מאיר טאטי
מהילד שלך לא יצא שום דבר
ﻣﺌﲑ ﻃﺎﻃﻲ
ﻃﻔﻠﻚ ،ﻟﻦ ُﻳﻨﺠﺰ ﺃﻱ ﺷﻲﺀ
מהילד שלך לא יֵצֵ א שום דבר
השומר הוא אמיץ ,עליז ורענן שותפיו הבאים של טאטי הם חברי הקן המקומי של תנועת השומר הצעיר. הוא מתחקה אחר עשרת ”דיברות השומר“ ,שנכתבו לראשונה ב ,1916-כפי שעוצבו ב 1946-בידי שרגא וייל .הדיברות מתארים את דמות המופת של חבר התנועה במלים דוגמת ”השומר לוחם לשוויון ,שלום ואחוות עמים“ ומלווים בחיתוכי עץ של דמויות בלבוש שומרי מלא ,4הניצבות על רקע השמש העולה מהימנון התנועה .טאטי לוקח את העיצובים המקוריים ,מגדיל
”ישנה שכונה אחת, לא רחוקה מכאן“...
ומרסס אותם על קירות קן התנועה השכונתי .את מקומם של פני הדמויות תופס כתם צהוב ,עגול ואטום.
1
בהמשך הזמינו טלי תמיר וטאטי את מדריכי קן השומר הצעיר להשתתף השכונה היא זכרונות הילדות .היא יחסי השכנים הכמו-משפחתיים .היא אי-
בתערוכה ”בריסטולים“ 5במוזיאון בת ים .לאחר שביתם שלהם הפך לעבודת
הפורמליות .היא הקהילה הקטנה והחמה .מאיר טאטי משוטט ברחובותיה של
אמנות ,המדריכים נכנסים אל ביתו המקצועי של טאטי כדי לרסס את
שכונת ג‘סי כהן .הוא מודד בצעדיו את הרחובות המוכרים לו כעת משנתיים
הדיברות לאורך קירות המוזיאון — הפעם ללא התערבות בעיצוב המקורי
של פעולות במרחב ושל מפגשים עם תושבים ,אך מוכרים לו גם מזכרונות
של וייל .השלב הבא בדיאלוג הוא טקס שומרי מלא ,בו יקבל טאטי את
ילדותו .הם מוכרים לו כילד שהתגורר בצריפים האחרונים במעברה של חולון
מדי התנועה.
וביקר בבית דודו ,סמוך לבית הספר ויצמן — משכנו הנוכחי של המרכז לאמנות דיגיטלית. אי-אפשר לנתק את סיפורה של שכונת ג‘סי כהן מסיפור העלייה הגלריה במרכז המסחרי
ההמונית של שנות החמישים" .ישראל רוצה בעלייה ,אך הישראלים אינם רוצים בעולים “,היטיב לנסח גיורא יוספטל ,ראש מחלקת הקליטה בסוכנות דאז ,את היחס הכולל כלפי ציבור העולים ,ובכללו ניצולי שואה ויוצאי צפון
פגישה מקרית במתנ“ס עם ורד לבנון פרנטא ,אמנית מקומית הפועלת בשכונה
אפריקה ,תימן ועיראק .אתגר הקליטה של ציבור עצום זה הביא לגיבושם
ומלמדת ילדים ,היא הבסיס לדיאלוג שמתפתח בין טאטי לאמנים שונים,
של כמה פתרונות מרכזיים ,ובהם שיכונם של העולים בנכסים פלסטיניים
תושבי ג‘סי כהן .ורד מובילה את טאטי אל מימי רוזנברג ,וזו מראה לו את
שהופקעו — ולצד זאת הצפה של הארץ במעברות ולאחר מכן בשיכונים
הדרך אל גנאדי )גדליה( צימל .כל אחד מן האמנים חושף סיפור מסע :לבנון
חדשים וזולים ,אשר נבנו בחיפזון ויצרו מערך שכונות שלא צמחו באופן
פרנטא ,נכדתו של הצייר מרדכי לבנון” ,פוצעת את הבד“ ,כדבריה ,כדי
אורגני ,ורבות מהן היו לשכונות עוני.
2
להפוך אותו לאנושי כך ש“יסחוב את מטען החיים שלי“; הקריירה האמנותית
אחת השכונות הללו היתה שכונת ג‘סי כהן ,שהפכה להיות החצר
של רוזנברג החלה בפעולה בתוך השכונה ובמעורבותה בפרויקט שיקום
האחורית של חולון .היא נבנתה בקצה הדרום-מערבי של העיר ,מכספי
שכונות; ואילו צימל משרטט מסע מרתק ,שמתחיל בעיר לבוב שבאוקראינה
תרומה של זוג נדבנים יהודים-אמריקאים ,מקס וג‘סיקה כהן .אז נמסרה
המערבית ,ממשיך באות לנין על שירות יוצא דופן למדינה ונגמר בג‘סי כהן.
לטיפולה של חברת הדיור הציבורי עמידר .מיום הקמתה של השכונה ניכר
קופסאות הקלט-פלט מועברות מן השטחים הציבוריים ברחבי השכונה
מעמדה הבעייתי בהשוואה לחמש השכונות הוותיקות שהיו הבסיס לעיר ,ויחסי
אל אזורי העבודה של האמנים ,ומתעדות אותם במשך שבועות ארוכים.
הכוחות הללו נותרו בעינם גם עם השכונות החדשות שהוקמו סביבה ,קריית
בסופו של התהליך ,טאטי אוצר לכל אחד מהם תערוכת יחיד בחנות ריקה
בן גוריון וקריית רבין .אפילו שמן של השכונות מעיד על כך :זו קרויה על
במרכז המסחרי — חלל שנשכר במיוחד עבור פעילותו של המרכז לאמנות
שם המנהיג המפא“יניקי המיתי ,זו על שם הצבר האולטימטיבי ,ואילו ג‘סי
דיגיטלית בשכונה .אין זו הפעם הראשונה שחנות זו הופכת לחלל תצוגה,
כהן קרויה על שם נדבנים אמריקאים ,כאילו ללמד מי כאן בזכות ומי בחסד.
אך זו הפעם הראשונה שהמציגים בה הם תושבי השכונה.
מאיר טאטי חוגג את השכונה ואת תושביה .נקודת המבט שלו אינה אח גדול קטן
פטרונית ,והיכרותו האינטימית איתה מאפשרת לו מבט ייחודי ,כזה שאינו מתמקד בבעיותיה ובמטען הקיפוח והכישלון המקושר לשמה בקלות רבה
טאטי בוחן את הפרטים הקטנים הנקרים על דרכו .הוא נאחז בדרכים צדדיות
מדי .הוא אינו ”תייר אמנות“ ואינו זר בשכונה ,והיא אינה משמשת עבורו
ובסיפורים אישיים ,ומתחקה אחריהם כאספן .הוא אוסף שברי מציאות למרות
מושא אקזוטי .הוא משוטט ומתבונן בה מתוך סקרנות וקרבה ,מחפש ומוצא
ואולי מתוך הידיעה שגם אם יאסוף את כולם ,לא יקבל אלא תמונה שבורה.
אוצרות בפינות בלתי צפויות ,שייך ואינו שייך.
הוא נע בין המרחב הציבורי לפרטי ,מעל ומתחת לפני השטח ,מלקט רסיסים.
הממד הנוסטלגי במסעו של טאטי אינו פונה בעקבות משמעותה
כרונולוגיית המסע בשכונה שלובה בכרונולוגיית ההתבגרות האישית,
המקורית של המילה” .נוסטוס“ בלטינית פירושה שיבה ו“אלגוס“ פירושו
ושותפיו הראשונים ליצירה הם ילדים המשוטטים גם הם ברחובות .הם
כאב ,אלא שטאטי אינו מביט לאחור בכאב ,אלא בוחן את ההווה במבט
עוזרים לו ולשותפו ,האמן הדני סורן דהלגארד 3,לשנע ”קירות ניידים“
מפוכח ואוהב .רגע מכונן אחד נגלה למבט הזה בינות לזכרונות הילדות .זהו
ברחבי השכונה .התוצאה היא כוריאוגרפיה מגושמת של קירות אפורים
הרגע שבו אמרה מורתו לאמו ”מהילד שלך לא יֵצֵ א שום דבר“ .המשפט הזה
המנהלים דיאלוג עם צבעם של השיכונים ועם קיר הבטון האימתני החותך את
מלווה אותו ואת השכונה כמושא של מרד :מבט קר מן החוץ ,שאין למרוד
השכונה לשניים לטובת חלקם הדרומי של נתיבי איילון .סדרת קומפוזיציות
בו אלא בכוח המבט מבפנים.
המבוצעות באתרים בשכונה פותחת משחק אשר כמעט כל סידור של הקירות מייצר בו קלישאה של ”פיסול במרחב הציבורי“ ,ואיתו מבט אירוני הנשלח
אייל דנון ,רן קסמי-אילן
אל עבר העיבוד המקומי של המודרניזם. פעולה נוספת של טאטי ושל דהלגארד היא סדרה של ”דיוקנאות בצק“. עשרות מתושבי השכונה התיישבו לצילום פורטרט ועל ראשם גוש של בצק במשקל עשרה קילוגרם .בצק ולחם הם בסיסיים ואוניברסליים .אנו מכירים את מגעם ויודעים כיצד נוצר הבצק וכיצד הוא מעובד ,נאפה והופך ללחם, אך מחוץ להקשרם הם מעוררים את סקרנותנו .דיוקן של פנים מכוסות הוא
1
שורת הפתיחה מתוך סדרת הטלוויזיה "שכונת חיים" .ר' הערה מס' .2
2
ציבור זה — ה"אחר" של החברה הישראלית דאז — שוכן בשכונות שבהן החלו לימים תהליכים משמעותיים רבים של החברה הישראלית :מהומות ואדי סאליב ב ,1951-הקמת הפנתרים השחורים,
דבר צורם ,אך כאשר אלה מכוסות בצק ,זה נדמה כמעשה של שובבות.
המהפך של ,1977הקמתה של מפלגת תמ"י ואחריה מפלגת ש"ס ,ועוד .תהליכים אלה קיבלו ביטוי רב יותר ויותר גם בחיי התרבות ,ובכלל זה המחזה "קריזה" של יהושע סובול מ ,1976-תיאטרון
לצד הפעולה הפיזית במרחבי השכונה ,טאטי מפזר בה ”עיניים“:
השכונות של נולה צ'לטון ותרבות "מוסיקת הקסטות" שצמחה כאלטרנטיבה לקונצנזוס המוסיקלי
קופסאות ובכל אחת מהן צג קטן ,רמקול ,מצלמה ומיקרופון .תפקידן אינו
הישראלי .על כל אלה יש להוסיף את הניסיון הממסדי המרתק לגעת בבעיית השכונות באמצעות
לפקח מרחוק ולמשטר .זה אינו ”האח הגדול“ ,אלא ”אח גדול קטן“ .שלא
סדרת הטלוויזיה "שכונת חיים" ,גם היא מ .1976-הסדרה ,שאותה כתב יוסי אלפי ,התמקדה
כמו באמנות במרחב הציבורי ,שהתקשורת בין הצופה והעבודה בה מוגבלת,
בשכונה ישראלית שרוב תושביה בני עדות המזרח )אף שמעולם לא הוגדרה כשכונה מזרחית בידי
הפרויקט מנסה לאפשר יחסים הדדיים .על הצגים מוצגים תכנים שונים:
מי מהדמויות( .זה היה ניסיון מעניין ליצור אובייקט הזדהות טלויזיוני ל"אחר" של השכונה,
פעולות של טאטי ,עבודות של אמנים אחרים הפעילים בשכונה ,ראיונות עם תושבים וחומרים שצילמו .המצלמות שבתוך הקופסאות מצלמות ומשדרות
ש"יש בה ילדים כמוך וכמוני" ,כפי שנאמר בשיר הפתיחה שכתב יורם טהרלב. 3
The Kaboom Processהוא פרויקט שיתופי של טאטי ודהלגארד ,אשר ביקשו לאתגר באמצעותו את האבסורדיות של חיי היומיום במדינותיהם.
בלא הרף .הן מנגישות את המבט לתושבי השכונה כולם ,ובכך חותרות תחת
4
דיברות השומר ,כפי שעוצבו על ידי שרגא וייל ,נעשו בטוש על נייר ,אך בסגנון חיתוכי עץ.
מבנה הכוח ההייררכי שמייצרות מצלמות מעקב אחרות במרחב העירוני.
5
התערוכה "בריסטולים" עסקה בתהליכי חינוך ,במנגנונים של ִחברות ובדרכים שבהן מתעצב עולמם של אזרחים צעירים .היא הפנתה מבט אל המוסד החינוכי ,ובכלל זה מערכת היחסים בין
תחנות ראשונות לקופסאות קלט-פלט אלה הן אזורים ציבוריים ברחבי
מורה לתלמיד ומערכת היחסים בין התלמיד לבין החלל שבו הוא מבלה את מירב זמנו .התערוכה
השכונה :המתנ“ס ,בית התמחוי וקן תנועת השומר הצעיר.
הוצגה במוזיאון בת ים בשנת .2012אוצרים :טלי תמיר ומאיר טאטי.
طفلك، لن ُينجز أي يشء "هنالك حارة ،ليست 1 بعيدة من هنا"... الحارة ذكريات طفولة .عالقات ِشب ُه عائل ّية مع الجريان .ولكنها غري رسم ّية .هي يقيس حي جييس كوهني. ُ ا ُملجتمع الصغري والدافئ .يطوف مئري طاطي بشوارع ّ بخطواته الشوارع التي ألفها مذ سنتني ،حني بدأ يعمل داخل هذا الحيز ويلتقي بسكانه ،ولكنها مألوفة من ذكريات طفولته .انه يعرفها منذ ان عاش يف آخر بيوت املخيم املؤقت يف حولون وكان يزور بيت عمه ،قرب مدرسة فايتسامن – املكان الحايل ملركز الفنون الديجتال ّية. ﻻ ميكن فصل قصة حارة جييس كوهني عن قصة هجرة سنوات الخمسني الجامعية" .إرسائيل ترغب بالهجرة ،ولكن اإلرسائيليني ﻻ يرغبون باملهاجرين "،قال غيورا يوسفتال ،رئيس قسم الهجرة يف الوكالة اليهود ّية انذاك ،واصفا بدقة املوقف العام تجاه املهاجرين ،ومن ضمنهم ناجني من املحرقة الناز ّية ومهاجرين من شامل أفريقيا ،اليمن والعراق. التحدي يف إستيعاب هذا الجمهور الهائل ادى اىل بلورة بعض الحلول املركزية، منها إسكان املهاجرين يف امالك الفلسطينيني ا ُملصادرة – وباملقابل غمر البالد بسيل من املخيامت املؤقتة وبعدها مبشاريع سكنية رخيصة ،بنيت بترسع وتحولت اىل حارات مل تنمو بشكل عضوي ،وأكرثها أصبحت احياء فقر.2 احدى هذه اﻻحياء كانت حارة جييس كوهني ،التي تحولت اىل الفناء الخلفي ملدينة حولون .لقد ُبنيت يف الطرف الجنوب-غر ّيب للمدينة ،من نقود تربع بها زوج يهوديّ أمري ّ يك ،ماكس وجيسيكا كوهني .وسلمت بعدها لرشكة عميدار لتعتني بها. منذ يوم اقامتها عانت الحارة من معاملة اشكالية باملقارنة مع الخمسة احياء القدمية التي كانت يف مركز املدينة ،عالقات القوة هذه بقيت عىل ما هي عليه ايضا مع اﻻحياء الجديدة التي اقيمت حولها ،كريات بن غوريون وكريات رابني .حتى أسامء اﻻحياء ّ تدل عىل ذلك :هذه سميت عىل اسم قائد مباي اﻻسطوري ،وتلك عىل اسم التسابار بال التعريف ،بينام جييس كوهني ُسم ّيت عىل اسم متربعني امريكان ،كام لو أنها إشارة واضحة عىل وجود البعض بقوة الحق واآلخرين بفضل اإلحسان.
أخ كبري صغري يستكشف طاطي التفاصيل الكثرية التي تصادفه يف طريقه .يتمسك بطرق جانب ّية وقصص شخصية ،ويتتبع اثرها .يجمع شظايا الواقع عىل الرغم من علمه أنه حتى لو جمعها كلها ،فهو لن يحصل اال عىل صورة مكرسة .ينتقل بني الفضاء العام والخاص، فوق وتحت السطح ،يلتقط الحطام. الزمني للنضوج الحي يندمج يف التسلسل الزمني للتجوال يف التسلسل ّ ّ ّ الشخيص ،زمالئه األوائل ورشكائه يف العمل هم أيضاً أطفال يتجولون يف الشوارع. ّ يساعده رشيكه ،الفنان الدينامريك سورين دهلغارد 3،عىل نقل "الجدران ا ُملتحركة" يف شوارع الحي .والنتيجة هي خريطة ّ فظة لجدران رماد ّية اللون تدير حواراً مع الحي إىل جزئني ألوان املساكن الشعبية ومع جدار اإلسمنت الحقيقي الذي يفصل ّ لصالح الجزء الجنويب للطريق الرسيع ايالون .سلسة من الرتاكيب تحدث يف مواقع الحي ،تشري إىل لعبة ،كل ترتيب للجدران فيها سينتج مقولة ُمبتذلة مختلفة من ّ من "النحت يف الفضاء العام "،ومعها نظرة ساخرة موجهة إىل املعالجة املحل ّية للحداثة. عمل إضا ّيف لطاطي ودهلغارد عبارة عن سلسلة من " بورتريه عجني ".العرشات الحي جلسوا إستعدادا ألخذ صور للبورتريه وعىل رؤوسهم كتلة من من سكان ّ العجني بوزن عرشة كيلوغرامات .العجني والخبز هي أمور أساسية وعامل ّية .نعرف ملمسهم ونعرف كيف يتم تحضري العجني ومعالجته ،وخبزه ليصبح خبزاً ،ولكن خارج سياقها الطبيعة ،تتح ّول إىل أشياء ُتثري فضولنا .بورتريه لوجه مغطى هو ليشء ُمن ِّفر ،ولكن عندما يتم تغطية اللوجه بالعجني ،يبدو الفعل كمشاغبة وليس إ ّال. بالحي "أعني": العيني يف فضاء الحي ،ينرش طاطي باإلضافة إىل العمل ّ ّ صناديق ،ويف كل واحد منها شاشة صغرية ،ميكروفون ،كامريا ،وسامعة .ال تلعب هذه الصناديق دور املراقبة والتنظيم .إنها ليست "األخ األكرب "،وإمنا "األخ األصغر". عىل عكس الفن يف الفضاء العامُ ، حيث التواصل والعالقة بني املشاهد والعمل محدودة ،يحاول املرشوع السامح بعالقات متبادلة .الشاشات تعرض محتويات الحي ،مقابالت مع مختلفة :أعامل طاطي ،أعامل فنانون أخرون الذين ينشطون يف ّ السكان ومواد ُمص ّوره .الكامريات داخل صناديق تص ِّور و ت ُب ّث دون توقف .تسمح الحي ،مام يقوض هيكل السلطة الهرمي الذي بالنظر للوصول إىل جميع املقيمني يف ّ تنتجه كامريات املراقبة األخرى يف الح ّيز الحرضيّ .هذه الصناديق موضوعة يف مناطق الحي :املتناس ،مكان لتوزيع الطعام دون مقابل ،واملق ّر املح ّ يل جامهري ّية حول ّ لحركة هشومري هتسعري.
الحارس شجاع ،م ِرح و ُمفعم بالحيو ّية رشكاء طاطي التاليون هم أعضاء يف املق ّر املح ّ يل لحركة هشومري هتسعري .يتتبع طاطي "وصايا هشومري" العرش ،والتي ُك ِتبت أول مرة يف عام ،١٩١٦كام تم تصميمها يف عام ١٩٤٦من قبل رشاغا فيل ويل .تصف الوصايا العضو املثا ّيل للحركة بكلامت مثل " يقاتل الشومري (بالعرب ّية الحارس) الشجاع من أجل السالم واملساواة واإلخاء صمم فيل الوصايا العرش بني الشعوب" .بأسلوب تصميم مفرط بإنفعالته ومبالغ بهّ ، ترافقها شخصيات بلباس هشومري هتسعري ،4عىل خلف ّية شمس ترتفع يف األفق من نشيد الحركة .يأخذ طاطي التصاميم األصل ّيةُ ،يكبرِّ ها ويضعها عىل جدران مق ّر الحركة الحي .مكان وجوه الشخصيات نجد بقعة صفراء ،دائرة وغري شفافة. يف ّ يف وقت الحق دعى طاطي وتايل متري مرشدي هشومري هتسعري للمشاركة يف فني ،دخل معرض "لوحات ورق ّية" 5يف متحف بات يام .بعد أن تح ّول بيتهم إىل عمل ّ املدربون بيت طاطي املهني من أجل إلصاق الوصايا عىل طول جدران املتحف – هذه املرة دون تدخل بتصميم فيل األصيل .املرحلة التالية يف الحوار هي عبارة عن مراسيم خاصة للشومري يحصل خاللها طاطي عىل زي الحركة.
غالريي يف مركز تجاري ّ الحي وتدرس لقاء عريض يف املتناس بني فريد ليفنون فرنتا ،فنانة محل ّية تنشط يف ّ األطفال ،هو أساس الحوار الذي تط ّور بني طاطي وفنانني آخرين ،من سكان جييس كوهنيُ .تع ِّرف فريد طاطي مبيمي روزنبريغ ،التي بدورها تقوده ايل غاندي (غداليا) تسيمل .كل واحد من الفنانني يكشف عن رحلة :فرانتا حفيدة الفنان مردخاي لفانون، "تجرح القامش" عىل حد قولها ،لتحوله اىل انساين حتى "يحمل حمولة حيايت ".بدأت رحلة روزنبريغ الفنية خالل نشاطات يف الحي وخالل مشاركتها يف مرشوع تجديد اﻻحياء ،بينام يخط تسيمل طريقا مثرية ،تبدأ يف مدينة ليبوب يف اكراينا الغربية ،لتمر عرب وسام لينني ملساهمة استثنائية للدولة وتنتهي يف جييس كوهني. يتم نقل صناديق اﻻستقبال-بث من األماكن العامة يف جميع أنحاء الحي إىل مناطق عمل الفناننيُ ، حيث يتم معالجتها عىل مدى اسابيع طويلة .يف نهاية املطاف، يقيم طاطي لكل منهم معرض فردي يف دكان خايل يف املركز التجاري ،الذي تم استأجاره خصيصا لنشاط املركز الديجيتايل يف الحي .ليست هذه هي املرة األوىل التي يتحول فيها هذا املتجر إىل مساحة معرض ،ولكن هذه هي املرة األوىل التي يكون فيها السكان ،هم أصجاب العرض. يحتفي مئري طاطي بالحي وسكانه .وجهة نظره ليست استعالئية ،وعالقته الحميمة بالحي تزوده بوجهة نظر فريدة ،وجهة نظرﻻ تركز بسهولة تزيد عن الحد عىل املشاكل وعىل حمولة الظلم والفشل املالزمني ﻻسم الحي .انه ليس "سائح فنون" وليس غريبا عىل الحي ،وﻻ ُيش ِّكل الحي موضوعا غرائبي بالنسبة له .انه يتجول ويتمعن يف الحي من دافع الفضول والتقارب ،يبحث ويعرث عىل كنوز يف زوايا غري متوقعة ،ينتمي ال ينتمي. الحنيني ) (nostalgicيف رحلة طاطي ﻻ تنبع من املعنى اﻻصيل للكلمة. ال ُبعد ّ " "Nostosيف الالتينية تعني العودة و" "algosيعني األمل ،لكن طاطي ﻻ ينظر اىل الوراء بأمل ،بل يتمعن بالحارض بنظرة يقظة ومحبة .من خالل هذا التمعن ،تنجيل له لحظة بناءة واحدة ،وهي اللحظة التي قالت فيها معلمتة لوالدته" :طفلك ،لن ينجز الحي كموضوع مترد :نظرة باردة من الخارج، أي يشء" .سرتافقه هذه الجملة وترافق ّ ﻻ يجب التمرد عليها اﻻ بقوة التمعن من الداخل.
Lvov in west Ukraine, followed by receiving the Lenin award for
along with an ironic gaze directed at the neighborhood’s local
extraordinary service to the country, and ending in Jessy Cohen.
variant of modernism.
The input-output boxes are removed from their public
Another action by Tati and Dahlgaard is a series of “Dough
locations and taken to the artists’ work areas, in order to record
Portraits”: Dozens of neighborhood residents posing for portraits
them over several long weeks. At the end of the process, Tati
with a ten kilogram lump of dough on their heads. Dough and bread
curates a one-man exhibit for each of the artists at an empty
are basic, universal objects. We know what they feel like; we
store in the commercial center—a space rented specifically for
know how dough is formed, processed, and baked into bread. And
the neighborhood activity of the Israeli Center for Digital Art.
yet, outside their context, these objects arouse our curiosity.
Although not the first time the store turns into an exhibition
Whereas there is something dissonant about a portrait of a covered
hall, this is the first exhibition by neighborhood residents.
face, covered in dough they appear almost mischievous.
Meir Tati celebrates the neighborhood and its inhabitants. His
Alongside the physical activities in the neighborhood,
viewpoint of it is not patronizing, and his intimate knowledge of
Tati is also scattering “eyes” throughout it: small boxes, each
it offers him a unique gaze that does not focus on its problems and
containing a small monitor, speaker, camera, and microphone.
on the baggage of disenfranchisement and failure that is all-too-
Their role is not that of remote supervision or disciplining.
”easily associated with it. Tati is neither an “artistic tourist
What we have here is not a “big brother” but a “little big
nor a stranger to the neighborhood, which for him serves not as
brother.” Unlike public-sphere art, in which the contact between
an exotic object. He wonders and observes it out of curiosity and
viewer and artwork is limited, this project strives to establish
intimacy, seeking and finding treasures in unexpected corners,
a two-way relation between them. The monitors present various
belonging and not belonging to it at the same time.
contents, including Tati’s activities, works by other artists
This aspect of Tati’s journey does not comply with the
operating in the neighborhood, interviews with residents, and
etymology of the word nostalgia, which combines homecoming
various photographs taken by them. The cameras inside those
(nostos) and pain (algos). Tati does not look back in pain but
boxes are constantly shooting and transmitting, making their gaze
rather examines the present with a loving yet sober gaze. One of
accessible to all residents, thereby undermining the hierarchical
the constitutive moments among Tati’s childhood memories that
power-structure generated by other surveillance cameras in the
this gaze falls upon is that in which his teacher tells his mom
urban space. The first locations of these input-output boxes
“your boy will amount to nothing.” This sentence accompanies
include various public places around the neighborhood, such as
both Tati and the neighborhood as a theme to revolt against: a
the community center, the soup kitchen, and the local Hashomer
cold gaze coming from the outside, and which can only be resisted
Hatzair youth movement branch.
through the power of a gaze from inside. Eyal Danon, Ran Kasmy-Ilan
The Shomer is Brave, Cheerful, and Fresh Tati’s next partners are members of the local branch of Hashomer Hatzair youth movement. Tati tracks the Ten Commandments of the movement, first drafted in 1916, and graphically designed by Shraga Weil in 1946. These commandments paint a portrait of the model movement member (the Shomer) with such phrases as “the ”Shomer strives for Zionism, socialism, and peace among nations. Weil’s design is full of pathos, with the commandments being accompanied by wood carvings of characters wearing official Shomer uniform,4 standing against the sun that rises from the lyrics to the movement’s anthem. Tati takes these original designs, blows them up, and sprays them over the walls of the local branch, with the characters being replaced by a large, opaque, yellow stain. Following this, Tati together with Tali Tamir invited
ايال دانون وران كاسمي-ايالن
”the local branch instructors to take part in the “Schooling (Bristolim) exhibition at the Bat Yam Museum.5 After their own home was turned into an artwork, the instructors enter Tati’s Opening line to the theme song of television show Shchunat Haim. See note 2.
1
2 These neighborhoods, housing a population that was the “other” of Israeli society at the time, were the breeding ground for many significant social developments:
commandments on the museum’s walls—this time without interfering
The Wadi Salib riots of 1951, the formation of the Black Panthers movement, the
with their original design. The next stage in this dialog is an
1977 political overturn of the Right, the formation of the Tami party followed
official ceremony, in which Tati receives Hashomer uniform.
by the Shas party, and more. These processes increasingly received attention in
جملة إفتتاحية ملسلسل تلفزيوين. 1 2يسكن "آخر" املجتمع اإلرسائييل يف أحياء وقعت فيها أحداثا هامة لتش ِّكل وجهة املجتمع اإلرسائييل حينها :أعامل غضب وادي الصليب عام ،١٩٥١إنشاء حركة "الفهود السود" ،تغيري عام ،٧٧٩١إنشاء حزب تامي ومن ثم شاس ،وغريها من األحداث .وقد انعكست هذه األحداث عىل الحياة الثقافية ،مبا يف ذلك مرسحية "غضب" ليشوع سوبول عام ،١٩٧٦مرسح األحياء لنوال تشيلتون وثقافة "موسيقى املوسيقي .وعىل كل هذه يجب إضافة الطبقات املسحوقة" والتي نشأت كبديل لإلجامع اإلرسائييل ّ التجربة املؤسسات ّية الرائعة لتناول مشكلة األحياء من خالل املسلسل التلفزيوين "شخونت حاييم" والذي أنتج عام ١٩٧٦ايضاً .تركز هذه السلسلة ،التي ألفها يويس ألفي ،عىل حياة اليهود الرشقيني رشقي من قبل أيا من الشخصيات) .انها محاولة مثرية (عىل الرغم من أنه مل يتم تعريف الحي بأنه ّ الحي ،حيث يقطن "أطفال مثيل ومثلك" ،كام يقال يف أغنية لالهتامم إلنتاج كائن تلفزيوين ل"آخر" ّ يورام طاهرليف. ،The Kaboom Process 3مرشوع مشرتك لطاطي اإلرسائييل والفنان الدينامريك سورين دهلغارد ،حاوال من خالله تحديّ األبسورد الذي تعرضه الحياة اليوم ّية. 4أقوال هشومري هتسعري ،كام صممها رشاغا فيلُ ،رسمت بأقالم توش عىل ورق ،ولكن بأسلوب فنّ النحت عىل القوالب الخشب ّية. 5إهتم املعرض "لوحات ورقة" بالعمل ّية التعليم ّية ،آليات الصداقة والطرق التي يتشكل فيها عامل الشباب. كام تناول املعرض املؤسسة التعليمية ،مبا يف ذلك العالقة بني املعلم والطالب والعالقة بني الطالب والفضاء الذي مييض معظم وقته فيه .عرضت األعامل يف بات-يام عام .٢٠١٢قيمي املعرض :تايل متري ومئري طاطي.
professional home, in order to spray-paint their movement’s ten
the cultural sphere, including Yehoshua Sobol’s 1976 play Kriza, Nola Chelton’s Neighrborhood Theater, and the “Cassette Music” subculture that formed as an alternative to the musical consensus. Here one must add the fascinating attempt by the establishment to deal with the problem of such neighborhoods with the 1976 national television show Shchunat Haim. Written by Yossi Alfi, the show presented a neighborhood comprised mostly of people of Mizrahi origin (the Middle East or North Africa—although this is never explicitly stated by any
The Commercial Center Gallery A chance meeting at the community center with Vered Levanon
of the characters). This was a fascinating experiment in creating a televised
Parente, a local artist who operates in the neighborhood and
identification object with the “other” of a neighborhood, in which “the kids are
teaches children, forms the basis for a dialog that develops
just like you and I” — as the opening lyrics by Yoram Teharlev state. 3 The Kaboom Process is a joint project of the Israeli Tati and the Danish Søren
between Tati and various other resident artists of Jessy Cohen.
Dahlgaard, both of whom seek to challenge the absurdity of everyday life in their
Vered takes Tati to meet Mimi Rosenberg, who in turn takes him
countries. 4 Shraga Weil’s design of the Shomer commandments used marker-pen on paper, although in woodcarving style.
to Genadhi (Gdalia) Zimmel. Each of the artists tells a travel story. Levanon Parante, granddaughter of painter Mordechai
5 The exhibition dealt with educational processes, societal mechanisms, and other
Levanon, “wounds the canvas,” as she puts it, in order to make
ways in which the world of young citizens is being formed, focusing on the
it human, thereby “making it carry my life burden.” Rosenberg’s
educational establishment, teacher-student relationship, and the relationship
artistic career began with actions within the neighborhood, and
between students and the classroom spaces in which they spend most of their time. Bristolim (“Paperboards”) was displayed at the Bat Yam Museum in 2012 and curated by Tali Amir and Meir Tati.
with her involvement in Neighborhood Reconstruction projects. Finally, Zimmel recounts his fascinating journey beginning in
מאיר טאטי מהילד שלך לא יצא שום דבר אילן- רן קסמי, אייל דנון:אוצרים סורן דהלגארד:דיוקנאות בצק ניקולאי פונומורנקו:שירה אסף שור:עריכת לשון עברית
Your Boy will Amount to Nothing
יסמין דאהר:תרגום לערבית נווה פרומר:תרגום לאנגלית :תפיסה גרפית ועיצוב אביחי מזרחי, גיא שגיא- Shual.com :מאיר טאטי מודה ל
“There’s a neighborhood not too far away…” 1
יעל הוס וקן השומר הצעיר ג'סי כהן יוסי זיידה וצוות מרכז קהילתי לזרוס עמוס חזן
Our neighborhood is our memories of childhood. The neighbors
משפחת טאטי
that were like family, the informal character of a small, warm
דינה יקרסון
community. Meir Tati wonders the streets of the Jessy Cohen
ששי מזור
neighborhood of Holon. His strides measure streets that have
גנאדי )גדליה( צימל מימי רוזנברג
become familiar after two years of working there and meeting
ורד לבנון פרנטא
with the inhabitants—but familiar also from Tati’s own childhood
יאיר רשף
memories. He remembers them as a kid who used to live in the last
צוות המרכז לאמנות דיגיטלית
remaining shacks of Holon’s immigration camp (Ma’abara), and to
המרכז הישראלי לאמנות דיגיטלית 58102 חולון317 .ד. ת,4 רחוב האמוראים 03-5580003 : פקס/ 03-5568792 :'טל 20:00-16:00 ' ד,' ג:שעות פתיחה 15:00-10:00 ' ש,' ו14:00-10:00 'ה
visit his uncle’s house right by the Weizmann school, currently housing the Israeli Center for Digital Art. The story of Jessy Cohen cannot be read apart from the story of Israel’s 1950s mass immigration wave. As Giora Yoseftal, then head of Immigrant Absorption at the Jewish Agency put it, “Israel wants immigration, but Israelis don’t want immigrants”—a phrase
مئري طاطي لﻦ يُﻨجز أي ﳾء،ﻃفﻠﻚ ايالن- ران كاسمي، ايال دانون:أمناء املعرض
that captured the general attitude towards the newcomers, who
نيكوﻻي فونومورنكو:شعر سورين دهلغارد:بورتريهات عجني ياسمني ﻇاهر:ترجمة للعربية اساف شور:تحرير لغوي للعرب ّية نافه فرومري:ترجمة لإلنجليز ّية :تصميم وجرافيكا افيحاي مزراحي، جاي سجي- Shual.com
such a huge population was met by several solutions. These
:يشكر مئري طاطي ياعيل هوس ومق ّر هشومري هتسعري جييس كوهني يويس زيادة وطاقم املركز الجامهريي ليزروس عاموس حازن عائلة طاطي دينا يكرسون سايس مزور غاندي (غداليا) تسيمل ميمي روزنبريغ فريد ليفنون فرنتا يئري ريشف طاقم مركز الفنون الديجتال ّية ّ املركز اإلرسائي يل للفنون الديجتال ّية 03-5568792 / حولون، جييس كوهني،٤شارع األمورائيم 20:00-16:00 أيام الثالثاء واألربعاء:ساعات الدوام 15:00-10:00 الجمعة والسبت14:00-10:00 الخميس
included Holocaust survivors and Jewish immigrants of North African, Yemenite, and Iraqi origin. The challenge of absorbing included housing the immigrants in expropriated Palestinian homes, and flooding the country with immigrant camps, and later with cheap, hurriedly-built housing projects, which developed into an array of neighborhoods that did not develop organically, many of which turned into poverty-stricken areas.2 One of those neighborhoods was Jessy Cohen, which gradually became Holon’s back yard. Built on the south-western edge of the city with money donated by Jewish-American philanthropists Max and Jessica Cohen, it was later handed over to the public residence company of Amidar. It was clear from the beginning that the neighborhood was problematic compared with the five former neighborhoods that formed the basis of Holon—a power relation that remained even after the establishment of two new neighborhoods around Jessy Cohen, Kiryat Ben Gurion and Kiryat Rabin. Indeed, the very names are telling: the latter two neighborhoods being named after Israel’s mythical founding father and after one of the ultimate figures of “the New Jew” (the Sabra), whereas Jessy Cohen is named after its foreign philanthropists. As if to let us know who is here by right and who by virtue.
Meir Tati Your Boy will Amount to Nothing Curators: Eyal Danon, Ran Kasmy-Ilan Dough Portraits: Søren Dahlgaard Vocals: Nikolay Ponomarenko Hebrew Editing: Asaf Scurr
Little Big Brother Tati examines the minute details that cross his path, clinging to sideways and personal narratives, and tracking them the way
Arabic Translation: Yasmeen Daher
collectors do. Picking up fragments of reality even though—or
English translation: Naveh Frumer
perhaps precisely because—he realizes that even if he collects
Graphic Design & Concept:
them all he will end up with is no more than a shattered image.
Shual.com - Guy saggee, Avihai Mizrahi Meir Tati wishes to thank: Yael Huss and HaShomer HaTzair - Jessy Cohen branch Yossi Zaide and Lazaros Community Center team Amos Hazan
Thus Tati is moving between public and private space, above and below the surface, collecting his shards. The chronology of journeying through the neighborhood is combined with the personal chronology of maturation. Tati’s
Tati family
first creative partners are children who also wonder the streets,
Dina Yakerson
helping him and his partner, Danish artist Søren Dahlgaard,3
Sassi Mazor
transport “mobile walls” through the neighborhood. The result
Genadi (Gedaliah) Tsimel Mimi Rosenberg
is a clumsy choreography of grey walls, conducting a dialog with
Vered Levanon- Parante
the color of the housing projects, and with the menacing concrete
Yair Reshef
wall that slices the neighborhood in half for the benefit of the
The Israeli Center for digital Art team
southern part of the Ayalon highway. A series of compositions
The Israeli Center for Digital Art 4 Ha'Amoraim Street, Jessy Cohen, Holon / 03-5568792 Opening Hours: Tue, Wed 4-8pm, Thur 10am-2pm Fri, Sat 10am-3pm
www.digitalartlab.org.il info@digitalartlab.org.il
taking place in neighborhood sites sets off a game in which almost every wall-arrangement generates a cliché of “public sculpture,”
Meir Tati
Your Boy will Amount to Nothing