Czerwony Portfelik Senior Kraków wrzesień październik 2014 by Czerwony Portfelik Senior

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Kraków wrzesien - pazdziernik 2014

kolejne wydanie 17 listopad

Czerwony Portfelik Senior /ISSN: 2082-6729/ nakład: 10 000 egz./04/2014

Miasto pod lupą, str. 2 - 3 Łącznicy dzielnicowi, str. 4 - 5 Miejsce przyjazne seniorom, str. 6 - 7 Gospel, czyli Dobra Nowina, str. 8 - 9 Hela i Jan w pułapce zadłużenia, str. 11 - 13

część I

STOP przemocy wobec kobiet, STOP przemocy wobec osób starszych, str. 14 - 15

TNA

ŁA GAZETA BEZP

Ta gazeta jest bezpłatna dzieki:

Czy wiesz, że 20% społeczeństwa ma kłopoty ze słuchem?

Kursy Komputerowe

Polityka senioralna

Seniorzy

Drodzy Seniorzy!

Zapraszam Was do lektury jesiennego „Czerwonego Portfelika Senior”, w którym opowiemy o miastach przyjaznych seniorom. Idea jest wciąż nowością, ale demografia sprawia, że pochylają się nad nią kolejne miasta. Także w Krakowie znajdujemy inicjatywy, które sprawią, że miasto powoli staje się przyjazne osobom starszym. Piszemy o nich w tym wydaniu. Gorąca zachęcam do lektury.

Stałym już punktem na mapie Krakowa, i w naszym czasopiśmie, jest Krakowskie Centrum Seniora. LAS – Letnia Akademia Seniora – spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. KSC przygotowało na najbliższe miesiące kolejne, ciekawe propozycje. Już dziś zapraszamy np. na warsztaty Gospel. Dlaczego warto? Jeżeli jeszcze potrzebujecie zachęty, zapraszamy do lektury artykułu pani Janiny Woźniak z KCS. Wspólnie z Narodowym Bankiem Polskim przygotowaliśmy kolejny cykl artykułów, tym razem na temat zadłużenia. Jan i Hela, którzy są bohaterami tego cyklu, przybliżą Wam w przystępny sposób najważniejsze zagadnienia. Warto się z nimi zapoznać, aby świadomie i bezpiecznie kroczyć przez życie. Natomiast materiał o przemocy wobec kobiet i osób starszych, przygotowała pani Jolanta Kwaśniewska. Dowiecie się, że Fundacja Pani Prezydentowej „Porozumienie Bez Barier” podejmuje działania również na tym polu. Dołączcie do grona stałych Czytelników „Czerwonego Portfelika Senior” i odkryjcie możliwości, które otwierają się przed dzisiejszymi seniorami. Zapraszam do lektury Linda Matus Redaktor Naczelna z Zespołem Na Wasze listy czekamy pod adresem: Redakcja „Czerwony Portfelik Senior” ul. Świdnicka 28/206 C, 50-068 Wrocław Listy elektroniczne (e-mail) kierujcie na adres: redakcja@czerwonyportfelik.pl Znajdziecie nas również w internecie (wydanie elektroniczne) www.czerwonyportfelik.pl oraz na Facebook’u www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku Redakcja/Prenumerata Wszelkie pytania, także dotyczące prenumeraty, kierujcie pod numer tel. 505 151 952 Marta udzieli Wam wyczerpującej odpowiedzi Reklama Poznań/Wrocław/Kraków/Łódź Zainteresowanych zamieszczeniem reklamy prosimy o kontakt z Krzysztofem pod numerem tel. 533 301 662

WYDANIE KRAKÓW wrzesień - październik 2014 04/2014/KRA

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

iasto pod lupą M

Czym jest miasto przyjazne seniorom? Próbę zdefiniowania tego terminu podjęto już w 2005 roku podczas konferencji Międzynarodowego Stowarzyszenia Gerontologów i Geriatrów w Rio de Janeiro w Brazylii. Dwa lata później ukazała się publikacja Światowej Organizacji Zdrowia „Global Age-friendly Cities: A Guide”. Przewodnik ten prezentuje i omawia wyniki badań, które odbyły się w 22 krajach, na każdym z kontynentów. Łącznie w 33 miastach przeprowadzono 158 wywiadów grupowych oraz konsultacje z 250 opiekunami i 515 usługodawcami. Do powstania tego przewodnika przyczyniło się 1485 osób w wieku 60+. O co ich pytano? O ich oczekiwania względem miasta. R

STRAUSS GALA

ROYAL RUSSIAN BALLET

ROMEO & JULIA

S.PROKOFIEW historia miłości opowiedziana tańcem

Soliści Balet Straussowska Orkiestra Festiwalowa pod dyrekcją Wojciecha Rodka

Redaktor naczelny:: Linda Matus; Redaktorzy: Ewelina Kodzis, Sekretarz redakcji: Marta Chajec; Dyrektor artystyczny: Ida Bianka Matus; Kierownik działu handlowego: Krzysztof Świebodziński Dział handlowy: Marek Śnioch, Adam Chomicki; Dystrybucja: Bogusław Roth; Finanse i Rozwój: Łukasz Marszałek; Druk: Polskapresse; Foto: © Fotolia

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do redagowania nadesłanych tekstów, nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam i ogłoszeń. Wydawca: Silver Store sp. z o.o., ul. Świdnicka 28/206C, 50-068 Wrocław

7.10.2014 r. godz. 17.00 i 20.00

23.11.2014 r. godz. 16:00 i 19:00

Bilety: kasa Opery tel. 12 296 62 60 oraz na www.ticketpro.pl, www.biletin.pl i w salonach EMPiK

Bilety: kasa Teatru tel.12 42-44-526, Filmotechnika tel.12 422 89 45 oraz na www.ticketpro.pl i w salonach EMPiK

KRAKÓW, Opera krakowska

Organizator: www.promusica.pl

KRAKÓW, teatr im. J. Słowackiego

Informacje i zamówienia grupowe tel. 71 337 32 08

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Coraz więcej miast dotyka kryzys demograficzny. Żyjemy dłużej, ale spada też liczba urodzeń, przez co społeczeństwo się starzeje. Skutkiem tej „epidemii seniorów” jest konieczność zmian w różnych sferach życia społecznego. Nieustanny wzrost liczby osób po 60 roku życia sprawia, że potrzeby seniorów nie mogą być dłużej ignorowane. Gdzie zmiany są najbardziej potrzebne? W publikacji wydanej przez Światową Organizację Zdrowia ankietowani seniorzy wytypowali osiem obszarów kluczowych: przestrzeń publiczną, transport i komunikację, partycypację społeczną, szacunek i integrację, inkluzję społeczną, aktywność obywatelską i zatrudnienie, mieszkalnictwo, komunikowanie się i informację, wsparcie społeczności i usługi zdrowotne. Zwracając uwagę na konkretne problemy i proponując różnorakie rozwiązania stworzono szkic idealnego miasta, miasta przyjaznego seniorom. Z obszarów wytypowanych w publikacji wybraliśmy trzy, które naszym zdaniem mocno dają się we znaki polskim seniorom.

Przyjazne przestrzenie miejskie i budynki Ankietowani seniorzy deklarowali, że marzą o mieście cichszym i czystszym. Hałas ruchliwych ulic, zanieczyszczanie środowiska przez przemysł, głośne dyskoteki, przeludnione osiedla – to wszystko nie pozwala cieszyć się urodą samego miasta, a do tego ma negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie jego mieszkańców. Jeden z uczestników badania – mieszkaniec Istambułu – przyznał, że przez hałas dobiegający z ulicy, budzi się nawet o 4 rano! Niemal wszyscy badani akcentowali to, jak ważna jest dla nich zieleń miejska. Jednak korzystanie z uroków parków czy skwerów jest dla nich niejednokrotnie utrudnione. Wiele z tych miejsc jest źle utrzymanych i powoli zmienia się w małe, miejskie wysypiska śmieci. Inne są źle oświetlone, położone na uboczu i spacer tam jest po prostu niebezpieczny. Niektóre parki zostały „opanowane” przez młodych, aktywnych zwolenników sportu i ruchu na świeżym powietrzu. Trudno jest znaleźć przyjemność w kluczeniu między pędzącymi rowerami, latającymi piłkami a aportującymi psami... Zwłaszcza, że w wielu parkach brakuje miejsc, gdzie można usiąść i odpocząć. Nie jest to jednak bolączką jedynie terenów rekreacyjnych. Ławek brakuje w miastach, na przystankach, skwerach, placach. Miasta nie dają szans na chwilę odpoczynku, złapanie oddechu w drodze. A i sama droga potrafi dać się we znaki - zmorą wielu miast są wąskie, nierówne chodniki z wysokimi krawężnikami. Często trzeba nadkładać drogi, gdyż przejścia dla pieszych są w dużej odległości od siebie. Ankietowanych denerwuje również sygnalizacja świetlna, która na wielu przejściach dla pieszych nie przewiduje, że ktoś może przechodzić przez ulicę wolniej niż w kilka sekund, a seniorzy nie są przecież biegaczami olimpijskimi. Wśród najistotniejszych kwestii seniorzy wymieniali też potrzebę poczucia bezpieczeństwa. Jedynie czując się dobrze i pewnie w swoim środowisku człowiek może w pełni włączyć się w życie swojej społeczności. Z kolei integracja z innymi ludźmi pozytywnie wpływa na samopoczucie, zdrowie i stopień samodzielności seniorów. Uczestnictwo w życiu miasta i społeczności jest jednak zależne również od stopnia przystosowania budynków. Windy, szerokie przejścia, ruchome schody, poręcze, toalety publiczne – to tylko niektóre z udogodnień ułatwiających życie seniora i pozwalających mu na jak najdłuższą samodzielność.

Przyjazne miasto

Uczestnictwo w życiu społeczności Przepływ informacji Starsi mieszkańcy miast z doświadczenia wiedzą, że wszelkie wydarzenia, koncerty, imprezy to nie najlepsze miejsce dla seniorów. Nie wynika to jednak z ich niechęci do zabawy! Często rezygnują z uczestnictwa w wydarzeniu, gdyż zniechęca ich perspektywa braku miejsc siedzących, braku toalet czy spędzenia kilku godzin w dymie papierosowym. Poważną barierę stanowi także drogi bilet, konieczność załatwienia wielu formalności oraz zbyt skromna oferta, która nie trafia w ich gusta. Seniorzy boją się o swoje bezpieczeństwo, zwłaszcza w nocy. Mają problem z dotarciem w dane miejsce, gdyż jest albo zbyt daleko, albo dojazd do niego jest utrudniony. Niekiedy o wydarzeniach z dalszych części miasta seniorzy nie mają szans się dowiedzieć - informacje zamieszczane są w źródłach z których starsze osoby nie korzystają zbyt często (np. w Internecie). Wiadomości o lokalnych uroczystościach przekazywane są pocztą pantoﬂową, jednak to sprawia, że osoby żyjące samotnie, bardziej na uboczu i nieintegrujące się ze swoją społecznością właściwie nie mają szans, by dowiedzieć się o czymkolwiek. Uczestnicy badania niemal jednogłośnie stwierdzili, że stały dostęp do najświeższych informacji jest jednym z warunków aktywnego starzenia się. Radio, telewizja, prasa, telefon, poczta pantoﬂowa – to preferowane źródła informacji. Oczywiście komunikat powinien mieć formę dostosowaną do swojego odbiorcy, a to oznacza np. duże litery w gazetach i wolniej, wyraźniej mówiących spikerów w radiu i telewizji. Zniechęcający jest natłok informacji z których trudno jest wyselekcjonować te najważniejsze. Sama informacja to jednak nie wszystko. Nawet dobrze poinformowani seniorzy raczej zostaną w domu, jeśli na dane wydarzenie nie będą mieli z kim pójść lub nie będzie ich miał kto namówić. Badani wielokrotnie podkreślali, że starsze osoby potrzebują zachęty, motywacji. Uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych, edukacyjnych, rozrywkowych jest dla nich szansą, by integrować się z innymi grupami wiekowymi, a to z kolei jest postrzegane jako szczególnie cenny sposób spędzania wolnego czasu.

Kto pyta, nie błądzi Miasto przyjazne seniorom to wciąż nieosiągalne marzenie. Wiele organizacji i instytucji stara się wprowadzać drobne zmiany i promować dobre wzorce - wszystko w zakresie swoich możliwości, jednak to wciąż za mało. Miasta w Polsce, ale i w innych krajach na świecie, mają przed sobą długą i trudną drogę. Zmianie musi ulec nasze myślenie i cała polityka miejska. Należy jednak pamiętać, że proces przeobrażania miast w bardziej przyjazne osobom starszym winien przebiegać w oparciu o opinie i sugestie samych seniorów. EK

RENOMOWANE BIURO PODRÓŻY SPEŁNIAMY MARZENIA O PODRÓŻACH

Oferujemy:

▪ TANIE WYCIECZKI AUTOKAROWE DLA SENIORÓW Ceny już od 199 zł / osoba, płatność w nieoprocentowanych ratach ▪ dla grup Seniorów indywidualne programy zorganizowanych wycieczek oraz specjalne, negocjowane ceny ▪ wycieczki objazdowe po całej Europie ▪ wycieczki lotnicze weekendowe do stolic europejskich ▪ wczasy rodzinne: za granicą, nad Morzem Bałtyckim i w górach ▪ oferty wypoczynkowe: Grecja, Bułgaria, Włochy, Chorwacja, Turcja, Tunezja, Hiszpania i inne ▪ oferujemy też Bony Prezentowe na wycieczki z okazji rodzinnych uroczystości Przyjdź lub napisz do nas: BIURO ARION Pn.-Pt. 9:30-17:00 ul. Karmelicka 32, 31-128 Kraków

tel./fax 12 632 01 50 źródło: „Global Age-friendly Cities: a Guide” (World Health Organisation, Geneva 2007)

e-mail: arion@arion.pl

Zobacz na:

www.arion.pl

ZAUFAŁ NAM m.in.

Kraków, miasto przyjazne seniorom: Łącznicy dzielnicowi, str. 4-5

Miejsce przyjazne seniorom, str. 6-7

Uniwersytet Trzeciego Wieku Politechniki Krakowskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego opinie o naszych wycieczkach dostępne są na www.arion.pl w zakładce: referencje

Przyjazne miasto

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Łącznicy dzielnicowi Stowarzyszenie „Pracownia Obywatelska” startuje z nowym projektem: Przestrzeń dla Seniora - Dialog Obywatelski Seniorów w Krakowie. Projekt skierowany jest do seniorów, którzy chcą działać na rzecz swoich lokalnych społeczności. Spotkanie inauguracyjne odbyło się 4 września.

foto.: Pracownia Obywatelska

Od września dyżury będą się odbywały we wtorki, czwartki i piątki w godz. 10.00 - 13.00 KCS zaprasza również na: ͫͫ zajęcia plastyczne w ramach Klubu ArtSenior (w czwartki, w godz. 10.00 - 12.00), ͫͫ zajęcia w Klubie E-Seniora (grupy zaawansowane i początkujące; o terminach zajęć można się dowiadywać telefonicznie, w czasie dyżurów), ͫͫ zajęcia ruchowe w Klubie Sprawnego Seniora (w trzecie wtorki miesiąca, w godz. 10.00 - 11.30),

ͫͫ zajęcia terenowe z trenerem nordic walking od 1 września do 6 października, 2 razy w tygodniu po 1,5 godziny, zapisy i informacje pod numerem telefonu 739 252 515, ͫͫ zajęcia usprawniające ruchowo na sali gimnastycznej - od 13 października do 9 listopada, 2 razy w tygodniu po 1,5 godziny. Ćwiczenia poprzedzone zajęciami teoretycznymi, prowadzone przez rehabilitanta. Zapisy i informacje pod numerem telefonu 739 252 515.

W czasie dyżurów można wziąć udział w akcji uwalniania książek - przynieś do KCS książkę, którą już przeczytałeś, a w zamian weź inną.

Senior nad Morzem

50+

TYGODNIOWE PAKIETY DLA SENIORÓW

W MRZEŻYNIE (koło Kołobrzegu) W cenie: • 7 x nocleg w komfortowych pokojach (TV oraz łazienka z pełnym węzłem sanitarnym) • 7 x pełne wyżywienie (śniadania, obiady, kolacje) • zabiegi odnowy biologicznej (w zależności od wybranego pakietu) • 1 x wieczorek taneczny • 1 x ognisko z kiełbaskami • 1 x grill przy muzyce • 2 x warsztaty Nordic Walking • wycieczki piesze oraz rowerowe

30 września w KCS będzie miało miejsce uroczyste zakończenie Letniej Akademii Seniora połączone z wręczeniem dyplomów dla najwytrwalszych słuchaczy.

Krakowskie Centrum Seniora mieści się w budynku MOWIS, os. Centrum C 10, pok.2. e-mail: dlaseniora@um.krakow.pl

12 616 78 32 Dyżury: wtorek czwartek piątek

godz. 10.00 - 13.00 godz. 10.00 - 13.00 godz. 10.00 - 13.00

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Przyjazne miasto

Projekt ma na celu stworzenie Sieci Seniorów, która będzie aktywnie działać na rzecz seniorów w swoich dzielnicach. Pracownia Obywatelska zaplanowała dla uczestników projektu cykl szkoleń, warsztatów, spotkań i konsultacji podczas których będzie można zdobyć wszystkie niezbędne do tego informacje i posiąść umiejętności, które pozwolą aktywnie działać na rzecz własnej społeczności. W kolejnych miesiącach seniorzy dowiedzą się: jak pracować z grupą, współpracować i zarządzać zespołem, jak występować publicznie i angażować do wizji zmiany, dlaczego warto być aktywnym i włączać się w działalność społeczności lokalnej oraz czy aktywizm miejski w Krakowie ma tylko młode oblicze. Usłyszą o tym, jak i co w praktyce mogą zmienić w swoim miejscu zamieszkania, na co winni mieć wpływ jako obywatele i jak mogą współpracować z lokalną władzą. Nie zabraknie też informacji o Radzie Seniorów i o tym, jak funkcjonują instytucje i organizacje działające na rzecz seniorów oraz jak właściwie stworzyć takie miejsce. Szkoleni przez Pracownię Obywatelską „łącznicy dzielnicowi” będą pośredniczyć między mieszkańcami-seniorami ze swych osiedli a strukturami UMK i Radą Seniorów. Pracownia Obywatelska podkreśla, że włączanie się obywateli do współdecydowania o sprawach lokalnych jest niezwykle ważne. Zaangażowanie do tego procesu seniorów, którzy dysponują życiową mądrością i doświadczeniem, może przynieść jedynie korzyści.

jekcie, faktycznie będą chciały aktywnie włączyć się w działania na rzecz krakowskich seniorów. Istotnym kryterium było też miejsce zamieszkania. Zależy nam na tym, by stworzyć Sieć Seniorów – łączników dzielnicowych, którzy będą zajmować się pośrednictwem między środowiskiem seniorów a magistratem i Radą Seniora, zatem niezbędna jest reprezentacja różnych dzielnic Krakowa.

E.K.: Jak wyglądało spotkanie inauguracyjne projektu? A.P.: Już w trakcie spotkania pojawiły się rozmaite pytania i pomysły związane z tym, czym obecnie żyje seniorski Kraków. W spotkaniu brała również udział Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Społecznej, pani Anna Okońska-Walkowicz, która przedstawiła nam założenia kształtującej się polityki senioralnej, plany, jakie względem seniorów ma Kraków. Słuchacze byli zainteresowani. Wśród uczestników było widać entuzjazm, radość ze spotkania i przyszłej współpracy, z możliwości wymiany kontaktów, pomysłów, poglądów, ale przede wszystkim informacji na temat tego, co w środowisku seniorskim dzieje się w naszym mieście... A dzieje się bardzo dużo i mamy nadzieję, że dziać będzie się jeszcze więcej i jeszcze lepiej, również dzięki naszym wspólnym działaniom. Projekt współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020. Realizacja projektu potrwa od 4 września do 31 grudnia. Strona internetowa projektu: www.pracowniaobywatelska.pl/projekty/przestrzen-dla-seniorow

O seniorach zaangażowanych w realizację projektu i o spotkaniu inauguracyjnym opowiedziała nam pani Aleksandra Pohorecka ze Stowarzyszenia „Pracownia Obywatelska”.

Ewelina Kodzis: Czy zainteresowanie projektem „Przestrzeń dla Seniora” było duże? Ile zgłoszeń Państwo otrzymali? Aleksandra Pohorecka: Nasza grupa liczy 30 osób, ale zgłoszeń przyszło dużo więcej. Staraliśmy się wybrać osoby najaktywniejsze. Takie, które chcą działać na rzecz lokalnych społeczności, a zwłaszcza społeczności seniorów.

Stowarzyszenie Pracownia Obywatelska

E.K.: Zgłosili się doświadczeni liderzy, czy również osoby, które do tej pory nie włączały się w tego typu działania? A.P.: Wpłynęły do nas zgłoszenia od osób o zróżnicowanym stopniu doświadczenia. Pojawili się aktywiści, którzy działają od lat, ale też osoby, które swą aktywność obywatelską rozpoczęły niedawno. Były też osoby bez doświadczenia, ale pełne zapału i dobrych chęci.

ul. Lubomirskiego 7 31-509 Kraków tel.: 12 426 41 55 biuro@pracowniaobywatelska.pl

E.K.: Czym się Państwo kierowali dokonując wyboru wśród tak zróżnicowanych kandydatur? A.P.: Ważna jest dla nas pewność, że osoby, które wezmą udział w naszym proR

Sanatorium Uzdrowiskowe „OrW kołobrzeg - Podczele”

W cenie pobytu oferujemy:

• 6 całodziennych posiłków (śniadanie, obiad, kolacja), • 12 zabiegów leczniczych, • 6 noclegów w pokojach kategorii turystycznej, • bezpłatna wizyta lekarska, opieka pielęgniarska, • cisza i fantastyczne otoczenie parku krajobrazowego.

w cenie od złotych*

490

tyLkO Z tĄ rEkLAmĄ 5% rAbAtU (rabat nie dotyczy turnusu świątecznego)

*podana cena obowiązuje w terminie od 19.10 do 23.12, w terminie 05.09-18.10 cena od 550 zł, oferta cenowa wraz z rabatem ważna do 17 grudnia 2014 r.

Święta nad morzem W cenie oferujemy: • • • • • • •

4 noclegi w pokojach z łazienką i tV, wspólne ubieranie choinki, kolacja wigilijna, msza święta - pasterka, uroczyste menu w dni świąteczne, wieczór z grzańcem i ciastem, wieczorek taneczny.

23-27 grudnia

449

złotych

Przedsiębiorstwo Usługowe „Holtur” sp. z o. o. ul. koszalińska 72, 78-100 kołobrzeg

tel. 94 35 43 116, 94 35 43 211 marketing@holtur.pl, www.holtur.pl

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Przyjazne miasto

m o r o i Sen

Miejsce Przyjazne Każdy ma swoją osobistą mapę miasta, w którym mieszka. Mapę ważnych dla niego punktów, miejsc, które odwiedza, bo musi i takich, do których powraca, bo są dla niego ważne, wyjątkowe i czuje się w nich dobrze. Ta mapa zmienia się z upływem lat – tak jak zmieniają się nasze potrzeby, sposób spędzania wolnego czasu, gusta. Warto zadbać, by z wiekiem punktów na naszej mapie nie ubywało. Tylko jak znaleźć takie przyjazne seniorom miejsca? Trwa właśnie IV edycja akcji „Miejsce Przyjazne Seniorom”. Akcja ma na celu promowanie miejsc – kawiarni, sklepów, aptek, instytucji kulturalnych, edukacyjnych, rekreacyjnych, użyteczności publicznej i innych – które wiedzą jak podbić serca seniorów. Miejsc, które wychodzą naprzeciw wyjątkowym potrzebom najstarszych mieszkańców miasta. Miejsc, w których seniorzy są otoczeni należytym szacunkiem i gdzie mogą czuć się swobodnie wiedząc, że w razie jakichkolwiek trudności, zawsze mogą liczyć na pomocną dłoń.

Certyfikat dla najlepszych Zwycięzcy każdej edycji akcji „Miejsce Przyjazne Seniorom” są nagradzani certyfikatem. Konkurować o to wyróżnienie mogą instytucje, organizacje, firmy i urzędy. Istnieje także możliwość zgłoszenia miejsca, które naszym zdaniem na taki certyfikat zasługuje. Wystarczy zebrać grupę przynajmniej 10 osób, które poprą daną kandydaturę oraz zdobyć pisemną zgodę dyrektora lub kierownika zgłaszanego miejsca na udział w akcji. Kandydaci muszą spełniać kryteria określone w regulaminie, czyli np. realizować zniżki i rabaty dla seniorów oraz posiadać stale rozbudowywaną ofertę opracowaną specjalnie dla nich. Miejsce ubiegające się o certyfikat musi być otwarte na potrzeby osób starszych, a jednocześnie nie zapominać o innych grupach wiekowych. W procesie oceniania brane pod uwagę będą nawet warunki lokalowe i to, czy nie stwarzają niepotrzebnych barier. Każda kandydatura zostanie wnikliwie sprawdzona. Wizytacją R

KO N

KURENCYjN

Y N E C E

karolina Witek: W naszej kawiarni dwa razy w miesiącu odbywają się wydarzenia artystyczne dużego kalibru. Zapraszamy muzyków, piosenkarzy, osoby o znanych nazwiskach, cenionych twórców z różnych miast Polski. Bilety są tanie, za kilkanaście złotych seniorzy mają szansę miło spędzić wieczór, oderwać się od codzienności, spotkać z przyjaciółmi i obcować ze sztuką. Planując wydarzenia bierzemy pod uwagę sugesti e i życzenia naszych klientów. Kawiarnia ma 70 miejsc i zwykle mamy komplet słuchaczy. Żeby kupić bilet, trzeba się pospieszyć. Mamy liczną grupę stałych klientów, którzy wykupują wejściówki na długo przed spotkaniami. Cafe Caroline jest usytuowana w cichym, spokojnym miejscu, daleko od zgiełku ulicy. Można tu dojechać korzystając z MPK. Zadbałam o to, by w kawiarni było przytulnie i efektownie, wnętrza projektował artysta plastyk. To, co robię, daje mi ogromną satysfakcję, wkładam w to dużo serca. Myślę, że nasi klienci to czują.

zgłaszanych miejsc i weryfikacją zgłoszeń zajmuje się komisja konkursowa, która układa listę potencjalnych zwycięzców. Ostateczną decyzję o przyznaniu certyfikatu podejmuje kapituła decyzyjna, czyli Prezydent Miasta Krakowa i Marszałek Województwa Małopolskiego. Uroczyste ogłoszenie wyników i wręczenie certyfikatów odbędzie się podczas specjalnej Gali Finałowej.

Informacje

Wszystkie niezbędne formularze oraz regulamin akcji można uzyskać w Wydziale Spraw Społecznych Urzędu Miasta Krakowa os. Centrum C10 (Referat ds. Młodzieży i Seniorów) oraz w Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Krakowie przy ul. Piastowskiej 32, a także za pośrednictwem stron internetowych organizatorów: www.dlaseniora.krakow.pl oraz www.rops.krakow.pl. Formularz zgłoszenia należy złożyć do 31 października w siedzibie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie, lub przesłać na adres mailowy biuro@rops.krakow.pl, bądź listownie na adres ul. Piastowska 32, 30-070 Kraków, z dopiskiem: Akcja: „Miejsce Przyjazne Seniorom”. Termin ogłoszenia wyników i wręczenia certyfikatów nie jest jeszcze określony, kapituła ma czas do 15 grudnia. Równorzędnymi organizatorami i realizatorami akcji są Województwo Małopolskie oraz Gmina Miejska Kraków. Ze strony Województwa inicjatywę realizuje Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, a ze strony Gminy Miejskiej Kraków – Wydział Spraw Społecznych Urzędu Miasta Krakowa. EK K

USŁUGI POGRZEBOWE I KAMIENIARSKIE

Kawiarnia Cafe Caroline to wyjątkowe miejsce. Certyﬁkatem „Miejsce Przyjazne Seniorom” uhonorowano ją już trzy razy. O tajemnicę tego sukcesu zapytaliśmy panią Karolinę Witek, właścicielkę kawiarni.

Willa

Cecylia Wygodnie i w dobrej cenie w samym centrum kurortu TYGODNIOWY TURNUS

210zł

cena za osobę przy rezerwacji pokoju dwuosobowego

• 8 dni ( 7 noclegów) w pokojach z łazienką, TV, czajnikiem • na miejscu restauracja, gdzie można wykupić posiłki • dostęp do Wi-Fi • domowa i serdeczna atmosfera

Możliwe krótsze pobyty lub pobyt z samymi noclegami od 30 zł

Rabaty dla grup!

tel. 12 645 47 24

508 163 001 ul. Darwina 1 G w Budynku Zarządu Cmentarzy Komunalnych w Grębałowie

Od nas będziesz mieć blisko do: 50 m Dom Zdrojowy – codziennie dancingi 100 m krioterapia 200 m Zdrój Wojciech – odnowa biologicza 300 m basen kryty 500 m wyciąg narciarski

Willa Cecylia ul. Orla 1 / róg Leśna, 57-540 Lądek-Zdrój tel. 74 814 63 16, kom. 662 013 013 cecylia@ladek.com.pl

powołując się na reklamę dodatkowo 5% rabatu

www.willa-cecylia.eu

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

„…wydawało Mi się, że to inni mówią zbyt szybko, cicho, niewyraźnie. Pojawiły się niepotrzebne konﬂikty, frustracje, poczucie izolacji. Początkowo trudno było Mi pogodzić się z koniecznością noszenia aparatu słuchowego. Teraz nie wyobrażam sobie życia bez niego…”.

Firma Medikol działa w branży protetyki słuchu od ponad dwóch dekad. Wysoki poziom obsługi klientów z problemem niedosłuchu został doceniony przez krakowskich seniorów. Firmę nagrodzono certyﬁkatem „Miejsce Przyjazne Seniorom”. Rozmawiamy z panią Magdaleną Baczyńską, właścicielką ﬁrmy.

Stefan Mańka l.83, inżynier, od 5 lat korzysta z aparatu słuchowego

Ewelina kodzis: W ubiegłym roku medikol otrzymał certyﬁkat „miejsce Przyjazne Seniorom”. Czym zaskarbili sobie Państwo uznanie swych najstarszych klientów?

bEZPŁAtNE KONSULTACJE OBEJMUJĄ:

magdalena baczyńska: Jesteśmy na rynku od ponad 20 lat, a nasi klienci są z nas zadowoleni. Nasza działalność jest skierowana głównie do seniorów, mamy dla nich specjalną ofertę i staramy się wychodzić naprzeciw potrzebom tej grupy. Seniorzy czują się u nas komfortowo. Dbamy o to, by ewentualna niesprawność ruchowa nie ograniczała ich dostępu do oferowanych przez nas usług. Dopasowanie aparatu słuchowego zajmuje zwykle 2-3 wizyty. Po badaniu słuchu pacjent uzyskuje informacje niezbędne, by otrzymać refundację lub dofi nansowanie. Zebranie dokumentów zajmuje pacjentom dużo czasu, a na koniec trzeba je wszystkie dostarczyć do nas. To ścieżka wyznaczona przez ustawodawcę i każdy z naszych klientów musi ją przejść. Dla seniorów jest to szczególnie uciążliwe, dlatego staramy się im w tym pomóc i załatwić za nich wszystko, co jest w naszej mocy. Wiemy, że gdyby nie pomocna dłoń, wielu seniorów zrezygnowałoby z aparatu słuchowego, tym samym skazując się na izolację społeczną i tracąc szansę na normalne, aktywne życie.

• DiAgNOStykę UbytkU SŁUCHU • DOBÓR I DOPASOWANIE APARATU SŁUCHOWEGO • rEHAbiLitACJę SŁUCHOWĄ • PrZEgLĄDy i kONSErWACJE APARATU SŁUCHOWEGO

E.k.: Czy zdobycie certyﬁkatu pomaga w pozyskaniu nowych klientów?

ul. Miechowity 21A

M.B.: Oczywiście, zgłaszają się do nas osoby, które dowiedziały się o nas dzięki certyfi katowi, więc z pewnością pomaga... Ale i zobowiązuje.

www.sluch.net.pl E

W Cafe Caroline panuje wyjątkowy klimat. To wspaniałe miejsce, żeby wypić swoją codzienną filiżankę aromatycznej kawy i spotkać się z przyjaciółmi. Piękny wystrój, subtelna muzyka, doskonałe jedzenie i unikalne kawy oraz herbaty sprawiają, że warto zorganizować tutaj każdą rodzinną i firmową imprezę. MIEJ

S PRZYJ CE A SENIORZNE OM

Cafe Caroline oferuje wynajem sali i organizację imprez okolicznościowych: komunie, urodziny, chrzciny, spotkania firmowe, szkolenia, konferencje, bankiety, itp. Zapraszamy na najlepsze pierogi w mieście, pyszne ciasta oraz kawy i herbaty z całego świata.

CAFE CAROLINE

kraków, ul. głowackiego 6 lok. 4

tel. 12 622 70 54

www.caﬀecaroline.pl

tel. 12/685 58 70

M A L SŁ EP GA YS IE M ZE J Y Ć

tel.12/307 05 10 os. Teatralne 4A

Przyjazne miasto

Albania od 1259 zł

Polskie Hotele

Cena zawiera: iowe ͫ turnusy 12-dn (9 noclegów), owym rt ͫ przejazd komfo autokarem, ͫ polska obsługa, dziennie ͫ wyżywienie 3 xkL, NNW ͫ ubezpieczenie

tel. 33 811 77 26

bułgaria od 1209 zł

Włochy od 1119 zł

buksa Travel

ul. Orkana 5, bielsko-biała e-mail: biuro@buksatravel.pl www.buksatravel.pl

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Seniorzy

Nie wstydź się aparatu

Siedem lat – tyle statystyczny Polak odwleka stosowanie aparatu słuchowego od chwili stwierdzenia ubytku słuchu. Powód? Absurdalny wstyd. Absurdalny, bo najnowsze aparaty są dyskretne, ledwo widoczne.

Na temat aparatów słuchowych krąży wśród Polaków wiele mitów. Pierwszy i podstawowy: „aparat słuchowy to widoczny znak inwalidztwa, jak go założę wszyscy uznają, że się zestarzałem/ łam i zniedołężniałem/łam”. Od lat lekarze i protetycy słuchu walczą z tym nieuprawnionym sądem. Po pierwsze ze względu na wszechobecny hałas coraz więcej ludzi narzeka na kłopoty ze słuchem - niektóre źródła podają, że aż 13 milionów osób w Polsce jest narażonych na hałas. Bardzo prawdopodobne więc, że w najbliższym otoczeniu znamy co najmniej kilka osób narzekających na swój słuch - nie jest to zatem nic wyjątkowego. Z drugiej strony często jest to proces naturalny, ponieważ od 50. roku życia po prostu pogarsza się funkcjonowanie komórek rzęskowych w uchu. W większości przypadków najsilniej dotyka to zdolności słyszenia wyższych dźwięków - np. dźwięku dzwoniącego telefonu lub dzwonka do drzwi. Nadążenie za tokiem rozmowy odbywającej się w większym gronie jest często możliwe tylko przy maksymalnym wytężeniu słuchu. Dlatego konsekwentnie i cierpliwie przypominamy, że wada słuchu jest bardzo podobna do wady wzroku: można ją powstrzymać w bardzo podobny sposób, ponieważ aparat słuchowy jest tym samym dla uszu, co okulary dla oczu. Odwlekanie w nieskończoność decyzji o rozpoczęciu noszenia aparatu, kiedy wymaga tego wada słuchu, może spowodować nieodwracalne i głębokie ubytki, przy których rzeczywiście nie da się zastosować rozwiązań dyskretnych. Nie warto zatem odkładać wizyty u protetyka. On doradzi najlepiej, który z modeli zastosować, aby jak najdłużej słyszeć bez trudu świat.

Gospel czyli Dobra Nowina Muzyka, która doskonale nadaje się do wyrażania wdzięczności, nadziei, uwielbienia, zachwytu. Muzyka, która jest zarazem prosta i wzniosła, niekiedy daleka kulturowo, a jednocześnie bliska sercom na całym świecie. Muzyka, która łączy ważny przekaz z radosnym brzmieniem i porywa do tańca. Gospel.

Nie zwlekaj!

Jeszcze dziś zapisz się na bezpłatne badanie słuchu w jednym z gabinetów. KRAKÓW, ul. Teligi 8 ZOZ „PROKOCIM NOWY” tel. 12 352 29 15

KRAKÓW, Os. Złotej Jesieni 1

Szpital im. L. Rydygiera tel. 12 352 33 89

www.marmed.pl APARATY

BADANIA

Aparaty słuchowe ﬁrmy Audio Service dostępne w dobrych punktach protetycznych na terenie całego kraju, więcej na www.audioservice.pl

KONSULTACJE

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Gospel nad Wisłą Gospel powstał w Stanach Zjednoczonych na początku XIX wieku jako mieszanka muzyki przywiezionej przez Afrykańczyków oraz muzyki chrześcijańskiej. W Polsce gospel zaczął rozwijać się w końcu lat 90. Jeden z pierwszych krajowych chórów gospel – Kraków Gospel Choir – rozpoczął działalność w 1999 roku. Założycielką i pierwszą dyrygentką była Lea Kjeldsen, Dunka, która od prawie dwudziestu lat mieszka w Krakowie i zaszczepia swoją miłość do tej muzyki w kolejnych sercach. Osoby prowadzące chór pełnią bardzo ważną funkcję. To do ich zadań należy „rozruszanie” śpiewających tak, aby mogli w pełni dać się ponieść muzyce. Koncerty gospel to prawdziwie magiczne chwile. Członkowie chórów mają wtedy okazję zobaczyć, jak ich radość i zaangażowanie zdobywają serca publiczności. Obecnie w Polsce działa już kilkadziesiąt chórów oraz kilka stowarzyszeń, które organizują różnorakie wydarzenia artystyczne promujące muzykę gospel – koncerty, warsztaty i festiwale. W Krakowie największym wydarzeniem jest międzynarodowy Festiwal 7xGospel, od kilku lat organizowany w październiku przez Stowarzyszenie Gospel. W roku 2008 w Krakowie, z inicjatywy Stowarzyszenia Gospel, rozpoczął działalność międzypokoleniowy chór Grodzka Gospel. Śpiewają w nim osoby bardzo zróżnicowane pod względem wieku, sprawności fizycznej oraz umiejętności muzycznych. Natomiast od roku 2013 w Miechowie, przy Centrum Kultury i Sportu, działa Miechowski Chór Gospel, w którym śpiewają sami seniorzy.

Seniorzy

efekt tworzenia muzyki za pomocą kilku odrębnych głosów. Może na to też mieć wpływ wspólne poruszanie i oddychanie. Poza tym przynależność do chóru może być czynnikiem wpływającym na pozytywne postrzeganie rzeczywistości. Dodatkową korzyścią jest fakt, że w polskich chórach gospel część repertuaru jest w języku angielskim, co sprawia, że seniorzy zdobywają nowe umiejętności językowe lub

mają możliwość zastosować w praktyce język, który już dawniej poznali. Konieczność wykonywania rytmicznych ruchów całym ciałem, klaskania w rytm, reagowania na gesty dyrygenta jest doskonałym ćwiczeniem reﬂeksu, koordynacji ruchowej i wzrokowej. Publiczny występ to emocje i wyzwanie. A potem pozostaje satysfakcja i piękne wspomnienia. Janina Woźniak / red. EK

Dla każdego

Gospel jest muzyką międzypokoleniową, integrującą. W jednym zespole mogą śpiewać seniorzy i osoby młodsze. Nie do przecenienia są też zdrowotne zalety śpiewania w chórze. Śpiew redukuje stres i poprawia nastrój, obniża ciśnienie krwi, wzmacnia system immunologiczny, poprawia wydolność oddechową, poprawia poczucie rytmu, zmniejsza odczuwanie bólu. Promuje też społeczną integrację, motywuje i wzmacnia wewnętrznie, przywołuje pozytywne wspomnienia. Badania przeprowadzone przez naukowców z Oxford Brookes University wykazały, że śpiewanie w chórze jest bardzo korzystne dla psychicznego samopoczucia. Członkowie chórów są mocno zżyci z innymi śpiewakami, określali chóry jako „jednoczące” i „będące ważną częścią życia”. Chór daje silne poczucie przynależności – to R

grecja Antyczna Peloponez 26.09-05.10.2014

magiczny Wiedeń świąteczne jarmarki 27.11-30.11.2014

Słowacja

uzdrowisko Rajeckie Teplice 8.11-15.11.2014

Zapraszamy krakowskich seniorów do wspólnego śpiewania gospel! Najbliższa okazja to projekt przygotowywany przez Stowarzyszenie Gospel przy współpracy z Krakowskim Centrum Seniora pt. „Nowa Huta E-MOTION – emocje i poruszenie, czyli gospel w Nowej Hucie” finansowany z programu FIO Małopolska Lokalnie. W ramach projektu przewidziane jest też zorganizowanie dwóch koncertów z udziałem uczestników zajęć. Warsztaty gospel dla seniorów rozpoczną się 7 października o godz. 10.00 w Nowej Hucie, os. Centrum C10. Zgłoszenia przyjmowane są do 30 września w siedzibie Krakowskiego Centrum Seniora w godzinach dyżurów lub pod numerem telefonu 663 805 204. Szczegółowe informacje można również uzyskać dzwoniąc do Stowarzyszenia Gospel pod nr tel. 609 413 202. K

bolą Cię stopy? Cierpisz na cukrzycę lub rZS? Płaskostopie? Haluksy? modzele i odciski? Nadwaga?

1500 zł

790 zł

ZADBAJ O SWOJE NOGI

1380

ZAPRASZAMY

zł

busko Zdrój

Sanatorium Słowacki Medical SPA*** 23 - 29.12.2014, cena 990 zł 23 - 27.12.2014, cena 690 zł 27 - 02.01.2015, cena 988 zł + zabawa sylwestrowa dla chętnych 50

Wyjazdy na narty

Warsztaty gospel dla seniorów

zł

Włochy, Austria, Andora

informacje i zapisy: biuro turystyki HUt-PLUS, ul. Ujastek 5b, 31-752 Kraków tel. 12 644 36 86, 643 55 98, 644 17 52 biuro@hutplus.com.pl, www.hutplus.com.pl Jesteśmy członkiem Krakowskiej i Polskiej Izby Turystyki

ͫ komputerowa diagnostyka stóp ͫ dobór wkładek do butów ͫ wkładki indywidualne oraz szeroki wybór wysokiej jakości wkładek seryjnych fi rm Kaps i Langer ͫ artykuły przeciwżylakowe ͫ kosmetyki do stóp ͫ krzesło S-ball (siedź aktywnie)

POrADNiA ZDrOWyCH Nóg Kronikarza Galla 22/1A 30-053 Kraków, tel. 601 720 408 balans.jw@gmail.com www.ebalans.pl

STOP dlStaóP

bOLĄCyCH ów się zadzwoń i um 408 0 72 1 60 l. te

Kursy Komputerowe dla Seniorów w Krakowie Z tym ogłoszeniem 15% rabatu! Kurs komputerowy dla początkujących 1-szy stopień - start nowej grupy: wtorek, 21.10.2014, godz 1000 Kurs komputerowy dla średnio zaawansowanych 2-gi stopień - start nowej grupy: wtorek, 21.10.2014, godz 1600

Informacje o kursie i zapisy tel. 604 335 488 www.kursy.krakow.pl Kursy odbywają się w Klubie Internetowym Rynek Główny 24 w Krakowie

Prowadzimy kursy od 15 lat

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Finanse

Senior w świecie finansów

Obecne czasy to ciągłe zmiany, za którymi często trudno nadążyć. Szczególnie mocno odczuwają to osoby starsze, dla których szum informacyjny, nowe technologie czy świat finansów bywają niezrozumiałe. Poczucie wyobcowania społecznego dodatkowo potęgują problemy finansowe, z którymi nierzadko borykają się emeryci i renciści. no drogich prezentów komunijnych, ślubnych, a czasem nawet świątecznych, nie zastanawiając się, czy będą później w stanie je spłacić.

Gdy dług stanie się faktem

TNS Polska przeprowadził badanie na zlecenie Grupy KRUK, dotyczące wiedzy o finansach oraz kondycji finansowej seniorów. Wynika z niego, że pieniądze z emerytury nie wystarczają na cały miesiąc aż 44% osób powyżej 65. roku życia (30% ma taki problem od czasu do czasu, 14% - często).

Przyczyny zadłużenia seniorów

Głównym powodem popadania w zadłużenie jest niewystarczająca wiedza na temat finansów. Osoby starsze, zapytane o poziom ich wiedzy na temat finansów, odpowiadają, że jest on raczej niski. Tylko 3% respondentów oceniło, że świetnie orientują się w świecie kwestii finansowych, 14% dość dobrze odnajduje się w tym temacie, a pozostali słabo (43%) lub wcale (40%). Ze względu na stały dochód, jakim jest emerytura, seniorzy są według banków i instytucji pożyczkowych bardzo dobrymi klientami. Dlatego też instytucje te kierują do nich bardzo wiele swoich ofert. Osoby starsze często nie orientują się jednak, na jakich zasadach funkcjonują produkty finansowe i jak najkorzystniej używać - np. kart kredytowych czy kont bankowych. Czasem nie rozumieją też trudnych zapisów umowy i przez to nieświadomie nie wywiązują się z niej.

Seniorzy często nie chcą obarczać problemami finansowymi swoich najbliższych. Pozostają sami z długami, starając się samodzielnie z nimi walczyć. Jeśli już rozmawiają o kłopotach finansowych, to zwykle z najbliższą rodziną (35%) lub współmałżonkiem (33%). Niestety, co czwarty senior nie rozmawia z nikim o swoich problemach i nie szuka pomocy wśród bliskich lub w instytucjach do tego dedykowanych. Zdarza się też, że osoby starsze obawiają się kontaktu z bankiem lub firmą, do której trafiło ich zadłużenie i nie podejmują żadnych działań. Tymczasem jest to najgorsze rozwiązanie, bo karne odsetki rosną, a dług może szybko trafić do sądu i komornika. Aby tego uniknąć, trzeba aktywnie działać i wspólnie z wierzycielem (któremu jest się winnym pieniądze) poszukać rozwiązania tego problemu. Przede wszystkim należy dowiedzieć się, czy jest możliwość rozłożenia zobowiązania na raty. Taka forma płatności jest dostępna np. w KRUKu, największej firmie obsługującej zadłużenia. Raty pozwolą dostosować wysokość comiesięcznej kwoty do sytuacji finansowej. Warto dobrze zastanowić się, jaką sumę będziemy w stanie systematycznie spłacać, aby była ona realna dla domowego budżetu. Dzięki temu stopniowo, krok po kroku, wyjdziemy z zadłużenia na finansową prostą i będziemy mogli znów cieszyć się życiem bez długów. Pamiętajmy też, że najważniejsza jest rozwaga w zaciąganiu kolejnych zobowiązań. Seniorzy powinni z ogromną ostrożnością podchodzić do wszelkich ofert i okazji. Zanim weźmiemy pożyczkę, kartę kredytową czy dokonamy większego zakupu na kredyt, zastanówmy się, czy naprawdę tego potrzebujemy i – przede wszystkim – czy będziemy w stanie wszystko spłacić.

zgłaszają się w potrzebie finansowej do starszego pokolenia - np. przy uzyskaniu pożyczki, dokonaniu zakupu na raty, uzyskaniu poręczenia. Sytuacja na rynku pracy jest jednak niestabilna, więc późniejsza pomoc w spłacie młodszego pokolenia może być niemożliwa i senior zostaje z zadłużeniem sam. Aż 46% osób starszych w Polsce ocenia swoją sytuację finansową jako złą, a tylko 5% jako dobrą. Mimo tego seniorzy częściej udzielają pomocy materialnej najbliższym, niż sami ją otrzymują. Co trzeci senior pomaga finansowo dzieciom lub wnukom, a tylko 13% otrzymuje takie wsparcie od rodziny. Osoby starsze starają się też same nadążać za potrzebami swoich najbliższych. Biorą pożyczki na kup-

Niespodziewane wydatki

Z przeprowadzonych badań wynika, że 43% osób starszych w ostatnich 5 latach wzięło kredyt lub pożyczkę bądź kupiło coś na raty. Najczęściej pożyczają oni na wyposażenie lub remont domu czy mieszkania. Nierzadkie są też sytuacje, gdy pożyczać muszą, bo nie wystarczy im pieniędzy do kolejnej emerytury lub brakuje funduszy na leki. Wypadki losowe, takie jak nagła choroba, utrata bliskiej osoby czy konieczne naprawy lub remonty mogą znacząco i negatywnie wpłynąć na domowy budżet. Senior nie ma wielu możliwości zwiększenia dochodów, dlatego kiedy pojawia się potrzeba przeznaczenia pieniędzy np. na ratowanie zdrowia, spłata kredytu czy rachunków schodzi na dalszy plan.

Początek spirali zadłużenia

Nie bez wpływu na stan zadłużenia seniora pozostaje najbliższa rodzina. Zdarza się, że dzieci i wnuki

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Finanse

HELA I JAN W PUŁAPCE

ZADŁUŻENIA

Jesień życia to czas, który powinien być wypełniony radością, spokojem, beztroskim wypoczynkiem i niezapomnianymi chwilami w gronie najbliższych. Niestety przez jeden nieuważny krok można to wszystko stracić. Kredyt, pożyczka, niezapłacone rachunki, aż w końcu spirala zadłużenia, która zmienia życie w koszmar. Dlaczego właśnie seniorów najczęściej spotykają takie historie wyjaśnia psycholog Dorota Mroczkowska. Dorota Mroczkowska: Mówiąc o seniorach musimy pamiętać, że z wiekiem zmniejszają się możliwości analitycznego, krytycznego oraz perspektywicznego myślenia. Skutkuje to tym, że seniorzy są podatni na wszelkiego typu manipulacje, niedopowiedzenia czy informacje podane małym druczkiem. Kiedy z wiekiem zaczynamy odczuwać swoje ograniczenia – tracimy pewność siebie, nasza osobowość i postępowanie zaczynają się zmieniać. Na pewno ważną rolę odgrywają kwestie osobowości, ponieważ nie wszyscy seniorzy podlegają tego typu presji. W praktyce jednak to najczęściej kontekst życiowy, czyli sytuacje, w które zostaliśmy uwikłani, sprawiają, że podejmujemy decyzje, których wcześniej byśmy nie podjęli. Zgubny bywa kontekst różnych spraw rodzinnych, np.: pomoc ze strony najbliższych, dzieci, wnuków, co wynika z chwilowych lub stałych trudności w samodzielnym zaspokajaniu potrzeb ze względu na wiek lub stan zdrowia. Senior, otrzymujący jakąś formę wsparcia ze strony bliskich, uruchamia zasadę wzajemności i chce się odwdzięczyć. Za trudnościami w funkcjonowaniu na własnych zasadach idą trudności w stawianiu granic, a dodatkowo seniorzy czują się zobowiązani do uposażenia dzieci. Taki model osobowości, czyli dbania o rodzinę, poświęcania się, niemyślenia o sobie i swoich potrzebach umacnia się w świadomości seniorów ze względu na kiepską opiekę instytucjonalną w naszym kraju. Prawdziwy problem zaczyna się w chwili popadnięcia w spiralę kredytową. Niestety dość często osoby starsze biorą kredyty w tajemnicy: na prezent, dla wnuczka, bo trzeba pomóc. Nieznajomość praw i obowiązków przysługujących seniorowi może szybko doprowadzić do tragedii. Dopóki „tajemnica” się nie wyda, senior nie przyznaje się, że ma kłopoty ﬁnansowe. Będzie pożyczać pieniądze od znajomych, później przestanie płacić rachunki, jednak będzie stanowczo zaprzeczać, iż ma jakiekolwiek problemy. Inne zachowanie z jakim możemy się spotkać to obniżony nastrój, zachowania depresyjne, poczucie braku wartości, zupełna bezradność. Taka sytuacja występuje zwykle wtedy, gdy problem zostanie już uświadomiony. Uaktywniają się także różnego rodzaju choroby psychosomatyczne i somatyczne, ponieważ stres osłabia organizm. Można zaobserwować również niechęć do spotykania się z innymi, poczucie winy, trudności z wchodzeniem w kontakt z bliskimi, otoczeniem, rodziną, jeszcze większe trudności w przyjmowaniu jakiejkolwiek pomocy. Silniejsze niż zwykle poczucie bycia niepotrzebnym i bezwartościowym. Seniorzy mówią o tym, że brakuje im tej wiedzy. Wiedzy, która pozwoliłaby im świadomie podejmować decyzję, ponieważ są bombardowani różnymi ofertami i zaczynają się w nich gubić. To nie jest rzeczywistość, w której funkcjonowali jako osoby młode. Każda oferta jest im przedstawiana jako ta najbardziej atrakcyjna, najlepsza. Dopiero chwila zastanowienia poparta odpowiednią wiedzą pozwala spojrzeć na owe oferty krytycznym okiem. Seniorzy to także grupa, która jest najmniej doświadczona, jeśli chodzi o zaciąganie kredytów i pożyczek. Doświadczenie indywidualne i szersze, społeczne również wpływa na to, jak radzimy sobie z różnego typu sytuacjami. Brak tego doświadczenia pociąga za sobą brak wiedzy, nawet tej elementarnej.

HELA I JAN. ODCINEK I

POZNAJCiE NASZyCH bOHAtEróW

Pani Helena i pan Jan wpadli w poważne fi nansowe tarapaty. Nieopłacone rachunki, raty kredytów. Ich historie pozwolą nam pokazać jak przebrnąć przez gąszcz przepisów prawnych, gdzie szukać rozwiązań i jakie są konsekwencje zadłużenia. Nasi bohaterowie natkną się w dzisiejszym odcinku m.in.: na tajemniczą windykację. Słowo to zrobiło ogromną karierę w czasie kryzysu, ponieważ nierozerwalnie związane jest z długami. A co tak naprawdę oznacza?

WiNDykACJA

, czyli odzyskiwanie długów lub inaczej dochodzenie roszczeń, zobowiązań, to złożony proces, którego rolą jest ochrona interesów wierzyciela. Jednocześnie windykacja powinna być prowadzona w sposób zrozumiały i właściwy z punktu widzenia interesów dłużników. Pierwsze kontakty ze strony wierzycieli mogą mieć miejsce tuż po minięciu terminu płatności – tutaj celem jest przede wszystkim poprawienie dyscypliny płatniczej u „zapominalskich”. Dalszy etap windykacji polubownej jest bardzo istotny w całym procesie, gdyż to podczas niego rozstrzyga się, czy strony domówią się, czy też dojdzie do konieczności wypowiedzenia umowy oraz czasochłonnych i kosztownych działań sądowo-egzekucyjnych. Celem obu stron powinno być porozumienie co do warunków spłaty, dlatego nie warto unikać kontaktu z windykatorem ani samej spłaty – nawet częściowej. Należy również pamiętać, że niektóre fi rmy windykacyjne balansują w swoich działaniach na granicy norm etycznych, przez co istotne jest byśmy dobrze znali prawa i obowiązki obydwu stron.

CZym JESt WiNDykACJA i kiEDy Się rOZPOCZyNA?

Każda faktura czy rachunek (np. za usługi telekomunikacyjne, za prąd) mają wyznaczony termin płatności. Tak samo każda pożyczka ma ustalony harmonogram spłat. Pan Jan podpisując umowę świadczenia usług (np. internet, płatna TV) lub też umowę kredytową zobowiązuje się do terminowego płacenia rachunków lub rat. Już od pierwszego dnia po przekroczeniu terminu płatności fi rma czy bank mogą podjąć działania zmierzające do zdyscyplinowania pana Jana – ich nierzetelnego klienta. Na początku zwykle wierzyciele realizują te działania we własnym zakresie np. wysyłając SMS z informacją o braku zapłaty, ale 1-2 tygodnie później pan Jan może już otrzymać telefon lub pismo. Są to działania monitorujące, czyli przypominając o konieczności pilnego uiszczenia zapłaty. Jej brak zwykle skutkuje przekazaniem sprawy (zazwyczaj po 1-2 miesiącach od terminu wymaganej płatności) do fi rmy windykacyjnej, która w imieniu wierzyciela będzie prowadziła dalszy proces. Firma windykacyjna jest wyspecjalizowana w takich usługach, przez co robi to taniej i bardziej skutecznie. Poza tym dla banków i innych podmiotów byłoby to działanie negatywnie wpływające na ich wizerunek w oczach klientów. „Niewdzięczne” zadanie przekazuje się więc fi rmie windykacyjnej. Dla wierzyciela pan Jan pozostaje klientem, z którym można współpracować i zarabiać na realizacji umowy, a dla fi rmy windykacyjnej – dłużnikiem, który powinien jak najszybciej spłacić aktualne należności.

EtAPy WiNDykACJi

Wyróżniamy etap windykacji polubownej (faza – miękka i twarda) oraz windykacji przymusowej (sądowej i egzekucyjnej).

Projekt „Konsekwencje zadłużenia i unikanie pułapki kredytowej przez Seniorów” dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego.

Finanse WINDYKACJA POLUBOWNA

Pierwsza faza windykacji polubownej – faza miękka – trwa zazwyczaj do momentu wypowiedzenia umowy kredytowej czy też umowy świadczenia usług. Umowa precyzuje, kiedy powinna zostać wypowiedziana, może to nastąpić np. już po dwóch niezapłaconych na czas ratach lub rachunkach. Po wypowiedzeniu umowy rozpoczyna się faza windykacji twardej, w której może dojść również do bezpośredniej wizyty pracownika firmy windykacyjnej w domu pana Jana. Na tym etapie wierzyciel nie będzie już dochodził zaległych rat, ale całości niespłaconej pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami, a w przypadku firm telekomunikacyjnych i mediów pojawią się dodatkowe koszty, np. kary za zerwanie umowy. W przypadku braku spłaty etap ten kończy się skierowaniem sprawy do sądu.

Narzędzia windykatorów TELEFON WINDYKACYJNY

Podczas obu etapów procesu windykacyjnego pan Jan otrzyma szereg listownych wezwań do zapłaty oraz telefonów w sprawie zadłużenia. Rozmowy z windykatorami nie należą do prostych. Pracownicy takich firmy są profesjonalnie szkoleni, nie ulegają emocjom. Potrafią wywierać nacisk na osoby będące w trudnej sytuacji materialnej, dla których już sam fakt konieczności odbycia takiej rozmowy jest trudny i zawstydzający. Unikanie kontaktu nie rozwiąże problemu, firmy windykacyjne mają szereg sposobów na odnalezienie innych numerów kontaktowych do pana Jana, np. do jego pracy. Będą próbować nawiązać kontakt z osobami trzecimi, członkami rodziny, sąsiadami. Nie mogą informować ich o tym, w jakiej sprawie dzwonią, ale przekażą prośbę o kontakt ze strony pana Jana, np.: „Dzień dobry, dzwonię w bardzo pilnej sprawie – nie mogę skontaktować się z panem Janem. To niezwykle ważna dla mnie i dla niego kwestia, czy może Pan przekazać mu prośbę o telefon do mnie…”. To jeden z elementów wywierania presji ze strony windykatora, często skuteczny. Windykator ma prawo do kontaktów z panem Janem, gdyż chroni interesy wierzyciela. Zdecydowana większość tego typu firm działa zgodnie z Zasadami dobrych praktyk windykacyjnych, które stanowią jak powinien odbywać się proces odzyskiwania długu. Rozmowy telefoniczne nie mogą być uciążliwe dla dłużnika, czyli powinny odbywać się w określonych godzinach (6.00 – 22.00 w dni powszednie, względnie 8.00 – 20.00 w inne dni, jeśli nie jest możliwy kontakt w dni powszednie). Do tego powinny przebiegać w sposób kulturalny, a windykator powinien przedstawić się z imienia i nazwiska oraz podać nazwę firmy, w której pracuje i nazwę wierzyciela, którego reprezentuje, np.: „Dzień dobry. Nazywam się… i dzwonię z firmy.... Mam dla Pana/Pani ważną informację. Zanim ją przekażę, proszę podać mi swoją datę urodzenia celem weryfikacji tożsamości”. Weryfikacja danych osobowych osoby po drugiej stronie słuchawki jest podstawą, dlatego tak zwykle rozpoczyna się rozmowa na temat zaległości. Windykator może rozmawiać na temat zadłużenia wyłącznie z bezpośrednim zainteresowanym, czyli panem Janem lub jego pełnomocnikiem, np. adwokatem. Jeśli pan Jan uzna, że częstotliwość rozmów jest zbyt uporczywa lub godziny kontaktów mu nie odpowiadają, może poinformować o tym fakcie pracownika takiej firmy, a ten winien uszanować jego prośbę. Pamiętajmy, że większość rozmów prowadzonych przez firmy windykacyjne jest nagrywana i powinniśmy być o tym poinformowani na wstępie naszej rozmowy. Nagranie rozmowy służy interesom obu stron.

Jak negocjować z windykatorem – pomocne wskazówki ͫͫ Podczas rozmów pan Jan powinien być spokojny i cierpliwy. Musi pamiętać, że rozmawia z fachowcami

SŁOWNICZEK

Aby podane informacje były w pełni zrozumiałe polecamy zapoznać się z krótkim słowniczkiem. Wierzyciel - jest to osoba, która może żądać od dłużnika określonego świadczenia (uregulowania płatności za fakturę, zapłaty raty) Wierzytelność - jest to uprawnienie wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia określonego świadczenia, np. świadczenia pieniężnego (np. płatności za fakturę, zapłaty raty).

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

od negocjacji spłaty zadłużenia, którzy z jednej strony wiedzą jak skutecznie egzekwować dług i jak rozmawiać z dłużnikiem, a z drugiej – wiedzą, że kompromis to najlepsze rozwiązanie. Jeśli będzie asertywny, ale uczciwy to ma szanse na wyjście z trudnej sytuacji. ͫͫ Windykator będzie negocjował maksymalnie krótkie terminy i jak najwyższe kwoty spłaty zadłużenia. Pan Jan powinien deklarować takie kwoty i terminy, z których będzie w stanie się wywiązać, a jednocześnie takie, które będą dogodne dla wierzyciela. ͫͫ Pan Jan musi dowiedzieć się z jakiego tytułu wynika zobowiązanie, jaki jest kapitał długu (zaległa podstawowa należność), jakie są odsetki oraz pozostałe koszty i z czego wynikają. Na tej podstawie może negocjować umorzenie części długu – najłatwiej będzie mu umorzyć odsetki i kary. ͫͫ W przypadkach np. firm telekomunikacyjnych kary mogą stanowić większość długu. Pan Jan powinien zapytać wierzyciela lub windykatora jak można je anulować. Przykładowo: zwrot dekodera może spowodować anulowanie kary za brak zwróconego sprzętu, a ponowne reaktywowanie umowy i spłata dotychczasowego zadłużenia może spowodować, że anulowana zostanie kara lojalnościowa (za przedterminowe wypowiedzenie umowy). ͫͫ Pan Jan powinien pozyskać ważną informację dotyczącą tzw. terminu wymagalności długu. Może okazać się, że zadłużenie jest już przedawnione (np. długi z tytułu mandatów za przejazd bez biletu przedawniają się po 1 roku, długi za usługi telekomunikacyjne po 3 latach). Nie oznacza to, że dług nie istnieje, ale możliwość jego egzekwowania jest ograniczona. ͫͫ Niezwykle ważne jest, by dopasować warunki negocjowanej ugody do swoich możliwości. Pan Jan musi dopytać o oprocentowanie, terminy i konsekwencje wynikające z niewywiązania się z umowy. ͫͫ Jeśli pan Jan uzna, że z jakichś powodów nie odpowiadają mu rozmowy z windykatorem, wówczas może spróbować skontaktować się bezpośrednio z wierzycielem i z nim porozumieć się w sprawie spłaty długu. ͫͫ Unikanie kontaktu nie jest dobrym wyjściem i nie rozwiąże problemów pana Jana. Nie dość, że windykator łatwo nie zaprzestanie prób skontaktowania się z panem Janem, to dodatkowo brak kontaktu może zostać odebrany jako brak woli do spłaty zadłużenia oraz przyspieszyć kolejne etapy windykacji – wypowiedzenie umowy i przekazanie spawy do sądu. Nie można zapomnieć, że nie uda się uzyskać dogodnych warunków spłaty zadłużenia bez porozumienia z windykatorem czy wierzycielem.

jąć wpłatę gotówkową. W takiej sytuacji pan Jan powinien otrzymać oryginał pokwitowania, z wyraźnie określoną datą wystawienia dokumentu oraz kwotą wpłaty. Wpłata nie jest obciążona żadnymi dodatkowymi kosztami ani prowizjami. Taki dokument powinien być podpisany przez pracownika, posiadać numer sprawy, dane pana Jana oraz dane firmy windykacyjnej (lub wierzyciela). Jedną z zalet negocjacji z pracownikiem terenowym jest możliwość zawarcia porozumienia, np. ugody, oraz bezpośredniego jej podpisania w obecności pracownika. Jeżeli pan Jan nie jest pewny, kto składa mu wizytę, nie powinien wpuszczać tej osoby do mieszkania. Nie ma takiego obowiązku i nie poniesie z tego tytułu żadnych dodatkowych konsekwencji.

WEZWANIE DO ZAPŁATY

Najczęstszym sposobem informowania dłużnika o zaległości jest listowne wezwanie do zapłaty. Wezwanie może zostać wysłane na adres zamieszkania pana Jana, siedziby jego firmy lub inny, ustalony przez windykatora. Na kopercie nie mogą znaleźć się informacje naruszające dobre imię adresata lub sugerujące posiadanie przez niego długu. Sama treść pierwszego wezwania powinna zawierać tytuł wierzytelności, nazwę wierzyciela, nazwę wystawcy faktury, kwotę należności głównej, datę wymagalności, naliczone odsetki i inne należności uboczne, numer faktury, datę wystawienia faktury, nazwę i podstawowe dane firmy windykacyjnej. W kolejnych wezwaniach powinien być wyraźnie wskazany numer sprawy i etap jej postępowania. Jeżeli pan Jan ureguluje kwotę wskazaną w wezwaniu w wyznaczonym terminie, wierzyciel nie ma prawa dochodzić później dodatkowych kosztów czy odsetek.

Czego windykator nie może robić?

W niektórych przypadkach wierzyciel wyśle do pana Jana pracownika, który będzie chciał przeprowadzić z nim bezpośrednie negocjacje. Taki pracownik powinien być schludnie ubrany i nie budzić negatywnych skojarzeń, powinien się przedstawić i wylegitymować, musi posiadać stosowne pełnomocnictwo od wierzyciela. Jednym z celów takiej wizyty jest próba zdobycia informacji o stanie majątkowym i sytuacji życiowej pana Jana. Te informacje pomogą podjąć decyzje dotyczące dalszego postępowania. Podkreślić jednak należy, że windykator nie ma prawa wejść do mieszkania pana Jana bez jego zgody. Windykator nie może wyceniać ani przejmować majątku. Istota rozmowy z pracownikiem terenowym firmy windykacyjnej jest taka sama jak z negocjatorem telefonicznym. Warto rozmawiać i wcale nie musimy tego robić w domu, można zaproponować spotkanie na neutralnym gruncie, np. w kawiarni. Pracownik terenowy może w określonych przypadkach przy-

Niezależnie od etapu postępowania oraz stosowanych narzędzi windykacyjnych, firmy dochodzące należności muszą działać etycznie i w poszanowaniu prawa. ͫͫ Windykator nie może rozmawiać na temat długu nawet z członkami rodziny dłużnika (bez jego wyraźnej zgody). Windykator jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wobec osób trzecich informacji dotyczących zobowiązania dłużnika. ͫͫ Windykator nie może dochodzić roszczeń, których istnienie oraz wymagalność zostały w wyraźny sposób zakwestionowane przez dłużnika (np. jeżeli pan Jan złożył dokumenty podważające zasadność dochodzenia roszczenia). ͫͫ Windykator nie może używać siły, stosować gróźb karalnych ani wykonywać czynności naruszających godność osobistą. Niedopuszczalne jest także wywieranie niewspółmiernej do wymaganej sytuacji presji. ͫͫ Windykator nie może naliczać dodatkowych opłat za czynności windykacyjne – dodatkowych, czyli niewynikających z zawartej umowy kredytowej, umowy świadczenia usług, czy przepisów prawa. ͫͫ Windykator nie może wprowadzać dłużnika w błąd co do wysokości i składników zadłużenia, jak również konsekwencji niespłacenia długu. ͫͫ Windykator nie może podszywać się pod urzędników państwowych i sugerować, że dokumenty zostały przesłane przez sąd. Niedopuszczalne jest również „stylizowanie pism” na sądowe. ͫͫ Windykator nie może przyjmować od dłużników środków pieniężnych lub jakichkolwiek przedmiotów bez wystawienia pokwitowania.

Dłużnik - osoba, która jest zobowiązana w stosunku do innej osoby (wierzyciela) do określonego świadczenia (zapłaty za fakturę, uregulowania raty) Dług - świadczenie, które dłużnik jest zobowiązany spełnić na rzecz wierzyciela Zobowiązanie - jest to stosunek cywilnoprawny polegający na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika określonego świad-

czenia, a dłużnik ma te świadczenie spełnić. Windykacja - jest to proces dochodzenia od dłużnika należności. e-sąd - jest to sąd mający siedzibę w Lublinie rozpoznający sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym. EPU - elektroniczne postępowanie upominawcze, jest to postępowanie charakteryzujące się tym, że pozwy są składane w formie elektronicznej.

WIZYTA W DOMU

Projekt „Konsekwencje zadłużenia i unikanie pułapki kredytowej przez Seniorów” dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego.

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Finanse

WINDYKACJA PRZYMUSOWA Pan Jan nie spłacił swego zadłużenia ani nie podpisał ugody. Wierzyciel skierował sprawę do sądu.

DLACZEgO NiE WArtO WStęPOWAć NA DrOgę SĄDOWĄ?

Na drodze sądowej dług pana Jana może ulec zwiększeniu. Gdy wierzyciel złoży pozew, oprócz dochodzonej należności może również żądać zwrotu kosztów procesu. Do kosztów procesu będą należeć:

1. OPŁAtA SĄDOWA – jest to opłata, którą powód

(osoba/fi rma składająca pozew) musi ponieść, jeżeli chce wnieść pozew. Jej wysokość zależy od dwóch czynników: od dochodzonego roszczenia (wartości przedmiotu sporu=WSP) oraz wybranego postępowania. Opłata sądowa wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu (WPS), nie mniej niż 30 zł. Przykładowo, jeśli WPS wynosi 20 tys. zł, wówczas generuje opłatę sądową w wysokości 1 tys. zł. W przypadku postępowania uproszczonego (jest to postępowanie gdzie WPS wynosi do 10 tys. zł) przepisy przewidują opłatę od 30 zł do 300 zł. W elektronicznym postępowaniu upominawczym, czyli e-sądzie (o którym szerzej opowiemy w dalszej części artykułu), opłata sądowa wynosi 1/4 z 5 proc. wartości przedmiotu sporu, nie mniej niż 30 zł.

WAżNE tErmiNy: Jeśli otrzymałeś nakaz zapłaty, masz 14 dni od jego odebrania na złożenie sprzeciwu. Jeśli sąd wydał wyrok, masz 7 dni od jego wydania na złożenie wniosku o uzasadnienie. Jeśli otrzymałeś uzasadnienie, masz 14 dni od jego odebrania na złożenie apelacji.

Pani Helena odebrała na poczcie pismo z e-sądu.

CZym JESt E-SĄD?

W 2010 roku rozpoczął swoją działalność e-sąd w Lublinie. Jest to nowa forma odzyskiwania długów, znacznie tańsza i szybsza, którą regulują przepisy dotyczące elektronicznego postępowania upominawczego (tzw. EPU). Postępowanie przed e-sądem różni się tym, że przy składaniu pozwu powód powołuje się jedynie na dowody (np. faktury, umowy) nie przedkładając ich oraz tym, że pozew składa drogą elektroniczną, poprzez Internet, a nie za pośrednictwem poczty lub w siedzibie sądu. Te rozwiązania spowodowa2. kOSZty ZAStęPStWA PrAWNEgO ły, że powodowie masowi (czyli wierzyciele mający wielu dłużników) bardzo chętnie zaczęli korzystać z tej drogi, PrOFESJONALNEgO PEŁNOmOCNikA ograniczyli koszty poczty, kompletowania dokumentacji, – występują wtedy, gdy powoda będzie reprezentować zmniejszyli opłatę sądową i opłatę skarbową. Posiadanie radca prawny lub adwokat. Wysokość tych kosztów zależy przez powodów własnych systemów informatycznych pood wartości przedmiotu sporu oraz od stopnia skompli- zwala na znaczne skrócenie czasu przygotowania pozwów. kowania sprawy. W przypadku roszczeń o zapłatę długów Najważniejsze z punktu widzenia pozwanego, konsumenckich wynoszą one: czyli pani Heleny, jest to, że może ona odwołać się poprzez napisanie sprzeciwu i wysłanie go listem poleconym na Wartość przedmiotu sporu kwota kosztów adres e-sądu, zgodnie z pouczeniem dołączonym do naka(WPS) zastępstwa prawnego zu zapłaty. W takim przypadku e-sąd uchyli nakaz zapłaty Do 500 zł 60 zł i przekaże sprawę do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pani Heleny. Sąd wezwie również powoPowyżej 500 zł do 1500 zł 180 zł da do przedstawienia dowodów, na które się powoływał Powyżej 1 500 do 5 000 zł 600 zł w pozwie. Powyżej 5 000 zł do 10 000 zł

1 200 zł

Powyżej 1 0000 zł do 50 000zł

2 400 zł

Powyżej 50 000 zł do 200 000 zł 3 600 zł Powyżej 200 000 zł

7 200 zł

3. OPŁAtA SkArbOWA od pełnomocnictwa jest podatkiem, który powód lub jego pełnomocnik musi zapłacić w przypadku złożenia dokumentu pełnomocnictwa i wynosi 17 zł. Nie obowiązuje w przypadku elektronicznego postępowania upominawczego.

Pani Helena była pewna, że dług się przedawnił.

CZym JESt PrZEDAWNiENiE DŁUgU?

Fakt, że pani Helena jest dłużniczką, nie oznacza, że wierzyciel może nieskończenie zwlekać z dochodzeniem od niej należności. W prawie jest wprowadzona instytucja przedawnienia dla długów pieniężnych. Należy pamiętać, że po upływie terminu przedawnienia dług nie przestaje istnieć – zamienia się w dług naturalny. Oznacza to, że w sytuacji, kiedy pani Helena zostanie pozwana, to może bronić się powołując się właśnie na przedawnienie, a poSytuacja, w której osoba zadłużona jako pierwsze pismo wództwo zostanie oddalone. Jeśli jednak pani Helena zoz sądu otrzymuje nakaz zapłaty wraz z pozwem, nie jest stanie pozwana i nie wniesie zarzutu przedawnienia, wówodosobniona ani niezgodna z prawem. Otrzymanie naka- czas sąd nakaże zapłacić jej również dług przedawniony. zu zapłaty nie zamyka również panu Janowi drogi do dochodzenia swoich praw, jeśli nie zgadza się z powodem. Najważniejsze w takiej sytuacji jest, aby pan Jan, jako strona pozwana, w terminie 14 dni od dnia otrzymania nakazu zapłaty złożył od niego sprzeciw, w którym wyrazi Długi przedawniają się po okresach sprecyzowanych swoje stanowisko. Jeżeli pan Jan złoży sprzeciw, wówczas w przepisach prawa. Dwa zasadnicze terminy to 3 lata i 10 sąd wyznaczy rozprawę, która zakończy się wyrokiem albo lat. W przypadku, gdy przedsiębiorstwa dochodzą swoich zasądzającym roszczenie albo je oddalającym. Natomiast roszczeń wynikających z umów zawieranych w zakresie jeżeli pozwany nie złoży sprzeciwu, nakaz zapłaty się upra- swojej działalności, obowiązywał będzie termin 3 lat lub womocni, a po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności krótszy. Termin przedawnienia zaczyna biec od daty, kiedy będzie stanowił podstawę skierowania sprawy do komor- świadczenie stało się wymagalne, a zatem od dnia kiedy nika. należało zapłacić. Nakaz zapłaty ma taką samą moc jak wyrok, jest Roszczenia wynikające z: tylko wydawany na posiedzeniu niejawnym, bez rozprawy, ͫ umowy sprzedaży o zapłatę ceny przedawniają się bez obecności stron. Wydanie wyroku również nie musi z upływem 2 lat, kończyć drogi postępowania. Jeżeli pan Jan nie zgadza się ͫ umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z nim, może najpierw złożyć wniosek o uzasadnienie. Ma przedawniają się z upływem 3 lat, na to 7 dni od dnia wydania wyroku. Po otrzymaniu uza- ͫ umowy pożyczki przedawniają się z upływem 3 lat, sadnienia – jeśli nie jest dla niego przekonujące – może ͫ umowy kredytu przedawniają się z upływem 3 lat złożyć apelację do sądu II instancji. Apelację składa się ͫ naliczenia dodatkowej opłaty za jazdę środkami kow terminie 14 dni od odebrania uzasadnienia wyroku, za munikacji bez biletu przedawniają się z upływem pośrednictwem sądu, który ten wyrok wydał. roku, ͫ umowy ubezpieczeniowej przedawniają się z upływem 3 lat.

CZym JESt NAkAZ ZAPŁAty LUb WyrOk?

W JAkim tErmiNiE PrZEDAWNiAJĄ Się DŁUgi, gDy PrZEDSiębiOrCA POZyWA kONSUmENtA?

Przykład przedawnienia długu

Pani Anna miała zapłacić 200 zł rachunku za telefon do 2 stycznia 2009 roku. 12 marca 2012 roku otrzymała z sądu nakaz zapłaty wraz z odpisem pozwu mówiącego, że ma zapłacić 200 zł wraz z odsetkami za zwłokę od 3 stycznia 2009 roku i wraz z kosztami procesu. Pani Anna zauważyła, że pozew został złożony 1 lutego 2012 roku. Termin przedawnienia roszczeń z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych wynosi 3 lata. Co zrobiła pani Anna: Jeszcze przed 26 marca (czyli zachowując 14-dniowy okres na złożenie sprzeciwu) wysłała do sądu listem poleconym sprzeciw, w którym wskazała zarzut przedawnienia długu. W tej sytuacji sąd oddalił powództwo i nakazał zwrot kosztów procesu na rzecz pani Anny. Pani Anna nie musi ponosić żadnych kosztów sądowych ani nawet sprałacać długu.

UWAGA! Bieg terminu przedawnienia może ulec przerwaniu, co powoduje, że zaczyna naliczać się od nowa. Przerwanie biegu przedawnienia może nastąpić m.in. poprzez każdą czynność przed sądem lub uznanie długu przez dłużnika, np. gdy w trakcie biegu terminu przedawnienia dłużnik napisze do wierzyciela, że nie może spłacić określonego długu i chciałby go rozłożyć na raty. Rozłożyć spłatę zadłużenia na raty może również sąd. Dłużnik w piśmie do sądu musi opisać swoją sytuację majątkową – w tym przychody i wydatki – oraz możliwości spłaty zadłużenia w ratach. Sąd nie jest związany tym wnioskiem, ale jeśli uzna, że zachodzi tu szczególny przypadek, może się do niego przychylić. Klasycznym przerwaniem biegu przedawnienia jest skuteczne złożenie pozwu do sądu przez wierzyciela. W takim przypadku bieg przedawnienia biegnie od nowa i wynosi już 10 lat. Autorzy artykułu: Krzysztof Gałek - radca prawny, komplementariusz w Kancelarii Prawnej Hyperion Gałek & Wspólnicy spółka komandytowa. Przez większość swojej dziesięcioletniej kariery zawodowej zajmował się dochodzeniem wierzytelności w procesach sądowych i egzekucyjnych. Zajmował stanowiska menadżerskie w największych kancelariach prawnych w Polsce zajmujących się dochodzeniem należności. Odzyskiwał długi m.in. bankowe, ﬁrm telekomunikacyjnych, ubezpieczycieli, parabanków oraz z branży energetycznej. Zarządzał portfelami wierzytelności łącznie ok. 400 000 spraw. Piotr Gałan - ekonomista, wieloletni menedżer w największych polskich ﬁrmach zarządzających wierzytelnościami. Współpracował z bankami, funduszami inwestycyjnymi i innymi instytucjami w zakresie dochodzenia należności. Krzysztof Gałek i Piotr Gałan założyli Kancelarię Prawną Hyperion Gałek & Wspólnicy spółka komandytowa. Za główny cel wspólnicy postawili sobie godzenie interesów wierzycieli i dłużników, tak aby pomóc dłużnikom w wychodzeniu z zadłużenia, przede wszystkim zadłużenia hipotecznego, przy poszanowaniu interesów wierzycieli.

Projekt „Konsekwencje zadłużenia i unikanie pułapki kredytowej przez Seniorów” dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego.

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Informator medyczny

tEmAtEm PrZECiWDZiAŁANiA PrZEmOCy WObEC kObiEt mOJA FUNDACJA „POrOZUmiENiE bEZ bAriEr” ZAJmUJE Się JUż OD DAWNA. To bardzo trudne kwestie

Niewyraźnie słyszysz, głośno słuchasz radia i telewizora?

Przyjdź do mEDi-VOX

i sprawdź bezpłatnie słuch.

OFERUJEMY :

Firma MEDI-VOX Aparaty Słuchowe s.c. powstała z pasji pomagania osobom z problemami słuchu. Od założenia fi rmy w 2002 roku, nasz zespół zdobył bogate doświadczenie, które każdego dnia pozwala skutecznie pomagać setkom zadowolonych pacjentów. Od lat obserwujemy w jaki sposób problemy ze słuchem, stają się barierą w kontaktach z rodziną, z otoczeniem, jak prowadzą do powolnego wycofywania się i odbierają życiu smak. Niestety często dotyczy to osób starszych, sprawnych fi zycznie i intelektualnie, co jest tym bardziej zasmucające. Chcemy dzielić się faktem, że prawidłowo dobrany aparat słuchowy jest prostym i skutecznym sposobem na powrót do pełni komfortu życia. Co ważne, każdy problem niedosłuchu jest inny, dlatego gwarantem powodzenia jest indywidualne podejście do pacjenta oraz szeroka i aktualna wiedza protetyka słuchu na temat najnowocześniejszych rozwiązań. Dlatego dbamy, aby nasi protetycy słuchu wciąż poszerzali swoją wiedzę na szkoleniach i sympozjach w kraju, jak i za granicą. Dzięki współpracy z wiodącymi, światowymi producentami aparatów słuchowych, możemy każdemu pacjentowi zaproponować rozwiązanie dostosowane do jego niedosłuchu, jak i na jego kieszeń. Widzimy jak ważnym aspektem jest koszt aparatu słuchowego, dlatego w MEDI-VOX stanowi on ważne kryterium w procesie jego doboru. kraków ul. Dietla 111/3 tel. 12 421 57 60, 12 265 00 11 pon-pt: 8-16.30 kraków Al. Pokoju 4 tel. 12 417 40 08 pon-pt: 8-16 kraków ul. Strzelców 15 tel. 12 418 00 44 pon-pt: 8-16

kraków ul. Pachońskiego 12 (punkt konsultacyjny) tel. 12 415 04 30 pon, wt: 8-16 śr: 11-19 czw: 8-17.30 Chrzanów ul. Sokoła 30 tel. 32 623 21 55 pon-pt: 8-16 sob 9-12

ͫ dobór aparatów słuchowych ͫ badanie audiometryczne słuchu ͫ tympanometrię, videootoskopię ucha ͫ pięcioletnią opiekę protetyka ͫ serwis gwarancyjny i pogwarancyjny ͫ wkładki uszne (również anty-wodne) ͫ ochronniki słuchu - dla muzyków, osób pracujących w hałasie ͫ baterie, akcesoria i środki higieny do aparatów ͫ urządzenia wspomagające słyszenie (systemy Fm, zestawy do tv, budziki, piloty i ładowarki do aparatów), ͫ wizyty domowe (dla osób mających problemy z poruszaniem się) ͫ raty 0% bez ukrytych kosztów

bEZPŁAtNiE ZbADAmy tWóJ SŁUCH bEZPŁAtNiE SPrAWDZimy TWÓJ APARAT PrZyStęPNE CENy

trzebinia ul. Harcerska 13 tel. 32 711 83 51 pon, śr: 9-17 wt, pt: 8-15 czw: 8-12 oraz 14-17 Olkusz ul. Skwer 6 tel. 516 902 923 wt: 9-16 i pt: 9-15 Libiąż ul. 9 Maja 2 (punkt konsultacyjny)

tel. 516 902 923 pon: 10-16 i czw: 10-16 bochnia ul. Świętokrzyska 10B tel. 14 611 11 11 wt: 9-13 kazimierza Wielka ul. Tadeusza Kościuszki 7 (apteka “Pod cisami”) czw: 9-14

Dokuczają Ci bóle kończyn i stawów? Miałeś uraz kości? Cierpisz na choroby zwyrodnieniowe?

BRZESKO Sklep Ortopedyczno-Medyczny ORT-MED ul. Tadeusza Kościuszki 68 tel. 14 686 27 20 Sklep Ortopedyczno-Medyczny ORT-MED ul. Rynek 9, tel. 14 686 27 20 RA-MED ul. Chopina 1, tel. 502 412 727 CHRZANÓW "KRIS-MED" ul. Krakowska 28, tel. 32 753 93 71 KĘTY CAVI-MED ul. Tadeusza Kościuszki 66A, tel. 609 409 397 KRAKÓW Aplimedica ul. Drożdżowa 5/17 tel. 691 250 776

ESOVIO Sklep Medyczny ul. Bratysławska 2/6A, tel. 12 622 06 67 Inovamed ul. Prądnicka 12 lok. 305 tel. 12 378 37 58 MAGMED ul. Olszańska 7A, tel. 12 417 17 40 MED - PROGRES ul. M. Konopnickiej 92D tel 12 357 68 71 PROMEDICOM Sklep Rehabilitacyjno-Medyczny Rynek Podgórski 7 tel. 12 263 65 02 PRO-MEDICO Sklep Specjalistycznego Zaopatrzenia Medycznego ul. Ułanów 25/3, tel. 12 413 03 75 Sklep Ortopedyczny ul. S. Batorego 6, tel. 12 633 05 68

Sklep Medyczny ZDROWIE Osiedle centrum a bl.3, tel. 12 346 58 55 MATIO sklep ze sprzętem medyczno-rehabilitacyjnym ul. Daszyńskiego 22, tel. 12 358 92 16 Sklep Medyczny Cezal ul. Wolska 7, tel. 12 655 41 09 Sklep Medyczny Pro-Medico ul. Pokoju 4 tel. 12 294 21 81 TARNÓW MED - PROGRES ul. Bitwy o Wał Pomorski 2a (wejście od ulicy Krakowskiej) tel. 14 692 99 29 WADOWICE Sklep Medyczno-Sanitarny "ALEX" ul. Trybunalska 12 tel: 33 823 22 31

Chętnie udzielimy wszelkich informacji pod numerami telefonów: 22 40 30 725, 78 20 33 433 (pon.-pt. w godz. 9-16)

Wypróbuj nowe opaski ortopedyczne Kinetex. Są to wyroby zaprojektowane w celu wspomożenia prawidłowego funkcjonowania narządu ruchu. Dzięki przełomowej technologii wykorzystującej włókna srebra, miedzi i węgla, w naturalny sposób, poprzez wytworzenie mikroprądów, oddziałują na chore tkanki, mięśnie oraz pobudzają układ krwionośny. Cząsteczki srebra i miedzi uniemożliwiają namnażanie się bakterii i drobnoustrojów, zapewniając higienę nawet przy długim czasie używania. Opaski działają również przeciwbólowo, wykorzystując powszechnie znaną w medycynie bramkową teorię bólu. Wyroby Kinetex zystały już uznanie specjalistów - lekarzy ortopedów, reumatologów oraz fizjoterapeutów w wielu krajach. Są również bardzo skuteczne jako wspomagania zabiegów fizjoterapetów po urazach. W ofercie produków Kinetex znajdą Państwo m.in. opaski na kolano, łokieć, staw skokowy, a także pasy biodrowe oraz rękawice lecznicze. O produkty Kinetex pytaj w sklepach medycznych, aptekach, sklepach medyczno-zielarskich. Możesz również zakupić produkty w sklepach internetowych producenta www.kinetex.pl

i chociaż w ostatnich latach możemy obserwować wzrost świadomości społecznej, to temat przemocy jest nadal wstydliwym i niechętnie poruszanym. W dużej mierze taki stan rzeczy jest konsekwencją głęboko zakorzenionego w naszym społeczeństwie przekonania, że wszystkie sprawy rodzinne powinny pozostawać zamknięte w czterech ścianach naszych domów. Nadal największą i najtrudniejszą barierą do pokonania pozostaje strach maltretowanych kobiet oraz ich pełne milczenia poczucie samotności wobec życiowego problemu. To wielki sukces, gdy kolejna ofiara przemocy jest w stanie znaleźć w sobie tyle wiary i siły, by podjąć walkę z samą sobą – o siebie. Jest w stanie poczuć, że tak naprawdę nie jest sama, może uzyskać efektywne wsparcie wielu instytucji, organizacji, fundacji, a przede wszystkim naszego wieloletniego partnera – Fundacji Centrum Praw Kobiet. Jednak mówiąc i myśląc o przemocy, musimy zdać sobie sprawę z tego, że jeszcze większym problemem są kwestie przemocy wobec osób starszych. Nie ma wnikliwego monitoringu badawczego, który obrazowałby sytuację seniorów w tym aspekcie. Dopiero pojawiają się pierwsze gruntowne badania i opracowania. Nie wolno nam przy tym zapominać, że przemoc to nie tylko ta, na którą jesteśmy najbardziej wyczuleni, czyli fizyczna. To również przemoc ekonomiczna i psychiczna. Podczas wielu podróży po Polsce, przy okazji spotkań z kobietami w różnym wieku, w różnych miejscach, w trakcie naszych rozmów dochodzą do mnie sygnały o tym, że czyjaś babcia, matka lub znajoma potrzebuje pomocy, bo… jest ofiarą swych bliskich. Jeden z moich gości opowiedział mi historię, która wyjątkowo mnie poruszyła. To historia jego sąsiadki. Mieszkała ze wspaniałą rodziną, swymi dziećmi i wnukami, w ładnym, zadbanym domu. Z biegiem lat wnuczęta zaczęły potrzebować oddzielnych pokoi, rodzina się rozrastała. Seniorkę przeniesiono do prowizorycznego pokoiku w garażowej suterenie. Jej cała emerytura trafiła do wspólnego, domowego budżetu, odsunięto ją od decyzji o zakupach, nawet tych podstawowych, spożywczych. Następnie zaczęto wydzielać jedzenie, zakazywać podejmowania gości, utrudniać korzystanie z salonu i innych, wspólnych części domu. Pozostała w niedużym, niedoświetlonym pokoiku z głębokim poczuciem krzywdy.

W ramach programu

„StOP PrZEmOCy WObEC kObiEt, StOP PrZEmOCy WObEC OSób StArSZyCH”

Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej

„POrOZUmiENiE bEZ bAriEr” ZOrgANiZUJE 23 WrZEŚNiA 2014 R. konferencję poświęconą

problematyce przemocy wobec kobiet i wobec osób starszych.

Program „STOP przemocy wobec Kobiet, STOP przemocy wobec Osób Starszych” Fundacji Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie Bez Barier” jest dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Takich sytuacji jest mnóstwo, a niewiele osób zdaje sobie sprawę, że to ewidentna przemoc! Uznałam, że tego tematu nie wolno ignorować. Nie wolno udawać, że nie istnieje – tym bardziej, że moja Fundacja od roku prowadzi program „Oswajanie Starości”, który oprócz profilaktyki zdrowia ma również na celu zwrócenie uwagi na problem przemocy wobec osób starszych. W ramach działań przeciwko przemocy moja Fundacja organizuje wraz z Fundacją Centrum Praw Kobiet konkurs "Wyróżnienie Białej Wstążki". Rokrocznie nagradzamy mężczyzn, którzy aktywnie przeciwdziałają przemocy wobec kobiet. Tegoroczna edycja konkursu poprzedzona będzie konferencją „STOP Przemocy wobec Kobiet, STOP Przemocy wobec Osób Starszych”. Obydwa wydarzenia organizujemy w ramach środków uzyskanych z Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Zaprosiliśmy do udziału w konferencji te osoby, które na co dzień dotykają tematyki przemocy z racji swego zawodu, ale nie tylko. Chcemy nakreślić problem przemocy wobec osób starszych, specyfikę ofiar i sposoby dotarcia do osób poszkodowanych. To ważne, by spojrzeć na tę problematykę pod kątem najważniejszych wyzwań i działań profilaktycznych. Ostatni panel konferencji będzie należał do seniorów – słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Wilanowie. Wierzę, że w kolejnym wydaniu „Czerwonego Portfelika Senior” ja i moja Fundacja będziemy mogli podzielić się z Państwem relacją z konferencji, a przede wszystkim - wnioskami, które z niej wypłyną.

StOP PrZEmOCy WObEC kObiEt

StOP PrZEmOCy WObEC OSób StArSZyCH

Jolanta Kwaśniewska

Seniorzy

Edukacja

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Dokarmić mózg Jeszcze niedawno w szkołach uczono, że komórki nerwowe, czyli neurony, powstają w dzieciństwie i od tej pory jedynie obumierają. Dziś już wiemy, że nowe neurony powstają przez całe życie, aż do później starości. Dzięki temu mózg, podobnie jak inne organy, ma możliwość zregenerowania się i odmłodzenia. Co jeszcze ciekawsze, możemy rozwijać różne obszary naszego mózgu poprzez umysłową aktywność. Praktycznie w ten sam sposób w jaki rozbudowujemy mięśnie, uprawiając sport. Dlatego już tak nie dziwi fakt, że seniorzy mogą poszczycić się wiedzą, która budzi respekt, wskazać rozwiązanie skomplikowanych spraw bez większego zastanowienia i zauważyć zależności, które młodym nawet nie przychodzą na myśl? *

SPRAWNY MÓZG W KAŻDYM WIEKU Zadbaj o kondycję mózgu Lepsza pamięć i koncentracja Sprawniejsze myślenie

DlaMózgu.pl

to narzędzie służące do treningu funkcji poznawczych, m.in. pamięci i koncentracji uwagi, wzbogacone o techniki, narzędzia i wiedzę wspomagające proces myślenia. Ćwiczenia mają wymiar praktyczny i przekładają się na codzienne funkcjonowanie – w domu, w życiu zawodowym czy na emeryturze.

Trenuj pod okiem Wirtualnego Trenera. Poznaj Metody Mistrzów, Techniki i Narzędzia Umysłu.

Skuteczność DlaMózgu.pl potwierdzona badaniami – zadbaj o kondycję mózgu. Więcej niż gry logiczne on-line. Sprawdź sam. Zapraszamy do mózgowej rekreacji.

www.dlamozgu.pl

Te pokrzepiające doniesienia naukowe to okazja, aby przyjrzeć się bliżej potrzebom naszego mózgu. Dobra pamięć i koncentracja do najpóźniejszych lat to według aktualnej wiedzy neurobiologów mieszanka m.in. predyspozycji genetycznych, ćwiczeń umysłowych oraz po prostu diety. A na co nasz mózg ma największy apetyt? Aby mógł sprostać wyzwaniom intelektualnym, które przed nim stawiamy, musimy dostarczyć mu paliwa, ponieważ jest organem dość łakomym. Waży zaledwie 2 kg, ale pochłania aż 20% całej energii dostarczanej w pożywieniu. To bardzo dużo. Każdy z nas mógł się o tym przekonać w chwili dużego wysiłku umysłowego, kiedy chętnie sięgamy po czekoladę. Cukier zawarty w słodkiej tabliczce to glukoza, którą mózg wykorzystuje do pracy. Źródłem cukrów są także: pieczywo, kasze, makarony. Ciemne i razowe produkty uwalniają cukier wolniej, dzięki czemu paliwo starcza na dłużej, a zbyt duża dawka cukrów prostych wywołuje efekt odwrotny, usypia mózg. 80% mózgu stanowi woda, dlatego jest tak istotna w prawidłowym jego funkcjonowaniu. Mózg odwodniony traci na sprawności, dlatego ważne jest regularne picie wody. Pragnienie słabnie z wiekiem, należy o tym pamiętać i świadomie kontrolować ilość wypitych płynów. Minerały i witaminy również gwarantują prawidłowy przebieg skomplikowanych procesów, które w nim zachodzą. Z witamin najważniejsze są te grupy B (w tym B1, B6, B12). Warto też zadbać o dostarczanie cynku i magnesu. Dla sprawnego mózgu szczególnie istotną rolę mają kwasy tłuszczowe omega-3, które zawierają ryby morskie, oleje roślinne, a także orzechy. Nie można zapomnieć o białkach, które gwarantują dobry nastrój i po* źródło: O tym innych ciekawych odkryciach neurobiologii czytamy w książce o optymistycznym tytule: Jak umysł rośnie w siłę, gdy mózg się starzeje Elkhonon’a Goldberg’a neuropsychologa klinicznego. R

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

WITAMINY, SUPLEMENTY

WODA

CIEMNE PIECZYWO

NABIAŁ E

prawiają koncentrację. Nie wszystkie białkowe cegiełki są produkowane w naszym organizmie, np. tryptofan, który musimy dostarczyć naszemu organizmowi z zewnątrz, jest bazą serotoniny, czyli hormonu szczęścia. Bez mięsa drobiowego, sera, ryb lub banana, które go zawierają, będzie trudniej o radosny dzień. Na nasz mózg czają się również niebezpieczeństwa. Przed falą wolnych rodników - stresem oksydacyjnym/tlenowym uszkadzającym komórki nerwowe - chronią go przeciwutleniacze. Badania potwierdzają ich osłonowe działanie. Znanym antyoksydantem jest witamina C, a inny dobry przykład do kwas alfa-liponowy - prawdziwy omnibus wśród przeciwutleniaczy, który dzięki swoim właściwościom może działać osłonowo zarówno w komórkach, jak i poza nimi. Warto wprowadzić drobne zmiany w diecie, aby codzienny jadłospis stał się bardziej przyjazny dla naszego mózgu, a ten pozwolił nam cieszyć się dłużej dobrą pamięcią i lepszą koncentracją. LM

RYBY

CZEKOLADA

Informator medyczny

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Sekrety okularów wielofunkcyjnych Czasy, kiedy noszenie okularów zdradzało wiek okularnika lub zawstydzało go, minęły bezpowrotnie. Dziś okulary są nie tylko czymś naturalnym i powszechnie akceptowanym, ale stały się ważnym elementem wyglądu. Jednak wciąż to komfort widzenia będzie decydował o przekonaniu użytkownika do ich częstego używania, w czym coraz częściej pomagają zaawansowane technologie.

Problem z dobrym widzeniem z bliska i z daleka dotyka w większości seniorów, ponieważ po 40 roku życia zaczynają pojawiać się trudności z widzeniem przedmiotów znajdujących się blisko oczu (tzw. prezbiopia lub starczowzroczność). Nie jest to choroba, a efekt starzenia się komórek oka – wyjaśnia Adrian Migdał z salonu optycznego Fielmann w Galerii Krakowskiej w Krakowie. Rozwiązaniem są okulary wielofunkcyjne z soczewkami progresywnymi. Choć okulary wielofunkcyjne są obecne na rynku już od wielu lat, to dzięki postępowi technologii z roku na rok, możemy cieszyć się coraz większym komfortem widzenia, który oferują. Jeśli kiedyś próbowaliśmy okularów progresywnych, ale nauka ich noszenia kosztowała nas zbyt wiele, warto spróbować ponownie, dziś - dzięki cyfrowej obróbce szkieł - jakości widzenia nie można porównać do dawnych standardów. Najważniejszą zaletą okularów wielofunkcyjnych jest komfort widzenia zarówno z bliskiej, jak i dalekiej odległości. Po pierwsze jest to wyjątkowo wygodne, ponieważ nie musimy zdejmować okularów za każdym razem, kiedy chcemy spojrzeć w dal, a ciągłe zdejmowanie, szukanie lub zapominanie okularów to w konsekwencji niepotrzebny stres. W tym zamieszaniu można po prostu zgubić okulary i narazić się na niepotrzebne koszty. Okulary wielofunkcyjne są rozwiązaniem nie tylko dla statecznych i wymagających seniorów, ale także dla osób

w każdym wieku uprawiających różne dyscypliny sportu lub wykonujących zawód wymagający finezji. Dzisiejsza technologia cyfrowej obróbki szkieł pozwala na uzyskanie soczewek progresywnych, które z powodzeniem można stosować do zadań bardzo dynamicznych, wymagających wysokiej precyzji widzenia z zachowaniem pełnego komfortu przy zmianie mocy, czyli tzw. addycji. Szkła progresywne dzielą się również na różne klasy. Te jeszcze bardziej zaawansowane mają ulepszoną jakość widzenia także w trudnych warunkach, szersze pole widzenia i komfort widzenia zbliżony do naturalnego, dlatego są doskonałym rozwiązaniem również dla osób wiodących aktywny tryb życia. Oprócz praktycznych zalet okularów wielofunkcyjnych warto wymienić te, które będą ważne dla seniorów ceniących młody, atrakcyjny wygląd oraz poczucie sprawności. Wygląd szkieł nie zdradza ich mocy do czytania, czyli pośrednio wieku użytkownika. Nie mają również widocznych podziałów, dlatego już klasyczne okulary progresywne oferują wyjątkowo atrakcyjny wygląd. Warto wspomnieć, iż absolutnym numerem jeden wśród soczewek progresywnych są soczewki „Premium”, które wykonywane są dla każdej pary oczu na indywidualne zamówienia, niemalże jak garnitur szyty na miarę. W ich przypadku zadbano o komfort korzystania biorąc pod uwagę takie detale jak postawa głowy i ciała w trakcie wykonywania codziennych czynności. Wariant „Premium” oferuje najwyższy komfort i największe pole widzenia, największą precyzję i jakość widzenia. To idealnie rozwiązanie dla najbardziej wymagających.

Do niedawna krótkowidz i dalekowidz stawał przed koniecznością zaopatrzenia się w drugą parę okularów – tych do bliży. To już nie jest konieczne. Dziś wystarczy zaopatrzyć się w soczewki progresywne! – Jedna para okularów z takimi soczewkami zastępuje dwie pary okularów tradycyjnych.

Okulary: 1234. Niskie ceny zamiast wielkich słów. Fielmann przedstawia Państwu cały świat mody okularowej: ponad 2.000 modeli opraw okularowych, znane marki i modele wielkich projektantów. Wszystkie okulary z 3-letnią gwarancją. Wszystkie w gwarantowanie korzystnej cenie, ponieważ Fielmann daje Państwu gwarancję zwrotu pieniędzy*.

Bezpłatne badanie ostrości wzroku

najnowocześniejszymi urządzeniami, w każdej chwili, bez rejestracji.

Supermodne okulary z Państwa mocą szkieł ponad 300 modeli, z metalu lub tworzywa sztucznego, szkła jednoogniskowe, 3 lata gwarancji, łącznie z badaniem ostrości wzroku.

Modne okulary przeciwsłoneczne z Państwa mocą szkieł

Szampański zakład

gu sześciu pieniędzy. Jeśli w cią *Gwarancja zwrotu zobaczą nn lma Fie ie upu w firm tygodni od dokonania zak ponowany gdzie indziej taniej, pro t, Państwo taki sam produk ę zakupu. z powrotem i zwróci cen Fielmann prz yjmie towar mp ana . sza ę elk y Pań stw u but Do da tkowo pod arujem Okulary: Fielmann.

z metalu lub tworzywa sztucznego, szkła jednoogniskowe, ochrona przed promieniowaniem UV, 3 lata gwarancji, łącznie z badaniem ostrości wzroku.

Okulary progresywne ponad 300 modeli, z metalu lub tworzywa sztucznego, 3 lata gwarancji, łącznie z badaniem ostrości wzroku.

000 zł 6950 zł 8950 zł 24950 zł

Okulary: Fielmann. Międzynarodowa moda okularowa. 3 lata gwarancji na wszystkie okulary. Kraków: Galeria Krakowska i Bonarka City Center. 19 x w Polsce, ponad 600 x w Europie. www.fielmann.com FPSAZ_001_Czerwony_Portfelik_Frank_Nico_001_JULI14_255x126.indd 1

09.09.14 10:03

ACHTUNG!! Lithozeile druckt nicht mit! Dieses Dokument ist ohne reprotechnische Einstellungen (wie Überfüllung etc.) angelegt ! Kunde: Fielmann

Anlageformat: 255 x 126 mm

DU/ET: 15/9/2014 8/9/2014

Motiv: Frank_Nico_001

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Twoje serce bije nie tylko dla Ciebie Opakowanie leku POLOCARD® zawiera 30 lub 60 tabletek. Cena: ok. 9,30 zł (60 tabletek)

POLOCARD® to lek bez recepty stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia, które

grożą powstaniem zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych takich jak: zawał serca, choroba niedokrwienna serca. Chroni przed powstawaniem zatorów i zakrzepów, przez co skutecznie zapobiega zawałom serca i udarom niedokrwiennym mózgu. POLOCARD® skutecznie zapobiega atakom serca i udarom niedokrwiennym mózgu, co zostało wielokrotnie potwierdzone w badaniach klinicznych. jako jedyny lek występuje w różowej powłoce (Tabletka powlekana dojelitowa preparatu Polocard nie rozpada się w żołądku, przez co zmniejsza się drażniące działanie kwasu acetylosalicylowego na błonę śluzową żołądka.)

Polocard - Lek stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia oraz innych chorób przebiegających z zakrzepami w naczyniach Substancja czynna: Kwas acetylosalicylowy. Dawka: 75mg ; 150mg Postać: Dojelitowe tabletki powlekane Wskazania: Hamowanie agregacji płytek krwi w profilaktyce chorób układu krążenia, które grożą powstaniem zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych (zawał serca, niestabilna i stabilna choroba niedokrwienna serca), w profilaktyce innych chorób przebiegających z zakrzepami w naczyniach. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Objawy nadwrażliwości: pokrzywka, a nawet wstrząs, mogą wystąpić w ciągu 3 godzin od przyjęcia kwasu acetylosalicylowego. Uczulenie na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, przebiegające z objawami takimi jak: skurcz oskrzeli, zapalenie błony śluzowej nosa, wstrząs. Astma oskrzelowa, przewlekłe schorzenia układu oddechowego, gorączka sienna lub obrzęk błony śluzowej nosa. Czynna choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy

oraz stany zapalne lub krwawienia z przewodu pokarmowego (może wystąpić krwawienie z przewodu pokarmowego lub uczynnienie choroby wrzodowej). Zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemoﬁlia, choroba von Willebranda, telangiektazje, trombocytopenia) oraz jednoczesne leczenie lekami przeciwzakrzepowymi (np. pochodne kumaryny, heparyna). Ciężka niewydolność wątroby lub nerek, ciężka niewydolność serca, ostatnie 3 miesiące ciąży, niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. U dzieci w wieku poniżej 16 lat, zwłaszcza w przebiegu infekcji wirusowych, ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a. Jednocześnie z metotreksatem w dawkach 15 mg/ tydzień lub większych ze względu na mielotoksyczność. Podmiot odpowiedzialny: Pﬁzer Corporation Austria GmbH. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża twojemu życiu lub zdrowiu.

Informator medyczny

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Kultura

szukiwanie informacji w internecie, 15 październik - programy antywirusowe, 22 październik - zakładki, ulubione, strona główna; październik, Biblioteka Klubu Kuźnia, os. Złotego Wieku 14, 2 październik - od komputera do tabletu, 16 październik - internet i jego usługi.

OŚrODEk kULtUry im. CyPriANA kAmiLA NOrWiDA Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida, os. Górali 5, Kraków

Tajemnice krakowskich kościołów: kościół św. Józefa w Krakowie

Filmowy klub seniora Kino Studyjne Sfinks, os. Górali 5, tel. 12 644 27 65, sfinks@okn.edu.pl, www.kinosfinks.pl 16 września godz. 14.30 – „Bank lady”, kryminał biograficzny, reż. Christian Alvart, Niemcy 23 września godz. 13.40 – „Wielki błękit”, dramat, reż. Luc Besson, Francja 30 września godz. 14.30 - „10 000 km”, melodramat, reż. Carlos Marques-Marcet, Hiszpania

Dyskusyjny klub książki

9 listopada, godz. 14.15, Kościół św. Józefa, ul. Zamojskiego 2. Spotkanie poprowadzi historyk Leszek Sibila z Muzeum Historycznego Królewskiego Miasta Krakowa, wstęp 7 zł, tel.12 644 27 65, sekretariat@okn.edu.pl, www.okn.edu.pl

Poznajemy ogrody 16 listopada, godz. 9.00, Zwiedzanie założeń ogrodowych oraz zabytków Wadowic z historykiem Maciejem Miezianem, w programie także wizyta w domu rodzinnym Jana Pawła II, zbiórka na os. Górali 5, godz. 9:00, zapisy: tel. 12 644 27 65, sekretariat@okn.edu.pl, www.okn.edu.pl

16 września, godz. 17.00. Zbiór opowiadań Eileen Chang pt.”Czerwona Róża, biała róża”. Biblioteka Klubu Kuźnia, os. Złotego wieku 14, tel. 12 648 08 86, klub@kuznia.edu.pl , www.kuznia.edu.pl

V Regionalny Przegląd Rękodzieła

Piszemy +. Warsztaty pisarskie dla seniorów

7 listopada, godz. 11.00, Klub Kuźnia OK im. Norwida, os. Złotego Wieku 14, Finał przeglądu i uroczyste otwarcie wystawy, kiermasz wyrobów ludowych, warsztaty rękodzieła artystycznego, występ zespołów ludowych, tel. 12 648 08 86, klub@kuznia.edu.pl , www.kuznia.edu.pl

18 września, godz. 10.30, zajęcia w Ośrodku Kultury Norwida, sala nr 19, os. Górali 5 19 września, godz. 10.30, zajęcia w Klubie Kuźnia, os. Złotego wieku 14 Bezpłatne warsztaty pisarskie dla seniorów będące zachętą do spisywania wspomnień i zapisywania historii rodzinnych. Czterogodzinne spotkanie warsztatowe prowadzone przez profesjonalnych trenerów twórczego pisania. Uczestnicy projektu będą też mogli spróbować swoich sił w konkursie literackim. Warsztaty to część projektu Piszemy+ po raz drugi Stowarzyszenia Dziennikarzy i Dokumentalistów Koncentrat. Informacje i zapisy: tel. 12 644 27 65,12 648 08 86, j.kornas@okn.edu.pl.

Literacki wtorek czytelników

Artystycznego Seniorów

Otwarte spotkania brydżystów i szachistów Każdy piątek, godz. 16.00-21.00, OK im. C. K. Norwida, os. Górali 5. Zapraszamy brydżystów i szachistów, którzy chcą sprawdzić swoje umiejętności, spotkać się z innymi graczami. Zapewniamy komfortowe warunki, sympatyczną atmosferę kulturalnego miejsca i możliwość znalezienia partnerów do gry. Udostępniamy kilka kompletów szachów i kart do brydża, wstęp wolny, tel.12 644 27 65, sekretariat@okn.edu.pl, www.okn.edu.pl

Poezja Julii Hartwig, 30 września, godz. 17:00, Biblioteka Klubu Kuźnia, os. Złotego wieku 14. Wybrane utwory poetki czyta Barbara Szałapak, aktorka teatru ludowego. Prowadzenie Wiesława Wykurz, tel. 12 648 08 86, klub@kuznia.edu.pl , www.kuznia.edu.pl

Komputerowy klub seniora Wrzesień/październik środy i piątki godz. 10.00, Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida, os. Górali 5 Zajęcia prowadzone są w pracowni komputerowej z dostępem do internetu, uczestnicy mogą także przynosić własne laptopy czy tablety. Program opracowywany jest we współpracy z seniorami i odpowiada na ich potrzeby. Koszt pojedynczych zajęć 15 zł. od osoby, informacje: Joanna Kornas, os. Górali 5, tel. 12 644 27 65 w. 24, j.kornas@okn.edu.pl wrzesień: 17 września - projekt Wikipedia, 24 września - serwis Google mapy październik: 1 październik - internet i usługi internetowe, 8 październik- wyR

katolicki Dom kultury im. ks. kard. A. S. Sapiehy ul. Bobrowskiego 6,31-552 Kraków tel/fax: 12 417 35 00 e-mail: kdksapieha@vbiz.pl

Gimnastyka dla seniorów poniedziałek, piątek, godz. 17.45 – 18.30

Chór senioralny wtorek, godz. 18.30 – 20.00

Język angielski dla seniorów środa, godz. 10.30 – 12.00 A

Decoupage dla seniorów środa, godz. 17.00 – 18.30 Taniec towarzyski dla seniorów czwartek, godz. 17.30 – 19.00

Rękodzieło dla seniorów czwartek, godz. 17.00 - 18.30 M

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Kultura Z wizytą u podologa

międzynarodowe Centrum kultury Rynek Główny 25, 31-008 Kraków tel. 12 42 42 800

Pedicure kosmetyczny a specjalistyczny

„dojrzali do sztuki” w mck Między tradycją a nowoczesnością 11 października, godz. 11.00. Kraków przez kilkadziesiąt lat był stolicą Galicji Zachodniej, która wchodziła w skład największej prowincji imperium Habsburgów - Królestwa Galicji i Lodomerii. Owo powiązanie administracyjne i polityczne z cesarstwem austro-węgierskim owocowało również ożywionymi kontaktami z Wiedniem, który w drugiej połowie XIX wieku stawał się tętniącą życiem nowoczesną metropolią. Podczas pierwszych zajęć cyklu „Dojrzali do sztuki” przybliżone zostaną przeobrażenia urbanistyczne dziewiętnastowiecznego Wiednia oraz działalność czołowych reprezentantów lokalnej sceny artystycznej. Poruszony zostanie również temat kontaktów pomiędzy krakowskimi a wiedeńskimi środowiskami twórczymi.

W poszukiwaniu stylu narodowego 14 listopada, godz. 11.00. Koniec XIX wieku to w Europie moment rozkwitu idei stylu narodowego. Toczące się wtedy w obrębie sztuki dyskusje stanowiły odpowiednik debat na gruncie politycznym, na którym silnie zaznaczyła się koncepcja państwa narodowego. Podczas zajęć omówione zostaną pojawiające się na terenie Galicji artystyczne dążenia do wypracowania narodowych form sztuki.

Nowohucka Akademia Seniora os. Centrum A 6a, Kraków, tel. 12 644 68 10 wew. 26, stowarzyszenie@przyjacielenowejhuty.pl

Spotkanie z poezją seniorów proﬁlaktyczno-ortopedyczne Obuwie

18 września, godz. 16.00, prezentowane będą wiersze, których autorami są dla stóp wrażliwych i cukrzycowych seniorzy z koła nr 24 PZERiI. Wydarzenie promuje amatorską twórczość seoraz o podwyższonej tęgości niorów. Współorganizatorem jest Zarząd Koła nr 24 PZERiI, wstęp wolny, Klub Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta, Os. Zgody 1, tel. 12 644 24 32, osrodek@krakownh.pl

Nowohucka Akademia Seniora zapisy na rok 2014/2015

Oprócz wykładów, spotkań z kulturą czy wycieczek, będzie można skorzystać z kursów: j. angielskiego, niemieckiego, włoskiego, gimnastyki, jogi, rękodzieła i rysunku. Po raz pierwszy odbędą się zajęcia z samoobrony i pierwszej pomocy. Zapisy osobiście od pon do pt, godz. 9.00-15.00 w biurze Akademii os. Centrum A 6a, 12 644 68 10 wew. 26. Szczegółowa oferta na www.przyjacielenowejhuty.pl, wpisowe 20 zł, opłaty za poszczególne kursy: wg cennika, Stowarzyszenie Przyjaciół Nowej Huty, Os. Centrum A 6a, tel. 12 644 68 10 wew. 25, stowarzyszenie@przyjacielenowejhuty.pl

Chłopska szkoła biznesu dla aktywnych kobiet

26września, godz. 18.00. Chłopska szkoła biznesu to gra planszowa, która pomaga zrozumieć współczesne mechanizmy gospodarcze, rozwija kreatywność i kształtuje kompetencje społeczne. Inspirowana jest historią XVIII-wiecznych chłopów, przedsiębiorców z Małopolski. Tym razem do ekonomicznej gry symulacyjnej zapraszamy aktywne kobiety z osiedla Chałupki i okolic. Zapisy do 22 września, wstęp: 3 zł, Klub Karino Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta, Os. Chałupki, ul. Truskawkowa 4, tel. 12 681 02 00, karino@krakownh.pl

STOPA CUKRZYCOWA

Obuwie proﬁlaktyczno-ortopedyczne dla stóp wrażliwych i cukrzycowych oraz o podwyższonej tęgości

HALA TARGOWA

teren lodowiska, ul. Siedleckiego 7 czynne w godz. 10-17, w soboty 10-14

W dzisiejszym odcinku chciałabym wyjaśnić różnicę między pedicure specjalistycznym, a pedicure kosmetycznym, spotykam się bowiem z częstym pytaniem ze strony pacjentów: „Czym się różnią i który wybrać?”

Podolog to specjalista, który zajmuje się proﬁlaktyką, ale i wsparciem w procesie leczenia schorzeń stóp.

Pedicure kosmetyczny przeznaczony jest dla zdrowych stóp. Polega na obcięciu i opiłowaniu paznokci oraz wycięciu skórek okołopaznokciowych, oczyszczeniu zrogowaciałego naskórka. Można dodatkowo wykonać zabiegi parafinowe, masaż relaksujący stopy, nałożyć maskę lub kremy czy pomalować paznokcie. Pedicure specjalistyczny to zarówno pielęgnacja, jak i i leczenie problemów stóp, np.: odcisków, modzeli, pękającej skóry na piętach, itp. Specjalista podolog w rozmowie z pacjentem i po obejrzeniu stóp, ustala przyczynę problemu. Następnie przedstawia sposób leczenia w gabinecie oraz radzi, jak pielęgnować stopy na co dzień, w domu. Podczas pedicure specjalistycznego wykonuje się podstawowe zabiegi, jak w przypadku pedicure kosmetycznego oraz głębsze działanie pozwalające pozbyć się przykrych dolegliwości. Pacjenci przed zabiegiem często pytają: „czy to będzie bolało?” Z reguły zabiegi wykonywane w gabinecie podologicznym są bezbolesne. Nie zawsze jednak można uporać się z danym problemem w czasie jednej wizyty. Osoby cierpiące z powodu obolałych stóp, których przyczyną są odciski, modzele czy też np. wrastające paznokcie, powinny odwiedzać gabinet częściej, do czasu pozbycia się problemu. Występują również przypadki, kiedy do leczenia niezbędne jest dodanie odpowiednich wkładek ortopedycznych. Bez względu na rodzaj pedicure należy pamiętać, że niefachowo wykonany zabieg może być przyczyną powstania nowych dolegliwości. Warto wiedzieć, czego należy unikać i na co zwrócić szczególną uwagę w gabinecie podologicznym: ͫ Pedicure powinien być wykonywany sterylnie - czystymi narzędziami; ͫ Stopy przed zabiegiem nie powinny być moczone długo w wodzie, właściwie wystarczy je opłukać; ͫ Unikajmy pedicure wykonywanego przy pomocy żyletki tzw. omegi. Osoba, która w ten sposób wykonuje zabieg powinna ze szczególną delikatnością posługiwać się ostrzem, gdyż łatwo dochodzi do zbyt mocnego ścięcia naskórka, co powoduje ból i pieczenie. Przy regularnym stosowaniu ostrza omegi, skóra stóp staje się gruba, twarda, szybko odrasta oraz ma tendencję do pękania; ͫ Bardzo istotny jest dobór kosmetyków. Nieodpowiednio dobrany krem lub maść zamiast pomóc, może zaszkodzić; ͫ Ważne jest, aby nasze stopy oddać w ręce dobrego specjalisty, który zdiagnozuje problem i ustali odpowiednie leczenie. W ten sposób unikniemy narażenia się na groźne powikłania i dodatkowe, nieprzyjemne dolegliwości. Przed umówieniem się na wizytę warto zweryfikować jego kwalifikacje i dopytać w jaki sposób wykonuje zabiegi; Anna Kasprzak, specjalista podolog

Studio Urody Cameleonia „Kamienica pod Słońcem” NOWY GABINET:

ul. Miodowa 32/2, ul. Szpitalna 20-22, tel.: 12 422 26 99 tel.: 733 683 833

info@cameleonia.pl • leczenie wrastających paznokci (klamry) • pielęgnacja zgrubiałych, szponowatych paznokci • usuwanie: odcisków, modzeli • pielęgnacja stopy cukrzycowej • rekonstrukcja płytki paznokciowej

specjalista Anna Kasprzak

• WiZyty DOmOWE Z DOJAZDEm DO PACJENtA

KIOSK NR 19

• wizyta konsultacyjna i porada jest bezpłatna • specjalne ceny dla seniorów

Seniorzy

502 614 312 693 232 609

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny Fundacja „Teraz Życie” zajmuje się promocją idei Miasteczka Aktywnego Seniora w Radkowie, a firma Krężbud oferuje tanie mieszkania o powierzchni od 38 do 64 m2 w stanie deweloperskim oraz pomoc ekipy remontowej na etapie wykończenia. Fundacja wspiera zainteresowanych seniorów na każdym etapie: informacji, prezentacji miejsca i jego możliwości, zagadnień prawnych i pomocy bieżącej na miejscu. Po więcej informacji o Miasteczku Aktywnego Seniora w Radkowie zapraszamy do archiwalnych wydań czasopisma lub na www.czerwonyportfelik.pl.

Ryszard Krygier prezes Fundacji „Teraz Życie” o Miasteczku Aktywnego Seniora w Radkowie: Wiele osób dowiaduje się o Miasteczku Aktywnego Seniora w Radkowie z gazety „Czerwony Portfelik Senior” – mówi pan Ryszrd. Potem przyjeżdżają, żeby zobaczyć to miejsce na własne oczy i poczuć klimat. W podjęciu decyzji bardzo dużo dają również rozmowy z osobami, które już zdecydowały się zamieszkać w Radkowie. Wszyscy są bardzo pomocni i chętnie dzielą się swoimi opiniami, doświadczeniami, a nawet pokazują ﬁ lmy, które nakręcili podczas pobytu w okolicy. Niektórym tyle wystarcza, bo w Radkowie naprawdę można się zakochać od pierwszego wejrzenia. Inni potrzebują więcej czasu. Wynajmują pokoje w pobliskich gospodarstwach agroturystycznych, by spędzić tu kilka dni i lepiej poznać Radków, jego mieszkańców oraz okolicę. Myślę, że to bardzo dobry pomysł. Przeprowadzka to zawsze wyzwanie, ale również szansa na nowy start, nowe życie. Urządza się mieszkanie, poznaje nowych sąsiadów. W końcu jest czas, by iść do biblioteki i poczytać książki, których lekturę odkładało się w nieskończoność. Biblioteka właśnie jest też miejscem spotkań, bo tutaj nie tylko można poczytać, ale także skorzystać z internetu czy posłuchać muzyki. Możliwości wspólnego spędzenia czasu jest mnóstwo.

Trzeba gdzieś uciec, żeby jeszcze troszkę pożyć Pani Zoﬁ a Wilczyńska wraz z mężem to świeżo upieczeni mieszkańcy Miasteczka Aktywnego Seniora w Radkowie. Pani Zoﬁ a opowiedziała nam o powodach przeprowadzki i swoich pierwszych wrażeniach w nowym miejscu. Zofia Wilczyńska: Przeprowadziliśmy się tu zaledwie kilka dni temu. Wciąż żyjemy na walizkach, ale jesteśmy bardzo zadowoleni i mam wrażenie, że mieszkam tu już od wieków. Ludzie są bardzo serdeczni. Wszyscy nam tu pomagają. Linda Matus: Jaki był powód przeprowadzki do Radkowa? Z.W.: To był przypadek. Obejrzałam w telewizji program o seniorach w Stargardzie Szczecińskim. Zainteresowałam się tym tematem. Kiedy szukałam informacji w internecie trafiłam na Miasteczko Aktywnego Seniora w Radkowie. Zadzwoniłam do pana Ryszarda i tak się to zaczęło. Dla nas ważny jest aktywny tryb życia, uprawiamy nordic walking, a w Radkowie jest wiele pięknych terenów, gdzie można chodzić z kijkami. Tutaj też powietrze jest czyste i zupełnie inaczej się oddycha. My już jesteśmy koło siedemdziesiątki, więc trzeba by gdzieś uciec, żeby jeszcze troszkę pożyć. Świat jest zbyt fajnym miejscem, żeby wcześnie odchodzić. To był pierwszy powód. A taka zmiana w naszym wieku też jest pozytywna. Coś nowego, inni ludzie, nowe sprawy, urządzanie się na nowo – to bardzo pobudza. L.M.: Starsi ludzie czasem boją się zmian? Z.W.: Tak, na przykład moi znajomi ze Związku Emerytów i Rencistów mówili, że na to by się nie zdecydowali, również ze względu na dzieci

693 232 609 71 786 77 48 biuro@teraz-zycie.pl www.teraz-zycie.pl

i wnuki. U nas tak się złożyło, że dzieci mieszkają za granicą. Zostaliśmy sami, choć mamy przyjaciół w Nowym Sączu. L.M.: Czy pani mąż również tak entuzjastycznie podszedł do przeprowadzki? Z.W.: Tak, wspierał mnie od początku. Głównie dlatego, że w naszej spółdzielni czynsz jest najdroższy w mieście i utrzymanie mieszkania dużo kosztuje. Tutaj czynsz jest minimalny, bo mamy indywidualne liczniki i praktycznie 400 zł zostaje nam w kieszeni. Można mieć na przyjemności. L.M.: A jak dzieci zareagowały na państwa decyzję? Z.W.: Bardzo dobrze. Wcześniej syn chciał żebyśmy się przeprowadzili do Anglii, ale nie zdecydowaliśmy się na to głównie z powodów zdrowotnych. I jednak tutaj to zawsze jest nasz kraj. Myślę, że to też dzięki ludziom tak dobrze się tu czujemy. Developer, od którego kupiliśmy mieszkanie, chętnie pomaga w wykończeniu wnętrz. To takie sympatyczne wsparcie. L.M.: Czyli warto? Z.W.: Zachęcam, żeby ludzie zaryzykowali. Warto. To nawet na zdrowie psychiczne pozytywnie wpływa. A jeśli się tak zdarzy, że jedno z nas zostanie samo, to tutaj będzie możliwa pomoc ze strony Fundacji „Teraz Życie”. Z życzliwymi ludźmi wokół na pewno będzie łatwiej. To też jest ważne. I przede wszystkim jest tu wspaniały klimat. Wczoraj po długiej podróży wybraliśmy się na spacer. Nawet nie wiedzieliśmy, kiedy znaleźliśmy się w Wambierzycach. Poszliśmy się tylko trochę przejść. W Nowym Sączu chodziliśmy około 8 km dziennie. Ale w Radkowie i okolicach jest dużo więcej tras spacerowych, no i te wspaniałe krajobrazy. Tego nie znajdzie się nigdzie indziej. A tutaj mamy to na wyciągnięcie ręki.

Fundacja Teraz Życie ul. Pretﬁ cza 21/B1, 53-328 Wrocław

Zapraszamy do nowego działu ZDROWA ŻYWNOŚĆ w Hali Targowej

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Gdzie znajdziesz gazete Czerwony Portfelik Senior? UNIWERSYTETY TRZECIEGO WIEKU - MAŁOPOLSKA

Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Małopolskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej w Tarnowie, Tarnów, ul. Waryńskiego 14 Stowarzyszenie Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku, Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 18 Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Oświęcimskim Centrum Kultury, Oświęcim, ul. Śniadeckiego24 Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Andrychowie, Andrychów, ul. Krakowska 112 Olkuski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Olkusz, ul. Fr. Nullo 29 Rabczański Uniwersytet Trzeciego Wieku, Rabka, ul. Parkowa 2 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Brzesku, Brzesko, pl. Targowy 10 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Chrzanowie, Chrzanów, ul. Focha 3 Tarnowski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Fundacja Kromka Chleba, Tarnów, pl. Kazimierza Wielkiego 5 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Nowym Targu, Nowy Targ, ul. Krzywa 1

UNIWERSYTETY TRZECIEGO WIEKU - KRAKÓW

Politechnika Krakowska, ul. Warszawska 24 Jagielloński Uniwersytet Trzeciego Wieku, ul. Kanonicza 14 Nowohucka Akademia Seniora, os. Centrum A bl. 6A Uniwersytet Trzeciego Wieku na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, ul. Rakowicka 27 Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Akademii Ignatianum w Krakowie, ul. Kopernika 26 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, ul. Franciszkańska 1 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej, os. Stalowe 17 Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja, ul. Mickiewicza 21

BIBLIOTEKI

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, ul. Rajska 1 Podgórska Biblioteka Publiczna w Krakowie Filia nr 1, ul. Telimeny 9 Filia nr 2, ul. Jasińskiego 32 Filia nr 3, ul. Komandosów 1 Filia nr 4, ul. W. Sławka 10 Filia nr 5, ul. Chałubińskiego 47 Filia nr 6, ul. Praska 52 Filia nr 7, ul. Niewodniczańskiego 123 Filia nr 8, ul. Dziewiarzy 7 Filia nr 9, ul. Halszki 1 Filia nr 10, ul. Żywiecka 32 Filia nr 11, ul. Kingi 8 Filia nr 12, ul. Zakopiańska 103 Filia nr 13, ul. Powroźnicza 2 R

Gabinet „Zdrowe Nogi” Anna Michalecka pedicure leczniczy usuwanie modzeli, odcisków leczenie pękających pięt pielęgnacja i proﬁlaktyka stopy cukrzycowej

tel. 516 176 605

gabinet@bioti ca.com.pl ul. Dwernickiego 8 (wejście od ul. Sołtyka) 31-530 Kraków www.bioti ca.com.pl

Filia nr 14, ul. Spółdzielców 3 Filia nr 16, ul. Teligi 24 Filia nr 17, ul. Łużycka 55 Filia nr 20, ul. Borsucza 12 Filia nr 21, ul. Zachodnia 7/3a Filia nr 22, ul. Gołaśka 13 Nowohucka Biblioteka Publiczna Biblioteka Główna, os. Stalowe 12 Filia 1, os. Młodości 8 Filia 2, os. Teatralne 25 Filia 3, os. Kościuszkowskie 5 Filia 4, os. Zgody 7 Filia 6, os. Na Stoku 1 Filia 7, os. Kalinowe 4 Filia 8, os. Bohaterów Września 26 Filia 9, os. Tysiąclecia 42 Filia 10, os. Dywizjonu 303/1 Śródmiejska Biblioteka Publiczna w Krakowie Biblioteka Główna, ul. Masarska 14 Filia nr 2, ul. Bobrowskiego 11 Filia nr 4, ul. Dietla 80/82 Filia nr 6, ul. Dobrego Pasterza 6 Filia nr 7, al. 29 Listopada Filia nr 8, ul. Krakowska 29 Filia nr 9, ul. Bosaków 11 Filia nr 10, ul. Łąkowa 27 Filia nr 11, ul. Dzielskiego 2 Filia nr 12, ul. Lubomirskiego 7a Filia nr 13, al. Daszyńskiego 22 Filia nr 16, al. Pokoju 33 Filia nr 17, ul. Brodowicza 1 Filia nr 18, ul. Ugorek 14 Filia nr 19, ul. Dobrego Pasterza 100 Krowoderska Biblioteka Publiczna w Krakowie Biblioteka Główna, ul. Królewska 59 Filia nr 2, ul. Fałata 2 Filia nr 3, ul. Komorowskiego 11 Filia nr 4, ul. Sienkiewicza 2 Filia nr 5, ul. Makowskiego 8 Filia nr 7, ul. Balicka 297 Filia nr 9, ul. Na Błonie 13d Filia nr 1, ul. Ojcowska 27A Filia nr 12, ul. Piastowska 47 Filia nr 14, ul. Siemaszki 52 Filia nr 15, ul. Weissa 8 Filia nr 16, ul. Kr. Jadwigi 37b Filia nr 17, ul. Łokietka 267 Filia nr 34, ul. Opolska 37

unikalna na dedykowa dystrybucja Jedność, os. Wolica, ul. Drożyska 3c Karino, os. Chałupki, ul. Truskawkowa 4 Mirage, os. Bohaterów Września 26 Klub Ośrodka Kultury, os. Zgody 1 Klub 303, os. Dywizjonu 303 / 1 Klub Seniora przy Okręgowej Izbie Lekarskiej w Krakowie, ul. Krupnicza 11a Klub Seniora przy ul. Facimiech 16 Klub Kuźnia, Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida, os. Złotego Wieku 14

ORGANIZACJE SENIORALNE

Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, ul. Krowoderska 4 Ośrodek Wsparcia dla Osób Starszych, pl. Sikorskiego 14/2 Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, os. Górali 5 Katolicki Dom Kultury im. ks. kard. A.S. Sapiehy, ul. Bobrowskiego 6 Polska YMCA - Ognisko w Krakowie, ul. Krowoderska 8 Międzynarodowe Centrum Kultury, Rynek Główny 25 Krakowskie Centrum Seniora, os. Centrum C 10, pok. 2

SKLEPY PODWAWELSKIEJ SPÓŁDZIELNI SPOŻYWCÓW

Hala Targowa,al. Daszyńskiego 3 Porcelanowy Świat, os. Urocze 1 Spożywczy, al. 29 Listopada 57/59 Spożywczy Monopolowy, al. Pokoju 33 Spożywczy, al. Pokoju 20 Spożywczy, al. Pokoju 14 Delikatesy Monopolowy, Rynek Główny 34 Spożywczy, ul. Brodowicza 5b Spożywczy, ul. Na Szaniec 14 Mięsny, ul. Na Szaniec 14 Spożywczy, os. Ugorek 10

KLUBY SENIORA

Spożywczy, ul. Meissnera 30

Klub Jędruś, os. Centrum A bl. 6A Klub Seniora Wersalik, os. Ogrodowe 15 Klub Seniora Krzesławice, os. Krzesławice, ul. M. Wańkowicza 17 Klub Seniora Pod Kasztanami, os. Kościelniki, ul. Płoszczyny 1 Klub Seniora Herkules, os. Branice, ul.Tokarzewskiego 29 Klub Aneks, os. Łuczanowice, ul. A. Mycielskiego 11 Klub Dukat, os. Grębałów, ul. Styczna 1 K

ul. Rakowicka 35a tel.: 12/411 47 76 (sob. 8.00-14.00) ul. Reduty 1 tel.: 12/411 35 26 cm. Grębałów tel.: 12/645 31 61 cm. Podgórze tel.: 12/656 55 11 ul. Pielęgniarek 6 tel.: 12/632 31 77

UWAGA! Gazeta jest dostarczana do ww. punktów do ok. 7 dni od daty publikacji i dostępna do wyczerpania nakładu przeznaczonego na dany punkt. Jeśli chcą Państwo mieć gwarancję otrzymania każdego wydania gazety, zapraszamy do skorzystania z prenumeraty A

Umiera się nie dlatego, aby przestać żyć, lecz po to by żyć inaczej Paulo Coelho

wszystkie punkty czynne od pn do pt w godzinach od 7:30 do 15:30

DyżUr CAŁODObOWy

RÓWNIEŻ W NIEDZIELĘ I ŚWIĘTA

tel.: 12/411 45 02 tel.: 12/411 45 04 www.puk.krakow.pl

ZAkŁADy POgrZEbOWE

Przedsiębiostwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. bEZgOtóWkOWE rOZLiCZANiE POgrZEbóW

Niezbednik Seniora

Edukacja

Centrum Edukacji Seniora

12 430 65 89

Centrum Szkoleń i Certyfikacji SZKOLENIA.NET

604 335 488

Kraków, ul. Ariańska 18/4

Kraków, Rynek Głowny 24

Turystyka

Arion Biuro Podróży

12 632 01 50

Biuro Turystyki HUT-PLUS

12 644 36 86

Buksa Travel

33 811 77 26

Dworek Prawdzic

91 386 35 63

Merkury

91 386 63 51

Patron Travel

22 635 97 75 22 720 19 83

Kraków, ul. Karmelicka 32 Kraków, ul. Ujastek 5b

Trening Mózgu Online

Bielsko-Biała, ul. Orkana 5

Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Wyższej Szkole Europejskiej

Niechorze, ul. Szczecińska 15

DlaMózgu.pl

12 683 24 04

Ośrodek Wypoczynkowy Mrzeżyno, ul. Spokojna 2

Kraków, ul. Westarplatte 11

Finanse Kruk

71 790 62 04

Narodowy Bank Polski

Cafe Caroline

Kraków, ul. Głowackiego 6 lok. 4

Kultura i rozrywka Romeo & Julia Strauss Gala

Nieruchomości Fundacja Teraz Życie

Wrocław, ul. Pretficza 21/B1

Krężbud

94 35 431 16

Kołobrzeg, ul. Koszalińska 72

74 814 63 16 Lądek Zdrój, ul. Orla 1 / róg Leśna 662 013 013 Willa Cecylia

12 622 70 54

Zakupy 71 337 32 08

Krzesełka schodowe, schodołazy www.windy-schodowe.pl

692 449 474 606 248 022

Sklepy Podwawelskiej Spółdzielni Spożywców

71 786 77 48 693 232 609 502 614 312

Ostatnia droga Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych, Kraków ul. Rakowicka 35a ul. Reduty 1 cm. Grębałów cm. Podgórze ul. Pielęgniarek 6

12 411 47 76 12 411 35 26 12 645 31 61 12 656 55 11 12 632 31 77

Zakład Pogrzebowy Rekordia

12 645 47 24 508 163 001

Kraków, ul. Darwina 1 G

Franciszkańskie Biuro Turystyczno-Pielgrzymkowe Warszawa, ul. Zakroczymska 1

Sanatorium Uzdrowiskowe „ORW Kołobrzeg – Podczele”

www.nbp.pl

Gastronomia

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Zdrowie i Uroda

Balans Poradnia Zdrowych Nóg, Kraków

Forte AUDIOLOGIA

12 298 66 81 12 428 91 50

Kraków, ul. Miodowa 49 Olkusz, ul. Bylicy 1, pok. 317

12 429 60 18 32 645 09 53

Kawon

65 572 08 22

KineTex

782 033 433 22 403 07 25

www.sklep.kawon.com.pl dostępne w aptekach i sklepach zielarskich www.kinetex.pl

Marmed

Szpital im. L. Rydygiera, os. Złotej Jesieni 1 Centrum Medyczne „Prokocim Nowy”, ul. Teligi 8

Medikol Aparaty Słuchowe

os. Teatralne 4A ul. Miechowity 21A

Medivox

Kraków, ul. Dietla 111/3 Kraków, Al. Pokoju 4 Kraków, ul. Strzelców 15 Kraków, ul. Pachońskiego 12 (punkt konsultacyjny) Chrzanów, ul. Sokoła 30 Trzebinia, ul. Harcerska 13 Olkusz, ul. Skwer 6 Libiąż, ul. 9 Maja 2 (punkt konsultacyjny) Bochnia, ul. Świętokrzyska 10B Kazimierza Wielka, Apteka “Pod cisami” ul. Tadeusza Kościuszki 7

12 352 33 89 12 352 29 15 12 685 58 70 12 307 05 10 12 421 57 60 12 265 00 11 12 417 40 08 12 418 00 44 12 415 04 30 32 623 21 55 32 711 83 51 516 902 923 516 902 923 14 611 11 11

Plusssz Gold

Suplement diety dostępny w sklepach i aptekach

POLOCARD®

Lek dostępny w aptekach

Studio Urody Cameleonia „Kamienica pod Słońcem” Kraków, ul. Szpitalna 20-22 Kraków, ul. Miodowa 32/2

12 422 26 99 733 683 833

Sklep z obuwiem profilaktyczno-ortopedycznym

601 720 408

Hala Targowa – teren lodowiska Kraków, ul. Siedleckiego 7, kiosk nr 19

takescare

ul. Kronikarza Galla 22/1A

Biotica „Zdrowe Nogi” ul. Dwernickiego 8 (wejście od ul. Sołtyka)

Fielmann (optyk), Kraków Bonarka City Center, ul. Kamieńskiego 11 Galeria Krakowska, ul. Pawia 5

516 176 605

www.takes-care.com

602 591 251