Afslank-televisie heeft respectloze kantjes Door Nico Postma
De weegschaal slaat dit tv-seizoen behoorlijk door met de televisieprogramma’s Operatie NL Fit, The Biggest Loser Holland en Obese. Bijna elke tv-avond krijgen we voedingstips en sportadviezen en luisteren we naar diëtistes en personal trainers tot we een ons wegen. De overgebleven deelnemers van The Biggest Loser Holland verblijven al sinds begin augustus in een klooster in Boxmeer. Afgesloten van de buitenwereld vechten ze er tegen hun overgewicht. Ze volgen een streng dieet en proberen onder intensieve begeleiding de overtollige kilo’s kwijt te raken. The Biggest Loser is een afvalrace die wereldwijd al meer dan 25 versies telt. ,,Elke deelnemer heeft zijn eigen reden om mee te doen’’, vertelt SBS6-presentatrice Marlayne Sahupala. ,,Ze hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal zelfstandig pogingen hebben ondernomen om af te vallen, maar hebben professionele hulp nodig om niet in oude patronen te vervallen. Ze weten echt niet hoe het anders moet. Ze leren hoe gezonde voeding en bewegen onderdeel van hun dagelijkse leven moet worden. Alle spellen hebben met voeding of lichaamsbeweging te maken.’’ Sahupala spreekt van een spannende wedstrijd en verslavende tv, omdat deelnemers ondanks hun goede wil en doorzettingsvermogen kunnen worden weggestemd als ze niet genoeg afvallen. ,,Het is zeker niet gemakkelijk om ze te zien vertrekken, want ik gun het iedereen zo. Na de eerste weken, met alleen maar training en gezonde voeding, zie ik de mensen echt opbloeien.’’ De deelnemers trainen volgens Sahupala 4 uur per dag. ,,Dat begint al vroeg in de ochtend. Om half zeven krijgen ze eerst anderhalf uur cardio voordat ze mogen ontbijten. Daarna gaan we weer trainen en krijgen ze rond tienen een tussendoortje. Het schema is strak om het meeste rendement eruit te halen. ’s Avonds is de hersteltraining. Er is altijd een verpleegkundige in de buurt en er zijn psychologen, want de deelnemers moeten natuurlijk ook hun verhaal kwijt kunnen.’’ Sahupala weerspreekt dat afslank-tv een trend is. ,,Afvalprogramma’s als De Afvallers en De Afvallers XXL zijn er altijd geweest en komen om de zoveel jaar terug, net als dieetgoeroe’s als Sonja Bakker. Nederlanders worden zich er wel steeds bewuster van en dan is het een logisch gevolg dat dit ook op televisie te zien is’’, zegt Sahupala, die zelf met kickboksen haar gewicht op peil houdt. Annemarie van Haaren, bestuurslid bij de Obesitas Vereniging, zet een aantal kritische kanttekeningen bij The Biggest Loser Holland. ,,Het is tweeledig. Aan de ene kant zie ik mensen vol overtuiging werken aan hun laatste kans op een beetje levensgeluk. Maar het tijdsbestek van 16 weken is belachelijk kort, dat is niet realistisch voor mensen met ernstig overgewicht. Het is kortetermijndenken. Geef ze liever de tools, zodat ze na 16 weken op eigen kracht verder kunnen. Nu is alles gericht op maximaal rendement op gebied van kwetsbaarheid, verdriet en kilo’s. Het kan niet schelen hoe, als er maar mensen blijven kijken.’’ Sommige programma-onderdelen noemt Van Haaren respectloos. ,,Op het moment dat 1200 kilo vet voor de kandidaten wordt uitgestort, vind ik dat beneden niveau en respectloos. Je kunt op allerlei
manieren laten zien wat een gezond vetpercentage is. Het is een kijkcijferjacht waaraan de kandidaten worden opgeofferd.’’ Wat Van Haaren vooral tegen de borst stuit is dat de afvalrace steeds meer verliezers kent. ,,Mensen wegsturen omdat ze de doelstelling niet halen, dat is echt omwille van de kijkcijfers en daar zijn de kandidaten niet bij gebaat. In een groep kunnen mensen elkaar door de moeilijke momenten trekken en een band opbouwen. Maar door het competitie-element wordt de boel alleen maar opgejut en de strijd harder. De mensen worden er zelf niet beter van.’’ The Biggest Loser Holland, SBS6, elke werkdag 20.00 uur en op zondag(18.30 uur) een compilatie. Operatie NL Fit, AVRO, Nederland 1, elke donderdag 20.30 uur en dagelijks op Radio 2 (15.15 uur) Obese: Hoe is het nu met?, RTL4, zondag 15, 22 en 29 september, 20.00 uur