Farklı olma hali aynı şekilde insan ve onunla ilgili bütün unsurlarda da kendisini gösterir. İnsan türü kendi içinde kadın-erkek, gençyetişkin-yaşlı, siyah-sarı-beyaz, uzun-kısa-orta boylu, Türk-ArapRus-İngiliz gibi ontolojik farklılara sahiptir. Bunun gibi köylü-kentli, zengin-fakir, eğitimli-eğitimsiz olmak üzere çeşitli sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel çeşitliliğe sahiptir. İnsanların doğuştan üzerinde taşıdığı veya sonradan herhangi bir sebeple sahip olduğu fizyolojik, psikolojik veya zihinsel farklılıklarda bu çerçevede zikredilmesi gereken farklılıklardır. İnsanlar arası farklılar hangi düzeyde olursa olsun, insanın doğasıyla yakından ilgilidir. İnsanlığın modernlik tecrübesi, yirminci yüzyıl sonuna kadar farklılıkları negatif bir durum kabul eden yaklaşımların tahripkar sonuçlarından büyük acılar çekmiştir. Batı dünyasındaki din ve mezhep savaşları, birinci ve ikinci dünya savaşları tecrübesi büyük ölçüde dini, ekonomik ve etnik anlarda farklılıkları yok edip tekleştirme düşüncelerinden doğmuş ve insanlığın hafızasında acı hatıralar bırakmış hareketlerdir. Yeni bin yıla girerken insanlık geçmişten aldığı deneyimlerden önemli dersler çıkardı. Yeni dönemde insanlar arasındaki her tür farklılık birer zenginlik ve saygıdeğer bir özellik olarak kabul görmeye başladı. Bireysel ve sosyal algı “empati’’ (başkası yerine kendini koyma) kavramını keşfetti. Bu sebeple her tür inanç, düşünce, bireysel ve gurup tercihleri birer hak olarak yasal teminata bağlanmaya başlandı. Bu haklarda ki gelişme toplumların gelişmişlik düzeyini gösteren en önemli kriter olmaya başladı. Konumuzun esasını oluşturan ve toplumda “Engelliler’’ kısa başlığıyla ifade edilen toplum kesimlerine gelince… Engelli vb. ifadeler negatif çağrışımlara sahip olduğu için ayrımcı ve rahatsızlık verici ifade şekilleri olup çağın ruhuna da uygun değildir. Bu insanların durumu olağan ve diğer pek çok farklılığımızdan biri olarak kabul edilmelidir. Bu negatif kavramsallaştırmanın yerine mutlaka daha pozitif kavramlar oluşturulmalıdır. Öncelikle yapmamız gereken, toplumun bakış açısı ve algısını dönüştürecek faaliyetlere yönelmektir. “Problem olarak değil, bazı yönleriyle diğerlerinden farklı insanlar’’ olarak algılandıkça, hem bu insanlarımızın sıkıntıları azalmış, hem de toplumsal vicdanımız rahatlamış olacaktır.
This state of being different, likewise, shows itself in human and its all elements. Human species has ontological differences such as femalemale, young-adult-old, black-yellow-white, tall-short-medium, Turkish-Arab-Russian-English. As such, it has various socioeconomic and sociocultural diversity such as villager, town-dwellers, literate-illiterate. Physiological, psychological or mental differences that human has by birth or become to have later due to various reasons are those difference must be mentioned in this framework. Regardless of at what levels, differences between human is closely related with the nature of human. The modernism experience of humanity has greatly suffered from the destructive results of approaches which accepted differences as a negative thing until the end of twenty century. Religion wars in the Western World, first and second world wars have eradicated the differences in religious, economic and ethnicity terms to the great extent and gave birth from homogenization ideas and left painful memories in the history of humanity. While welcoming the new millennium, humanity has learned important lessons from the experiences of the past. In new period, any kind of difference among people started to be accepted as a richness and respectable characteristics. Individual and social perception discovered the concept of empathy (sharing and experiencing the feelings of another person). That’s why every belief, idea, individual and group preferences started to be securitized as a basic right under law. These rights have begun to be the most important criteria showing the development level of societies. When it comes to social segments which is the essence of our subject and denominated as “Handicapped” in shortly…. Since handicapped etc. denominations have negative connotations, they are discriminating and unsettling words of expression and are not suitable to spirit of the age. The state of these people must be accepted as ordinary and one of many differences of us. In place of these conceptualizations, absolutely more positive concepts must be developed. Above all, we should steer for activities which will transform the view and perception of society. As long as they are regarded as “Not a problem rather people who are different from others with some aspects, both their troubles will be alleviated and our social conscience will be relieved. Dr. Kadir OĞRAK- Sosyolog / Sociologist