België Irak
Van Afghanistan tot Zwitserland
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 19 maart 2009 www.gva.be
Iran
Divers
Antwerpen
Irak
Iran
“Irakezen zijn
“Belgen hebben
de Amerikanen van het Midden-Oosten”
een uitmuntende smaak”
blz. 2-3-4-5
blz. 6-7-8
Rodaan Al Galidi
Ata Ashtari
Teksten: Koen Verstraeten, Marjorie Blomme Coördinatie: Kris Vanmarsenille Foto’s: Bert Hulselmans, Dirk Kerstens, Thomas Legrève, Patrick De Roo,Bert De Deken, Kuresh Anbari, Reuters, EPA, GVA
Eindredactie: Carine Tollenaere
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 maart 009
Instabiel
Oudste geschiedenis ter wereld MM De geschiedenis van Irak is
de oudste ter wereld. Het schrift wordt voor het eerst in dit gebied ontwikkeld, zo rond 3000 voor Christus. Het Soemerische spijkerschrift op kleitabletten wordt gebruikt in de boekhouding en de administratie. MM De regio wordt in de loop der tijden veroverd door Meden, Perzen, Alexander de Grote, de Romeinen, de Arabieren en in 1534 door de Turken.
Irak Land in wederopbouw
MM Het huidige Irak ontstaat
MM Op aansporing van de Britten
pas na de Eerste Wereldoorlog toen de Britse troepen de Turken verdreven. Na de val van het Turks-Ottomaanse rijk krijgen de Britten het mandaat over de Ottomaanse provincies Basra (sjiitisch), Bagdad (soennitisch) en Mosul (Koerdisch). MM Dat is natuurlijk om problemen vragen. Het land kent daarom nooit langdurige stabiliteit.
crisis in 1973 nemen de olieopbrengsten alleen maar toe. Zowel de gezondheidszorg, het onderwijs als de infrastructuur worden fors uitgebreid. MM In 1979 neemt Saddam Hoessein het presidentschap over. Hij trekt de macht naar zich toe. Alle sleutelposities worden bezet door leden van zijn Tikriticlan. De Koerden in het noorden en de sjiieten in het zuiden hebben niets meer te vertellen.
wordt er een koninkrijk gesticht. MM In 1932 volgt onafhankelijkheid. MM Een staatsgreep in 1958 maakt een einde aan de monarchie. MM Tien jaar later grijpt de Baath-partij de macht. Er komen landhervormingen. De olie-industrie wordt genationaliseerd. MM Vanaf die tijd lijkt Irak op weg naar welvaart. Na de olie-
Ali en Huda sloegen op de vlucht voor Saddam Hoessein
“Irak is voor onze kinderen een ver land waar bloed vloeit in de straten”
Officieel wonen er duizend Irakezen in Antwerpen. In realiteit zijn het er dubbel zoveel. Opvallend aan deze bevolkingsgroep is dat er nogal wat hoger opgeleiden zijn en dat die het goed doen in hun nieuwe land. Ali Hashem Abdulrasol heet eigenlijk Ali Kamaledin en is afstammeling van een oud Iraaks adellijk geslacht. Tijdens zijn regeerperiode besliste Saddam Hoessein om alle familienamen af te schaffen. Iedereen moest voortaan na zijn voornaam de naam van zijn vader én zijn grootvader dragen.
Met die ingreep kon ook worden verdoezeld dat de Iraakse overheid werd gedomineerd door mensen met de familienaam al-Tikriti, die verwees naar Saddams geboortedorp Tikrit. Ali is van opleiding bioloog en werkte in Irak als leraar. In België is hij leraar islamitische godsdienst en treedt hij op als beëedigd vertaler-tolk Arabisch-NederlandsEngels. Hij tolkt vaak in rechtszaken en wordt geregeld opgeroepen - ook in het holst van de nacht - om te assisteren bij ondervragingen, o.a. in de Belgische gerechtshoven en de luchthaven van Zaventem. Ali is gehuwd met Huda Mohamed Abid. Zij studeerde aan de pedagogische hogeschool en werkte als directrice van een lagere school. Zij is ook een vertaler-tolk, o.a. voor het gerecht en voor de tolkentelefoon van de vzw Babel. Ali en Huda woonden met hun dochtertje Suheir en zoontje Sermed in Karbala, een stad op ongeveer 100 km ten zuidwesten van Bagdad. Karbala wordt door de sjiitische moslims beschouwd als een
MM
“In Jordanië verbleven we in een krottig appartementje waar niets stond. Van afvalhout hebben we een tafel gemaakt.”
M
ELKE
Door de vele oorlogsbeelden op televisie wordt vaak vergeten dat Irak ook een groen land is.
heilig pelgrimsoord. In het centrum van de oude stad staat, in de moskee Meshed al-Hoessein, de graftombe van imam Hoessein, de kleinzoon van de profeet Mohammed. Ali en Huda leefden met hun twee banen een comfortabel leven tot er problemen opdoken. In 1991 verdreven de Amerikanen en Britten het Iraakse leger uit Koeweit. Sjiieten en Koerden dachten
dat de geallieerden heel Irak zouden veroveren en Saddam gevangen nemen en kwamen in opstand tegen het regime. Tot hun ontzetting gingen de Amerikanen niet over tot de aanval en kon Saddam de revolte bloedig neerslaan. Ali, die altijd al politiek actief was, had deelgenomen aan deze opstand tegen het regime. “We verlieten het land op 5 december 1992. Een tante en haar
man sloegen mee op de vlucht. Die tocht verliep gemakkelijker dan we vreesden. Zonder probleem staken we met een auto de grens met Jordanië over.” Huda: “We kwamen terecht in een dorpje iets buiten Ammam. De hoofdstad zelf was te gevaarlijk. Wij verbleven in een krottig appartementje waar niets in stond. Van afvalhout hebben we een tafel gemaakt. Het
NIEUW ACTIE! E
2de
MINUUT*
INTERNATIONAAL BELLEN
GRATIS!!
BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM
50%
G
T TO
Huda MoHaMed abid vertaler-tolk
IN RT KO
www.ortelmobile.be
LAGE TARIEVEN! *EENMALIG STARTTARIEF VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS € 0,15 * MAXIMALE GESPREKSTIJD VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS 10 MINUTEN *ONDERLING GRATIS BELLEN GELDT ALLEEN BINNEN BELGIE * VOOR EEN OVERZICHT VAN ALLE TARIEVEN EN VOOR MEER INFORMATIE OVER ONZE ACTIES GAAT U NAAR: WWW.ORTELMOBILE.BE
was een puinhoop, maar wel een gezellige puinhoop. De plaatselijke bevolking die van bedoeïenen afstamt, heeft ons altijd vriendelijk onthaald en geholpen.” Ali: “Bij verschillende ambassades van hebben we aanvragen ingediend om een visum te bekomen. Het eerste land dat antwoordde was België. We gingen daar meteen op in want er zwierven geheimagenten van Saddam rond in Jordanië. Op zoek naar gevluchte Irakezen. Later kwam er nog een positief antwoord uit Zweden en Spanje, maar toen waren wij al onderweg naar België, waar een broer van mij verbleef.” “Het eerste wat we deden was Nederlands leren. We beseften al te goed dat de kennis van de taal de sleutel zou zijn voor ons succes in België”, zegt Ali. “In sneltreinvaart en heel intensief zijn we begonnen
De twee broers van Ali Abdulrasol wonen ook in België
GRATIS!!
ONDERLING BELLEN VAN ORTEL NAAR ORTEL*
1010 Irakezen wonen in Antwerpen.
connecting the world
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 19 maart 2009
Vijftien keer België
Koele winters, wolkenloze zomers
TURKIJE
Arbil
Mosul
MM Oppervlakte:
Tigr
Sulaymaniyah
is
SYRIË
Kirkuk
Tikrit Eu fra at
Rutbah
Samarra
Ramadi Fallujah
I R A K
IRAN
Baqouba
Bagdad Kut
Karbala
Hillah
Amara Ti
gr
is
Najaf
JORDANIË
Nasiriyah
Basra
SAUDI-ARABIË
Umm Qasr 200km
KOEWEIT
437.072 km² of 15 keer zo groot als België MM Grenzen: Iran, Jordanië, Koeweit, SaudiArabië, Syrië en Turkije MM Klimaat: woestijnklimaat met milde tot koele winters en hete, wolkenloze zomers MM Natuurlijke bronnen: olie, gas, fosfaten en solfer
MM Bevolking: 28,2 mil-
joen inwoners, bestaande uit Arabieren (80%) en Koerden (20%) MM Godsdienst: moslims 97% (sjiïeten 65%, soennieten 35%), christenen en anderen 3% MM Talen: Arabisch en Koerdisch MM Officiële naam: Al Jumhuriyah al-Iraqiyah
MM Hoofdstad:
Bagdad MM Munt: Iraakse dinar (IRD) MM Staatsvorm: federale republiek MM President: Jalal Talabani MM Premier: Nouri Maliki MM Internet landcode: iq MM Telefoon landcode: 964
© GRAPHIC NEWS
Het gezin Abdulrasol: “Het eerste dat we deden, was Nederlands leren. We beseften al te goed dat de kennis van de taal de sleutel zou zijn voor ons succes in België.”
Osama Abdulrasol is een bekend muzikant en componist. Hij studeerde qanun (Iraakse citer) in Bagdad en vervolmaakte zich op klassieke gitaar in GrootBrittannië. Abdulrasol werkte samen met muzikanten van verschillende pluimage: deFilharmonie, Melike, Olla Vogala, Lula Pena, Oblomow en Wannes van de Velde. Hij trad onder andere op voor koningin Beatrix van Nederland. MM
Osama abdulrasOl bekend muzikant en componist
Hazim Kamaledin theaterregisseur M M Behaalde zijn diploma aan
de Academie voor Schone Kunsten in Bagdad. Wegens zijn theaterstukken kreeg hij kort daarna problemen met het regime van Saddam Hoessein. Het
aan de studie. In zes maanden konden we het. Dankzij Gilbert Celie uit Stekene die massa’s geluidscassettes voor ons insprak.” Het gezin Abdulrasol vestigt zich in Kapellen. Er worden nog twee kinderen geboren: Yasser, tien jaar jong en leerling van het Maria Immaculata-instituut in Kapellen. Hij is zo enthousiast over het schooltoneel dat hij later acteur wilt worden. Sara (6) zit in het eerste studiejaar van Maria Immaculata en wil later bij de politie gaan. Zij twijfelt nog of ze bij de politie te paard gaat of bij de verkeersagenten. De oudste dochter Suheir (20) studeert Spaans en theater- en literatuurwetenschap aan de universiteit van Antwerpen. Zij wil later journalist worden. Sermed (19) studeert aan het koninklijk atheneum in Schoten. De voertaal thuis is Arabisch, maar de kinderen onderling mengen de twee talen door mekaar. Ali: “Irak is voor mijn kinderen een ver land waar elke dag bloed vloeit in de straten. Maar ik wil hun ook vertellen hoe mooi Irak is. Hoe mooi de bergen zijn en hoe fijn het is om er te kamperen. Hoe leuk het is aan zee. Hoe groen het gebied is tussen Tigris en Eufraat. Dat het aangenaam vertoeven is in het moerassige zuiden. Dat Bagdad een boeiende stad is. Dat Irak een rijk land is waar het goed was om te leven. Waar vijf talen worden gesproken en er van godsdienstige rellen amper sprake was. Ik vertel hun over mijn grootvader die een belangrijke ayatollah was. Hoe de hele familie ’s avonds dineerde op het dak van oma’s huis.” “Ik besef echter dat mijn kinderen België als hun thuisland beschouwen. Hier wonen hun vrienden, hun oma en twee ooms. Mijn vrouw en ik worden nog wel overvallen door heimwee. Maar als ik terugga ben ik een vreemdeling geworden in mijn eigen land.”
stuk ‘De Koning is de koning’ was veel te controversieel en de regisseur moest z’n geboorteland verlaten. In 1988 belandde hij in België. Hier richtte Hazim Woestijn ’93 op, een eigen gezelschap waarmee de theatermaker ruim 10 jaar werkte. Momenteel is Hazim artistiek leider van de theatergroep Cactusbloem. Hij regisseert intieme vertel- en bewegingsvoorstellingen op basis van Arabische verhalen maar schrijft ook eigen teksten.
(
Tien voor taal
Onderstaande uitdrukkingen zijn vertaald in het Iraaks-Arabisch. Het gaat uiteraard om een fonetische weergave. Goeiendag! Esselamu Aleikum! Goedenavond! Mesaa’el gheir! Ik zie u graag. Ahebbèk. (tegen man) Ahebbik. (tegen vrouw) Ik ben dol op Belgische chocolade. Ani amoet al chocolatè el beldjikiyeh. Ik hou niet van bloemkool met saus. Ani maäheb marget kernabiet. Antwerpen is een boeiende stad. Entwerpen medieneh hilweh. Heb ik de lotto gewonnen? Wat een verrassing! Robaht el ja-nasieb? Shoon mufaadjeë! Germinal Beerschot kampioen? U maakt een grapje. Ferieq Germinal Beerschot egdaw el botoulè? La balleh! Met tram 3 ben ik zo op de Groenplaats. Tram tlatheh hesseh ywasselneh lel Groenplaats.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 maart 2009
Bekende Irakezen
Adam en Eva waren Irakezen MM De Tuin van Eden, ook wel
Het Aards Paradijs genoemd, is een wezenlijk onderdeel van de theologie van de drie monotheïstische woestijngodsdiensten die hun oorsprong vinden bij de stamvader Ibrahim: het jodendom, het christendom en de islam. MM In het boek Genesis staat de Tuin van Eden beschreven als de plaats waar de eerste mens Adam en zijn vrouw Eva
woonden nadat ze door God waren gemaakt. MM Volgens het tweede hoofdstuk van het bijbelboek Genesis lag de hof in Eden, in het oosten. In de hof ontsprong een rivier die zich verderop in vieren splitste: de Pison, de Gichon, de Tigris en de Eufraat. Die plaats is te situeren in Mesopotamië, het huidige zuiden van Irak. MM De naam Eden komt van
“Antwerpen heeft me geadopteerd” Rodaan Al Galidi vluchtte twaalf jaar geleden uit Irak. Acht jaar lang verbleef hij in een koud Nederlands asielcentrum. Vandaar belandde hij in België. “Nederland spuwde mij uit en Antwerpen heeft me geadopteerd”, zegt hij.
het Soemerische Edin, wat 'woestijnvlakte' betekent. Meer bepaald de droge gronden ten westen van de Eufraat. MM Of je het verhaal van Adam en Eva beschouwt als een mythe of als een waarheid, de Tuin van Eden verwijst naar een oase in een woestijn. Voor mensen die na wekenlang zwerven bij zo’n oase arriveerden, was dat het Aards Paradijs.
Adam en Eva in het Aards Paradijs van Pieter Paul Rubens.
Van opleiding is hij bouwkundig ingenieur, maar nu is hij auteur. Rodaan Al Galidi schreef intussen een klein oeuvre bijeen in zijn nieuwe taal, het Nederlands.
zijn. We genieten van wraak en geweld, maar we zijn heel gastvrij. We zijn zoals de Nederlanders zeggen: 'Mooi in de luier, lelijk in de sluier'.
In 2000 kwam de dichtbundel Voor de nachtegaal in het ei uit, daarna volgde De fiets, de vrouw en de liefde (2002). Hij schreef voor kranten stukjes die gebundeld zijn. Hij publiceerde proza: Mijn opa, de president en de andere dieren (2004), Maanlichtmoerassen (2006) en Dorstige Rivier (2008). In 2006 verscheen ook de dichtbundel De herfst van Zorro.
Irak is het mooiste land ter wereld. Dat heb ik ontdekt in de jaren in het asielzoekerscentrum. Als ik dat had geweten, had ik niet alleen Saddam Hoessein gewaardeerd, maar ook zijn schoenen.
M
10 vragen 1. Waarom heeft u Irak verlaten? M
Ik heb heel vaak gezegd waarom en wil vandaag iets anders vertellen. Ik ben gevlucht op zoek naar de naaktheid. Alles in Irak is bedekt: de vrouw, de hemel, de aarde, het hart en de geest. Natuurlijk had ik daar een vals paspoort voor nodig.
5. Hoe mooi is Irak? Wij krijgen hier een stereotiep beeld van tanks die door opstuivend zand rijden. M
M
6. Hoe gaat dat aflopen in
Irak?
De klappen vielen veertig jaar lang in het gezicht van Irak. Moet je nagaan wat een ijzeren gezicht het heeft. Maar nu door hard werken druppelt het ijzer van het gezicht en komt die prachtige kleur naar boven. Binnen twintig jaar kan Stef Kamil Carlens een concert geven in Bagdad. Binnen vijftig jaar kan een Belg met zijn gezin naar Irak op vakantie en ik garandeer jou, binnen 500 jaar kan een Amerikaanse jongen in Irak studeren, dus we hebben de toekomst zeker. MM
2. Als u wordt overvallen door een vlaag van heimwee, welk “Elke avond M
beeld heeft u dan voor ogen?
De stem van mijn moeder en haar pannen gevuld met heerlijk eten.
3. Heeft u nog contact met dierbaren in Irak? M
Ik ben negentig procent van mijn vrienden verloren omdat ze bellen en zeggen: ‘Rodaan, help! Jij zit al die jaren in het Westen. Wij hebben of een visum of een smokkelaar of 10.000 euro nodig.’ Ze weten niet dat ik van die tien jaar 7,5 jaar in een asielzoekerscentrum heb gezeten en zes maanden in de schrijversflat van PEN Vlaanderen als illegaal. Ik heb twee jaar in het Zuiderpershuis nodig gehad, met gratis biertjes drinken, om te genezen.
4. U hoort wel eens zeggen dat de Irakezen als ̕de Duitsers van het Midden-Oosten̕ worden omschreven. Waar slaat dat op? M
Jammer genoeg zijn wij niet de Duitsers van het Oosten. Zij hebben Goethe, Schiller, Bach, Beethoven gebracht, en de Mercedes. Wij hebben die mensen niet. Ik denk dat wij de Amerikanen van het Midden-Oosten MM
“Wij zijn de Amerikanen van het Midden-Oosten. We genieten van wraak en geweld, maar we zijn heel gastvrij.” Rodaan Al Galidi: “Het is altijd lente in de ogen van de tandartsassistente…”
rodaan al galidi AUTEUR
droom ik van ons huis in Irak. Maar dan hoor ik bombardementen en worden mijn dromen nachtmerries.” rodaan al galidi AUTEUR M
7. Ziet u zich definitief terugke-
ren?
Ik ben elke avond terug in Irak. Ik droom altijd van ons huis, niet dat in Bagdad, maar ons huis in het verre zuiden. Maar dan hoor ik bombardementen en worden mijn dromen nachtmerries.
8. Hoe en waar heeft u Nederlands geleerd? M
Ik heb de Nederlandse taal nog niet geleerd. Ik steel mijn taal van monden op straten, in stations en op de televisie. Op een dag hoorde ik een Nederlandse vrouw zeggen: ‘Nog een keer op mij getrapt.’ En hup: een gedicht. Jammer genoeg ben ik tot nu toe schrijver in het Nederlands, maar ik moet nog veel leren om prater te zijn. Maar ik heb dat ook in het Arabisch. Na een half uurtje zeggen de Arabieren: ach, wat een babbelaar.
9. Wat waren de hindernissen om te wennen aan Nederlanders en Vlamingen? M
Mijn problemen met de Nederlanders is dat ik ze niet kan haten en niet van ze kan houden. Nederlanders
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 19 maart 2009
Machtsgreep
Saddam liet bloedige erfenis De 30 jaar sinds de machtsgreep van Saddam Hoessein zijn een van de bloedigste periodes in de geschiedenis van Irak geworden. MM 1979: Saddam zet zijn oom,
Hassan Al-Bakr, af en roept zich uit tot president. MM 1980: Saddam ontketent een oorlog tegen het ayatollah-regime in Iran. De strijd zal tot in 1988 aanslepen.
MM 1990: Saddam valt Koeweit
binnen omdat het buurland weigert hem zijn schulden van de oorlog met Iran kwijt te schelden. MM 1991: een internationale coalitie geleid door de Amerikanen lanceert Operatie Desert Storm en verdrijft de Iraakse troepen uit Koeweit. Koerden en sjiieten komen in opstand in Irak, maar het leger slaat die brutaal neer. MM 1997: Saddam wijst de inspecteurs van de VN uit. MM 2003: de Amerikaanse president Bush begint een oorlog om Saddam ten val te brengen. De
Amerikanen nemen Bagdad in. Saddams zonen worden gedood en hij wordt opgepakt. MM 2004: soennitische groepen beginnen een terreurcampagne tegen de Amerikaanse troepen en tegen de sjiitische meerderheid. Er vallen duizenden doden. MM 2006: Saddam wordt ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. MM 2007: de Amerikanen sturen versterkingen om de toestand in en rond Bagdad te normaliseren. De burgeroorlog is over zijn hoogtepunt en de wederopbouw kan beginnen.
Irakezen kunnen niet aan tafel blijven zitten Belgen blijven lang natafelen. Irakezen niet. In tien minuten hebben ze alles naar binnen geschrokt.
Dat zegt Al-Shebani, eigenaar van restaurant-snackbar Mezopotamia in de Breydelstraat in Antwerpen. Beneden kan je proeven van de Iraakse keuken. Op de eerste verdieping bevindt zich een Iraaks café waar thee en waterpijp worden geserveerd. Als Belg sta je er boven wel alleen voor, maar laat dat geen excuus zijn want Irakezen zijn vriendelijke mensen. M
Rodaan Al Galidi: “Europa heeft angst nodig. Laat het genieten van de angst van shoarmatenten en pizzeria en een paar jonge Marokkanen. Het is een angst zonder kernwapens en tanks.”
MM
“Nederland is als een injectie van de tandarts, Europa is de tandarts zelf en België die knappe tandartsassistente met de mooie ogen.”
Europa heeft angst nodig. Altijd had ze die angst nodig, zodat al die apotheken en fabrieken van paracetamol en psychiaters door kunnen gaan met werken. En lees de geschiedenis van de angst van Europa, van meneer Napoleon tot die mevrouw de Koude Oorlog. De Europezen hebben de angst voor de islam zelf be-
dacht en het kwam, hup, opeens naar boven toen de muur van Berlijn viel. Laat Europa genieten van de angst van shoarmatenten en pizzeria en een paar jonge Marokkanen. Het is een angst zonder kernwapens en tanks. Het kan eeuwenlang duren, maar geen oorlog. Alleen in kranten en op het scherm.
rodaan al galidi auteur
zijn als de injectie van de tandarts. Als de naald in je tandvlees steekt, doet dat pijn, maar die seconde van pijn maakt wel een eind aan lange pijnlijke nachten. Ik waardeer Nederland als volk, maar niet als ambtenaren. Bij de Belgen heb je alleen maar Belgen en ik verwacht altijd als buitenlander genade van een Belg als hij mij zou pakken zonder paspoort. Maar van Nederlanders verwacht ik dat niet. Laten we zeggen dat de Nederlanders de injectie van de tandarts zijn, Europa de tandarts zelf en België die knappe assistente met mooie ogen. En ik herhaal hier het Nederlandse lied: Het is altijd lente in de ogen van de tandartsassistente…
10. Moet Europa zich ongerust maken over een mogelijke islamisering? U noemde dit continent een oude vrouw in een rolstoel. M
Rodaan Al Galidi is negentig procent van zijn vrienden verloren. “Ze bellen omdat ze een visum, een smokkelaar of 10.000 euro nodig hebben. Terwijl ik 7,5 jaar van de 10 jaar dat ik in het Westen ben, in een asielzoekerscentrum heb gezeten.”
Geen desserts Irakezen eten vlug. Zij blijven hoogstens een halfuur aan tafel. Het begrip 'natafelen' is hen onbekend. Iraakse restaurants kennen dan ook geen traditie van desserts na de maaltijd. In huiselijke kring maakt de mama wel eens een halawa (pudding) of malebi, een papje op basis van maïzena en amandelen. Maar dat gebeurt toch niet te vaak. Dadels komen wel dikwijls op tafel omdat ze zo gezond zijn. Bij het eten drinkt de Irakees gezouten yoghurt. Gezouten om zo de mineralen te compenseren die het lichaam verliest tijdens het zweten. De Irakezen zijn ook echte theeleuten. De ketel met kokend water staat altijd gereed. Koffie wordt alleen gedronken na een rouwplechtigheid. Tijdens de koffietafel dus. Bij de thee schuift men ook al eens dahin toe. Een gebak op basis van melk en kokosnoot dat drijft in de olie en de dadelsiroop. Khubz In alle Iraakse restaurants krijg je khubz op tafel. Dat is brood dat wordt gebakken terwijl de klant aan tafel zit. Verser kan niet. Het flinterdunne laagje deeg wordt op een rond kussen gelegd en dan met kracht tegen de wand van de oven geslagen. In restaurant Mezopotamia is dat een metalen gasoven. In Irak is dat vaak een houtgestookte oven. Wat krijg je nog op tafel? Tika. Dat zijn stukjes kip of lamsvlees op een spies die wordt geserveerd met gegrilde uien en tomaten en een schoteltje verse groenten. En Iraakse kebab. Alstublieft niet te verwarren met Turkse kebab. In Irak gaat het om gehakt op een spies. De Iraakse keuken is een variante op de Arabische keuken en dus eet je hier ook gerechten met als ingrediënten: saffraan, rijst, pistache, yoghurt, griesmeel, kikkererwten, komijn en amandelen.
Al-Shebani met versgebakken khubz.
Recept
Gehaktballen in yoghurtsaus Ingrediënten 450 g mager rundergehakt 1/2 theelepel gehaktkruiden zout zwarte peper 2 eetlepels olie 450 g yoghurt 1 teentje knoflook, uitgeperst 4 sneetjes brood zonder korst in reepjes M verse of gedroogde pepermunt M M M M M M M M
Bereiding Maak het gehakt aan met de kruiden, peper en zout. Vorm hiervan gehaktballetjes. Verhit de olie in een koekenpan en bak de balletjes tot ze goudbruin en knapperig zijn. Haal ze uit de pan en hou ze warm. Verwarm de yoghurt langzaam in een pannetje en voeg knoflook en zout naar smaak toe. Zorg dat de yoghurt niet aan de kook komt, daar hij dan gaat schiften. Bekleed een dekschaal met broodreepjes. Schenk er de saus over en doe de balletjes erbij. Garneer met pepermunt en dien onmiddellijk op.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 maart 2009
Bevolking TURKIJE
ARMENIË AZERBEIDZJAN
300km
Kaspische Zee
Tabriz Ardabil
Now Shahr Sanandaj Kermanshah
Sari
Qom
I R A N
Dezful
Yazd
Ahvaz Abadan Shiraz Bushehr
SAUDI-ARABIË
r
zi
AFGHANISTAN
Birjand
Esfahan
Pe
Land van de Ariërs
KOEWEIT
Mashhad
sc
he
Asaluyeh Go
Bandar Abbas Straat van Hormuz
lf
Chabahar
QATAR
BAHREIN
Kerman Zahedan PAKISTAN
Iran
MM Officiële naam: Islamitische
Gorgan
Teheran
Ilam IRAK
66 miljoen Iraniërs
TURKMENISTAN
V.A.E.
Gol
f va n Oman
OMAN
© GRAPHIC NEWS
Republiek Iran MM Oppervlakte: 1,648 miljoen km² MM Hoofdstad: Teheran MM Staatsvorm: theocratische republiek MM Regeervorm: theocratie MM Staatshoofd: Hoogste Leider: Ali Hoseini-Khamenei MM President: Mahmud Ahmamadi-Nejad MM Onafhankelijk: sinds 1 april 1979
MM Aantal inwoners: 65,875,224 MM Afkomst bevolking: Perzen
51%, Azeri 24%, Gilaki en Mazandarani 8%, Koerden 7%, Arabieren 3%, Lur 2%, Baloch 2%, Turkmenen 2%, andere 1% MM Talen: Perzisch of Farsi en Perzische dialecten 58%, Turkic en Turkic dialecten 26%, Koerdisch 9%, Luri 2%, Balochi 1%, Arabisch 1%, Turks 1%, andere 2% MM Religie: moslims 98%, (sjiieten 89%, soennieten 9%), andere (inclusief Zoroasten, joden, christenen, en bahai 2%
MM Alfabetisering: 77% van de
bevolking is gealfabetiseerd MM BNP/inw.: 2.767 dollar MM Levensverwachting: 70,86 jaar MM Munt: rial MM Internetlandcode: .ir MM Telefoon landcode: 98 MM Nationale feestdag: 1 april MM Aids/HIV: 66.000 HIV-patiënten in 2005, 1.600 HIV-doden in 2005 MM Internet gebruikers: 23 miljoen in 2007 MM Plaats op lijst rijkste landen: 94/177
“Iran is het meest tolerante en open land van het Midden-Oosten” Nasser Nadjmi kwam als twintigjarige snaak naar België om er kapitein te worden aan de Hogere Zeevaartschool van Antwerpen. Vijfentwintig jaar later is hij naast kapitein ook tandarts en arts gespecialiseerd in kaak- en aangezichtchirurgie. “Ik ga uit van het principe dat als je je inzet, je alles kan worden wat je wil. Zeker in België, waar iedereen de kans krijgt om te studeren en zich te ontplooien”, zegt Nasser Nadjmi (44).
In Iran studeerde de arts een jaar architectuur, maar toen dat niet beviel, wilde hij iets anders doen. “Geneeskunde in Teheran bleek niet mogelijk. Ik ging op zoek naar wat ik wilde. En toen, alsof het voorbestemd was, zag ik een advertentie voor de Antwerpse Hogere Zeevaartschool in de krant. Ik moest even opzoeken waar België lag, want ik had er nog nooit van gehoord.” (lacht) Nasser werd uiteindelijk samen met 23 andere verkozen uit 6.000 kandidaten om kapitein van de lange omvaart te worden. Na zijn zeevaartstudies kriebelde het nog steeds om te studeren. “Ik begon met geneeskunde. Maar ik miste de praktische kant van de tandheelkunde. Dus besloot ik beide studies te combineren.” Nasser studeerde gedurende acht jaar in eerste zittijd voor zijn examens geneeskunde en in tweede zittijd voor die van tandheelkunde. “En ik werkte daarbij ook nog om mijn studies te kunnen betalen.” Hij lacht als hij de verbazing op mijn gezicht leest. “Je moet weten dat ik toen niets had: geen ouders die me financieel steunden, geen studiebeurs, niets. Ik had geen andere keuze dan te werken. Tien jaar aan een stuk heb ik geen leven gehad. Dag en nacht was ik aan het werk.” Nu is Nasser een gevierd chirurg die van operaties bij kinderen met een aangeboren gelaatsafwijking zijn specialisatie én zijn passie heeft gemaakt. “Ik werk zestig uur in de week, maar ik kan zestig uur mijn hobby uitvoeren. Dat is toch
MM
“Het is niet omdat de fundamentalisten nu in Iran aan de macht zijn dat we daarom terug gekatapulteerd zijn naar de middeleeuwen.”
M
nasser nadjmi chirurg
Nasser Nadjmi: “Vrouwen moeten in Iran misschien gesluierd rondlopen, maar dat houdt hun ontwikkeling en emancipatie niet tegen. Zestig procent van de studenten aan de universiteit van Teheran is vrouw. En dertig procent van de artsen is vrouw. Dat vind je nergens in de Arabische wereld.”
prachtig?” Dat hij dit alles kan doen in een stad als Antwerpen, is voor hem alleen nog maar mooier. “Antwerpen is de stad waar het allemaal begon. Ik ga regelmatig met mijn kinderen naar de Scheldekaaien om daar met de verrekijker naar de zeevaartschool te kijken.” Nasser is een typisch voorbeeld van de Iraanse braindrain: getalenteerde, intelligente mensen die naar het buitenland gaan studeren en daar blijven wonen. “In Iran krijg je niet evenveel kansen als hier”, zegt hij. “Hoewel ik er toch zeker op wil drukken dat Iran het meest tolerante, open en moderne land van het Midden-Oosten is. Het is niet omdat de fundamentalisten nu aan de macht zijn, dat we daarom teruggekatapulteerd zijn naar de middeleeuwen. Vrouwen moeten er misschien gesluierd rondlopen, maar dat houdt hun ontwikkeling en emancipatie niet tegen. Zestig procent van de studenten aan de universiteit van Teheran is vrouw. En dertig procent van de artsen is vrouw. Dat vind je nergens in de Arabische wereld.”
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 19 maart 2009
Bekende Iraniërs
Shirin Ebadi
MM Shirin Ebadi (1947) is een
Iraanse juriste. In 2003 kreeg ze als eerste moslimvrouw de Nobelprijs voor de Vrede voor haar strijd voor de rechten van vrouwen en kinderen in Iran. Ebadi, een islamitisch feministe, was rechter in Iran. Na de Iraanse Revolutie in 1979 werd ze gedwongen ontslag te nemen. Vrouwen mochten geen rechter meer zijn omdat ze er volgens de ayatollahs te emotioneel voor zijn. Daarna werd Ebadi docente rechten aan de
unief van Teheran en raakte ze internationaal bekend als mensenrechtenadvocate. Ze was de officieuze woordvoerder voor de vrouwen die in 1997 de sleutelrol speelden bij de verkiezing van Khatami tot president. In 2000 werd Ebadi ontslagen aan de unief en op 28 juni werd ze in hechtenis genomen. Later werd ze veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf. Ebadi uitte scherpe kritiek toen het Iraanse regime twee minderjarige jongens liet ophangen wegens homoseksuele handelingen.
Kader Abdolah
MM Kader Abdolah, pseudoniem
van Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani (1954), is een Iraanse schrijver die zich in 1988 in Nederland vestigde. Debuteerde met De adelaars, dat bekroond werd met Het Gouden Ezelsoor. Abdolah groeide op in een streek waar de islam streng werd nageleefd. Vanaf zijn 12de verdiepte hij zich in westerse literatuur en de westerse samenleving. Tijdens zijn studies natuurkunde in Teheran sloot hij zich aan bij een linkse partij die
zich verzette tegen het bewind van de sjah en later tegen dat van de ayatollahs. Hij schreef voor een illegaal blad en publiceerde twee clandestiene verhalenbundels. Zijn pseudoniem is een samentrekking van de namen van twee studiegenoten die door de overheid geëxecuteerd waren: Kader en Abdolah. Na zijn opleiding zette hij zijn politieke activiteiten voort. In 1985 moest hij vluchten. In Nederland leerde hij de taal met kinderboeken van Annie M.G. Schmidt en poëzie.
“Antwerpen riep mij uit tot ereburger” Ata Ashtari wilde naar Amerika, maar belandde in België door problemen met zijn visum. Dat was 35 jaar geleden. Intussen bouwde de man een exclusieve zaak in Perzische tapijten uit.
Ata Ashtari (69) ontvangt me in zijn prachtige 19de-eeuwse pand aan de Belgiëlei. Hier klopt het hart van Ashtari Oriental Carpets, de bloeiende zaak van de Iraanse Antwerpenaar. “In 1993 ben ik uitgeroepen tot ereburger van de stad Antwerpen”, zegt Ata Ashtari. Toen woonde hij hier al bijna dertig jaar. De ambitieuze Iraniër kwam naar België in 1964. De bedoeling was om in Amerika te gaan studeren. “Ik wilde landbouwingenieur worden. Maar door een stom toeval ben ik toen nooit in Amerika geraakt.” Door een administratieve fout bleek Ata’s visum niet één jaar, maar slechts één dag geldig te zijn. En toen hij, na uren wachten op het Iraanse consulaat in Nederland, ten slotte zijn visum kreeg, was er wéér een kink in de kabel: hij had een toeristenvisum in plaats van een studentenvisum. Dág droom, dág New York. “Op dat moment kreeg mijn car-
Marjane Satrapi
MM Marjane Satrapi (1969), illus-
trator en striptekenaar. Groeide op tijdens de Iraanse Revolutie en de oorlog met Irak. Toen ze 14 was, vluchtte ze met haar ouders naar Wenen. Na haar middelbaar trok ze naar Frankrijk. Ze werd beroemd door haar autobiografische strip Persepolis, waarin ze de Iraanse revolutie beschrijft door de ogen van een klein meisje. Volgens het regime is het een irrealistische voorstelling. Satrapi woont in Frankrijk en schrijft boeken in het Frans.
leerd wat ik moest weten. Hij heeft me de prachtige verfijnde smaak van antieke Perzische tapijten leren kennen.” In 1969 leerde Ata zijn vrouw Rita kennen. “Samen hebben we vier kinderen: drie dochters en een zoon. Het spreekwoord 'achter elke sterke man staat een sterke vrouw' klopt bij ons volledig. Dankzij Rita is de zaak geworden tot wat ze vandaag is. Zij is gefascineerd door alles wat met het Midden-Oosten te maken heeft. Nu geeft zij geregeld lezingen over Perzische tapijten, hier in de zaak.” Dankzij zijn opleiding bij Decor Franc kende Ata de smaak van de Belgen heel goed. “Belgen hebben een uitmuntende smaak op het gebied van tapijten en kleuren.” “Ik ben blij dat we eens een andere kant van Iraniërs kunnen tonen. Mensen hier weten niet hoe wij echt zijn. Ze denken meteen: ah, fundamentalistische moslims die hun vrouwen slecht behandelen. Maar zo zijn de meesten onder ons helemaal niet. Wij zijn goed opgeleid en we hebben een rijke cultuur. Ook nu nog is Iran een moderne staat, ook al is er een totalitair regime. Het is alleen jammer dat het allemaal zo hypocriet is en dat veel dingen niet in het openbaar kunnen, zoals bijvoorbeeld alcohol drinken of als vrouw ongesluierd zijn. Maar misschien komt dat er ooit allemaal wel nog van. Misschien kunnen onze kinderen nog meemaken dat de politiek in Iran versoepelt.”
rière een wending van 180 graden. In plaats van landbouwingenieur ben ik dan importeur van kostbare Perzische tapijten geworden”, lacht hij. Tijdens een van zijn vele reizen in Europa ontmoette Ata een Antwerpse man in Duitsland. Ze werden vrienden en op uitnodiging van de Belg ging hij mee naar Antwerpen. “Toen ik uit het station kwam en de De Keyserlei opliep, dacht ik: dit wordt mijn stad. Ik ben hier nooit meer weggegaan.” MM
“Toen ik uit het station kwam en de De Keyserlei opging, dacht ik: dit wordt mijn stad. Ik ben hier nooit meer weggegaan.” ata ashtari tapijtenhandelaar
Ata Ashtari en zijn vrouw Rita: “Belgen hebben een uitmuntende smaak op het vlak van tapijten en kleuren.”
Zijn favoriete cafés van toen zijn er nu nog steeds: Afspanning De Hand aan Brouwerij De Koninck en De Boer van Tienen aan het Mechelseplein. Daar ging Ata als student geregeld zijn lievelingsbier, een bolleke, drinken, maar ook later bleef hij dat
doen. “Het studentenleven was een prachtige tijd, waar ik met een goed gevoel aan terugdenk.” In Antwerpen ging Ata sierkunst studeren aan de Academie voor Schone Kunsten. “Daar heb ik de decoratieve kunsten en de symbo-
liek van de Perzische tapijten leren kennen. Ik kwam uit een familie van grootgrondbezitters en militairen in Iran, en kende niets van tapijten. Toen ben ik bij de grootste decorateur van het land, Decor Franc, gaan werken. Daar heb ik alles ge-
Ashtari Oriental Carpets
Belgiëlei 157-158 2018 Antwerpen Tel. 03-230.17.70
i
www.ashtaricarpets.com
Land van sluiers, transseksuelen en opiumverslaafden Officieel heet Iran de Islamitische Republiek Iran. Het land in het Midden-Oosten grenst aan Irak, Turkije, Armenië, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Afghanistan en Pakistan.
Iran heeft een droog klimaat dat subtropisch wordt aan de kusten van de Kapsische Zee. De hoofdstad Teheran telt meer dan 10 miljoen inwoners en is daarmee veruit de grootste stad van Iran. M
Unieke politieke situatie Sinds de Revolutie in 1979 is het een islamitische republiek. Het heeft een unieke staatsstructuur, die nergens anders voorkomt. De
staatsstructuur is afgeleid van de staatsgodsdienst, het sjiisme. Het belangrijkste principe is valajat-e fakih: de hoogste geestelijke moet alle wetsvoorstellen goedkeuren. Vier entiteiten besturen het land: de religieuze leider, de raad der hoeders, de president en de majlis of het parlement, dat uit 290 zetels bestaat. De majlis worden om de vier jaar verkozen. Veel beslissingen worden door de president of het parlement genomen, maar de geestelijken hebben de macht om alles wat tegen de sharia is te verwerpen.
Veel volk, weinig rechten De mensenrechten worden geschonden. Vrouwen worden volgens de sharia, de islamitische wetgeving,
achtergesteld. Omdat het land een strikte scheiding van de seksen aanhoudt, zijn er relatief veel vrouwelijke artsen en advocaten die enkel vrouwen behandelen. Iran voert de doodstraf uit. Die geldt voor volwassenen én kinderen. Homoseksualiteit is verboden, maar geslachtsidentiteitsstoornissen worden erkend. Transseksuele operaties worden gesteund door de islamitische wet.
Religieuze politie Twaalver sjiisme is de staatsreligie. De godsdienst bepaalt het dagelijkse leven. De religieuze politie controleert of vrouwen zich aan de religieuze kledingvoorschriften houden en controleert op onzedelijk ge-
drag. 89% is sjiiet, 9% soenniet. Verspreid over het land wonen veel aanhangers van het soefisme, maar die kunnen zowel soennitisch als sjiitisch zijn. Naast moslims zijn er kleine erkende gemeenschappen christenen, joden, zoroastristen en hindoes..
Abortus toegestaan Iran heeft een eigen ethiek ontwikkeld om om te gaan met de moderne tijd. Onderzoek naar stamceltherapie met behulp van embryo’s toegestaan. Ook abortus is toegestaan, op voorwaarde dat het leven van de moeder of het kind in gevaar komt. Dieren klonen is ook toegestaan. Rijke Iraniërs laten in grote getale hun neus plastisch verfraaien.
Olie is baas De export van aardolie en aardgas vormen de belangrijkste inkomstenbron. Iran is de vierde grootste olieexporteur en dus afhankelijk van de olieprijzen. Resultaat: een staatsgecontroleerde, maar vaak instabiel en corrupte economie. Daarbij is er een braindrain: door het verstikkende regime en de hoge werkloosheidsgraad vluchten veel intellectuelen.
Opiumverslaving Ondanks het verbod op drugsgebruik en doorgedreven controles aan de Afghaanse grens blijft Iran een van de belangrijkste draaischijven voor drugs. Iran heeft ook de meeste opiumverslaafden ter wereld.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 maart 2009
Recept
Khoresht
(stoofpotje met Iraanse rijst) Ingrediënten
MM 400 gr verse spinazie MM bos dille MM bos peterselie MM bos koriander MM 2 bosjes lente-ui, alleen het
groen gebruiken MM bos bieslook MM 4 tenen knoflook, gepeld en gehakt MM 1 bos fenegriek of 1 el MM 750 gr lamsfilet
MM 4 gedroogde limoenen
(omani) of 1 el citroengras MM 1 middenmaat ui, fijngesneden MM 1/2 tl geelwortel MM 3 el plantaardige olie MM 1 el citroensap naar smaak MM 200 gram voorgeweekte zwarte ogenboontjes MM peper MM zout Voorbereiding
MM Was het vlees en laat het
uitlekken. Snijd het groen van de lente-ui heel fijn en bewaar
het wit voor andere gerechten. MM Spoel alle kruiden en de spinazie goed schoon, sla ze droog, en hak alles samen fijn. Hoe fijner hoe beter. In de keukenmachine gaat ook prima. MM Plaats de gehakte groenten in een pan, zet de pan op hoog vuur en roer door de kruiden tot alle water verdampt. Voeg dan twee eetlepels olie toe en bak in circa 15 minuten de inhoud bruin. Voeg zo nodig nog een el olie toe. (Zorg ervoor dat de kruiden niet verbranden want dan krijg je een bittere
smaak aan je stoofgerecht) MM Neem de pan van het vuur en zet het apart. MM Wanneer het klaar is, zien de kruiden er gedroogd en niet te vet uit. Bereiding
MM Doe een eetlepel olie en de
gehakte uien in een andere pan en bak tot ze goudbruin. Voeg het vlees toe en bak het rondom bruinig. Voeg zout, peper en geelwortel toe en roer dit goed door elkaar. Voeg dan de geweekte bonen aan het
“Ik wilde niet naar het front” Ali Tahmaseb was vijftien toen hij met zijn jongere broer naar België kwam. Het was de bedoeling om in Amerika te gaan studeren. Door administratieve beslommeringen strandden ze in Brussel.
mengsel toe. Zet de hittestand op middelmatig. MM Prik een gat in de gedroogde limoenen, leg ze bij het mengsel en voeg ongeveer een halve liter water toe. MM Voeg de gebraden groenten toe, draai de hittestand naar middelmatig en laat het in een ruim uur garen. MM Zodra het vlees uit elkaar valt, is het gerecht klaar. Als je van een zure smaak houdt, een eetlepel citroensap toevoegen aan het einde .
(
Tien voor taal
De officiële taal van Iran is het Perzisch of Farsi. Het Perzisch is een taal binnen de Indo-Europese taalfamilie en is de moedertaal van ongeveer de helft van de bevolking. De andere helft kent geen Perzisch als moedertaal maar spreekt het wel. Welkom. Khosh amadid Bedankt. Motashhakkeram
Ali Tahmaseb werkt nu als tandarts-implantoloog in Ekeren en Tilburg. Daarnaast voert hij onderzoek uit aan de universiteit van Amsterdam en werkt hij in Brussel.
Hoe gaat het? Hal – e- shoma? Hoe heet je? Esmetan chi st?
“Ik ben niet streng religieus opgevoed. Mijn vader was architect en verhuisde toen wij nog klein waren naar de Verenigde Staten. Het was belangrijk voor mijn ouders dat we zouden studeren. Maar op dat moment - het was 1985 - was Iran in oorlog met Irak.” “Ik was toen vijftien en mijn broer veertien. De kans dat we naar het front gestuurd zouden worden was heel groot. En dat wilde ik niet. Ik wilde niet ingezet worden in een oorlog waar ik niet achter stond. Mijn broer en ik wilden verder studeren, maar dat zat er niet: de universiteit van Teheran was gesloten door de oorlog. Dus besloten we onze vader op te zoeken in Amerika.” M
Hoe zeg je ... in het Perzisch? Shoma ... ro be Farsi chi migin? Waar is het toilet? Dashtshuee kojast? Hoeveel kost dit? Gheymatesh chande?
901
MM
“Ik ben als enige buitenlander lid van de Antwerpse sigarenclub. Antwerpser kan je niet zijn.” ali tahmaseb tandarts
In Teheran was geen Amerikaanse ambassade. De diplomatieke relaties tussen beide landen staan nog steeds op een laag pitje. “We moesten dus naar een ander land, waar wél een Amerikaanse ambassade was om een visum aan te vragen. Het werd Turkije. Daar hebben we enkele maanden gewoond. In die wachttijd bleek dat het moeilijk zou worden om
Iraniërs wonen in Antwerpen.
Ali Tahmaseb: “Ik wist niet dat ze hier drie talen spreken.”
de papieren snel in orde te krijgen. Dus stelde mijn vader voor om naar Europa te komen. Hij wilde ons naar Brussel krijgen, omdat de mensen daar Frans spraken.” “Intussen had ik al een paar scholen in België aangeschreven met de vraag of ik me daar mocht inschrijven. Het werd uiteindelijk een school in Overpelt, Limburg.” De twee Iraanse jongens schrokken toen ze in België aankwamen. “We kwamen uit Terehan, dus we waren wel het een en ander gewoon. Maar dit land was wel veel moderner. Plus: ik wist helemaal niet dat ze
hier drie talen spreken. Toen ik op de trein zat op weg naar Overpelt, hoorde ik iemand Nederlands praten. Ik zei tegen mijn broer: ‘Ik kan het niet spreken, maar volgens mij is dit geen Frans. Dit lijkt wel Duits’.” (lacht) Toen Ali zijn middelbare school in Overpelt beëindigde, verhuisde hij naar Gent om er te gaan studeren. “En daar ben ik lang blijven hangen. Ik ben er mijn vrouw tegengekomen en dat was een Gentse in hart en nieren.” Na zijn studies begon Ali een praktijk in Ekeren en één in Tilburg. “Het pendelen werd ik uiteindelijk zo beu
dat we besloten naar Antwerpen te verhuizen. Met pijn in het hart zijn we hier komen wonen. Maar ondertussen wonen we hier al vijf jaar en vinden we Antwerpen geweldig. Ik zou zelfs niet meer terug willen naar Gent.” Ali en zijn vrouw maken er een traditie van elke maandag in het Grand Café Horta te gaan eten. Hij rookt ook graag sigaren en gaat daarvoor regelmatig met vrienden naar de Havana House aan de Scheldekaaien. “Ik ben als enige buitenlander lid van de Antwerpse sigarenclub. Antwerpser kan je niet worden!”
Volgende week: Italië
Israël