp reeuwen 28 : 422-423. Coles, D 1986. First breeding records for birds rea red to independence under controll ed condi tions in the United Kingdom. Londen. Lew ington, I, Aiström, P, & Colston, P 199 1. A fi eld guide to the rare birds of Britain and Europe. Londen. Maes, E 1988 . De Meesgoudvin k Urag lls sib iriclis . W itte Spreeuwen 38: 143-145 . Mitsc h, H 1975 . Wi e alt we rden Singvögel in der Gefa ngensc haft? Orni thol Mitt 27 : 205-210. Vleugels, E 1984. De Meesvin k Uraglls sibiriclis. W itte Spreeuwen 34: 4 82 -483 . va n der W ielen, K 1987. M ijn kweek met de Pall as' Roodmu s Ca rpodacus rosells. Onze Vogels 4 8 : 72 73. va n Wijk, E 1985 . Grij skap lijster Tlirdlis hortu/orum. Onze Vogels 4 6 : 173 -1 74. W ijn s, J 1983. Kweek met de Pall as' Roodmus of Rosevink Carpodaclis rosells. W itte Spreeuwen 33: 606607 .

Paul Herroe len, Leuvensesteenweg 34 7, 3370 Boutersem, België

Alula colour of Blyth's Reed Warbier in spring In sprin g, Bl yth's Reed W arbi er A crocephalus dumetorum is commo n, in some pl aces very comm o n, in N orth Kareli a, eastern Finl and , w here I have seen several laas and mi st-n etted 70 (96% mal es) . In sprin g, th e alul a co lo ur is apparentl y neve r uniform w ith th e rest of the w in g, contrary to commo n be li ef (cf Lew in gto n et al 1991 ). Th e alul a usuall y fo rm s th e d arkest spot

o n th e c losed w ing. Th e degree of darkne ss va ri es and is also affected by va rying li ght cond itio ns. M any indi vidu als have a dec idedl y dark alul a (H otto la 1988) . As co rrectl y po inted o ut by Breek & va n den Berg (1992), it is th e inner web of th e alul a th at fo rm s th e contrast on th e w ing. Typica ll y, th e alul a shows a rath er broad diffu se ly demarcated crea my-w hite o uter edge and a pale brow n outer web gradu all y da rkening towards th e inner web. Th e inner web is th e d arkest part of th e alul a, be-

Brieven

in g dark brown and, in some cases, al most black ish-brown in fresh plumage. Marsh Warbier A pa/ustris in spring has a rather uniformly dark alul a which is clearly darker than in Blyth 's Reed Warbier, espec ially on the outer web. The feather has a narrow wh iti sh, sharply demarcated outer edge wh ich is whiter and narrower than in Blyth 's Reed Warbier. In my opinion, th e differences between both species in alul a co lour and pattern are obvious and can reliably be seen in the field under good li ght

cond iti ons (cf Schulze-Hagen & Barthel 1993). References Breek, C J & va n den Berg, A B 1992. Struikrietzanger te Lelystad in juni 1990. Dutch Birding 14: 121 -126. Hottola, P 1988. Dumarin alula. Lintumi es 23 : 26-27. Lew ington, I, A iström, P & Co lston, P 1991. A field guide to the rare birds of Britain and Europe. London. Schu lze-Hagen, K & Barthel , P 1993. Di e Bestimmung der Europäischen ungestreiften Rohrsänger Acrocephalus. Limicola 7: 1-3 4.

Pertti Hotto/a, Puronsuunkatu 4A 1, 80160 joensuu, Fin/and

Varia ____ _ ________ _ Fulvous Babbler Babblers of the genu s Turdoides resembie sma ll th rushes in appearance and size, wi th a genera ll y brownish co lour, short w ings, a long graduated tail, we ll-deve loped feet and a rather stout curved bill. They are norma ll y birds of open, ofte n sandy, deserts, sem i-deserts and dry ri ver plains, with scattered trees and bushes . Typ ica ll y, the vegetati on includes date palms Phoenix dactyli(era, mimosa, tamarisk Tamarix and lowergrow in g plants such as aster ieus, phagnalon and , especia ll y, awn grass Aristida. Markedly gregarious in habit, babblers usually occur in families o r eve n groups of families of up to a dozen birds or more. Babblers frequently cooperate, especia ll y w hen foraging but also during the rearing of young, w hen members of the group assist the current breeding pair(s) and delay their own breeding activities. The genus Turdoides is represented by four species in the Western Palearctic: Iraq Babbler T a/tirostris (Iower Iraq and south-western Iran), (ommon Babbler T caudatus (from Indi a westwa rd s through southern Afghanistan into south ern Iraq and Iran), A rabian (or Brown) Babbler T squam iceps (Israe l, Jordan, Sina i and Arabia) and Fulvous Babbler T {u/vus (north ern and centra I Afri ca). Four subspecies of Fulvous Babbler are recognized, based , essentia ll y, o n differences in p lumage co lour, size and bi ll structure: T { {u/vus whic h breeds in northern Algeria, Tunisia and north-western Libya; T { maroccanus wh ich is genera ll y darker w ith more rufous underparts 72

and a more contrasting white throat-patch, and occurs in Morocco, north-western Algeria and th e Western Sahara; T { buchanani w hi ch is paler, more sandy-co loured, with a shorter weaker bill, and is found in southern Algeria and the central Sahara, west to (probably also this subspec ies) Mauritania and Sénégal; and T {acaciae which has a greyer crown and hindneck, with a more rufous mantie and underparts, and occurs in southern Egypt and Sudan (cf (ramp & Perrins 1993). I observed the subspecies T { maroccanus during late April and ea rl y May 1988 in two very widely separated areas of Morocco : the arid sa nd and stone deserts of the Tafilalt regio n, near the town of Erfoud in the extreme south-east of the country, and the comparative ly fe rti le and partly cult ivated broad plain of the O ued Sous, in land from the coasta l town of Agadir in the west. Between these two loca liti es, in the desert and semi -desert country south of the High Atlas, the bird is found as a widespread and not uncommon resident. Breeding, in Morocco at least, may take place at almost any time of the year, w ith young birds having been seen as late as November (Etchécopar & Hüe 1964). The two separate parties of birds that I saw in the Sous va ll ey in early May, consisting of four and five individuals, both contained young birds as we il as adu lts, and breeding had clearly commenced here comparatively early in the year. These birds spent their tim e foraging in th e scattered eucalyptu s and other trees, shrubs and bushes, including the introduced tobacco NicoIDu/eh Bi,ding 75: 72·73, april 79931

Varia tiana glauca, along the margins of the river and its side wadis, but were not seen on the ground. When not ca llin g, they were surprisingly difficu lt to locate, moving from one piece of cover to another on typically outstretched wings in long glid ing flights. When alarmed, the birds uttered a series of peevish, almost cat-like, mewing ca iis, peeew-pew-pew-pew, and a musical trilling reminiscent of Canary Serinus canaria. At the Tafi lalt location, near Erfoud, a trio of adu lt birds were attend ing a nest placed in the dense prickly side growth of a date palm, c 2 m from the ground, which, judging from the sounds emanating from it, contained severa l large young. The adu lt birds spent most of their time on the ground, frenetically forag ing for the young, the food apparently consisting of large insects and their larvae, extracted from the basal fleshy leaves and subterranean rootstocks of awn grass A pungens with the aid of their strong feet and stout bill. The discovery of a potential source

of food by one individual in the group quickly attracted the attention of other bi rds wh ich ran quickly to the scene. At suc h times, with their long tail and legs, curved bill and rather disproportionately large feet, they were strong ly suggestive of diminutive North American Roadrunners Geococcyx californianus. When initially encountered, the birds flew up into the tops of tall bushes, with much flicking of half-open wings, cock ing of tails and fluffing out of breast-feathers, uttering a series of nuthatch Sitta-like alarm ca iis . Later, when normal foraging on the ground was resumed, they would often approach inquisitively to within c 3 m of an observer. References Cramp, 5 & Perrins, CM 1993. The birds of the Western Palearctic 7. Oxford. EtchĂŠcopar, R D & HĂźe, F 1964. Les oiseaux du nord de I' Afrique - de la Mer Rouge aux Canaries. Paris.

Michael Oensley, 60 Saffron Crescent, Tickhill, Ooncaster ON7 7 9RU, South Yorkshire, UK

39 Fulvous Babbler / Bruingele Babbelaar Turdoides fu/vus, Merzouga, Morocco, January 1991 (Hans Gebuis)

Mystery photographs _ _ _ _ __ 51

Last issue's mystery bird is obvious ly a fairly large wader w ith a medium-Iength bi ll. From this, we can narrow it down to one of the larger Tringa species. There are many other features visible on the photograph. The bird shows a broad-based bill with a noticeable pale base extend in g to the distal end of the proximal third of the bill. Despite the fact that the bill is partially opened, it is possible to make out that the bill is not fine-tipped, being somewhat more chisel-like. There is a prom inent superci lium from the bi II to the eye but it does not extend past the eye but j o in s a pale eye-ring. The crown, nape and mantie are grey-brown flecked wh ite wh il e the breast is wh ite flecked with grey. The rest of the underparts are w hite although th e flank-feathers, overlapping the leadi ng edge of the wing, are strong ly barred. The w ing-coverts are dark with obvious wh ite spots on the outer web while the tertials are dark w ith wh ite 'sha rktooth' patterns on the outer web. This pattern is 50 regu lar that the bird must be in juven il e plumage . The legs, though mainly submerged,

appear yel low. Now we can make areasonabie guess at the identity. The spotted wing-coverts rul e out Greenshank T nebu/aria w hi ch, in juvenile plumage, has pale fringes of a uniform width on most of these feathers . The spots on the tertials are probably also too large for Greenshank. It is unlikely that Redshank T totanus would ever show a b ill this large and ju ven il e Redshank, the only plumage to show such extensive spotting, does not usually show such contrast as the spots are buff on a brown background wh il st in this bird th ey are white on a grey-brown background. The ye llow legs poi nt us towards one of the American yel low legs although both juvenile Greenshank and Redshank can show a surprising degree of ye ll ow tones to their legs. The shape and obv iou sly two-toned colour of the bill w ith basal third greyis h-green is enough to eliminate Lesser Yellowlegs T f/avipes w hi ch has a fine bill wi th a very limited area (c 10%) of pale brown or yel low ish at the base, often not vi si bie at all in the field. Otherwise, the plumage

Mystery photograph 52. Soluti on in next issue.

[Ou/eh Birding 15: 74-76, apri/1993[

Mystery photographs

40 Greater Yellowlegs / Grote Geelpootru iter Tringa me/ano/euca, Man itoba , Canada, August 199 1 (Co /in 8radshaw)

41 Lesse r Yell owlegs / Kleine Gee lpootruiter Tringa f/avipes, Ontario, Canada, August 1988 (Co/in 8radshaw)

Mystery photographs is very sim il ar in thi s plumage alth ough our mystery bird is undoubtedly a larger bird than the deli cate Lesser Ye ll ow legs shown in th e accompanyin g photograph. For more information on th e main differences betwee n the two ye ll owlegs, see Limicola 6: 53-79, 1992. This b ird then is a juveni le Greater Ye ll owlegs

T melanoleuca. In fli ght, the squared off-w hite rump wou ld also elimin ate both Redshank and Greenshank and of course it does not show th e wh ite trai I i ng edge to the secondari es of Redshank. Th e ca ll is very simi lar to Greenshank, a loud ringing tu-tu-tu .

Co /in Bradshaw, 9 Tynemouth Place, North Sh ields, Tyne and Wear NE30 4BJ, UK

Recensies ________________________ J DEL H oyo, A ELLlon & J SARGATAL (ED ITORS) 1992. Handbook of the birds of the world. Vo lume 7: Ostrich to ducks. Lynx Edicions, Barce lona (in sa menwe rkin g met ICBP). 696 pp. ISBN 84-87334-10-5. GBP 95.00. Meni geen za l de we nkbrauwen ten min ste li cht hebben opgetrokken b ij de ee rste aankondiging va n de op handen zijnd e publicati e va n het ee rste dee l va n het Handbook of the birds of the world (HB W) : ee n handboekse ri e met teksten en afbee ldin gen va n all e voge lsoo rten va n de were ld, en dat all es van onbekende Spa anse komaf? Na de versp reidin g van de fold er waa rin ee n ti p va n de slui er werd opgeli cht begonnen echter mee r mensen geïnteresseerd te raken en zo keken ve len begin december 1992 reikhal zend uit naar dit eerste deel (a lsmede naar het eveneens in december 1992 ve rsc henen dee l 6 va n Birds of the Western Palearctic BW?). We lnu , het wac hten is niet vergeefs geweest want dit boek is bu itengewoon de moeite waa rd ; fo rs geprijsd we li swaa r maar zeer aa ntrek kelijk uitgevoerd met ee n prettige lay-o ut, en zeer toegankelijk. Oorspronkelijk waren 10 del en gepland ma ar inmidd els is dit aa ntal al naar 12 verhoogd, te publi ce ren met interva ll en va n anderhalf j aa r. Na ee n aa ntal inl eidende hoofdstukken over het project ze lf, de gevo lgde we rkw ij ze en de opbouw va n het boek, en de morfol og ie, fy sio log ie, gedrag, evo luti e en cl ass ifi catie va n voge ls vo lgt het systematische dee l. Hierin wo rdt steeds eerst ee n fami li e uitgebreid besproken en gekarakterisee rd. Een versp reidingskaartje van de fam ili e (zee r nutti g!) en een keur aa n, vaa k zeer spectac ulaire, kleurenfoto's co mpl eteren deze aa ntrekkelij ke famili eove rzi chten . Vervo lgens passe ren all e soo rten va n de famili e de revue en wo rd en op kl eurenplaten afgebee ld. Met nadruk wo rdt in de inl eidin g al gesteld dat HBW geen id entificatie-handboek is en om d ie reden is va n de soo rten all een het 'b roedkieed' afgebee ld (d us geen ju veni ele of w interkl eden). A ll ee n in geva l va n sex uele dimorfi e of duidelijk herkenbare ondersoo rten z ijn per soort meerdere kl eden afgebee ld. D it is gezien de uitera ard beperkte ruimte die per soo rt besc hikbaar is begrijpelijk maar met name bij d ie soo rten d ie vr ij we l uitsluitend in vlu c ht worden waa rgenome n zoa ls albatrossen en andere

sto rm voge lac hti gen is het jammer dat toch ni et zowe l boven- als o nderzijd e va n de vli egende voge l z ijn afgebee ld. De kwaliteit van de pl aten is overi gens zeer hoog (hoewe l de in het ' lu chtl edi ge' zwemmende duikers en futen wat vreem d overkomen). De afbee ld in gen va n pl aat 29 zijn abus ievelijk weer opnieuw genummerd va n 1-1 3 in pl aats va n co rrespo nderend met de tekst en aans luitend (35-47) op de voorafgaa nde p laat va n deze lfde fam ili e. Per soort komen in de tekst hee l kort een aa ntal punten aan bod: taxo no mi e (in c lu sief ondersoorten), verspreidin g (inclusi ef kaartje), aan vullend e opmerkin gen over kleden (inclu sief iets ove r ju ve ni ele en w interkl eden), habitat, voedse l, broedb io logie, mi grati e en statu s en bescherm in g. Dit laatste is ook bij iedere fa mili etekst ee n be langr ij k onderdee l; het geven va n dergelijke info rmatie en daa rd oor het leve ren va n een bijdrage aan de bescherm in g van voge ls en hun habitats is een va n de hoofddoelste llingen va n HBW. Dit ve rkl aart uiteraard de betrokkenhe id va n de In ternat iona l Co uncil for Bird Preservat ion (lCBPJ, we lke overi gens pas in ee n later stadium va n het project tot stand kwa m op ve rzoek va n de redactie. A ll e pa rag rafen va n het manu sc ript met betrekkin g tot statu s, bescherm ing en bed reigingen z ijn door de ICBP va n commentaar voo rz ien en ' up-to-date' geb rac ht. De afkorting CITES, vee l gebruikt in deze paragrafen, wo rdt jamm er genoeg nergens uitgelegd. Deze Convention on In ternational Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (oo k we l bekend als de 'Washington Co nve ntion ') is één va n de international e beleid sin strumenten waarmee al th ans getrac ht wo rdt de in ternati onale handel in bedre igde (voge l)soo rten te reg ul eren of te verbieden. De geleverde informatie in de soo rtteksten is natuurlijk beknopt. Dat kan ook ni et and ers bi j een dergel ijke opzet. HBW ka n en w il ook ni et dezelfde deta illerin g leveren zoa ls di e van bij voorbee ld BWP of het Handbuch der Vöge l Mitteleuropas. Maar jui st de wat algemenere benadering, met nadruk op all erlei overee nkomsten tussen soo rten (d uidelijk wo rdend in de fam ili eteksten), waardoor ook de redenen va n b ijvoorbee ld de gebruikte class ifi catie duidelijker worden, is aantrekke lij k. Bove ndi en, door de uitgebre id e bib li ogra fi eën aan het einde va n zowe l familie- als

IDutch Birding 15 : 76-78, apri/1993J

Recensies soo rttekst (met bijbehorende referenti elij st met vo ll edige tite ls) kan de weg na ar ve rd ere literatuur gemakkelij k gevonden wo rden. De co nclusi e kan luiden dat H8W ee n indrukwek kend e reeks belooft te wo rden en voor de li efhebber va n se ri ewerken is er, nu 8WP en het Handbuch hun vo ltoo iin g naderen, weer iets ni euws om (gedurende c 18 ja ar !) o ngeduldi g naar uit te kijken. ANDRĂ&#x2030; J VAN LOON L SVENSSON 1992 . Identificatian guide ta European passerines. V ierde uitgebreid e en herziene editie. Stockho lm . 368 pp. ISBN 91-630-1 11 8-2. GBP 25.00. A I bij de ee rste editi e in 1970 was duidelij k dat iedere ringer er goed aan deed Lars Svensso ns Identificatian guide ta European passerines te raadp legen bij het determin ere n en op leeftijd en geslac ht brengen va n za ngvogels Passeriform es . Helaas z ijn vee l ringers inferi eure gidsen en handl eidingen b li jven gebruiken. Mede hi erdoor wo rd en dwaa lgasten vaak ni et herkend of verkee rd gedetermin eerd. Vermoede lijk laten vee l potentiĂŤ le gebruikers van het boek zich afschri kken door de Engelse taa l en de sterk gecodee rde tekst. Het z iet er ec hter ni et naar uit dat oo it ee n Nederl and se verta ling za l wo rden gepubli cee rd en men za l du s zij n kenn is va n het Engels en (voo ral) va n voge ltopografie bij moeten sp ijkeren. U it de opeenvo lgende edities is geb leken dat de auteur blij ve nd e kwa liteit nastreeft wa nt de inhoud van het boek werd steeds b ij gewerkt en verbeterd. Dat geldt met name voo r de vierde editie en daarom is het ook als men de derd e, blauwe, editie uit 1984 reed s bez it aa n te bevelen om tot aanschaf over te gaa n. Met deze vierde, groene, editie is teve ns het formaat vergroot waa rbij het boe k toc h zee r hand zaa m is gebl eve n. Bijn a all e teksten zijn opn ieuw geschreven en er zijn c 100 pentekeningen toegevoegd aa n de c 200 d ie er al waren. Bovendien worden in deze edi tie 22 extra soo rten en nog meer ondersoo rten voo r het eerst behande ld . De auteur vo lgt daarbij met drie uitzo nderingen de taxonomie va n Voous' List af recent Halarctic bird species (Ibi s 11 9 : 223-250, 376-406, 1977) . Humes Bladkoning Phyl/ascopus humei wo rdt same n met de o nd ersoort P h mandellii va n Bladkonin g P inarnatus 'gesplit'; Groene Fiti s P nitidus en Swin hoes Boszanger P plumbeitarsus worden als ondersoorten va n Grauwe Fiti s P trochilaides beschouwd; en Bergtjiftjaf P sindianus als co nspec ifiek met Tjiftjaf P col/yb ita . Lars Svensso ns ' ringersb ijbel' zou met in gang va n deze ni euwe uitgebreide editie definiti ef omgedoopt moeten wo rden tot 'vogelbij be l' voo r iedere voge laa r die Europese za ngvogels bestud ee rt. Dankz ij het hedendaagse gebruik va n te lescopen en fotoappara tuur kan immers ee n groot aa ntal ' handkenmerken' ook wo rd en waarge nomen aa n voge ls die z ic h vrij in het ve ld bewegen. Voor vee l voge laars was daarom ook de vo ri ge ed itie al onm isbaa r. Het is j ammer dat Amer ikaanse dwaa lgasten in Europa niet in het boek w orden behande ld. We lke ringer za l voor die enkele keer dat er ooit een Amerikaan-

se soort in de netten hangt de Idenlificatian guide ta Narth American passerines door Py le et al (1987) bij z ich hebben ? ARNOUD B VAN DEN BERG P ANDREW 1992. Th e birds af Indanesia - a checklist (Peters' sequence). Kuk il a checkl ist 1. Indones ian Orn ith o log ica l Society, Jaka rta. 83 pp. ISBN 979-8354-00-1 . Thi s fi rst publ ished compl ete check li st of Indonesian birds li sts 153 1 species found w ithin the po li tica l boundaries of Indones ia. Of these, 38 1 species are endemi c to th e country. Th e sequ ence and taxonomy fo ll ows Peters' Checklist af birds af the warld, rather than Sibley & Ah lqu ist's Phylageny and classificatian af the birds af the warld and Sibley & Monroe's Distributian and taxanamy af the birds af the warld. Changes in generic all ocation o r spec ies limits relati ve to Peters' check li st are li sted in an appendi x, as is a simplifi ed versio n of the sequ ence adopted by Sib ley & Monroe . Anoth er append ix li sts preferred Engli sh names and th e altern ative used by Sibl ey & Monroe. The information in thi s check li st is co nd ensed into fi ve co lumn s (species's number, sc ientifi c name, Engli sh name, distribution and extralimi ta l range). Th e di stributional range is coded for seve n faun al reg io ns (Sum atra, Kalimantan, Java, Sul awes i, Moluccas, Lesser Su nd as and Irian Jaya) . Symbo ls in the extra limital range co lumn provi de a qui ck indicati o n of the species' occ urrence west or east of Indonesia, on Borneo or New Guin ea outside of Indones ia, and qui ck identi fi cation of species endemi c to Indones ia: Th e fera l status of spec ies is also indicated. Separate suppl ementary li sts are appended for Bornean spec ies recorded in East Ma lays ia and/o r Brunei but not in Kalim antan, and species reco rded in Papu a New Gu in ea but not in Irian Jaya. An appendi x w ith di stributional notes prov ides ve ry usefu l refere nces for those spec ies included w hi ch are not fo und in the respective base-l ists used for the seven fauna l reg ion s. FRANK ROZENDAAL T J ROBERTS 1992 . Th e birds af Pakistan. Valume 2, Passerines: pittas ta buntings. Oxford University Press, Karachi . 617 pp. ISBN 0-1 9-577405-1 . GBP 40.00 . Thi s vo lume co mpl etes Tom Roberts' commend ab le one-man effort to brin g together al l inform atio n on the bi rd s of Pak ista n in a two-vo lume set. The acco unts of 312 spec ies are di vided into secti ons o n description (inclu d in g meas urements an d sometim es preceded by a paragraph on taxo nom yl, hab itat, di stributi o n and statu s, hab its (inclu d in g extensive notes on di et), breed ing b io logy (w here app ropri ate; so metim es co mbin ed into ' hab its and breed in g') and voca li zations (w here appli ca bl e) . Other than the co lo ur plates, black-a nd-w hite illu strati o ns cons ist of cl ea r di stribution maps and a number of line draw in gs. Th e format and sli ghtl y ve rbose sty le are more remini scent of A li & Ripl ey's H andbaak af the birds af India and Pakistan th an of the more conci se modern hand-

Recensies books. The vo lu me starts off w ith superflu ous li sts of co lour pl ates and other illu stration s and distribution maps, fo ll owed by an index of th e spec ies treated in thi s vo lum e, w hi ch doub les as a checkli st. Unfortunate ly, the format of the head ings of the spec ies accounts is not consistent throughout thi s vo lume an d th is detracts from the ot herw ise neat lay-ou t. In the absence of a preferred Engl ish name, the typography of the sy non ymy suffers from a co nfu sing surfe it of typefaces. Th e 24 co lour plates by th e author, w hile not up to the hi gh standards set by oth er handbooks, serve th eir pu rpose. A n extensive bibli ography comp letes the vo lume. FRANK ROZENDAAl A LUNDBERG & R VALATALO 1992 . The Pied F/ycatcher. T & A D Poyser, London. 267 pp. ISBN 0-8566 1-072O. GBP 19.00. Ever since Pi ed Flycatchers Ficedu/a hypo/euca started to breed in nest boxes, th ey co uld not escape anymore th e greedy hand s of sc ienti sts, w ho wa nted to study every detail of their pri vate li ves. Arne Lundberg and Rauno A lata lo have put together a wea lth of info rm ation on the every-day life of thi s li ttle bla ck-andw hite min strel. Th e result is a mon og raph in the best tradition of Poyse r: co mprehensive and deta iled bu t rea dabl e throug hout. Most of the stud ies Lundberg and A lata lo present have been interpreted from an evo lutionary or ' Darw ini an' perspective, inc illdin g mu ch wo rk from their 12 yea rs of experience with th e spec ies in Finland, Sweden and Brita in . Thi s approach is current ly preva ilin g in fi eld studies in ornitho logy and behavio ral ecology. Individua l b ird s are viewed as 'gene-carri ers' w hi ch co nstantl y have to make choices betwee n different options such as w here to sta rt a territo ry (i n a hi ghor low-dens ity area), w ho to mate w ith (a black or brown mal e) or w hen to start breeding (ea rl y or late). U lt im ately, Pi ed Flycatchers shollid try to make as mu ch bab ies as poss ib le but avo id a premature death. Pi ed Fl ycatc hers are es peciall y suitab le for thi s type of stud y beca use they prefer wood en nest boxes, w hi ch ca n be manipul ated, ove r natural cav iti es. After in troductory chapters on taxonomy, distribution and mi gra ti on, th e reade r is guided through the basic breeding bi ology facts : nestin g habitat, breeding density, food and forag in g. More general th emes are presented and di sc ussed in the chapters about breeding time, clutch size and offsprin g ca re. After two chapters on longev ity, dispersa l and so ng, th e ce ntral th eme of the book unfo ld s in the chapters on mal e p lu mage var iation, mate cho ice, matin g systems and hyb ridizat ion. Th e book end s w ith a small chapter on breedi ng in na tural cavi ti es . If one thin g becomes clear from thi s book, it is th at the li fe of a Pi ed Flycatcher is certa inl y not easy . Th e small nestlin gs grow fast and rush to their death w hi ch is li kely to occur during the first few wee ks after fledging. M igratin g so uth th ey are awa ited by th e talons of Eleonora's Fal cons Fa/co e/eonorae in the Med iterran ean, if not by sco res of sa li vat in g hum ans w ith nets and

li me sti cks . Afte r cross in g the desert and Sahel, a piece of cake for birds we il embed ded w ith fat, th ey probab ly have a relative ly qu iet time in sub-Sa heli an Africa althollg h very littl e is kn own about thi s period. Back in the breed in g quarters problems sta rt aga in : choos in g su itable nest boxes, defending territor ies, choos in g faithful mates, bringing up the kids and escap in g Spa rrow haw ks Accipiter nisus and stoats. Not su rpri sin gly, Pi ed Fl ycatc hers do not become ve ry old. The wo rld record stand s at 9 yea rs and 3 months. To co nc lud e, A rne Lundberg and Raun o A latalo not onl y have succeeded in w ritin g a broad and fasc inating rev iew of th is spec ies but also present a co mmentary on many of th e most interestin g prob lems in ornithology and behaviora l eco logy. The book shows excell entIy how th e ' Darw ini an v iew' ca n lead to a detai led and in timate in sight in the com pl ex natural wo rld w hich (still ) surround s us. Fin all y, a spec ial wo rd of praise for the li ne drawin gs by Tomas P채rt. These illu strati ons suggest many hours of observati on and first-hand experi ence w ith Pi ed Fl ycatc her breeding biology. I wa rml y recomme nd thi s book to everyone w hose interest in birds stretc hes bevond the superficialiti es of identi fication and di stribll t ion and co nsider it essential read in g for nest box mani acs . TOM M VAN DER HAVE P M UNDY, D BUTCHART, J LEDGER & SPIPER 1992. The vultures of Africa. Academ ic Press, Londen . 460 pp. ISBN 0- 12-510585-1. GBP 55.00 . Een ieder di e heeft genoten van de film The birds of Hades va n Surviva l Ang li a door Mark An derson , Bob Campbell , Petra Regent et al (1985) wo rdt aangeraden Th e vultures of Africa aa n te sc haffen. De grote zorg va n de auteurs en andere medewerkers aa n het boek voor het voortbestaan va n de 11 soorten gieren in Afrika wekt vee l sy mpathie bij de leze r. In het boek wo rdt op nauwgezette w ij ze een sc hat aan in format ie bi jeengebracht over deze majestueuze v liegers die nog altijd I ijd en onder hun slechte 'PR'. Een groot aantal zwa rtw it-tekenin gen, kaartjes, c 60 kl eurenillu straties en een uitgebreide bib li ografi e vullen de gedegen tekst aan. De 10 hoofdstukken va llen uiteen in v ier delen waa rvan de eerste drie doo r Peter Mundy werden geschreve n. In de eerste v ier hoofd stukken wo rd en algemene wete nswaardi gheden va n gieren gepresenteerd waa rbij resu ltaten va n onderzoek in andere were lddelen niet wo rd en vergeten. In het tweede deel staa n va n iedere Afrikaa nse soo rt allerl ei bijzonderheden beschreven . Het derd e d eel bestaat uit twee hoofdstukken waa rin het foerageren en broeden va n de versc hillende soorten wo rden verge leken. Het laatste doo r John Ledger en Steven Piper geschreven deel bevat dri e hoofdstukken over de preca ire relati e tu sse n gieren en mense n. Vee l aan dacht gaat daarbij uit naa r de voo ral in Zu idafrika ontw ikkelde beschermingsactiviteiten waa rbij het be langrijke vri jwilli gerswerk va n de form eel in 1977 opge ri chte maar reeds in 1948 ge'lnitieerde Vulture Study Group ru ime aandacht kr ij gt. ARNOUD B VAN DEN BERG

DBA-nieuws _ _ _ _ _ _ _ _ __ Pelagic trip naar Friesche Front op 14 augustus 1993 In sa menwe rkin g met de Nederl and se Zeevoge lgroep orga ni see rt de DB A een unieke pe lagic trip naar een afgelegen deel va n de Nederl and se territori ale wateren: het Fri esc he Front. Op zaterd ag 14 augustu s 1993 za l de MS Mercuur u va nuit Den Helder, Noord holl and, naar deze o rnith o log isc he ' last frontier' va n Nederl and brengen. Enkele bi o loge n hebben de afgelopen jaren de gelegenheid geh ad dit zeegebi ed te expl oreren en zij kee rd en teru g met enthousiaste verh alen. Het Fri esche Fro nt, c 65 zeem ijl ten noo rd-n oo rdwesten va n Den Helder, is een zeegebi ed waa r als gevolg va n di ve rse sa men ko mende zeestromingen hoge mineraa lco ncentrati es aa n de opperv lakte komen. Een ui tzo nderlijk hoge algenproducti e is hierva n het gevolg. De langduri ge algenbloe i in voo rj aa r en zo mer ve rkla art de hoge v isstand in deze peri ode en de aa nwez igheid va n vee l v isetende voge ls en dolfijnachti gen. El ke zomer komen 1000en Zeekoeten Uria aa /ge en andere alken met hun jongen va n de Britse broedko loni es na ar dit zeege bi ed om te rui en, profiterend va n het hoge voed se laanbod. In de nazomer ve rblij ven er tevens grote aa ntallen meeuwen en j agers. De toc ht zal begeleid w ord en door M ardik Leopold, bi oloog bij het N ederl and s Instituut voo r Onderzoek der Zee (N IOZ) op Texel, Noordholl and, en 'Fri esche Frontspec iali st' bij uitstek. Hij za l sc hipper Nan-Dirk Lont naa r de beste zeevogel pl ekke n dirigeren. N a aankomst bij het Fri esche Front za l er 'gechumd' worden. U kunt zi ch voo r deze bij zo ndere pelag ic trip opgeve n doo r het overmaken va n N LG 40.00 op postbanknummer 297 05 81 tn v Wim E M va n der Schot, O ostenburgervoorstraat 79 -h s, 1018 MP Am sterdam, Noordho ll and, onder ve rmelding va n 'Fri esc he Front' èn uw telefoonnummer. De deelnemers kunn en in de loop va n juli sc hri ftelijke detail s ove r de tocht tegemoet z ien. DBA-vogeldag te Utrecht op 13 februari 1993 Op zaterd ag 13 fe bru ari 1993 we rd in Utrec ht, Utrecht, de j aarlijkse DB A-voge ld ag geho uden. De dag vo nd pl aats in de grote co llegezaa l va n het hoofdgebou w va n de fac ulteit Di ergeneeskund e in het uni ve rsiteitscentrum ' De Uithof' . De zaal bood aan de reco rd opkomst va n bijna 200 perso nen vo lop ruimte. Na een kort openingswoord doo r Kees Ti emstra, al jarenl ang de organisa tor va n de DBA-voge ldag, werd de eerste lezin g gehouden doo r de bekende Enge lse voge lfotograaf David Cottrid ge. In z ijn ve rh aa l over grasmu sse n Sy/via paa rd e David een flin ke dos is on ve rva lste Enge lse humor en ve rtelkun st aan een diepgravende ui teen zettin g ove r het fotograferen va n deze groep. Ten behoeve va n een binn enkort te pub licere n boek over alle grasmu ssoorte n heeft D avid ve le bezoeken aa n di ve rse landen gebracht, vaa k met als doel om maa r één soort uitputtend te fotog raferen. Zijn lez in g gaf vooral inzicht in het geduld, de in zet en de creati viteit die nod ig is om

IDutch Birding 15: 79-80, april 19931

de voge ls uiteind elijk in de gewenste pos it ie voor de lens te krij gen. De sc hitterende di a's too nden aa n dat de toewijdin g niet voo r niets is geweest. Ze bod en naast een hoop kijkpl ez ier in z icht in de determinati e, leeftijdbepaling en ges lac htbepaling va n een aantal soorte n zoa ls bij voo rbeeld een aantal minder bekende kl eden va n de Cypru sg ras mu s 5 me/anothorax. Na een korte pauze vo lgde de ve rtonin g va n 36 ' mystery- bird ' dia's, een se ri e (ongetw ijfeld met satani sc h genoege n) sa mengesteld door Peter Barthel en A rnou d va n den Berg. A ls laatste punt voo r de middagpauze vol gde een korte lez ing va n de op het laatste moment aan het programm a toegevoegde Lars Jonsso n, de w ereldberoemde Zweedse voge ltekenaa r. Zijn ve rhaa l ove r ges lacht- en leeftijdbepalin g bij Smi ent A nas pene/ope en A merikaanse Smi ent A americana, voor een groot deel aan de hand va n di a's va n geschoten voge ls, vormd e een ve rkennin g va n de grenzen va n de voge ldeterminati e. De buitenkans om tijd ens de pau zes een ori ginele handtekenin g te krij gen in zijn onl angs versc henen gid s ove r Europese vogels lieten ve le aanwez igen zich niet o ntgaa n. Tijdens de lange middagpauze we rden de aanwez ige stand s druk bezocht. Naast de ve rrekijker-ve rkoop van de DB A (in sa menwerkin g met Si ghts of Nature uit België), de oud e nummers va n Dutch Birdin g, de indrukwe kkende tafels vol reisve rslagen va n de Dutch Birding Travel Reports Serv ice en de gebruikelijke tafels met vogelfoto' s, wa ren er dit jaar ook druk bezochte stand s van Si gma foto-obj ecti even en Vogelbescherming Nederl and. Het gehee l bood daardoo r de aa nblik va n een heuse voge laa rsmarkt. Na de grote pauze presentee rde Dav id Cottridge z ijn tweede lez in g, ditmaal ove r zeldzame voge ls in GrootBrittanni ë. Zijn ve rha al behandelde, grofweg de loop der se izoenen vo lgend , een groot aa ntal dwaa lgasten die het afgelopen decennium daar z ijn vastgesteld. Ook dit ve rh aa l was rijkelijk voo rzien va n smakelijke anecdotes en natuurlijk wa ren bij deze lez ing de di a's wee r va n hoog ni vea u. W el merkbaa r was dat het ve rsc hui ven va n D av id s werkzaamh eden naar andere terrein en (zoa ls het gras mu sse n-project) en de groe i va n het leger profess ionele voge lfotografen in z ijn land heeft geleid tot een vermindering va n het aantal dw aalgasten dat hij de laa tste jaren in Groot-Brittanni ë gefotog rafeerd heeft. In z ijn lez in g was, mede daardoor, vee l ruimte ingebou w d voor 'gou we ou wen', met als hoogtepunt de anecdotes ove r en di a's va n de Goudvleugelza nger Verm ivora chrysop tera di e in het voorj aa r va n 198 9 in Kent zo rgde voo r de grootste Engelse 'twitch' all er tijd en. Daa rn a vol gde de oploss in g va n de 'mystery-bird ' di a's, toegeli cht door de twee sa menstell ers. De seri e was va n een hoge moe ilijkheid sg raad en de toe lichting zo rgde dan oo k voor vee l opw indin g, ve rbazing, teleurstelling en andere reacti es. Niet ve rrasse nd was dat Lars Jonsson als eerste eindi gde, met 27 goede ant-

DBA-nieuws woo rden. Op re latief korte afstand vo lgden Max Berlijn, Ruud va n Beuse kom en G unther Ve rgauwe n met 24 goed. In totaa l hadden rui m 20 mense n 20 of meer goede antwoorden. Nadat iedereen tijd ens de theepauze ('a ll een koffi e, bi er en fri sd rank ve rkrij gbaar') wee r tot rust was gekomen, sloot Wim Wi ega nt de dag af met het jaarove rzicht 1992 voor Nederl and en België. Doo r tec hni sc he prob lemen met het sc herpstellen va n de ui t ve rsc hill ende types dia's opgebouw de se ri e kwa m het ove rz icht helaas niet echt goed uit de verf en we rd Wim s improv isati evermogen zwaa r op de proef gesteld. O nd anks all es bood het ove rzicht wee r een vrij we l vo lledi g bee ld van wa t er op ornith olog isc h gebi ed in de Lage Landen gez ien was, met als hoogtepunten natuurlijk vel e di a's va n Sneeuw uilen Nyctea scandiaca en Bonte Tapuiten Oenanthe pleschanka en een flinke seri e dia's va n de ster va n 1992, de Ross' M eeuw Rhodostethia rosea . De dag we rd , zoa ls de laatste jaren gebruikelijk, afgeslote n met een gezamenlijk diner, waa rbij c 25 men se n aanw ezig w aren.

pl aren), de abonnementenadministratie (beta lingen, aanmeldin gen, adreswijzi gin gen, opz eggingen en oude nummers) en de Dutch Birding Association (a dvertenti es, bri even aan het bestuur, bestellingen va n optisc he appa ratuur en algemene verzoeke n om informatie). Voo r de j uiste adressen wo rdt verweze n naar de co lofon op de binnenzijde va n de omslag va n D utch Birdin g.

Splitsing van DBA-postadres Om een effic iëntere afh andelin g va n de post mogelijk te maken , heeft de DB A na rijp beraad bes loten om, naast het ve rtrou w de postbu sadres in A msterdam , tw ee nieuwe postadressen in gebruik te nemen. De bedoelin g hi erva n is dat post voo r redacti e en abonnementenadmini strati e rechtstreeks en du s snell er bij de ve rantw oordelijke personen terecht komt. Met in ga ng va n 1 mei 1993 zijn er du s drie adressen in gebruik voo r: de redactie (a rtikelen, med edelin gen, bri even, aankondi gingen, ve rzoeken en recensieexem-

Wijzigingen in DBA-bestuur M et in gang va n 1 maart 1993 z ijn Paul KnolI e en Enno Ebels na 4. 5 jaar dienst als respecti evelijk voo rzitter en secretari s va n de DBA uit het bestuur getreden. Paul s functie is ove rgenomen doo r Gij sbert va n der Bent en Enno is opgevolgd door Chri s Qui spel. Naast Gij sbert en Chri s bestaa t het bestuur nu uit A rnoud va n den Berg, Roy de Haa s, Peter M eij er en A rno ld Veen (pennin gmeester). Enn o za l z ijn we rkzaamheden voo r de DBA voo rtzetten door toetreding tot de red actie va n Dutc h Birdin g.

Split of DBA postal address For reasons of effic iency, we have dec ided to introduce two new addresses and to split the c urrent postal address of DBA in A msterdam into three separate ad dresses for the editors (a rticl es, notes, letters, ann ouncements, requests and review co pi es), th e subscription administration (payments, new subscr iptions, changes of address, res ignati ons and ba ck-i ss ues) and the Dutch Birding Association (adverti sements, letters to the boa rd and general requ ests fo r information), res pective ly . For the co rrect addresses, see th e in side of th e back-cove r of Dutch Birdin g.

Aankondigingen & verzoeken _ __ Birding in Bulgaria A nyo ne interested in supporting the Bul ga ri an Soc iety fo r the Protecti on of Birds (c urrentl y w ith a membership of some 600) should w rite to Vladimir Pom akov, Directo r of Admini stration , BSPB, 2 Gaga rin Street, 111 3 Sofi a, Bul ga ri a (fax : +359-2 705498) . The annu al subsc ript ion for overseas members is GBP 10.00 and an En gli sh newsletter is produced for ove rseas members and supporters. Bul garia has a great di versity of habi tat types from hi gh montane to coastal mars hes and lagoons. Pol iti ca l and econ omi c changes make it an id ea l co untry fo r birdin g and it is becomin g an increas in gly popul ar ve nue fo r birders from Western Europe. A lready numerous tours now v isit the country . Furthermore, Bul garia is still extremely reasonabl e as far as costs are co nce rned. The orga ni zati on of th e 'birdin g' infrastru cture has still to be developed, eg, there is st ill no national record s co mmittee bu t it is most important th at all records are assembi ed . These ca n be subm itted for onwa rd co mmuni cati on and co-o rdin ati on to : Bob

Scott, 8 Wood land s, St Neots, Cambrid geshire PE1 9 1 U E, UK, teleph one +44-480-2 14904 (home) or +44767-68055 1 (wo rk); or, if obse rve rs prefer so, reco rd s ca n be se nt directly to Petar lankov at th e BSPB offi ce. Canary Islands Tony Clarke, an Engli sh birder li v in g on Tenerife, Canary Island s, is ve ry interested to keep track of th e av ifaun a of the Ca naries . A ll birders p lanning a trip to the Canary Island s are enco uraged to contact him. H e w ould be pl eased to suppl y visiting bird ers w ith inform ation on bird s and, altern ati ve ly, he is ve ry keen to rece ive trip reports or spec ies li sts fro m th e Canary Island s to keep hi s in formation up-to-d ate. So, for both obtaining and supply in g in fo rmati on on the bird s of th e Canary Islan ds, pl ease co ntact : Tony Clarke, Republi ca Domini ca na 61, Barri o de Fatima, 38500 G üimar, Teneri fe, Islas Canarias, Spain, telep hone +34-22-52429 1. Forktail/Leica Conservation Award In December 1992, Dedd y Juhaeni was announced as th e w inner of

IDutch Birding 15 : 80-81 , april 1993J

Aankondigingen & verzoeken the 1992 Forktail/Leica Conservation Award. The awa rd , w hich goes to the best conserva ti on-based stud y of an O ri ental bird spec ies or hab itat, is worth GB P 1000 and is jointly fu nded by Leica Ca mera UK and th e Oriental Bird Clu b. Deddy's project is to study the breedi ng d istribution and eco logy of the Sumba Horn bill Aceros everetti. This bird is end em ic to the island of Sumba, Ind ones ia, and is restricted to the few rema inin g forested areas on the island. The study w ill provide important information for developing co nservati on stra tegies for thi s species. A lso in 1993, the Forktail/Leica Conservati on Awa rd w ill be give n to the best project fitting one of the foll ow in g ca tegories: 1 A habitat survey useful to bird co nse rvation, 2 A survey or st ud y of a globa ll y threatened spec ies, 3 A stud y of a little kn own protected area, and 4 Conservation awa reness w ith an emphasis on bird s. App lications from nationa ls work in g in co untri es in th e O ri ental region are particularly enco uraged. The cl os in g date for subm iss ions is 1 Octobe r 1993 and th e wi nner w ill be ann ounced at th e Oriental Bird Club's meeting in Decem ber 1993. For further information, app licat ion forms or adv ice on developing a project please co ntact: Caro l Inskipp, Oriental Bird Club, c/o The Lodge, Sa nd y, Bedfordsh ire SG 19 2D L, UK, to w hom also app lica tion s should be sent. Limburgse Vogels Het sind s 1989 versc hijnende tijdsc hrift Lim burgse Voge ls versc hijnt v ier maal per jaar en stelt z ich tot doel voge lstud ie en voge londerzoek in de provincie Limburg te stimuleren. In de eerste jaargangen werden arti ke len gepublicee rd ove r onde r andere p leisterp laatsen va n Kraanvoge ls Crus grus in Limburg, de popu latie van de Buidelmees Remiz pendu /inus in de Maasvallei, de Klapekster Lanius excubitor in Limbu rg en trekvoge londerzoek. Tevens is er een ru briek over bij zonderheden va n ri nggegevens van in Limburg gerin gde en/of gevonden voge ls. Ook wo rden korte bijdragen over waarnem in gen van bij zon dere of ze ldzame voge ls in Limburg opgenomen. Een abonnement kost NLG 22 .50 per jaar (voo r bedrijven, in stellin gen en veren igin gen NLG 35.00); leden va n de Voge lwac ht Limburg en het Natuurhi stor isc h Genootschap krijgen NLG 5.00 korting. Voor BelgiĂŤ kost het abonnement BEF 450 (leden va n boven genoemde orga ni saties krijgen BEF 100 korting). Voor verde re informatie kunt u sc hrijven naar: Limburgse Voge ls, A ldrinstraat 16, 6071 BG Swa lmen, Nederl and. Proposed new regional handbook on Asia As ia is the home of some of the wo rld 's most beautiful and ra re birds. No we ll -i llu strated compre hensive book is available, however, to serve as a reference and to show the birds' beauty and diversity. Th e Tru st for Oriental Orn ithology is pleased to announce that plans are we il advanced to fin ance the pub lication of the Trust' s proposed Handbook of birds of the Orienta / Region . The Tru st hopes to be able 10 tackle this together w ith Oxford U ni vers ity Press.

An intern ational team of arti sts and sc ientists is being formed to produce thi s definiti ve handboo k w ith all c 2630 spec ies illustrated in full co lour in 10 vo lum es of 600 pages each. Orn itholog ists w ith an amateur or professional interest in bird s of the Oriental Region w ho w ish to be co nsidered as potential co ntributors should co ntact either the Honorary Secretary (ad dress below) or RenĂŠ Dekker, Nationaa l Natuurhistorisch Museum, Postbus 9517, 2300 RA Le iden, Neth erl and s. More genera l in fo rm ati on, including the prec ise geographica l area be ing covered, may be obtai ned from the Honorary Secretary, Edward D ick in so n, Tru st for Orien tal O rnith ology, Norman Chapel, Aston Magna, Moreton in Marsh, Gloucestershire GL56 9QN, UK. Raptor Research Foundation/Hawk and Owl Trust joint meeting in September 1993 From 11 to 15 September 1993, a Raptor Researc h Foundation (RR F) co nference held jointly w ith th e UK-based H awk and Owl Tru st (HOT) w ill take p lace at the Un ive rsity of Kent, Ca nterbu ry, UK. The conference inc ludes general session s on raptors and owls, and sy mposia on harr iers, natura l cav iti es versus nest boxes and 'solv in g humanraptor co nflicts' . Th is is th e first of a ser ies of RRF meetings planned in Europe to comp lement th eir lon g-standing autumn meetings in North America. Offers of papers, posters or works hops shou ld be se nt to: Mike N icho ll s, Chri st Church Co llege, North Ho lmes Road, Ca nterbury, Kent CTl 1QU, UK . Attendance is ope n to all. Booking form s ca n be obtained from: Sue Dewar, 6 Glendevon Road, Woodley, Reading, Berkshire RG 5 4P H, UK . Vogeltrektellingen in Bulgarije De Bu lgaa rse voge lbescherm in g (BSPB ) organiseert al enige jaren systematische voge ltell in gen tijdens de naj aa rstrek langs het Atan asovsko- meer, gelegen v lak aa n de Bulgaarse Zwarte Zeek ust, even te n noorden van Burgas. De BSPB zou graag ondersteund wo rd en door voge laars uit het buiten land om de kwa l iteit va n de tel lin gen te verbeteren. De BSPB zo rgt tijdens het verb lijf voor onderdak en voedse l. Het Ata nasovsko-meer is een zoutw inn ingsgebied met een op perv lakte va n 1690 ha en va lt onder de Ramsar Conve ntie. Tijd ens de naj aarstrek va n 1992 passeerden hier onder andere 225 Dwe rgaa lsc hol vers Pha/acrocorax pygmeus, 14 800 Witte Pel ikanen Pe/ecanus onocrota /us, 195 Kroes koppeli kanen P crisp us, 2860 Zwarte Ooievaars Ciconia nigra, 400 Slangearenden Circaetus ga /ficus, 5680 Schreeuwarenden Aqui/a pomarina, enkele Bastaardarend en A clanga, 1780 Kraanvogels Crus grus, 4100 Zwartkopm eeuwe n Larus me /anocepha/us en 1385 Dunbekmeeuwe n L genei. Voor meer informatie en/of opgave kunt u zic h we nden tot: Tanju Michev , BSPB, 2 Gagarin Street, 111 3 Sofia, Bulgarije, telefoon +359-2-720630, fax +359-2705498.

WP reports _ _ _ __ _ _ __ _ Thi s rev iew of recent reports of ra re and interestin g bird s in th e W estern Palea rcti c refers mainl y to January-March 1993 and foc uses on north-western Europe. Additional in fo rm ati on about not-so- recent reco rd s is inc luded as we il. Some interesting reco rd s of spec ies outside th e WP are also mentioned. Th e record s are largely unchecked and th eir publicati on here does not impl y acceptance by th e reco rd s committee of the releva nt co untry. Th e w inter populati on of 300-400 Great Northern Divers Cavia immer (estim ated 7% o f the entire European w inter popul ati on) in Shetl and, Scotl and, is sa id to be seve rely affected by th e 85 000 ton nes of oil spi li ed from 5 j anu ary from th e supertanker 8raer. Until 20 Janu ary, 14 oil ed indi vidu als we re found and it is fea red th at all c 60 w hi ch w intered in th e Qu end aIe and Sumburgh area have succ umbed. A n adult White-billed Diver C adamsii was seen between Fetlar and Yell, Shetl and, on 28 December 1992 and on 23 24 janu ary . At Fil ey, North Yorkshire, on e was present on 21-26 M arch. Th e Pied-billed Grebe Podilymblls p odiceps at A rga l reservoir, Corn wa ll, En gland, remained in to ea rl y April. Th e third indi v idu al for 1992 found at Drurid ge Poo ls, N orthumberl and, En gland, on 26 December was seen until at lea st 19 Janu ary. In ce ntral Finland, a moribund Madeiran Storm-petrel Ocea nodroma castro was pi cked up by two boys from th e ice of Lake li svesi at Suonenjoki on 19 Janu ary. The length of the outerm ost rectri x was 75 mm and th at of th e tail-fork c 5 mmo Some other measurements, if co rrectl y taken, are at varian ce w ith any sto rm-petrel known for the WP, including Madeiran Storm-petrel (cf Birdin g World 6: 65 -66, 1993, Linnut 1: 40, 1993) . A n imm ature Red-billed Tropicbird Phaethon aetherells dea d for seve ral days and pi cked up from the tid eline at Lan guard NR, Suffo lk, En gland , o n 17 Feb ru ary is bein g studied at th e Ipswich Muse um to find c lu es about its ori gin (a dead indi v idu al at Egmo nd aan Zee, Noordholland, the Netherl and s, on 27 Janu ary 198 5 was not admitted to th e D utch li st since its stomach co ntained fish not found in the North Sea; cf Dutch Birdin g 8: 45 -4 8, 198 6). O n 16 M arc h, on e w as see n off No rth Beach , Eil at, Israe l. In Shetland, after the 8raer oil spill , Shags Phalacrocorax aris totelis showed a hi gh fatality fi gure w ith a staggering 855 found dead until 29 j anuary and an additional 11 8 pi cked up oil ed but still ali ve . M any mo re mu st have peri shed unnoticed co nsiderin g th e fact th at, in the end of February, a co unt in Q uend ale Bay revealed the presen ce of ju st four indi v idu als (oth er spec ies w ith hi gh numbers found dead until late Janu ary include Black Guillernot Cepp hlls grylle (2 0 2), Kittiwake Rissa tridactyla (133), long-tailed Duck Clang lila hyemalis (96) and Eider 50materia mo//issima (73); there w as also one dea d King Eider 5 spectabi/is). Th e most se ri o us threat, howeve r, see ms to be the effect of th e o i I o n the food-

chain and th e possibl y di sastrou s con sequences fo r thi s summer's breed ing season. In Hong Ko ng, th e numbe r of Dalmatian Pelicans Pe/eca nlls crisp LIS surpri sin gly increased to seven by 14 j anu ary and furth er increases foll owed w ith fin all y 15 present on 12 Feb ru ary (includin g four first-w inter birds), th e hi ghest number since 1990 (cf D utch Birding 15 : 33, 1993) . O n Teneri fe, Ca nary Island s, fl oc ks of 28 and 22 Night Herons Nycticorax nycticorax we re seen on 23 M arch at Pl aya de las A méri cas and EI M édan o, respecti ve ly . A Striated Heron 811torides striatlls (refe rred to as G reen Heron in Dutch Birding 15 : 33, 1993) stayed at Eil at into M arch. In 1990 82 and in 199 1 299 youn g Chinese Egrets Eg retta ell/ophotes we re co lour-ringed at a co lony on Shin-Do, Korea, to determin e mi gratory ro utes and major w inter quarters of thi s threatened species . On 17 October 199 2, the first sighting of a co lour-ringed indi vidu al ca me from Pulau U bin, Sin gapore, giv ing th e first ev idence of Chin ese Egrets of Korea n ori gin mi grating to Singapore. During Febru ary, c 60 little Egrets E ga rzetta we re reported from England and c 20 from th e Ch annel Island s. In the Ca margue, Bouches-du-Rh6ne, France, 190 w interin g Great White Egrets E a/ba were co unted in Febru ary. In Hong Kong, th e max imum number of 16 Oriental White Storks Ciconia boycia na at Tsim Bei Tsui on 5 February was an increase on last yea r's max imum of 11 (cf Dutch Birdin g 15: 33, 1993) . A record 73 Black-faced SpoonbilIs Plata/ea minor we re present at M ai Po, Hong Kong, on 14 Febru ary. O n Bürdür Gölü, 51 Tundra Swans Cygnlls cO/limbianlis we re stavin g into February, co nstituting onl y th e fourth record and the largest fl oc k ever for Turkey. The tw o lesser Canada Geese 8ranta canadensis ssp stav in g at Loch of Skene, Grampi an, Scotl and, one of w hic h wea rin g a ye ll ow neck coll ar attached in M aryland, U SA, we re reported shot by hunters on 25 Febru ary . It is not kn own w hy these bird s were sin gled out among th e Grey lag Geese Anser anser (cf Dutch Birding 15: 33, 1993) . Oth er in di v idual s of pres um abl y w ild ori gin we re see n in Don ega l and W exford, Ireland. In Britain, th e numbers of feral Greater Canada Geese are expected to reach 135 000 in a few yea rs tim e. A ltho ugh they are co nsidered a pest in some areas, a w orking group's proposa l to deciare an open sea son for shooting th em all yea r round is set to ca use a publi c o utc ry. Th e largestever flock of 75 Barnacle Geese 8 /ellcopsis fo r Poland was seen fly in g ove r at Swin ouj sc ie in j anu ary. A survey in j anu ary has found a record total of 65 000 Redbreasted Goose 8 rufico /lis on the Bl ack Sea w interin g ground s of Bul gari a and Rum ani a. In Th ail and , th ree Mandarin Ducks Aix ga /ericll/ata we re present in M arch. Four American Wigeons A nas america na and a male Blue-winged Teal A discors we re staving at Los M olinos, Fuerteventura, Ca nary Islands, during midFebru ary . In th e USA, a co ntrove rsial Baikal Teal A formosa w ithout any signs of capti vity was still repo rted at

[Ou/eh Birding 15: 82-90, april 19931

WP reports

42 Madeiran Storm-petrel / M adeirastorm voge ltje Ocea nodro ma castro, Suonenj ok i, Finl and, 19 )anu ary 1993 (Pentti Alaja) 43 Stri ated Heron / M angrove reiger Butarides striatus, Eil at, Israel, 21 November 1992 (Leo J RBaon) Evergreen and Kittridge, Co lo rado, on 23 )anu ary. A n American Black Duck A rubripes was present at Ball ycoUon and Midleton, Co rk, Ireland, from 26 )anu ary until at least 14 Febru ary. In th e Ca margue, a Marbied Duck M armaronetta angustiros tris was see n on 31 December 1992 . Fro m March into Ap ril , a male Ringnecked Duck Ayth ya col/aris stayed in Berlin, Germ any . In Hong Kong, a fe male Greater Scaup A marila was fo und at Ma i Po on 6 Feb ru ary. In Northern Ireland, th e regular male lesser Scaup A affinis remained at O xford Island, Lough Neagh, A rmagh, until late )anu ary w h en it moved to nea rby Hill sborough Park Lake, Down, w here it stayed until at least 18 March. A pres umed first-w inter male was see n at Ru tland W ater, Leicestershire, England, on 14-17 Febru ary. On e was staving nea r Vevey at Genfer See, Switzerl and, from th e second week of Febru ary to ea rl y March. D uring February, onl y two King Eiders (both ma les) we re reported from Britain, both in Scotl and, at Brora river mouth, Highl and, and at Tayport, Fi fe. A female was present on th e east-coast of Texe l, Noordh oll and, from 24 Ma rch into A pril. In Scotland, a Black Scoter Me lanitta america na was reported from St A ndrew's Bay, Fife, on 9 )anu ary and from Findh orn , G ramp ian, on 23 February. D uri ng February-March, at least eight Surf Scoters M perspicil/ata were see n in Fife, up to five in St A nd rew's Bay and three in Largo Bay. In late )anuary, an unrin ged female Bufflehead Bucephala albeola

WP reports

44 Lappet-faced V ultu re / Oorgier Torgos trache/iotus, Ab u Simbel, Egypt, 31 January 1993 (LeoJ R Boon)

45 Lesser Scaup / Kleine Topper Aythya affinis, Vevey, Genfer See, Switzerland, February 199 3 (GabriĂŤl schulel)

WP reports was ph otogra ph ed in so uthern Portugal. The male Barrow's Goldeneye B is/andica con tinu ed to w inter at Bu vika, Trondheim, Norway (cf Dutch Birdin g 14: 24 , 63,230, 1992, 15: 34, 1993). The wo rld popu lati on of White-headed Duck Oxyura /eucocepha /a is an est ima ted 19 000 of w hi ch 78% is breeding in the CIS, 10% in Turkey (where, in w inter, 62% is fo und) and 4% in Spain. Th e numbers decreased in recent decades due to habitat changes . In Spa in, 60% of the lagoons used by thi s species we re drained. As a resu it, the numbers survi v in g in Spain had dropped as low as a mere 22 in 19 77. Thanks to co nse rvati on meas ures, howeve r, the numbers increased to 786 by j anu ary 1992. An unexpected threa t to its surv iva l now comes from the introduced Ruddy Duek 0 jamaicensis. In England, th e first capti ve- bred young Rudd y Du cks escaped from ca pti vity in 1952 and th e first feral breeding was recorded in 1960. Since th en, th ere ha s been a dramati c increase in th e size of the Brilish population w hi ch now numbers c 3500 bird s. Th ey spread towards Ireland , co ntinenta l Europe including Ukraine, Morocco and, in 1986, A nd alucia, Spa in, w here they interbred w ith Wh ite-h eaded Du cks and produced fertil e offsp ring. Th ere is a hi gh degree of niche over lap between th e two species, res ulting in direct co mpetiti on. Apparently, both Ruddy Duck and hybrid s are dominant over males Wh ite-headed Du ck during co urtshi p. Hybr idi zation and direct co mpeti tion between the two species appear to threaten th e Spani sh and , indeed, th e world popu lati on of Whiteheaded Duck. At an international wo rkshop held on 2 March at A rundel , West Sussex, England, this issue was di sc ussed and several recommend ation s we re made. Bird ers are encouraged to submit WP record s of Rudd y Du ck to nation al rariti es com mittees w ho should co ll ate th ese for th e Intern ati onal Wate rfow l and Wetlands Resea rch Burea u (IWRB) at Slimbridge, Gloucester, England. For the second yea r runnin g, seven yo un g White-tailed Eagles Ha/iaeetus a/bici/la fledged successfu ll y from their Scottish nests in 1992. They brin g the total of yo un g ra ised since th e start of the reintroduction sc heme in 1975 to 29. Eight pairs are be lieved to ha ve attempted breeding in 1992, of w hi ch four w ith success. Durin g 1975-85, on behalf of thi s project, 82 yo un g indi vidua ls we re taken from Norway and released on Rum, Highl and. The spec ies had disa ppea red as a breeding bird from Britain in 1916. Durin g Mareh, two Lappet-faeed Vultures Torgos tracheliotus negevensis we re sti II present in the ce ntra I Negev, Israel. Thi s subspecies (if at all va lid) is now known to be com mon in west-ce ntraI Sa udi Arab ia w here, in 1991, at ac 300 km 2 study area in lhe Mahazat As Sa id reserve, 170 km north-east of Taif, surprisingly hi gh numbers we re co unted (eg, at least 100 indi vid uals on 1 September and 81 on 9 October). ju st outside th e reserve, on 19 September, a group of 36 was sitting nea r an o ld came l carcass together w ith eig ht Egyp ti an V ultures Neophron percnopterus and one Griffon Vulture Gyps fu/vus (Sa nd grouse 14: 1626, 1992) . The spec ies is also regularly seen in Egypt w here three we re photographed between Aswa n and

Ab u Simbel in j anu ary. Three Monk Vultures Aegypius monachus and one Griffon Vulture were see n in the desert in the north ern part of th e Eastern Prov in ce, Sa udi Arabia , in early Feb ru ary. At the rubbi sh-d ump of Ă land, a Spotted Eagle Aqui/a cla nga was w interin g for the first time in Finl and. On 10 February, an Imperial Eagle A helia ca was see n flyin g over Fraser's Hili , Pahang, Ma laysia. A n imm ature Verreaux's Eagle A verrea ux ii was seen at North Fi elds, Ei lat, on 17 March and an ad ul t at the Eil at mountain s on 22 Mareh. O n Tory Island, Donegal, Ireland, th e w hitemorph Gyr Falcon Fa/co rustico/us was st ill repo rted to be present in m id-February. Between 16 March and 3 April , more than 5000 Demoiselle Cranes Anthropoides virgo we re co unted on m igra ti on at Ha' il , Sa udi A rabi a. A n Ameriean Avoeet Recurvirostra americana photographed on 26 Aug ust 1992 at Sa lin as, Guayas, Ecuador, was the sou thern most reco rd for South America. On 10 j an uary 199 1, four birds at Atacames, Esmeraldas, co nstituted the fir st record for Ecuador and, presumably, South A meri ca. A Killdeer Plover Charadrius vocjferus was presen t on South Main land, Shetland, on 14-20 Mareh. O n 5 Mareh, the first Three-banded Plover C trico/laris for th e WP was d iscove red by Mashuq A hmad an d Martin Elliott at 20 min distance fro m Ca iro airport at jebel Asfa r, Egypt, w here it rem ained unti l at least 27 Mareh. The four Sociable Plovers Chettusia gregaria in the United Ara b Emirates we re still present in january (cf Dutch Birdin g 15: 34, 19 93). Three Northern Lapwings Vane/lus vane/lus were see n at Chi an Saen, Th ai land, on 11 j anu ary. In A ustra lia, a Baird's Sandpiper Ca/idris ba irdii in w in ter plu mage was observed at Creek Sa ltfield s, Adelaide, on 5-8 December 1992 . A (so-ca lled) Cox's Sandpiper C parame/anotos was trapped and ringed at Inverloc h, Victo ria , A ustrali a, on 29 November 1992 . The Spoon-billed Sandpiper Eurynorhynchus pygmeus w interin g at Ma i Po was st ill present on 15 janu ary (cf Dutch Birding 15: 34, 1993). On 7 November 19 92, one of the Ameri ca n dowitchers was see n at Co rn er Inlet, V ictoria, tentatively identi fied as Long-billed Dowiteher Limnodromus sc%paceus although Shortbi lied Dowiteher L griseus cou ld not be ru led out, either species bein g new for A ustrali a. Appare ntl y fo r the first time since 13 years, no Slender-billed Curlew N umen ius tenuirostris was c laimed for Hunga ry durin g 1992. O ne indi v idu al was found in a floc k of Curl ews N arqua ta in coastal wet land s at Butrintit, so uthern A lban ia, on 20 February. In Ireland, the except ionall y lon g-stayin g Lesser Yellowlegs Tringa f/avipes at Douglas Estuary, Cork, was st ill present in Mareh. Th e Spotted Sandpiper Actitis macu /aria at th e Brue estuary, Somerset, England, remained into March as we il. Th e first-winter Willet Catoptrophorus semipa/matus di scovered on 14 October at Molen, Vestfo ld, Norway, was st ill present in March (cf Dutch Birdin g 14 : 23 1, 1992, 15 : 34-35, 1993). Four Grey Phalaropes Pha/aropus fu/icarius in Mirs Bay on 20 Feb ru ary are th e first for Hong Kong; they were di scovered during a boat tri p among flocks of 50 Red-neeked Phalaropes P /obatus (w hich were the first recorded in w inter). From Turkey,

WP reports the largest-eve r w intering number of more th an 100 Great Black-headed Gulls Larus ichth yaetus was reported. In Bird wa tch 2 (4): 18-22, 1993, it is reminded th at the wo rld population of Mediterranean Gulls L m elan ocepha lus increased from 40 000 pairs in the 19305 and 60 000 in th e 19505 to 300 000 in th e 19805 . A lthough, espec iall y since the 19605, the increase in north- western Europe was quite obv ious, th e main increase was noted at th e breeding colony in Tendra Bay, Ukraine, w here 272 530 nests we re co unted 12 yea rs ago. In Britain, th ere was an influ x of 11 5 from mid-February, includin g at least 30 at Copt Point, Kent, on 28 Febru ary . O n 10 February, a second-w inte r laughing Gull L atricilla was seen at th e Rogerstown estua ry, Dublin , Ireland. A secon d-w inter Franklin's Gull L pipixca n reported from Täkern, Östergötland, during 7-14 janu ary was th e eighth record of th is species for Sweden. Th e maximum number of Saunders's Gulls L saundersi at Mai Po was 107 on 12 Febru ary. In England, a first-winter Bonaparte's Gull L p hiladelphia was briefly see n at Pl ymo uth, Devon, on 17 january and an adul t at several places in Co rn wa ll , from 31 j anuary to 6 February. The third reco rd of Slender-billed Gull L gene i for Hong Kong was an ad ult see n from Mai Po boardwa lk on 27-2 8 Febru ary . From 10 to at least 29 janu ary, a first-winter Ring-billed Gull L delawarensis tra pped, ringed and photograph ed in Byparken, Bergen, Ho rd aland, Norway, was already the ninth indi vidual reco rd ed at thi s site (o ne bird ringed at Bergen was reloca ted at St j ohn 's, Newfoundland, Ca nada, in 199 1). Of at least 48 recorded during january in Britain, seven we re present in eastern England. A n influ x into Ireland included at least 10 firstw inter birds. The second-w inter bird stayin g from 25 jul y 1992 at Le Portel, Boulogne-sur-Mer, Pa s-deCa lais, remained throu gh the w inter until at least 20 March, bein g th e longest-staying ever in Fran ce (cf Dutch Birding 14: 186-187, 199 2). For th e fourth w inter, a Yellow-Iegged Gull L cachinnans in th e USA returned to Laytonsv ill e, Maryland, and Georgetown Reservo ir, Was hin gton DC, from 17 janu ary to at least 6 Feb ru ary (cf Dutch Birding 14: 63, 1992) . Slaty-backed Gulls L sch istisagus we re see n at Niagara Fall s, O ntari o, Ca nada, at least through mid-December 1992, and near Portland , Oregon, USA, from 27 December to 3 janu ary. In Hong Kong, at least six di fferent immatures we re recorded at Mai Po from 15 j anu ary to 27 Feb ru ary. A lso at Ma i Po, a first-w in ter Glaucous-winged Gull L g laucescens was see n on 27 Febru ary . In Bri ta in, du rin g j anuary, Glaucous Gulls L hyperboreus we re outnumbered by leeland Gulls L g lauco ides w ith 109 and 162, respecti ve ly . In Scotland, no less than 30 Iceland Gulls we re co un ted on 31 j anu ary on So uth Mainland, Shetland (w here, until 29 j anua ry, an additi ona l seven we re fo und dead as oil victim s) and 32 we re reported from Storn oway harbour, Lewis, Western Isles, on 21 Febru ary. In Ireland, 24 Ice land G ull s (of w hi ch at least 12 adults) and 14 G laucous Gulls we re co unted in February in th e fishin g harbo ur of KilIybegs, Donega l, and good numbers we re reported elsewhere. For in stance, 14 Ice land G ull s we re see n at

Sli go, Sli go, Ire land, on 26 February and 12 at Ga lway City, Galway, Ireland, on 27 February. Th e species was also re lati ve ly co mmon in Norway w ith eight indi viduais between 19 Decem ber 1992 and 6 February, in Sweden w ith seven indi v idu als between 30 December 1992 and 25 j anu ary, and in Po land w ith two thirdw inter birds (fifth and sixth reco rd s) on 7-18 Feb ru ary. In so uth -western Finland, at least two we re see n from 26 january to mid-Feb ru ary . Ad ult Kumlien's Gulls L kumlieni had their best-ever yea r in Europe and were reported from Apex Pits, Lin co ln shire, England, on 18 December 1992; Cork, Ireland, from 29 December 199 2; Banff harbour, Grampian, fro m 3 january; Denmark on 9-2 4 j anu ary; Scatness, Shetland , found dead on 15 january; North Ronald say, Orkney, found dead; Pl ym Estuary, Pl ymo uth, Devon, from 26 j anu ary until 24 Febru ary; Shetland fo und ali ve on 26 Feb ru ary; and In verness, Highl and, from 27 February into late March. Th e secon d-w inter bird at Le Portel from 16 A ugust to at least late November 1992 was aga in present from 5 March (cf Birdin g World 5: 334, 1992, Dutch Birding 14: 186-187, 233, 1992). Co ntrary to th e September photograp hs, it showed imm acu late w hite prim ari es, indi ca tin g Ice land Gul l rath er th an Kumli en's G ull. A Ross's Gull Rhodostethia rosea in Lin co ln Co unty, Nebra ska, USA, was last reported on 27 December 1992. The fourth fo r Finland was an adul t at Perni ö on 6-9 janu ary . Th e 10th fo r Sweden and the second this w inter (o ne was found dead at V ittangi, Lappland, on 23 November 1992) was an adult at U nd a, Bohuslän, on 20-23 january. In Britain, an unprecedented influ x of at least eight bird s occ urred in j anuary: a pinkish adult at Kinn aird Head near Fraserburgh, Gramp ian, from 17 janu ary was j oined by one or perhaps two other adults on 23 -30 j anuary; one was repo rted from Porthgwarra, Co rn wa ll , on 18 janu ary; an adu It was briefl y seen at Portishead, Avo n, on 24 january; another adult was present at North Shields fish quay, Tyne and W ea r, on 30 j anu ary; an adult was present at the Storn oway harbour from 31 j anuary unti I 3 February; an d a first-winter on 31 j an uary and an adult on 28 Feb ru ary we re reported flyin g past Flamborough Head, H umberside. Howeve r, the onl y one of january's influ x remaining in Britain was a first-w inter bird at Longma n Sewage Outfa ll , In ve rn ess, from 30 january into late March. A n unprecedented influ x of Kittiwakes was reported from the coast of Pol and w here at least 100, many moribund, were co unted in early Febru ary after severe storm s. From north ern and eastern Finl and, c 25 indi v idu als we re repo rted. A first-yea r Ivory Gull Pagophila eburnea was found dead on j ersey, Channel Island s, on 8 janu ary. The Iri sh Forster's Tem Sterna forsteri was seen at different loca liti es, eg, at M illi sie, Down, until at least 24 Febru ary, and in Wexford during Ma rch. On 27 March, an adult summer Brünnich's Guillernot Uria lom via was seen fo r 40 min at Musselburgh, Lothi an, Scotl and. Puffins Fratercu la arctica blown inl and by severe storm s we re fo und during 19-31 j anu ary in northern and eastern Finland, and in mid -Feb ru ary near Darl owo, Pol and. Durin g the w hole period, th e Rufous Turtle Dove Streptopelia

WP reports

46 Striated Scops O w l / Gestreepte Dwergooruil Otus brucei, Eil at, Israel, 12 Janu ary 1993 (Leo J RBaon) 47 Ringbill ed Gu ll / Ringsnavelmeeuw Larus delawa rensis, Belfa st, Northern Ireland, 21 March 1993 (RenĂŠ Pop) 48 Ringbill ed G ull / Ringsnavelm eeuw Larus delawarens is, first-w inter, Bergen, H orda land, Norway, 29 Janu ary 1993 (H Jkon Heggland)

WP reports

49 Cyprus Pi ed Wheatear / Cyperse Tapuit Oenanthe cypriaca, Abu Simbel, Egypt, 31 January 1993 (Leo J RBaon) 50 Hume's Ye ll ow-browed Wa rbier / Humes Bladkonin g Phylloscopus humei, Eil at, Israel, 7 Febru ary 1993 (Leo J RBaon) 51 Sociable Plove rs / Steppekieviten Chettusia grega ria, Un ited Arab Emirates, January 1993 (Peter H Barthe/)

WP reports orienta lis present since 14 October stayed at Mörby langa, southern Ö land, Sweden (cf Dutch Bird ing 14: 64, 232, 1992). The Finni sh rariti es com mittee removed, among oth er species, Laughing Dove 5 senega lensis, Long-tailed Rosefinch Uragus sibiricus and Meadow Bunting Emberiza cio ides as 'presumed escapes ' from the Finni sh li st (Lin tum ies 27: 240-2 4 7, 1992) . In England, a Great Spotted Cuckoo Clamator glandarius was seen on St Martin's, Sc ill y, from 13 March. The Striated Scops Owl O tus brucei at Ei lat remained until 12 j anu ary (cf D utc h Birding 15: 34, 1993). The larges t in vas ion of Snowy Owls Nyctea sca ndiaca sin ce 1962-63 too k place in sou th ern Sweden, w ith at least 22 during janu ary of w hi ch c l Oon Ö land. A lso in Finl and, six indi vidu als were present during janu ary, mainly in the so uth -western archipelago. In Scotl and, a male chose the vicinity of some pipe- Iyin g operation s at Weste rn Moss, Caithn ess, Highl and, from 27 jan uary into March. C 30 Hawk Owls Surnia ulula were recorded so uth of Dal älven in so uthern Sweden. A Great Grey Owl Strix nebulosa sta v ing for four days in mid -December 1992 at Kragero co nstituted the first reco rd fo r Telemark and presumabl y the so uthernmost ever for Norway. On 14 j anua ry, one was present at Sor-Odal, H edemark, Norway. In Sweden, severa l we re seen we il so uth of the norm al range. A Nubian Nightjar Caprimulgus nubicus was found dead at Yotvata, Israe l, in mid-March. An intri guin g all -dark swift at Mai Po on 20-22 March, w ith two on 20 March, was the March hi ghli ght for Hong Kong; it is thought to be the so-ca ll ed 'Beidaihe Swift' , a vet undescribed species. In th e last week of March, an Olive-backed Pi pit Anthus hodgsoni was briefly see n at Eil at. The ea rl y-spr in g migration along th e Dutch coast of good numbers of Pied Wagtails Motacilla alba yarre llii is a regular phenomenon. For in sta nce, during 9- 15 March alone, 38 indi v idu als were trapped and ringed at th e rin gin g station at Bloe mend aa l, Noordhol land, w hich was about eq ual to the number of Wh ite Wagta il s M a alba during that period. In Hong Kong, four potential firsts we re recorded in a 5-day period from 22 to 26 janu ary : a White-tailed Robin Cinclidium leL/curum in Tai Po Ka u on 26 j anu ary, a male Rufous-gorgetted Flycatcher Ficedula stroph iata in Tai Po Kau on 23 j anu ary, a male Blue-throated Flycatcher Cyorn is rubecL/loides glaucicomans at H o Chung wood from 24 jan uary to 5 February, an d two Chestnut-tailed Starlings Sturnus malabaricus at Tsim Bei Tsui paddies from 22 j anu ary. Two oth er pa sser in es potentiall y new for Hong Kong we re a male Whitebrowed Shortwing Brachypteryx montana at Sha Lo Tun g on 13 Feb ru ary and a Middendorff's Grasshopper Warbier Lacustella ochotensis at Mai Po on 26-27 Febru ary. During janu ary-March, Cyprus Pied Wheatears Oenanthe cypriaca were observed both at Abu Simbel an d Ei lat. A Japanese Thrush Turdus cardis in March was a first fo r Tha il and. A bird photograph ed at Zwane nwater, Noord holl and, on 18 October 1992 was recent ly identified as th e sixth Eyebrowed Thrush T obscurus for th e Netherland s (a nd the third for autumn). A Dusky Thrush T naumanni in Lang ley, Bri -

tish Columb ia, Ca nada, from 2 j anu ary into March was a first record for North Ame ri ca outside A las ka. It took cove r in a holl y bu sh in a su burban backyard w here it was we ll-watc hed by 1005 of birders and featured by CBC and CNN television. A n adu lt at Qatif, Eastern Province, on 10 February was the seco nd for Saudi A rab ia. From 19 janu ary ta 13 March, a Dark-throated Thrush T ruficollis stayed in Helsinki , Finland. On 8 February, an Aquatic Warbier Acrocephalus paludicola was trapped and photographed in Djoudj N P, Senega l. A Reed Warbier A scirpaceus was trapped in Devon on 15 Februa ry. A Lesser Whitethroat Sylvia curruca w intered during December 1992 and ea rl y j anu ary at a bird-feeder in a ga rden at Zaan dam, Noord ho ll and (cf Dutch Birding 14: 34, 1992) . Both in Finland and Sweden, the number of w inter ing Blackcaps 5 atricapilla was co nsidered larger than ever before. In the Ca nary Island s, a Yellow-browed Warbier Phylloscopus inornatus was seen at Presa de las PeFi itas, Fuerteventura, on 17 Febru ary. In England, one was w interi ng at St Andrew's Pool, Corn wa ll , until at least 20 March. At Ei lat, two Hume's Yellow-browed Warblers P humei we re w in terin g, of w hich one was st ill present on 21 March. At Bridlington , Humberside, one was see n on 11 Feb ru ary but not subsequently. In Saudi A rabia, two Dusky Warblers P fuscatus were seen in Dafi Park, jubail, Eastern Province, on 14 February. A Chiffchaff P collybita trapped at Mai Po on 6 Febru ary represents the fourth record for Hong Kong. In Senega l, an Isabelline Shrike Lanius isabellinus was see n at Djoudj NP on 7 February . The first Carrion Crow Corvus corone for Hong Kong di scovered on 16 November 1992 re mained at Tsim Bei Tsui into February. Prospects for the Bali Starling Leucopsar rothschildi, reduced to just 18 in th e w ild in 1990, are now loo king bri ghter since, for th e seco nd co nsec uti ve year, th e w ild population of th is endemic species of Bali , Indonesia, ha s had a successful breeding seaso n and now sta nd s at 55. In large parts of ce ntral-easte rn Norway, th e in vas ion by Pi ne Grosbeaks Pinicola enucleator remained evident during February. Britain's 18th White-throated Sparrow Zonatrichia albicollis trapped and ringed w ith a fl ock of Redpolls Acanthis flammea at Wi llingham Woods, Lin co ln shire, on 5 December 1992 rema in ed present during March . Flocks of seven and 15 Snow Buntings Plectrophenax nivalis we re aga in fo und at Kizilirmak Delta in Novem ber 1991, the second and third records of thi s spec ies for Turkey since 1966 (cf Dutch Birdin g 14: 11 3, 199 1). At Beddington Sewage Farm, Croydon, Greater London, the first Rustic Bunting E rustica w intering in En gland was present from 9 Feb ru ary to 13 March; it was joined by a Little Bunting E pusilla at the same site fro m 13 Feb ru ary . For a number of repo rts, recent pub li ca tion s in Bangkok Bird Club Bul letin , Birding World, Bird s, Birdwatc h, Birdwatching, British Birds, Hong Kon g Bird Watching Soc iety Bu lletin, IWRB News, Limicola, Lin nut, Lintumi es, Sandgrouse, Scotti sh Bird News, Var Fagelvärld, Va r Fu glefa una, Winging It and Win gspan

WP reports we re co nsu lted. I w ish to thank Mashuq Ahmad, Peter Barthel, Leo Boon, Ph il ip Chantler, Ton y Clarke, M ike Coverda le, Koen va n D ijken, Enno Ebels, Rob ter Ellen, Martin El liott, D ick Forsman, Hans Gebu is, Tom va n der Have, Ward Hagemeij er, Ben Hall mann, Ted Hoogendoorn, Lars jon sso n, Peter Kennerley, Guy Kirwan/OSME, La sse La ine, Paul Leader, Bruce Mactavish, Erik Maassen, Franko Maroevic, Arno ld Meijer,

Hans va n der Meulen, Col in Moore, Chri s Murphy, john Ryan/Ra re Bird News, Fran s Sc hepers, Graham Speight, Tadeusz Stawarczyk, Lauren s Ste ijn, Gerard Steinhaus, Lars Svensson, Peter Symens, Lammert va n der Veen , Fi lip Verbeien, Ward Vercruysse, Arend Wassink and Kenn eth Yong for th eir help in compilin g this review.

Arnoud B van den Berg, Ouinlustparkweg 98, 2082 EG Santpoort-Zuid, Netherlands

Recente

meldingen _ __ _ _ __

Dit overzicht va n recente meld ingen va n ze ldzame en interessa nte voge ls in Nederland en België bes laa t voorname lijk de maanden januari en februari 1993. De verm elde geva ll en z ijn merendeels niet geverifieerd en het ove rzicht is niet vo lledig. A ll e voge laars die de moeite namen om hun waarnemingen aan ons door te geven worden harteli jk bedankt. Waarnemers va n soorten in Nederland die worden beoordeeld door de Commissie Dwaa lgasten Nederland se Avifauna wordt verzocht hun waarnemingen zo spoed ig moge lijk toe te zenden aa n: CDNA, Postbus 45 ,2080 AA Santpoort-Zuid, Nederland. Hiertoe gelieve men gebru ik te maken va n CDNA-waarn emingsformul ieren die eveneens verkrijgbaar zijn bij bove nstaand adres.

Nederland D U IKER S TOT VA LKEN

Het aanta l Roodkeelduikers Ga via stel/ata bij de Brouwersdam, Zu idhol land, bedroeg eind febru ari bijna 100 exemplaren. Een IJsduiker G immer vloog op 17 janu ari langs Westkape ll e, Zee land. Grote aantal len Noordse Stormvogels Fu/marus g/acia/is werden gez ien op 14 janu ari bij Camperdu in, Noordho ll and (c 165), en op 25 januari bij Lauwersoog, G roningen (c 135). Een Grauwe Pijlstormvogel Puffjnus griseus we rd dood aangetroffen op het strand bi j Zoutelande, Zeela nd, op 30 janua ri. Een Vaal Stormvogeltje Oceanodroma /eucorhoa we rd op 27 januari gemeld uit de Eemshaven, Groningen. Nog steeds b leven bi j Ijmuiden, Noordhol land, max imaa l vier en bij V li ss ingen, Zee land, max imaa l drie Kuifaalscholvers Pha/a crocorax aristote/is aanwezig. Verder z ijn er waa rnem ingen op 15 j anuari bij Hoek va n Ho lland, Zuidholland, op 17 januari twee bij W estkapell e, op 21 januari bij Middelburg, Zee land, op 27 janu ari drie bij de Maasvlakte, Zuidholl and, va n 23 tot 30 januari bij de Eem shave n, op 29 januari bij Hoedekenskerke, Zee land, en op 23 februari op het werkei land Neeltje j ans, Zee land. Een Kleine Zilverreiger Egretta garzetta verbleef tot 30 janu ari bij V liegveld

M idden-Zeeland, Zee land. Grote Zilverreigers E a/ba bleven aanwez ig tot 5 janu ari bij Den Nu l, Overijssel, en tot 13 januari bij Nu land, Noordbrabant; bovend ien wa ren er meldingen bi j Noordeloos, Zu idho l land, op 8 janu ari , in Zu ideli jk Flevoland, Flevoland, op 22 februari en twee ten zuiden va n Woerde nse Verl aat, Utrec ht, vanaf 28 februari. Winterwaarnem ingen va n Ooievaars Ciconia ciconia wa ren bij Zoetermeer, Zuidho ll and, b ij N uland , bij Asse lt, Limburg, bij Lienden, Gelderl and, in de Dordtse Biesbosch, Zu idholland, bij Voorst, Gelderland, en bij Den H elder, Noordholl and. Op 20 februari werden al vier langsvliegende lepelaars P/ata/ea /eucorodia opgemerkt bij de Blocq va n Kuffel er, Flevoland. Dwergganzen Anser erythropus werden vee lal gez ien op plaatsen waa r ze eerder deze winter ook al aanwez ig waren. Van 10 tot 31 januari vier in de omgeving van Strijen, Zuid holland, op 19 januari één bij de Korend ijkse Slikken, Zu idho ll and, op 23 januari bij Botshol , Utrecht, va n 27 janu ari tot 28 februari ma ximaa l twee bij Den Bomme l, Zuidholland, op 21 februar i in de Ooypolder, Gelderland, en op 24 februari op de Pl aat va n Scheel hoek, Zuidholland. Een hybride Dwerggans x Brandgans A erythropus x Branta /e ucops is werd op 17 januari gez ien in de Anjumer Kolken, Fri es land. Sneeuwganzen A caeru/escens zaten va n 2 tot 4 janu ari bij Goedereede, Zuidho ll and, op 10 januari en 20 februari twee b ij Den Bommel, va n 31 januari tot 25 februari één op de Pl aat va n Scheelhoek, op 31 januari zes bij Laaxum, Fri es land, op 1 februari (blau we vo rm ) bij N ieuwerkerk, Zeeland, op 5 febru ari bij de Steile Bank, Fries land, en zes b ij M irn s, Friesland, op 19 februari zes bij Oudemirnum, Fri es land, en op 23 februari (bl auwe vo rm) bij Makkum, Fri es land. Een Canadese Gans B canadensis va n ietwat kl einer formaat werd op 8 janu ari waargenomen bij N ieuw- Lekkerl and, Zuidholland, en een groep va n 13 ongeringde kleine exempl aren werd op 18 februari gezien bij Hellevoetslui s, Zuidholland. Een Zwarte Rotgans B bernicla nigricans verbleef va n 2 januari tot 7 februari bij de Flaauwersen Weversin lagen, Zee land . Andere exemplaren zaten

IOuteh Birding 75: 90-96, april 79931

Recente meldingen

52-53 Noordse Stormvogel ! Northern Fulmar Fulmarus g lacia lis, donkere vorm, Den Helder, Noord holl and, 24 januari 1993 (Dirk J Maerbeek) 54 Vaa l Stormvogeltje / Leach's Petrel Oceanadrama leucorhoa, Eem shaven, Gron in gen, 27 januari 1993 (Ema Klunder) op 30 januari bij de Grevelin gendam, Zee land, en op 23 en 24 februar i tussen Veere, Zee land, en Middelburg. Roodhalsganzen B ruficol/is we rden gez ien op 2 janu ari bij G iessen-Oudekerk, Zu idholl and, op 3 januari bij Molenaarsg raaf, Zuidh oll and, va n 17 tot 24 janua ri bij Strijen, op 17 en 18 januari bi j Zutphen, Gelderland, op 19 januari op de Anthoniegorzen bij Will emstad, Noordbrabant, en op 25 j anu ari b ij Gaastmeer, Fri es land. Mannelijke Bronskopeenden Anas falca ta bl even blijkbaar de moeite waa rd om door te geven, getui ge de waa rn em ingen op 2 en 5 januari in de AW-dui nen, Noordh oll and, en op 8 feb ru ari bij O lst, O ve rij sse l. Grote groepen Krooneenden Netta rufina werden gez ien op 3 janu ari op de Zevenhui zerpi as, Zuidholland (11 ), en op 7 februari in de AW-duinen (12). Va naf 22 janu ari zou b ij Abco ude, Utrecht, een Ringsnaveleend Aythya col/aris ve rblij ve n maa r b ij nadere bestud erin g we rd de voge l op 5 feb ru ari gedetermin ee rd als een hybride Ringsnaveleend x Kuifeend A col/aris x fuligu la. Witoogeenden A nyroca werden opgemerkt op 12 januari bij Ensc hed e, Overij sse l, en van 7 tot 10 februa ri bij Maarsse n, Utrecht. IJseenden Clangula hyema lis bl even aa nwez ig bij de Brouwersdam met een maximum van 19 exemp laren op 11 janu ari. Een aa ntal va n c 70 exem pl aren we rd op 19 jan uari geteld 7 km ten oosten va n Texel, Noordho lland . Een geringde Kokardezaagbek Mergus cucul/atus we rd op 7 en 9 januari gez ien bij Den Oever, Noord-

Recente m eldingen holl and, en op 22 fe bru ari gelu kki g dood aa ngetroffen aldaa r. Voor de liefh ebbers va n exoti sc h wate rw ild: Rosse Stekelstaarten Oxyura ja maicensis we rd en gez ien op 9 januari b ij Den Oever, op 25 janu ari bij Leid sc hend am, Zuidh o ll and, en op 23 februari bij de Brou wersdam. Rode Wouwen Mi/ vus mi/vus vloge n op 2 janu ari over Hoevelaken, Gelderland , op 18 januari ove r Amste rd am, Noordh o ll and, op 23 janu ari ove r A lmere, Fl evol and, en op 27 janu ari boven het v li egveld van Texe l. Tot 9 janu ari bl eef de Zeearend Ha/iaeetu s albicilla aanwez ig op de Ko rendijkse Slikken, op 2 j anu ari vloog er één ove r M aa rssenbroek, Utrec ht, op 31 j anu ari w as er één bij landgoed De Utrec ht, Noordbrabant, en va n 6 tot 28 fe bru ari één in de Brabantse Bi es bosc h, Noordbrabant. Pak ' m beet c 30 Slechtvalken Falco peregrinus we rden doorgegeven, voorn amelijk uit Zuid holl and en Zee land . Een baltse nd paartj e Slec htva lken we rd op 23 fe bru ari gemeld va n de Ventjagersplaten, Zuidh oll and. KRAANVOG ELS TO T A LKEN O pva llend w as het aantal meldin gen van Kraanvogels Grus grus deze w inter: op 4 janu ari 15 over Mil sbeek, Limbu rg, op 16 januari dri e op de Kampin a, Noordbraba nt, op 5 feb ru ari twee over Hoevelaken, op 13 febru ari een groepj e ove r W ageningen, Gelderl and , va n 21 tot 26 februari één bij Helium, Gronin gen, op 23 febru ari één ove r Rotterdam, Zuidholland, op 25 febru ari één bij Glimmen, Gronin gen, en op 28 febru ari drie ove r Horst, Limburg. De eerste wa arn emin g va n een Strandplevier Charadrius a/exandrinus werd ve rri cht op 23 febru ari bij de Brou w ersdam. 15 va n de 18 Grutto's Limosa limosa die op 23 febru ari bij M akkum verbl even vertoonden kenmerken van de ij sland se G rutto L I islandica . Grote Jagers Stercorarius skua werd en gez ien op 14 en 25 janu ari bij Camperduin , op 17 janu ari bij Scheveningen, Zuidholl and, op 23 j anu ari bij Vli ss in gen, op 25 janu ari v ier bij Lauwe rsoog, op 30 janu ari bij Bres kens, Zee land , en va n 19 tot 22 febru ari in Korn we rd erza nd, Fri es land. Twee dode adulte exempl aren we rd en op 27 januari gevonden bij Zouteland e. Naast de gebrui ke lij ke Zwartkopmeeuwen Laru s m elanocephalus (twee) bij Ijmuiden wa ren er waa rnemingen bij Lelystad, Fl evoland, en bij Devente r, O ve rij sse l. Geelpootmeeuwen L cachinnans we rden gez ien op 17 januari bij de Brouwe rsdam, op 20 en 25 febru ari bij Ijmuiden en op 27 febru ari bij de Reeuw ijk se Pl asse n, Zuidholl and . Een flinke oogst aan Kleine Burgemeesters L glaucoides we rd binn engehaald. Op S febru ari bij 's-Gravenzande, Zuidh oll and, va n 6 tot 25 febru ari een adult en va naf 7 fe bru ari oo k een onvo lwasse n exempl aa r te V li ss in gen, va n 15 tot 22 febru ari in Ijmuiden, op 16 febru ari een dood exempl aa r bij A ndij k, Noordholland,

en op 21 feb ru ari b ij Ka tw ijk aa n Zee, Zuidh oll and. Grote Burgemeesters L h ype rboreus zaten de gehele period e bij de Brouwersdam (adult), op 14 janu ari bij Ca mpe rduin , op 17 janu ari bij V li ss ingen, op 25 j anu ari bij Katw ijk aan Zee, va n 2 tot 20 fe bru ari bij Den Helder, va n 8 tot 22 febru ari een onvo lwassen en va n 14 tot 28 feb ru ari een adult exempla ar bij Ijmuiden. Vee l Drieteenmeeuwen Rissa tridactyla we rden gez ien op 14 janu ari bij Camperduin (160 0) en op 15 janu ari bij Ijmuiden (500). Ook wa ren er waa rnemin gen op di verse pl aatse n in het binn enl and . Max imaal twee Grote Sterns Sterna sa ndvicensis ve rbl even bij de Brou we rsdam . Va naf 26 februari za t een Zwarte Stern Chlidonias niger in zo merkl eed bij Tern euze n, Zeeland , en werd daar op 28 februari dood gevond en. Kleine Alken Alle alle ware n er op 2 janu ari bij Stellendam, Zuidh o lland, en op 21 febru ari bij W estkapell e. Een dode Papegaaiduiker Fratercula arctica we rd op 25 janu ari gevonden tu sse n Katw ijk en Noordw ijk, Zuidholl and ; langs Lauwe rsoog vloog een levende op deze lfde da g en op 26 janu ari vlogen er twee langs Camperduin. O p 20 febru ari zat er één op het strand bij Ca ll antsoog, Noordho ll and, die later overl eed. Bij Oostvoo rn e, Zuidhol land, zaten op 18 febru ari nog 30 Strandleeuweriken Erem ophila alpestris. Een Pestvogel Bomb ycilla garrulus werd op 15 janu ari gemeld van de AW-duinen. Winterse Zwartkoppen Sylvia atricapilla we rd en gedurende de hele peri ode regelm ati g gemeld uit ni et nader gespecifi ceerd e tuin en, evenals Tjiftjaffen Ph ylloscopus co llybita. O p 3 januari we rd in Veen end aa l, Utrecht, ook nog een Siberische Tjiftjaf P c tristis waargenomen. Witkopstaartmezen Aegithalos caudatus ca udatus we rd en gemeld op 3 januari bij Veenend aa l, op 5 janu ari zes bij Schagen, Noordh oll and, en op 3 februari twee bij Rh eden, Gelderl and. Er was nog een melding va n twee Notekrakers Nu c ifraga ca ryoca tactes op 5 janu ari bij Di epenvee n, Overij sse l. Europese Kanaries Serinus serinus zaten op 27 janu ari bij Westkapell e (twee), op 30 janu ari bij Rotterd am, op 1 febru ari bij Bergschenh oek, Zuidh o ll and, en op 8 febru ari in Gronin gen, Gro nin gen. in een groe p Sijzen Ca rduelis spinus en Groenlingen C c hloris zat op 23 febru ari te Ba arn, Utrecht, een jo ng mannetj e Roodmus Carpodacus erythrinus te z in gen. Aa ntall en Sneeuwgorzen Plectrophenax niva lis va n betekeni s we rd en geteld bij de Zuidpi er van Ijmuiden op 1 janu ari (55) en bij de Eemshaven op 27 janu ari (c 25 0 i). De Grauwe Gors Miliaria ca landra van Ijmuiden zat daar nog tot 15 febru ari en bij Hoofdpl aa t, Zeeland, we rd en er op 30 janu ari 12 geteld.

LE EUWERIK EN TO T GO RZ EN

Ruud M van Dongen, Albertusstraat 4, 526 7 AD Vught, Nederland Hans Cebuis, Boogschutter 3 0, 3328 KB Dordrecht, Nederland Peter WW de Rouw, Warande 23, 3 705 ZB Z eist, Nederland

Recente meldingen

55 Roodhalsgans / Red-breasted Goose Branta ruficollis, Tonnekreek, Noordbrabant, 19 januari 1993 (Hans Cebuis) 56 Kleine Burgemeester / Ice land Gu ll Larus g laucoides, adu lt, V li ssi ngen, Zee land, februari 1993 (Tobi Koppejan) 57 Grote Burgemeester / Glaucous Gu ll Larus hyperboreus, ad ult, Brouwersdam, Zu idh oll and, 28 februari 1993 (Chris Schenk)

Recente meldingen

België DU IK ERS TOT VALKEN Een ju veniele regelmati g roepe nde 'IJsduiker C avia immer was va n 17 tot 30 j anuari te zien op De Bi ezen te Nazareth , Oostvlaa nderen, Va n 3 tot te n min ste 31 janu ari zat er één op het Lac de la Pl ate Taill e, Namen, Te O ostende, W estvlaanderen, zat op 29 janu ari kortstondi g een exemp laar. Een Geelsnavelduiker C adamsii trok op 10 janu ari op korte afstand langs O ostende, Verd er vloge n hier meer dan 38 Noordse Stormvogels Fu/ma rus g /acia /is langs waa rva n 12 op 25 janu ari . O p 24 en 25 ja nu ari werd er te lke ns één va n de do nkere vorm vastgesteld. O p 24 febru ari ve rtoefd e een exempl aa r b ij Destelbergen, O ostv laanderen, dat daa rn a naar een as iel we rd ove rgebrac ht en daar overl eed. Op 19 feb ru ari we rd te O ostende een Grauwe Pijlstormvogel Puffinus griseus opgemerkt. O p 25 januari we rd en te Oostende zeve n Noordse Pijlstormvogels P puffinus geteld. O ok was 19 februari de pi ekd ag voor Jan-van-genten Morus bassa nus met c 341 exemplaren. O p 24 janu ari v loog een exempl aa r ove r Gaurain-Ramecro ix, Henegou we n, en op 31 janu ari vloog een adult ove r Turnh out, A ntwe rpen. Kuifaalscholvers Pha/acro corax aristotelis deden het behoo rlijk goed: te Oostende op 25 (zeven), 27 (twee) en 30 janu ari (éé n) en op 14 (twee), 20, 22 en 26 februari (telkens één); te Zeebru gge, W estv laa nderen, ve rbleef op 30 janu ari en 12 februari telkens één exempl aa r. Een ju ve niele voge l zat op 28 januari op het dak va n een sc hoo l te M ariaburg, A ntwe rpen, en op 29 janu ari bevond zich een ju ve niel exempl aar op het erf va n een boe rd erij in O sse ndrecht, A ntwe rpen. Een adult exempla ar zwom op 30 en 31 j anu ari in een

58 Rin gsnaveleend / Rin g-bill ed Duck Ayth ya collaris, vrouwtj e, Zeebru gge-Westdam, W estvlaanderen, België, 2 j anu ari 1993 (Pa trick Beirens)

ka naa ltje bij Schul en, Lim burg. Een Kwak Nycticorax nycticorax in eerste w in te rkl eed bezoc ht op 5 en 6 janu ari de tuin va n het voge las iel te Berendrecht, A ntwe rpe n. De trend va n overw interende Grote Zilverreigers Egretta a/ba zet zic h oo k in België voo rt. De twee exemp laren in de omgevin g va n Harchi es-Hensies, Henegouwe n, ve rpl aatsten zich op 28 janu ari en op 14 febru ari naar Baudo ur- Douvrain, Henegouwen. Op 9 febru ari zat er één bij O ud -Heve rl ee, Braba nt. Ook b ij V irell es, Henegouwe n, werd in febru ari wee r geregeld een exempl aar gesignaleerd, Een w interwaa rneming va n een Ooievaar Ciconia ciconia vond op 3 janu ari pl aats te Ze mst, Braba nt. De eerste tre kkende exemplaren we rd en gezien te Angre, Henegouwen, op 24 feb ru ari en te W ell e, W estv laanderen, op 25 febru ari. De w itte Sneeuwgans A nser caeru/escens di e van 12 december tot te n min ste 28 feb ru ari in het Mechels Broek, A ntwerpen, ve rtoefd e bl eek ontsnapt te zijn, Va naf 9 feb ru ari zat hi er reeds een mannetj e Zomertaling A nas querq uedu/a, Bondi g opgeso md de waarnemin gen va n Krooneenden Netta rufina: v ier te Gent en omgevin g, Oostv laa nderen, en telkens één te Du ffe l, A ntwe rpen, te Kallo, Oostv laa nderen, en te N ieuw poo rt, W estv laa nderen. Voor de meesten we llicht minder interessa nt was het fe it dat wee r di ve rse hybrideen izabel-eenden opd oken waa rvan een mannetj e hybride Ringsnavel- x Kuifeend A ythya collaris x fu/ig u/a te Dendermonde, Oostv laa nderen, tot 1 janu ari ongetwij fe ld de leukste was. Hebben we het wee r over échte Ringsnaveleenden A collaris, dan noe men we de vrouwtjes va n de Gentse Kanaalzo ne (tot in maart) en va n Zee bru gge-Westd am op 2 janu ari . H et mannetj e va n Bl ok kersdijk, A ntwe rpen, was te ru g va naf 16 janu ari tot ve r in maart. Het mannetj e Witoogeend A nyro ca zwom wa ntrouw ig te Li er-Du ffe l-Kessel, A ntwe rpen, tot 11 febru ari. Nog een mannetj e, dat al negen w inters teru gkeert naa r de M aas, verbl eef op 2 febru ari nog te G ives, Luik. O p 17 en 18 janu ari pl eisterde er één op De Gavers te H arelbeke, Westv laa nderen. D e gekende (o ntsnapte) Buffelkopeenden Bucepha/a a/beo /a bl even op hun 'overw interin gsgebi eden' bij Lomm el, Limburg (mannetj e), en bij Postel, A ntwe rpe n (v ro uw tj e) . Gans de peri ode zwo m een Rosse Stekelstaart Oxyura j amaicensis op De Gavers te Harelbeke. Rode Wouwen M mi/vus ve rbl even te Moerbeke-Waas, Westv laanderen, tot 7 febru ari (één tot twee), te Zemst op 16 janu ari , te Bertem-Bos, Brabant, op 17 j anu ari en te Clèremont, Luik, op 22 feb ru ari. O p 11 febru ari v loog een onvo lwa sse n Zeearend H a/iaeetus a/bicilla ove r Aa lst Oostvlaa nderen, Va n de 12 gemelde Siechtvalke~ Fa/co peregrinus nam Gent er vier voo r zijn rekenin g terw ijl Kall o- Doe l er weer twee à dri e had. KRAANVOGE LS TOT A LKEN Op 2 j anu ari stonden ko rtstondi g 29 Kraanvogels Crus g rus te Puntbeek-Gl abbeek, Brabant, op 5 febru ari vloge n er 42 ove r W olfsdonk, Limburg, en op 13 februari trokken er c 30 ove r N ijlen, A ntwe rpen. O p 25 janu ari vlogen langs Oostende v ier Kleine Jagers Sterco rari us parasi ticus. Op 25 janu ari we rden hier v ier en op 19 en 21 febru ari respecti evelijk twee en één Grote Jagers 5 skua geteld .

Recente meldingen O p 31 janu ari en 6 fe bru ari pleiste rde een exempl aa r in Het Zw in bij Knokke, W estv laa nderen. Zwartkopmeeuwen Larus me/anocepha/us we rden vastgesteld te Kn okke, te N ieuw moer, A ntwe rpen, te Oostende (dri e) en te Zee bru gge. Er was slec hts één waa rn em in g va n een eerste-w inter Grote Burgem eester L hyperboreus te Zeebru gge. Voo ral ro nd 29 janu ari v logen Zeekoeten Uria aa /ge het binn enl and in en vo lgden waa rn emin gen op 18 pl aatsen waa rva n Sc hul en de meest oostelij ke was . Tijdens de storm va n 25 janu ari trokken dri e Kleine Alken A lle alle langs Oostend e. Op 18 j anu ari vloog hier een Papegaaiduiker Fratercu/a arctica langs. U ILEN TOT KRAA IEN O p 21 februari we rd een Sneeuwuil Nyctea sca ndiaca ko rt waa rgenomen bij Arendonk, A ntwerpen. Max im aa l 23 Strandleeuweriken Eremop hila a/pestris b leven aanwez ig in de Zeebru gse Voo rhaven. Een Boerenzwaluw Hirundo rustica we rd op 9 j anu ari gez ien bij Bree, Lim burg. Bij Dendermonde ve rbl eef op 1 janu ari een vrouw tj e Rouwkwikstaart

Motacilla a/ba yarre llh. O p 12 feb ru ari we rden één à twee Pestvogels Bomb ycilla garru/us kortstondig gez ien bij W ilrij k, A ntwe rpen. Bij Testelt, Limburg, ve rbl eef va n 7 tot 15 febru ari een Siberische Tjiftjaf Ph yllo scopus collybita tristis. Klapeksters Lanius excubitor wa ren te vin den bij Brecht-W uu stweze l, A ntwe rpen, bij Neerij se, Brabant, b ij Q uiévrain, Henegouwe n, en bij W ebbekom, Limburg. De twee Notekrakers N ucifraga caryocatactes die op 7 en 9 febru ari werd en gezien in een bos bij Hechtel-Ekse l, Limburg, vo rmd en de speld in een heuse hoo iberg. Deze waa rn emingslij st kwa m tot stand met medewe rkin g va n Hugues Du fo urn y (Henegou wen), Koe n Leysen (Sc hulen), Philippe Smets (Ti enen), Dirk Symens (VLAVICO), Erik Va nloo (Trektellingen in het O ostendse), Will y Versc hueren (Linkeroeve r) en Frederik Will emyns (Me rgus) . Ook de hulp va n al diegenen di e (hun) waa rn emingen meedeelden op de Belgische Dutc h Birding-Voge llijn (03-488 01 94) was onontbeerlijk.

C erald Driessens, Bosstraat 44, 2500 Lier, België

DB Actueel _ _ _ _ _ _ _ _ __ Goudlijster ontregelt trektelling te Breskens Op vrijd ag 9 ap ril 1993 bevonden z ich 12 Zee uwse voge laa rs op de befaa mde te l post te Bres kens, Zee land. Dankz ij de vrij krac hti ge oostenw ind moest er hard gewerkt wo rd en; tu ssen 06:1 5 en 14:30 we rd en c 15 000 voge ls genoteerd, voo r het merend eel Graspi epers A nthus p ratensis en Kn euen Ca rduelis ca nnabina. O m 09:20 uur maakte Jan Goedbloed de ove ri ge te llers attent op een lij ster die op c l O m hoogte over de buitengloo iin g va n de zeedij k va nuit westelijke ri chting aa n kwa m v liegen. Gez ien de grootte va n de voge l leek determin ati e als G rote Lij ster Turdus viscivorus gerechtvaa rd igd. Toc h was er iets wat ongevee r ac ht voge laars deed bes luiten de voge l in de kijker te houden. M issc hien was het, bij nader in z ien, de voor een G rote Lijster atypi sc he rechtlijni ge, we ini g golve nde vlucht met een co nstante vleuge lslag. Naarmate de voge l d ichterbij kwa m nam de onze kerh eid toe. Kop, hals en borst leken uitzo nderlij k donke r. Stil zw ijgend vo lgde het groepje tellers de voge l tot deze tot op enke le lOtallen meters was genaderd en de fl ank en onderv leugel liet z ien. Ze lfs doo r de langzaa m bes laa nde oc ul airen was de brede zwa rte baan ove r de overi gens w itte onderv leugeldekve ren overduidelijk. Met stomh eid ges lagen stonden we naar een on-

[Outeh 8irding 75 : 95. april 79931

mi skenbare Goudlijste r Zoothera dauma te staren terw ijl deze op mind er dan 25 m de telpost passeerde. A rj an O vaa was de eerste die de tegenwoo rdi gheid va n geest had te sc hreeuwen 'dit is geen Grote Lij ster' waa rna Pim Wo lf geschiedeni s sc hreef met de woo rden 'dit is een hartstikke Goudlij ster' . Enkele nog G raspi eper-te llende waa rn emers wa ren nog jui st in de ge legenheid de karakteri sti eke ondervleugel te kenin g en de zwaa r zwa rt geschu bde onderdelen op het netv li es te krij gen alvo rens de Goudlij ster over het strand in oostelijke ri chting ve rd ween. Ze lfs de meest alerte fotog rafen wa ren te laat om de p laat va n hun leven te maken. Tobi Koppejan maakte voo r de vo rm nog een di a va n de ve rd w ijnende voge l. Dat de gehele verdere dag een sfeer va n euforie op de te lpost hin g laat z ich raden. Indien aa nvaa rd, zou deze wa arn emin g het 15e geval voor Nederl and betreffen en de derde voorjaarswaarnemin g. Eerdere voo rj aa rsgeva llen z ijn bekend uit april 1953 en maart 1988. De verwac htingen voor de komende we ken z ij n, mede dankz ij een tweede onverwac hte ni euwko mer voo r de tel post, een grij ze sni p Limnodromus op maa ndag 12 april 1993, hoog gespannen. Gemoti vee rde tellers die dit se izoe n ook hun geluk eens w illen beproeven, worden geadv isee rd rond zo nso pgang op de tel post aa nwez ig te z ij n. Nagenoeg alle dwaa lgasten va n de afgelopen jaren werden namelijk gez ien tu ssen 07 :00 en 10 :001 ROB SPONSELEE & JACO WALHOUT

In memoriam

----------- ---------------------------------

59 Jow i de Roever, juli 1992 (Edward J van /jzendoorn) Jowi de Roever 1944-1992 Jow i de Roever overl eed op 28 augustus 1992. Een ze ld zame ziekte, waa rvoo r hij al eens met succes leek te zijn geoperee rd , is hij niet meer te boven gekomen. Jowi was 48 j aar, een leeftijd waa rop men niet be hoo rt te sterven, en dat go ld ze ker voor hem: met Cynth ia en hun doc htertj e Isa bel was er een nieuwe dimens ie in z ijn leven gekomen.

Bovendien waren zijn v italiteit en doorzettingsvermogen onde r reis- en excursiegenoten, vee lal jonger dan hij , sp reekwoo rdelijk. Met Jow i heeft de Nederl and se en intern ation ale voge laarsgemeenschap een uiterst markant en in spirerend persoo n verl oren. Hij heeft op ve le voge laa rs een stimulerende uitwe rking gehad va naf het moment dat hij, ein d jaren 50, met voge len begon. M ijn eigen boekenkast, met reis- en voge lgid sjes over allerl ei exotisc he landen is een bew ij s va n z ijn stimul ans, enthousiasme en betrokkenheid. Zo nd er hem hadden die boeken daar niet gestaa n. Jowi was alom bekend va nwege zi jn enorme reislu st. Dat reizen had een prim air doe l: zijn wereld lij st, die uiteindelij k tot ergens bove n de 5200 soorten is gekomen. (H et precieze aa ntal is niet eenvoudi g te achterh alen wegens de nog niet geheel uitgevoerde adm ini strati e va n zi jn laa tste reis naa r N ieuw-Gu in ea.) Op de lij st van Jowi's reize n sind s 1958 ontbreekt geen enkel jaar en geen enkel cont inent. Soms maakte hij in een jaar we l drie trips buiten Eu ropa. Jowi hield va n ui tdag ingen en ook va n het ve rte ll en va n ve rhal en over zijn re ize n. Ve len zull en zich bij voo rbeeld het verh aa l herinn eren va n zijn tocht om de Po'ouli te v inden op het eil and Maui , Hawa ii. Ik ge loof dat hij het als een va n z ijn 'beste soorten' besc houwde. Jowi had een fanati sc he stijl va n voge len, die, dat moet gezegd, ook we l eens w revel opr iep . Hij kon niet op houden voordat het donker was, koude vin gers of honger ten spijt. Zijn brede kennis, mooie verha len en enthous ias me maa kten vee l goed. Jowi 's in teresse strekte zich ver uit voo rbij voge ls all een: hij maakte regelm atig ook excursies om zoogdieren te v inden en voora l het laatste jaa r was hij met vli nders druk in de wee r. Met het ove rlijd en va n Jowi is een groot gat geslagen in de natuurbeleveni s va n ve len. Voor Cynthi a en Isabe l is het een oneindig grotere klap. Zi j ve rdi enen ons medeleven. ROLF A DE By

lDutch Birding 15: 96, apri/1993J

A Book Service for the European Birder De Boekenservice voor de Europese Vogelaar A new service. designed for the European birdwatcher. The aim is to offer books/recordings covering all areas of European & World ornithology. in any language. with easy ordeling and rapid despatch. Payment is easy toa - we accept cheques in LiGld/DM. Eurocbeque. most credit cards, and Giro/Postbank. We also offer full customer service. with French. German & Spanish speaking staff. and will be happy to offer advice on a range of titles.

New and Forthcoming Tilles: Gld+ Birds in BraziI: A Natural History - Helmut Sick I Princeton Univ Press Special Prepublication Price untiJ 31st October 1993: . . . . . . . . no.oo (10 be published August 1993. Price from Ist November 1993: .. . %:90.00 A Birders Guide to Tbailand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... fJ5.95 Tbe Birds of Tikal: Au Annotated Checklist (Guatemala) . . . . . . . . fJ2.95 The Birds of Ceutral Siberia ... . . . . . . . . . . . . . . ... .. . . . f27.50 Birds: A Pbotograpbic Guide to tbe Birds of Peuiusular Malaysia & Singapore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . fJ6 .95 Tbe Commou Tem (Hamlyu Species Guide) - due May 1993 . . . . .. f9.99 A Field Guide to tbe Birds of Borneo. Sumatra. Java and Bali . . . . f25.00 - new guide co vering 820 species, due July 1993 . . . . . . . . . .. f50.00 Tbe Kestrel (Hamlyn Species Guide) - due May 1993 . . . . . . . . .. f9.99 The Macmillan Field Guide to Bird Identific.ation - new paperback edn n .99 Manual of Oruitbology: Avian Strncture & Function - due July 1993 . f30.00

DM'"

190 170 250 220) 40 44 36 33 75 68

47 42 27 25 68 63 135 126 27 25 23 21 82 75

Featured Tilles: Birds of Europe witb Nortb Africa and tbe Middle East . f25.00 Birds of Soutbwestern BraziI. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . f27.95 Birds of the Western Palearctic. Vohune 6 - Warblers . . . . . . . n5.00 Birds of tbe Western Palearctic. Vohune 7 - Flycatchers to Shrikes . . n5 .00 Guia de las Aves de las Islas Canarias . . . . . .. . . . . . . . . . . . f24 .95 H'Uldbook to tbe Birds of tbe World: Vohune 1 . . .. . . . . . . . . f95.00 Lommar - excellent monograph on divers by Lars Jonsson . f18.95 Oiseallx de GuY'Ula / Birds of FnUlcb GUĂ&#x153;Ula. . . . . . . . . . . . . . f38.00 Les Oiseallx Rares en France . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f25 .00 Threatelled Birds of tbe Americas: Tbe (CBP/IUCN Red Data Book . f29.50

68 63 76 70 2 10 190 2 10 190 68 63 260 235 52 47 105 95 68 63 80 74

Any bird. natural bistory or enviroument book may be ordered using tbis service. Write for a price quotatiou. or send for our free catalogue: .. Guide prices ouly - may alter due to publisbers I price increases or currency fluctuation.

ORDERING DETAILS

ORDER FORM

Paymellt: by ffGld /DM cheque, Eurocheque. or bank transfer (please write for details). Giro/Postb.U1k: please write for details Credit card: VISA/ Access/Master-/Eurocard Postage & Packing Cbarges: Orders up to f35 - add fS (Gld 15 / Orders up to f60 - add f7 (Gld 21 / Orders up to f90 - add f9 (Gld 27 / Orders over f90 - add 10% of order

DM 13) DM 18) DM 23) value.

Re/urn this form wilh payment, or phone/fax us at the fol/owing address:

Name Address Country I enclose payment of f /Gld/DM Transfer to Postbank of Gld credit card na: Please debit

I I I I I

I I I I I I

Expiry date __ / __ Signature

Natural History Book Service Ltd 2-3 Wills Road, Totnes, Devon TQ9 5XN, UK. Tel: 0803-865913 (Int'l: 44-803-865913)

Fax: 0803-865280 (Int'l: 44-803-865280)

DUTC H BIRDING 1J~~W[E[l=~[E[PCQ)~1J~ ~[E~wacr:[E • Wh en you are planning a birding trip or holiday abroad, ask for recent reports of fellow birdwatchers • Many items available, in English as weil as in Dutch • Reasonably priced (non-profit base) • All kinds of bird, nature and travel-reports urgently required For a free (only p&p costs) catalogue and other information please contact: DIRK DE MOES POSTBUS 94 3956 ZS LEERSUM THE NETHERLANDS ({) 03434 - 57501

IJYOU,enjoy looking at birds you 'U wve woking at...

Address: ................................. .

"AUDUBON SOCIETY" de int. Ornithologen vereniging heeft Swift toestemming gegeven de naam "Audubon" te gebruiken, mits deze kijkers voldoen aan de specificaties voor een ideale natuurkijker, Verkrijgbaar in respectievelijk 8,5 x 44 BWCF, 7 x 35 DCF (waterproo~ en 10 x 50 BWCF.

The Club's region of interest embraces the entire Indian Subcontinent, South East Asia, the Philippines, Taiwan and much of Indonesia and China. It is open to all ornithologists throughout the world who share an interest in the region 's birds and their conservation, Members receive two Bulletins and a journal 'Forktail' annually, keeping them in touch with the latest developments in Oriental ornithology. f-----

JOINTODAY

------I

Membership costs 1:12 per annum, For further details or to join (enclose your fee) , write to ORIENTAL BIRD CLUB , c/o THE LODGE, SANDY, BEDFORDSHIRE SG19 2DL.

footprint .,,~ Ad~entures

technolyt

Ecologically sensitive travel to: NEPAL • INDIA • THAILAND MALAYSIA • INDONESIA PAPUA NEW GUiNEA • AUSTRAlIA NEW ZEALAND· TURKEY KENYA· CANADA· ARGENTINA COSTA RICA· PERU Your first choice tor Trekking, Birdwatching, Wildlite Sataris, Nature Photography, Bird Photography, Culture, White Water Rafting, Caving, Diving and Polar Cruises.

Industrieweg 35 1521 NE Wormerveer Tel, 075-282204/285767 Fax 075-213663

Call for Brochure now Tel: 0522 690852 or write to: 5, Malham Drive, Lakelands, Lincoln LN6 OXD, Engeland

Tweemaandelijks tijdschrift voor elke fervente vogelaar

Schrijf voor informatie naar: Dutch Birding, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam VII

•

' >'.

British Birds

THE AMERICAN BIRDING ASSOCIATION

invites readers afDutch Birding infa aur membership. If yau jain rhe anly Narrh American assaciatian of andfor birders , you wil! receive Birding, our bi-monthly magazine which gives acrive field birders rhe expertise rhey seek, and Winging lt, a lively manthly newsletter with the larest happenings and rarities . Many ABA birdwatchers are available to advise ar guide visitars ta rheir lacal areas. These members are lis red in aur Membership Directo/y. Annual Dues: US$ 37.00 Visa and MasterCard Accepted

The independent monthly magazine that's always worth reading ...

Far sample capies, send US$3.50 ra:

American Birding Association PO Box 6599 Colorado Springs, CO 80934 USA

FOT yOUT FREE sample copy, wnte to 0

L/~

Mrs Erika Sharrock, Fountains, Park LG/Ie, Blunham, Bedfol'd .\1K44 .'IX/, F:nglal1d Subscribers 10 Dulch Birding can claim a 25% discounI

ogels

Vogels van de Noordatlantische en Arctische Eilanden

-= d. lVoordatlantische &

IJsland. Faeröer • Spitsbergen Shetland • Orkney • Hebriden Dorete Bloch & Saren Sarensen Een veldgids voor de Noordelijke eilanden geschrevèn door experts, met meer dan 500 illustraties in kleur van 225 soorten, inclusief een compleet overzicht van alle 463 soorten die ooit in het gebied zijn waargenomen . Met een uitgebreide inleiding over de eilanden, het vogelleven en met tips voor de beste vogelkijkpunten. ISBN 90-74345-03-8, prijs f 39,90 Verschijnt in april 1993 in samenwerking met wolftrail

GMB Uitgeverij.Vrijheidsweg 86 2033 CE Haarlem.023-336044 In de boekhandel verkrijgbaar

VIII

loutCh

Birding

Chief editor Arn oud va n den Berg (+3 1-23378024) Editors: Dutch Birding, Postbus 116, 2080 AC Santpoort-Zuid, Netherlands (fax +31-23376749)

Deputy chief editor Gerald O ree l (+3 1-251 870992, fax +3 1-205 803271) Executive editor André van Loon (+3 1-20699 7585) Photographic editor René Pop (+3 1-104508879) Editorial board Ma rc A rge lo o, Enn o Ebels, Ferd y Hi ese laa r, Graham H o ll oway, Peter M einin ger and Fran k Rozend aal

Photographic editor: Dutch Birding, c/o René Pop, Floris Burgwal 54, 2907 PH Capelle aan den Ijssel, Netherlands Subscription administration: Dutch Birding Association, c/o Anja Nusse, Symfoniestraat 21, 1312 ET Almere, Netherlands

Editorial advisory board Christine Barth el (Germ any), Peter Barth el (Germ any), Gerald Dri essens (Belgium ), Kl aas Eigenhui s (Netherl and s), Dick Forsman (Finland), Ted H oogendoo rn (Netherland s), Lars Jonsson (Sweden), Killian Mull arn ey (Ireland ), H ans Sc hekkerm an (Neth erl and s), H ado ram Shirih a i (Israe l) and Peter Symens (Saudi Arabi a)

Board: Dutch Birding Association, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Netherlands Dutch Rarities Committee: CDNA, Postbus 45, 2080 AA Santpoort-Zuid, Netherlands

Editorial assistants Ruud va n Dongen, Gerald Driessens, H ans Gebui s, Hans van der M eul en and Peter de Rou w Production and lay-out André va n Loon and René va n Rossum Advertising Peter M eijer (+3 1-3 4803 1905, fax +3 1-348020394) Subscriptions 1993 : N LG 52.50 (Netherl ands) or BEF 1050 (Belgium); NLG 60.00 (other countries inside Europe) and NLG 65 .00 (countri es outside Europe) . G iro account (Neth erland s) 0 1 50 697 ; giro account (Be lgium ) 000 159 2468 19; bank accoun t 54 93 30 348 of ABN+AMRO (Bilthoven). All accounts are in th e name of the Dutch Birding As soc iation. Payment may al so be made by credit ca rd (Access, Euroca rd , M asterCa rd or Visa) . Please indi cate the account number and expiry date and append a signatu re . Note: This method of payment is not applicable to subscribers resident in the Netherl and s and Belgium. Dutch Birding is a bimonthly journal w ith issues in February, April , June, A ugust, O ctober and December. It publishes articles and notes on morphology, systemati cs, occurrence and di stribution of bird s in the Benelux, Eu rope and elsewhere in th e Palearcti c region. It also publi shes contribution s on birds in the Asia n-Pac ific reg ion. Manu sc ripts should be typewritten with doubl e line-spac ing and w ide margin s on both sides . Word-processed manu sc ripts can al so be submitted on di skette (e ither in M ac intosh or MS- DOS form at). M ore information is ava il abl e from the editors. A schedule of payment rates for authors, photographers and arti sts is avail able from the edi tors.

I-

_D_u_t_c_h_B_ir_d_in---'g=--A_s_s_o_c_ia_t_io_n__________ NU-r,~~~9N Board G ijsbert van der Bent (pres ident), Chri s Q ui spel (secretary), Arn old Veen (treasurer), Arn oud va n den Berg, Ro y de H aas and Peter Meijer

Dutch Birding Associ ation is spon sored by N uts-Aegon Z iektekosten N V

Board assistants Theo Admiraa l, Gerald Driessens, Ro n va n den Enden, H ans Gebui s, Paul Kn oli e, Ger M eesters, Anj a Nusse, Gerald O reel, Ferry Ossendorp, W im va n der Schot and Kees Tiemstra Travel-reports service Dirk de Moes, Postbus 94, 3956 ZS Leersum, Netherland s (+3 1-34345 7501 )

Dutch Rarities Committee Members Ed wa rd va n Ij zendoo rn (c hairm an!sec retary, +3 1-2339 1446), Kare l Ma uer, Coc k Reijnders, Kees Rose laar, Jell e Scharrin ga, H ans Schekkerm an, Gerard Steinhaus and W im Wiega nt (a rchiv ist)

© 1993 Stichting Dutch Birding Associ ation. The copyri ght of the photograph s and drawings remains w ith the photog raphers and arti sts. ISSN 0 167-2878 . Printed by Albédon! Klop BV, Postbu s 3211 , 2220 CE Katw ijk, Netherl ands

~utCh

Birding

Jaargang 15 nummer 2 apri I 1993 Volume 15 number 2 April 1993

45 55

Artikelen Occurrence of Mediterranean Gu ll at Ie Portel in north-western France Peter L Meininger, Pascal Raevel & W (Ted) Hoogendoom Identification of Catharus thrushes Colin Bradshaw & Jim Dowdall

63 66

Mededelingen Gemengd paartje Rotgans en Zwarte Rotgans met twee 'hybride' jongen bij Oude Tonge in w in ter van 1991 /92 Cor Berrevoets & Aylin Erkman Grote Grijze Snip bij Oudega in augustus-oktober 1991 Thymen de Groot Afwijkende Tapuit op Sch ierm onnikoog in augustu s 1991 Edger van Boheemen

67 68 69 70 71

Brieven Green land record of Sandh ill Crane Klaus Mailing Olsen Saunders's Gu ll heading for extinction? Geoff Carey Brown-headed Gulls in Uzbekistan in May 1985 Colin Bradshaw Ontsnapte voge lsoorten op Nederlandse lij st? Paul Herroeien A lul a colour of Blyth's Reed Warbier in spring Pertti Hottola

Varia Fulvous Babbler Michael Densley

Mystery photographs Mystery photograph 51: Greater Yellowlegs Colin Bradshaw

77 77 77 78 78 79

Recensies Handbook of the birds of the world. Volume 1: Ostrich to ducks door J del Hoyo, A Elliolt & J Sargata l (editors) André J van Loon Identification guide to European passerines door L Svensson Arnoud B van den Berg The birds of Indonesia - a checklist (Peters' sequence) by P Andrew Frank Rozendaal The birds of Pakistan. Volume 2, Passerines: pittas to buntings by T J Roberts Frank Rozendaal The Pied Flycatcher by A Lundberg & RVAIataio Tom M van der Have The vu/tures of Africa door P Mundy, D Butchart, J Ledger & SPiper Arnoud B van den Berg DBA-nieuws Pelagic trip naar Friesche Front op 14 augustus 1993; DBA-vogeldag te Utrecht op 13 februari 1993; Splitsing van DBA-postadres; Split of DBA postal address; Wijzigingen in DBA-bestuur Aankondigingen & verzoeken Birding in Bulgaria; Canary Islands; Forktail/Leica Conservation Award; Limburgse Voge ls; Proposed new regional handbook on Asia; Raptor Research Foundation/ Hawk and Owl Trust joint meeting in September 1993; Voge ltrekte llin gen in Bulgarij e

WP reports WP reports: January-March 1993 Arnoud B van den Berg

90 94

Recente meldingen Nederland: januari en februari 1993 Ruud M van Dongen, Hans Gebuis & Peter W W de Rouw België: j anuari en februari 1993 Gerald Driessens

DB Actueel Goudlijster ontregelt trektelling te Breskens

In memoriam Jowi de Roever 1944-1992 Rolf A de By

Voorp laat: Keizerarend Aquila heliaca, Abu A li, Eastern Province, Saud iarabië, 17 apri l 1991 (A rnoud B van den Berg) Front cover: Imperia I Eagle Aquila heliaca, Abu A li , Eastern Province, Saudi Arabia, 17 Ap ril 1991 (Arnoud B van den Berg) Abstracted/indexed in : Auk, Ecological Abstracts, Emu, GEOBASE (Geo Abstracts Database), Ibis, Wildlife Review, Zoo log ical Record