̲ÜàÂàôÂÚàôÜ 2: ÊáëùÇ Ñ»ï ù»ñ³Ï³Ýáñ»Ý ãϳåí³Í µ³é³Ï³å³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ áõ ݳ˳¹³ëáõÃÛáõÝÝ»ñáõ٠ϻﳹñ³Ï³Ý Ùݳó³Í Ýß³ÝÝ»ñÁ ·áñͳÍíáõÙ »Ý ÁݹѳÝáõñ ϳÝáÝÝ»ñáí: OñÇݳϪ ÐáÕ, ûç³Ë, ˳ճÕáõÃÛáõÝ ²ÝáõÝÝ»ñ, áñ ÙÇßï Ù»½ Ñ»ï »Ý ²Ý³ëݳå³ÑáõÃÛáõÝÁª ѳñí³Í³ÛÇÝ ×³Ï³ï
2. ÊáëùÇ Ñ»ï ù»ñ³Ï³Ýáñ»Ý ãϳåíáÕ µ³é»ñÁ, µ³é³Ï³å³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ݳ˳¹³ëáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ·ñíáõÙ »Ý ٻͳï³éáí, µ³ó³éáõÃÛ³Ùµª ³) Çñ³ñ ï³Ï Ãí³ñÏíáÕ µ³é»ñÇ, µ³é³Ï³å³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÇ. µ) Ý»ñ¹ñÛ³É Ù»ÏÝ³Ï³Ý ¹»ñáí ѳݹ»ë »ÏáÕ ³ÝÏ³Ë ·áñͳÍíáÕ ¨ ÷³Ï³·Í»ñÇ Ù»ç ³éÝíáÕ µ³é»ñÇ ¨ µ³é³Ï³å³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÇ. ûñÇݳϪ ºñ¨³ÝÝ ³Ûëûñ (ß³ñ³¹ñáõÃÛáõÝ) ²ÝÙáé³ó ïå³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ (·ñáÕÇ Íáó³ï»ïñÇó) ̲ÜàÂàôÂÚàôÜ: ¶Í³å³ïÏ»ñÝ»ñáõÙ ¨ ³éѳë³ñ³Ï ë˻ٳݻñÇ Ó¨»ñáí Ý»ñϳ۳óíáÕ Ãí³ñÏáõÙÝ»ñáõÙ ·Çï³Ï³Ý µÝáõó·ñáõÙÝ»ñÝ ëÏë»É ٻͳï³éáí, ÇëÏ ¹ñ³Ýó ÑÇÙ³Ý íñ³ ³é³ÝÓݳóíáÕ ÙdzíáñÝ»ñÁ ϳ٠¹ñ³Ýó ѳٳñ µ»ñíáÕ ûñÇݳÏÝ»ñÁª ÷áùñ³ï³éáí: OñÇݳϪ ¸»ñμ³Û
ÐÇÙù
²Ýáñáß
ëáíáñ ѳí³ï
»É ³É
²Ýϳï³ñ
ëáíáñ ѳí³ï
áõÙ áõÙ
- 218 -
ì»ñç³íáñáõÃÛáõÝ
îºðØÆܲ´²Ü²Î²Ü ºì
¶ÈàôÊ âàððà𸠲. îºðØÆܲÞÆÜàôÂÚàôÜ ºì î²è²¸²ðÒàôÂÚàôÜ îºðØÆܲÞÆÜàôÂÚ²Ü ºì î²è²¸²ðÒàôÂÚ²Ü ìºð²´ºðàÔ àðàÞàôØܺðÆ ØºÎܲ´²ÜàôÂÚàôÜܺð §î»ñÙÇݳµ³Ý³Ï³Ý ¨ áõÕÕ³·ñ³Ï³Ý ï»Õ»Ï³ïáõ¦-Ç ëáõÛÝ Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ãáññáñ¹ ·ÉáõËÁ µáí³Ý¹³ÏáõÙ ¿ ÐРγé³í³ñáõÃÛ³ÝÝ ³éÁÝûñ ѳۻñ»ÝÇ µ³ñÓñ³·áõÛÝ ËáñÑñ¹Ç 1990 – 2003 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ÁݹáõÝ³Í áñáßáõÙÝ»ñÝ áõ ëñ³Ýó í»ñ³µ»ñáÕ Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: ÆÝãå»ë ³é³çÇÝ »ñ»ù ·ÉáõËÝ»ñáõÙ, ³Ûëï»Õ ¨ë áñáßáõÙÝ»ñÁ µ³ßËí³Í »Ý Ý³Ë Ã»Ù³ïÇÏ, ³ÛëÇÝùݪ Áëï ·Çï³×ÛáõÕ»ñÇ, ³å³ ݳ¨ª Áëï áñáßÙ³Ý ÁݹáõÝÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³ÛÇÝ Ñ³çáñ¹³Ï³ÝáõÃÛ³Ý: ²Ûë µ³ÅÝáõÙ ¹ñ³Ýù Ý»ñϳ۳óí³Í »Ý 14 Ï»ï»ñáí: ²é³çÇÝ »ñ»ù áñáßáõÙÝ»ñÁ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý-ù³Õ³ù³Ï³Ý ¨ å»ï³Ï³Ý-í³ñã³Ï³Ý Ý߳ݳÏáõÃÛ³Ý ï»ñÙÇÝÝ»ñÝ »Ý: ¸ñ³Ýó »ñÏáõëáõÙ Ý»ñϳ۳óí³Í »Ý 30 ¥13+17¤ ûï³ñ ï»ñÙÇÝÝ»ñª Çñ»Ýó 38 ѳۻñ»Ý ѳٳñÅ»ùÝ»ñáí: 1. ²é³çÇÝ áñáßٳٵ éáõë»ñ»Ý ãåîïîëèòèêà, ãóìàíèçàöèÿ, äåêëàðàöèÿ, äèññèäåíò, ïëþðàëèçì, ðåêåò ï»ñÙÇÝÝ»ñÇ ÷á˳ñ»Ý ѳٳå³ï³ë˳ݳµ³ñ ·áñͳÍáõÃÛ³Ý »Ý ѳÝÓݳñ³ñí³Í ³ß˳ñѳù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝ, Ù³ñ¹Ï³ÛݳóáõÙ, 1. Ñéã³Ï³·Çñ, 2. ѳÛï³ñ³ñ³·Çñ, ³ÛɳËáÑ, 1. µ³½Ù³ÏÇáõÃÛáõÝ, 2. µ³½Ù³Ï³ñÍáõÃÛáõÝ, µéݳßáñÃáõ٠ѳۻñ»Ý ѳٳñÅ»ùÝ»ñÁ: 2. ÜáõÛÝ Ùáï»óٳٵª »ñÏñáñ¹ Ï»ïáõÙ µ»ñí³Í áñáßٳٵ ûï³ñ ³·ñ»ëdz, ³·ñ»ëÇí, ³·ñ»ëáñ, μñÇýÇÝ·, ¹»ÙáÏñ³ïdz, ¿ÉÇï³, ¿É»Ïïáñ³ï, ÇÙÇç, ÉÇμ»ñ³ÉǽÙ, Ù»¹Ç³, Ù»Ýï³ÉÇï»ï, åáåáõÉǽÙ, é»ÛïÇÝ·, ïáï³ÉÇï³ñǽ٠ï»ñÙÇÝÝ»ñÇ ÷á˳ñ»Ý ѳٳå³ï³ë˳ݳµ³ñ ·áñͳÍáõÃÛ³Ý »Ý ѳÝÓݳñ³ñí³Í ëñ³Ýóª ݳ˳ѳñÓ³ÏáõÙ, ѳñÓ³ÏáճϳÝ, ݳ˳ѳñÓ³Ï, ׻峽ñáõÛó, ÅáÕáíñ¹³í³ñáõÃÛáõÝ, 1. ÁÝïñ³ÝÇ, 2. í»ñݳ˳í, ÁÝïñ³½³Ý·í³Í, Ï»ñå³ñ, ³½³ï³Ï³ÝáõÃÛáõÝ, Éñ³ïí³ÙÇçáó, 1. Ùï³Í»É³Ï»ñå, 2. Ë»Éù, ³Ùµá˳ѳ×áõÃÛáõÝ, í³ñϳÝÇß, ³ÙµáÕç³ïÇñáõÃÛáõÝ Ñ³Û»ñ»Ý ѳٳñÅ»ùÝ»ñÁ: 3. ²Ûë ß³ñùÇ »ññáñ¹ áñáßáõÙÁ ëáíáñ³Ï³Ý ï»ñÙÇݳÛÇÝ áñáßáõÙ àôÔÔ²¶ð²Î²Ü îºÔºÎ²îàô
- 219