Sens 03/2009
lekceważyć bólu Lek. med. Ewa Wojciechowicz-Owdziej jest anestezjologiem. Pracuje w Specjalistycznym Szpitalu Zachodnim w Grodzisku Mazowieckim, gdzie od pięciu lat prowadzi tamtejszą Poradnię Leczenia Bólu. Członek PTBB i EFIC.
o nich od kogoś, kto się u nas leczył, albo znaleźli informację o naszym istnieniu w Internecie.
kle istotna. Konieczne jest również załączenie badań dodatkowych, zdjęć rtg. czy innych badań obrazowych.
Wielu osobom leczenie bólu bardziej się kojarzy z opieką paliatywną niż leczeniem przyczyn bólu. Czy słusznie? To nieporozumienie. Opieka paliatywna dotyczy osób chorych terminalnie, czyli będących u schyłku swego życia, a występowanie zespołu bólu przewlekłego nie jest przecież równoznaczne z szybką śmiercią. Dotyczy często ludzi młodych i osób w średnim wieku, a jednym z celów leczenia jest przywrócenie ich do aktywności zawodowej.
Na jaką pomoc mogą liczyć pacjenci? Przede wszystkim próbujemy uwolnić ich od przewlekłego bólu, ale niestety nie we wszystkich jednostkach chorobowych możemy doprowadzić do jego ustąpienia. Wtedy staramy się go zmniejszyć, przynajmniej do poziomu akceptowalnego dla pacjenta. Najważniejsze to dobrze zdiagnozować rodzaj, charakter, natężenie bólu, jego cechy, lokalizację i rzutowanie. Staramy się ustalić, czy ból jest fizjologiczny, patologiczny, zapalny, neuropatyczny, czy ma komponentę psychogenną. Wybór leczenia będzie zależał od tego, jaki ból rozpoznamy. Pacjent ma prawo domagać się od swego lekarza pomocy w uśmierzaniu bólu, a lekarz ma obowiązek traktowania bólu jako choroby, którą należy leczyć. Pozwolę sobie zacytować zdanie dr. Macieja Hilgiera: „Pacjent dzieli się z nami swoim cierpieniem, a my z nim swoją wiedzą”.
Czy do poradni leczenia bólu pacjent może się zgłosić sam, czy kieruje go tam lekarz? Potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty. Ocena lekarza kierującego, który określa, z jakich przyczyn pojawił się ból lub jakim chorobom towarzyszy, jest niezwy-
Pacjent ma prawo domagać się od swego lekarza pomocy w uśmierzaniu bólu, a lekarz ma obowiązek traktowania bólu jako choroby, którą należy leczyć. Najważniejsze to dobrze zdiagnozować rodzaj, charakter, natężenie bólu, jego cechy, lokalizację i rzutowanie.
Jakie są metody leczenia bólu? Najogólniej mówiąc, leczymy metodami farmakologicznymi i niefarmakologicznymi. Farmakoterapia to stosowanie leków przeciwbólowych, przeciwdepresyjnych, przeciwdrgawkowych i innych. Do niefarmakologicznych sposobów należą metody inwazyjne (na przykład blokady nerwowe, blokady zwojów, akupunktura i elektroakupunktura) i nieinwazyjne, tj. zabiegi rehabilitacyjne, fizykoterapia, elektrostymulacje przezskórne i psychoterapia (np. relaksacja, sposoby radzenia sobie ze stresem). Często te metody są stosowane równocześnie. W oddziałach leczenia bólu można liczyć na jeszcze bardziej specjalistyczne procedury leczenia: neurolizy, termolezję, kriolezję, urządzenia wszczepiane. Sens
17