LATHALAIN
10
CLSU Collegian
www.collegian.clsu.edu.ph www.facebook.com/CLSUCollegian.Official
Pebrero 2013 - Hunyo 2013
University of the Filipinas. Bangko Sentral ng Filipinas. Filipinas Airlines. Filipinas Daily Inquirer. Republika ng Filipinas. Filipinas kong mahal. Finoy ako, Finoy tayo (?!). It’s more fun in the Filipinas. Ano pa? Isang malaking kontrobersiya ngayon ang naging kapasiyahan ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) na ibalik ang ‘Filipinas’ bilang opisyal na pangalan ng ating bansa. Sa isang resolusyon na pinirmahan ni Virgilio S. Almario, tagapangulo ng KWF, at ng kanyang mga kagawad noong ika-12 ng Abril 2013, nasasaad na pinapipigil ang paggamit ng ‘Pilipinas’ “upang mapalaganap ang opisyal at modernisadong katawagan ng bansa na kumikilala sa kasaysayan at pag-unlad ng pagkabansa nito.” Nakasaad din sa resolusyon ang unti-unting pagbabago sa iba’t ibang mga kasangkapan at entidad na may tatak na ‘Pilipinas’ tungo sa ‘Filipinas’. Ngunit hindi naman ito magiging sapilitan “lalo sa mga entidad na naitatag sa panahong wala pang ‘F’ sa alpabetong Filipino.” Ang kapasiyahang ito ng KWF ay naging dahilan ng pagbatikos mula sa iba’t ibang mga sektor sa lipunan lalo na sa mga kilalang social networking site ngayon. Mayroon namang mga gumawa ng katatawanan ukol dito sapagkat ang salitang ‘Filipinas’ ay
Filipinas: Ang bagong
Ferlas ng Silangan? Isinulat ni Prince Jerson Señorin nagpapakilala sa mga kababaihan sa ating bansa (e.g.University of the Filipinas). Filipinas, Philippines, Pilipinas. Ayon sa artikulo ni Almario sa Dyaryo Filipino noong 1992, sinabi niya na ang pagkakaroon ng tatlong pangalang ito ang sintomas ng ating pambansang pagkalito. Napili niya ang una sapagkat ito raw ang orihinal na pangalang ibinasbas sa ating bansa.
‘Filipinas’
Noong Nobyembre 1542, pinamunuan ni Ruy Lopez de Villalobos ang isang expedisyon patungong Spice Islands sa silangan. Matapos niyang makarating sa Mindanao noong Pebrero 1543, nagtungo naman siya sa isla ng Samar at Leyte na kalaunan ay tinagurian niyang ‘Las Islas Felipenas’ bilang pagkilala kay Prinsipe Felipe na anak ni Haring Carlos I ng Espanya. Ito ay nabago na lamang sa ‘Filipinas’ sa nakaraang tatlong siglo na paninirahan ng mga Espanyol sa ating bansa.
‘Philippines’
Walang pagtatala na nagsasabi kung kailan unang ginamit ang salitang ‘Philippines’. Lumaganap na lamang ito mula nang angkinin ng mga Amerikano ang ating bansa sa pamamagitan ng Treaty of Paris noong ika-10 ng Disyembre 1898. Ang salitang ito ay nagmula naman sa pangalang Philip na katumbas ng Felipe sa Espanyol. Bagamat sa internasyonal na pagkakakilala sa atin sa pangalang ito, ayon kay Almario, ito pa ang unang kailangang mabura sapagkat ito ay tatak ng pananakop ng mga Amerikano sa ating bansa. Tumutol naman ang karamihan sa mga netizens sa argumento niyang ito at nagsabi na maging ang ‘Filipinas’ ay naging tatak din ng pananakop ng mga Espanyol.
‘Pilipinas’
Ayon kay Almario, lumitaw lamang ang ‘Pilipinas’ nitong bungad ng ika-20 siglo bilang pagpapalaganap ng mga ma-
nunulat sa lumang abakadang Tagalog na walang titik F. Ang salitang ito ay Tagalog na salin mula sa ‘Filipinas’ na, ayon sa mga netizens, sumasagisag sa kagustuhan nating magkaroon ng sariling pagkakakilanlan.
Tungo sa modernisasyon
Ang pagiging modernisado ng ating alpabeto ang isa sa mga naging pangunahing dahilan ng KWF para ibalik sa ‘Filipinas’ ang pangalan ng ating bansa. Ngunit minsan, ang pagsunod sa daloy ng modernisasyon ay nagiging dahilan din ng pagkalimot natin sa ating kultura at pagkakakilanlan. Ang paggamit ng titik F sa ‘Filipinas’ ay nangangahulugan ng pagsunod sa daloy ng modernisasyon at maging sa pagkilala sa orihinal na pangalan ng ating bansa. Sa kabilang banda, ang paggamit ng ‘Pilipinas’ ay nangangahulugan ng ating kagustuhan na kumawala sa gapos ng kolonyal na nakaraan at sa kagustuhan na magkaroon ng sariling pagkakakilanlan. Sa ngayon, wala pang nagiging desisyon si pangulong Benigno S. Aquino III ukol sa isyung ito. Ito ay mandato ng KWF. Ngunit sa bandang huli, sina Nene at Pepe pa rin ang totoong nakaaalam kung saan ang kanilang lupang sinilangan. Filipinas mula sa mga Espanyol, Philippines mula sa mga Amerikano, Pilipinas mula sa mga Pilipino—saan ka?