DRAF 29/4/2011
Kawasan Bekas dan Tapak Pelupusan Sisa Pepejal dan Toksid
Kawasan Bekas dan Tapak Pelupusan Sisa Pepejal dan Toksid
JABATAN PERANCANGAN BANDAR DAN DESA SEMENANJUNG MALAYSIA KEMENTERIAN PERUMAHAN DAN KERAJAAN TEMPATAN 2010 Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cetakan Pertama 2010
ďƒ’ Hakcipta Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan
Hakcipta terpelihara Mana-mana bahagian dalam laporan ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk cara, sama ada dengan cara elektronik, gambar rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada Penerbit terlebih dahulu.
978-983-2773-98-6
Diterbitkan di Malaysia oleh Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan Tel: 03-2081 6000 Faks: 03-2094 1170
Pemberitahuan GP ini mengandungi 10 GP yang perlu dibaca secara bersama iaitu
Kawasan Pesisiran Pantai; Dataran Banjir, Tanah Lembap, Bekas Lombong, Tasik Dan Sungai; Tadahan Air dan Sumber Air Tanah; Simpanan Mineral dan Bencana Geologi; Bekas dan Tapak Pelupusan Sisa Pepejal dan Sisa Toksid; Pertanian Makanan; Warisan Semulajadi dan Antikuiti; Rizab Hidupan Liar; Hutan Simpanan Kekal; dan Bukit dan Tanah Tinggi.
GP ini hendaklah dibaca bersama undang-undang, dasar Persekutuan dan Negeri, serta GP Perancangan Pembangunan Di Kawasan Bukit dan Tanah Tinggi yang telah diluluskan oleh Mesyuarat Jemaah Menteri pada 12 Ogos 2009 dan MNKT Ke 62 pada 17 September 2009, serta lain-lain keperluan pelbagai agensi teknikal berkaitan. GP ini juga disediakan untuk menyokong GP sedia ada jabatan-jabatan kerajaan dan agensi-agensi lain. GP ini juga menggantikan GP Piawaian Perancangan Kawasan Tasik (JPBD 2/2000) 29 April 2011
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
ISI KANDUNGAN 1.
MUKA SURAT
SKOP
1.1 Definisi Kawasan Tapak Pelupusan Sisa 1.2 Kawasan Bekas Dan Tapak Pelupusan Sisa Pepejal Dan Toksid Sebagai Ksas 1.3 Kategori Kawasan Bekas Dan Tapak Pelupusan Sisa Pepejal Dan Toksid
1 2 2 3
2.
PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN
3
3.
DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA
4
4.
GARIS PANDUAN UMUM PEMULIHARAAN
6
5.
GARIS PANDUAN KHUSUS
7
2.1 Keselamatan 2.2 Pemeliharaan 2.3 Mencukupi Dan Berkesan
3.1 Dasar Sedia Ada 3.2 Akta/Perundangan Berkaitan
4.1 Tapak Pelupusan Sisa Pepejal 4.2 Tapak Pelupusan Sisa Toksid 4.3 Tapak Incinerator
5.1 Garis Panduan Khusus Pembangunan
3 3 3
3 3
6 6 6 6
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID 1.
SKOP
1.1
DEFINISI KAWASAN TAPAK PELUPUSAN SISA
Bekas kawasan dan tapak pelupusan sisa pepejal dan toksid dalam GP ini meliputi definisi seperti berikut: a. Tapak Pelupusan Sisa Tempat atau kawasan di mana sisa dilupuskan dengan selamat di sesuatu kemudahan penimbusan tanah atau yang lain-lain kemudahan yang bergantung kepada jenis dan ciri-ciri bahan sisa tersebut. b. Sisa Pepejal Sisa buangan pepejal terdiri daripada pelbagai komponen bahan buangan yang tidak bertoksid seperti sisa pepejal domestik daripada sisa-sisa makanan;
buangan barang-barang pukal seperti rangka/bingkai kenderaan, barangan elektrik, perabot, tayar buruk dan sebagainya;
buangan daripada perlombongan dan kuari;
bahan buangan pengorekan dan bangunan;
daripada pecahan
sisa buangan binatang dan pertanian seperti najis khinzir, lembu, sekam padi dan kayu;
sisa buangan waste); dan
non Toxic Industrial waste.
c.
taman
(garden
Sisa Toksid
Merujuk kepada Akta Kualiti Alam Sekitar Alam Sekeliling, 1974 seperti berikut: Mineral Oil Wastes; Organic Chemical Wastes dan Other Organic Chemical Wastes; Organic Solvent Wastes; Organic Chemical Wastes; Wastes Containing Mercury; Pesticides Wastes; Inorganic Chemical Wastes; dan Other Wastes. d.
Incinerator
Merupakan suatu alat untuk memproses bahan-bahan buangan melalui proses pembakaran iaitu
Mass Burning Loji pembakaran bahan buangan pepejal dan sampah-sarap secara besar-besaran.
Refuse Derived Fuel Sampah-sarap diasingkan dan diklasifikasikan mengikut bahagian tertentu seperti bahan buangan umum (buangan pepejal dan kumbahan) dan bahan buangan industri. Seterusnya pemilihan bahagian yang boleh
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
1
2
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID diguna semula atau yang tidak boleh dibakar, dibuat dan seterusnya dihancurkan sebelum dimasukkan ke dalam incinerator untuk pembakaran. 1.2
KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN TOKSID DALAM KONTEKS KSAS
Proses perbandaran yang semakin pesat menyebabkan pertambahan buangan sisa-sisa pepejal di negara ini. Hal ini menyumbang kepada peningkatan jumlah bahan buangan ini memerlukan tapak pelupusan sisa pepejal yang luas serta pengendalian yang sistematik supaya tidak memberi kesan negatif kepada alam sekitar dan kesejahteraan orang ramai. Bekas dan tapak pelupusan sisa pepejal dan toksid berpotensi mencemarkan alam sekitar dan membahayakan kesihatan manusia jika tidak dilupus, dirawat dan disimpan dengan betul. Oleh itu, kawasan bekas dan tapak pelupusan sisa pepejal dan toksid merupakan kawasan sensitif alam sekitar yang memerlukan tindakan pemuliharaan yang menyeluruh untuk mengelakkan berlakunya implikasi negatif.
Foto 1 : Contoh tapak pelupusan sisa pepejal toksid yang tidak dijaga
1.3
KATEGORI KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN TOKSID
Kawasan bekas dan tapak pelupusan sisa pepejal dan toksid dikategorikan sebagai KSAS berisiko bencana dari segi kebakaran, pencemaran alam sekitar dan pembebasan gas toksid. Justeru, pembangunan di kawasan tapak pelupusan sisa pepejal tanpa kawalan boleh mengakibatkan risiko bencana.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID 2.
PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN
2.1
Keselamatan
Tapak pelupusan sisa pepejal adalah selamat pada setiap masa tanpa kesan negatif kepada alam sekitar. Struktur incinerator sesuai dengan kawasan sekitar. Zon khas dibentuk untuk tapak pelupusan sisa pepejal dan toksid. Menyediakan zon penampan yang secukupnya. 2.2
Pemeliharaan
Pembangunan di kawasan tadahan dikawal. Tapak yang sesuai dan tidak memberi kesan negatif kepada pembangunan lain di sekitarnya. 2.3
Mencukupi dan Berkesan
Kemudahan yang disediakan adalah selamat, cukup dan efisien.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
3
4 GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID
3.
DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA
3.1
DASAR SEDIA ADA Penerangan
Dasar Agenda (Bahagian 7)
21
Promoting sustainable human settlement development. Menggalakkan penyediaan bersepadu infrastruktur alam sekitar untuk air, perparitan, perawatan najis dan pengurusan sisa pepejal bagi meningkatkan kualiti sosial, ekonomi dan alam sekitar penempatan dan tempat bekerja.
Basel Convention on the Control of Transboundary Movement of Hazardous Waste
Mengurangkan pengeluaran dan pemindahan sisa berbahaya, dan melupuskannya sedekat mungkin dengan puncanya.
Pelan Perancangan Jangka Panjang 3 (OPP3)
Mempercekap pengurusan sisa pepejal, sisa toksid dan sisa perindustrian.
Rancangan Malaysia Kelapan (RMKe-8)
Mengurangkan intensiti tenaga, bahan, pencemaran dan sisa daripada aktiviti perbandaran dan perindustrian.
Rancangan Negara
Mengutamakan kaedah mengurangkan pembuangan sisa melalui teknologi pengurangan sisa (Waste minimization technologies).
Fizikal
Mempertimbangkan kesan membina kemudahan pelupusan sisa tambahan berbanding dengan kemudahan off-site recovery dan sebaliknya. Mempertimbangkan pembinaan wilayah timur dan utara. Dasar Sisa Pepejal
stesen
Sistem pengurusan sisa pepejal bersepadu, kos efektif dan mampan.
pemindahan
yang
di
menyeluruh,
Memberi keutamaan kepada pengurangan sisa melalui 3R, rawatan perantaraan dan pelupusan akhir. Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID
3.2
AKTA/PERUNDANGAN BERKAITAN Akta/Undang-undang
Agensi
Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 (Akta 267)
Jabatan Alam Sekitar
Akta Kerajaan Tempatan 1976
Jabatan Kerajaan Tempatan
(Akta 171)
Pihak Berkuasa Tempatan
Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976
JPBD
(Akta 172)
PBPT
Akta Pengurusan Sisa Pembersihan Awam 2007 (Akta 672)
Pepejal
dan
Jabatan Pengurusan Sisa pepejal Negara
5
6 GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID 4.
GARIS PANDUAN UMUM
4.1
TAPAK PEPEJAL
PELUPUSAN
4.2 SISA
Sebarang bentuk pembangunan semula dibenarkan selepas tempoh 10 tahun dengan merujuk GP Pembangunan Semula Kawasan Brownfield.
Sistem pengumpulan air resapan dan gas di tapak sedia ada perlu dinaik taraf merujuk kepada Jabatan Pengairan dan Saliran.
Tapak sedia ada perlu dipagar dan dilanskap.
Semua tapak baru tidak dibenarkan di dalam kawasan tadahan air atau dalam lingkungan 5000 meter dari sungai utama atau 500 meter dari anak sungai.
Semua tapak baru perlu mempunyai sistem pengumpulan air resapan, sistem pengumpulan gas dan suatu lapisan tidak telus cecair di dasar tapak berkenaan. Rekabentuk sistem saliran tapak pelupusan ini perlu merujuk kepada (JPS).
TAPAK PELUPUSAN SISA TOKSID
Pembangunan semula tidak dibenarkan. Tapak sedia ada dilanskapkan.
perlu
dipagar
dan
Semua tapak baru tidak dibenarkan di dalam kawasan tadahan air atau dalam lingkungan 5000 meter dari sungai utama atau 1000 meter dari anak sungai. Tiada pembangunan perumahan, sekolah, hospital dan pengambilan air tanah di dalam zon penampan sekitar 1000 meter dari tapak pelupusan sisa toksid. 4.3
TAPAK INCINERATOR
Pembangunan semula tidak dibenarkan Zon penampan bagi tapak incinerator perlu merujuk-
Keperluan EIA, LCP dan Bahagian VA Akta 172 (Perintah Pemeliharaan Pokok);
-
Tapak Incinerator Berskala kecil – Zon Penampan sekurang-kurangnya 10 meter.
Semua tapak baru tidak dibenarkan menerima sisa terjadual atau sisa toksid.
-
Tapak Incinerator Berskala sederhana – Zon Penampan di antara 200-500 meter.
Tiada pembangunan perumahan, sekolah, hospital dan pengambilan air tanah di dalam zon penampan sekitar 500 meter dari tapak pelupusan sisa pepejal.
-
Incinerator Berskala besar – Zon Penampan ialah 500 meter.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID
GP KHUSUS PEMULIHARAAN
5.1
GARIS PANDUAN KHUSUS PEMBANGUNAN
KSAS/ Kategori
Tapak pelupusan sisa pepejal
Tahap Kesensitifan
5.
1
Aktiviti Dibenarkan
Penyelidikan
Aktiviti Dibenarkan dengan syarat
Aktiviti
Syarat
Tiada
Tiada
Aktiviti tidak dibenarkan
Perumahan Sekolah Hospital Penggunaan air bawah tanah
7
Catatan / Garis panduan
Perancangan dan pembinaan tapak pelupusan sisa baru perlulah mematuhi undang-undang dan peraturan sedia ada bagi mengurangkan impak kepada alam sekeliling:
Akta Kualiti Alam Sekeliling, 1974; dan
“Environmental Impact Assessment (EIA) Guidelines for the Municipal Solid Waste and Sewage Treatment and Disposals Projects” yang disediakan oleh JAS
Semua tapak pelupusan sisa baru tidak dibenarkan ditempatkan di dalam kawasan tadahan air atau dalam lingkungan 5km sungai utama atau 500m anak-anak sungai.
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID
8
Sambungan...
Tapak Pelupusan Sisa Toksid
Tahap Kesensitifan
KSAS/ Kategori
Aktiviti Dibenarkan dengan syarat Aktiviti Dibenarkan
1
Penyelidikan
Aktiviti
Syarat
Hanya aktiviti penyelidikan
Tiada
Aktiviti tidak dibenarkan
Perumahan Sekolah Hospital Penggunaan air bawah tanah
Catatan / Garis panduan
Perancangan dan pembinaan tapak pelupusan sisa baru perlulah mematuhi undang-undang dan peraturan sedia ada bagi mengurangkan impak kepada alam sekeliling:
Akta Kualiti Alam Sekeliling, 1974; dan
“Environmental Impact Assessment (EIA) Guidelines for the Municipal Solid Waste and Sewage Treatment and Disposals Projects” yang disediakan oleh JAS
Semua tapak pelupusan sisa baru tidak dibenarkan ditempatkan di dalam kawasan tadahan air atau dalam lingkungan 5000 meter sungai utama atau 1000 meter anakanak sungai.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN DAN PEMBANGUNAN KSAS KAWASAN BEKAS DAN TAPAK PELUPUSAN SISA PEPEJAL DAN SISA TOKSID
9
Sambungan.......
Tapak Incinerator
Tahap Kesensitifan
KSAS/ Kategori
Aktiviti Dibenarkan dengan syarat Aktiviti Dibenarkan
1
Penyelidikan
Aktiviti
Syarat
Tiada aktiviti dibenarkan selain penyelidikan
Tiada
Aktiviti tidak dibenarkan
Perumahan Sekolah Hospital Penggunaan air bawah tanah
Catatan / Garis panduan
Perancangan dan pembinaan tapak pelupusan sisa baru perlulah mematuhi undang-undang dan peraturan sedia ada bagi mengurangkan impak kepada alam sekeliling:
Akta Kualiti Alam Sekeliling, 1974; dan
“Environmental Impact Assessment (EIA) Guidelines for the Municipal Solid Waste and Sewage Treatment and Disposals Projects” yang disediakan oleh JPS
Zon penampan bagi Tapak Incinerator: Memenuhi keperluan bahagian VA Akta Pemeliharaan Pokok);
EIA, 172
LCP dan (Perintah
Tapak incinerator berskala kecil – Zon Penampan sekurang-kurangnya 10 meter; dan Tapak incinerator berskala sederhana – Zon Penampan di antara 200-500 meter. Tapak incinerator berskala besar – Zon Penampan ialah 500 meter.
10 Sambungan...
Bekas tapak pelupusan sisa pepejal
Tahap Kesensitifan
KSAS/ Kategori
Aktiviti Dibenarkan dengan syarat Aktiviti Dibenarkan
1
Penyelidikan
Zon penampan 500m bagi tapak pelupusan sisa pepejal
3
Zon penampan 1 km bagi tapak pelupusan sisa toksid
3
Komersial Industri
Aktiviti
Syarat
Tiada aktiviti lain selaian penyelidikan.
Tiada
Tiada aktiviti lain selain Komersial Industri.
Tiada
Aktiviti tidak dibenarkan
Semua aktiviti pembangunan tidak dibenarkan
Perumahan
Catatan / Garis panduan
Tanah tercemar bekas pelupusan tapak pepejal tidak sesuai dibangunkan untuk sebarang pembangunan sekurang-kurangnya 20 tahun disebabkan risiko pemendapan tanah, kebakaran dan pembebasan gas toksid.
Kajian terperinci diperlukan sebelum kawasan tersebut boleh dibangunkan semula.
Tiada
Sekolah Hospital Penggunaan air bawah tanah
Komersial Industri
Tiada aktiviti lain selain Komersial Industri.
Tiada
Perumahan
Tiada
Sekolah Hospital Penggunaan air bawah tanah
(Sumber : Kajian KSAS 2004) Nota Tahap Kesensitifan: 1 2 3
= = =
Tiada pembangunan kecuali aktiviti penyelidikan Aktiviti berimpak rendah dibenarkan tanpa pertukaran guna tanah Pembangunan terkawal (dengan syarat-syarat Jabatan tertentu Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Sebarang pertanyaan sila hubungi: Pengarah Bahagian Penyelidikan dan Pembangunan Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Tel: 03-2081 6000 Faks: 03-2094 1180 Email: bpp@townplan.gov.my Laman web: http://www.townplan.gov.my
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia [Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Malaysia] Jalan Cenderasari, 50646 Kuala Lumpur