42 —
StartUP Cyprus. Εμείς αρχίσαμε. Εσύ;
Γιατί αυτός ο χώρος μας χρειάζεται και σε χρειάζεται αλλά όταν έρθεις, έλα γιατί θες να του αφιερωθείς.
StartUP Cyprus: — Λυδία Ζαννέττου, Έλενα Γεωργίου Στρούθος, Μιχάλης Στρούθος, Σταυριάνα Α. Κοφτερός, Μιχάλης Τυρίμος, Νεκτάριος Πελεκάνος
Στο μηδέν όταν άρχισε το μαγείρεμα:
StartUP Cyprus. Εμείς αρχίσαμε. Εσύ;
Λυδία Ζαννέττου, Έλενα Γεωργίου Στρούθος, Μιχάλης Στρούθος, Σταυριάνα Α. Κοφτερός, Μιχάλης Τυρίμος, Νεκτάριος Πελεκάνος
[Grk]
CYD °04 www.cyprusdossier.com
The Cyprus Dossier
Εδώ και αρκετά χρόνια, μήνες, μέρες, ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα, προσπαθούμε να δαμάσουμε και να ξεκοκαλίσουμε το θέμα της επιχειρηματικότητας. Κυρίως αυτής που σχετίζεται άμεσα με την τεχνολογία στην Κύπρο. Αυτής που τελευταία ξεφυτρώνει όπως και τα σαλιγκάρια μετά τη βροχή. Γιατί σε αυτό το νησί που όλες οι αποστάσεις γίνονται με το αμάξι, που η τηλεόραση στη διαπασών όταν έχει μπάλα είναι απαράβατος κανόνας, που δουλειά και παραγωγικό μέλλον σημαίνει μια θέση στο δημόσιο, που τα σκυλιά τα πάνε βόλτα οι αποκλειστικές ή προσωρινές καθαρίστριες των εκλεκτών, σε αυτό το νησί, πολλοί πιστεύουν πως η επιχειρηματική δραστηριότητα είναι νεκρή. Λάθος. Και για αυτούς που δεν το γνωρίζουν, κάποιος πρέπει να αναλάβει να το πει. Στην Κύπρο γίνονται πράγματα και αυτό δεν είναι εξαιτίας σου, αλλά εξαιτίας μας, -εμάς και όλων όσων έχουν ή τολμούν να πουν πως συμμερίζονται την έννοια της «νέας» επιχειρηματικότητας. Αν κάνεις μια βόλτα στα social media θα δεις πως το τελευταίο διάστημα έχουμε πήξει στους entrepreneurs. ΟΚ, είναι σέξι να κάνεις ότι δεν κάνουν οι υπόλοιποι, είναι σέξι να ακολουθείς ότι είναι trendy. Είναι σέξι να αρπάζεις και να καρφιτσώνεις όποιον τίτλο γουστάρεις για να λες πως είσαι «up to date». Η αλήθεια είναι, όμως, πως αν δεν αποδείξεις ότι κάνεις πράγματα, θα είσαι απλά ένας μαϊντανός που τρέχει εδώ-εκεί-και παραπέρα για να δείξει το περιεχόμενο που δεν κατέχει. Ο χώρος είναι ανοικτός και οι πρωτοβουλίες που πετυχαίνουν ελάχιστες. Ελάχιστες γιατί δεν είναι καθόλου εύκολο. Ελάχιστες γιατί πρέπει να έχεις σοβαρό βίτσιο με το όλο θέμα. Πρωτοβουλίες όπως Open Coffee Cyprus, Cypriot Enterprise Link (CEL) μαζί με το Pink Edition, Hack Cyprus, TEDxNicosia, εκκολαπτήρια σαν τον Diogenes Business Incubator και start-up επιχειρήσεις όπως η Cocoon Creations και η ARMES, είναι μερικοί από όσους προσπαθούν να αλλάξουν το μουχλιασμένο τοπίο στην Κύπρο, και ήδη το κάνουν. Είμαστε εμείς που αποφασίσαμε να ροκάρουμε τα δεδομένα και να οργώσουμε το έδαφος ώστε να είναι εύφορο για start-ups και πραγματικούς, πραγματικούς όμως, entrepreneurs. Δεν είμαστε ελίτ, δεν κλείνουμε πόρτες, δεν υπάρχει περίπτωση να μειώσουμε ή να αποκλείσουμε κανέναν.
Με μια λέξη το λέμε: επιχειρηματικότητα. Αν το πρώτο που σας έρχεται στο μυαλό είναι εβδομηντάρης, στην καλύτερη εξηντάρης, με γραβάτα και κουστούμι τότε διαγράψτε αυτή την εικόνα. Οι επιχειρηματίες νεοφυών επιχειρήσεων –αυτό που στα αγγλικά ονομάζουμε start-up entrepreneurs– είναι σαν και σένα και εμένα. Με τζιν και μπλουζάκι, με attitude, με πάνινα παπούτσια ή επίσημα ντυμένοι με τζιν και πουκάμισο οι άντρες, και πάντα trendy οι γυναίκες, ναι, έχει και γυναίκες σε αυτό το χώρο. Μα πάνω από όλα είναι αγόρια και κορίτσια με ξεκάθαρη διάθεση, όρεξη, υπομονή και επιμονή να προσδιοριστούν ως το νέο, το καινοτόμο, το μη συμβατικό. Και αυτή άλλωστε είναι η δουλειά τους, να αλλάξουν τα πράγματα, να δημιουργήσουν μια νέα αγορά στη χώρα μας που κοιμάται. Μια νέα προοπτική για το νησί. Δυστυχώς ή ευτυχώς ο πιο σημαντικός παράγοντας της καινοτομίας σήμερα είναι η τεχνολογία. Η ρημάδα η τεχνολογία. Γιατί η τεχνολογία; Γιατί η καινοτομία σε τεχνολογικό επίπεδο προσδίδει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και αυτό είναι το πολυπόθητο ζητούμενο για οποιαδήποτε νέα εταιρεία ώστε να καταστιστεί βιώσιμη και κερδοφόρα. Γιατί χωρίς να είναι ο αυτοσκοπός, είναι το καταραμένο μέσο που όλοι μας αξίζει να χρησιμοποιήσουμε ώστε να «μιλήσουμε» για την ιδέα μας. Αυτή η έννοια που εμείς και εσείς έχουμε συγχρονιστεί να λατρεύουμε, υιοθετήθηκε πριν 12 χρόνια βάσει της Νέας (τότε) Βιομηχανικής Πολιτικής του Υπουργείου Εμπορίου με το Πρόγραμμα για τη Δημιουργία Νέων Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας μέσα από Εκκολαπτήρια Επιχειρήσεων τα οποία προσφέρουν υπηρεσίες σε wanna start-up guys and girls ώστε να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε πράξη. Στην Κύπρο έχουμε τέσσερα εκκολαπτήρια που ξεκίνησαν εκείνο, τον μακρινό καιρό. Αυτά που μας πρωτογνώρισαν την έννοια «νέα» επιχειρηματικότητα. Τρία συνεχίζουν να λειτουργούν σήμερα παρά την έλλειψη πόρων: ο Διογένης Εκκολαπτήριο Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Κύπρου, το Εκκολαπτήριο ΕΡΜΗΣ ⁄ ΤΑΛΩΣ και το Εκκολαπτήριο Helix, τα οποία συνεχίζουν να εργάζονται και να προσφέρουν. Και το κάνουν και pro-bono όταν χρειάζεται (γιατί το χρήμα τελείωσε) ώστε να βοηθήσουν τις start-ups που όλοι θεωρούν «ευκολάκι». Και εργάζονται pro-bono γιατί πιστεύουν στις start-ups. Αυτές που όλοι θέλουν να έχουν. Η σημαντικότερη επιτυχία των εκκολαπτηρίων είναι ότι δημιούργησαν
επιχειρήσεις καινοτομίας, που έχουν διεθνείς πωλήσεις και διεθνείς κατοχυρώσεις πνευματικών δικαιωμάτων με διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Οι εταιρείες αυτές έχουν διαθέσει άνω των 54 προϊόντων στην αγορά του εξωτερικού και κατέχουν 27 διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες). Για να έχεις υπόψη σου, το Υπουργείο Εμπορείου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (Υπηρεσία Τεχνολογίας) συμμερίζεται πως ο θεσμός είναι ζωτικής σημασίας, αφού είναι σημαντικός για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, της καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης γενικότερα, και το απόδειξε με το πρόσφατο πρόγραμμα για τη στήριξη της επιχειρηματικής καινοτομία με προϋπολογισμό €4 εκ. για δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών.
Όταν υπάρχει θέληση υπάρχει και τρόπος. Το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας, όμως, που εδώ και 5 χρόνια έχει αναλάβει να προκηρύξει τη συνέχεια του προγράμματος για δημιουργία start-up, δεν έχει πόρους, λέει.... No money! Η σύγκριση με το εξωτερικό είναι καταπέλτης. Όχι; Όλες μα όλες οι χώρες ανεξαιρέτως στηρίζουν τον αντίστοιχο εθνικό θεσμό. Στο Ισραήλ υπάρχουν 5,000 νέες επιχειρήσεις που επικεντρώνονται σε επιστήμες και τεχνολογία και δραστηριοποιούνται ανά το παγκόσμιο, ενώ στην Αγγλία η κυβέρνηση ξεκίνησε το πρόγραμμα Entrepreneur First, το οποίο βοηθά νέους απόφοιτους πανεπιστημίου να αναπτύξουν τις δικές τους επιχειρήσεις. Πληθώρα παραδειγμάτων! Ειδικά στην Ευρώπη αναγνωρίζεται ότι ο θεσμός δημιουργίας επιχειρήσεων είναι πολύ σημαντικός για την επίτευξη των στόχων 2020 αφού θα έχει θετικά οφέλη στην οικονομία. Και εδώ, επειδή μείναμε πίσω, εκκολαπτήρια και ιδιωτικές πρωτοβουλίες ενωθήκαμε να ταρακουνήσουμε όσους έχουν κοιμηθεί στην καρέκλα τους. Η επιχειρηματικότητα, η έρευνα, η ανάπτυξη και η ύπαρξη επενδυτικών κεφαλαίων υψηλού κινδύνου είναι απαραίτητα συστατικά του οικοσυστήματος μιας υγιής οικονομίας. Αν δε γίνει κατανοητό αυτό δυστυχώς θα δούμε ερευνητές να παίρνουν την έρευνα και τα αποτελέσματα τους και να δημιουργούν εταιρείες σε άλλες χώρες όπου υπάρχει το οικοσύστημα και η απαιτούμενη στήριξη. Ένα από τα εκκολαπτήρια που συμμετέχει στο rock the scene εδώ, είναι ο Διογένης Εκκολαπτήριο Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Κύπρου. Δημιουργήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, που είναι και ο μοναδικός μέτοχος του, με διττό σκοπό, πρώτο να καταστεί πρωτοπόρος στη μεταμόρφωση της Κύπρου σε σημαντικό κέντρο καινοτόμων ιδεών και δεύτερο για να λειτουργεί ως το όχημα υλοποίησης