สุขศึกษา ม.1

วัยรุน่ มักมีจติ ใจและอารมณ์เปลีย่ น ไปจากวัยเด็กมาก มีความรูส้ กึ นึกคิดเกีย่ วกับเรือ่ ง เพศหรือเพศตรงข้ามมากขึน้ ชอบความเป็นอิสระ มีความภาคภูมิใจในความเป็นชายและเป็น หญิง ของตนเอง มีจิตใจพร้อมที่จะท�ำงานให้กับสังคม มากขึน้ มักมีอารมณ์รนุ แรง แสดงความรูส้ กึ ชอบ ไม่ชอบ พอใจ ไม่พอใจ รัก เกลียดได้ชัดเจนและ รุนแรงขึ้น จิตใจและอารมณ์จะแปรเปลี่ยนเร็ว อยากได้หรือท�ำอะไรจะต้องได้เร็ว หรือท�ำอย่างไม่ชกั ช้า คือมักจะใจร้อน ซึง่ เรามักเรียกว่า “วัยรุน่ ใจร้อน” ความคิดเกี่ยวกับตนเอง (Self Awareness) วัยนี้จะเริ่มมีความสามารถในการรับรู้ตนเอง ด้านต่างๆ ดังนี้ 1) เอกลักษณ์ (identity) วัยรุ่นจะ เรื่องอารมณ์ อิสลามได้ให้ข้อเตือน เริม่ แสดงออกถึงสิง่ ตนเองชอบ สิง่ ทีต่ นเองถนัด ซึง่ จะ แสดงถึงความเป็นตัวตนของเขาทีโ่ ดดเด่น ได้แก่ วิชา ที่ไม่ให้ปล่อยไปตามอารมณ์จนเกินไป ทีเ่ ขาชอบเรียน กีฬาทีช่ อบเล่น งานอดิเรก การใช้เวลา ดังที่ปรากฏในสูเราะฮศอด อายะฮที่ 26 ความว่า ว่างให้เกิดความเพลิดเพลิน กลุม่ เพือ่ นทีช่ อบและสนิท “และท่านอย่าได้ปฏิบัติตามอารมณ์ สนมด้วย โดยเขาจะเลือกคบคนทีม่ สี ว่ นคล้ายคลึงกัน ใฝ่ต�่ำ มันจะท�ำให้ท่านหลงไป หรือเข้ากันได้ และจะเกิดการเรียนรูแ้ ละถ่ายทอดแบบ จากทางของอัลลอฮ์” อย่างจากกลุ่มเพื่อนนี้เอง ทั้งแนวคิด ค่านิยม ระบบ จริยธรรม การแสดงออกและการแก้ปญ ั หาในชีวติ จน สิ่งเหล่านี้กลายเป็นเอกลักษณ์ของตน และกลายเป็น บุคลิกภาพนั่นเอง สิ่งที่แสดงถึงเอกลักษณ์ตนเองยังมีอีกหลายด้าน ได้แก่ เอกลักษณ์ทางเพศ แฟชั่น ดารา นักร้อง การแต่งกาย ทางความเชื่อในศาสนา อาชีพ คติประจ�ำใจ เป้าหมายในการด�ำเนิน 2) ภาพลักษณ์ของตนเอง (self image) คือการมองภาพของตนเอง ในด้านต่างๆ ได้แก่ หน้าตา รูปร่าง ความสวยความหล่อ ความพิการ ข้อดีขอ้ ด้อยทางร่างกายของตนเอง วัยรุน่ จะสนใจหรือให้ เวลาเกี่ยวกับรูปร่าง ผิวพรรณมากกว่าวัยอื่นๆ ถ้าตัวมีข้อด้อยกว่าคนอื่นก็จะเกิดความอับอาย 3) การได้รบั การยอมรับจากผูอ้ นื่ (acceptance) วัยนีต้ อ้ งการการยอมรับจากกลุม่ เพือ่ น อย่างมาก การได้รับการยอมรับจะช่วยให้เกิดความ รู้สึกมั่นคง ปลอดภัย เห็นคุณค่าของตนเอง มั่นใจ ตนเอง วัยนี้จึงมักอยากเด่นอยากดัง อยากให้มีคนรู้ จักมากๆ 4) ความภาคภูมิใจตนเอง (self esteem) เกิดจากการที่ตนเองเป็นที่ยอมรับของเพื่อน และคนอื่นๆ ได้ รู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า เป็นคนดีและ 31