.53
dinsdag 25 augustus 2009
Sector van de beschutte werkplaatsen stelt 20.000 mensen tewerk
“Het is hard werken, geen bezigheidstherapie” W.A.G., de bedrijfsnaam van de kartonfabriek uit Antwerpen, dekt de lading: Werk Aan Gehandicapten. W.A.G. bestaat sinds 1963 en is een van de 68 beschermde werkplaatsen in Vlaanderen die subsidies en advies krijgen van het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie.
Een andere subsidievoorwaarde is dat W.A.G. over een sociale omkadering beschikt. “Onze sociale dienst is vaak erg belangrijk. Sommige mensen kunnen amper lezen. Onze maatschappelijke werkers vangen hen vaak op voor ze aan het werk gaan, zodat ze niet de ganse dag zenuwachtig zijn omwille van muizenissen over bijvoorbeeld een brief van de bank.”
0 Bij de W.A.G. werken 157 mensen
Volwaardig Ondanks deze sociale omkadering voelen de arbeiders van de W.A.G. zich volwaardige werknemers. “Als buitenstaanders hun vragen waar ze werken, antwoorden ze niet: “in een beschermde werkplaats”, maar
met een handicap en nog eens 30 bedienden in de ‘sociale omkadering’. Het bedrijf is gespecialiseerd in het maken van kartonnen displays in opdracht van talloze bedrijven. Verder beschikt W.A.G. over een afdeling ‘verzending en verpakking’ en over een eigen drukkerij.
wel “in de kartonfabriek”. Ze moeten hier ook hard werken voor hun boterham. Het is zeker geen bezigheidstherapie.” Het Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie keert jaarlijks 210 miljoen euro uit aan de beschermde werkplaatsen in Vlaanderen. “Dat bedrag gaat uitsluitend naar de lonen van de mensen met een handicap en deels naar de sociale dienst en de monitoren”, zegt David Feremans. “We verwachten dat een beschermde werkplaats op zijn minst break-even draait. Is een beschermde werkplaats verlieslatend, dan kan ze verplicht worden tot managementondersteuning door
een adviesbureau.” “Onze werknemers betalen die subsidies voor een groot deel terug”, meent André Oomen. “Indien beschermde werkplaatsen niet bestonden, dan moesten ze opgevangen worden in dagcentra en dat kost stukken meer.” Doorstromen Voor het Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie is het belangrijk dat de ‘werkvaardigheden’ van de arbeiders van een beschermde werkplaats toenemen. “Op die manier proberen we hen te laten doorstromen naar de gewone arbeidsmarkt, uiteraard met de no-
dige bijkomende zorgen”, zegt David Feremans. “Dat gebeurt echter niet vaak”, zegt André Oomen. “Als onze mensen gaan solliciteren bij een gewoon bedrijf, krijgen ze vaak niet eens de kans om zich te bewijzen. Je moet ook realistisch zijn: meestal hebben ze een verstandelijke handicap en blijven ze hier werken tot hun pensioen.” In Vlaanderen vertegenwoordigen de beschermde werkplaatsen 14.000 voltijdse plaatsen wat neerkomt op 15.000 werknemers. Daarbij komen nog eens 2500 tot 3000 valide mensen die hen begeleiden. In totaal stelt de ‘sector’ 20.000 mensen te werk.
Werk op maat De grote werkhal staat net als bij andere bedrijven vol met kreunende en ingewikkelde machines. “Het eerste wat we doen als we zo’n machine binnenkrijgen, is de automatische piloot uitschakelen”, zegt directeur André Oomen, terwijl hij ons een rondleiding geeft. “Dat zou veel te gevaarlijk zijn voor onze mensen. We zijn soms maanden bezig om hen nieuwe handelingen aan te leren. Maar dat behoort tot onze taken. Het werk wordt hier aangepast aan de mensen en niet andersom.” Hart Dit ‘menselijke’ denken is het kloppende hart van een beschermde werkplaats. Voor de rest draait het bedrijf mee volgens de harde economische wetten. “Toch moet een beschermde werkplaats een vzw-statuut hebben” zegt David Feremans. “De winsten moeten terugvloeien naar de voorziening en niet om ten goede te komen van de werknemers.”
“Als je onze werknemers vraagt waar ze werken, zeggen ze niet in de beschermde werkplaats, maar in de kartonfabriek”, antwoordt directeur André Oomen. Foto patrick De roo
Aanmoedigingspremies zijn vooral een vrouwenzaak Al wie een tijdskrediet of een loopbaanonderbreking neemt, kan rekenen op een extra aanmoedigingspremie van de Vlaamse overheid. 0 De dienst Aanmoedigingspremie
van het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie behandelt deze aanvragen voor werknemers uit zowel de openbare, de privé- of de ‘social profit’-sector. Het gaat onder meer over zorgkrediet, opleidingskrediet, ouderschapsverlof, landingsbaan en overbruggingskrediet. Enkele opvallende cijfers en vaststellingen:
•Vorig jaar werden in Vlaanderen in totaal 57.505 aanvragen ingediend: in de openbare sector 22.756, in de privésector 28.576 en in de social profit 6.173. •Sinds 2004 is er een continue stijging te merken van het aantal aanvragen. Vooral bij de openbare sector is die stijging erg fors: 33 %! De grootste oorzaak is het succes van de nieuwe mogelijkheid (sinds 2007) voor Vlaamse ambtenaren om 1/5 loopbaanonderbreking op te nemen. •Aanmoedingspremies zijn nog steeds een vrouwenzaak. In de openbare sector zijn maar liefst 83 % van de aanvragers vrouwen. Vooral vrouwen onder de 36 jaar maken er ge-
Dienst Migratie leverde meer dan 50.000 arbeidskaarten af bruik van om hun werk te kunnen combineren met het gezinsleven. •Bij de mannen in de openbare sector zijn het vooral de 50-plussers die meer en meer gebruik maken van de aanmoedigingspremie. •Om de bedrijven te wapenen tegen de financiële crisis werd dit jaar de overbruggingspremie ingevoerd. Het is een tijdelijke maatregel waarbij ondernemingen hun werknemers minder kunnen laten werken, gaande van 10 % tot halftijds. De bedrijven moeten wel aantonen dat hun omzet gedaald is met 20 percent. Op 30 juni 2009 hadden al 243 bedrijven een goedkeuring gekregen, wat staat voor 6408 werknemers.
Maar liefst 53.000 arbeidskaarten reikte de dienst Migratie van het Vlaams Subsidieagentschap vorig jaar uit. Deze kaart is voor vele buitenlanders broodnodig om in ons land officieel te werken. 0 “Alleen al de arbeidskaarten voor
‘knelpuntberoepen’, waarvoor inwoners uit de nieuwe EU –lidstaten worden aangetrokken, namen er 32.000 voor hun rekening”, zegt diensthoofd Jos Barbé. “Het merendeel was bestemd voor seizoenarbeiders uit Polen die aan de slag gingen als fruitplukkers. Indië springt er weer uit voor het leveren van informatici, uit Japan en de VS komt vooral leidinggevend personeel”. Sinds mei is de aanvraag voor een
arbeidskaart vereenvoudigd. “Vroeger moesten die ingediend worden bij de VDAB en die stuurde ze door naar ons voor effectieve behandeling”, zegt Jos Barbé. “Die tussenstap is afgeschaft.” Die dienst Migratie opende in mei ook een nieuw loket in Antwerpen, in de Lange Kievitstraat. “Hierdoor beschikken we nu in alle Vlaamse provincies over een apart loket. De mensen die het loket bemannen, volgen ook effectief de aanvraag op. Ze kunnen je onmiddellijk informeren wat er ontbreekt en of je aanvraag een kans maakt. Het is een moeilijke materie met veel uitzonderingsrecht. Maar we pogen voor alle aanvragen de vergunning af te leveren tussen de vijf en tien dagen.”